Q-produkcja, C-koszt: a)F-stale,V-zmienne; b) TC-calkowite(TC=FC+VC),AC-przecietne (ATC=TC/Q; AVC=VC/Q; AFC=FC/Q); c) MC-marginalny(MC=ΔTC/ΔQ); KOSZTY 1.Koszty-wydatki na prowadzenie gospodarstwa. 2.Rodzaje kosztow: a)stale-niezalezne od produkcji b)zmienne-ulegaja zmianie i sa zalezne od produkcji. 3.Koszty wedlug rodzaju: a)materialne-poniesione za czynniki rzeczowe np. surowce, materialy. b)osobowe-zwiazane z zatrudnieniem pracownikow(wynagrodzenia, premia, nagrody, delegacje) c)finansowe-koszty operacji finansowych(odsetki od kredytow, prowizje, oplaty czynszowe). 4.Trzy glowne wzory: Przychody-koszty ksiegowe= zysk ksiegowy (P-Kk=Zk) Przychody-koszt ekonomiczny= zysk ekonomiczny (P-Ke=Ze) Koszt ksiegowy+ koszt alternatywny= koszt ekonomiczny (Kk+Ku=Ke) 5.Prog rentownosci: Prog rentownosci liczymy poprzez podzielenie kosztow stalych przez roznice ceny i jednostkowego kosztu zmiennego.
|
Rynek Pracy 1.Rynek czynnikow wytworczych: a)pracy-zakup i sprzedaz sily roboczej b)kapitalu c)ziemi 2.Popyt-pracodawca, zglaszane zapotrzebowanie na prace. Sila robocza-przedmiot handlu, specyficzny towar czyli ludzie ktorzy pracuja fizycznie lub umyslowo. 3.Placa-wynagrodzenie za prace. Podzial: a)Nominalna-suma otrzymywanych przecietnych jednostek, ilosc pieniedzy jaka pracownik otrzymuje w jednostkach pienieznych. b)Realna- informuje o ilosci produktow, ktore moze nabyc pracownik za dana place nominalna. Funkcje placy: informacyjna,bodźcowa,wychowawcza,dystrybucyjna 4.Rynek pracy -rodzaj rynku ekonomicznego, to ogol warunkow w ktorych popyt na sile robocza spotyka sie z podaza ksztaltujac cene tj. place. 5.Zaleznosc popytu. Popyt zalezy: a)W krotkim okresie:stawki plac,popytu na wytwarzane produkty,wydajnosci zatrudnionych pracownikow b)W dlugim okresie: alternatywne techniki wytwarzanie. 6.Podaz-osoby gotowe do wykonania pracy, przy danej placy realnej w danym okresie. Czynniki wplywajace na podaz pracy: stawka pracy,koszt alternatywny czasu pracy,czynniki demograficzne,czynniki spoleczno-ekonomiczne 7.Rodzaje rynkow ->wg. czynnikow majacych wplyw na cene pracy: a)konkurencyjny b)z sila rynkowa: monopsoniczny/kartele pracodawcow;c)z sila rynkowa pracownikow ->wg.statusu prawnego pracy: a)oficjalny b)szara strefa ->wg. zasiegu rynku pracy: a)lokalny;b)regionalny;c)krajowy;d)zagraniczny Rynek pracy mozna rozpatrywac w ukladzie pionowym, poziomym, przestrzennym, rzeczowym(??) |
Struktury rynkowe Rynek: 1.proces, w ktorym kupujacy i sprzedajacy okreslaja, co maja zamiar kupowac i sprzedawac i na jakich warunkach (tj. okreslaja ceny, ilosc dobr); 2.jest to proces informowania o cenie i innych cechach towaru (ktore sa wazne dla transakcji); 3.ma charakter samokorygujacy - zachowania uczestnikow modyfikuja sie w zaleznosci od doswiadczen i warunkow rynkowych; 4.sklada sie z ludzi: konsumentow i przedsiebiorcow pragnacych kupic i sprzedac na mozliwie najlepszych warunkach. Od pewnej wzglednej (nieswiadomosci) nieznajomosci pragnien i potrzeb innych przechodza do dosc