PRAWO GOSPODARCZE
Prawo handlowe nie jest odrębną gałęzią prawa. Należy prześledzić jakie są zasadnicze kryteria podziału prawa na gałęzi prawa.
specyfika, szczególność metody regulacji prawnej. Nie ma podstaw do wyodrębnienia prawa handlowego jako odrębnej gałęzi prawa, nie ma odrębnej handlowoprawnej metody regulacji.
Występuje metoda cywilnoprawna regulacji i szeroko rozumiana metoda administracyjnoprawna regulacji, czyli metoda władcza. Nie ma trzeciej metody regulacji prawnej, która by wykraczała poza te dwie metody regulacji. Normy prawa handlowego charakteryzują się cywilnoprawną metoda regulacji. Normy prawa handlowego należą do szeroko rozumianego prawa cywilnego.
Prawo handlowe korzysta z instrumentarium prawa cywilnego i dlatego cywilnoprawna metoda regulacji dominuje przedmiot regulacji. Przy tym kryterium można pokusić się o próbę wyodrębnienia prawa handlowego jako gałęzi prawa. Specyficznym przedmiotem regulacji jest szeroko rozumiana działalność gospodarcza i to bez względu na rangę podmiotów, statusu prawnego podmiotów, które w tej działalności gospodarczej uczestniczą. Obecnie nie ma postaw do wyodrębniania prawa handlowego ze względu na rodzaj podmiotów uczestniczących w obrocie gospodarczym. Możliwość wyodrębnienia prawa handlowego istnieje tylko dla potrzeb dydaktycznych. Prawo handlowe nie jest odrębną gałęzią prawa, bo nie ma odrębnej metody regulacji prawnej
PRZEDMIOT PRAWA HANDLOWEGO
Wyodrębnia się dwie płaszczyzny, które pozostają przedmiotem zainteresowania prawa handlowego.
ustrój przedsiębiorców, a więc zagadnienia ustrojowe w odniesieniu do płaszczyzny podmiotowej, tryb tworzenia i funkcjonowania podmiotów określanych mianem przedsiębiorców, bez odnoszenia się do statusu cywilnoprawnego.
spółka nie musi prowadzić działalności gospodarczej aby być przedsiębiorcą. ale każdą spółkę ujawnia się w rejestrze przedsiębiorców
czynności handlowe z ich udziałem. Czynności prawne, w tym zwłaszcza umowy dokonywane z udziałem tych podmiotów. Bądź dokonywane pomiędzy nimi, bądź z ich udziałem. Mamy do czynienia ze wskazaniem właśnie na te dwie płaszczyzny. Chodzi o spółki szeroko rozumiane, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie.
Czynności dokonywane przez przedsiębiorców dotyczą różnej sfery działalności przedsiębiorcy, np. czynności handlowe, czynności dokonywane w sferze działalności przez banki, umowy ubezpieczenia, prawo przewozowe, prawo wekslowe to są przykłady regulacji pozakodeksowych, które wskazują na te czynności handlowe które są najczęściej dokonywane przez przedsiębiorców lub z udziałem przedsiębiorców.
ŹRÓDŁA PRAWA HANDLOWEGO
Konstytucja.
Określa źródła prawa handlowego, ale art. 87 wspomina o źródłach powszechnie obowiązujących, przy czym te źródła doznają określonych modyfikacji.
Art. 87. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.
Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.
Przepisy konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że konstytucja stanowi inaczej. W tej kwestii jest orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego.
Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.
Zatrzymajmy się na chwilę nad tymi ostatnimi źródłami. Jeżeli chodzi o ratyfikowane umowy międzynarodowe:
Art. 91. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.
Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.
Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.
Przy spełnieniu określonej przesłanki ustawowej wskazuje się na pierwszeństwo ratyfikowanych umów międzynarodowych. Rozporządzenia jako źródła prawa mogą być tak traktowane jeżeli spełniają wymogi art. 92.1 konstytucji.
Art. 92. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.
Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.
Delegacji powinna określać zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Rozporządzenia powinno być wydane w zakresie i na podstawie delegacji ustawowej. Akty prawa miejscowego mogą także zawierać rozwiązania materialnoprawne dotyczące działalności gospodarczej, z tym ograniczeniem że obowiązują na obszarze działania organów które je ustanowiły. W artykule o powszechnie obowiązujących źródłach prawa nie ma nic o uchwałach Rady Ministrów, ani o zarządzeniach Prezesa Rady Ministrów.
Art. 93. Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty.
Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.
Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.
Te źródła mają ograniczony zakres obowiązywania tylko do podmiotów podległych organizacyjnie organowi wydającemu te akty.
Źródłem prawa handlowego jest także KC w sferze stosowania prawa spółek.
Art. 1. § 1. Ustawa reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych.
§ 2. Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.
Np. elementem funkcjonowania spółek jest także dochodzenie roszczeń, a więc także i przedawnienie roszczeń dochodzonych przez spółki. Wtedy stosuje się przepisy KC wprost, a nie odpowiednio. KC jest ważnym źródłem prawa handlowego, w części regulującej funkcjonowanie spółek handlowych.
Dalsze ustawowe źródła prawa handlowego: ustawy mające za przedmiot regulacji ustrój innych przedsiębiorców niż spółki prawa handlowego, np. prawo spółdzielcze, po części także prawo upadłościowe i naprawcze, ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym i przepisy wprowadzające tą ustawę.
Źródła prawa ale nie powszechnie obowiązującego prawa, tzw. wzorce umowne, wśród których dominują. Tzw. wzorce nienormatywne, choć można spotkać w ustawodawstwie wzorce normatywne choć coraz rzadziej. Wzorce umowne uregulowane są w KC oraz w aktach prawnych pozakodeksowych (prawo bankowe, prawo ubezpieczeniowe, prawo transportowe).
wzorce umowne:
Art. 384. § 1. Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzory umów, regulaminy wiążą drugą stronę, jeżeli zostały jej doręczone przy zawarciu umowy.
§ 2. W razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści. Nie dotyczy to jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.
§ 4. Jeżeli jedna ze stron posługuje się wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona wzorzec ten przechowywać i odtwarzać w zwykłym toku czynności.
§ 5. W przypadku umowy ubezpieczenia przepisy niniejszego tytułu stosuje się do stron umowy, także gdy ubezpieczający nie jest konsumentem.
Są to źródła prawa ograniczone do podmiotów uczestniczących z twórcą wzorca w stosunkach prawnych. Stanowią źródła prawa handlowego choć ograniczone do wewnętrznych stosunków. Wszelkie wzorce umowne mają na celu standaryzację obrotu, tam gdzie dochodzi do powtarzalności transakcji z udziałem przedsiębiorcy. Postanowienia wzorca określone przez stronę nie kształtują umowy bezpośrednio tylko kształtują treść stosunku obligacyjnego, którego umowa jest jednym z kreatorów. Stosunek zobowiązaniowy z udziałem przedsiębiorcy jest co do treści kształtowany przez postanowienia umowy, ale nie tylko lecz także przez treść wzorca, ale po spełnieniu pewnych warunków. Rola wzorców pojawia się w obrocie profesjonalnym z udziałem przedsiębiorców.
W KC określono katalog klauzul abuzywnych, niedozwolonych postanowień.
lex contracutus- akty erekcyjne określonych podmiotów czy statuty stanowią źródła prawa o charakterze wewnętrznym, przy ocenie skutków prawnych zdarzenia nie sposób pominąć postanowień takiego statutu, np. umowa spółki, spółdzielni, przedsiębiorstwa.
Do źródeł prawa o znaczeniu międzynarodowym zalicza się skodyfikowane zwyczaje handlowe, mające znaczenie zwłaszcza w międzynarodowym obrocie handlowym. Mogą one przesądzać o interpretacji praw i obowiązków.
Art.385 - w razie sprzeczności treści umowy z wzorcem umowy strony są związane umową - a więc wyraźny priorytet ustawodawcy dla postanowień umowy. Może się bowiem zdarzyć że treść postanowień umowy wynegocjowanej z kontrahentem pozostaje w sprzeczności z treścią postanowień zawartych we wzorcu. W wypadku takiej kolizji - na korzyść postanowień umowy.
Art. 385 1 klauzule niedozwolone - przykłady w art. 385 3
Art. 385 3 kontrola incydentalna, abstrakcyjne, powództwo z art. 479 36 kpc, dotyczy uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolone.
Art. 479 38 legitymacja czynna do wystąpienia powództwa, może wytoczyć każdy..
Art. 479 42 w razie uwzględnienia powództwa
Art. 479 43 prawomocny wyrok ma skutek wobec wszystkich osób trzecich od chwili wpisania do rejestru.
MODELE GOSPODARCZE I CHARAKTERYSTYKA
Istnienie określonych relacji, pomiędzy modelem ustrojowym funkcjonującym w określonym państwie, preferowanym w danym okresie przez przepisy konstytucyjne a modelami gospodarczymi, w ramach których funkcjonuje szeroko rozumiana gospodarka czy obrót gospodarczy.
Realizacja określonego modelu wymaga narzędzi (instrumenty prawne- ustawy i inne akty) powinny być adekwatne do realizacji modelu gospodarczego preferowanego w danym państwie w danym okresie czasu.
MODELE:
CENTRALISTYCZNY
Ograniczona swoboda działalności
Organy administracji publicznej wpływają na kształt sytuacji gospodarczej
Ograniczona swoboda kontraktowa
Przejawy swobody ograniczone instrumentami administracyjno prawnymi
Model gospodarki planowej
Umowy obligatoryjne - strony w wyniku działań organów, decyzja stwarzała obieg zawarcia określając szczegóły, w razie odmowy tryb nakazywania zawarcia przez Arbitrażowe- zastąpienie woli stron Szczątki w art. 64 kc i 1047 kpc- orzeczenie sądu
model dyrektywnego planowania czy zarządzania, dominacja elementów nakazowych, władczych (administracyjnoprawnych).
KC (między 1965 a 1990) funkcjonowały takie instrumenty, które przewidywały powstanie stosunków obligacyjnych na mocy decyzji administracyjnej i decyzji organu gospodarczego:
Konstrukcja umów obligatoryjnych- do zawarcia dochodziło w wyniku wykonywania poleceń o charakterze władczym ze strony organów. Łagodniejszy sposób ingerencji ustawodawcy w sferę funkcjonowania obrotu, co prawda dwustronna czynność prawna (umowa) ale do jej zawarcia dochodziło w wyniku wykonania obowiązku jej zawarcia ( przymus wykonania). W sferze gospodarczej funkcjonował arbitraż gospodarczy, można było wystąpić z żądaniem nakazania zawarcia umowy przeciw opornej stronie a orzeczenie zastępowało jej wolę. Ograniczony wybór kontrahenta, kształtowanie treści umowy, forma zawarcia była wyłączona z zakresu swobody kontraktowania. Próby uchylenia się od zawarcia umowy były sankcjonowane szczególnymi wówczas powództwami, których dochodzenie powodowało powstanie węzła obligacyjnego.
Stosunek obligacyjny powstawał w wyniku decyzji administracyjnej (zachowania o charakterze władczym), bezpośrednim źródłem powstania węzła między podmiotami był wprost władczy akt uprawnionego organu, strony nie miały wpływu na treść i kształt stosunku prawnego. Ograniczenie lub eliminacja swobody podmiotów uczestniczących w obrocie, następstwo dominacji modelu w którym przeważał centralny plan gospodarczy.
DECENTRALISTYCZNY (PARAMETRYCZNY)
stosunki prawne kształtowane są przez uczestników obrotu swobodnie
decydują o zawarciu, formie, kontrahentach, główną rolę grają instrumenty cywilnoprawne
ingerencja ustawodawcy by zapewnić bezpieczeństwo obrotu, np. zamówienia publiczne
eliminacja lub ograniczenie władczych instrumentów prawnych na rzecz instrumentów prywatnoprawnych i poszerzenia swobody kontraktowania z art. 353 1
im bardziej zdyrektywizowany, centralistyczny, tym większy udział dla potrzeby zapewnianie jego realizacji instrumentów o charakterze administracyjnym, władczym.
Im bardziej warunki ustrojowe pozwalały na kształtowanie parametrycznego modelu gospodarczego, w tym większym stopniu dla zapewnienia jego realizacji wykorzystywano instrumenty o charakterze prywatnoprawnym, a wśród nich zwłaszcza kontrakty.
Prywatnoprawny charakter- kontrakty, które zapewniają co do zasady jak powiedzieliśmy swobodę zarówno w odniesieniu do decyzji o zawarciu umowy, co w modelu centralistycznym wielokrotnie było wyłączone, dalej swobody co do wyboru kontrahenta, to jest również element swobody kontraktowania, swobody co do określenia treści kontraktu, a więc wzajemnego określenia praw i obowiązków przez kontrahentów, bez wprowadzania ograniczeń w tym przedmiocie ze strony ustawodawcy bądź wreszcie, choć oczywiście dzisiaj także z wyjątkami, swobody w określeniu formy dokonania czynności prawnej, ściślej już formy zawarcia umowy. W tym zakresie wiemy oczywiście dobrze że ograniczenia istnieją nadal ze względu na przedmiot transakcji, najkrócej mówiąc w odniesieniu do przedmiotu transakcji
MIESZANY
łączy elementy obu skrajnych, dwóch przeciwstawnych modeli, przy czym stopień nasilenia elementów jednego z dwóch pierwszych modeli może być różny w różnych okresach czasu.
Właściwie w żadnym kraju nie istniał żaden z klasycznych modeli w czystej postaci, z reguły model mieszany z przewagą dyrektywnego lub zdecentralizowanego. W konsekwencji należy dostosować instrumenty mające zapewnić realizację każdego modelu.
Jeżeli chodzi o model parametryczny, czy model, w którym dominują elementy zdecentralizowania gospodarki, a zatem wykorzystywania w większym stopniu instrumentów wręcz powiem cywilnoprawnych. Elementów cywilnoprawnych, a więc takich elementów prywatnoprawnych, które zapewniają podmiotom uczestniczącym w obrocie realny wpływ na kształt wzajemnych powiązań gospodarczych. Otóż jeżeli chodzi o ten model w naszych warunkach to muszę powiedzieć tak, że oczywiście także spotkamy w warunkach modelu zdecentralizowanego określone instrumenty prawne, one nawet pojawiają się aktualnie, zaraz podam przykład, instrumenty prawne, które mają na celu zapewnienie określonego wpływu państwa na rozwój gospodarczy czy na funkcjonowanie gospodarki. Przykład.
