Gips CaSO4 * 2 H2O
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): selenit - przezroczyste krysztay; krysztay tabliczkowe lub supkowe, czste bliniaki - jaskócze ogony; skupienia wókniste
o upliwo: doskonaa wg (010), wyrana wg (111)
o Poysk: szklisty, perowy, jedwabisty
o Barwa: bezbarwny (moe by zabarwiony - np Cu daje zabarwienie zielone; czsto zabarwiony brunatnawo)
o Rysa: biaa
o Twardo: 1,5 - 2
o Gsto: 2,32
o Wystpowanie( i parageneza): ewaporaty; strefa wietrzenia siarczków w skaach osadowych; utwory hydrotermalne niskich temperatur; ekshalacje wulkaniczne.
o agodny, cienkie blaszki s nieco gitkie
o Wykorzystanie: materia rzebiarski - alabaster.
Ałunit AAl3(SO4)2(OH)6 [A: K+, Na+, NH4+, Ca2+]
Ukad: trygonalny
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): zbite skupienia
o upliwo: wyrana wg (0001); przeam muszlowy
o Poysk: szklisty, perowy
o Barwa: biay (czsto zabarwiony na ótawo, brunatnawo, czerwonawo)
o Rysa: biaa
o Twardo: 3,5 - 4
o Gsto: 2,6 - 2,9
o Wystpowanie( i parageneza): produkt oddziaywania siarczanowych wód hydrotermalnych na skay magmowe zawierajce skalenie potasowe (aunityzacja); skay osadowe; strefa wietrzenia; ewaporaty morskie
o kruchy; piroelektryczny
o Wykorzystanie:
Jarosyt AFe3(SO4)2(OH)6 [A: K+, Na+, NH4+, Pb2+, Ag+, H3O+]
Ukad: trygonalny
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): proszkowe skupienia, nerkowate, naloty, naskorupienia "óta ziemia"
o upliwo: wyrana wg (0001); przeam muszlowy, nierówny
o Poysk: szklisty, ywiczny, ziemisty
o Barwa: ochrowy, óty brunatny
o Rysa: jasnoóta
o Twardo: 2,5 - 3,5
o Gsto: 2,91 - 3,26
o Wystpowanie( i parageneza): hipergeniczny (wietrzenie pirytu)
o kruchy; piroelektryczny
o Wykorzystanie:
Aun A+ B3+ (SO4)2 * 12 H2O [A: K+, Na+, NH4+], [B: Al3+, Fe3+]
Ukad: regularny
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste, zbite, naciekowe, powoki i naskorupienia
o upliwo: przeam muszlowy
o Poysk: szklisty
o Barwa: bezbarwny, biaawy
o Rysa: biaa
o Twardo: 2 -2,5
o Gsto: 1,76
o Wystpowanie( i parageneza): utlenianie pirytu w skaach ilastych i wglach; fumarole; produkt dziaania roztworów siarczanowych na skay magmowe zasobne w skalenie i skaleniowce
o kruchy
o Wykorzystanie:
Kieseryt MgSO4 * H2O
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste
o upliwo: dokadna wg (110) i (111)
o Poysk: szklisty
o Barwa: bezbarwny, szarawy lub ótawy
o Rysa:
o Twardo: 3,5
o Gsto: 2,57
o Wystpowanie( i parageneza): ewaporaty
o kruchy; higroskopijny; ostro-sony smak (tego nie jestem pewna)
o Wykorzystanie:
Kainit KMgSO4Cl * 3H2O
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste; krysztay tabliczkowe
o upliwo: dokadna wg (001); przeam zadziorowy
o Poysk: szklisty
o Barwa: bezbarwny, szarawy, ótawy, fioletowawy
o Rysa:
o Twardo: 2,5 - 3
o Gsto: 2,15
o Wystpowanie( i parageneza): ewaporaty; w cechsztyskich solach wystpuje z sylwinem, halitem, polihalitem i anhydrytem
o kruchy; smak sonawo-gorzki
o Wykorzystanie:
Epsomit MgSO4 * 7H2O
Ukad: rombowy
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste, wókniste, naskorupienia igiekowate, stalaktyty
o upliwo: doskonaa wg (001); przeam muszlowy