dokladnego zrozumienia co, ile, jakie ma byc sprzedawane i kupowane i po jakiej cenie. Rynek to nieprzerwany system informacji i wymiany. Glowne elementy rynku:popyt, podaz, cena. Konkurencja: Najistotniejszym elementem rynku jest konkurencja - proces, w ktorym uczestnicy rynku dazac do realizacji swych interesow probuja przedstawic korzystniejsze od innych oferty (wzgledem ceny, jakosci, innych cech wplywajacych na decyzje zawarcia transakcji). Rodzaje konkurencji: cenowa i pozacenowa. Konkurencja cenowa dotyczy rynku doskonalego (doskonale konkurencyjnego), niecenowa: (elementy marketingowe: reklama, image, styl, tradycja, opakowanie, serwis, instalacja, gwarancja, reklamacja, naprawa, itp.) charakteryzuje rynek w mniejszym lub wiekszym stopniu zmonopolizowany (niedoskonale konkurencyjny). Firmy male, dzialajace w konkurencyjnych warunkach, beda zachowywaly sie zupelnie inaczej niz duze firmy monopolistyczne dominujace na rynku. Formy rynkow pod wzgledem wystepujacej konkurencji: wyodrebnia sie zazwyczaj cztery typy struktur rynkowych: konkurencje doskonala, konkurencje monopolistyczna, oligopol i monopol.
|
Jako kryteria wyodrebniania roznych typow rynku przyjmuje sie: liczbe firm dzialajacych na rynku, mobilnosc czynnikow produkcji (swobode wejscia nowych przedsiebiorstw na rynek), cechy produktow (stopien ich zroznicowania) oraz stopien kontroli cen przez firme. Rynek konkurencji doskonalej: Liczba firm: Bardzo duzo; Swoboda wejscia na rynek: Nieograniczona; Cechy produktow: Jednorodne (niezroznicowane); Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma). Cena jest niezalezna od firmy(pozioma krzywa popytu); Przyklady rynkow: Kapusta, marchew, ziemniaki r. k. Monopolistycznej: Liczba firm: Duzo (np. kilkadziesiat); Swoboda wejscia na rynek: Nieograniczona; Cechy produktow: Zroznicowane; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Firma ma pewien wplyw na cene krzywa popytu opada, ale popyt jest relatywnie elastyczny) Przyklady rynkow: Restauratorzy, architekci Oligopol: Liczba firm: Kilka; Swoboda wejscia na rynek: Ograniczona; Cechy produktow: Niezroznicowane lub niezbyt zroznicowane; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Znaczacy wplyw producenta na cene (opadajaca krzywa popytu, relatywnie nieelastyczny popyt zalezy od reakcji konkurentow na zmiany cen); Przyklady rynkow: Cementownie, cukrownie, paliwo, samoloty, samochody. Monopol: Liczba firm: Jedna; Swoboda wejscia na rynek: Bardzo ograniczona lub zerowa; Cechy produktow: Nieporownywalne; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Firma ma bardzo duzy wplyw na cene (opadajaca krzywa popytu, popyt mniej elastyczny niz w oligopolu) Przyklady rynkow: Elektrocieplownie, PKP, komunikacja miejska w wielu miastach, uslugi uzytecznosci publicznej
|
