EMPOWERMENT- proces przez który osoby i grupy rozwijają świadomość swoich zdolności kontrolowania lub wpływania na siebie i innych oraz uczą się umiejętności efektywnego stosowania swego wpływu. Proces ten realizuje się w metodycznych oddziaływaniach polegających na wzmacnianiu do obrony, do samodzielnego zapobiegania o swoje potrzeby słabych społ. czy ekonomicznie, niewydolnych, upośledzonych lub krzywdzonych. 3 role pracownika organizującego empowerment- 1) służy swoim klientom rada w poszukiwaniu środków pomocy. 2)umożliwia klientów na te przyczyny bezsilności, które wynikają z ich własnych niesprawności w funkcjonowaniu społ. 3)rola nauczyciela -zakłada kontrolę. 3 obszary stosowania empowermentu- społeczność, społeczności i grupy celowe, jednostka.
5 etapów popadania w wyuczoną bezradność- 1) istnieje syt. obiektywnie niekontrolowana, 2)jednostka zdaje sobie sprawę z niekontowalności syt. teraźniejszych i przyszłych. 3)jedn. Nie potrafi sobie wytłumaczyć zaobserwowanej niekontowalności. 4)jedn. Oczekuje niepowodzenia, 5) pojawia się symptomy bezradności. L. Abramson- stwierdził, żę jednostki w których wyuczona bezradność jest już faktem dokonanym, wykształca w skutek tego 3 rodzaje deficytów na 3 różnych płaszczyznach. : 1)d. Motywacyjny- brak bodźców pobudzających do działania jednostka nie wierzy ze działanie wpłynie w jakikolwiek sposób na zmianę syt. 2)d. Kognitywny- istniejące zasoby sił i strategie działania są nie wykorzystywane i z wolna zapomniane. Jednostka negatywnie ocenia skuteczność swojego działania w przyszłości. 3)d. Emocjonalny- stałe oczekiwanie na niepowodzenie przekształca się w poczucie beznadziejności. Jednostka popada w rezygnację i depresją. 3 Płaszczyzny- emocjonalna -wiara we własne siły, poznawczej - wzrost kompetencji, nowe możliwości, socjalnej- (interaktywnej)- poprawa samoświadomości. 3 etapy procesu empowermentu: uwalnianie potencjału, wzrost kompetencji, poprawa samoświadomości. Ch. Kieffer- wyróżnia korzystne efekty końcowe empowermentu- -wykształcenie pozytywnego , aktywnego poczucia „bycia w świecie” , -wykształcenie zdolności strategii i możliwości do aktywnego i celowego osiągania zamierzeń indywidualnych i wspólnotowych, -uzyskanie wiedzy i umiejętności pozwalających krytycznie postrzegać panujące stosunki socjalne i polityczne oraz własne środowisko socjalne, -w indywidualnym przypadku zamiast wyuczonej bezradności wytwarza się wyuczona nadzieja. EMPOWERMENT- polega na konsultatywnym i kooperatywnym wspieraniu klienta i kierowaniu go w stronę samo organizacji własnego życia. Umiejętności wg. Amerykańskiego stowarzyszenia prac. Socjal.- 1) słuchanie innych celowo i ze zrozumienie, 2)zdobywanie inf. 3)tworzenie i podtrzymywanie wspomagających stosunków profesjonalnych, 4)obserwowanie i interpretowanie werbalnych i niewerbalnych zachowań wykorzystywanie teorii osobowości oraz metod diagnostycznych. 5)angażowanie klienta 6)dyskutowanie drażliwych bądź emocjonalnych tematów w sposób wspierający i nie budzący poczucia zagrożenia. 7) opracowanie innowacyjnych rozwiązań dla potrzeb klientów, 8)podejmowanie decyzji o zakończeniu procesu terapeutycznego, 9) prowadzenie własnych badań i interpretowanie wyników innych badań oraz literatury, 10)medowanie i negocjowanie pomiędzy stronami 11)zapewnienie kontaktów między organizacyjnych 12)interpretowanie i komunikowanie potrzeb społ. wobec opinii publicznej, instytucji logistycznych. W. Brytania 5 kategorii umiejętności pr. Socjalnej- 1)u. Poznawcze- analizowanie i ocenianie osobistego doświadczenia własnego i innych , wykorzystywanie wyników badań naukowych w praktyce. 2)u. Interpersonalne- utrzymywanie kontaktów międzyludzkich, rozpoznawanie stanów uczuciowych, tolerancyjność, wykorzystywanie własnego autorytetu, współpraca, pomoc 3)u. Podejmowania decyzji- decydowanie w momentach wymagających podjęcia decyzji, podejmowanie decyzji razem z klientem 4)u. Administracyjne-staranne prowadzenie dokumentacji, realizowanie przyjętych założeń, przygotowanie i prezentacja sprawozdań, organizowanie, planowanie i kontrolowanie technologii, 5)u. Pozyskiwania środków- rozpoznawanie potrzeb na usługi socjalne, wykorzystywanie materialnych środków , wykorzystywanie środków dostępnych w placówkach i społeczności.