o Poysk: szklisty, jedwabisty, ziemisty
o Barwa: bezbarwny
o Rysa:
o Twardo: 2 - 2,5
o Gsto: 1,68
o Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania zó kruszców
o gorzki
o Wykorzystanie:
Heksahydryt M2+SO4 * 6H2O [M: Mg, Fe (duo rzadziej Ni, Co)]
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): wókniste naskorupienia i wykwity
o upliwo: wg (100); przeam muszlowy
o Poysk: szklisty, perowy
o Barwa: bezbarwny, biaawy, zielonawy
o Rysa:
o Twardo: 2
o Gsto: 1,7 - 2,1
o Wystpowanie( i parageneza): produkt dehydratacji epsomitu
o
o Wykorzystanie:
Polihalit K2MgCa2(SO4)4 * 2H2O
Ukad: trójskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): krysztay tabliczkowe, bliniki wg (010); skupienia wókniste lub tabliczkowe lekko róowej barwy
o upliwo: dokadna wg (10-1)
o Poysk: szklisty, ywiczny
o Barwa: bezbarwny, róowawy, szarawy
o Rysa:
o Twardo: 3,5
o Gsto: 2,78
o Wystpowanie( i parageneza): ewaporaty; ekshalacje wulkaniczne
o
o Wykorzystanie:
Chalkantyt CuSO4 * 5H2O
Ukad: trójskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): naskorupienia, nacieki, stalaktyty; krysztay tabliczkowe
o upliwo: wg (110), przeam muszlowy
o Poysk: szklisty
o Barwa: niebieski, niekiedy zielonawy
o Rysa: biaa
o Twardo: 2,5
o Gsto: 2,29
o Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania kruszców miedzi
o kruchy
o Wykorzystanie:
Melanteryt FeSO4 *7H2O
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia naciekowe, przoszkowe, naskorupienia; krysztay supkowe
o upliwo: dokadna wg (001); przeam muszlowy
o Poysk: szklisty
o Barwa: zielony w rónych odcieniach (domieszka Cu powoduje niebieskie zabarwienie)
o Rysa: biaa
o Twardo: 2
o Gsto: 1,9
o Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania zó kruszców i ska zawierajcych siarczki (w wilgotnym otoczeniu!)
o kruchy
o Wykorzystanie:
Krokoit PbCrO4
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste, prcikowe, powoki na kruszcach
o upliwo: wyrana wg (110); przeam muszlowy, nierówny
o Poysk: diamentowy z odcieniem tustym
o Barwa: swoicie czerwony. jasnopomaraczowy
o Rysa:
o Twardo: 2,5 - 3
o Gsto: 5,99
o Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania kruszców Pb w ssiedztwie ska zasadowych (ródo Cr) z cerusytem i piromorfitem
o agodny
o Wykorzystanie:
Wulfenit PbMoO4
Ukad: tetragonalny
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): krysztay cienkie tabliczkowe; skupienia ziarniste, zbite, naskorupienia; szczotki na galenie, pseudomorfozy po niej
o upliwo: wyrana wg (011); przeam muszlowy, nierówny
o Poysk: diamentowy, ywiczny
o Barwa: woskowo-, miodowoóty, rzadziej szary, brunatny, pomaraczowy
o Rysa: biaa, biaawa
o Twardo: ~3
o Gsto: 6,8 -7
o Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania zó kruszców Pb z galen i cerusytem
o kruchy
o Wykorzystanie:
Scheelit CaWO4
Ukad: tetragonalny
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skup ziarniste i zbite; krysztay bipiramidalne
o upliwo: wyrana wg (101); przeam nierówny
o Poysk: szklisty
o Barwa: bladoóty do pomaraczowego
o Rysa: biaa
o Twardo: 4,5 - 5
o Gsto: 6,1
o Wystpowanie( i parageneza): grejzeny z muskowitem, fluorytem ??