Rola rzadu 1.Podzial gospodarki - na sektor prywatny i publiczny(to dzialalnosc rzadu i samorzadow lokalnych usilujacych wyeliminowac nieefektywnosc sektora prywatnego w niektorych dziedzinach jak dysproporcje, kryzysy, bezrobocie, inflacja, monopole, itp.) Sektor prywatny: a)wolnosc gospodarcza; b)efektywnosc; c)konkurencja; d)postep techniczny; e)szybkie reakcje na zmiany potrzeb konsumentow Sektor publiczny: a)ochrona wlasnosci; b)produkcja dobr publicznych: obrona narodowa, policja, sady, wiezienia, straz pozarna, ochrona zdrowia, opieka spoleczna, szkolnictwo c)ochrona zasobow publicznych; d)stabilizowanie gospodarki(interwencjonalizm) 2.Tradycyjne funkcje rzadu: ochrona praw wlasnosci; bezpieczenstwo publiczne; wymiar sprawiedliwosci; obrona narodowa; powszechna oswiata; ustanowienie stabilnego systemu pienieznego 3.Interwencjonalizm panstwowy - to polityka czynnego oddzialywania panstwa na gospodarke narodowa. 4.Polityka gospodarcza - to dzialalnosc panstwa lub innego organu publicznego, zmierzajaca do osiagniecia konkretnych celow spoleczno-gospodarczych w scisle okreslonych warunkach i okreslonym horyzoncie czasu. Polityka gospodarcza odnosi sie do celow ekonomicznych i sposobow ich realizacji. |
5.Glowne cechy interwencjonalizmu: a) dazenie do osiagniecia wysokiej stopy gospodarczej przy pelnym zatrudnieniu i wykorzystaniu nowoczesnych technik wzrostu.; b) ograniczenie wahan cen, dbanie o dobra pozycje waluty i jej sile nabywcza.; c) utrzymywanie zrownowazonego bilansu platniczego i ustabilizowanie kursu walutowego. 6.Podstawowe instrumenty oddzialywania rzadu na procesy gospodarcze: podatki, wydatki rzadowe, polityka regulacyjna. wlasnosc publiczna-panstwo jest podmiotem gospodarczym 7.Funkcje rzadu we wspolczesnej gospodarce: legislacyjna, alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna, ochrona zasobow wysokiej uzytecznosci, popytowa i podazowa 8.Glowne argumenty przeciwnikow ingerencji panstwa w gospodarke: panstwo jest zlym przedsiebiorca, panstwo aby dobrze funkcjonowac musi miec duza „armie urzednikow, ktorzy czesto realizuja interes wlasny i sa sklonni do korupcji.. panstwo zakloca naturalny mechanizm rynkowy, decyzje sa czesto nietrafne lub spoźnione, a regulacje prawne ulomne, w wyniku decyzji nastepuje pogorszenie sytuacji jednych a polepszenie drugich podmiotow.
|
Q-produkcja, C-koszt: a)F-stale,V-zmienne; b) TC-calkowite(TC=FC+VC),AC-przecietne (ATC=TC/Q; AVC=VC/Q; AFC=FC/Q); c) MC-marginalny(MC=ΔTC/ΔQ); KOSZTY 1.Koszty-wydatki na prowadzenie gospodarstwa. 2.Rodzaje kosztow: a)stale-niezalezne od produkcji b)zmienne-ulegaja zmianie i sa zalezne od produkcji. 3.Koszty wedlug rodzaju: a)materialne-poniesione za czynniki rzeczowe np. surowce, materialy. b)osobowe-zwiazane z zatrudnieniem pracownikow(wynagrodzenia, premia, nagrody, delegacje) c)finansowe-koszty operacji finansowych(odsetki od kredytow, prowizje, oplaty czynszowe). 4.Trzy glowne wzory: Przychody-koszty ksiegowe= zysk ksiegowy (P-Kk=Zk) Przychody-koszt ekonomiczny= zysk ekonomiczny (P-Ke=Ze) Koszt ksiegowy+ koszt alternatywny= koszt ekonomiczny (Kk+Ku=Ke) 5.Prog rentownosci: Prog rentownosci liczymy poprzez podzielenie kosztow stalych przez roznice ceny i jednostkowego kosztu zmiennego.
