Czynny żal.
To ujawnienie przez sprawcę faktu popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego połączonego z obowiązkiem wyrównania uszczerbku finansowego. U podstaw stosowania tego leży wzgląd na ochronę interesów finansowych Państwa. Państwo rezygnuje z ukarania sprawcy , gdy ma pewność że należność zostanie wyrównana. Czynny żal zakłada niekaralność sprawcy, zatem nie wszczyna się postępowania, a gdy je wszczęto umarza się je. Zniesienie karalności czynu wynika ze spełnienia łącznie takich warunków jak:- zawiadomienie organów ścigania, -ujawnienie istotnych okoliczności czynu, -uiszczenie w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ nalezności. Zawiadomienie należy złożyć przed jakikolwiek organ do ścigania nie zaleznie od własności rzeczowej, funkcjonalnej lub miejscowej w konkretnej sprawie, a każdy z tych organów ma obowiązek przyjęcia zawiadomienia. Zawiadomienie jest bezskuteczne jeśli zostało złożone:-w czasie gdy organ ścigania miał ujawnić udokumentowaną wiadomość o popełnieniu czynu zabronionego, -po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej w szczególności przeszukaniu, czynności kontrolnej lub sprawdzającej.Negatywne przesłanki:- sprawca kierowniczy, -sprawca polecający, -organizatora lub kierującego grupą WYJĄTEK jeśli doniesie na innych współwinnych może skorzystać z tej instytucji, -prowokatora. Pozytywne przesłanki: -musi nastąpić samodenucjacja sprawcy (czyli sprawca sam się ujawnia)musi ujawnić wszystkie okoliczności czynu zabronionego, -sprawca musi dokonac samo denuncjacji w czasie gdy organ nie miał jeszcze informacji o czynie zabronionym, -uregulowanie nalezności publicznoprawnej w terminie wskazanym przez organ, -wobec osoby która dokonała samo denuncjacji może nastąpić przepadek ale musi zaostać uregulowana nalezność publicznoprawna.
Dobrowolne poddanie się karze.
Dotyczy przypadków, gdy popełniono przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, a gdy przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności wyłacza się odpowiedzialność na dobrowolne poddanie się karze. Sąd może zezwolić na dobrow. Poddanie się karze jeśli wina sprawcy i okoliczności nie budzą wątpliwości. Przesłanki pozytywne: -instyt. Stosuje się do sprawców czynów zagrożonych karą grzywny, -wina sprawcy i okoliczności nie budzą wątpliwości, -sprawca musi uiścić należność publicznoprawną, -sprawca musi uiścić grzywne jaką jest zagrożony dany czyn zabroniony(grzywna 10-720 stawek), -wyrażenie zgody na przepadek przedmiotów, ewentualnie uiszczenie kwoty przepadku przedmiotów, -uiszczenie zryczałtowanych kosztów postepowania 1/30 najniższego wynagrodzenia. Przesłanki negatywne:-zagrożenie karą ograniczenia wolności lub pozbawienia czynności, -jeśli zachodza okoliczności do obstrzenia odpowiedzialności to sprawca który dopuszcza się czynu zabronionego zagrożonego karą grzywny nie może skorzystać z tej instytucji,- zgłoszenie interwencji co do przedmiotów podległych przepadkowi chyba, że interwencja została wycofana przed sporządzeniem aktu oskarżenia. Różnice:
tutaj sprawca ponosi odpowiedzialność,
kara jest orzekana,
zgodę na dobrowolne poddanie się karze wyraża sąd po zbadaniu przesłanek. (art. 142, 147).
Tylko finansowe organy postępowania przygotowawczego a nie sądy mogą udzielać zezwolenia na dobrowolne poddanie się karze.
Odstąpienie od wymierzenia kary.
Jest uregulowane:
art. 19§1.1 - przestępstwo skarbowe,
art. 19§1.2 - wykroczenie skarbowe.
Oraz w wypadkach wskazanych w ustawie:
art. 14§2 KK w zw. art. 21§3 KKS (odstąpienie od usiłowania nieudanego),
art. 22§2 KK w zw. art. 20§2 KKS (odpowiedzialność podżegacza i pomocnika gdy czynu nie usiłowano dokonać),
art. 10§5 KKS -błąd co do bezprawności,
art. 11§2 i 3 KKS - ograniczenia przy ograniczonej poczytalności,
art. 20§3 KKS - odpowiedzialność współdziałającego jeżeli cecha współsprawcy rzutuje na wyższą karalność,
art. 36§1.2 KKS - nadzwyczajne złagodzenie kary,
art. 77§4 i 5 - inkasent i płatnik.