o kruchy; silna fluorescencja; odporny na wietrzenie
o Wykorzystanie:
Hübneryt MnWO4, Ferberyt FeWO4, Wolframit (Fe, Mn)WO4 (cigy szereg izomorficzny)
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste
o upliwo: dokadna wg (010); przeam nierówny
o Poysk: pómetaliczny
o Barwa: ferberyt - czarny; hübneryt - brunatny
o Rysa: ferberyt - czarna; hübneryt - brunatna
o Twardo: 4 - 4,5
o Gsto: 7,12 - 7,51
o Wystpowanie( i parageneza): utwory pneumatolityczne z kasyterytem, kwarcem, muskowitem; pegmatyty ska kwanych; odporne na wietrzenie - przechodz do aluwiów
o kruchy; odmiany zasobne w Fe s sabo magnetyczne
o Wykorzystanie:
Monacyt CePO4 [za Ce podstawia si La, Nd, Th, Y]
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): krysztay tabliczkowe; skupienia zbite
o upliwo: wyrana wg (100); przeam muszlowy, nierówny
o Poysk: woskowy, ywiczny
o Barwa: brunatny, óty, czerwonobrunatny
o Rysa: biaa
o Twardo: 5 - 5,5
o Gsto: 4,6 - 5,4
o Wystpowanie( i parageneza): pegmatyty granitoidowe, gnejsy; odporny na wietrzenie - przechodzi na aluwiów
o kruchy; domieszka Th - krysztay promieniotwórcze i zmetamiktyzowane
o Wykorzystanie:
Wiwianit Fe32+(PO4)2 * 8H2O
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia naciekowe, ziemiste, konkrecje, naskorupienia; krysztay blaszkowe, supkowe
o upliwo: dokadna wg (010)
o Poysk: szklisty, perowy; ziemisty dla odmian proszkowych
o Barwa: bezbarwny, bardzo szybko si utlenia i zmienia kolor na niebieski a do czarnego
o Rysa:
o Twardo: 1,5 - 2 - krysztay
o Gsto: 2,68
o Wystpowanie( i parageneza): wietrzenie pirytu; skay osadowe bogate w fosforany; rudy darniowe (niebieskie)
o
o Wykorzystanie:
Waryscyt AlPO4 * 2H2O
Ukad: rombowy
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia sferolityczne (zielonkawe mae kulki)
o upliwo: wyrana wg (010); przeam zadziorowaty
o Poysk: szklisty
o Barwa: biay, zielony, niebieskawy
o Rysa: biaa
o Twardo: ~3,5
o Gsto:~2,6
o Wystpowanie( i parageneza): hipergeniczny w kwarcytach; hydrotermalny niskich temperatur; parageneza z wavellitem, crandallitem i innymi fosforanami
o
o Wykorzystanie:
Wavellit Al3[(OH)3|(PO4)2] * 5H2O
Ukad: rombowy
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia wókniste, promieniste (perowate, biae soneczka), naskorupienia, nacieki
o upliwo: dokadna wg (110), wyrana wg (101); przeam nierówny
o Poysk: szklisty, perowy, jedwabisty
o Barwa: zielonawobiay, zielony, óty, brunatnawy, niekiedy bezbarwny
o Rysa: biaa
o Twardo: 3,5 - 4
o Gsto: 2,36
o Wystpowanie( i parageneza): hydrotermalny niskich temperatur; w strefie hipergenicznej
o kruchy
o Wykorzystanie:
Apatyty Ca5(PO4, CO3, SO4, SiO4)3(F, OH, Cl) (fluoroapatyt, hydroksylapatyt, chloroapatyt)
Ukad: heksagonalny
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): krysztay supkowe; skupienia ziarniste, zbite, naskorupienia, nacieki, skupienia sferolityczne, ziemiste; fosforyty - zbite konkrecje mocno zanieczyszczone; w zbitych skupieniach cukrowaty
o upliwo: wyrana wg (0001); przeam nierówny, muszlowy
o Poysk: szklisty
o Barwa: biae, zielonawe, niebieskawe, szarawe, niekiedy fioletowawe lub czerwonawe
o Rysa:
o Twardo: 5
o Gsto: 2,9 - 3,2
o Wystpowanie( i parageneza): pegmatyty granitoidowe; skadnik akcesoryczny ska magmowych; grejzeny; skay osadowe - fosforyty
