Zespołu Szkół i Placówek Oświatowych

PROGRAM

EDUKACJI PROZDROWOTNEJ

II etap edukacyjny

"Szlachetne zdrowie,
Nikt się nie dowie,
Jako smakujesz,
Aż się zepsujesz (...)"

Opracował zespół nauczycieli:

Joanna Wdowiak - nauczyciel matematyki, techniki i informatyki

Marzena Tłuścik - nauczyciel przyrody

Renata Maciejowska-Zych - nauczyciel j. polskiego

Dorota Mazur - nauczyciel j. polskiego

Marlena Kusio - nauczyciel wych. fizycznego

Bożena Kowalczyk-Pawlak - nauczyciel wych. fizycznego

Bożena Oziembło - nauczyciel plastyki

Magnuszew IX 2003

Ścieżka edukacyjna to rodzaj zajęć edukacyjnych o charakterze międzyprzedmiotowym. Treści ścieżek koncentrują się wokół tematyki, która nie mieści się w całości w żadnym z przedmiotów nauczania, ma szczególne znaczenie poznawcze i wychowawcze oraz służy całościowemu postrzeganiu przez ucznia otaczającej rzeczywistości. Realizacja ścieżek edukacyjnych odbywa się w ramach poszczególnych przedmiotów
i wymaga ścisłej współpracy nauczycieli. Program zawiera zagadnienia edukacji prozdrowotnej, podporządkowanej specyfice ogólnorozwojowej uczniów. Układ programu pozwala na wzbogacanie rodzajów aktywności oraz zgłębianie i doskonalenie umiejętności na wybranych przedmiotach. Umożliwia dostosowanie do warunków bazowych, klimatycznych i tradycji regionalnych. Tę niezbędną wiedzę uczeń powinien przyswoić
w ramach edukacji prozdrowotnej. Częściowej realizacji treści ścieżek edukacyjnych można dokonać w czasie odrębnych zajęć modułowych."

Cele edukacyjne:

• Ułatwienie nabywania umiejętności dbania o swoje zdrowie.

Zadania szkoły:

• Stworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu.

• Rozbudzenie zainteresowania dziecka własnym zdrowiem i rozwojem, ułatwienie nabywania podstawowych umiejętności dbania o swoje zdrowie.

• Poznawanie zagrożeń cywilizacyjnych oraz nabycie umiejętności właściwego zachowanie się w przypadku kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi, toksycznymi, łatwo palnymi, wybuchowymi, niewybuchami niewypałami.

Metody pracy:

• Metody oparte na obserwacji: pokaz, obserwacja kierowana, pomiar

• Metody oparte na posługiwaniu się słowem - praca z tekstem, opowiadanie, pogadanka, dyskusja.

• Metody oparte na działalności praktycznej uczniów - ćwiczenia praktyczne.

Formy pracy:

Wycieczka, wernisaż, zawody sportowe, biegi terenowe, filmy, praca: indywidualna, zbiorowa, grupowa

Treści:

• Higiena ciała, odzieży, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku.

• Bezpieczeństwo na drodze, podczas gier i zabaw ruchowych; pierwsza pomoc w niektórych urazach.

• Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania, zabezpieczenie żywności przed zanieczyszczeniem i zepsuciem.

• Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja odrabiania lekcji i czasu wolnego; prawidłowa postawa ciała.

• Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad; kształtowanie właściwego stosunku do własnych pozytywnych i negatywnych emocji; radzenie sobie w sytuacjach trudnych i umiejętność szukania pomocy; zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu.

• Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich.

• Problemy i potrzeby kolegów niepełnosprawnych, osób chorych i starszych.

• Poznawanie zagrożeń cywilizacyjnych oraz nabycie umiejętności właściwego zachowania się przypadku kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi, toksycznymi, łatwo palnymi, wybuchowymi, niewybuchami i niewypałami.

• Ochrona przed zagrożeniami naturalnymi i cywilizacyjnymi.

• Przyczyny (namawiania i presja ze strony osób) i skutki używania środków psychoaktywnych i nadużywania leków oraz innych nałogów (wyłącznie klasa VI-ta)

Osiągnięcia:

• Dbanie o zdowie własne i współpraca z dorosłymi w tym zakresie.

• Rozróżnianie czynników wpływających pozytywnie i negatywnie na zdrowie i rozwój.

• Organizowanie czasu wolnego i nauki w domu.

• Rozpoznawanie zagrożeń i umiejętność reagowania na nie.