Po 1990 - dominują elementy modelu zdecentralizowanego, parametrycznego. Model parametryczny- w warunkach modelu zdecentralizowanego określone instrumenty prawne, które mają na celu zapewnienie określonego wpływu państwa na rozwój gospodarczy czy funkcjonowanie gospodarki.
Problem złotych akcji (blokowanie w określonych sytuacjach uchwał, sprzeciw wobec zarządu, walnego zgromadzenia, skutkuje nieważnością od chwili jej dokonania, ochrona RP, bezpieczeństwa, nie może być nim interes ekonomiczny RP). Chodzi o mniejszościowego akcjonariusza, którym jest SP lub jst posiadająca tego rodzaju uprawnienie że może zablokować podjęcie uchwał przez walne zgromadzenie takiej spółki. Dotyczy nawet uchwał podjętych większością głosów, spółki energetyczne. Ustawodawca ogranicza funkcjonowanie spółki akcyjnej wg tradycyjnych zasad, gdzie siła przebicia kapitałowego przesadza o podejmowanych decyzjach.
Przed wprowadzeniem tej ustawy były olbrzymie dyskusje czy inne przepisy nie uzasadniają podstawy do przyjmowania, że taka złota akcja istnieje, ale wykładnia przepisów skłaniała do poglądu że podstaw do konstruowania złotej akcji nie ma. Po wejściu w życie ustawy o szczególnych uprawnieniach SP jest taka podstawa. Uzasadniona ingerencja.
ZASADY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:
ZASADA WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ I WOLNEJ KONKURENCJI.
(zasada swobody działalności gospodarczej, wolnej konkurencji)
W granicach prawa można podejmować o prowadzeniu działalności gospodarczej każdemu.
Art. 20 Konstytucji- „społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej - wyraz deklarowanej działalności gospodarczej
Art. 22 Konstytucji- ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest Dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny (przesłanki kumulatywne)
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej- 2.07.2004, art. 6- podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach i za spełnieniem określonych prawem warunków.
TK uznał że wynika z niej zasada swobody umów, jest jej przejawem.
ograniczenia przejawiają się w:
koncesjonowaniem działalności -prawny zakaz prowadzenia działalności, instrument administracyjno prawny, uchylenie zakazu koncesjonowania, Jeśli organ administracyjny uzna że względy bezpośrednie nie sprzeciwiają się temu, to działając na zasadzie uznania administracyjnego
udzielaniem zezwoleń art. 75- organ bada przesłanki i ma obowiązek wydać zezwolenia, nie ma tutaj uznania administracyjnego (spełnienie warunków do wykonywania działalności),
działalność regulowana
ZASADA RÓWNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW
Art. 32 ust. 2 Konstytucji
Art. 64 Konstytucji- własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko wtedy gdy nie ogranicza istoty prawa własności
Realizacja zasady swobody działalności gospodarczej najpełniej realizuje się przy udziale prawa własności.
Art. 76 Konstytucji zasada uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów, ochrony interesów konsumentów
Art. 17 ustawy swobodzie działalności gospodarczej
art. 20 KSH zasada równości
ZASADA SAMODZIELNOŚCI PRZEDSIĘBIORCÓW
[ustawa o przedsiębiorstwach państwowych, Prawo Spółdzielcze, ksh]
Nakaz władzy ingeruje w sferę działania przedsiębiorców za pomocą administracji rządowej/ samorządowej chyba, że pozwalają na to przepisy rangi ustawowej.
ZASADA SAMOFINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORCÓW
art. 58 ustawy o przedsiębiorcach państwowych- zasada samofinansowania, koszty działalności pokrywane z zysków, które działalność przynosi, nie powinna opierać się na dotacjach od państwa.
ZASADA RÓWNEJ OCHRONY KAŻDEJ FORMY WŁASNOŚCI I INNYCH PRAW MAJATKOWYCH
Pokrywanie kosztów z generowanych przez przedsiębiorstwo przychodów bez dotacji, subwencji.
art. 64 Konstytucji własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko wtedy gdy nie ogranicza istoty prawa własności
ZASADA JAWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Art. 14- 16 KRS- osoby zainteresowane mają możliwość uzyskania informacji o przedsiębiorstwie
Osoba fizyczna, ułomne osoby prawne- ewidencja działalności gospodarczej, wpis w KRS
Osoby prawne- rejestr przedsiębiorców w KRS. od lipca 2011 prawdopodobnie tylko jeden- KRS
Art. 36 KRS, objęci przedsiębiorcy nie będący osobami fizycznymi
Ewidencja działalności gospodarczej prowadzi gmina właściwa dla siedziby przedsiębiorcy.
Art. 109 2 kc, prokura- może jej udzielić przedsiębiorca który podlega dokonaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców (mimo tego co powyżej uważa się że prokurę może dać każdy podmiot - także osoba fizyczna)
2008- wprowadzenie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej
jawność formalna- Art. 8 KRS- rejestr jest jawny, każdy ma dostęp do danych, jawność formalna- nieograniczony dostęp do danych,
jawność materialna- art. 14-16 ustawy o KRS podmiot zobowiązany do złożenia wniosku o wpis nie może powoływać się wobec osób trzecich na dane zawarte w rejestrze (domniemanie na korzyść osoby trzeciej)
Domniemania- nieznajomości danych, które nie zostały wpisane w rejestrze przez osobę prawną. Art. 15, 16- domniemanie znajomości danych ujawnionych w rejestrze. Nie można zasłaniać się nieznajomością chyba że mimo należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o wpisie. (domniemanie na niekorzyść osoby trzeciej)
Art. 23 ust. KRS- kognicja sądu rejestrowego, postępowanie rejestrowe w kpc. Uchwała SN 20.01.2010, III CZP 122/09
ZASADA UCZCIWEJ KONKURENCJI- POSZANOWANIA DOBRYCH OBYCZAJÓW
art. 76 Konstytucji- władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwa oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi
PRZEDSIĘBIORCA
Art. 1 kc- zasada jedności prawa cywilnego (osoba fizyczna i osoba prawna). Są jednak jeszcze ułomne osoby prawne.
Art. 64 § 1 każda osoba fizyczna i prawna ma zdolność sądową (występowania w procesie jako strona) §2 jednostki organizacyjne.
Art. 67 kpc- osoby prawne, inne jednostki organizacyjne, organizacje społeczne mające zdolność sądową dokonują czynności procesowych przez swoje organy albo przez osoby uprawnione do działania w ich imieniu. (zdolność procesową realizują przez swoje organy).
JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE
Art. 33 1 do jednostek organizacyjnych stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych (spółki osobowe prawa handlowego- ułomne osoby prawne), spółki kapitałowe- osoby prawne.
spółki osobowe prawa handlowego mające przyznaną zdolność sądową na mocy art. 8
wspólnoty mieszkaniowe- Art. 6 ustawy o wspólnotach mieszkaniowych, stowarzyszenia zarejestrowane, spółki kapitałowe w organizacji- ułomne osoby prawne.
spółki kapitałowe w organizacji- art. 11
stowarzyszenia niezarejestrowane
jednostki organizacyjne, bez osobowości prawnej i zdolności prawnej.
spółki cywilne (postać spółki osobowej, regulowanej w KC)- stosunek obligacyjny powstający w wyniku umowy spółki cywilnej lub jednostka organizacyjna
stationes fisci SP- szczególna osoba prawna, jednostki organizacyjne nie są osobami ułomnymi. czynności procesowe podejmuje Prokuratoria Generalna SP
ODPOWIEDZIALNOŚĆ UŁOMNYCH OSÓB PRAWNYCH
art.33 1 KC jeśli przepis odrębny nie stanowi inaczej, za zobowiązania jednostki z § 1 odpowiedzialność subsydiarną ponoszą jej członkowie. odpowiedzialność powstaje z chwilą gdy jednostka stała się niewypłacalna.
odpowiada osoba prawna, np. spółka jawna- nie jest osobą prawną ale ma zdolność prawną na mocy art. 8 KSH,
PRZEDSIĘBIORCA
System polskiego prawa cywilnego bazuje na dorobku niemieckiego ustawodawstwa (kontynentalny w ogólności), art. 14 BGB przedsiębiorca to osoba fizyczna lub prawna albo mająca zdolność prawną spółka osobowa.
Art.431 - „przedsiębiorca jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna o której mowa w art.331 §.1”.
zakres podmiotowy: nie tylko osobowa spółka handlowa wyposażona w zdolność prawną ale każda jednostka organizacyjna o której mowa w 33 1 w tym także osobowa spółka handlowa.
kryteria przedmiotowe: „prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarcza lub zawodową”. ktoś prowadzący działalność zawodową ale nie ma charakteru działalności gospodarczej czyli wolne zawody, naukowa, charytatywna działalność
Zarówno stosowny przepis prawa działalności gospodarczej jak i obecnej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stwarza pole do rozbieżnych interpretacji gdy chodzi o przesadzenie przesłanki której wystąpienie skutkuje uzyskaniem statusu prawnego przedsiębiorcy. Dlaczego? Bo art.14 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje że przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarcza po uzyskaniu wpisu w krajowym rejestrze albo do ewidencji działalności gospodarczej. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarcza przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej: Art.4 - „przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
Co jest cechą przesądzająca o uzyskaniu statusu przedsiębiorcy poza legitymowaniem się statusem jednego z trzech podmiotów cywilnoprawnych? przesłanka czysto faktyczna - wykonywanie we własnym imieniu działalności gospodarczej
art. 2 definicja działalności gospodarczej. Nie ma elementu zarobkowego w kc. Działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
wykonywanie zobowiązań, których źródłem są umowy cywilnoprawne, prof. nie zgadza się że normy z tej ustawy są publicznoprawne, podejmowanie działalności jest, ale wykonywanie to sfera prywatnoprawna.
In fine- element faktyczny- wykonywanie we własnym imieniu działalności gospodarczej.
Art. 4 ust. 2 wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Po to by nie uznawać spółki cywilnej za przedsiębiorcę.
Art. 3 wyłączenia przedmiotowe.
Art. 4- definicja dotyczy tylko ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. tożsamy zakres podmiotowy i przedmiotowy co w KC, nie ma tu wymogu ujawnienia działalności w rejestrze, wykonywanie działalności zawodowej będące przejawem działalności gospodarczej wystarczy do zakwalifikowania podmiotu jako przedsiębiorcy.
art. 14 po złożeniu wniosku o wpis lub uzyskaniu wpisu (inne niż osoby fizyczne), zliberalizowano możliwość podjęcia działalności w stosunku do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi
KPC:
materialno prawna definicja przedsiębiorcy, spory powstałe w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. ograniczenia dowodowe, prekluzja
Art. 4791 Przepisy niniejszego działu stosuje się w sprawach ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami,(kwalifikacja podmiotowa) w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej (sprawy gospodarcze).
Sprawami gospodarczymi, w rozumieniu niniejszego działu, są także sprawy
ze stosunku spółki,
przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska i przywrócenie do stanu poprzedniego lub naprawienie szkody z tym związanej oraz zakazanie lub ograniczenie działalności zagrażającej środowisku,
należące do właściwości sądów na podstawie przepisów o ochronie konkurencji, Prawa energetycznego, Prawa telekomunikacyjnego, Prawa pocztowego oraz przepisów o transporcie kolejowym,
przeciwko przedsiębiorcom o uznanie postanowień umownych za niedozwolone.
art. 4791 wyraźnie ogranicza zastosowanie przepisów procesowych, o których mówimy, tylko do sporów między przedsiębiorcami (tutaj materialnoprawna definicja), ale do takich sporów między tymi podmiotami, w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. Czyli po obu stronach muszą występować przedsiębiorcy i w zakresie prowadzonej przez obu działalności gospodarczej. Wtedy dopiero będzie sprawa gospodarcza.
Co prawda KC art.431 określając pojęcie przedsiębiorcy używa terminu działalność zawodowa, ale KPC używa wyraźnie sformułowania działalność gospodarcza a nie zawodowa. Można powiedzieć, że SGospU art.2 działalnością gospodarczą nazywa także działalność zawodową. Można tu z kolei kontrargument przedstawić, że wszystkie pojęcia w SGospU, w tym „działalność gospodarcza”, mają znaczenie w rozumieniu tylko tej ustawy, a nie w rozumieniu KPC. A więc proszę Państwa mnożę problemy, aby wskazać jakie w praktyce występują liczne wątpliwości, jeśli chodzi o rozumienie tych pojęć.
FIRMA PRZEDSIĘBIORCY
pojęcie nie utożsamiane z podmiotem, nazwa
art. 43 2 „przedsiębiorca działa pod firmą” jest to obowiązek przedsiębiorcy, dotyczy każdego przedsiębiorcy niezależnie od wpisów do rejestru. Ujawnia się we własnym rejestrze (KRS) ewidencja działalności gospodarczej.
za czasów KH dotyczyło konkretnej grupy spółek- prawo firmowe, obecnie każdy przedsiębiorca działa pod firmą, nawet jeśli nie złożył jeszcze wniosku u wpis do rejestru
powinna odróżniać dostatecznie od innych firm innych przedsiębiorców (zasada czytelności firmy), dla osoby fizycznej to imię i nazwisko, ewentualnie pseudonim lub określenia wskazujące na przedmiot działalności, dla prawnej- nazwa
Art.43 4 firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenia „oddział” ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę.
w razie przekształcenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeśli uległa ona zmianie.
przedsiębiorca może wystąpić z żądaniem zaniechania działania zagrażających prawu do firmy. przesłanką jest bezprawność działania. dla dokonanego naruszenia może żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.