|
Rynek Pracy 1.Rynek czynnikow wytworczych: a)pracy-zakup i sprzedaz sily roboczej b)kapitalu c)ziemi 2.Popyt-pracodawca, zglaszane zapotrzebowanie na prace. Sila robocza-przedmiot handlu, specyficzny towar czyli ludzie ktorzy pracuja fizycznie lub umyslowo. 3.Placa-wynagrodzenie za prace. Podzial: a)Nominalna-suma otrzymywanych przecietnych jednostek, ilosc pieniedzy jaka pracownik otrzymuje w jednostkach pienieznych. b)Realna- informuje o ilosci produktow, ktore moze nabyc pracownik za dana place nominalna. Funkcje placy: informacyjna,bodźcowa,wychowawcza,dystrybucyjna 4.Rynek pracy -rodzaj rynku ekonomicznego, to ogol warunkow w ktorych popyt na sile robocza spotyka sie z podaza ksztaltujac cene tj. place. 5.Zaleznosc popytu. Popyt zalezy: a)W krotkim okresie:stawki plac,popytu na wytwarzane produkty,wydajnosci zatrudnionych pracownikow b)W dlugim okresie: alternatywne techniki wytwarzanie. 6.Podaz-osoby gotowe do wykonania pracy, przy danej placy realnej w danym okresie. Czynniki wplywajace na podaz pracy: stawka pracy,koszt alternatywny czasu pracy,czynniki demograficzne,czynniki spoleczno-ekonomiczne 7.Rodzaje rynkow ->wg. czynnikow majacych wplyw na cene pracy: a)konkurencyjny b)z sila rynkowa: monopsoniczny/kartele pracodawcow;c)z sila rynkowa pracownikow ->wg.statusu prawnego pracy: a)oficjalny b)szara strefa ->wg. zasiegu rynku pracy: a)lokalny;b)regionalny;c)krajowy;d)zagraniczny Rynek pracy mozna rozpatrywac w ukladzie pionowym, poziomym, przestrzennym, rzeczowym(??) |
Struktury rynkowe Rynek: 1.proces, w ktorym kupujacy i sprzedajacy okreslaja, co maja zamiar kupowac i sprzedawac i na jakich warunkach (tj. okreslaja ceny, ilosc dobr); 2.jest to proces informowania o cenie i innych cechach towaru (ktore sa wazne dla transakcji); 3.ma charakter samokorygujacy - zachowania uczestnikow modyfikuja sie w zaleznosci od doswiadczen i warunkow rynkowych; 4.sklada sie z ludzi: konsumentow i przedsiebiorcow pragnacych kupic i sprzedac na mozliwie najlepszych warunkach. Od pewnej wzglednej (nieswiadomosci) nieznajomosci pragnien i potrzeb innych przechodza do dosc dokladnego zrozumienia co, ile, jakie ma byc sprzedawane i kupowane i po jakiej cenie. Rynek to nieprzerwany system informacji i wymiany. Glowne elementy rynku:popyt, podaz, cena. Konkurencja: Najistotniejszym elementem rynku jest konkurencja - proces, w ktorym uczestnicy rynku dazac do realizacji swych interesow probuja przedstawic korzystniejsze od innych oferty (wzgledem ceny, jakosci, innych cech wplywajacych na decyzje zawarcia transakcji). Rodzaje konkurencji: cenowa i pozacenowa. Konkurencja cenowa dotyczy rynku doskonalego (doskonale konkurencyjnego), niecenowa: (elementy marketingowe: reklama, image, styl, tradycja, opakowanie, serwis, instalacja, gwarancja, reklamacja, naprawa, itp.) charakteryzuje rynek w mniejszym lub wiekszym stopniu zmonopolizowany (niedoskonale konkurencyjny). Firmy male, dzialajace w konkurencyjnych warunkach, beda zachowywaly sie zupelnie inaczej niz duze firmy monopolistyczne dominujace na rynku. Formy rynkow pod wzgledem wystepujacej konkurencji: wyodrebnia sie zazwyczaj cztery typy struktur rynkowych: konkurencje doskonala, konkurencje monopolistyczna, oligopol i monopol.
