Cechy baśni na podstawie utworu Janiny Porazińskiej

pt. „O dwunastu miesiącach”

Wyróżnianie postaci realistycznych i fantastycznych. Wydarzenia prawdopodobne

i nieprawdopodobne. Znaki rzymskie. Nazwy miesięcy. Cechy charakterystyczne

poszczególnych miesięcy. Projektowanie stroju dla braci - miesięcy.

Cele:

Uczeń:

• zna treść baśni,

• potrafi wskazać cechy charakterystyczne baśni,

• wyróżnia główne postaci w utworze,

• wskazuje wydarzenia prawdopodobne i fantastyczne w baśni,

• wie, co to jest rzeczownik,

• porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej,

• korzysta ze słownika i potrafi odszukać w nim potrzebne hasło,

• zna cyfry rzymskie,

• umie wymienić nazwy miesięcy we właściwej kolejności,

• potrafi zaplanować i wykonać zadanie plastyczne.

Metody:

• słowne (rozmowa kierowana, samorzutne wypowiedzi uczniów, praca

z tekstem),

• działalności praktycznej,

• zajęcia ruchowe.

Formy pracy:

• indywidualna jednolita,

• zróżnicowana,

• zbiorowa jednolita.

Środki dydaktyczne:

karta pracy dla każdego dziecka, egzemplarz lektury, teksty wierszy, słowniki,

sylwety do zajęć plastycznych.

Page 2

2

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie - ułożenie hasła:

Ja-ni-na Po-ra-ziń-ska „O dwu-nas-tu mie-sią-cach”

Uczniowie mają na ławkach „śniegowe chmurki”, na których napisane są różne

rzeczowniki: córka, fiołki, czerwiec, grudzień, śnieg, zaspy, zima, rok, mróz,

sierotka, macocha, luty, kwiecień, las; wybrane dzieci odczytują swoje wyrazy -

ustalenie, że są to rzeczowniki, przypomnienie, co to są rzeczowniki i na jakie

pytania odpowiadają, uczniowie przyczepiają na tablicy wyrazy w kolejności

alfabetycznej, po odwróceniu „chmurek” powstaje hasło, ustalenie, że jest to

tytuł baśni.

2. Opracowanie metryczki baśni - ćw. 1

(wielka litera w pisowni nazwisk, tytułów)

• autor - .........................

• tytuł - .........................

• ilustrator - .............................

• wydawnictwo - ............................

3. Sprawdzenia stopnia znajomości treści przeczytanej lektury.

- Kiedy rozgrywa się akcja baśni?

(zimą - uczniowie ustalają, że nie można dokładnie określić kiedy)

- W jakich miejscach rozgrywa się akcja opowieści „O dwunastu miesiącach”?

(na wsi - znów uczniowie dochodzą do wniosku, że nie wiemy, w jakiej wsi

i nie można dokładnie ustalić miejsca akcji)

- Kto jest głównym bohaterem baśni?

- Jakie jeszcze postaci występują?

- Jakie trzy zadania kazała wykonać sierotce macocha?

- Kto pomógł sierotce spełnić żądania macochy?

4. Ustalenie, jaki utwór nazywamy baśnią.

• szukanie definicji w słowniku,

• podkreślenie właściwej odpowiedzi w karcie pracy - ćw. 2

(uczniowie podkreślają jedną z trzech odpowiedzi)

Baśń to:

a) opowieść o bohaterach nie mająca potwierdzenia w materiałach

historycznych,

b) utwór napisany wierszem,

c) utwór, w którym obok postaci i wydarzeń prawdopodobnych występują

postacie i wydarzenia fantastyczne, nigdy w prawdziwym życiu nie

spotykane.

5. Wyróżnienie postaci realistycznych i fantastycznych - praca zbiorowa jednolita -

ćw. 3 (uczniowie wpisują do tabelki: macocha, pasierbica, córka; bracia

Miesiące)

Page 3

3

6. Wyodrębnienie wydarzeń

prawdopodobnych i fantastycznych - praca

indywidualna zróżnicowana

ćw. 4

I poziom

- wysłanie sierotki po fiołki i poziomki,

- spotkanie z braćmi miesiącami,

- przemiana węgielków w srebrne talary,

- zamiana grudnia w czerwiec,

- wysłanie sierotki po talary,

- służba sierotki u Miesiączków.