PRZEDSIĘBIORSTWO
art. 55 1 KC przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej (ujęcie przedmiotowe)
Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
składnikiem nie są długi, ich konsekwencje reguluje art. Art. 55 4 odpowiedzialność solidarna nabywcy przedsiębiorstwa za zobowiązania
Czy w raz ze zbyciem przedsiębiorstwa można zbyć firmę jako element?- spór w doktrynie
pojecie przedsiębiorcy na gruncie kc i uosdg nie jest tożsame, a po drugie dwa przepisy usdg nie pozwalają jednoznacznie przesądzić czy przesłanka ustawowo uzyskania statusu przedsiębiorcy jest zachowanie faktyczne w postaci wykonywania działalności gospodarczej czy spełnienie przesłanki formalnej jaką jest uzyskanie wpisu. Pan profesor przychyla się do tego ze wystarczy faktyczne wykonywanie. Natomiast użycie a art.14 u o swobodzie obowiązku wpisu i ze może on podjąć działalność gospodarcza dopiero po wpisie to nie można się tego podmiotu nazywać przedsiębiorca. Choć na sam wymóg taki można by się zgodzić.
Art. 151. § 1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
w każdym celu prawnie dopuszczalnym. W każdym to znaczy nie tylko gospodarczym, ale też w każdym innym. I podobne sformułowanie znajdziecie w jednym z początkowych przepisów poświęconych spółce akcyjnej.
Wobec powyższego powstaje następujący dylemat. Jeżeli spółka może być utworzona w każdym celu prawnie dopuszczalnym, to mogą funkcjonować spółki, których działalność nie będzie przyjmowała postaci działalności gospodarczej w klasycznym rozumieniu. Ale zarazem ustawa o KRS zalicza je do podmiotów wpisywanych do rejestru przedsiębiorców, co jak gdyby przesądza o tym, że w rozumieniu przepisów KRS mają one status przedsiębiorcy.
PROKURA
w 2003 roku pojawiła się w KC. Szczególne pełnomocnictwo handlowe, szerokie podmiotowo
znana już była w polskim ustawodawstwie, tylko regulowana była przepisami kodeksu handlowego, co skutkowało tym, że instytucja prokury stosowana była w dość zawężonym kręgu podmiotów, bo do spółek handlowych.
Wprowadzenie prokury do KC poszerzyło zakres podmiotowy stosowania tej instytucji. Jak kiedyś było, że prokury może udzielić spółka handlowa, tak teraz prokura jest udzielana jest przez przedsiębiorcę.
Art. 1091 KC § 1. Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
§ 2. Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. (czysta prokura)
Nie można ograniczyć na zewnątrz tj. wobec osób trzecich, jeśli wykonamy taką czynność nie ma skutków. Czyli innymi słowy udzielający prokury może zakazać prokurentowi np. dokonywania pewnych czynności sądowych, czy pozasądowych, ale tego rodzaju ograniczenie będzie odnosiło skutek tylko w wewnętrznej relacji prokurent-udzielający prokury . Natomiast skutek ten nie będzie dotyczył osób trzecich.
FORMA UDZIELENIA
Art. 1092 KC § 1. Prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona na piśmie. Przepisu art. 99 § 1 nie stosuje się.
§ 2. Prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
forma ad solemnitatenm - uchybienie skutkuje nieważnością czynności prawnej, nie może być osoba prawna
może jej udzielić przedsiębiorca, ale nie podlegający obowiązkowemu wpisu do rejestru przedsiębiorców (a nie wpisany)
przedsiębiorca będący osobą fizyczną podlega wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej - stanowisko że nie mogą udzielić dominuje ze względu na wykładnię językową.
niezrealizowanie obowiązku wpisu do rejestru nie przekreśla możliwości udzielenia prokury.
ZAKRES
obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, prowadzenie działalności w znaczeniu funkcjonalnym (przejawy działalności), szerokie pełnomocnictwo,
ŁĄCZNA
Art. 1094 KC. § 1. Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie.
§ 2. Kierowane do przedsiębiorcy oświadczenia lub doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednej z osób, którym udzielono prokury łącznie
wymaga współdziałania określonych kategorii podmiotów, jeden z prokurentów nie może działać skutecznie bez udziału innej osoby uprawnionej. zakłada skuteczność dokonania czynności prawnej, jeśli czynność została dokonana przez obu prokurentów łącznie (np. prokurent + członek zarządu spółki).
ODDZIELNA
tu każdy z prokurentów może skutecznie dokonywać czynności bez udziału pozostałych, samoistna,
reprezentacja czynna (zewnętrzna) dokonywanie czynności prawnych na zewnątrz ze skutkiem wobec osób trzecich i przedsiębiorcy w którego imieniu działają
reprezentacja bierne- kierowanie przedsiębiorcy oświadczenia lub doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednej z osób, którym udzielono prokury łącznie
ODDZIAŁOWA
Art. 1093 KC. Do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.
jawna, filialna, ustawowe ograniczenie przedmiotowe zakresu prokury.
WYGAŚNIĘCIE
Art. 1097. § 1. Prokura może być w każdym czasie odwołana.
nie ma przewidzianej konkretnej formy na odwołanie (jak jest w przypadku jej udzielenia, każde zachowanie które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny).
Prokura wygasa wskutek
wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru,
ogłoszenia upadłości,
otwarcia likwidacji
przekształcenia przedsiębiorcy.
śmierci prokurenta
nie ma możliwości jak przy pełnomocnictwie zastrzeżenia że może wraz ze śmiercią pełnomocnika nie wygasnąć.
wygaśnięcia nie powoduje śmierć przedsiębiorcy lub utrata przez niego zdolności do czynności prawnych.
Art. 1096. Prokura nie może być przeniesiona. Prokurent może ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności.
nie może ustanowić innego prokurenta, ale może ustanowić pełnomocnika do szczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności
Art. 1098 KC § 1. Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców.
§ 2. Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej także sposób jej wykonywania.
istotny obowiązek ze względu na zasadę jawności materialnej i formalnej wpisu w rejestrze.
Spór dotyczy tego, czy zbycie lub obciążenie ograniczonych praw rzeczowych też wymaga pełnomocnictwa do poszczególnych czynności. Jedni twierdzą, że zbycie lub obciążenie ograniczonych praw rzeczowych może nastąpić w ramach udzielonej prokury (zgodnie z wykładnią językową). Inni przyznają pierwszeństwo wykładni celowościowej i twierdzą, że zbycie lub obciążenie ograniczonych praw rzeczowych wymaga pełnomocnictwa do poszczególnych czynności. Co prawda ustawodawca expresis verbis nie objął tym przepisem zbycia lub obciążenia ograniczonych praw rzeczowych, jednak ze względu na rangę takiej czynności prawnej do zbycia lub obciążenia ograniczonych praw rzeczowych jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności. Sprawa jest sporna.
prokura pojawia się dosyć często w zakresie reprezentacji zwłaszcza spółek pr. handlowego. Dlatego że sposób reprezentacji spółek pr. handlowego wynika z treści czynności prawnej jaką jest umowa, bądź z treści statutu w odniesieniu do spółek zwłaszcza akcyjnych. Ale jeśli umowa bądź statut nie określa sposobu reprezentacji, to KSH przewiduje najczęściej reprezentację łączną przez 2 członków zarządu oraz prokurenta. Wobec powyższego ten sposób reprezentacji, jeśli uwzględnia prokurenta winien również znaleźć odzwierciedlenie w rejestrze. Teraz bardzo ważną sprawa jest, żeby rejestr wskazywał nie tylko komu udzielono prokury, ale jakim jest on prokurentem oddzielnym, czy łącznym. Ze względu na to, że przesądzenie o rodzaju prokury ma niesłychanie istotne znaczenie dla potencjalnego kontrahenta, który wie, czy może dokonywać czynności tylko z jednym prokurentem, czy też działanie tej jednej osoby nie doprowadzi do skutecznych działań dokonanych przez przedsiębiorcę z uwagi na to, że wchodzi w grę prokura łączna.
SPÓŁKI
|
|
|
|||
|
|||||
|
|
|
|
||
|
|||||
|
|
||||
SENTENCJE NIEKTÓRYCH ORZECZEŃ Z WYKŁADÓW
Wyrok SA w Katowicach z 17 lipca 1994 roku: Odpowiedzialność byłego wspólnika za zobowiązania z okresu jego uczestnictwa w spółce cywilnej nie ustaje przez wystąpienie ze spółki, i to bez względu na to, czy nastąpiło ono na podstawie osobnej umowy między wspólnikami, czy na podstawie wypowiedzenia swego udziału przez wspólnika. Chodzi tu przy tym o zobowiązania, które powstały w czasie trwania spółki, tj. powstały przed wystąpieniem wspólnika ze spółki.
Wyrok SA w Białymstoku z 26 października 2004 roku: Subsydiarność odpowiedzialności wspólników spółki komandytowej art. 31 § 1 KSH w zw. z art. 103 KSH rzutuje nie na powinność świadczenia przez wspólników, ale na kolejność zaspokojenia wierzyciela z określonych mas majątkowych. Występowanie przesłanki bezskuteczności egzekucji z majątku spółki komandytowej (art. 31 § 1 KSH w zw. z art. 103 KSH) badane jest na etapie postępowania o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko wspólnikom w oparciu o treść art. 31 § 2 KSH w zw. z art. 103 KSH).
Uchwała SN z 12 maja 2005 roku: Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, opatrzonemu na podstawie art. 7781 KPC klauzulą wykonalności przeciwko wspólnikowi tej spółki, sąd nie może nadać klauzuli wykonalności w trybie art. 787 KPC przeciwko jego małżonkowi. Rozszerzająca interpretacja tego przepisu jest niedopuszczalna. Art. 31 § 2 KSH pozwala na wniesienia powództwa wprost przeciwko wspólnikowi spółki jawnej, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. W ten sposób wierzyciel może uzyskać tytuł egzekucyjny przeciwko wspólnikowi, a następnie - na podstawie art. 787 KSH - wnieść o nadanie temu tytułowi klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi wspólnika.
Wyrok SN z 14 stycznia 1997 r.: Spełnienie świadczenia do rąk jednego ze wspólników spółki cywilnej stanowi należyte wykonanie zobowiązania, chyba że z treści umowy spółki, która jest dłużnikowi znana, wynika, iż wspólnicy uregulowali sposób prowadzenia spraw spółki oraz jej reprezentację w inny sposób niż to stanowi art. 865 i 866 k.c. Sąd Najwyższy chroni osoby trzecie, nakładając na wspólników obowiązek poinformowania kontrahenta.
Wyrok SN z 9 listopada 2000 r.: Wniosek o podział majątku wspólnego wspólników po rozwiązaniu spółki cywilnej ulega oddaleniu jako przedwczesny w razie stwierdzenia przez sąd, że wspólnicy nie zapłacili z majątku wspólnego długów spółki wobec osób trzecich. Likwidację majątku wspólnego wspólników po rozwiązaniu spółki przeprowadza sąd w trybie właściwym dla zniesienia współwłasności, tj. w postępowaniu nieprocesowym, stosując odpowiednio przepisy art. 617 i nast. k.p.c.
Glosa M. Litwińskiej do wyroku SN z 14 stycznia 1997 r.: Spółka cywilna jest umową, a więc stosunkiem, który wywołuje skutki prawne inter partes. Wszelkie postanowienia umowne są więc wiążące jedynie dla stron umowy - wspólników. [...] Brak jest regulacji prawnej, która rozszerzałaby skuteczność postanowień umowy spółki cywilnej w ten sposób, że wspólnicy mogliby in concreto powołać się w relacji do osoby trzeciej na jej pozytywną wiedzę w tym zakresie. Brak jest również normy, która uzależniałaby skutki prawne działań dokonywanych przez osoby trzecie w odniesieniu do spółki od ich dobrej wiary, obejmującej znajomość (lub jej brak) łączącego wspólników stosunku prawnego. Spełnienie świadczenia wobec któregokolwiek ze wspólników zwalnia dłużnika, a jeżeli wspólnik ten nie był uprawniony do reprezentacji, to może ponieść odpowiedzialność umowną.
Wyrok SA w Katowicach z 14 marca 2001 r.: Postanowienia umowy spółki, podobnie jak postanowienia innych umów, rodzą skutki inter partes. W stosunku do innych podmiotów mogą rodzić skutki prawne tylko wtedy, gdy podmioty te zostały poinformowane o treści umowy. Jest to tym bardziej istotne, że wspólnicy mogą w umowach spółki zawrzeć takie postanowienia, według których tylko nieliczne czynności, lub czynności o bardzo niskiej wartości należeć będą do zwykłych czynności spółki. Trudno wymagać od kontrahentów wspólników, by w każdym takim przypadku żądali umowy spółki, jej ewentualnych zmian i to nawet - w sytuacji, gdy dana czynność według obiektywnych kryteriów należy do zakresu zwykłych czynności.
Wyrok SN z 16 stycznia 2002 r.: Sprzeciw wspólnika w odniesieniu do dokonanej przez innego wspólnika spółki cywilnej czynności prawnej, podjętej w ramach ustalonych w umowie spółki zasad jej reprezentacji przez tychże wspólników, nie może oznaczać skutecznego odwołania danego wspólnikowi umocowania w umowie spółki.
Wyrok SN z 13 października 2000 r.: Każdy wspólnik spółki cywilnej jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw (art. 866 k.c.). Umocowanie to opiera się na przepisie ustawy, a więc mamy do czynienia z przedstawicielstwem ustawowym, a nie pełnomocnictwem (art. 96 k.c.). W miejsce zatem regulacji wynikającej z art. 107 k.c. ma zastosowanie art. 865 k.c.
Wyrok SN z 13 lutego 1997 r.: W razie, gdy w umowie spółki cywilnej uzgodniono podział zadań między określonych wspólników zadań w zakresie prowadzenia działalności spółki, nie wprowadzając przy tym żadnych ograniczeń (kwotowych lub innych), określa to zakres zwykłych czynności, do wykonywania których dany wspólnik jest umocowany.
