Znaczenie właściwego żywienia zwierząt: jest warunkiem utrzymania zdrowia i wysokiej produktywności, ma duży wpływ na rozrodczość, zwiększa odporność na choroby, umożliwia osiąganie dużej wydolności wysiłkowej. Skład chem ciała zwierzęcia: woda 50-60%, białko 15-20, tłuszcz 10-60, węglowodany 1, zw mineralne 3-4. Znaczenie wody w żywieniu zwierząt:woda jest środowiskiem w którym zachodzi szereg procesów biologicznych, warunkuje ona przemianą materii, jest nośnikiem substancji odżywczych i produktów przemiany materii, jest podst składnikiem płynów ustrojowych. Znaczenie związków mineralnych: są wykorzystywane przez organizm zwierzęcia do budowy tkanek (wapń i magnez-kości, żelazo-krwi), wchodzą w skład hormonów, enzymów i witamin, pełnią funkcję katalityczną. Znaczenie antybiotyków: pełnią w organizmie rolę stymulatorów wzrostu, zwiększają odporność na różne choroby. Pasze-produkty pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub syntetycznego używane w żywieniu zwierząt. Pasze pochodzenia roślinnego: pasze objętościowe soczyste, objętościowe suche, pasze treściwe. Pasze objętościowe soczyste-charakterystyczną cechą tych pasz jest duża zawartość wody (ponad 70%) i niska zawartość włókna. Podział pasz objętościowych soczystych: zielonki, kiszonki, rośliny okopowe, produkty uboczne przemysłu rolno-spożywczego, mleko. Zielonki-wszystkie zielone części roślin (liście, łodygi, kwiaty), wykorzystywane do bezpośredniego karmienia. Zawierają wszystkie podstawowe składniki i wiele witamin. Kiszonki-kiszenie to podstawowa metoda konserwacji pasz, polega na zakwaszeniu masy roślinnej kwasem mlekowym, produkowanym przez bakterie w czasie procesu fermentacyjnego. Rośliny okopowe-ze względu na wysoką zawartość wody 75-90%, zalicza się do pasz objętościowych soczystych. Stosowane są w żywieniu bydła i trzody chlewnej głównie w okresie zimowym. Mleko-mleko pełne, ze względu na swoją wysoką cenę i wykorzystywaniu w żywieniu ludzi, rzadko stosowane jest w żywieniu zwierząt. Pasze objętościowe suche-charakteryzują się niską zawartością wody i stosunkowo zawartością włókna. Dostarczają one zwierzętom koniecznej dawki suchej masy. Siano, słoma, plewy i strączyny. Pasze treściwe-do pasz treściwych zalicza się paszę o wysokiej wartości energetycznej. Zawierają dużo białka i mało ciężko strawnego włókna. Ziarno zbóż i roślin motylkowych-jest ono podstawową paszą treściwą produkowaną w gospodarstwach rolnych. Zawiera dużo węglowodanów, głównie skrobi. Śruty poekstrakcyjne-są ubocznymi produktami przemysłu olejarskiego. Znaczenie gospodarcze i ekonomiczne chowu bydła: jest to najważniejsza gałąź w całym dziale produkcji zwierzęcej, jest źródłem uzyskiwania podstawowych produktów czyli mleka i mięsa, obornik stanowi podstawowy nawóz organiczny. Mleko: ze względu na duże wartości smakowe, odżywcze i dietetyczne, stanowi też źródło wartościowej paszy w żywieniu młodych zwierząt. Produkty poubojowe: mięso stosowane jest głównie w żywieniu człowieka, skóry bydlęce stanowią podstawowy surowiec dla przemysłu obuwniczego i skórzanego, krew i kości stanowią surowiec dla produkcji pasz treściwych, rogi, sierść i inne odpady używane są w przemyśle chemicznym. Pochodzenie bydła-badania wykazały, że było domowe pochodzi od jednego dzikiego przodka-tura wielkiego. Prakolebką jego były tereny obecnego Pakistanu. Typy użytkowe kierunki użytkowania bydła: typ użytkowy-to grupa zwierząt domowych wyspecjalizowanych. Jednokierunkowy-mleczny, mięsny, roboczy. Dwukierunkowe-mięsno-mleczny, mleczno-mięsny. Wielokierunkowy-mięsno mleczno roboczy. Rasy bydła modowanego w Polsce:czarno-białe 90%, czerwono-białe 