1. Rola państwa w gospodarce globalnej i gospodarce rynkowej (interwencjonizm instytucjonalny, instrumenty prawne i organizacyjne interwencjonizmu).
Informacja jest regulowana przez prawo, władzę.
W warunkach gospodarki globalnej, rynkowej, opartej na wiedzy państwo powinno być gwarantem uczciwej konkurencji na rynku informacji, produktów, technologii informatycznych i usług informacyjnych. Regulacje międzynarodowe, mają wpływ na regulacje wewnętrzne. Interesy kraju zależą od pozycji kraju w instytucjach międzynarodowych. Od uczestnictwa w instytucjach międzynarodowych zależy jakość, efektywność wewnętrznych regulacji prawnych i ich egzekwowania.
Interwencjonizm instytucjonalny - istnieje w warunkach gospodarki globalnej społeczeństwa informacyjnego, otwartej gospodarki rynkowej opartej na wiedzy, jest najważniejszym stymulatorem rozwoju kultur, rozwoju społecznego, technicznego, ekonomicznego społeczeństwa oraz konkurencyjności, efektywności gospodarki.
Przejawia się w instrumentach prawnych, organizacyjnych takich jak:
1. porozumienia międzynarodowe (np. o prawach człowieka, bezpieczeństwa narodowego, współpracy gospodarczej, ładu informacyjnego, dyrektywy Unii Europejskiej o ładzie informacyjnym)
2. porozumienia branżowe regulujące rynek
3. porozumienia o współpracy politycznej, ekonomicznej (wolny handel), regionalne
4. normy techniczne i ekonomiczne (np. normy ISO, norma zarządzania jakością)
5. prawo i inne normy określające zasady działalności politycznej, społecznej, ekonomicznej przez państwa narodowe i instrumenty ich egzekwowania przez aparaty państwa (czyli sankcje)
2. Państwo obywatelskie: cechy, bezpieczeństwo informacyjne, możliwości rozwoju, rodzaje odpowiedzialności.
Cechy : celem państwa obywatelskiego jest zapewnienie wszystkim obywatelom oraz podmiotom społecznym i gospodarczym bezpieczeństwa i warunków rozwoju na zasadzie równości i bezstronności -> jest to społeczna klauzula najwyższego uprzywilejowania.
Bezpieczeństwo, które ma zapewnić państwo dotyczy sfer:
1. bezpieczeństwo zewnętrzne
2. bezpieczeństwo wewnętrzne
3. bezpieczeństwo socjalne
4. ochrona zdrowia
5. ochrona środowiska
6. bezpieczeństwo ekonomiczne
7. bezpieczeństwo informacyjne
Możliwości rozwoju:
1. kultura
2. edukacja
3. aktywność społeczna
4. działalność gospodarcza
5. nauka i technika
6. warunki życia indywidualnego i zbiorowego
Rodzaje odpowiedzialności:
1. obywatel dysponuje odpowiednią wiedzą o państwie, społeczeństwie, gospodarce
2. obywatel ma rzetelną, kompleksową, zrozumiałą informację polityczną, prawną, ekonomiczną
3. obywatel musi znać swoje prawa i obowiązki
4. państwo ma dostarczać obywatelom informacje
3. Prawo do informacji jako prawo obywatelskie.
Prawo to wynika z obowiązku państwa jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa informacyjnego. Informacja nie może być nie rzetelna, ma być weryfikowalna, jawna, aktualna i kompletna. Najważniejsze informacje to te potrzebne do codziennego życia i funkcjonowania w społeczeństwie i państwie. Nieprawidłowe informowanie jest łamaniem praw człowieka. Im więcej praw ma obywatel w demokratycznym państwie, tym więcej dobrej informacji powinien posiadać.
Ochrona informacji i ochrona przed złą informacją obejmuje takie obszary jak:
1. ochrona informacji wrażliwych przed niepowołanym dostępem (tajemnica handlowa, zawodowa)
2. ochrona informacji potrzebnych, przed zniszczeniem, zniekształceniem (dokumenty ZUS, dokumenty podatkowe)
3. ochrona przed informację nie spełniającą norm jakościowych, ilościowych (kopie, skany, dezinformacje)
4. ochrona przed informacja naruszającą ład informacyjny (np. pornografia, nieuczciwa reklama)
5. kontrola jakości informacji
Symetria informacyjna - między instytucjami a obywatelami. Państwo obywatelskie zapewnia symetrię informacyjną, bezpieczeństwo informacyjne, tworząc, utrzymując i rozwijając infrastrukturę informacyjną państwa jako dobro publiczne.
