TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA 03.03.2010.
9. Psychologiczne orientacje w wychowaniu
- Psychologia eksperymentalna (Clapared - szkoła na miarę klienta, dziecka, Piaget, Kohlberg). Wychowanie trzeba budować od dziecka, jego potrzeb, zaczęła obowiązywać zasada indywidualizmu. Zaczęto poszukiwać szkol różnicujących dzieci.
Plan daltoński - system pracowniany, dzieci nie były w klasach, w szkole funkcjonowały, pracownie, dzieci przygotowywały projekty korzystając z pracowni,
Plan manhański - przeprowadzono testy wyodrębniając dzieci utalentowane, przeciętne, i mało zdolne, system programowy, dla dzieci niezdolnych programy wyrównawcze.
Metoda winetkowska - uwzględniano zróżnicowane tempo uczenie się w zależności od zainteresowań, dziecko mogło być w klasie pierwsze z angielskiego a w drugiej z matematyki.
Szkoła waldortowska - jej autor Steiner, powinno się przede wszystkim stawiać na zainteresowanie dziecka, szkoła niezależna, zniósł podział na przedmioty, tylko stosował naukę zintegrowana, uważał ze system klasyfikowania powinien być jakościowy, zamiast podręczników wprowadził zeszyty.
- Psychoanaliza ( Freud, Fromm, Adler)
Freud - duże znaczenie konfliktu, które może być przyczyna zaburzeń osobowości, utrudniają racjonalne funkcjonowanie i rozwój.
- Behawioryzm (Skinner, Bandura - inżynieria pedagogiczna)
Zachowania można kształtować przy pomocy wzmacniań i wygaszań, nagród i kar.
Inżynieria pedagogiczna
- Nurt humanistyczny - t. potrzeb (Maslow), t. samorealizacji ( Rogers)
Rogers - terapeuta, przedstawiciel psych. Humanistycznej, tym, co powinniśmy rozwijać u dziecka to samorealizacja, spełnienie się. Warto wspierać tendencje do samorealizacji, rozwijania własnych zdolności, wskaźnikiem dobrego wyboru jest satysfakcja. Ważne jest budowanie pojęcia „ja”.
Wolność wyboru to cel wychowawczy, jednostka się wtedy realizuje dokonuje autentycznych wyborów zgodnych z jej wartościowaniem.
Pedagogika naturalnego humanizmu - Fromm („Ucieczka od wolności”, „Mieć czy być”, „O sztuce miłości”)
W człowiek tkwi chęć poddania się innym, drugiej chęć upodmiotowienia bycia wolnym, natura człowieka nie jest ani dobra ani zła, podlega wpływom zewnętrznym.
Szkoła hum. Powinna poszerzać obszary wolności do czegoś, pokazywać możliwości wyboru, rozwijać optymizmu -> cele wychowawcze.
Wychowanie powinno być pomocą dziecku, urzeczywistnianiu jego możliwości.
10. Socjologia wychowania (ojciec E. Durkheim, wychowanie jako fakt społeczny, wybitny przedstawiciel socjologizmu podkreślał adaptacyjna funkcje wychowania, by dziecko pełniło role i funkcjonowało dobrze społecznie, społeczeństwo, to nie tylko suma jednostek, ale cos więcej. Wyróżnił dwa typy więzi społ.:
- solidarność organiczna - opiera się na współpracy, społ., podziale pracy
- solidarność….
- Społeczne funkcje wychowania (Durkheim)
- Środowiska wychowawcze, kręgi społeczne (Znaniecki)
Znaniecki- wychowanie to proces odbywający się na zasadzie interakcji, odziaływuje w wychowaniu szersze społ. Nie tylko rodzice, szkoła. Wyróżniał środowiska oddziaływanie bezpośredniego(rodzina, nauczyciele) i pośredniego (szkoła, kino, telewizja, książki)
Koncepcja kręgów społecznych - odbywa się wychowanie do określonych kręgów. Dokonał typologie osobowości:
- człowiek zabawy
- Człowiek pracy - wśród ludzi zajmujących się praca fizyczna.
- Człowiek dobrze wychowany - kształtował się wśród inteligencji
- Człowiek dewiant, który się wyróżnia
- wzory kulturowe (Linton, Benedict, Mead, Kłoskowska)
Linton - w różnych kręgach społ., a typowe dla nich wzory zachowań.
Mead - kiedyś tradycyjnie odbywała się transmisja wartości z pokolenia na pokolenie, od starszych, transmisja wartości na młodzież. Współcześnie kody kulturowe są podobne dla starszych i młodszych, uczą się tych samych rzeczy maja dostęp do tych samych informacji.
Kultura prefiguratywna- młodzi uczą starszych jak funkcjonować jak sobie radzić.
11. Pedagogika kultury (powstała w Niemczech, wywodzi się z filozofii Heagla.)
Ważne są dobra kultury i wartości, które są zobiektywizowanymi postaciami ducha. Podkreślał role osoby.
Hessen twórca pedagogiki personalistycznej, warstwicowa koncepcja wychowania. Istnieją wartości absolutne, dobro, prawda, piękno stanowią układ hierarchiczny. Najpierw warstwa biologiczna (funkcja wychowawcza tożsama z pielęgnowaniem), potem warstwa społeczna,(czyli wychowanie to urabianie, przekazywanie norm społecznych faza heteromonii), i wychowanie moralne, wyzwolenie ku wolności i twórczości (stan autonomii)
- nurt fenomenologiczny (Dilthy, Sprager, Hessen)
Sprager : prawda piękno pożytek świętość uznając subiektywizm, dla poszczególnych osób inny rodzaj wartości jest wartością najważniejszą.
- nurt personalizmu (Maritain, Mysłakowski)
Personalizm- E. Mounier -przedstawiciel pedagogiki personalistycznej, cechuje go myślenie egzystencjalne i antropologiczne, uważał ze personalizm to doktryna o osobowości.
- człowiek ma i ciało i duszę. Życie biologiczne i wegetatywne
- nurt hermeneutyczny (Habermas, Derrida)
12. Pedagogika antyautorytarna, krytyczna i postmodernizmu
- rozliczanie z totalitaryzmem (Adomo)
- wychowanie permisywne (Spock)
- Odszkolnienie (Illich), nierówności w edukacji (Bourdieu, Bernstein)
- Pedagogika międzykulturowa (Giroux, Rorty)