Psychologia jest szeroką dziedziną o wielu specjalnościach, nauka o zachowaniu i procesach psychicznych od funkcji mózgu po interakcje społeczne. Oparta na weryfikacji na podstawie metody naukowej. Psycholodzy stosują metodę naukową do empirycznego sprawdzenia swoich hipotez.

Psycholodzy eksperymentalni (badacze), nauczyciele psychologii i psycholodzy praktycy (lub psychologia stosowana).

Psychologia stosowana dzieli na: psycholodzy pracy, sportu, inżynierii, szkolni, rehabilitacji i klinicznie w poradnictwie psychologicznym.

Pseudopsychologia: Błędne twierdzenia lub praktyki przedstawiane jako naukowa psychologia. Tendencyjność emocjonalna. Efekt potwierdzania. Oparte na spekulacji, niezweryfikowane.

Metoda naukowa: postawienie hipotezy (postawienie operacyjnych definicji - obiektywne opisy pojęć zaangażowanych w badanie naukowe), przeprowadzenie testów w warunkach kontrolowanych (zmienna niezależna, ślepota i podwójna ślepota, grupa kontrolna i eksperymentalna), zebranie obiektywnych badań (zmienne zależne), analiza wyników, publikacja, krytyka i replikacja wyników.

Rodzaj badań psychologicznych:

- eksperymenty

- badanie korelacyjne

- sondaż

- obserwacja w warunkach naturalnych

- studium przypadku

Efekt oczekiwań - wpływ osobistych przekonań badacza na wybór procedury badania doprowadzającej do spodziewanego końcowego wyniku.

Efekt placebo

Perspektywy badawcze w psychologii:

- Perspektywa biologiczna - Rene Descartes - ciało można badać niezależnie od umysłu. Współcześnie to nauka o układzie nerwowym.

- Perspektywa poznawcza - Wilhelm Wundt - do badania umysłu można zastosować metody nauki. Strukturalizm - odkrywanie struktur psychiki - Titchner), metoda introspekcyjna. Funkcjonalizm (W. James) - badanie funkcji świadomości, a nie tylko struktury).

- Perspektywa behawiorystyczna - John Watson - nauka o obserwowalnych zachowaniach, a nie o procesach umysłowych.

- Perspektywa holistyczna:

psychologia psychodynamiczna (S. Freud) osobowość i jej zaburzenia wynikają z procesów przebiegających w nieświadomym umyśle, psychoanaliza;

psychologia humanistyczna (A. Maslow) - psychologia powinna kłaść nacisk na ludzki rozwój i potencjał, a nie na zaburzenia psychiczne;

psychologia cechy i temperamentu (starożytność) jednostki są ocenia przez pryzmat swoich podstawowych temperamentów i trwałych cech osobowości.

- Perspektywa rozwojowa - ludzie zmieniają się wraz z ujawnieniem się w czasie czynników wrodzonych i wpływów środowiskowych.

- Perspektywa socjokulturowa - społeczne i kulturowe wpływy determinujące zachowania mogą zdominować wpływ innych czynników.

---