SPÓŁKA CYWILNA
Art. 860- 875 k.c. najstarsza historycznie forma spółki (prawo rzymskie)
Nie ma zdolności, nie może być podmiotem praw i obowiązków, nie można jej pozwać, na podstawie odrębnych ustaw możliwa podmiotowość- prawo podatkowe, prawo pracy.
nie jest wpisywana do rejestru, wpisywani mogą być wspólnicy- przedsiębiorcy do ewidencji działalności gospodarczej (osoby fizyczne), osoby prawne do rejestru przedsiębiorców w KRS.
ZDOLNOŚĆ
Nie ma przepisu, który nadawałby spółce cywilnej zdolność prawną
art. 331 KC- że spółka cywilna nie należy do tej trzeciej kategorii podmiotów.
Nie jest osobą fizyczną, prawną, ułomną, przedsiębiorcą ale jest STOSUNKIEM CYWILNOPRAWNYM wykreowanym umową a nie wpisem.
Nie może być ten twór kwalifikowany zatem jako podmiot stosunków cywilnoprawnych. Podmiotami stosunków cywilnoprawnych są więc w istocie wspólnicy spółki cywilnej, a nie sama spółka.
Gdyby spółka cywilna była wyposażona w zdolność prawną, to sytuacja byłaby inna bo należałaby do trzeciej kategorii podmiotów prawa cywilnego. nie można mówić o podmiotowości cywilno-prawnej spółki cywilnej. Wobec powyższego w większości panuje dzisiaj stanowisko, że spółka cywilna w istocie jest stosunkiem zobowiązaniowym, węzłem obligacyjnym, który jest zawiązywany w chwili zawarcia umowy odpowiadającej przesłanką zawartym w artykule 860 KC
art. 4. ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, oraz przepis poprzedniej ustawy Prawo działalności gospodarczej - ta ustawa była poprzedniczką obecnie obowiązującej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Otóż aktualnie obowiązujący art. 4. ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi: że za przedsiębiorców uznaje się także (poza wymienionymi w art. 4. ust. 1 o którym już mówili na poprzednim wykładzie) wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Natomiast za przedsiębiorców uznaje się wspólników tego tworu, którzy wygenerowali węzeł obligacyjny, ale w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Ustawodawca przyjął kwalifikację jako przedsiębiorców właśnie wspólników spółki cywilnej, choć wówczas kwalifikację taką przyznaje w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Ponieważ ta definicja, ta kwalifikacja została dokonana w art. 4 ustawy o której mówimy, to pojęcie działalności gospodarczej wykonywanej przez wspólników spółki cywilnej musi mieścić się w ramach definicji, o której mówi art. 2 tej ustawy, a zatem do wykonywania działalności gospodarczej przez wspólników o ile spełnia przymioty, czy przesłanki definicyjne działalności gospodarczej określone tą ustawą wówczas taka działalność wykonywana przez wspólników kwalifikuje ich jako przedsiębiorców, ale ich jako wspólników, a nie spółkę cywilną.
UMOWA
Art. 860. Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Essentialia negoti- wspólny cel gospodarczy, wola dążenia do niego, sposób jego osiągnięcia.
Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem.
(ad probationem) niezachowanie nie powoduje nieważności (trzeba spojrzeć na treść umowy spółki z niej może wynikać bardziej rygorystyczna forma) Przy czym wówczas mamy do czynienia z ograniczeniami dowodowymi. Czynność prawna będzie ważna. Dlatego, że rygor nieważności nie został zastrzeżony. Natomiast to, że czynność prawna będzie ważna przesądza jednak określonych ograniczenia dowodowych w zakresie dowodzenia faktu dokonania czynności jej treści ze względu na ograniczenia związane z taką właśnie formą dokonania czynności prawnej, ograniczenia, dobrze znane państwu, z części ogólniej, art. 74 KC. Jeżeli chodzi proszę państwa o wkłady wspólników, czyli powiedzieliśmy sobie, że te działania poprzez wniesienie wkładu, aczkolwiek wniesienie wkładu jest jednym, aczkolwiek najistotniejszym przejawem działania w sposób oznaczony. To w art. 861 KC.
umowa spółki to stosunek wielostronny, minimum 2 wspólników (nie można 1 osoby- pozostanie 1 osoby oznacza rozwiązanie)
Wspólnicy- osoby fizyczne, prawne, ułomne, wspólnicy kapitałowi
Osoba ograniczona w zdolności do czynności może zawrzeć umowę przez przedstawiciela + zgoda sądu (duży majatek)
Art. 72 na miejsce mogą wejść spadkobiercy
Wyrok SN z 23.04.2008, III CSK 335/07 art.74 KC.
WSPÓLNY CEL GOSPODARCZY
szersze pojęcie niż działalność gospodarcza, dążenie do osiągnięcia określonego stanu rzeczy, możliwie efektywnie i pełnie, przy możliwych siłach i środkach. nie każda działalność- bankowa w formie akcyjnej.
Wyraźnie jest tutaj zastrzeżony cel w przeciwieństwie do art. 3 KSH Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób
Posługuje się ustawa pojęciem celu gospodarczego, który przez niektórych autorów jest oceniany jako niekoniecznie zarobkowy. Występują poglądy w piśmiennictwie, które bronią poglądu, że dążenia do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, nie oznacza, że zawsze musi być utożsamiane, z dążeniem do osiągnięcia celu zarobkowego. Otóż można sobie wyobrazić, niektórzy autorzy taki pogląd prezentują, dążenia do osiągnięcia celu gospodarczego, który nie musi być tożsamy z osiągnięcia celu zarobkowego co oczywiście nie znaczy, że może być i sytuacja i taka, że dążenia do osiągnięcia celu gospodarczego jest traktowane zarazem jak dążenie do osiągnięcia zysku, czyli celu zarobkowego.
W każdym razie podnosi się, że oba te pojęcia cel gospodarczy i cel zarobkowy nie powinno się utożsamiać, przypisując pojęciu cel gospodarczy, pojęcie szersze w stosunku do pojęcia cel zarobkowy. Więc nie każdy cel gospodarczy musi być związany z osiąganiem celu zarobkowego, ale z reguły każdy cel zarobkowy wiąże się z dążeniem do osiągnięcia określonego celu gospodarczego, który to cel zakłada również zarobek. A więc stosunek podporządkowania, czy stosunek podporządkowania między tymi dwoma kategoriami, celami. I teraz ci wspólnicy zgodnie z 860 mają dążyć do osiągnięcia tego celu przez działanie w sposób oznaczony w szczególności przez wniesienie wkładu, czyli wniesienie wkładu jest jedną z postaci działania w sposób oznaczony, ale nie jedyną, czyli można teoretycznie przyjąć, że inne działanie w sposób oznaczony aniżeli wniesienie wkładu jest wystarczająca przesłanką dla wspólników do zawiązania umowy spółki cywilnej. Najczęściej, proszę państwa, to szczególne działanie w sposób oznaczony jakim jest wniesienie wkładu w praktyce występuje, ze względu na to, że wspólnicy spółki cywilnej wnoszą wkład.
PRZEDMIOT WKŁADÓW
Prawo musi być zbywalne, wartość ekonomiczna, nadawać się do egzekucji, przydatne dla spółki. (nie może być użytkowanie wieczyste- nie jest zbywalne)
wniesienie prawa własności nieruchomości, ruchomości- współwłasność wspólników
Pieniężny- gotówkowy, bezgotówkowy, także obca waluta, spółka cywilna ma zdolności prawnej, a co za tym idzie konta bankowego i dlatego kasa idzie na któregoś ze wspólników.
Niepieniężne
Uchwała SN (7) z 14 stycznia 1993 roku: Wkład wspólnika spółki cywilnej może polegać na świadczeniu pracy, jako forma świadczenia usług. Jeżeli wspólnik zobowiązał się do prowadzenia lub reprezentowania spółki w ramach świadczenia pracy to nie przysługuje mu z tego tytułu wynagrodzenie za pracę; takiego zobowiązania nie można traktować jako powstałego w wyniku umowy o pracę. Gdy jednak wspólnik podejmuje się wykonywania pracy, niezwiązanej z prowadzeniem lub reprezentowaniem spółki, będzie to praca wykonywana poza stosunkiem spółki i wówczas może dojść do zawarcia umowy o pracę między takim wspólnikiem a pozostałymi wspólnikami
Ustawodawca wskazuje na czym może polegać wkład spółki. To świadczenie usług jako przejawu wniesienia wkładu jest charakterystycznym przejawem dla spółek osobowych i również w KSH świadczenie usług jest również charakterystycznym sposobem wniesienia wkładu.
być wniesienie innych praw. prawa rzeczowe, w tym ograniczone prawa rzeczowe, w tym, jak również prawa obligacyjne. Nie ma bowiem tutaj żadnego ograniczenia wynikającego z tej normy o której mówimy. Skoro prawo obligacyjne, to dla przykładu, bardzo często wkładem wspólnika jest prawo najmu, prawo dzierżawy, itp. Tego rodzaju prawa obligacyjne, z których korzysta potem wspólnota wspólników, nie będę mówił spółka bo bym znowu upodmiotawiał, ta wspólnota wspólników jest tym podmiotem, który korzystać może z takiego wkłady jakim jest wniesienie praw, także obligacyjnych. Fakt, że te prawa mają charakter obligacyjny wskazuje na to pośrednio przepis art. 862 KC.
Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rzeczy, do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie.
suma wkładów na które może składać się własność rzeczy i inne prawa rzeczowe - np. świadczenie usług. (w sposób trwały, jednorazowo, periodycznie, wg SN nie może być reprezentacja i prowadzenie spraw spółki)
PODZIAŁ ZYSKÓW I STRAT
Art. 867. Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.
niezależność wielkości zysku/ straty od wielkości wniesionego wkładu (w kapitałowych im większy wkład tym większe udziały w zyskach)
przepis dyspozytywny, można ustalić inaczej a nawet zwolnić niektórych wspólników z udziału w zyskach ale nigdy wszystkich.
zwolnienie nie przedkłada się na zwolnienie od odpowiedzialności za długi spółki,
Ustalony w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odnosi się w razie wątpliwości także do udziału w stratach.
Art. 868. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki.
spółka w założeniu jest zawarta na czas dłuższy niż rok obrachunkowy
MAJĄTEK WSPÓLNIKÓW
Art.863 Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku
wszystko, co wspólnicy wnieśli oraz to co uzyskali ze swej działalności majątkowej
wspólność majątku, nie współwłasność, współwłasność dotyczy rzeczy a w majątku wspólników są też inne aktywa. przez analogię stosuje się przepisy o współwłasności.
z chwilą zawiązania spółki mamy do czynienia z przedmiotem współwłasności łącznej, a nie w częściach ułamkowych. W zamian za wkłady bowiem obejmują bowiem udziały, ale od chwili zawarcia umowy spółki, stania się członkiem dla funkcjonowania spółek osobowych gdzie nie substrat materialny, a więzy osobowe stanowią o istocie działalności spółki, gdzie uprawnienie do udziału w zyskach i stratach jest uniezależnione bez względu, mówi przepis, na wielkość wkładu.
§ 3. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku.
dotyczy wierzyciela osobistego wspólnika, chroni przed osobistymi, nie mogą oni żądać zaspokojenia z majątku spółki w czasie jej trwania,
Art. 867. Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.
Odpowiedzialność jest solidarna wspólników wobec wierzycieli, jest przewidziana w sposób jednoznaczny w normie o charakterze kogentnym, imperatywnych w 864, natomiast możliwość innego określenia, a nawet zwolnienia w stratach odnosi skutek wyłącznie w wewnętrznych relacjach między wspólnikami spółki.
ZMIANA PODMIOTOWA
kwestie zmian podmiotowych w spółce prawa cywilnego, czyli w spółce cywilnej. Na ten temat przed laty bardzo dobry artykuł ukazał się w Prawie Spółek w numerze z października 1997 Ireneusza Madowicza „Przekształcenie przedmiotowe” w spółce cywilnej - zaprezentował różne możliwe ruchy podmiotowe typu gdy chodzi o skład spółki cywilnej i zaprezentował tezę, które to ruchy mogłyby być prawnie skuteczne, a które nie mogą prowadzić do modyfikacji prawnego spółki bez zmiany umowy spółki.
przystąpienie nowego wspólnika do spółki. czy to wymaga zmiany umowy spółki, zawarcia nowej umowy spółki. Której stronami będą podmioty w powiększonym kręgu. Sprawa jest dyskusyjna czy można mówić o zmianie dotychczasowej umowy spółki jeżeli mam y tylko do czynienia z poszerzeniem wielkości spółki.
spadkobiercy, 872 KC Z którego można zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą na jego miejsce, Do tego momentu, starzy wspólnicy mogą sami podejmować decyzje.
nie można mówić o przystąpieniu nowego bez zmiany umowy spółki, lub w istocie rozwiązania dotychczasowej umowy i zawiązania nowej z udziałem wspólników zmodyfikowanych w kręgu podmiotowym. A zatem przybycie, pozyskanie nowego wspólnika, w literaturze występuje pogląd, że jednak trzeba by bronić stanowiska, że to wymaga zmiany umowy spółki, bądź rozwiązania umowy spółki w dotychczasowym kształcie podmiotowym i zawiązania nowej umowy w nowym składzie podmiotowym. Ze względu właśnie na to, że umowa spółki osobowej, a cywilnej w szczególności charakteryzuje się trwałością osobową. Natomiast czwarta ewentualność modyfikacji jest nazywana wymianą, bądź translatywnym nabyciem członkostwa - tzn. nabycie dla wspólnika przystępującego od wspólnika występującego. Jak gdyby zbycie udziału przez wspólnika tymczasowego i nabycie, przeniesienie udziału na wspólnika, który w to miejsce przystępuje.
art. 863, przewiduje zakaz rozporządzania udziałem. ustaje dopiero w momencie, w którym wspólnik przestaje być wspólnikiem. Najpierw musi mieć miejsce wygaszenie stosunku członkostwa w spółce, ażeby mógł on rozporządzać swoim udziałem.