Ewaluacja programu

Obiektem ewaluacji jest program ścieżki edukacji prozdrowotnej. Ewaluacja będzie miała za zadanie dostarczyć autorom informacji zwrotnej o wdrażanym programie. Przez okres realizacji programu prowadzona będzie ewaluacja cząstkowa, a po trzech latach - ewaluacja końcowa. Wnioski z ewaluacji będą przekazane radzie pedagogicznej, dyrektorowi szkoły, uczniom rodzicom.

BLOKI TEMATYCZNE	KLASA	PRZEDMIOT	TREŚCI	CELE	UWAGI
Higiena ciała, odzieży, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku.	IV	wych. fizyczne j. polski przyroda technika j. angielski plastyka g. wychowawcza	Poznanie zasad higieny osobistej podczas lekcji wf Potrzeba ćwiczenia w stroju sportowym Czasownik - Jakie czynności wykonuje rankiem? Wpływ higieny jamy ustnej na prawidłową wymowę głosek Pojęcie zdrowia i choroby Dbanie o higienę osobistą Zasady konserwacji odzieży Poznanie słownictwa związanego z higieną ciała Strój i jego znaczenie (projekt stroju na różne okazje) Wpływ higieny osobistej i otoczenia na życie człowieka Warunki sprzyjająca nauce	wie jak zadbać o higienę osobistą zna zasady utrzymania higieny wykazuje związek choroby z brakiem zachowania higieny ciała, ubioru, miejsca pracy i wypoczynku rozumie i wyjaśnia pojęcia: "zdrowie", "choroba", "higiena" rozumie, że woda jest podstawą utrzymania higieny osobistej potrafi właściwie zorganizować miejsce pracy w domu i szkole potrafi zachować czystość w najbliższym otoczeniu potrafi dostosować ubiór do okazji i warunków atmosferycznych Potrafi przewidzieć jak higiena wpłynie na jego zdrowie wyjaśnia w jaki sposób powinien dbać o prawidłową postawę ciała, potrafi właściwie zaprojektować miejsce pracy, wskazuje sposoby zarażenia się pasożytami i sposoby ich zapobiegania, wymienia poszczególne okresy rozwoju człowieka, potrafi je charakteryzować, wie jak dbać o higienę w czasie dojrzewania stosuje zasady higieny, rozumie potrzebę posiadania chusteczki, mycia rąk po wyjściu z toalety, zmiany obuwia w pomieszczeniu, wie, jak wygląda strój ucznia, podaje przykłady dbania o strój, rozumie potrzebę dbania o najbliższe otoczenie, klasopracownię	Spotkanie z pielęgniarką, lekarzem, stomatologiem
		V	wych. fizyczne j. polski informatyka godz. wychowawcza			Jak dbać o siebie po wysiłku fizycznym Formy rozkazujące czasownika (Posprzataj mi to. Pospraątajcie!) Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem Odpowiedni strój na daną okazję
		VI	wych. fizyczne przyroda j. polski g.wychowawcza			Rola ćwiczeń i higieny w okresie dojrzewania Pasożytnicze płazińce i obleńce przyczyną chorób człowieka Forma osobowa i nieosobowa czasownika. Tworzymy regulamin pt: „Obowiązki dyzurnego” Higiena okresu dojrzewania

Bezpieczeństwo na drodze, podczas gier i zabaw ruchowych; pierwsza pomoc w niektórych urazach	IV	wych. fizyczne j. polski technika plastyka g.wychowawcza	Zachowanie bezpieczeństwa podczas zajęć w terenie Zabawy na śniegu na podstawie opowiadania Bezpieczna droga do i ze szkoły Zasady ruchu drogowego, znaki drogowe Zasady poruszania się rowerem po drogach Bezpieczeństwo pracy z urządzeniami elektrycznymi; pierwsza pomoc przy porażeniu prądem Projektowanie znaków drogowych -„kolor-znaczy” Bezpieczeństwo zabaw w czasie przerw lekcyjnych Bezpieczne spędzenie ferii i wakacji	potrafi wymienić zasady ruchu drogowego, zna zasady udzielania pierwszej pomocy zna numery telefonów alarmowych, potrafi wyjaśnić zasady bezpieczeństwa na lekcji i podczas zabaw podaje przykłady niewłaściwych zachowań w czasie zabaw ruchowych, potrafi przewidzieć skutki niewłaściwego zachowania potrafi udzielić pierwszej pomocy przy skaleczeniu, stłuczeniu zwichnięciu potrafi ocenić zachowanie swoje i kolegów	Spotkanie z przedstawicielem policji
		V	wych. fizyczne j. polski przyroda g. wychowawcza			Pierwsza pomoc w niektórych urazach Przyimek - „Moja bezpieczna droga do szkoły” Pierwsza pomoc przedlekarska Bezpieczna zabawa i ruch na świeżym powietrzu Bezpieczne spędzenie ferii i wakacji
		VI	wych. fizyczne g. wychowawcza			Zasady asekuracji Bezpieczne spędzenie ferii i wakacji

