INTEGRACJA
1. FORMY INTEGRACJI
Strefa wolnego handlu (EFTA, CEFTA, NAFTA) - zniesienie ceł i ograniczeń ilościowych w handlu między członkami strefy, osobne krajowe cła i polityka zagraniczna wobec państw spoza strefy.
Unia celna (EWG, MERCOSUR (Argentyna, Brazylia, Urugwaj)- dodatkowo ujednolicone cła i polityka handlowa wobec krajów trzecich
Wspólny rynek (EU) - założeniu unii celnej i dodatkowo swobodny przepływ towarów, usług. kapitału i ludzi
Unia ekonomiczna (WPR) - założenia wspólnego rynku plus ujednolicona polityka ekonomiczna, jej zasady i cele
Unia walutowa (EUW) - unia ekonomiczna i wspólna waluta
2. PRZESŁANKI INTEGRACJI
- powiększenie rynków zbytu - zwiększenie skali produkcji - niższe koszty
- zwiększenie w dłuższym okresie chłonności rynku poprzez przyspieszenie tempa wzrostu gosp.
- zwiększona konkurencja zagraniczna zmusza firmy do zmiany strategii działania - modernizacji, inwestycji, innowacji
3. EFEKTY UNII CELNEJ
Efekt kreacji handlu - kraje będące członkami unii celnej zaczynają importować towary z innych krajów wchodzących w jej skład, choć wcześniej taki import nie miał miejsca, ponieważ cena rodzimego dobra objętego protekcją celną była niższa.
Efekt przesunięcia handlu - pewne towary zaczynają być importowane przez dany kraj od innego członka unii celnej, choć wcześniej były importowane z innego kraju, który nie jest członkiem unii ale wytwarza dane dobro najtaniej.
POLITYKA PROTEKCJONIZMU
Polityka protekcjonizmu jest pochodną polityki interwencyjnej państwa. Zdaniem zwolenników protekcjonizmu założenia teorii wolnego rynku i wolnego handlu są dalekie od rzeczywistości.
INSTRUMENTY PROTEKCJONIZMU
1. INSTRUMENTY TARYFOWE
Cła - importowe, eksportowe, tranzytowe
2. INSTRUMENTY PARATARYFOWE
- nie są cłami, ale działają jak cła
a) opłaty wyrównawcze
- różnica między niższą ceną towaru importowanego a wyższą, ustaloną i gwarantowaną przez państwo ceną wewnętrzną towaru produkowanego w kraju
b) subsydia eksportowe
- świadczenie ze strony państwa na rzecz przedsiębiorstw produkujących i sprzedających swoje towary za granicą
c) dumping
d) kontyngenty
3. INSTRUMENTY POZATARYFOWE
- ograniczenia ilościowe
- licencje
- dobrowolne ograniczenie eksportu
- normy fito-sanitarne