SN w uchwale z 1 listopada 1995 stwierdził, że wstąpienie do spółki nowego wspólnika i przejęcie przez niego dotychczasowych zobowiązań oraz uprawnieni za zgodą pozostałych wspólników jest dopuszczalne. W piśmiennictwie była i aprobata i krytyka.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Art. 864. Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.
skrót myślowy, za zobowiązania ogółu wspólników, bo spółka nie posiada zdolności prawnej, dług musi powstać w związku z działalnością spółki, wierzytelność ogółu wspólników.
zobowiązania wynikające z czynności prawnych, z czynów niedozwolonych, z bezpodstawnego wzbogacenia się.
Odpowiedzialność SOLIDARNA- kwestia ewentualnych zwrotów pomiędzy wspólnikami jest sprawą wewnętrzną wspólników, ale wierzyciel wspólnoty wspólników może domagać się zaspokojenia każdego ze wspólników solidarnie zobowiązanych.
odpowiedzialność nieograniczona- wierzyciel ma dwie płaszczyzny zaspokojenia na zasadach ogólnych (osobistych wspólników), na podstawie art. 778 KPC z majątku wspólników, konieczny TE przeciw wszystkim wspólnikom. nie ma odpowiedzialności subsydiarnej.
art. 865 Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.
Kwalifikacja, co powyższe stwierdzenia oznaczają, należy odnieść to konkretnego stanu faktycznego, czy to w kontekście skutku danej czynność w odniesieniu do wielkości przedmiotu współwłasności wspólnoty wspólników. Można daną czynność uznać taką, która jeszcze mieści się w zwykłych czynnościach spółki - wtedy wspólnik samodzielnie może dokonywać takiej czynności, czy też wymagana jest uchwała wspólników z uwagi na to, że czynność przekracza zwykłe czynności spółki.
ZMIANA PODMIOTOWA
za zobowiązania odpowiadają wspólnicy z okresu powstania zobowiązania ( a nie jego powstanie wymagalności).
jeśli do spółki po powstaniu zobowiązania przystąpiła nowa osoba- inaczej niż w spółkach partnerskich i komplementariusze
Art. 32. Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
Wyrok SN z 28 października 2003 roku !
Za zobowiązania powstałe w okresie przed przystąpieniem wspólnika do spółki wspólnik taki odpowiada na zewnątrz solidarnie z pozostałymi wspólnikami, bowiem ustawa nie różnicuje ich odpowiedzialności ze względu na chwilę powstania długu. Okoliczność, że wspólnik zaspokoił dług powstały w okresie, gdy nie był wspólnikiem spółki będzie miała znaczenie tylko przy rozliczeniach ze wspólnikami, którzy pozostawali w spółce w czasie powstania zobowiązania.
wcześniej wyrok SN z 24.08.1967- pogląd tradycyjny, że nowy wspólnik nie odpowiada. stan faktyczny- umowa dostawy, powód domagał się odpowiedzialności solidarnej wszystkich 4 wspólników, w tym 2 przystąpiło do spółki po wytoczeniu, sąd zasądził od pierwszych 2 członków. jeśli wspólnik przystąpił do spółki nie składając oświadczenia o kumulatywnym przystąpieniu do długu to nie odpowiada za zobowiązania powstałe przed jego przystąpieniem do spółki cywilnej.
Wyrok SN z 25 lipca 2002 roku: Pozwany kumulatywnie przystąpił do długu i zobowiązał się w treści umowy do pokrycia zobowiązań istniejących już w dacie jego przystąpienia do spółki. Odpowiedzialność wspólnika spółki cywilnej za zobowiązanie spółki (art. 864 k.c.) obejmuje zobowiązanie powstałe wskutek odstąpienia przez kontrahenta spółki od umowy z żądaniem zwrotu świadczenia, niezależnie od składu osobowego spółki cywilnej z daty zawarcia tej umowy.
powódka zawarła umowę wzajemną ze spółką cywilną, spółka nie wykonała swojego świadczenia. powódka złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy i zażądała zwrotu tego, co świadczyła. w chwili złożenia tego oświadczenia był inny skład spółki. kwestia odpowiedzialności nowego członka. odpowiadał by nawet gdyby nie przystąpił kumulatywnie gdyż obowiązek zwrotu powstaje od chwili odstąpienia przez stronę od umowy.
Wyrok SA w Katowicach z 23 lutego 1994 r.: Dążenie do osiągnięcia celu gospodarczego przez działanie w oznaczony sposób jest istotnym elementem umowy spółki zastrzeżonym ustawowo art. 860 § 1 k.p.c. i sprzeniewierzenie się temu celowi przez wspólnika stanowi ważny powód uprawniający do wypowiedzenia swojego udziału przez pozostałych, bez zachowania terminu wypowiedzenia. zatem skoro powód swoim zachowaniem działał na szkodę spółki przez zaniedbywanie swoich podstawowych obowiązków co w konsekwencji stanowiło przeszkodę w osiągnięciu zamierzonego celu gospodarczego, wypowiedzenie swojego udziału przez pozwanego bez zachowania terminu wypowiedzenia nie stanowi naruszenia art. 869 § 2 k.p.c.
zobowiązanie do świadczenia na rzecz gminy z tytułu najmu (?) targowiska powstało po dacie zawarcia umowy, wspólnik który wstąpił po tej dacie będzie odpowiadał za zobowiązanie nawet jeśli stało się ono wymagalne po tej dacie. zobowiązanie powstało w momencie zawarcia umowy a nie wymagalności. wspólnik który wystąpił powinien doprowadzić do wygaśnięcia stosunku umownego między nim a gminą.
Uchwała SN z 29 lipca 1977 roku:
Jeżeli wspólnik oddał osobie trzeciej w najem bez zgody pozostałych wspólników budynek, który wniósł do spółki do używania, czynsz najmu należy do majątku wspólnego wspólników także wtedy, gdy spółka nie rozpoczęła działalności gospodarczej określonej w umowie spółki, chyba że w okolicznościach sprawy sprzeciwia się temu społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa albo zasady współżycia społecznego
Bez względu na to, który ze wspólników był sprawcą zdarzenia, które wykreowało zobowiązanie wobec jakiegoś wierzyciela
KAZUSY: 4 wspólników, jeden wystąpił po powstaniu zobowiązania, powództwo przeciw wszystkim.
przystąpienie nowego wspólnika, czy odpowiada za wcześniejsze zobowiązania? nie odpowiada jeśli nie przystępuje kumulatywnie do długu na podstawie art. 353 1 KC.
Translatywne nabycie. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku, art. 869- każdy może wystąpić ze spółki jeśli została zawarta na czas nieoznaczony. Zmiana składu osobowego gdy dochodzi do zawarcia umowy, przejęcie praw i zobowiązań, kwestia kontrowersyjna, rozstrzygnięta pozytywnie w judykaturze. W spółkach osobowych prawa handlowego. Uchwała z 1995 (nr 3, 1996 r. zielone orzecznictwo- Dopuszczalne jest wstąpienie do spółki nowego wspólnika, przejęcie uprawnień za zgodą wspólników). Wierzyciele wspólnoty wspólników, nie jest obojętny skład wspólników.
Przy zmianie osoby wspólnika spółki cywilnej, majątek wspólników (współwłasność łączna) może obejmować nieruchomość. Wyjście jednego ze wspólników i wejście na jego miejsce nowego, przejęcie obowiązków oraz uprawnień. Umowa między dotychczasowym a nowym wspólnikiem, modyfikacja składu osobowego.
Uchwała Sn 9.02.2007 (nr 1, 2008 poz. 5) przystąpienie nowego wspólnika do s.c. gdy wspólnikom przysługuje współwłasność nieruchomości powinna mieć formę aktu notarialnego. Wspólnik na skutek samego pisemnego wypowiedzenia udziału nie przestaje być wspólnikiem, skutek rzeczowy nie zachodzi jedynie obligacyjny.
Art. 778 kpc, do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników s.c. konieczny jest TE wydany przeciw wszystkim wspólnikom. Wierzyciel rozważa przeciw komu skierować powództwo, odpowiedzialność solidarna. Powinien pozywać wszystkich wspólników, pozwoli prowadzić egzekucję ze wspólnego majątku. Pozwanie jednego o całość, wierzyciel może skierować egzekucję w stosunku do odrębnego majątku wspólnika przeciw któremu skierował powództwo.
W przypadku translatywnego nabycia, na mocy umowy Dopuszczalne jest zastrzeżenie, że nowy wspólnik będzie odpowiadał także za zobowiązania powstałe przed jego przystąpieniem do spółki
próby wyłączenia, zwolnienia, uwolnienia się od odpowiedzialności nie mogą przynieść zamierzonego skutku, bo konstrukcja odpowiedzialności solidarnej po pierwsze upoważnia wierzyciela do wyboru koncepcji zaspokajania się i z reguły następuje pozwanie wszystkich wspólników po to ,ażeby uzyskać tytuł egzekucyjny w postaci jeszcze przed klauzulą wykonalności, w którym zostaje zasądzona określone kwota solidarnie dla wszystkich wspólników.
PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI I JEJ REPREZENTACJA
Art. 865- Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki.
przepis dyspozytywny, dotyczy stosunków wewnętrznych spółki, nie oznacza to pełnej dowolności (granice w art. 58 KC i swobodzie umów.)
Nakazem jest aby minimum 1 wspólnik się tym zajmował, nie może to być osoba z zewnątrz z całkowitym wyłączeniem W
uprawnienie do podejmowania decyzji, np. zwolnienie pracownika, zaciąganie zobowiązań.
w stosunkach wewnętrznych- między wspólnikami, ustalenie w jaki sposób będą prowadzone sprawy spółki.
w stosunkach zewnętrznych- między wspólnikami a osobami trzecimi, reprezentowanie spółki, odpowiedzialność za długi.
Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.
sprzeciw- to oświadczenie woli, adresatem jest wspólnik, który prowadzi daną sprawę. do złożenia sprzeciwu nie jest zastrzeżona żadna szczególna forma- może to być każde zachowanie wspólnika, które wyraża jego wolę.
Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty.
Czynność nagła (małe prawdopodobieństwo wystąpienia), zaniechanie- niepowetowane straty obie przesłanki muszą być łącznie spełnione (trudne do odróżnienia- strata z 361§ 1, 865 § 3, 4 ksh).
nie będzie to czynność, co do której można było uzyskać uprzednią uchwałę wspólników w zwykłym toku.
zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty. tylko damnum emergens.
Art. 866. W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw.
przepis dyspozytywny, decyduje co do zasady umowa spółki, może przewidywać 1 osobę do reprezentacji lub łączną. dopiero gdy brak odpowiedniej regulacji przez wspólników- art. 866.
SA w Katowicach- spółka z podziałem ról (tworzenie programów, handlowiec) w umowie zawarto zastrzeżenie że zawieranie zobowiązań powyżej 5 000 zł nie stanowi zwykłych czynności. jeden dokonał kilku takich czynności. wierzyciel pozwał obu. podniesiono zarzut że czynności są nieważne. SA ustalił że czynności te należały do zwykłych. umowa spółki wywołuje skutki Inter partes, dla handlowych też są dyspozytywne ale ujawniane są w KRS
WYSTĄPIENIE WSPÓLNIKA
wspólnik przestaje być wspólnikiem, rozwiązanie w przypadku gdy pozostanie jeden wspólnik, konieczność rozliczenia miedzy wspólnikiem występującym a pozostałymi.
WYPOWIEDZENIE UDZIAŁU PRZEZ WSPÓLNIKA ART. 869
gdy spółka zawarta jest na czas nieoznaczony:
Art. 869. Jeżeli spółka została zawarta na czas nie oznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego.
z zachowaniem okresu wypowiedzenia, możliwość wystąpienia bez niego gdy zachodzą ważne powody
gdy spółka zawarta jest na czas oznaczony:
Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Zastrzeżenie przeciwne jest nieważne.
możliwość wypowiedzenia bez zachowania terminów, z ważnych powodów. jeśli nie zachodzą nie można wypowiedzieć nawet zachowując termin,
wspólnicy nie mogą postanowić, że nie będzie okresu wypowiedzenia, sprzeczne
istnieje możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia (art. 870)
ważne powody- przesłanka oświadczenia o wypowiedzeniu bez zachowania terminu wypowiedzenia jest wskazane i uzasadnienie ważnych powodów. okoliczności o charakterze obiektywnym, które przesądzałyby o tym, że nie można wymagać od danego wspólnika dalszego pozostawania w spółce i jego współdziałania
np. nadużywanie alkoholu przez wspólnika, wypowiedzenie do oświadczenie woli wspólnika, należy je doręczyć każdemu ze wspólników.
WYPOWIEDZENIE UDZIAŁU PRZEZ WIERZYCIELA OSOBISTEGO WSPÓLNIKA ART. 870
art. 870 Jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy została przeprowadzona bezskuteczna egzekucja z ruchomości wspólnika, jego wierzyciel osobisty, który uzyskał zajęcie praw przysługujących wspólnikowi na wypadek wystąpienia ze spółki lub jej rozwiązania, może wypowiedzieć jego udział w spółce na trzy miesiące naprzód, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może z tego terminu skorzystać.
próba preferencyjnego potraktowania wierzycieli osobistych wspólników. Jest to bardzo daleko idące uprawnienie wierzyciela, dlatego bo daje mu możliwość wypowiedzenie udziału w spółce innego podmiotu.
musi legitymować się tytułem wykonawczym- wszczęcie egzekucji, tryb egzekucji z praw majątkowych- zajecie praw przysługujących wspólnikowi, bezskuteczność egzekucji z ruchomości, 6 miesięcy od stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.
ROSZCZENIE O ZWROT WKŁADÓW
art. 871 Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia - wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika.
w zależności od rodzaju wkładów:
prawo do używania- zwrot w naturze rzeczy
prawo własności- ekwiwalent wartości
usługi- nie podlegają zwrotowi, ale można w umowie przewidzieć inaczej
po odliczeniu wkładów oraz długów:
jeśli pozostaje wartość dodatnia- wspólnik partycypuje w przyroście, wypłata następuje w części, jaka mu się należy w stosunku do udziałów w zyskach
jeśli ujemna- wspólnik musi zapłacić w części w jakiej partycypuje w stratach
jeśli wspólnik był wyłączony od udziału w zyskach i stratach nie będzie musiał ich uzupełniać ale ma to znaczenie tylko w stosunkach wewnętrznych.