|
Jako kryteria wyodrebniania roznych typow rynku przyjmuje sie: liczbe firm dzialajacych na rynku, mobilnosc czynnikow produkcji (swobode wejscia nowych przedsiebiorstw na rynek), cechy produktow (stopien ich zroznicowania) oraz stopien kontroli cen przez firme. Rynek konkurencji doskonalej: Liczba firm: Bardzo duzo; Swoboda wejscia na rynek: Nieograniczona; Cechy produktow: Jednorodne (niezroznicowane); Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma). Cena jest niezalezna od firmy(pozioma krzywa popytu); Przyklady rynkow: Kapusta, marchew, ziemniaki r. k. Monopolistycznej: Liczba firm: Duzo (np. kilkadziesiat); Swoboda wejscia na rynek: Nieograniczona; Cechy produktow: Zroznicowane; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Firma ma pewien wplyw na cene krzywa popytu opada, ale popyt jest relatywnie elastyczny) Przyklady rynkow: Restauratorzy, architekci Oligopol: Liczba firm: Kilka; Swoboda wejscia na rynek: Ograniczona; Cechy produktow: Niezroznicowane lub niezbyt zroznicowane; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Znaczacy wplyw producenta na cene (opadajaca krzywa popytu, relatywnie nieelastyczny popyt zalezy od reakcji konkurentow na zmiany cen); Przyklady rynkow: Cementownie, cukrownie, paliwo, samoloty, samochody. Monopol: Liczba firm: Jedna; Swoboda wejscia na rynek: Bardzo ograniczona lub zerowa; Cechy produktow: Nieporownywalne; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Firma ma bardzo duzy wplyw na cene (opadajaca krzywa popytu, popyt mniej elastyczny niz w oligopolu) Przyklady rynkow: Elektrocieplownie, PKP, komunikacja miejska w wielu miastach, uslugi uzytecznosci publicznej
|
Rola rzadu 1.Podzial gospodarki - na sektor prywatny i publiczny(to dzialalnosc rzadu i samorzadow lokalnych usilujacych wyeliminowac nieefektywnosc sektora prywatnego w niektorych dziedzinach jak dysproporcje, kryzysy, bezrobocie, inflacja, monopole, itp.) Sektor prywatny: a)wolnosc gospodarcza; b)efektywnosc; c)konkurencja; d)postep techniczny; e)szybkie reakcje na zmiany potrzeb konsumentow Sektor publiczny: a)ochrona wlasnosci; b)produkcja dobr publicznych: obrona narodowa, policja, sady, wiezienia, straz pozarna, ochrona zdrowia, opieka spoleczna, szkolnictwo c)ochrona zasobow publicznych; d)stabilizowanie gospodarki(interwencjonalizm) 2.Tradycyjne funkcje rzadu: ochrona praw wlasnosci; bezpieczenstwo publiczne; wymiar sprawiedliwosci; obrona narodowa; powszechna oswiata; ustanowienie stabilnego systemu pienieznego 3.Interwencjonalizm panstwowy - to polityka czynnego oddzialywania panstwa na gospodarke narodowa. 4.Polityka gospodarcza - to dzialalnosc panstwa lub innego organu publicznego, zmierzajaca do osiagniecia konkretnych celow spoleczno-gospodarczych w scisle okreslonych warunkach i okreslonym horyzoncie czasu. Polityka gospodarcza odnosi sie do celow ekonomicznych i sposobow ich realizacji. |