Urozmaicenie i regularność posiłków, estetyka ich spożywania, zabezpieczenie żywności przed zanieczyszczeniem i zepsuciem.	IV	wych.fizyczne przyroda technika j.angielski g. wychowawcza	Wpływ odżywiania na sprawność fizyczną Składniki pokarmowe i ich właściwości odżywcze Zasady zdrowego żywienia Planowanie jadłospisu Higiena przygotowywania potraw Słownictwo związane z żywnością Jak się zdrowo odżywiać Zwyczaje świąteczne w naszym kraju	zna zasady właściwego odżywiania, podaje przykłady produktów lekko i ciężko strawnych, wyróżnia diety w życiu człowieka, podaje plusy i minusy stosowania tych diet, umie ułożyć jadłospis zgodnie z zasadami zdrowego odżywiania, podaje przyczyny niewłaściwego żywienia, przewiduje skutki niewłaściwego żywienia, odczytuje z opakowań termin ważności produktów do spożycia i ich skład, uzasadnia konieczność mycia owoców i warzyw, wskazuje sposoby zabezpieczenia żywności przed zanieczyszczeniem i zepsuciem, wie, że na świecie istnieje problem głodu, wskazuje państwa z problemem głodu, dostrzega niewłaściwe zachowania się przy stole, umie posługiwać się sztućcami, potrafi estetycznie nakrywać do stołu, potrafi wykonywać dekorację potraw, podaje sposoby właściwego przechowywania i podawania produktów,
		V	wych.fizyczne przyroda matematyka j.angielski plastyka g.wychowawcza			Jak się prawidłowo odżywiać, aby zostać mistrzem Potrzeby pokarmowe ludzi Obliczanie zawartości procentowej składników pokarmowych w wybranych produktach spożywczych Układamy menu Reklama produktów żywnościowych - reklama ABC zachowania przy stole Umiejętność nakrywania do stołu
		VI	wych.fizyczne przyroda matematyka j.angielski g.wychowawcza			Środki dopingujące a zdrowie Witaminy i mikroelementy Kaloryczność produktów spożywczych - diagramy i wykresy Potrawy świąteczne w innych krajach Bulimia i anoreksja
	Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja odrabiania lekcji i czasu wolnego, prawidłowa postawa ciała.	IV	wych. fizyczne przyroda g. wychowawcza			Dobra zabawa to wspaniały relaks i wypoczynek Planowanie codziennych zajęć Jakie warunki sprzyjają nauce Organizacja odrabiania lekcji Moje miejsce do nauki	odróżnia wypoczynek bierny od czynnego, potrafi zaprojektować prawidłowy plan codziennych zajęć, umie gospodarować swoim czasem, określa zależności między stanem zdrowia a zdrowym trybem życia, dostrzega wady i zalety życia ludzi (lenistwo, pracowitość) prezentuje zabawy ruchowe wykorzystywane w czasie wolnym, uczy się optymizmu, potrafi właściwie zaprojektować miejsce pracy, potrafi wybrać właściwy sposób oświetlenia miejsca pracy, wyjaśnia w jaki sposób powinien dbać o prawidłową postawę ciała, stosuje zasady higieny pracy umysłowej zna źródła wiedzy przydatne w wykonywaniu zadań, zna i wymienia czynniki ułatwiające i utrudniające uczenie się podaje plan organizacji czasu nauki z zachowaniem zasad higieny
		V	wych. fizyczne przyroda j.polski plastyka informatyka g. wychowawcza			Zabawy na świeżym powietrzu Rodzaje wypoczynku czynnego i biernego Chwila wakacyjnych wspomnień Wspomnienia z wakacji Zasady bezpiecznego korzystania z gier komputerowych Wyjaśnienie terminu rekreacja. Rola zabaw i gier oraz rekreacji w codziennym życiu. Jak wypoczywać, organizacja czasu wolnego Rozwijamy nasze zainteresowania
		VI	wych. fizyczne przyroda j.polski plastyka informatyka g. wychowawcza			Znaczenie sportu dla zdrowia i kondycji człowieka Jak uczyć się najlepiej? Sprawozdanie z zawodów sportowych, Złudzenie ruchu Uzależnienie od gier komputerowych Jak uzyskać dobre wyniki w nauce? Techniki pomocne w uczeniu

Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad, kształtowanie właściwego stosunku negatywnych i pozytywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych i umiejętność szukania pomocy; zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu.	IV	g. wychowawcza	Poznajemy swoje mocne i słabe strony Poczucie własnej wartości	rozróżnia zachowania asertywne od agresywnych i uległych, wie, jak odmówić namawiany np. do palenia, picia i narkotyzowania się, wie, do kogo należy zwrócić się o pomoc w sytuacji trudnej, potrafi odróżnić zachowania zagrażające zdrowiu od zachowań bezpiecznych, analizuje swoje zachowania, dokonuje samooceny, czerpie radość ze swego postępowania, przynosi radość swojej rodzinie właściwym zachowaniem,
		V	j. polski g. wychowawcza			Nie! Dziękuję i odmawiam - Jak grzecznie, ale stanowczo odmówić? Jak radzić sobie z negatywnymi emocjami? Czy potrafię odmawiać? Umiem powiedzieć "nie"?
		VI	j. polski plastyka g. wychowawcza			Moje zalety i wady w „seansie prawdy” Wpływ kolorów na nasze samopoczucie. Co jest potrzebne w życiu do osiągnięcia sukcesu? Doceń to, co udało ci się osiągnąć. Jak sobie radzić ze stresem? Jak radzić sobie w sytuacjach nietypowych?

Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach między-ludzkich.	IV	wych.fizyczne j. polski j.angielski g.wychowawcza	Konieczność przestrzegania zasad fayr - play podczas zabaw i gier sportowych. Mój przyjaciel - opis postaci Poznajemy słownictwo dotyczące przyjaźni. Co jest sterem mojego życia? Sumienie czy egoizm? Czy potrafię współpracować z rówieśnikami? Pomoc koleżeńska W klasie jak w rodzinie.	podaje reguły prawidłowego i nieprawidłowego postępowania, wskazuje najczęstsze przyczyny konfliktów w klasie, zna zasady dobrego komunikowania się z rówieśnikami, uczestniczy w tworzeniu regulaminu klasy, potrafi przewidzieć skutki swojego zachowania umie zaproponować sposób rozwiązania pojawiających się w grupie problemów zna reguły i zasady obowiązujące w stosunkach międzyludzkich, potrafi dostosować swoje zachowanie do przyjętych norm społecznych, wie jak odróżnić czyny aprobowane i nieaprobowane społecznie. Uczestniczy w tworzeniu regulaminu klasy
		V	j. polski j.angielski godz. wychowawcza			Przyjaźń w utworze F. H. Burnett: „Tajemniczy ogród” mój wymarzony kolega - opis postaci jak mnie widzą tak mnie piszą Kultura nie tylko od święta Kodeks postępowania wakacyjnego
		VI	j. polski g.wychowawcza			Relacje między dziećmi i dorosłymi w opowiadaniu “Ten obcy”. Czy mam przyjaciela? Rola przyjaźni w życiu człowieka Sposób na przyjaźń Jak polubić wroga? Odmienność płci - urokiem i wzajemnym uzupełnieniem się.