KAZUS: jeśli spółka osiągnęła zyski na skutek działań byłego wspólnika to wydaje się uzasadnione zastosowanie przepisów o spółce jawnej: art. 65 KSH W przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki.
Udział kapitałowy obliczony w sposób określony w § 1 i § 2 powinien być wypłacony w pieniądzu. Rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze
WYŁĄCZENIE/ WYKLUCZENIE WSPÓLNIKA ZE SPÓŁKI
konstrukcja doktrynalna, nie ujęta w KC, ze względu na rażącą nielojalność jednego ze wspólników pozostali podejmują jednomyślną uchwałę o wykluczeniu go ze spółki.
ale wszelkie odstępstwa od zasady stałości stanu osobowego spółki muszą wynikać wprost z przepisów prawa inaczej są niedopuszczalne.
dla spółki jawnej art. 63 sąd na wniosek pozostałych wspólników może orzec o wyłączeniu wspólnika ze spółki z ważnych powodów.
ŚMIERĆ WSPÓLNIKA
Art. 872. Można zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce. W wypadku takim powinni oni wskazać spółce jedną osobę, która będzie wykonywała ich prawa. Dopóki to nie nastąpi, pozostali wspólnicy mogą sami podejmować wszelkie czynności w zakresie prowadzenia spraw spółki.
dotyczy tylko osób fizycznych, bo tylko one mogą być spadkodawcami, spadkobiercy tworzą wspólnika zbiorowego.
należy do accidentialia negoti - musi być zastrzeżone w umowie by wywołało skutki prawne.
konstrukcja wspólnika zbiorowego rodzi teoretyczne problemy: 2 wspólników tworzą wspólnika zbiorowego odpowiadają solidarnie z kilkoma wspólnikami za zobowiązania, wierzyciel może żądać zaspokojenia całości długu od np. X
z chwilą otwarcia spadku wchodzą oni na miejsce zmarłego wspólnika, z mocy samego prawa, nie potrzebna jest zgoda pozostałych wspólników.
jeśli nie ma takiego zastrzeżenia spadkobiercy nie wchodzą do spółki ale wspólnicy muszą się z nimi rozliczyć.
jeśli tylko jedna osoba doszła do spadku- musi wskazać jedną osobę, która będzie wykonywała jej prawa- może siebie lub inną. jeśli kilku- wymagana jednomyślność.
ROZWIĄZANIE SPÓŁKI
Art. 873. Jeżeli mimo istnienia przewidzianych w umowie powodów rozwiązania spółki trwa ona nadal za zgodą wszystkich wspólników, poczytuje się ją za przedłużoną na czas nie oznaczony.
Art. 874. Z ważnych powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd.
Spółka ulega rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika.
nie można na podstawie tego artykułu żądać wykluczenia wspólnika, powodem będą wspólnicy, którzy żądają rozwiązania spółki. skutki od dnia prawomocności.
od chwili rozwiązania współwłasność łączna przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych.
SN z 9.11.2000 wniosek o podział majątku po rozwiązaniu spółki ulega oddaleniu jako przedwczesny w razie stwierdzenia przez sąd, że wspólnicy nie zapłacili z majątku długów wobec osób trzecich. likwidację majatku wspólnego wspólników po rozwiązaniu spółki przeprowadza sąd w trybie właściwym dla zniesienia współwłasności.
postępowanie podziałowe można przeprowadzić gdy istnieją długi wobec jednego ze wspólników, z tytułu roszczeń regresowych, zyski których nie wypłacono wspólnikom.
rozwiązanie
z ważnych powodów przewidzianych w umowie,- art. 873
z ważnych powodów na żądanie każdego wspólnika - 874
upadłość wspólnika- art. 874 §2
umowa Artus contrariius
z chwilą osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego lub gdy jego osiągnięcie stało się niemożliwe
gdy pozostał jeden wspólnik
Prof. Włodyka - elementy spółek.
|
Spółki osobowe |
Spółki kapitałowe |
Skład osobowy |
Trwałość składu osobowego, bo dominuje substrat więzów osobowych
|
Charakteryzuje się zmiennością, bo możliwość rozporządzania udziałami, akcjami |
Osobiste cechy wspólników |
Istotne, zaufanie musi być bardzo duże |
Nieistotne, jest osobą prawną, działają przez organy decydujące w działalności spółki. |
Prowadzenie spraw spółki (w szerokim znaczeniu) |
w sposób bezpośredni, co do zasady nie posiadają organów (niektóre spółki mimo, że osobowości prawnej nie posiadają, mają organy) |
W sposób pośredni poprzez organy, bo są osobami prawnymi art.38 KC |
Prawa i obowiązki wspólników wobec spółki |
Co do zasady pr. i ob. Wspólników są równe np. 867 |
Zróżnicowane, np. kapitałowego zaangażowania, ilości akcji itp. |
Majątek spółki |
Włodyka stwierdził, że jest to wspólny majątek wspólników. Zgadza się to do spółki cywilnej. Jednak co do reszty trzeba uzupełnić. KSH przyznał bowiem spółkom osobowym zdolność prawną (3 kategoria podmiotów), wobec czego mogą one zgromadzić majątek, bo mają podmiotowość cywilnoprawną |
Stanowi odrębny majątek spółki, mamy tu do czynienia z osobą prawną |
Kapitał spółki |
Co do zasady ma charakter stały. Daleko idące ograniczenia (w szczególności w spółce cywilnej) w zakresie uprawnień wspólnika do rozporządzania udziałem w czasie pozostawania w stosunku członkostwa w spółce. |
Charakter zmienny, bo nabywanie zbywanie udziałów, akcji |
Osobowość prawna |
Nie ma spółka cywilna nie ma nawet podmiotowości cywilnoprawnej, pozostałe spółki osobowe handlowe posiadają zdolność prawną przyznaną przez KSH |
jest |
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki |
W spółce cywilnej odpowiedzialność ponoszą wspólnicy. Spółki osobowe prawa handlowego art.22 KSH- podmiotami odpowiadającymi solidarnie są wspólnicy i spółka |
Za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka, jako osoba prawna |
7-8 Prawo Spółek artykuł dotyczący art. 17 KSH
9 kc w stosunkach spółkowych
SN uchwała 7-8 OSP 2010 poz. 107
7-8 OSP 2010 poz. 113
KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH
KSH wszedł w życie 1.01.2001, zastąpił KH.
Art. 1. Ustawa reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych.
Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.
Zakres podmiotowy- spółki handlowe, a nie cywilne bo tu KC wyjątek art.. 26 §4 KSH (przekształcenie)
Zakres przedmiotowy- tworzenie, organizacja, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział.
Art. 4 KSH spółka osobowa - spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną,
spółka kapitałowa - spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną,
RELACJE MIĘDZY KSH A KC
Co do zasady jedność prawa cywilnego, część prawa cywilnego.
Art. 2 KSH. W sprawach określonych w art. 1 § 1 nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
Przedmiotowe stosowanie, w związku z art. 2 KSH. Ustawodawca stwierdza, że w sprawach określonych w art. 2 §1 a nie uregulowane w KSH (np. dochodzenie roszczeń) stosuje się przepisy kc. (zasada stosowania wprost KSH). Związek między funkcjonowaniem spółek a prywatnoprawnego charakteru. W przypadku luk w KSH
Jeżeli wymaga tego właściwość (natura) stosunku prawnego spółki handlowej, przepisy Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio.
Brak regulacji w KSH i jeśli właściwość (uwzględnienie specyfiki stosunku prawnego spółki
SA Katowice 2008- posiłkowe (nie odpowiednie) stosowanie przepisów kc do stosunków związanych z funkcjonowaniem spółek handlowych, odpowiednie stosowanie w sytuacjach gdy przepisy danej kwestii w ogóle nie regulują. Art. 488 KSH reguluje kwestie przedawnienia, nie ma konieczności odwoływania się do kc.
Jeśli regulacja KSH jest wyczerpująca nie można sięgać do kc. (tylko gdy powinna być uregulowana w KSH a nie ma).
Np. przerwanie biegu przedawnienia (art. 117 KC)
Dr Bielski wyraził tezę że art. 2 KSH jest zbędny. Funkcjonowanie spółek jest płaszczyzną ze sfery powstawania i funkcjonowania stosunków cywilnoprawnych. Wystarcza art. 1 KC. Sprawa jest dyskusyjna, ustawodawca wyraził ideę, że w sferze cywilnoprawnej z udziałem spółek należy stosować w pierwszej kolejności KSH a nie KC. Dopiero jak coś nie jest uregulowane można zastosować KC.
Stosuje się przepisy KC w nieuregulowanych sprawach wprost. Przykład: elementem funkcjonowania spółek jest dochodzenie roszczeń, a dalej przedawnienie tych roszczeń. KSH milczy w tych sprawach, więc nie jest to uregulowane, czyli stosuje się KC - art. 117 itd., o przedawnieniu roszczeń. Natomiast ustawodawca w drugim zdaniu art. 2 KSH przewiduje (patrz wyżej). I tu dopiero mamy z odpowiednim stosowaniem przepisów KC wtedy kiedy potrzebę stosowania tych przepisów uzasadnia szczególna natura spółki. Ostrożnie trzeba stosować KC, tzn. tylko odpowiednio, ale przesłanką jest wymóg uwzględniania szczególnej natury spółki - stosunku prawnego. Źródłem tego stosunku jest umowa spółki handlowej - art. 3 KSH: Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.
Art. 15, 17 KSH regulują określoną sytuację, powstają wątpliwości czy sięganie do KC. Powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały - źródło rozbieżnych stanowisk- kwestia nieważności uchwał spółek kapitałowych jest wyczerpująco uregulowana w KSH. Nieważność z art. 58 kc, czy szczególna sankcja z KSH a jeśli określona jest jako nieważność czym się różni od art. 58 KC.
Problem zakresu Dopuszczalnego lub niedopuszczalnego stosowania kc na gruncie ksh. Urzędowy zbiór 7-8 zielone orzecznictwo poz. 107, uchwała - sąd rejestrowy jest uprawniony do badania naruszenia procedury podejmowania uchwały, stwierdzić nieważność i odmówić wpisu. Poz. 113- zawarta w KSH regulacja stwierdzania nieważności uchwał wyklucza zastosowanie art. 58 i wynikającej z niego sankcji nieważności bezwzględnej. Konieczne jest wydanie odpowiedniego wyroku. Art. 58 § 2 wiąże nieważność z zws. Inne przesłanki w ksh niezgodność z ustawą. Monitor Prawniczy 2010, nr 18, strona 1026 Milewska- krytyczna ocena wyroku - jeśli naruszono bezwzględnie obowiązujące przepisy, niezależnie od podjętych uchwał rozważyć należy zastosowanie art. 58 kc w związku z art. 2 KSh.
UMOWA SPÓŁKI HANDLOWEJ
Art. 3. Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.
przez taką umowę wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu. Szerokie uregulowanie, w KH tylko gospodarczy, najważniejszy jest status spółki, ponieważ mogą być zawiązane w każdym celu nie tylko gospodarczym, a jednocześnie podlegają obowiązkowi wpisania do rejestru przedsiębiorców (art. 36 KRS). Dla uzyskania mienia przedsiębiorcy niezbędny jest status prawny.
860 KC przez umowę wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego. Dopuszczalne jest zawiązanie umowy spółki handlowej o celu innym niż gospodarczy np. charytatywny charakter. Spółki prawa handlowego najczęściej dla celów gospodarczych.
Dążenie do wspólnego celu może przejawiać się we wniesieniu wkładów i współdziałanie w inny określony sposób (w kc w szczególności przez wniesienie wkładów, w KSH jest równoległe i odrębne wobec innych.
Art. 4 głosy - głosy "za", "przeciw" lub "wstrzymujące się" oddane podczas głosowania w sposób zgodny z ustawą, umową albo statutem spółki,
bezwzględna większość głosów - więcej niż połowę głosów oddanych,
głosy wstrzymujące się brane są pod uwagę przy obliczaniu wszystkich oddanych głosów.
PRZEPISY OGÓLNE DOTYCZĄCE SPÓŁEK OSOBOWYCH
art. 8 KSH Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.
§ 2. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą.
Przyznaje spółkom osobowym zdolność prawną - w związku z tym spółki osobowe mają status ułomnych osób prawnych. Stosujemy art. 33 1 KC odpowiednio dotyczące osób prawnych. Najpierw sięgamy do przepisów o poszczególnych spółkach osobowych a kiedy tam nie znajdziemy regulacji- poprzez art. 2 KSH i art. 33 1 sięgamy do KC.
określa elementy, które pozwalają na zaliczenie spółek osobowych do kategorii podmiotów cywilnoprawnych (ułomne osoby prawne, jednostki organizacyjne którym ustawa szczególna nadała zdolność prawną). Nie są osobami prawnymi. (tylko kapitałowe- z.o.o. i akcyjna). Może nabywać prawa, własność nieruchomości, rzeczowe, obligacyjne, zaciągać zobowiązania, zdolność sądowa. Prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, art. 43 5 , 331 § 1stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.
Art. 9. Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej.
Norma dyspozytywna, strony mogą ją zmienić wolą stron, strony jednak nie mogą zmienić normy mogą ukształtować stosunek zobowiązaniowy odmiennie niż jest to określone w nadal obowiązującej w niezmiennym kształcie normie dyspozytywnej.
Art. 10 KSH Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi.
Dopuszczalne jest zastrzeżenie takiej możliwości w umowie spółki, brak w spółce cywilnej. osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody pozostałych chyba że umowa spółki stanowi inaczej (przesłanki przeniesienia). w przypadku przeniesienia ogółu praw na inną osobę za zobowiązania powstałe w czasie gdy wspólnikiem był poprzednik za zobowiązania spółki i wspólnika odpowiadają solidarnie występujący wspólnik i wspólnik przystępujący do spółki
Art. 4 § 2 Ilekroć w ustawie mowa jest o "umowie spółki", należy przez to rozumieć także akt założycielski sporządzony przez jedynego wspólnika albo akcjonariusza spółki kapitałowej.
