Siły społeczne
Pojęcie to wprowadziła Helena Radlińska opisując siły społeczne jako
„… Zespół określonych czynników i wartości funkcjonujących w środowisku, w postaci jednostkowych lub zbiorowych, jawnych lub ukrytych uzdolnienie wyrażających się w pozytywnym działaniu” F. Znaniecki kojarzył siły społeczne z każdym indywidualnym lub grupowym dążeniem, które wywołuje zmianę lub przeciwdziała jakiejś zmianie.
Należy sądzić, że u źródeł polskiej koncepcji sił społecznych leży motyw wyzwoleńczo-patriotyczny, którego celem była mobilizacja do pracy oraz aktywności społeczno-ekonomicznej na rzecz rozwoju kultury materialnej oraz duchowej narodu.
W pracy socjalnej zamiast pojęcia „siły społeczne” używa się słowa „wzmocnienie” co oznacza sposób w jaki ludzie, instytucje oraz społeczności uzyskują panowanie nad swoim życiem przy czym chodzi tu zarówno o panowanie nad stanem umysłu jak i o poczucie własnej wartości jak i zmianę usytuowania pozycji społecznej w strukturze społecznej. Wzmacnianie jako proces oznacza ułatwianie, umożliwianie lub promowanie ukrytych lub częściowo dostrzegalnych zdolności ludzi do optymalnego i kompetentnego funkcjonowania lub też rozwijanie wrażliwości instytucji społecznych na potrzeby ludzkie.
H. Radlińska próbowała powiązać pojęcie „sił społecznych” z trzema ważnymi, szczególnie dla praktyki pedagogicznej, zagadnieniami:
1) Kompensacyjną funkcją wychowania - polegającą na wykrywaniu potencjalnych możliwości oraz niwelowaniu braków środowiska życia wychowanków, a także wspomaganiu ich rozwoju, w przypadku gdy znajdują się oni w niekorzystnej sytuacji społeczno-wychowawczej. 2) Funkcją animacyjną spełnianą przez jednostki i grupy szczególnie aktywne i zaangażowane w realizację pozytywnych idei. 3) Funkcją integracyjną w określonej grupie.
Gdy mowa o „siłach społecznych” ważna jest także rola pedagoga społecznego, która sprowadza się do :
- z jednej strony do wyszukiwania sił ukrytych lub pobudzania sił mniej aktywnych,
- z drugiej do odpowiedniego ukierunkowywania aktywności oraz energii tkwiącej w siłach silnych. Do źródeł sił społecznych można zaliczyć:
- grupę rówieśniczą
- instytucje społeczne
- role społeczne pełnione przez jednostkę
- samego człowieka
- sytuacje zagrożenia
Bibliografia:
Stanisław Kawula „ Pedagogika społeczna dokonania - aktualność - perspektywa”
Toruń 2004r.