Problemy i potrzeby osób niepełnosprawnych, chorych i starszych.	IV	j. polski przyroda g. wychowawcza	Problematyka opowiadania „Jutro znów pójdę w świat” Osoby niepełnosprawne czyli sprawne inaczej Inwalidzi i niepełnosprawni pośród nas	rozumie, co to znaczy być tolerancyjnym, potrafi wskazać możliwość pomocy niepełnosprawnym, wyjaśnia, że sprawność pod względem psychicznym zależy od trybu życia rodziców (choroby wrodzone powodujące upośledzenie umysłowe),
		V	g. wychowawcza				Pomagamy osobom chorym i starszym w pobliżu miejsca zamieszkania i w sytuacjach tego wymagających.
		VI	j. polski godz. wychowawcza				Czym jest „przepaść” w utworze T. Różewicza? Uczymy się tolerancji
	Poznanie zagrożeń cywilizacyjnych oraz nabycie umiejętności właściwego zachowania się w przypadku kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi, toksycznymi, łatwopalnymi i wybuchowymi, niewybuchami i niewypałami.	IV	przyroda technika	Niebezpieczne substancje w naszym otoczeniu Badamy właściwości niewidzialnych substancji Oparzenia, zatrucia - przyczyny i skutki; pierwsza pomoc Sortowanie śmieci i wykorzystanie surowców wtórnych, Oznakowania substancji niebezpiecznych	potrafi wymienić czynniki szkodliwe dla zdrowia, wie jak chronić wzrok i słuch przed uszkodzeniem, omawia różne zastosowania substancji, potrafi wyjaśnić jaki wpływ ma środowiska na nasze zdrowie, rozróżnia substancje niebezpieczne, toksyczne, łatwopalne, wybuchowe, niewybuchy i niewypały, rozpoznaje oznakowania substancji niebezpiecznych, umie właściwie zachować się w przypadku kontaktu z przedmiotami i substancjami niebezpiecznymi, wie kogo zawiadomić w razie niebezpieczeństwa, rozumie potrzebę sortowania śmieci i wykorzystania surowców wtórnych, wymienia choroby związane z rozwojem cywilizacji (działalnością człowieka) - nowotwory, alergie, choroby układu krążenia, dróg oddechowych, nerwice, choroby wrzodowe, wskazuje czynniki powodujące powstawanie chorób,
		V	przyroda matematyka	Przemiany chemiczne źródłem zanieczyszczenia środowiska Substancje i produkty szkodliwe dla zdrowia i życia, pierwsza pomoc Choroby cywilizacyjne Zanieczyszczenie powietrza zagrożeniem dla naszego zdrowia (obliczanie pola powierzchni prostopadłościanów)
		VI	przyroda matematyka g. wychowawcza	Człowiek i jego wpływ na środowiska Obliczanie objętości brył (ile tlenu zmieści się w naszej klasie?) Dlaczego coraz częściej chorujemy?

Ochrona przed zagrożeniami naturalnymi i cywilizacyj-nymi.	IV	j. polski technika przyroda g.wychowawcza	Wizja współczesnego miasta w wierszu „Motyle” Rady na odpady Działalność człowieka w środowisku a jego zdrowie. Miłośnik przyrody na wycieczkach i wakacjach	wyjaśnia, co to są zagrożenia cywilizacyjne i naturalne, rozumie, że człowiek ma duży wpływ na zagrożenia naturalne, wyjaśnia zależność między zdrowiem człowieka a stanem środowiska, określa przyczyny powstawania efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych deszczy, przewiduje konsekwencje zanieczyszczeń dla zdrowia człowieka, wyjaśnia przyczyny i skutki powodzi, huraganów, hałasu, wie jak przeciwdziałać tym zagrożeniom, wymienia organizacje ochrony środowiska i zdrowia człowieka, podaje przykłady działalności Polski na rzecz ochrony zdrowia i środowiska, podaje przykłady własnego działania na rzecz współpracy z organizacjami ochrony zdrowia i środowiska. działa na rzecz poprawy estetyki najbliższego otoczenia, zwraca uwagę na stan zanieczyszczenia środowiska w swojej miejscowości,
		V	j. polski przyroda g.wychowawcza			Piękno przyrody w opisie tajemniczego ogrodu wg powieści F. H. Burnett Globalne problemy środowiska. Dbaj o swoje, czyli ekologia "Nie jestem bezradny, mam wpływ na to, co dzieje się wokół nas"
		VI	j. polski przyroda g.wychowawcza			Piszemy list oficjalny: „Oczyśćcie naszą rzekę” Międzynarodowe organizacje ochrony zdrowia człowieka i środowiska. Akcja „Sprzątanie Świata”
Przyczyny (namawianie i presja) i skutki używania środków psychoaktywnych i nadużywania leków oraz innych nałogów.	VI	j. polski g. wychowawcza	Plakat reklamowy pt: „Precz nałogom” Przyczyny i skutki nałogów	potrafi zaproponować sposób postępowania z razie zetknięcia się z propozycją zażywania używek, zna skutki używania środków psychoaktywnych, potrafi sobie radzić w trudnych sytuacjach, potrafi wybrać prawidłowy sposób postępowania w sytuacjach zagrożenia,

Opracował zespół:

Joanna Wdowiak

Marzena Tłuścik

Renata Maciejowska-Zych

Dorota Mazur

Marlena Kusio

Bożena Kowalczyk - Pawlak

Bożena Oziembło

PROGRAM EDUKACJI PROZDROWOTNEJ

1

opracowała mgr Joanna Wdowiak

---