Mamy do czynienia ze spółkami jednoosobowymi a umowy muszą być dwustronne, dlatego żeby umożliwić kreację spółki jednoosobowej, ustawodawca objął również traktaty założycielskie sporządzone przez jedynego wspólnika. Ma znaczenie w procesie komercjalizacji spółek państwowych, powstaje jednoosobowa spółka- SP.
Ustawodawca uregulował kwestię nabywania i zbywania członkowstwa w spółkach osobowych prawa handlowego w art. 10 KSH, deklaruje tu dopuszczalność przenoszenia na inną osobę ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej (brak odpowiednika dla spółki cywilnej) Dopuszczalność jest uwarunkowana przez sformułowanie- gdy umowa tak stanowi.
Art. 10 §2 KSH i art. 33 1 KC za zobowiązania związane z uczestnictwem w spółce osobowej (przed i po przystąpieniu do niego wspólnika) odpowiadają solidarnie występujący wspólnik i przystępujący.
Różnica do art. 864 KC- solidarna odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej oznacza odpowiedzialność za zobowiązania z okresu, w którym dany wspólnik był wspólnikiem spółki cywilnej
Art. 33 1 § 2KC przyjmuje się że chodzi o wspólników, gdy mowa o członkach
Art.10 § 3 przepis odrębny, stanowiący inaczej, poszerza krąg podmiotów odpowiedzialnych solidarnie za zobowiązania wspólnika przystępującego do spółki.
W KC pomimo wątpliwości nie można w trakcie trwania bez zmiany umowy zbywać udziałów, niektóre orzecznictwa przychylają się że tak- za zgodą wszystkich wspólników,. Gdy dojdzie do zmiany składu osobowego wspólnik odpowiada tylko za zobowiązania gdy był wspólnikiem. Nie ma tu odpowiedzialności spółki, dłużnikami są przy solidarności biernej, wspólnicy przystępujący i występujący.
art. 10 1Jeżeli spółka osobowa nie jest obowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości przepisy kodeksu, które przewidują konieczność sporządzania sprawozdania finansowego, wykonuje się w oparciu o podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz innych ewidencji prowadzonych przez spółkę dla celów podatkowych, spis z natury, a także inne dokumenty pozwalające na sporządzanie tego sprawozdania.
Art. 33 1 § 1 KC odpowiedzialność subsydiarną ponoszą jej członkowie (jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej), występujący nie jest członkiem jednostki organizacyjnej ale jest objęty zakresem odpowiedzialności solidarnej.
PRZEPISY OGÓLNE DOTYCZĄCE SPÓŁEK KAPITAŁOWYCH
Właściwość spółek kapitałowych- ujawnionych w rejestrze i posiadających osobowość prawne, spółek kapitałowych w organizacji
Art. 11 KSH. Spółki kapitałowe w organizacji, o których mowa w art. 161 i art. 323, mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane.
Do spółki kapitałowej w organizacji w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące danego typu spółki po jej wpisie do rejestru.
system podwójnych odesłań- w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy dotyczące danego typu spółki po wpisaniu do rejestru. Na przykładzie akcyjnej art. 323 § 1- z chwilą zawiązania spółki powstaje spółka w organizacji, § 4 do praw i obowiązków oraz odpowiedzialności założycieli spółki w okresie sprzed podpisania umowy stosuje się przepisy dotyczące spółki w organizacji. Przed zawiązaniem umowy- odpowiednio przepisy o spółce akcyjnej
Firma spółki kapitałowej w organizacji powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "w organizacji".
Firma spółki kapitałowej w organizacji powinna zawierać dodatkowo określenie „w organizacji” - art. 11§3 ksh - aby osoby trzecie miały świadomość, że nie mają do czynienia z osobą prawną, ale jednostką organizacyjną mająca zdolność prawną, która może być podmiotem praw i obowiązków.
Spółka kapitałowa w organizacji- powstaje w chwili zawiązania umowy spółki i trwa do chwili nabycia osobowości prawnej (wraz z ujawnieniem się w rejestrze). Nie są osobami prawnymi, ustawodawca musi je upodmiotowić, nadaje tej kategorii podmiotowość cywilnoprawną, podobna regulacja do art. 8 KSH. Art. 11 jest źródłem przyznania spółkom w organizacji zdolności prawnej (cecha która pozwala je zaliczyć do jednostek organizacyjnych)
Art. 323 § 4 KSH Z chwilą zawiązania spółki powstaje spółka akcyjna w organizacji.
Do chwili ustanowienia zarządu spółka w organizacji jest reprezentowana przez wszystkich założycieli działających łącznie albo przez pełnomocnika ustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli.
Odpowiedzialność osób, o których mowa w § 2, ustaje wobec spółki z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez walne zgromadzenie.
Do praw i obowiązków oraz odpowiedzialności założycieli spółki w okresie przed powstaniem spółki w organizacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej w organizacji.
Działania założycieli spółki poprzedzające powstanie spółki w organizacji, do praw i obowiązków i odpowiedzialności założycieli spółki w okresie przed powstaniem spółki w organizacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej i z.o.o. w organizacji
Zastosowanie systemu podwójnych odwołań ustawodawca dopuszcza ewentualność że do praw, obowiązków i odpowiedzialności zastosuje się przepisy dotyczące właściwej spółki.
Art. 12 KSH Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji albo spółka akcyjna w organizacji z chwilą wpisu do rejestru staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółką akcyjną i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji.
Przykład sukcesji uniwersalnej- z chwilą wpisu do rejestru i uzyskania statusu osoby prawnej spółka staje się podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji
Art. 13 KSH Za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu.
Wspólnik albo akcjonariusz spółki kapitałowej w organizacji odpowiada solidarnie z podmiotami, o których mowa w § 1, za jej zobowiązania do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji.
Odmienne od reguł odpowiedzialności właściwych spółek kapitałowych, ponieważ właściwa spółka kapitałowa jest samodzielnym podmiotem praw i obowiązków o ponosi samodzielnie odpowiedzialność za zobowiązania spółki, na etapie spółki kapitałowej w organizacji- większa ochrona interesów wierzyciela.
relacja do art. 331 kc. Art. ten odnosi się do spółki kapitałowej w organizacji stanowiąc o regułach odpowiedzialności, a tym samym wskazuje, że spółka w organizacji może być podmiotem praw i obowiązków. Za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Na podstawie treści art. 13 wskazać należy 3 rodzaje podmiotów - spółka w organizacji, wspólnik/akcjonariusz oraz podmioty, które nie uzyskały statusu wspólnika czy akcjonariusza. Art. 13§2 wspólnik/akcjonariusz spółki w organizacji odpowiadają za zobowiązania solidarnie do wysokości nie wniesionego wkładu. Za zobowiązania spółki w organizacji odpowiedzialność ponoszą spółka oraz osoby, które działały w jej imieniu oraz przy spełnieniu wymogów art. 13§2 również wspólnik/akcjonariusz.
Art. 3 KSH - przez umowę spółki handlowej wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładu.
Art. 14 KSH Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług.
W przypadku gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu. Umowa albo statut spółki może przewidywać, że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia.
Wierzytelność wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki.
Wspólnik i akcjonariusz nie może potrącać swoich wierzytelności wobec spółki kapitałowej z wierzytelnością spółki względem wspólnika z tytułu należnej wpłaty na poczet udziałów albo akcji. Nie wyłącza to potrącenia umownego.
Odpowiednika tego artykułu nie ma w przepisach ogólnych dotyczących spółek osobowych, przedmiotem wkładu może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. (wyjątek art.. 107 § 2 KSH dotyczący spółki komandytowej)
Odpowiednika tego art. nie ma w art. dotyczącej spółek osobowych, tak wiec ograniczenia dotyczą tylko spółek kapitałowych. Art. 14 określa wkład w sposób negatywny. Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne np. prawo użytkowania; oraz świadczenie pracy bądź usług. Wyjątkiem na gruncie spółek osobowych jest ograniczenie wynikające z art. 107§2 dotyczący sp. komandytowej. Ograniczenie dotyczy komandytariusza.
Ustawodawca nie określa czy przedmiotem wkładu może być wkład pieniężny czy niepieniężny, w związku z tym obie formy są dopuszczalne. Wkłady pieniężne nie budzą wątpliwości co do ich wartości i wartości udziałów czy akcji, jakie podmiot za nie uzyska. Wkłady niepieniężne, czyli aporty budzą wątpliwości. Deklarowana wartość wkładu niepieniężnego może odbiegać od rzeczywistej, zbywczej wartości przedmiotu aportu. Art. 14§2 stanowi o sytuacji, gdy przedmiotem aportu był przedmiot mający wady, a wspólnik objął udziały czy akcje równe wartości deklarowanej wkładu to zobowiązany jest do zwrotu spółce różnicy tych wartości. Umowa lub statut spółki może przewidywać dla spółki także inne uprawnienia, gdy zaistniała sytuacja przewartościowania wkładu.
Art. 15 KSH- Zawarcie przez spółkę kapitałową umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. zabezpieczenie przez ustawodawcę interesów spółek przed dokonywaniem czynności, które mogłyby spowodować niekorzystne rozporządzenia. Jeśli istnieją wątpliwości co do rynkowych warunków umowy, ustawa wymaga zgody zgromadzenia wspólnego.
SN 22.10.2010 III CZP67/10- umowa sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu zawarta między spółką kapitałową a prokurentem w której to umowie znacznie zaniżono cenę sprzedaży, jest inną podobną umową a więc wymaga zgody wszystkich wspólników. SA zagadnienie prawne czy umowa sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu i własności wzniesionych na nim budynków (kto inny jest właścicielem budynków, kto inny gruntu), zawarta między spółką kapitałową a prokurentem może być zakwalifikowana jako inna podobna umowa wg art. 15..
Art. 16. Rozporządzenie udziałem albo akcją dokonane przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego jest nieważne.
chodzi o okres, gdy istniała spółka kapitałowa w organizacji, ustawodawca posłużył się sankcją nieważności bezwzględnej z art. 58 KC
Art. 17 KSH Jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga uchwały wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej, czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna.- funkcja kontroli, jeżeli do dokonania czynności przez spółkę ustawa wymaga uchwały wspólników- art. 228 KSH dotyczy spółek z.o.o. wymaga pkt 4 nabycie i zbycie nieruchomości, udziału, użytkowania wieczystego chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna, § 2 czynność sprzeczna z ustawą. Dokonana bez tej zgody czynność jest nieważna, nie można tej czynności konwalidować. Zgoda może być wyrażona przed lub po złożeniu oświadczenia przez spółkę (max. 2 miesiące po) mimo że dokonano czynności prawnej bez zgody wspólników to zgoda w formie uchwały może być wyrażona wcześniej, ale także po złożeniu oświadczenia (dokonania czynności) maksymalnie 2 miesiące po (konwalidacja ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej). Czynność bezwzględnie nieważna- nie ma mowy o konwalidowaniu. Jeśli pozwala z mocą wsteczną na wyrażenie zgody to w okresie tych 2 miesięcy niejasny jest charakter prawny czynności
Prawo Spółek 7-8 autorka staje na stanowisku, że skoro mamy do czynienia z nieważnością która może być konwalidowana, nieważność z możliwością konwalidacji. Czynność prawna do chwili wyrażenia zgody wywołuje skutki prawne ale jest bezskuteczna bo wymaga potwierdzenia. Dopiero upływ terminu i nie wyrażenie zgody powoduje że czynność staje się nieważna. - prof. Kwaśniewski nie do końca się zgadza,
Artykuł dotyczący uchwał- autorka twierdzi, że to nieważność względna. Ustawodawca zbyt pochopnie użył słowa nieważność by w następnym paragrafie dać możliwość wstecznego potwierdzenia czynności.
Art. 17 § 3 KSH wymóg zgody na dokonanie czynności w umowie spółki lub statucie nie w ustawie. Czy można oceniać nieważność poprzez art. 58 kc czy jest to specyficzna sankcja.
Art. 18 KSH Członkiem organów są uprawnieni do składania oświadczeń woli w stosunkach zewnętrznych. Członkiem organów może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełna zdolność do czynności prawnych. Nie może być to osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa z rozdziałów XXXIII-XXXVII Kodeksu karnego oraz w art. 585, art. 587, art. 590 i w art. 591 ksh. I tylko te, żadne inne przestępstwo nie stanowi negatywnej przesłanki Osoba pełniąca funkcje członka organów nie musi być wspólnikiem tej spółki. Jeżeli nie jest wspólnikiem to najczęściej jest członkiem zarządu w ramach stosunku pracy łączącego ją z tą spółką.
Art. 19 KSH złożenie podpisów przez wszystkich członków zarządu tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi (wyjątki), art. 205 KSH sposób reprezentowania określa umowa spółki, jeśli nie ma umowy to współdziałanie 2 osób, art. 373 statut określa.
Priorytet umowy lub statutu, dopiero potem ustawa
Art. 20 KSH Wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach. był przedmiotem dyskusji przeciwników instytucji tzw. „złotej akcji”. Złota akcja uprawnia określone podmioty do wetowania podejmowania uchwał, mimo że nie posiadają większościowego pakietu akcji czy udziałów. Ustawa z 3 czerwca 2005 o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa oraz wykonywaniu tych uprawnień w spółkach kapitałowych o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego wprowadziła do polskiego systemu instytucje tzw. złotej akcji, której przejawy istniały już wcześniej, ale sama instytucja nie była w Polsce regulowana.
