Podrozdziały wymagane przez Bielawską to 6.1 i 6.4 czyli pytania które obowiązują to te zaznaczone na czerwono!!! ( opracowane są wszystkie, bo szanowna Pani w każdej chwili może zmienić zdanie)
Rozdział 6
Podaj definicję ryzyka kursu walutowego. Jak można zmierzyć to ryzyko?
Ryzyko kursu walut -to niebezpieczeństwo, że w wyniku przeliczenia waluty krajowej na walutę obcą lub waluty obcej na walutę krajową wynik działalności przedsiębiorstwa ulegnie pogorszeniu. Ryzyko to może być spowodowane rynkowymi wahaniami kursu wymiany lub zmianami prawa dewizowego. Ryzyko kursu walut występuje, gdy zostaną spełnione jednocześnie 2 warunki: przedsiębiorstwo ma otwarte pozycje w walucie obcej i kurs walut ulega niekorzystnym zmianom.
Ryzyko to mierzymy poprzez prognozę kursu wymiany, na podstawie, której ustalana jest wartość oczekiwana. Ryzyko kursu wymiany ustala się na podstawie rozproszenia odchyleń wartości oczekiwanej i można je obliczyć wykorzystując miary rozproszenia( np. wariancja, odchylenie standardowe)
Wyjaśnij pojęcie ekspozycji walutowej.
Ekspozycja walutowa- to kwota absolutna, której jest przyporządkowane ryzyko kursowe. Informuje o tym, że przedsiębiorstwo ma majątek realny( aktywa) lub nominalny(pasywa), albo oczekuje przepływów finansowych, których wartość może ulec zmianie wraz ze zmianą kursu walut.
Wymień i omów komponenty ryzyka kursu walut.
Istnieją 3 komponenty ryzyka kursowego:
Ryzyko konwersji- powstaje wówczas, gdy majątek przedsiębiorstwa, rzeczowy i finansowy, musi być ponownie przeliczony lub wyceniony wg kursu kasowego na koniec roku obrotowego do celów sprawozdawczych lub finansowych.
Ryzyko transakcyjne- jest związane z transakcjami, które zaczynają się lub kończą rzeczywistą zmianą waluty krajowej na walutę obcą lub odwrotnie. Ryzyko to występuje w realizacji transakcji handlowej, w przypadku wystąpienia zmian wartości waluty obcej w przeliczeniu na walutę krajową w następstwie zmiany kursu wymiany.
Ryzyko ekonomiczne kursu walut- dotyka przedsiębiorstwo w przypadku konkurowania z przedsiębiorstwami na ich rynkach lokalnych. Czyli zyski przedsiębiorstwa, które eksportuje towar są wrażliwe na zmiany kursu walut, zaś przedsiębiorstwa, do którego realizowany jest eksport, ryzyko to nie dotyczy.
Z pośrednim ryzykiem kursu walut mamy do czynienia, gdy np. 2 przedsiębiorstwa z różnych krajów eksportują na rynek trzeciego kraju. Oba te kraje narażone są na ryzyko kursu walut względem konkurenta i kontrahenta. Ich zyski są także wrażliwe na zmiany kursu waluty konkurenta w stosunku do waluty kraju na rynku, na którym konkurują.
Omów metody kwantyfikowania(pomiaru) ryzyka kursu walut.
Kwantyfikacja odbywa się na 2 etapach: najpierw jest ustalana wartość majątku wrażliwego na zmiany kursu walut, czyli ekspozycja walutowa, a następnie są sporządzane prognozy przyszłych kursów walutowych.
W metodach tych występuje ekspozycja przeliczeniowa, transakcyjna i ekonomiczna.
Ekspozycja przeliczeniowa- tworzy się prognozowany bilans z podziałem na poszczególne waluty. W prognozowaniu wychodzi się z pozycji z poprzedniego bilansu(zwykle z końca roku lub z półrocza). Następnie ustala się przewidywane zmiany, jakie mogą nastąpić późniejszym okresie. Wynikowy bilans powstaje, zatem z bilansu otwarcia po uwzględnieniu przewidywanych zmian. Pozycje bilansu obejmują środki trwałe denominowane w walutach obcych, długoterminowe zobowiązania i należności. Miarą ekspozycji przeliczeniowej przedsiębiorstwa jest stopień nierównowagi, jaki wykazują wartości tych pozycji dla każdej z walut.