W przypadku przestępstwa skarbowego odstąpienie od wymierzenia kary może odnosić się tylko i wyłącznie sprawców czynów zabronionych zagrożonych karą max do 3 lat pozbawienia wolności albo karą łagodniejszą.
Gdy czyn jest zagrożony karą powyżej 3 lat, to nie ma możliwości odstąpienia od wymierzenia kary.
Sąd bada:
społeczną szkodliwość czynu,
właściwości, warunki osobiste sprawcy czynu,
życie po popełnieniu czynu zabronionego.
Odstępując od wymierzenia kary sąd może orzec środek karny:
przepadek przedmiotów,
równowartość przedmiotów przepadku,
podanie wyroku do publicznej wiadomości,
zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu, piastowania określonego stanowiska.
Sąd może odstąpić od środka karnego, ale jeden środek musi być zawsze orzeczony - art. 29.4 - zawsze orzeka przepadek.
Środki karne:- dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, -przepadek przedmiotów, -ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadkowi przedmiotów,- przepadek korzyści majątkowych, -ściagnięcie równowartości pieniężnej przepadkowi korzyśći majątkowej, -zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska, -podanie wyroku do wiadomości publicznej, -pozbawienie praw publicznych, -środki związanie z poddaniem sprawcy próbie:- warunkowe umorzenie postepowania karnego,- warunkowe zawieszenie wykonywania kary, -warunkowe zwolnienie.
Przestępstwo
- powszechne (każdy -kto)
- indywidualne
Przedmiot- czyli osoba która ponosi odpowiedzialność na gruncie KKS:
Osoba fizyczna- musi mieć ukończone 17 lat, bo tylko wtedy można ją pociągnąc do odpowiedzialności
Osoba prawna
Osoba nie mająa odpowiedzialności karnej, którą organ prowadzący postępowanie o przestępstwo skarbowe wezwał do udzialu w takim charakterze.
Przedmiot ochrony (zamachu)
Indywidualny jest to, to co jest chronione przez konkretny przepis KKS
Rodzajowy przedmiot zawarty jest w treści określonego rozdziału np.interes finansowy a skarb państwa
Strona przedmiotowa przestępstwa- łączy się z czynem sprawcy, a dokladnie z zachowaniem które może przybierać 2 formy, bądź inaczej sposoby realizacji tego zachowania czyli:
Działanie: aktywność osoby w określonym kierunku która podlega wartościowaniu oczenie z punktu widzenia prawa K-S np. przemyt.
Zaniechanie: jest to brak aktywności w określonym kierunku która wymaganym przez normy prawne, czyli np. brak złozenia w określonym czasie deklaracji celnej itp.
Zaniechanie ukarania sprawcy:
Czynny żal
Dobrowolne poddanie się karze
Odstapienie od wymierzenia kary
Zaostrzenie odpowiedzialności karnej- polega na surowszym orzeczeniu kary:
-jeśli czyn jest zagrozony kara grzywny do 360 stawek dziennych to sąd może orzec karę pozbawienia wolności do 6 miesięcy
-jeśli więcej niż 360 stawek dziennych to do 1 roku pozbawienia wolności,
-jeśli czyn zabroniony zagrozony jest kara pozbawienia wolności to zaostrzenie polega na wymierzeniu tej kary powyżej dolnej granicy do górnej granicy zwiększonej o 50%.
Przesłanki zaostrzenia kary:
-przestępstwo umyślne
-uczynienie przez srawce przestępstwa jako stałego źródła dochodu
-recydywa skarbowa- polega na popełniniu przez sprawcę w ciagu 5 lat od skazania za przestępstwo umyślne i wykonanie 6 miesięcy pozbawienia wolności, 6 miesięcy ograniczenia wolności lub uiszczenia 120 stawek dziennych grzywny- przestępstwa tego samego rodzaju
-działanie na zlecenie grupy przestępczej
Użycie przemocy lub groźby
- wykorzystanie stos. zalezności lub położenia innej osoby.
Funkcje prawa karno-skarbowego:
Ochronna- chroni interesy finansowe skarbu Państwa oraz Wspólnoty Europejskiej
Prewencyjna:
-indywidualna: ukierunkowana wobec osoby sprawcy
-generalna : odstrasza ogół społeczeństwa od popełnienia czynu zabronionego
3. Wychowawcza: ściśle związana z prewencyjną
4. Gwarancyjna: ma na celu zabezpieczenie gwarancji jednostki przed niesluszną odpowiedzialnością karną:
-zasada: nie ma przestępstwa bez ustawy
-zasada; nie ma kary bez ustawy,
- zasada winy
-prawo do obrony ujęte od strony materialnej
-prawo do obrony formalnej
- prawo wniesienia odwołania.