5.Glowne cechy interwencjonalizmu: a) dazenie do osiagniecia wysokiej stopy gospodarczej przy pelnym zatrudnieniu i wykorzystaniu nowoczesnych technik wzrostu.; b) ograniczenie wahan cen, dbanie o dobra pozycje waluty i jej sile nabywcza.; c) utrzymywanie zrownowazonego bilansu platniczego i ustabilizowanie kursu walutowego. 6.Podstawowe instrumenty oddzialywania rzadu na procesy gospodarcze: podatki, wydatki rzadowe, polityka regulacyjna. wlasnosc publiczna-panstwo jest podmiotem gospodarczym 7.Funkcje rzadu we wspolczesnej gospodarce: legislacyjna, alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna, ochrona zasobow wysokiej uzytecznosci, popytowa i podazowa 8.Glowne argumenty przeciwnikow ingerencji panstwa w gospodarke: panstwo jest zlym przedsiebiorca, panstwo aby dobrze funkcjonowac musi miec duza „armie urzednikow, ktorzy czesto realizuja interes wlasny i sa sklonni do korupcji.. panstwo zakloca naturalny mechanizm rynkowy, decyzje sa czesto nietrafne lub spoźnione, a regulacje prawne ulomne, w wyniku decyzji nastepuje pogorszenie sytuacji jednych a polepszenie drugich podmiotow.
|
Q-produkcja, C-koszt: a)F-stale,V-zmienne; b) TC-calkowite(TC=FC+VC),AC-przecietne (ATC=TC/Q; AVC=VC/Q; AFC=FC/Q); c) MC-marginalny(MC=ΔTC/ΔQ); KOSZTY 1.Koszty-wydatki na prowadzenie gospodarstwa. 2.Rodzaje kosztow: a)stale-niezalezne od produkcji b)zmienne-ulegaja zmianie i sa zalezne od produkcji. 3.Koszty wedlug rodzaju: a)materialne-poniesione za czynniki rzeczowe np. surowce, materialy. b)osobowe-zwiazane z zatrudnieniem pracownikow(wynagrodzenia, premia, nagrody, delegacje) c)finansowe-koszty operacji finansowych(odsetki od kredytow, prowizje, oplaty czynszowe). 4.Trzy glowne wzory: Przychody-koszty ksiegowe= zysk ksiegowy (P-Kk=Zk) Przychody-koszt ekonomiczny= zysk ekonomiczny (P-Ke=Ze) Koszt ksiegowy+ koszt alternatywny= koszt ekonomiczny (Kk+Ku=Ke) 5.Prog rentownosci: Prog rentownosci liczymy poprzez podzielenie kosztow stalych przez roznice ceny i jednostkowego kosztu zmiennego.
|
Rynek Pracy 1.Rynek czynnikow wytworczych: a)pracy-zakup i sprzedaz sily roboczej b)kapitalu c)ziemi 2.Popyt-pracodawca, zglaszane zapotrzebowanie na prace. Sila robocza-przedmiot handlu, specyficzny towar czyli ludzie ktorzy pracuja fizycznie lub umyslowo. 3.Placa-wynagrodzenie za prace. Podzial: a)Nominalna-suma otrzymywanych przecietnych jednostek, ilosc pieniedzy jaka pracownik otrzymuje w jednostkach pienieznych. b)Realna- informuje o ilosci produktow, ktore moze nabyc pracownik za dana place nominalna. Funkcje placy: informacyjna,bodźcowa,wychowawcza,dystrybucyjna 4.Rynek pracy -rodzaj rynku ekonomicznego, to ogol warunkow w ktorych popyt na sile robocza spotyka sie z podaza ksztaltujac cene tj. place. 