4. Pojecie infrastruktury informacyjnej.
Infrastruktura to urządzenia i instytucje usługowe np. w dziedzinie transportu, oświacie, ochronie zdrowia; niezbędne do należytego funkcjonowania życia społecznego i produkcyjnych działów gospodarki.
Infrastruktura informacyjna - cały kompleks instytucji, jednostek organizacyjnych, zasobów i systemów organizacyjnych oraz technologii informacyjnych warunkujących funkcjonowanie określonych systemów społecznych, politycznych i ekonomicznych oraz innych systemów i zasobów informacyjnych.
Zadania: gromadzenie, przechowywanie, udostępnianie informacji niezbędnych dla społeczeństwa, gospodarki, działalności politycznej oraz dla obsługi konkretnych podmiotów społecznych i gospodarczych.
Rodzaje infrastruktury informacyjnej:
1. Społeczna - kompleks infrastrukturalnych systemów, zasobów informacyjnych, obsługujących społeczne funkcje informacji i procesy społeczne.
2. Gospodarki - kompleks systemów, zasobów realizujących funkcje ekonomiczne oraz procesy gospodarcze.
3. Polityczna - kompleks systemów, zasobów realizujących funkcje obsługujące system polityczny państwa.
Infrastruktura informacyjna państwa - warunkuje funkcjonowanie państwa jako jej organizator funkcjonowania społecznego, ekonomicznego.
Struktura informacyjna:
1. normy informacyjne
2. zasoby informacyjne
3. systemy informacyjne
4. instytucje informacyjne
5. struktury organizacyjne i urządzenia techniczne
Informacja - odwzorowuje realne obiekty, procesy lub zdarzenia
Metainformacje - informacje o informacji
Parainformacje - informacje o zasobach, systemach i procesach informacyjnych
Istotą infrastruktury jest to, że jest istnienie, działanie, sprawność warunkuje istnienie, działanie i sprawność innych obiektów, systemów i procesów społecznych, politycznych i ekonomicznych. Infrastruktura istnieje dla innych systemów. Jej funkcją jest zapewnienie bezpieczeństwa istnienia i prawidłowego funkcjonowania dla innych systemów.
Państwo jest odpowiedzialne za istnienie i funkcjonowanie infrastruktury.
5. Kryteria wyróżniające infrastrukturalne zasoby, procesy i systemy informacyjne państwa.
1. Funkcja jaką spełnia dany zasób, proces, norma w społeczeństwie, państwie i gospodarce, skali międzynarodowej, globalnej.
2. Relacje jakie pełni dana norma, proces czy system informacyjny, wobec innych systemów ekonomicznych, społecznych czy tez politycznych
3. Jakie powiązania są z innymi systemami, zasobami.
4. Dostępność dla potencjalnych użytkowników.
5. Powszechność danego systemów, zasobu, procesu w gospodarce.
6. Wielkość danego systemu.
7. Unikalność danego zasobu, systemu.
8. System archiwów.
9. Czas istnienia - trwałość zasobów.
6. Infrastruktura informacyjna państwa jako wyznacznik poziomu rozwoju kraju.
2 modele oddziaływania państwa na rozwój infrastruktury informacyjnej kraju:
1 model - aktywny
Wszelkie podstawowe informacje, zasoby i systemy infrastrukturalne są zarządzane i tworzone przez podmioty stanowiące cześć administracji państwowej lub przez niekomercyjne jednostki podległe nadzorowi administracji państwa i finansowane z budżetu państwa np. państwowe szkoły wyższe, publiczne biblioteki.
Państwo poprzez swe organy uczestniczy w międzynarodowej infrastrukturze; po to aby oddziaływać na międzynarodowe systemy. Państwo bierze odpowiedzialność w tym modelu.
2 model - pasywny
Państwo ogranicza bezpośrednie tworzenie czy eksploatację infrastruktury informacyjnej do tych systemów, zasobów, które obsługują aparat państwa np. system informacji podatkowej, celnej, system ewidencji administracji państwowej.
Wszelkie inne zasoby, systemy informacyjne utrzymywane są przez instytucje niepaństwowe: prywatne szkoły, prywatne uniwersytety, prywatne biblioteki, komercyjne ośrodki badań.