6%, bydło czerwone polskie 1%, simentalskie 0,5%. Rasa czarno-biała-umarszczenie łaciate najczęściej z przewagą sierści czarnej. Jest to typ użytkowany kombinacyjnie, 4tys. litrów rocznie. Rasa czerwono biała-wyst w południowo Zach rejonach Polski. Bydło to jest w trybie mlecznym mięsnym z reguły większe od osobników rasy czarno-białej. Rasa polska czerwona-dobrze przystosowana do miejskich warunków, najczęściej występuje w rejonach południowych i północno-wschodnich Polski. Późno dojrzewa. Rasa simentalska-rasa importowana głównie ze Szwajcarii, Rumunii i Austrii. W Polsce nieliczna, wyst głównie w rejonie Bieszczad. Pasze treściwe pochodzenia zwierzęcego: są bogatym źródłem pełnowartościowego białka, mleko w proszku i jego pochodne, mączko pochodzenia zwierzęcego. Zoohigiena-jest nauką o ochronie zwierząt domowych, ich utrzymaniu i pielęgnacji. Zakres problemów którymi zajmuje się zoohigiena: kształtowanie warunków środowiskowych w których żyją zwierzęta, odpowiednie przygotowanie budynków, ustalanie norm utrzymania i pielęgnacji zwierząt, ustalenie zasad ochrony zdrowia zwierząt. Czynniki środowiskowe wpływające na zdrowie i produkcję zwierząt: promieniowanie słoneczne-jest źródłem ciepła, powoduje lepsze krążenie krwi, wpływa na szybkość rozmnażania komórek. Temperatura-zwierzęta są dość odporne na zmiany temperatury zewnętrznej. Bardziej wrażliwe są zwierzęta młode i stale przebywające w pomieszczeniach. Wilgotność-zbyt niska utrudnia oddychanie, powoduje wysuszenie błon śluzowych. Zbyt wysoka wpływa niekorzystnie na gospodarkę cieplną organizmu. Składniki zawarte w powietrzu-czyli niewłaściwy skład chemiczny powietrza (nadmiar dwutlenku węgla i amoniaku). Znaczenie gospodarcze chowu trzody chlewnej: trzoda chlewna hodowana jest w celu pozyskania mięsa i tłuszczu, chów trzody stanowi corocznie około 25-30% udziału w produkcji towarowej rolnictwa. Cechy chowu trzody chlewnej: wysoka wartość smakowa, szybkie tempo wzrostu, wysoki udział tuszy, efektywne wykorzystanie paszy na 1kg przyrostu. Pochodzenie trzody chlewnej-pierwotnie rasy świń europejskich pochodzą od dzika śródeuropejskiego i dzików śródziemnomorskich. Typy użytkowe świń: mięsny (rasy późno dojrzewające i szybko rosnące), tłuszczowo-mięsny (wczesno dojrzewające i szybko rosnące), słoninowy (późno dojrzewają i powoli rosną), smalcowy (szybko dojrzewają powoli rosną). Higiena pomieszczeń inwentarskich: zapewnienie prawidłowej izolacji termicznej, zapewnienie odpowiedniej wentylacji, właściwa kanalizacja, zapewnienie odpowiedniego oświetlenia, wyposażenie w wybiegi, przestrzeganie norm powierzchni dla zwierząt. Znaczenie gospodarcze hodowli koni: w transporcie, jako siła pociągowa w rolnictwie, jako zwierze wierzchowe w ośrodkach wypoczynkowych, środek rehabilitacji dla małych dzieci, w sporcie, na mięso. Pochodzenie koni: protoplastą konia było małe zwierzę wysokości ok. 50cm o pięciopalczastych kończynach. Typy użytkowe koni: wierzchowe (szybkie wytrzymałe o lekkiej budowie), pociągowe (wolniejsze, spokojniejsze dobrze umięśnione o krótkich mocnych nogach), wszechstronnie użytkowanie użytkowane (cechy pośrednie między dwoma poprzednimi), juczne (małe i krępe, w europie mało popularne). Rasy koni: szlachetne i zimnokrwiste. Szlachetne rasy koni obcego pochodzenia: konie czystej krwi arabskiej, konie pełnej krwi arabskiej, konie angloarabskie. Konie zimnokrwiste i pogrubione: aroleny, bretony, bulony, fiorolingi. Krajowe rasy koni: koń wielkopolski (duży o masie 500-550kg), koń małopolski (drobny o masie 400-450kg), konie pogrubione (duże i mocne o wadze do 700kg), konie prymitywne (drobne ale mocne i wytrzymałe).