Ekonomia. Wk III
T: Prawo popytu i podaży.
Popyt - funkcja przedstawiająca kształtowanie się relacji pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci chcą i mogą nabyć w określonym czasie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację rynkową (ceteris paribus).
Popyt przy założeniu Ceteris Paribus .
popyt wzrasta a ceny spadają
popyt spada a ceny wzrastają
ceny jednego
kg jabłek
krzywa popytu rynkowego na jabłka
Rozmiary
Popytu w ciągu roku
ceny jednego
kg jabłek w zł
przesuwanie się
krzywej popytu na jabłka
popyt na jabłko
w ciągu roku w tys. ton
Czynniki nie cenowe mające wpływ na popytu
dochody
gusty i preferencje
ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych
przewidywania cen relatywnych
liczba ludności
efekty naśladownictwa i demonstracji
Czynniki niecenowe produkcji wpływają na podaż
zmiany cen czynników produkcji
ceny wzrastają podaż spada
ceny maleją podaż wzrasta
technologie
podatki i subsydia (dopłaty)
przewidywania cen
ilość przedsiębiorstw w gałęzi- im mniej producentów tym niższe ceny
Równowaga cen- miejsce gdzie przecinają się nasze krzywe podaży i popytu.
Występuje w punkcie przecięcia się krzywych popytu i podaży
Oferowany towar sprzedawany jest nabywcom
Cena ustala się na pewnym poziomie nazywanym poziomem ceny czyszczącej rynek lub ceny równowagi rynkowej.
Mechanizm rynkowy wynika z wzajemnej zależności między ceną podaży a popytem, który polega na tym, że jakakolwiek nierównowaga uruchamia siły kierujące podaż i popyt do stanu równowagi rynkowej.
Poza cenowe determinanty popytu- dochody liczba i struktura ludności gusta i preferencje konsumentów , dobra substytucyjne i komplementarne oczekiwania zmian cen i dochodów.
Ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych.
Dwa dobra są substytutami jeżeli zmiana ceny jednego dobra przy nie zmienionej cenie drugiego przesuwa popyt konsumentów w kierunki dobra tańszego
Dwa dobra są komplementarne jeżeli wzrost (spadek) ceny na dane dobro wywołuje spadek (wzrost) popytu na drugie dobro. Np.: benzyna i samochody
Wzrost liczby ludności przesuwa krzywą popytu na większość produktów.
Dziwne zachowania konsumentów:
Efekty naśladowania- przyłączenie się do większości konsumentów
Efekty demonstracji
Efekt suobizmu - celem jest wyróżnianie się na tle innych
Efekt Veblena - sytuacja kiedy celem jest zrobienie wrażenia na innych kupując bardzo drogie dobro
Efekt Rygla- konsument mimo spadku dochodów utrzymuje stały poziom konsumpcji.
Paradoks Giffena - sytuacja ekonomiczna, w której popyt na dane dobro wzrasta pomimo wzrostu ceny. Sytuacja taka ma miejsce przy bardzo niskich dochodach konsumentów i przy wzroście cen dóbr niższego rzędu, zwanych dobrami Giffena. Cena dobra Giffena jest relatywnie niższa od innych substytutów lub dane dobro nie posiada bliskich substytutów (np. chleb), dlatego popyt rośnie.
Np.: ceny w XIX wieku wzrosły w Irlandii, a jednak konsumenci kupowali produkty.
Podaż ilość dobra oferowana przez producentów na rynku przy danej cenie w określonym czasie.
Prawo podaży- wraz ze wzrostem ceny podaż przy założeniu Ceteris paribus wielkość podaży rośnie.
Krzywa podaży.