Państwo gwarantuje sobie kontrole jakości tych informacji, ustala normy informacyjne, biernie sie podporządkowuje globalnym i międzynarodowym normom, nie uczestniczy w ich tworzeniu. Państwo musi mieć silną kontrolę nad jakością w tym modelu (jest to model trudniejszy).
7. Model europejski infrastruktury informacyjnej państwa.
W tym modelu naczelna zasadą jest zasada równowagi między prawami i obowiązkami informacyjnymi państwa, podmiotów gospodarczych i społecznych, obywateli oraz zagranicznych i międzynarodowych podmiotów informacyjnych. Wszyscy maja te same prawa i obowiązki. Wywodzi się z łac. modelu państwa-prawa. Regulacje infrastruktury państwo przyjmuje za pomocą aktów prawnych (określają: prawa i obowiązki informacyjne obywateli, organów państwa). W sposób głęboki państwo reguluje prawa i obowiązki - jest to głęboki interwencjonizm.
2 cechą jest: tendencja do tworzenia specjalnych instytucji, organizacji, których zadaniem jest utrzymanie określonych segmentów infrastruktury informacyjnej państwa.
Istnieje duży poziom formalizacji prawa w instytucjach oraz duży udział centralnych instytucji w kształtowaniu prawa.
Czym się różni od totalitaryzmu:
1. egzekwowanie norm jest inne
2. ma segmenty infrastruktury
3 sposoby rozwoju infrastruktury:
1. bezpośrednie zarządzanie określonym elementem infrastruktury np. statystyka publiczna, system PESEL
2. centralna koordynacja, ale zarządzanie jest rozproszone (obowiązek prowadzenia rejestrów, ale nie jest to ich główne zadanie) np. Narodowy Bank Polski prowadzi spis banków.
3. rozproszenie kompetencji i rozproszone zarządzanie infrastrukturą, zajmują się tym podmioty niepaństwowe, ale państwo nakłada na nie obowiązki ustawowe np. Naczelna Izba Lekarska prowadzi rejestr lekarzy
Szeroki zakres infrastruktury państwa jest bezpośrednio zarządzany przez specjalnie utworzone jednostki administracji publicznej. W Polsce dążymy do modelu europejskiego.
8. Model amerykański infrastruktury informacyjnej państwa.
Obywatel ma duże prawo do informacji, ale nie ma obowiązków informacyjnych (w modelu tym nie ma symetrii informacyjnej). Na obywatelu nie ciąży obowiązek przekazywanie informacji organom lub funkcjonariuszom państwowym poza wyraźnie określonymi w prawie szczególnymi sytuacjami.
Obowiązki przekazywania informacji w sferach:
1. sprawy podatku
2. postępowanie przed sądem
3. informacje w sektorze finansowym
Na państwie, jego organach i niepaństwowych podmiotach ciąży obowiązek przekazywania informacji obywatelowi.
Cel dla którego zbierane są informacje musi być jasno określony np. zgoda na przetwarzanie danych
Zasada dobrowolności przekazywania informacji przez obywateli i jednostki organizacyjne, zarówno osobom fizycznym jak i podmiotom prywatnym. Na instytucje publiczne nałożony jest obowiązek informacyjny wobec społeczeństwa.
Rynek jest regulatorem stosowania norm informacyjnych. Rynek jest regulowany poprzez prawo. Bardzo często pojawia sie odpłatność, usługi są często skomercjalizowane.
9. Model azjatycki infrastruktury informacyjnej państwa.
Państwo rezerwuje sobie wyłączne prawo do decyzji o gromadzeniu, przechowywaniu i udostępnianiu informacji. nie ma regulacji rynkowych.
Obywatele i niepaństwowe podmioty gospodarcze mają obowiązek dostarczania informacji organom pastwa i odbierania informacji emitowanych przez te organy. Jest to model restrykcyjny - wszelkie prawo do informacji jest przetwarzane, obywatele maja tylko obowiązki, brak swobód. Państwo określa warunki dostępu do informacji - kiedy, jak.
Wszelkie procesy informacyjne itp. są w gestii państwa. prawo do kształtowania infrastruktury informacyjnej należy wyłącznie do państwa.
Państwo może powierzać swe działania innym instytucjom na zasadzie licencjonowania czy mechanizmów kontroli.
