LOGIKA I METODOLOGIA NAUK #11

• Uzasadnianie

• W nauce uzasadnia się tylko zdania w sensie logicznym.

• uzasadnianie - polega na podaniu koniecznych i wystarczających dowodów aby zdanie można było uznać za prawdziwe; jest to proces natury pragmatycznej gdzie nie bierze się pod uwagę wartości logicznej zdań ale ich kwalifikację pragmatyczną
  

• Jedynym, niezawodnym sposobem uzasadniania jest dedukcja.

UZASADNIANIE
(sposoby)

ZAWODNE NIEZAWODNE

(nie ma gwarancji, mogą 100% pewności, że zdanie
być prawdziwe lub fałszywe) będzie prawdziwe

• W całości dedukcyjne są tylko logika i matematyka.

UZASADNIANIE
(sposoby)

I BEZPOŚREDNIE II POŚREDNIE
(ROZUMOWANIA)

nie odwołujemy się do innych zawsze w nich
wcześniej uznanych zdań odwołujemy się do innych
(np. eksperyment, obserwacja) wcześniej uznanych zdań

INTUICJA DOŚWIADCZENIE AUTORYTET

- obserwacja

- eksperyment

• rozumowania - zdania, na które się w nim powołujemy nazywamy przesłankami a to do czego dochodzimy w wyniku rozumowania to wnioski
  

AD. I DOŚWIADCZENIE

• obserwacja - podmiot nie ingeruje w przedmiot badawczy

• eksperyment - ingerujemy a nawet stymulujemy w przedmiot badawczy aby zaistniały
  określone warunki

Doświadczenie, w którym dopuszcza się aby przedmiot badany był identyczny z podmiotem badającym nazywamy introspekcją.

Jest to sposób zawodny: - zmienianie warunków zewnętrznych

- ilość obserwacji

- dokładność pomiarów

AD. II INTUICJA

Odgrywa ważną rolę w całej nauce np. geometria Euklidesa, x=x, ma wpływ na wybór badanego zjawiska.

III AUTORYTETY

- epistemiczny zbiór zdań; osoby nim obdarzone są, w uznaniu innych osób, kompetentne do oceny
prawdziwości danych twierdzeń w określonym zakresie. (Nieznański autorytetem dla
Świętorzeckiej. Każde zdanie Nieznańskiego potwierdzi Świętorzecka.)

• U(x,p) - x uznaje p (za prawdziwe) zdania

• U(x,p) - x uznaje p (za słuszne) normy

- deontyczny - zbiór norm (Jan Paweł II autorytetem norm moralnych)

Aut (x,y α) ↔ ∀_p
α (U(x,p) → U(y,p))

przedmiot podmiot
autorytetu autorytetu

• Podmiot i przedmiot autorytetu może być grupą - autorytet społeczny.
  

• błąd ekstrapolacji autorytetu - przenoszenie autorytetu na dziedziny, w których dana osoba nie jest ekspertem
  

• stosunek inferencji - warunkowe uznawania jednego zdania na podstawie drugiego, jest relacją między zdaniami, jest relacją pragmatyczną (zatem, i na tej podstawie)
  
  

P₁, P₂ ├ W (zatem)

W ┤ P₁, P₂ (bo) - konwers

---