Pediatria W 1 2005-10-07

---------------------------------------------------------------------------------------------

Info:

Zajęcia trwają 4 tygodnie

Na 7:30

1. tydz.  wejściówka z badania dziecka

2. tydz.  na Dębinki; Historia choroby  zaliczenie tygodnia

3.+4. tydz. - na koniec 4. tygodnia kolokwium ustne

do 30.10. zapisy na fakultet

---------------------------------------------------------------------------------------------

Temat: Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych u dzieci.

• druga przyczyna śmierci (po wypadkach, zatruciach i urazach) powyżej pierwszego roku życia

• inaczej jak u dorosłych - bo u dzieci częściej występują nowotwory pochodzenia embrionalnego (mięsaki), a nie jak u dorosłych - raki (nowotwory nabłonkowe przeważają u dorosłych

Nasilenie częstości nowotworów:

• pierwsze 4 lata życia

• okres pokwitania

U dorosłych - częstość rośnie w miarę starzenia się.

• nie ma obecnie w pełni skutecznej i ukierunkowanej profilaktyki p.nowotworowej

Wieloczynnikowy wzrost wrażliwości:

• czynniki genetyczne (zwłaszcza jelito grubie i pierś)

• osłabienie odporności

• stres przewlekły

• czynniki toksyczne

 Niektóre białaczki oraz nowotwory ziarnicze - dość skutecznie wyleczane

!!! Ważne jest wczesne rozpoznanie.

W ostatnich latach poprawiło się przeżycie dzieci, ale najczęściej po 5 latach jest nawrót

• Profilaktyka:

• u ciężarnych

• unikanie leków (hormonalnych, antybiotyków i innych...)

• unikanie promieniowania jonizującego

• stres

• leki teratogenne

• bardzo ważny jest pierwszy okres (trymestr) ciąży

• obserwacja zmian skórnych, zwłaszcza w miejscach narażonych na drażnienie) - usuwanie zmian jako profilaktyka czerniaka

• unikanie azbestu

• testy screeningowe (rak skóry, sutka, jądra, szyjki macicy) - trudne u dzieci

• stosowanie odpowiedniej diety (unikanie niedożywienia i żywności niskiej jakości - konserwanty)

• ekspozycja na czynnik rakotwórczy misi trwać wiele lat (w białaczkach - inaczej)

• nie każdy narażony zachoruje (siła i czas działania, stan odporności ustroju, immunosupresja po przeszczepach)

Zapadalność:

6 mln na Świecie rocznie (1% całej populacji)

Chemioprewencja - badania mikroelementów i B-karotenów mających zapobiegać

• Nowotwory zarodkowe

• bardzo złośliwe

• względnie promienioczułe

Zapobieganie:

• problem - bo długo czekamy na onkologa

• dzieci późno docierają do onkologa (nowotwór jest brany w różnicowaniu jako ostatnia przyczyna)

[interniści są bardziej wyczuleni na nowotwory]

26% chorych - zgłasza się za późno, z powodu lekceważenia objawów przez rodziców

39% // - źle ustalona diagnoza

8% // - leczone `po domowemu'

6% // - na skutek złej organizacji nie trafia do specjalisty

tylko 15% // trafia do specjalisty o właściwym czasie

Częstość:

1. 46%  białaczka [1 - 9 lat; po 10. r.ż. zapadalność spada]

2. 20% guzy OUN [uwaga na bóle głowy

3. chłoniaki złośliwe

4. nowotwory nerek (guz Wilmsa)

5. mięsak prążkowokomórkowy [rhabdomyosarcoma]

6. neuroblastoma

7. guzy kośći

• Częściej chorują chłopcy

• Stan ogólny może być dobry, mimo zaawansowania choroby

• Niektóre nowotwory szybko upośledzają {ustępują ??} samoczynnie

• Przebieg jest często bezobjawowy, a wykrycie przypadkowe  !!!! systematyczna badania lekarskie

• Zastępowanie publicznej opieki zdrowotnej przez prywatne  spadek jakości...

• Opieka nie jest holistyczna

• Nowotwory upośledzające stan ogólny są zwykle znacznie zaawansowane

• Zaganianie rodziców  obnizenie opieki

• Krwiomocz może być przez długi czas ukrywany przez dzieci - nastolatki

Różne przyczyny zgłoszeń:

• spostrzegane guzy

• kolka w jamie brzusznej (bóle napadowe)

• ból brzucha (podniedrożność jelit)

• nagła żółtaczka

• ból pleców - nowotwory nerek

• !!! badanie histopatologiczne węzłów przy okazji operacji

Węzły chłonne:

Nowotworowe - niebolesne

- twarde (jak drewno)

- lokalizacja (!!! Nadobojczykowe, śródpiersiowe)

Analiza stanu pacjenta, OB., CRP, rozmaz krwi

Niektóre węzły (nawet nowotworowe) mogą zmniejszać się po antybiotykoterapii.

Guzy w czaszce:

• wymioty - poranne, na czczo; lub w nocy, po zmianach pozycji głowy

• często są pierwszym objawem guza

• ból głowy

[niemowląt guzy OUN mogą manifestować się z opóźnieniem (kompensacja szwami/ciemieniem)]

• USG przezciemieniowe

• Wzrost ciśnienia śródczaszkowego

Zawsze uporczywe wymioty weryfikujemy w aspekcie choroby nowotworowej

Krwawienia:

• krwiomocz

• I. skaza krwotoczna

• II. Nowotwory

• U dzieci nie występuje glomeulonephritis acuta (bo jest to choroba immunologiczna, popaciorkowcowa)

• Krwawienie z dróg rodnych

• U młodych dziewczynek - a choroba nowotworowa narządów rodnych

Diagnostyka:

USG; Rtg, TK, MRI, PET, oczy i ręce lekarza !!!!

[MRI jest lepsze dla dziecka - bo emituje mniejsze promieniowanie (chyba niż Rtg i TK...)

Badanie palpacyjne zmian guzowych powinno być delikatne. Zbyt duży nacisk może przyspieszyć przerzutowanie.

Objawy ogólne choroby nowotworowej:

• smutek

• spadek aktywności

• nie przybiera na wadze

• stany gorączkowe

• bóle nóg (u dzieci nie ma reumatyzmu ani „bólów wzrostowych”)

• OB., CRP, rozmaz; przy podejrzeniach - biopsja

• Świąd skóry

• Choroby dermatologiczne

• Początek żółtaczki

• Ziarnica złośliwa ==> wskazania do Rtg klatki piersiowej z oceną śródpiersia oraz USG jamy brzusznej - w celu oceny węzłów chłonnych

Badanie szpiku - bardzo ważne; różne nowotwory:

• Szpiku

• Neuroblastoma - szybko daje przerzuty

Markery choroby nowotworowej:

• PSA

• CEA (ag. Karcinoembrionalny) - fizjologicznie występuje tylko u płodu

• Nowotwory jelita grubego

• Palacze

• AFP

• Jądra

• Hepatoblastoma

• HCG

• Kalcytonina - guzy tarczycy

• Katecholaminy

• Neuroblastoma

• Pheochromocytoma

• badania biochemiczne

• Hist.-pat.

• Diagnostyka obrazowa

!!! Wczesne rozpoznanie = lepsze rokowanie

KONIEC :-)

---