Kojarzony z socjalistycznym modelem państwa (PRL był związany z tym modelem). Systemy informacyjne są bardzo kosztowne i mało efektywne. Teraz są bardziej efektywne (powielanie, mnożenie informacji).
10. Funkcje infrastruktury informacyjnej państwa.
1. Narzędzie realizacji przez państwo obywatelskiego prawa do informacji.
2. Tworzenie warunków informacyjnych niezbędnych do istnienia i sprawnego funkcjonowania społeczeństwa, państwa i gospodarki poprzez generowanie, przechowywanie, przekazywanie i udostępnianie informacji.
3. Tworzenie, aktualizacja i udostępnianie standardów informacyjnych.
4. Organizacja i nadzorowanie stosowania standardów informacyjnych.
5. Tworzenie i utrzymanie instrumentów koordynacji i spójności informacyjnej warunkującej komunikacje i wymianę informacji między zasobami, procesami czy systemami.
6. Tworzenie i utrzymanie zasobów metainformacyjnych.
7. Tworzenie i utrzymanie zasobów parainformacyjnych.
8. Tworzenie i utrzymanie zasobów informacyjnych dla innych systemów.
9. Tworzenie, utrzymanie i udostępniania zasobów informacyjnych jako dobro publiczne.
10. Tworzenie struktury organizacyjnej oraz zapewnienie środków technicznych niezbędnych do działania innych systemów informacyjnych.
11. Obowiązki organów państwa względem infrastruktury informacyjnej.
Zadania państwa w dziedzinie infrastruktury:
1. stabilność
Państwo powinno zapewnić warunki prawne, organizacyjne, czasem ekonomiczne i techniczne dla trwałości zasobów oraz systemów infrastrukturalnych. Musza istnieć instytucje zajmujące się identyfikacją zasobów informacyjnych, monitorowaniem działania systemów informacyjnych i zapobiegające ewentualnym zagrożeniom.
2. koordynacja
Państwo powinno wprowadzać normy informacyjne dla zapewnienia spójności sytemu, kompletności, aktualizacji i wymiany informacji.
3. kontrola jakości informacji
Państwo powinno skutecznie eliminować informacje nie spełniające kryteriów i norm jakości
4. sprawność eksploatacyjna
Państwo powinno brać na siebie obowiązek utrzymania, eksploatacji oraz finansowania tych zasobów i systemów, które nie mogą być utrzymywane przez instytucje niepaństwowe.
5. efektywność ekonomiczna
Państwo powinno dążyć do optymalizacji kosztów tworzenia, utrzymania i korzystania z infrastruktury informacyjnej dla społeczeństwa i gospodarki jako całości.
12. Definicja społecznego ładu informacyjnego.
Ład informacyjny - kompleksowy i spójny system społecznych norm informacyjny, społecznych procesów informacyjnych, społecznych systemów informacyjnych i społecznych zasobów informacyjnych.
Społeczny ład informacyjny - w skali międzynarodowej jest podstawa globalnego porządku politycznego i międzynarodowej współpracy we wszystkich dziedzinach.
Musi być systemem spójnym czyli spełniającym warunki integralności. Spójność ładu informacyjnego to kompleksowość, aktualność i niesprzeczność norm, procesów, systemów i zasobów informacyjnych.
Normy informacyjne - stanowią niesprzeczny i zupełny system standardów określających wszelkie wymagania co do zakresu generowanej informacji, treści, czasu, miejsca, form, języków, technologii, jakości i dostępności. System norm informacyjnych musi obejmować wszystkie zjawiska, które wymagają normalizacji.
Procesy i systemy informacyjne - tworzą niesprzeczny, pozbawiony redundancji zupełny system generowania, wymiany i wykorzystania informacji relewantnej wobec potrzeb społecznych, państwa i gospodarki. Stosuje się jednolite zasady identyfikacji osób (np. PESEL), podmiotów, produktów i jednostek terytorialnych.
Zasoby informacyjne - muszą być tworzone i przechowywane w miejscach, w czasie i w formie zapewniającej dostęp do zgromadzonych tam informacji tym wszystkim, dla których informacja ta jest przydatna.
13. Społeczna luka informacyjna.
W społeczeństwie i państwie może pojawić się luka informacyjna. Jest to luka między posiadanymi zasobami informacji a informacjami niezbędnymi do racjonalnego, efektywnego działania w konkretnych informacjach. Współcześnie luka ta się powiększa, zwłaszcza jeśli chodzi o starszych ludzi.