o kruche; czsto okazuj fluorescencj w UV
o Wykorzystanie:
Piromorfit Pb5(PO4)3Cl i Mimetesyt (mimetyt) Pb5(AsO4)3Cl (cigy szereg izomorficzny)
Ukad: heksagonalny
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): krysztay supkowe, beczukowate; skupienia ziarniste, prcikowe, nerkowate
o upliwo: nie okazuje; przeam muszlowy, nierówny
o Poysk: diamentowy, tusty
o Barwa: zielony, óty, brunatnawy w rónych odcieniach (moe by czerwony od Cr)
o Rysa: biaa
o Twardo: 3,5 - 4
o Gsto: 6,7 - 7,1
o Wystpowanie( i parageneza): hipergeniczny - wietrzenie galeny przy obecnoci jonów fosforanowych, pseudomorfozy po galenie i cerusycie; rzadko hydrotermalny niskich temperatur
o kruchy
o Wykorzystanie:
Wanadynit Pb5(VO4)3Cl
Ukad: heksagonalny
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia nerkowe o budowie promienistej lub wóknistej; krysztay tabliczkowe
o upliwo: brak; przeam nierówny, muszlowy
o Poysk: diamentowy
o Barwa: óty, czerwony, brunatny
o Rysa:
o Twardo: 3
o Gsto: 6,88
o Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania kruszców Pb z piromorfitem, wulfenitem, cerusytem, goethytem
o kruchy
o Wykorzystanie:
Pseudomalachit Cu5(PO4)2(OH)4
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia naciekowe, zbite, wókniste, naskorupienia, naloty; krysztay supkowe
o upliwo: wyrana wg (010); przeam zadziorowaty
o Poysk: szklisty
o Barwa: zielony, ciemniejszy od malachitu
o Rysa: nieco janiejsza
o Twardo: 4,5 - 5
o Gsto: 4,35
o Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania kruszców Cu
o nie burzy z kwasem, nie tworzy igieek
o Wykorzystanie:
Turkus CuAl6[(OH)2|PO4]4 * 4H2O
Ukad: trójskony ??
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia zbite, skrytokrystaliczne, naskorupienia, nacieki, konkrecje
o upliwo: dokadna wg (001), wyrana wg (010); przeam muszlowy
o Poysk: szklisty, woskowy
o Barwa: niebieska
o Rysa: biaa
o Twardo: 5 - 6
o Gsto: 2,6
o Wystpowanie( i parageneza): strefa wietrzenia z goethytem, chalcedonem, kaolinitem
o
o Wykorzystanie:
Skorodyt FeAsO4 * 2H2O
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): groniaste skupienia
o upliwo:
o Poysk:
o Barwa: zielonkawo - óty
o Rysa:
o Twardo:
o Gsto:
o Wystpowanie( i parageneza): hipergeniczny - wietrzenie arsenopirytu
o czosnkowaty zapach; "popkany klej"
o Wykorzystanie:
Annabergit Ni3(AsO4)2 * 8H2O
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): wykwity, naskorupienia ziemiste, proszkowe; krysztay woskowe
o upliwo: dokadna wg (010)
o Poysk: szklisty
o Barwa: jabkowozielony lub ciemnozielony
o Rysa: zielonawa
o Twardo: 2,5 - 3
o Gsto: ~3
o Wystpowanie( i parageneza): utlenianie arsenowych kruszców Ni
o "kwiat niklowy"
o Wykorzystanie:
Erytryn Co3(AsO4)2 * 8H2O
Ukad: jednoskony
o Pokrój(lub/i wyksztacenie): skupienia sferolityczne, prcikowe, wókniste, wukwity, skupienia zieniste i proszkowe
o upliwo: doskonaa wg (010)
o Poysk: szklisty; matowy - skupienia ziemiste
o Barwa: swoicie róowoczerwona z odcieniem fioletowym
o Rysa:
o Twardo: 1,5 - 2,5
o Gsto: 3,06
o Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania arsenowych kruszców Co, pseudomorfozy po smaltynie
o wskanik zókobaltu "kwiat kobaltowy"
o Wykorzystanie:
jeszcze sole uranylu, ale chrzani! s po prostu oczojebnie óte... jest 4:23 i id spa