Kary za przestępstwa skarbowe:
-kara grzywny (od 10 do 720 stawek dziennych, wysokość jednej stawki dziennej- 1/30 do 400 krotności minimalnego wynagrodzenia)
-kara ograniczenia wolności
-kara pozbawienia wolności
Kary przy wykroczeniach skarbowych:
-kara grzywny określana kwotowo
- 1/10 do 20 krotności minimalnego wynagrodzenia
Kary ograniczenia wolności:
-orzekane w miesiącach od 1 do 12
- tylko w sytuacjach wyjątkowych (nawet do 18 miesięcy)
Kary pozbawienia wolności:
-orzekane od 5 dni do 5 lat
Przestępstwo skarbowe- jest to czyn zabroniony przez Kodeks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.
Wykroczenie skarbowe- jest to czyn zabroniony przez Kodeks pod groźbą kary grzywny określanej kwotowo, jeśli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności art. 142- 149 KKS
Na organie finansowym postępowania przygotowawczego ciąży obowiązek poinformowania sprawcy o możliwości poddania się dobrowolnej odpowiedzialności. To sprawca musi wystąpić z wnioskiem o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Sprawca by wnieść wniosek musi mieć więcej niż 17-18 lat jeśli nie ma to wniosek składa ustawowy przedstawiciel.
Sprawca musi dokonać istotnych czynności:
- musi uiścić należność publicznoprawną
-zobowiazany jest do zapłacenia najniższej kary grzywny przewidzianej za ten czyn zabroniony
-wyraźlić zgodę na przepadek przedmiotów
Etapy postępowania karno- skarbowego:
Postępowanie przygotowawcze, może mieć formę ślectwa lub dochodzenia
Etapy postępowania pierwszoinstacyjnego
Postępowanie odwoławcze druga instancja
Postępowanie nadzwyczajne albo kaucja.
Kwestie proceduralne.
Organ finansowy dochodzenia - musi poinformować o możliwości złożenia wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności.
Osoba, sprawca musi:
składa wniosek,
uiścić należność publicznoprawną,
uiścić grzywnę,
uiścić zryczałtowane koszty postępowania,
wyrazić zgodę na przepadek,
dopiero po spełnieniu tych warunków rozpoczyna się droga formalna rozpatrzenia wniosku.
cofnięcie wniosku nie może nastąpić przed upływem pierwszego miesiąca,
wniosek nie może zostać także cofnięty po doręczeniu zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
po cofnięciu wniosku ponowne złożenie nie jest możliwe,
sąd ocenia wniosek z punktu widzenia strony:
formalnej,
merytorycznej.
Jeżeli sąd nie zezwoli na dobrowolne poddanie się karze postępowanie toczy się dalej i może być kilka sposobów zakończenia postępowania. Jeżeli sprawca zostaje skazany - uiszcza grzywnę - grzywna wpłacona przy składaniu wniosku zostaje zaliczona w poczet kary.
Korzyści:
łagodniejsze potraktowanie sprawcy,
fakt, że sprawca został skazany nie jest odnotowywany w krajowym rejestrze karnym - nie jest osobą karaną.
Przepadek przedmiotów - art. 29 KKS.
przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa skarbowego,
narzędzie lub inny przedmiot stanowiący mienie ruchome, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego,
opakowanie oraz przedmiot połączony z przedmiotem przestępstwa skarbowego w taki sposób, że nie można dokonać ich rozłączenia bez uszkodzenia któregokolwiek z tych przedmiotów,
przedmiot, którego wytwarzanie, posiadanie, obrót, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione
Sprawstwo - ma miejsce gdy sprawca sam dopuszcza się przestępstwa (bez udziału osób trzecich).
Współsprawstwo - wspólnie i w porozumieniu dokonuje czynu zabronionego, realizuje znamiona przestępstwa. Zamiar musi obejmować całość czynu zabronionego obu współsprawców. Każdy z nich może zrealizować tylko część czynu, zabronionego, ale ta zrealizowana część musi być istotna, bez jej wystąpienia czyn nie zostałby zrealizowany, np. 3 osoby dokonują podrobienia akcyzy, jedna ma lokal, druga ma narzędzia, trzecia jest grafikiem - każda z nich przyczynia się do realizacji czynu.
Sprawstwo polecające - polega ono na konfiguracji 2 osób - sprawca polecający i sprawca wykonujący. Osoby te są powiązane stosunkiem zależności, który może mieć charakter prawny lub faktyczny. Stosunek zależności musi wystąpić.