Państwo chce ograniczyć tę lukę przez:
1. rozwój nowoczesnych technologii informacyjnych
2. kontrolę jakości generowanej informacji
3 rodzaje społecznej luki informacyjnej:
1. funkcjonalna
Polega na tym, że osoba pełniąca określone funkcje w społeczeństwie, w gospodarce lub państwie, nie dysponuje informacjami wystarczającymi do ich prawidłowego spełnienia np. urzędnik w urzędzie nie zna informacji i nie może pełnić swych funkcji
2. sytuacyjna
Polega na tym, że w konkretnej sytuacji osoba potrzebująca informacji nie może jej uzyskać (w danym czasie, formie z przyczyn obiektywnych)
3. strukturalna
Oznacza, że określone zasoby, niezbędne do funkcjonowania są niedostępne w wyniku działania lub zaniechania działań państwa.
14. Społeczne funkcje informacji - funkcja odwzorowania rzeczywistości.
Jest najważniejszą funkcją w hierarchii społecznych funkcji informacji.
Odwzorowanie rzeczywistości jest generowane przez stany świadomości osób wytwarzających informacje, ale są to tez obiekty, procesy i zdarzenia realne. Odbierając informacje powinniśmy wiedzieć jaki fragment rzeczywistości odwzorowuje - czy są to fakty, myśli czy może pomysły agencji reklamowej. Do prawidłowej identyfikacji rzeczywistości odwzorowanej przez informację niezbędna jest metainformacja oraz parainformacja.
Rękojmia wiary publicznej - oznacz, że państwo bierze na siebie odpowiedzialność za ewentualne skutki błędów lub fałszywych informacji. Realizuje ja przez swe organy: sąd, notariusz, Biuro Informacji Kredytowej, Izba Lekarska, Poczta Polska, recenzenci prac naukowych, Komisje uczelniane akredytacyjne.
W nauce trzeba powoływać się na źródło -> więc prace naukowe zawierają informacje odwzorowujące rzeczywistość.
15. Społeczne funkcje informacji - funkcja tworzenia zasobów wiedzy.
Wiedza - informacja przechowywana przez poszczególnych ludzi, zespoły ludzkie oraz jednostki organizacyjne, dostępna dla użytkowników zawsze gdy jest potrzebna.
Funkcja tworzenia zasobów wiedzy jest realizowana poprzez dostarczanie informacji potencjalnie użytecznych.
Informacje te są gromadzone i przechowywane w pamięci ludzkiej czy tez w urządzeniach technicznych pamięciowych.
Tworzenie wiedzy jest procesem dynamicznym, bo informacja zmienia zasób wiedzy i ludzi uczestniczących w tym procesie. Tworzenie wiedzy polega na dodawaniu nowych informacji do juz posiadanych zasobów wiedzy.
Warunki, które muszą być spełnione, aby informacja mogła pełnić funkcję tworzenia zasobu wiedzy:
1. Warunek potencjalnej użyteczności - informacja jest potrzebna dla użytkownika i będzie przez niego wykorzystywana
2. Warunek rzeczywistej dostępności - informacja musi być dostępna w miejscu, czasie, formie, języku i technologii, musi być zgodna z potrzebami użytkownika, odpowiednio zorganizowana, aby użytkownik mógł wybrać informacje potrzebne
3. Warunek zerowej redundancji - informacja nie może być powielona względem wiedzy juz zgromadzonej przez użytkownika
3 klasy podmiotu:
1. finalni użytkownicy
2. gestorzy systemów informacyjnych czyli twórcy zasobów wiedzy
3. gestorzy systemów realizujących inne funkcje społeczne
Funkcja tworzenia zasobów wiedzy dla wielu użytkowników jest realizowana przez systemy informacyjne takie jak: systemy badań naukowych, systemy informacyjno-wyszukiwawcze, systemy statystki publicznej.
Przechowywanie zasobów wiedzy jest realizowane przez wyspecjalizowane systemy, te systemy zajmują sie gromadzeniem, przechowywaniem informacji użytecznych. Takie systemy budują biblioteki i archiwa.