5.Zaleznosc popytu. Popyt zalezy: a)W krotkim okresie:stawki plac,popytu na wytwarzane produkty,wydajnosci zatrudnionych pracownikow b)W dlugim okresie: alternatywne techniki wytwarzanie. 6.Podaz-osoby gotowe do wykonania pracy, przy danej placy realnej w danym okresie. Czynniki wplywajace na podaz pracy: stawka pracy,koszt alternatywny czasu pracy,czynniki demograficzne,czynniki spoleczno-ekonomiczne 7.Rodzaje rynkow ->wg. czynnikow majacych wplyw na cene pracy: a)konkurencyjny b)z sila rynkowa: monopsoniczny/kartele pracodawcow;c)z sila rynkowa pracownikow ->wg.statusu prawnego pracy: a)oficjalny b)szara strefa ->wg. zasiegu rynku pracy: a)lokalny;b)regionalny;c)krajowy;d)zagraniczny Rynek pracy mozna rozpatrywac w ukladzie pionowym, poziomym, przestrzennym, rzeczowym(??) |
Struktury rynkowe Rynek: 1.proces, w ktorym kupujacy i sprzedajacy okreslaja, co maja zamiar kupowac i sprzedawac i na jakich warunkach (tj. okreslaja ceny, ilosc dobr); 2.jest to proces informowania o cenie i innych cechach towaru (ktore sa wazne dla transakcji); 3.ma charakter samokorygujacy - zachowania uczestnikow modyfikuja sie w zaleznosci od doswiadczen i warunkow rynkowych; 4.sklada sie z ludzi: konsumentow i przedsiebiorcow pragnacych kupic i sprzedac na mozliwie najlepszych warunkach. Od pewnej wzglednej (nieswiadomosci) nieznajomosci pragnien i potrzeb innych przechodza do dosc dokladnego zrozumienia co, ile, jakie ma byc sprzedawane i kupowane i po jakiej cenie. Rynek to nieprzerwany system informacji i wymiany. Glowne elementy rynku:popyt, podaz, cena. Konkurencja: Najistotniejszym elementem rynku jest konkurencja - proces, w ktorym uczestnicy rynku dazac do realizacji swych interesow probuja przedstawic korzystniejsze od innych oferty (wzgledem ceny, jakosci, innych cech wplywajacych na decyzje zawarcia transakcji). Rodzaje konkurencji: cenowa i pozacenowa. Konkurencja cenowa dotyczy rynku doskonalego (doskonale konkurencyjnego), niecenowa: (elementy marketingowe: reklama, image, styl, tradycja, opakowanie, serwis, instalacja, gwarancja, reklamacja, naprawa, itp.) charakteryzuje rynek w mniejszym lub wiekszym stopniu zmonopolizowany (niedoskonale konkurencyjny). Firmy male, dzialajace w konkurencyjnych warunkach, beda zachowywaly sie zupelnie inaczej niz duze firmy monopolistyczne dominujace na rynku. Formy rynkow pod wzgledem wystepujacej konkurencji: wyodrebnia sie zazwyczaj cztery typy struktur rynkowych: konkurencje doskonala, konkurencje monopolistyczna, oligopol i monopol.
