Witamina C to inaczej kwas askorbinowy lub dehydroaskorbinowy. To właśnie dzięki niej uświadomiono sobie ogromne znaczenie witamin dla zdrowia, a niekiedy nawet życia człowieka. Zauważono,  że marynarze wypływający w dalekie rejsy mimo wystarczającego zaopatrzenia w pożywienie, a więc kasze, mięso czy inne produkty (z konieczności - bez świeżych warzyw i owoców), niezwykle łatwo zapadali na różne choroby. Wypadały im zęby, krwawiły dziasła, źle się goiły albo odnawiały zagojone już rany, byli osłabieni fizycznie, a morska podróż często kończyła się śmiercią. Sytuacja poprawiła się, gdy dietę marynarzy zaczęto uzupełniać kwaszoną kapustą i owocami cytrusowymi (bogatymi w witaminę C).

Funkcje witaminy C:

-łagodzi objawy przeziębienia i skraca czas choroby, jednak nie chroni przed nią

-wpływa na wzrost tkanek

-witamina C pomaga we wchłanianiu żelaza, manganu, a także zmniejsza toksyczność selenu, miedzi, wanadu,kobaltu i rtęci

-obniża również ilość selenu i miedzi

-wapń i mangan zmniejszają wydalanie witaminy C z moczem

-odgrywa dużą rolę w uaktywnianiu się witaminy B9 (kwasu foliowego)

-współdziała w wytwarzaniu ciał odpornościowych

-wzmacnia system immunologiczny

-zwiększa odporność na choroby zakaźne

-obniża cholesterol, polepsza sprawność fizyczną

-działa przeciwalergicznie

-przyspiesza gojenie ran

-ochrania przed substancjami rakotwórczymi

-ma znaczącą rolę dla oddychania komórkowego

-tworzy kolagen, chrząstki i kości

-jest aktywatorem licznych enzymów

-chroni przed skutkami stresu

-bierze udział w syntezie hormonów kory nadnerczy

-pobudza dojrzewanie czerwonych krwinek

-neutralizuje szkodliwy wpływ wolnych rodników

-zabezpiecza przed szkorbutem

-większa wchłanianie manganu i zmniejsza toksyczność selenu oraz miedzi

-u cukrzyków podwyższa odporność oraz reguluje poziom glukozy we krwi

-bierze udział w tworzeniu tłuszczów oraz białek

-bierze udział w przekształcaniu tryptofanu do serotoniny, hormonu „dobrego nastroju”

-doskonały dla alergików i w astmie jako środek przeciwzapalny

-chroni przed szkorbutem

-poprawia sprawność fizyczną

-chroni przed skutkami stresu

-uczestniczy w regeneracji witaminy E

-według najnowszych odkryć naukowców, dieta bogata w witaminę C opóźnia proces starzenia i pojawiania się zmarszczek

-stosowanie wyższych niż zalecane dawek witaminy C w czasie ciąży może być szkodliwe dla płodu, jednak nie jest potwierdzony w badaniach klinicznych

-w wyniku stosowania witaminy C zwiększa się skuteczność leków stosowanych przy infekcjach układu moczowego, ma ona również działanie przeczyszczające

Profilaktyka:

-gojenie ran

-obniżenie poziomu cholesterolu

-leczenie astmy

-w przeziębieniach

-niektórych formach nowotworów

-w chorobach degenercyjnych

-zatruciach

Skutki niedoboru witaminy C:

-szkorbut

-samoistne krwawienia

-uszkodzenia naczyń krwionośnych

-krwawe wybroczyny

-złe gojenie i odnawianie się ran

-rozpulchnienie dziąseł

-zmiany w zębach (np. zgorzel)

