Procesy globalizacji we współczesnym świecie
Integracja Polski z Unią Europejską, chociaż otwiera wyjątkową szanse realizacji jej strategicznych, politycznych i gospodarczych celów, nie uwolni polskiej gospodarki od wyzwań i zagrożeń o charakterze globalnym, wykraczającym poza granice Unii. Procesy globalizacji, jakie dokonują się we współczesnym świecie, rodzą potrzebę dostosowania polityki gospodarczej kraju w dziedzinie polityki strukturalnej i stwarzania warunków sprzyjających wzrostowi konkurencyjności polskiej gospodarki oraz możliwości rozwoju eksportu w skali światowej.
Przez pojęcie „globalizacja” należy rozumieć proces pogłębiania się powiązań ekonomicznych między krajami regionami świata, wynikający z rosnącej swobody i szybkości dokonywania międzynarodowych transakcji przepływów dóbr i usług finansowych oraz czynników produkcji, któremu towarzyszy rozwój i upowszechnianie instytucji i mechanizmów charakterystycznych dla rozwiniętej gospodarki rynkowej.
Globalizacje przyspiesza współczesna rewolucja techniczna w dziedzinach informatyki i telekomunikacji. Główną role w procesach globalizacji odgrywają Stany Zjednoczone. Dlatego globalizacja jest często utożsamiana z narzucaniem liberalnych regulacji krajom mniej gospodarczo rozwiniętym. Wywołuje to w niektórych środowiskach protesty skierowane przeciw zewnętrznym przejawom amerykanizacji, a także przeciw różnym organizacjom międzynarodowym.
Mimo oporu i publicznych demonstracji podyktowanych różnymi interesami natury politycznej, a nawet ideologicznej, procesy globalizacji są nieuchronne i nieodwracalne. Coraz większą rolę we współczesnym świecie odgrywają wielkie międzynarodowe korporacje. Są to najpotężniejsze przedsiębiorstwa, dysponujące ogromnym zasobem kapitału o wysokiej mobilności. Skala przepływu kapitałow między krajami jest obecnie kilkudziesięciokrotnie większa niż skala światowych obrotów handlowych w ciągu roku. Około 300 największych korporacji transnarodowych kontroluje około ½ majatku produkcynego świata, a ich obroty roczne kształtują się w granicach 30-40% wartości światowego handlu.
Rośnie znaczenie takich miedzynarodwych organizacji, jak Światowa Organizacja Handlu. Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy i wiele innych porozumień międzynarodowych oraz regionalnych o wolnym handlu, o liberalizacji obrotu dewizowego i kapitałowego itp.
Polska gospodarka już od początku lat dziewięćdziesiątych włączyła się w nurt procesów globalizacji i stała się gospodarka bardziej otwartą niż kiedykolwiek w swojej historii. Wszelkie próby zahamowania tego procesu, a tym bardziej wejścia na drogę izolacjonizmu, byłyby dla gospodarki szkodliwe.
Globalizacja rodzi jednak nie mniejsze wyzwanie niż akcesja Polski do Unii Europejskiej. Wyzwaniom tym nie jesteśmy w stanie sprostać, opierając się jedynie na własnych ograniczonych środkach. Trzeba podjąć ryzyko napływu inwestycji zagranicznych w celu przyspieszenia wzrostu i modernizacji polskiej gospodarki. Wymaga to jednak umiejętnego sterowania napływem i działalnością inwestorów zagranicznych. Niezbędne są tez pewne działania w dziedzinie ochrony interesów polskich przedsiębiorstw, a także interesów polskich konsumentów.
Proces restrukturyzacji polskiej gospodarki i dalsze reformy ustrojowe musza być kontynuowane właśnie pod katem umacniania jej zdolności konkurencyjnej w celu sprostania trudnym wymaganiom zrodzonym przez procesy globalizacji we współczesnym świecie.