|
Jako kryteria wyodrebniania roznych typow rynku przyjmuje sie: liczbe firm dzialajacych na rynku, mobilnosc czynnikow produkcji (swobode wejscia nowych przedsiebiorstw na rynek), cechy produktow (stopien ich zroznicowania) oraz stopien kontroli cen przez firme. Rynek konkurencji doskonalej: Liczba firm: Bardzo duzo; Swoboda wejscia na rynek: Nieograniczona; Cechy produktow: Jednorodne (niezroznicowane); Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma). Cena jest niezalezna od firmy(pozioma krzywa popytu); Przyklady rynkow: Kapusta, marchew, ziemniaki r. k. Monopolistycznej: Liczba firm: Duzo (np. kilkadziesiat); Swoboda wejscia na rynek: Nieograniczona; Cechy produktow: Zroznicowane; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Firma ma pewien wplyw na cene krzywa popytu opada, ale popyt jest relatywnie elastyczny) Przyklady rynkow: Restauratorzy, architekci Oligopol: Liczba firm: Kilka; Swoboda wejscia na rynek: Ograniczona; Cechy produktow: Niezroznicowane lub niezbyt zroznicowane; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Znaczacy wplyw producenta na cene (opadajaca krzywa popytu, relatywnie nieelastyczny popyt zalezy od reakcji konkurentow na zmiany cen); Przyklady rynkow: Cementownie, cukrownie, paliwo, samoloty, samochody. Monopol: Liczba firm: Jedna; Swoboda wejscia na rynek: Bardzo ograniczona lub zerowa; Cechy produktow: Nieporownywalne; Wplyw na cene: (indywidualna krzywa popytu na produkty firmy, z jaka styka sie firma) Firma ma bardzo duzy wplyw na cene (opadajaca krzywa popytu, popyt mniej elastyczny niz w oligopolu) Przyklady rynkow: Elektrocieplownie, PKP, komunikacja miejska w wielu miastach, uslugi uzytecznosci publicznej
|
Rola rzadu 1.Podzial gospodarki - na sektor prywatny i publiczny(to dzialalnosc rzadu i samorzadow lokalnych usilujacych wyeliminowac nieefektywnosc sektora prywatnego w niektorych dziedzinach jak dysproporcje, kryzysy, bezrobocie, inflacja, monopole, itp.) Sektor prywatny: a)wolnosc gospodarcza; b)efektywnosc; c)konkurencja; d)postep techniczny; e)szybkie reakcje na zmiany potrzeb konsumentow Sektor publiczny: a)ochrona wlasnosci; b)produkcja dobr publicznych: obrona narodowa, policja, sady, wiezienia, straz pozarna, ochrona zdrowia, opieka spoleczna, szkolnictwo c)ochrona zasobow publicznych; d)stabilizowanie gospodarki(interwencjonalizm) 2.Tradycyjne funkcje rzadu: ochrona praw wlasnosci; bezpieczenstwo publiczne; wymiar sprawiedliwosci; obrona narodowa; powszechna oswiata; ustanowienie stabilnego systemu pienieznego 3.Interwencjonalizm panstwowy - to polityka czynnego oddzialywania panstwa na gospodarke narodowa. 4.Polityka gospodarcza - to dzialalnosc panstwa lub innego organu publicznego, zmierzajaca do osiagniecia konkretnych celow spoleczno-gospodarczych w scisle okreslonych warunkach i okreslonym horyzoncie czasu. Polityka gospodarcza odnosi sie do celow ekonomicznych i sposobow ich realizacji. |
5.Glowne cechy interwencjonalizmu: a) dazenie do osiagniecia wysokiej stopy gospodarczej przy pelnym zatrudnieniu i wykorzystaniu nowoczesnych technik wzrostu.; b) ograniczenie wahan cen, dbanie o dobra pozycje waluty i jej sile nabywcza.; c) utrzymywanie zrownowazonego bilansu platniczego i ustabilizowanie kursu walutowego. 6.Podstawowe instrumenty oddzialywania rzadu na procesy gospodarcze: podatki, wydatki rzadowe, polityka regulacyjna. wlasnosc publiczna-panstwo jest podmiotem gospodarczym 7.Funkcje rzadu we wspolczesnej gospodarce: legislacyjna, alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna, ochrona zasobow wysokiej uzytecznosci, popytowa i podazowa 8.Glowne argumenty przeciwnikow ingerencji panstwa w gospodarke: panstwo jest zlym przedsiebiorca, panstwo aby dobrze funkcjonowac musi miec duza „armie urzednikow, ktorzy czesto realizuja interes wlasny i sa sklonni do korupcji.. panstwo zakloca naturalny mechanizm rynkowy, decyzje sa czesto nietrafne lub spoźnione, a regulacje prawne ulomne, w wyniku decyzji nastepuje pogorszenie sytuacji jednych a polepszenie drugich podmiotow.
|