-bolesność stawów i mięśni

-obrzęki kończyn, osłabienie

-utrata apetytu

-obniżenie wydolności fizycznej

-stałe zmęczenie

-depresja

-osteoporoza

-niedokrwistość

-nadczynność gruczołu tarczowego

-zaburzenia neurologiczne

-wtórne infekcje

-schorzenia żołądka

-zapalenie błony śluzowej

-przedłużenie okresu zaziębienia organizmu i trudności w leczeniu zakażeń

-zbyt mała ilość witaminy C powoduje zwiększone wydalanie witaminy B6

-ostatecznie może dojść do śmierci

Przedawkowanie witaminy C:

-powstawanie kamieni nerkowych

-bóle głowy

-rozstrój żołądka

-trudności z zasypianiem

-nudności

-biegunkę

-wymioty

-wysypkę skórną

-zazwyczaj jego nadmiary wydalane są z organizmu wraz z moczem

Co wpływa na polepszenie wchłaniania: witamina A, witamina B2, witamina B6, witamina E, bioflawonoidy, wapń, magnez, cynk

Źródła w żywności:

Witamina C znajduje się w świeżych owocach i warzywach. Doskonałym jej źródłem są zarówno owoce cytrusowe (cytryny, pomarańcze, grejpfruty), kiwi, melony, ananasy, jak i rodzime czarne oraz czerwone porzeczki, truskawki, jagody czarnego bzu, maliny, jeżyny. Jest jej dużo w brukselce, kapuście, kalafiorze, rzepie, cebuli, szpinaku, brokułach, groszku zielonym, kalarepie, szparagach. Znajduje się też w jabłkach, ziarnach soi, ziemniakach, pomidorach, karczochach.

Zawartość w 100 [g] lub [ml] produktu	[mg]
Dzika róża suszona	1700
Guava	230
Czarna porzeczka	183
Papryka czerwona	144
Brukselka	94
Papryka zielona	91
Kalafior	69
Szpinak	68
Truskawki	68
Poziomki	60
Papaja	60
Kiwi	59
Kapusta czerwona	54
Cytryny	50
Pomarańcze	49
Kapusta biała	48
Czerwona porzeczka	46
Pomidory	23

Zalecane normy dietetyczne na Witaminę C dla różnych grup ludności:

Grupy ludności	Zalecane normy dietetyczne [mg/dzień]	Bezpieczna maksymalna dawka niepowodująca ryzyka efektów ubocznych [mg/dzień]
Dzieci 1-3 lat	15	400
Dzieci 4-8 lat	25	650
Chłopcy 9-13 lat	45	1200
Młodzież męska 14-18 lat	75	1800
Mężczyźni 19-30 lat	90	2000
Mężczyźni 31-50 lat	90	2000
Mężczyźni 50-70 lat	90	2000
Mężczyźni powyżej 70 lat	90	2000
Dziewczęta 9-13 lat	45	1200
Młodzież żeńska 14-18 lat	65	1800
Kobiety 19-30 lat	90	2000
Kobiety 31-50 lat	90	2000
Kobiety 50-70 lat	90	2000
Kobiety powyżej 70 lat	90	2000
Kobiety ciężarne do 18 lat	80	1800
Kobiety ciężarne 19-30 lat	85	2000
Kobiety ciężarne 31-50 lat	85	2000
Kobiety karmiące do 18 lat	115	1800
Kobiety karmiące 19-30 lat	120	2000
Kobiety karmiące 31-50 lat	120	2000

Ciekawostki:

-osoby palące, kobiety w ciąży, w okresie karmienia piersią, stosujące środki antykoncepcyjne oraz ludzie starsi potrzebują więcej witaminy C

-witaminę C niszczy tlenek węgla, którym jest zanieczyszczone powietrze w miastach, dlatego też ich mieszkańcy powinni przyjmować jej zwiększone dawki

-duża ilość witaminy C może wpływać na zafałszowanie wyników analizy krwi, moczu i stolca. Niekiedy maskuje obecność krwi w stolcu, a wyniki badań poziomu hemoglobiny i cukru we krwi u cukrzyków w okresie zwiększonego przyjmowania witaminy C mogą nie być wiarygodne

---