II poziom

- wysłanie sierotki po fiołki,

- spotkanie z Miesiącami,

- przemiana węgielków w srebrne talary,

- zamiana grudnia w czerwiec.

7. Przerwa śródlekcyjna „Śniegowa zabawa” (Klanza)

Przy muzyce dzieci ruchami rąk i całego ciała pokazują, jak pada śnieg, lepią

śnieżki i rzucają się nimi, jak lepią kule śniegowe i robią bałwana.

8. Znaki rzymskie, nazwy miesięcy - ćw. 5

a) Uczniowie łączą nazwę miesiąca z odpowiadającą mu cyfrą rzymską.

9. Zajęcia plastyczne - projektowanie stroju dla wybranego Miesiąca

- Uczniowie losują wierszyk o danym miesiącu.

- „Ubierają” sylwetę (kawałkami materiałów) zgodnie z treścią wiersza

i w oparciu o własną wiedzę.

- Zawieszenie sylwet pod nazwami poszczególnych miesięcy.

- Omówienie prac ze zwróceniem na cechy charakterystyczne danego miesiąca.

10. Przyporządkowanie miesięcy do danej pory roku

- zapisanie w karcie pracy miesięcy zimowych, wiosennych, letnich i jesiennych

- karta pracy 17 ćw. 2 - liczenie, ile trwa dana pora roku (Wesoła szkoła -

matematyka)

11. Miesiące - zabawa pozwalająca zapamiętać i utrwalić nazwy miesięcy.

Dzieci dostają wizytówki z nazwami miesięcy i przyklejają je tak, aby były

widoczne. Następnie wykonują polecenia nauczyciela, np.

• ustawcie się zgodnie z kolejnością miesięcy w roku,

• ustawcie się w grupach, zgodnie z porami roku,

• w rzędzie niech staną miesiące, które mają 31 dni,

• w szeregu niech staną miesiące zaczynające się na „l”.

12. Ocena pracy uczniów

13. Zadanie pracy domowej - karta pracy 34 ćw. 2, karta pracy 35 ćw. 1

Page 4

4

KARTA PRACY

1. Autor

...........................................................

Tytuł

..........................................................

Ilustrator

...........................................................

Wydawnictwo ..........................................................

2. Podkreśl właściwą odpowiedź.

Baśń to:

a) opowieść o bohaterach nie mająca potwierdzenia w materiałach historycznych,

b) utwór napisany wierszem,

c) utwór, w którym obok postaci i wydarzeń prawdopodobnych występują

postacie i wydarzenia fantastyczne, nigdy w prawdziwym życiu nie spotykane.

3. Wymień postaci realistyczne i fantastyczne występujące w baśni.

Postacie realistyczne

Postacie fantastyczne

4. Podane wydarzenia wpisz do odpowiedniej kolumny tabelki:

- wysłanie pasierbicy po fiołki i poziomki,

- spotkanie z braćmi Miesiącami,

- zamiana grudnia w kwiecień,

- przemiana węgielków w srebrne talary,

- służba sierotki u Miesiączków.

Wydarzenia prawdopodobne

Wydarzenia fantastyczne

Page 5

5

5. Połącz nazwę miesiąca z odpowiadającym mu znakiem rzymskim.

luty

kwiecień

czerwiec

styczeń

sierpień

grudzień

I

II III IV

V

VI

VII VIII IX

X XI

XII

marzec

lipiec

listopad

maj

październik

wrzesień

Zadanie dodatkowe dla chętnych

a) Oblicz:

II + IV = .........

VI + III = ...........

VI + V = ..........

X - V = ......... IX - III = ...........

XI - IX = ..........

b) Wpisz sąsiednie cyfry rzymskie:

I, ........, III

IV, ........., ............., VII

VIII, ........., X

IV, ........., II

.........., X, ........., VIII

........, XI, .........., IX

---