Sprawstwo kierownicze - polega na kierowaniu przez jedną osobę w grupie przestępczej, zaś pozostałe osoby wykonują polecenia. Nie łączy ich żaden stosunek prawny lub faktyczny (w grupie są z własnej woli). Opiera się to na tym, że sprawca kierowniczy ma realną możliwość panowania nad czynem popełnianym przez sprawcę. Ustala jak sprawca wykonujący ma wykonać zadanie, może przerwać na każdym etapie i nie dopuścić do skutków czynu. Sprawca kierowniczy może być również współsprawcą - nie tylko kieruje, ale również uczestniczy
w zajściu.
Podżeganie - art. 20§2 - jest to „nakłanianie” do czynu zabronionego. Polega na wzbudzeniu zamiaru
u przyszłego sprawcy czynu zabronionego. Podżegacz zawsze działa z zamiarem bezpośrednim. Dla odpowiedzialności podżegacza nie jest istotne wzbudzenie zamiaru u innej osoby. Samo nakłanianie jest karalne. Wzbudzenie lub nie u innej osoby może być brane pod uwagę przy wymiarze kary.
Podżeganie może być realizowane poprzez działanie - nigdy przez zaniechanie.
Pomocnictwo intelektualne - utwierdzenie w sensowności popełnienia przestępstwa. Osoba B ma zamiar popełnić przestępstwo namówiona przez osobę C, osoba A o tym nie wie i również namawia B - osoba ta jest utwierdzana w sensowności popełnienia przestępstwa.
Pomocnictwo:
forma rzeczowa - środki, przedmiotu y do popełnienia przestępstwa,
forma intelektualna - to rady, informacje.
Niepoczytalność osoby - jest to ostatnia okoliczność, która wyłącza winę - art. 10 na podstawie KKS.
Zamiar - jest to ukierunkowane zachowanie sprawcy na osiągnięcie określonego celu (ma zamiar nieuiszczenia opłat). Zamiar składa się z 2 stron:
strony intelektualnej (wyobrażenie celu do którego zmierza sprawca),
strona woluntatywna (motywacja osiągnięcia celu).
1. Lekkomyślność - cechuje Zamiar bezpośredni - cechuje się chęcią osiągnięcia celu. „Chęć” jest nastawieniem woluntatywnym, ukierunkowującym pasywność lub aktywność sprawcy w celu osiągnięcia celu, jak również „Chęć” steruje procesem decyzyjnym sprawcy. Istotne jest aby „chęć” odnosiła się do całości zachowania sprawcy. „chęć” musi dotyczyć wszystkich elementów zamiaru. Elementy muszą charakteryzować się świadomością sprawcy.
Zamiar ewentualny - (wynikowy) jest to zamiar słabszy, o mniejszym ciężarze gatunkowym, a co za tym idzie o stopniu społecznej szkodliwości. Strona intelektualna zamiaru ewentualnego polega na przewidywaniu popełnienia czynu zabronionego (on nie chce ale przewiduje).
Strona woluntatywna - polega na procesie godzenia się. Zawsze zamiar ewentualny występuje obok zamiaru bezpośredniego nie koniecznie związanego z naruszeniem normy prawnej. Sprawca chce osiągnąć określony cel.
Formy nieumyślności (elementy) art. 4.3.
lekkomyślność → świadoma nieumyślność,
niedbalstwo → nieświadoma nieumyślność.
W stronie nieumyślnej przestępstwa nie ma zamiaru. Zamiar zawsze cechuje umyślność. Natomiast nieumyślność łączy się z naruszeniem reguł ostrożności, czyli pewnych zasad określonego postępowania w stosunku do pewnego fragmentu rzeczywistości. Te reguły postępowania mają swoje źródło w różnych aktach prawnych: ustawy, rozporządzenia, zarządzenia, regulaminy, przyjęte zwyczaje.się brakiem zamiaru popełnienia czynu. Sprawca wprawdzie przewiduje możliwość popełnienia czynu, ale bezzasadnie przypuszcza, że uniknie jego popełnienia.
2. Niedbalstwo - polega na tym, że sprawca nie przewiduje możliwości popełnienia czynu zabronionego, chociaż powinien i mógł przewidzieć, np. nierzetelne prowadzenie księgi.
Większość przestępstw, wykroczeń skarbowych są to czyny zabronione umyślne. Są też czyny zabronione nieumyślne, np. nieumyślne narażenie finansów publicznych poprzez nienależną wpłatę, pobranie lub niezgodne z prawem wykorzystanie dotacji lub subwencji (art. 82§3 kks) nieumyślny przemyt celny (art. 86§5), paserstwo nieumyślne towarami pochodzącymi z przestępstw celnych (art. 65§1), lub wykroczenia akcyzowe (art. 65§2).