Ekspozycja transakcyjna- to prognoza przepływu środków finansowych denominowanych w walucie obcej. Wartość waluty i terminy tych przepływów wynikają zazwyczaj takich prognoz jak plany sprzedaży i produkcji czy prognozy inwestycyjne i pożyczkowe. Następnie są one łączone, co pozwala tworzyć prognozy przepływów środków finansowych wg poszczególnych walut. Prognozy te są kalkulacjami kalkulacjami wysokim stopniu złożoności i wzajemnie powiązanymi, muszą być wewnętrznie spójne.
Ekspozycja ekonomiczna-jest najtrudniejszym do pomiaru rodzajem ekspozycji. Polega na podejmowaniu próby przewidywania ekspozycji gospodarczej a także jej skutków. Przez skutki należy rozumieć zmiany, które nastąpią w czasie jako rezultat zmian pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa. Można je identyfikować przy użyciu specjalnych programów komputerowych wykorzystując odpowiednie założenia, co do kursów walutowych, cen, inflacji itp. Trudność polega na tym, że nie da się przewidzieć wszystkich czynników i ich uwzględnić a wpływają one na przyszłą sytuację przedsiębiorstwa.
Po ustaleniu bezwzględnego poziomu ekspozycji i przewidywanej zmiany kursu można kwantyfikować ryzyko walutowe przedsiębiorstwa następującymi sposobami:
Analiza scenariuszy- polega na przeliczeniu bieżącego poziomu ekspozycji na walutę bazową zarówno po kursach bieżących jak i prognozowanych kursach przyszłych. Pozwala oszacować wielkość ekspozycji przedsiębiorstwa na ryzyko wyrażone w określonej walucie i stanowi podstawę podjęcia decyzji, co do sposobu i skali zabezpieczeń. Podstawowym problemem w tej metodzie jest dobór prognozowanych kursów walutowych.
Innym sposobem kwantyfikacji ryzyka walutowego jest zmierzenie w kategoriach wpływu zmiany kursu o 1% na wybrane kategorię ekonomiczne- przeprowadza się kalkulację wpływu takiego ruchu kursu. Jeżeli skutki procentowej lub bezwzględnej zmiany kursu są znane, można je wykorzystać do obliczeń zmian innych wartości i na tej podstawie podejmować decyzje o wyborze strategii asekuracji.
Testowanie odporności na zmiany kursów-czyli ustalenie wpływu ekstremalnych zmian kursów na zdolność przedsiębiorstwa do utrzymania się na rynku bądź na utrzymaniu ciągłości niezakłóconego funkcjonowania. Najlepiej przeprowadzić tę metodę wykorzystując model prognozowania przepływów środków finansowych. Zastosowanie jej pozwala zaplanować działania, jakie należy podjąć w przypadku nagłych ruchów kursów oraz wyznaczyć graniczną wartość kursu, poniżej której przedsiębiorstwo będzie dalej funkcjonować.
Przedstaw, na czym polega zabezpieczenie wewnętrzne przed ryzykiem kursu walut oraz omów możliwe sposoby wyeliminowania lub ograniczania tego ryzyka.
Zabezpieczenia wewnętrzne- mają charakter czynności asekuracyjnych. Mogą być podejmowane samodzielnie przez przedsiębiorstwo lub w uzgodnieniu z kontrahentem. Skuteczne zabezpieczenie wewnętrzne często może doprowadzić nie tylko do ograniczania skutków ryzyka kursowego, lecz nawet do jego całkowitego wyeliminowania.
Sposoby:
Wybór waluty krajowej jako waluty fakturowania- zastosowanie tego sposobu zabezpieczenia ryzyka przez jednego partnera spowodowałoby, że druga strona umowy musiałaby ponieść całe ryzyko kursowe transakcji. Na wybór waluty krajowej jako walutę fakturowania wpływa wiele czynników: np. od siły nabywczej tej waluty, czy jest znana jako waluta transakcyjna. Nie zawsze wybór waluty krajowej jako waluty fakturowania jest możliwy i nie zawsze jest najkorzystniejszym rozwiązaniem. Duże znaczenie mają przewidywane zmiany kursu walut, a ostateczny efekt transakcji zależy od kursów walut obowiązujących w dniu realizacji kontraktu.