Zasoby wiedzy użytkownika:
1. Informacje
2. Metainformacje
3. Parainformacje
16. Społeczne funkcje informacji - funkcja decyzyjna informacji.
Informacja jest podstawowym czynnikiem podejmowania wszelkich decyzji. Jako funkcja społeczna jest realizowana wówczas gdy informacja jest dostępna jako dobro publiczne i jako informacja wystarczająca do podjęcia decyzji.
Osoba, która podejmuje decyzje dysponuje określonym zakresem informacji, metainformacjami i parainformacjami.
Metainformacje i parainformacje opisują zjawiska:
1. sytuacje decyzyjna użytkownika
2. procedurę decyzyjną
3. zasoby własne wiedzy użytkownika
4. zasoby wiedzy relewantnej za względu na sytuacje decyzyjną
5. parainformacje umożliwiające wyszukanie informacji
6. metainformacje niezbędne do oceny jakości informacji
17. Społeczne funkcje informacji - funkcja sterująca informacji.
Wiadomość odebrana przez użytkownika wywołuje jego określone zachowanie się. Sterowanie informacją jest zatem relacją między nadawcą a odbiorcą informacji.
W zależności od celu nadawcy wiadomości sterujące są przekazywane do konkretnych odbiorców np. marketing bezpośredni, lub też do pewnej zbiorowości np. reklama telewizyjna.
3 rodzaje sterowania:
1. sterowanie informacyjne jawne
Odbiorca czyli użytkownik postrzega informację jako czynnik sterujący np. polecenia, nakazy, zakazy; organizacja ruchu drogowego.
2. sterowanie informacyjne ukryte
Odbiorca nie postrzega informacji jako narzędzia sterowania nim przez nadawcę; myśli że ta informacja poszerza jego wiedzę np. reklama, indoktrynacja polityczna, propaganda przedwyborcza.
3. sterowanie informacyjne przypadkowe
Powstaje jako pewien efekt uboczny czyli niezamierzony w sytuacji gdy informacja pełni inne funkcje. Warunkiem sterowania przypadkowego jest także asymetria pomiędzy metainformacjami a parainformacjami, między nadawcą a odbiorcą. Jest to spowodowane luką meta i parainformacyjną nadawcy informacji. Nadawca nie zdaje sobie sprawy jakie funkcje ma generowana przez niego informacja, odbiorca też nie jest do końca świadomy.
18. Społeczne funkcje informacji - funkcja konsumpcyjna.
Informacja może pełnić funkcje dobra materialnego. Popyt na informacje jako dobra konsumpcyjnego wiąże się ze wzrostem zamożności społeczeństwa. Jest najczęściej wykorzystywaną funkcją informacji. Masowa konsumpcja informacji jest częsta, wiąże się z mediami np. tv, radio, rozwój technologii. Możemy mówić o wzroście zapotrzebowania na informacje konsumpcyjna dzięki łatwości odbioru informacji dostępnej przez elektroniczne media, tanią prasę czy internet. W produkcję informacji konsumpcyjnej zaangażowane są duże środki finansowe. Pozostałe funkcje informacji są zmarginalizowane przez jej dominację ilościową (zwłaszcza funkcja odwzorowania rzeczywistości). Wiadomości z funkcji konsumpcyjnej mogą nie odwzorowywać żadnej rzeczywistości, mogą nawet zawierać informacje fałszywe czy też dezinformacje. Dla nadawców takich informacji ważne jest aby informacje dobrze się sprzedawały. Wykorzystuje się grafikę, multimedia, które mają na celu minimalizację pracy umysłowej konsumenta. Zalew informacji konsumpcyjnej może powodować wypieranie lub zastępowanie informacji spełniającej inne funkcje społeczne. Wykorzystuje się znaczne środki materialne, finansowe i czas, aby przyjąć te informacje, stąd też społeczeństwo ma mniej czasu na inne funkcje informacji. Powoduje to wtórny analfabetyzm, uwstecznienie społeczeństwa.
19. Hierarchia społecznych funkcji informacji.
Społeczne funkcje informacji - to informacje, które są ważne dla człowieka w jego różnych rolach społecznych, w rodzinie, w gospodarstwie domowym, różnych grupach społecznych i zawodowych oraz ważne dla funkcjonowania w społeczeństwie jako wspólnocie w skali całego kraju.
Aby osiągnąć społeczny ład informacyjny należy przestrzegać hierarchii społecznych funkcji informacji czyli jej odpowiedniej kolejności.