Stosowanie klauzul waloryzacyjnych-polega na umieszczeniu w kontraktach zagranicznych zapisu chroniącego przed negatywnymi zmianami kursu walut. Zapis ten stanowi o sposobie i kursie przeliczenia kwoty długu wyrażonej w jednej walucie na inną, lub inne waluty obce. Jest wynikiem ustaleń stron kontraktu i dostosowana do indywidualnych oczekiwać partnerów umowy. Umieszczając klauzule waloryzacyjne należy mieć na uwadze ewentualne skutki rozwoju kursu walut innego niż zakładamy.
Leading (przyspieszenie płatności) i Lagging(opóźnienie płatności). Operacje te mają na celu korygowanie terminów wpływów i płatności. W przypadku osłabienia waluty krajowej przedsiębiorstwo będzie się starało przyspieszyć spłatę swoich zobowiązań wobec kontrahentów zagranicznych jednocześnie opóźniać wpływ należności walutowych od dłużników. Dłużników przypadku przewidywanej aprecjacji waluty krajowej, przedsiębiorstwo powinno przyjąć taktykę odwrotną.
Kompensowanie-celem kompensowania jest wyraźna identyfikacja ekspozycji walutowej oraz zarządzanie nią w najbardziej wydajny sposób.
Korzyści tej metody to:
ustalenie rzeczywistej wielkości ekspozycji i sformułowanie odpowiedniej strategii zarządzania ryzykiem
asekuracja z udziałem najmniejszej liczby transakcji i największych możliwie wielkości kontraktów powinna powodować min kosztów finansowych i optymalizację kursów wymiany
wykluczenie ryzyka wzrostu ekspozycji
kompensowanie pierwotne- zestawienie zakupów i sprzedaży dokonanych w tej samej walucie transakcyjnej w stosunku do każdej z walut bazowych. Skutek- zmniejsza się ilość waluty transakcyjnej.
kompensowanie wtórne-polega na przewalutowywaniu jednej waluty obcej na inną bez pośrednictwa waluty bazowej.
Dyskonto weksli-celem zasadniczym dyskontowania weksli jest cel finansowy, efekt asekuracji jest funkcją uboczną tej operacji i występuje dopiero od momentu zdyskontowania weksli
Omów, na czym polega zabezpieczenie zewnętrzne przed ryzykiem kursu walut.
Zabezpieczenie zewnętrzne przed ryzykiem kursu walut polega na zawarciu odpowiedniej transakcji zabezpieczającej z podmiotem trzecim np. bankiem , przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym. Polega na tym, że część lub całość ryzyka jest przejmowana przez podmiot trzeci.
Przedstaw wady i zalety walutowych kontraktów futures jako instrumentów hedgingu(asekuracji).
Zalety:
Łatwy obrót kontraktami, gdyż strony dokładnie wiedzą, z czym mają do czynienia i czego mogą oczekiwać
Przedmiotem ustaleń między stronami kontraktu jest tylko cena wykonania
Strony w momencie zawierania transakcji nie są zobowiązane do posiadania pełnego zabezpieczenia gwarantującego wywiązanie się z umowy
Udział Izby rozrachunkowej jest gwarancją, że warunki dotyczące daty realizacji kontraktu oraz ceny instrumentu pierwotnego będą zachowane
Depozyty zabezpieczające zobowiązania stron mogą być wnoszone w postaci pieniężnej lub papierach wartościowych
Zastosowanie dźwigni finansowej może spowodować zwielokrotnienie zysków
Bieżące rozlicznie kontraktów walutowych futures ogranicza do minimum ryzyko nie wywiązania się z umowy którejś ze stron
Zamknięcie kontraktu walutowego futures powoduje zwrot wpłaconego depozytu początkowego
Wady:
Wartość bazy może przyjmować wartości dodatnie i ujemne, co oznacza istnienie ryzyka na rynku kasowym
Konieczność wniesienia depozytu początkowego
Zastosowanie dźwigni finansowej może być przyczyną dotkliwych strat
Jeżeli cena na rynku kasowym w momencie rozliczania jest niższa niż w chwili zawarcia kontraktu, to kupujący musi nabyć instrument bazowy drożej i tym samym ponosi stratę
Jeżeli kwota depozytu obniży się poniżej wymaganej wartości depozytu, to musi on uzupełnić ją do wartości depozytu zabezpieczającego
Omów wady i zalety walutowych kontraktów forward jako instrumentów hedgingu.
Zalety:
Są najczęściej stosowanym instrumentem zabezpieczającym przed skutkami zmian kursów walut
Ustalane indywidualnie, wszystkie warunki kontraktu są ustalane przez strony umowy
Możliwość dostosowania warunków kontraktu do potrzeb stron transakcji
Są z reguły tańsze od kontraktów walutowych futures, gdyż nie są przedmiotem handlu na rynku giełdowym
Nabywca kontraktu forward może dokładnie określić przyszłe wpływy i wydatki związane z wymianą walut i zabezpieczyć się przed ryzykiem zmiany kursu walut od momentu zawarcia transakcji do dnia jej rozliczenia
Wady:
W większości kontraktów walutowych forward wymaga się fizycznej realizacji dostawy waluty
Brak płynności, będący skutkiem braku standaryzacji utrudniającego obrót tymi kontraktami.
Brak przedstawienia szczególnego zabezpieczenia zwiększa ryzyko związane z zawieraniem tych kontraktów
Kupujący kontrakt walutowy forward może stracić możliwość skorzystania z pozytywnych zmian kursów walut w wielu przypadkach, np. gdy niedotrzymanie terminu rozliczenia kontraktu powoduje obciążenie odsetkami karnymi od należnej kwoty rozliczenia
9. Przedstaw prawa i obowiązki stron kontraktu opcyjnego. W jakich warunkach bardziej wskazane jest zawarcie kontraktu opcyjnego niż kontraktu terminowego?
Posiadacz opcji:
Ma prawo do zmiany ustalonej ilości jednej waluty na uzgodnioną ilość innej waluty po umówionym kursie przed lub w dniu w przyszłości
Wystawca opcji
Wystawiający opcję za ciążące na nim zobowiązanie otrzymuje od nabywcy opcji premię, która jest ceną opcji
Ma obowiązek dokonania wymiany waluty, jeżeli nabywca opcji tego zażąda
Zawarcie kontraktu opcyjnego jest bardziej wskazane do zawarcia kontraktu terminowego, gdy przedsiębiorstwo bierze udział w przetargu. Przedsiębiorstwo, które stara się o realizację kontraktu rozlicznego w walucie obcej, musi poczynić założenia, co do kursów wymiany, po których będzie rozliczło w przyszłości transakcję, tak, aby realizacja kontraktu zakończyła się sukcesem. W chwili składania oferty, przedsiębiorstwo nie wie czy wygra przetarg i czy dojdzie do jego realizacji, więc nie może zawierać wiążących kontraktów. Zrezygnowanie z zabezpieczenia przedstawionych cen w ofercie, spowodowałoby narażenie przedsiębiorstwa na ryzyko zmiany kursów walut, co mogłoby spowodować niespodziewane straty.
Omów możliwości zastosowania swapów walutowych.
Swapy walutowe mają zastosowanie, gdy uczestnicy tego kontraktu mają jednakowe preferencje, co do kwoty pożyczki i czasu jej trwania. Są dostosowane do indywidualnych potrzeb stron kontraktu i nie są ograniczone żadnymi stałymi warunkami. Rynki swapów są wolne od regulacji i ingerencji rządowych, co sprzyja ich dynamicznemu rozwojowi. Są oferowane jedynie na regulowanym rynku pozagiełdowym przez banki i instytucje finansowe. Wykorzystywane do zabezpieczenia ryzyka walutowego związanego z przyszłymi wpływami lub zobowiązaniami, zobowiązaniami także stanowią możliwość pozyskiwania kapitału po niższym koszcie.