Każda informacja powinna spełniać funkcję odwzorowania rzeczywistości, cześć informacji musi spełniać funkcje tworzenia zasobów wiedzy, kolejna część powinna być wykorzystywana do podejmowania decyzji, niektóre tylko informacje mogą służyć do sterowania, niewielka cześć informacji ma służyć celom konsumpcyjnym.
Niezbędnym warunkiem dla utrzymania ładu informacyjnego państwa i społeczeństwa jest aby wszyscy uczestnicy procesów informacyjnych, zwłaszcza użytkownicy w tym procesie wiedzieli jakie funkcje spełnia dana informacja, a jakich nie spełnia. Obowiązkiem państwa jest ustalenie takich reguł.
20. Systemy informacji publicznej.
Są to wyspecjalizowane systemy informacyjne, których zadaniem jest zapewnienie przez państwo bezpieczeństwa informacyjnego. Bezpieczeństwo to zapewniają podmioty społeczne i gospodarcze.
21. Rodzaje infrastrukturalnej informacji publicznej.
1. publiczny system organizacyjny - informacja prawno-organizacyjna
2. informacja naukowo-techniczna
3. informacja biblioteczna
4. informacja statystyczna
5. informacja na temat środowiska naturalnego
6. informacja lokalna
7. informacja ekonomiczna
8. informacja polityczna
22. Infrastrukturalny charakter systemów informacyjnych organów państwa.
Systemy informacyjne organów państwa mają charakter infrastrukturalny - są przez różne jednostki organizacyjne zarządzane, poprzez które państwo realizuje swoje funkcje informacyjne -> są to tzw. jednostki sektora publicznego.
23. Rodzaje ogólnokrajowych systemów infrastrukturalnych.
1. ogólnokrajowe rejestry administracyjne
Są to wykazy, listy, spisy administracji publicznej np.
- rejestr, spis podmiotów, osób fizycznych, prawnych, ewidencja działalności gospodarczej, krajowy rejestr sądowy (przedsiębiorców, stowarzyszeń), Biuro Informacji Kredytowej, rejestry producentów i importerów paliw, rejestry funduszy inwestycyjnych, rejestr bibliotek tworzący Narodowy Zasób Biblioteczny, rejestr Uczelni Niepublicznych
- rejestr obiektów materialnych - np. rejestr pojazdów, rejestr statków wodnych, powietrznych, rejestr zabytków, ewidencje gruntów i budynków, ewidencja gospodarstw rolnych, rejestr znaków towarowych
- rejestr procesów ekonomicznych czy technologicznych, których rejestrowanie czy ewidencjonowanie jest niezbędne organom administracji publicznej (obowiązek tworzenia rejestrów wynika z mocy prawa)
- rejestr postanowień wobec umów uznanych za niedozwolone
- rejestr incydentów medycznych (rejestr zachorować na choroby zakaźne)
- rejestr usług medycznych (rejestr sprzeciwu wobec pobierania tkanek, narządów)
- centralna ewidencja badań klinicznych
- rejestr katastrof budowlanych
2. administracyjne systemy o zasięgu powszechnym
Systemy te wspomagają realizację funkcji państwa, których uczestnikami są wszyscy obywatele, gospodarstwa domowe, podmioty gospodarcze, społeczne lub polityczne. Działają w sposób ciągły. Wszelkie formy czy zakres uczestnictwa w tych systemach ustala prawo. Są to:
- systemy podatkowe
- systemy ubezpieczeń społecznych (ZUS, KRUS)
- system informacyjny ubezpieczenia zdrowotnego NFZ
- systemy informacyjny pomocy społecznej
- system informacyjny urzędu pracy
3. administracyjne, wyspecjalizowane systemy organizacyjne
Skierowane do pełnienia pewnych ról, obejmują tylko niektóre jednostki fizyczne, pewne grupy odbiorców. Mają charakter dobrowolny np. system obsługujący wybory - wspomaga rejestrację wyborców.
4. wewnętrzne systemy informacyjne jednostek sektora publicznego
Obieg informacji w takich systemach następuje wyłącznie pomiędzy jednostkami sektora publicznego. Obsługują współdziałanie urzędów instytucji (obieg dokumentów, pism). np. system informacyjny budżetu państwa - opracowanie projektów, rozliczenie; system informacyjny ministerstw, urzędów centralnych - analizują inflację, bezrobocie