SN z 30.09, 2004 r., IV CK 713/ 03 uprzywilejowane SP jako posiadacza jednej imiennej tzw. Złotej akcji- sprzeczne z prawem. ETS uprzywilejowanie akcji SP może być uzasadniane ważnymi celami publicznymi
Złota akcja- przyznanie mniejszościowemu akcjonariuszowi prawa do blokowania określonych uchwał. W polskim prawie jest to niedopuszczalne, ze względów na art. 20 KSH. Niektóre przepisy posługują się terminem tzw. Złotego veta SP w niektórych sytuacjach aprobuje to ETS, pod warunkiem pewnych ograniczeń, ustawa z 3.06.2005 o szczególnych uprawnieniach SP w spółce kapitałowej o szczególnym znaczeniu dla porządku publicznego (spółki o dużym znaczeniu dla porządku czy bezpieczeństwa publicznego a czynność, również uchwała może im zagrażać)
Z art. 20 wynika zasada jednakowego traktowania akcjonariuszy w takich samych okolicznościach, co niejako sprzeciwia się konstrukcji złotej akcji/złotego veta. Siła głosu musi odzwierciedlać ilość czy wartość udziału. Zwolennicy tzw. złotej akcji podkreślają natomiast, że owszem, chodzi o jednakowe traktowanie wszystkich akcjonariuszy, ale w jednakowych okolicznościach. Gdy jednak mamy do czynienia ze spółką, która dokonuje czynności w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa państwa (w tym bezpieczeństwa energetycznego, infrastruktury) oraz porządku publicznego, to przedmiot takich uchwał nie może być traktowany jednakowo dla akcjonariuszy mniejszościowych i większościowych. Stwierdzono, że interes państwa i bezpieczeństwo publiczne, jako priorytetowe musi uwzględniać i uzasadniać wprowadzenie tzw. złotej akcji dla akcjonariuszy mniejszościowych. Zasada równego, jednakowego traktowania akcjonariuszy czy wspólników nie może być traktowana bezwzględnie.
Art. 21 KSH Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej w przypadku, gdy:
nie zawarto umowy spółki,
określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem,
umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów,
wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania.
SPÓŁKI OSOBOWE.
SPÓŁKA JAWNA
Najbliższa klasyczna postać spółki osobowej, istniała w KH
Za zobowiązania spółki osobowej odpowiedzialni są także wspólnicy tych spółek (odwrotnie w spółkach kapitałowych- same spółki ponoszą odpowiedzialność)
Art. 22. Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.
Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31.
FIRMA SPÓŁKI
Art. 24. § 1. Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".
§ 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. j."
Firma sp.j. - nie znajdują zastosowania przepisy prawa firmowego z kc, ponieważ ta materia jest regulowana przez ksh (art. 2 ksh). Firma sp.j. powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna" - art. Art. 24. dopuszczalne jest używane w obrocie skutku sp.j w obrocie. Co oznacza określenie „w obrocie”? Czy rozumieć to pojęcie wąsko czy szeroko np. również w postępowaniu sądowym? Większość poglądów, ze względów racjonalności, dopuszcza stosowanie skrótu także w postępowaniu sądowym, administracyjnym.
UMOWA SPÓŁKI
Art. 23. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Art. 251. Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru.
Osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisaniem do rejestru, za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie.
wpis ma charakter konstytutywny, termin złożenia wniosku 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu (zawarcie umowy)
zgłoszenie powinno zawierać :firmę, siedzibę, przedmiot działalności, nazwiska i imiona wspólników, nazwiska i imiona które są uprawnione do reprezentowania spółki. do wniosku o rejestrację należy dołączyć umowę spółki ze zmianami, dostosowującymi jej treść do wymagań przewidzianych dla spółki jawnej SN z 12.03.2003.
Art. 25. Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
firmę i siedzibę spółki,
określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
przedmiot działalności spółki,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony
Essentialia negotti, elementy przedmiotowo istotne w umowie spółki, siedziba w odniesieniu do osób prawnych, choć spółka jawna osobą prawną nie jest ale jest im bliższa niż osoba fizyczna
spółka cywilna może być przekształcona w spółkę jawną, wtedy staje się następcą majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej, spółka przekształcona staje się podmiotem zwolnień, koncesji oraz ulg przyznanych przed przekształceniem.
SN z 7.05.2009 spółka cywilna przekształcona w jawną staje się z mocy prawa właścicielem nieruchomości bez jakichkolwiek dodatkowych czynności prawnych.
dane przedsiębiorcy zamieszczane są w rejestrze art. 37- 40 KRS (informacje o majątkowym ustroju małżeńskim wspólnika, możliwość wniesienia wniosku o ujawnienie stosunków majątkowych między małżonkami)
ZASADA REPREZENTACJI
Art. 29. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę.
Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.
czynności sądowe- wyłączna zdolność postulacyjna, wspólnik składa oświadczenie woli w sferze prawnej innego podmiotu- spółki. bardzo szeroki zakres reprezentacji.
Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.
określony wspólnik nie będzie uprawniony do zawierania umów, które w konsekwencji przekraczają zobowiązanie przekraczające kwotę określoną.
przyznane prawo reprezentacji nie może być ograniczone w stosunkach zewnętrznych. dopuszczalność ograniczeń między wspólnikami, które nie wywołują skutków prawnych na zewnątrz. możliwe jest ustalenie reguł reprezentacji między wspólnikami, co nie będzie miało znaczenia dla ważności i skuteczności czynności wobec osób trzecich które działają w zaufaniu do wpisu w rejestrze, gdzie tego rodzaje ograniczeń się nie ujawnia. podstawa roszczeń w stosunkach wewnętrznych.
Jeżeli jednak wbrew temu wewnętrznemu, czy wiążącemu wewnętrznie ograniczeniu dokona czynności prawnej to tego rodzaju ograniczenie nie ma skutku wobec osób trzecich. A więc czynność prawna zdziałana przez takiego wspólnika wewnętrznie ograniczonego w prawie do reprezentacji, który sprzeciwił się temu ograniczeniu BĘDZIE czynnością ważną. Wspólnik jedynie może narazić się w takim przypadku na określone negatywne konsekwencje w płaszczyźnie odpowiedzialności w stosunku do spółki, której wewnętrzny zakaz czy ograniczenie naruszył. Osobę trzecią nie dosięgną negatywne konsekwencje takiego działania wspólnika. 34
REPREZENTACJA ŁĄCZNA
Art. 30. Umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem.
pozbawienie prawa reprezentacji- można ograniczyć wspólnika w sferze reprezentowania w stosunkach wewnętrznych. Nie może to skutkować wobec osób trzecich (bo art. 29 § 1)
z takim żądaniem może wystąpić każdy wspólnik, część wspólników, wszyscy wspólnicy. jeśli wystąpi jeden- pozostali mogą być interwenientami ubocznymi.
zawinione i niezawinione sytuacje: niezdolność umysłowa, rażące niedbalstwo przy wykonywaniu kompetencji, prowadzenie konkurencyjnej działalności, malwersacje.
Umowa może być źródłem - pozbawienie, tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem (łącznie), skutkuje wobec osób trzecich, musi być odzwierciedleniem w rejestrze, § 2 prawom orzeczenie sądu i wyłącznie ważnych powodów.
SN z 24.10.1996 do czynności zobowiązujących i rozporządzających nieprzenoszących 4 tys. zł każdy wspólnik był umocowany samodzielnie. powyżej ustalono łączną. ten sposób wpisano do KRS. spółka została pozwana przez inną. tutaj nie mamy do czynienia z ograniczeniem przedmiotowym prawa do reprezentacji, ale oznaczeniem sposobu reprezentacji, z tym, że dla wystąpienia tego sposobu wyznaczono konkretne kryteria.
KAZUS: do reprezentowania spółki łącznie uprawnieni są wspólnik i prokurent to, jakie skutki rodzi brak oświadczenia woli jednego z nich? w przypadku braku oświadczenia woli jednego ze wspólników brak jest oświadczenia spółki lub art. 103-104 o jednostronnych czynnościach.
art. 26 zgłoszenie do rejestru- wymogi.
S.C. nie jest stworzona do prowadzenia działalności większych rozmiarów a tak często się zdarzało, konieczne więc było wprowadzenie obligu przekształcenia s.c. w sp.j. co zostało określone w ksh. Każdy wspólnik może zgłosić sp. do rejestru. §4 stanowi, że s.c. może być przekształcona w sp.j., wymaga to zgłoszenia do rejestru przez wszystkich wspólników. Dalsza część §4 - Jeżeli przychody netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, zgłoszenie jest obowiązkowe i powinno nastąpić w terminie trzech miesięcy od zakończenia drugiego roku obrotowego (800 tys Euro). Ustawodawca, gdy skala obrotu s.c. przybiera określone rozmiary, wprowadził obowiązek przekształcenia w sp.j. i staje się sp.j. od momentu wpisu do KRS. Takiej sp.j. przysługują prawa i obowiązki wspólników s.c.
KAZUS: jeśli umowa spółki stanowi, że zmiany postanowień spółki wymagają zgody większości wspólników to czy możliwe jest pozbawienie prawa reprezentacji mimo braku zgody zainteresowanego? art. 9 zmiana postanowień wymaga zgody wszystkich wspólników.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Art. 28. Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.
odpowiada za długi całym swoim majątkiem, zobowiązania cywilnoprawne i publicznoprawne. nie ponosi odpowiedzialności za długi wspólników. oprócz spółki odpowiadają także wspólnicy
art. 22 §2 Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31.
Jest to odpowiedzialność solidarna z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Im szerszy katalog podmiotów odpowiedzialnych solidarnie, tym lepsza pozycja wierzyciela. Każdy wspólnik odpowiada za cudze zobowiązania, za zobowiązania spółki, a nie swoje. Sama spółka również ponosi odpowiedzialność solidarną, ale za własne zobowiązania. Odpowiedzialność wspólników jest daleko idąca, ponieważ odpowiadają całym swoim majątkiem. Podobnie jak w art. 864 kc, ale tu krąg podmiotów uległ poszerzeniu o spółkę jawną, ponieważ spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej i nie może być pomiotem praw i obowiązków.
dowód bezskuteczności egzekucji- dokument urzędowy, przeprowadzona i bezskuteczna, nie przeprowadzono ale byłaby bezskuteczna.
SN z 12.05.2005 przewidziana w art. 778 1 kpc możliwość nadania KW przeciwko wspólnikom spółki jawnej należy traktować jako przykład powstałej z mocy ustawy rozszerzonej prawomocności wyroku. wierzyciel w przypadkach ustawowych może uzyskać TW przeciw innym osobom niż te które są w TE. ale nie może nadać KW w trybie art. 787 KPC przeciwko jego małżonkowi. rozszerzająca interpretacja tego przepisu jest niedopuszczalna.
ZWOLNIENIE WSPÓLNIKA OD UDZIAŁU W STRATACH
Art. 51 § 3 KSH a art. 22 zwolnienie od udziału w stratach, §1 równe udziały w zyskach, art. 123 proporcjonalnie do wniesionego wkładu, podobnie art. 147 (typowo kapitałowy element)
Art. 51. § 1. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu.
§ 2. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach.
§ 3. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.
Art. 51 § 3 KSH umowa może zwolnić wspólnika od udziału w stratach, bez jakichkolwiek skutków wobec osób trzecich bo to jest wewnętrzny stosunek między wspólnikami. Zwolnienie wspólnika od udziału w stratach nie jest tożsame ze odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Zwolnienie wspólnika od udziału w stratach ma znaczenie tylko w relacjach wewnętrznych, natomiast w żadnym razie nie pozbawia podmiotu zewnętrznego - wierzyciela realizacji jego uprawnień w zakresie odpowiedzialności wspólników i spółki za zobowiązania (art. 22§2 w związku z art. 31).
SN z 18.12.2009 wystąpienie ze spółki nie zwalnia byłego wspólnika od odpowiedzialności z art. 22 § 2 KSH za zobowiązania powstałe wcześniej (jak w spółce cywilnej).
Art. 32. Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
przystępująca do spółki odpowiedzialne za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia, na gruncie art. 864 k. c. inaczej. Kc wspólnik powinien się zorientować w zobowiązaniach spółki. To jest w jakimś sensie konsekwencja jednoznacznego przesądzenia o możliwości przystępowania do spółki, czy nabywania udziałów, występowania ze spółki, co w odniesieniu do spółki cywilnej jest, co podkreślałem sprawą nader kontrowersyjną, lecz wiele osób w piśmiennictwie wyklucza tego rodzaju możliwość
Art. 33. Kto zawiera umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, który wniósł do spółki przedsiębiorstwo, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa przed dniem utworzenia spółki do wartości wniesionego przedsiębiorstwa według stanu w chwili wniesienia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.
przystępujący do spółki przedsiębiorstwo odpowiedzialne za zobowiązania powstałe przy jego powstaniu przed dniem powstania spółki. przedsiębiorca jednoosobowy (w KH kupiec) osoba fizyczna prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą, ale pogląd że może chodzić również o jednoosobowe spółki akcyjne i osobowe (nie wszyscy się zgadzają).
Art. 115 Ord Pod min. Wspólnik spółki jawnej odpowiada całym swoim majątkiem i solidarnie za zaległe podatki spółki i wspólników wynikają z działalności spółki. (szerzej niż w art. 22 §2 , bo również wspólników oprócz spółki)
ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPRZED WPISU DO REJESTRU
Art. 31. § 1. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
§ 2. Przepis § 1 nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
§ 3. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem do rejestru.
Art. 31KSH egzekucja z majątku wspólnika, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika). Ustawowo zagwarantowana ochrona, która wyraża się w tym, że mimo że wspólnicy odpowiedzialni za zobowiązania spółki, do wprowadzenia została pewna lojalnośc, subsydiarność, § 2 można wnieść powództwo przeciwko wspólnikowi zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna
Ograniczenie to przejawia się w tym, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku dłużnika dopiero, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Najpierw musi być bezwzględnie podjęta próba egzekucji z majątku spółki, dopiero wówczas może skierować ją do innych dłużników solidarnych. Odpowiedzialność wspólników i spółki jest solidarna i istnieje od momentu powstania wierzytelności. Istnieją więc wątpliwości czy reguły określone w art. 31§1 ustawodawca słusznie nazwał odpowiedzialnością subsydiarną. Art. ten stanowi w istocie o trybie kolejności zaspokajania się wierzyciela.
PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI
Art. 38. § 1. Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników
zakazy ograniczania praw wspólnika
Art. 39. § 1. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.
§ 3. Jeżeli jednak przed załatwieniem sprawy, o której mowa w § 2, choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników.
Prowadzenie spraw spółki. Sprawy wewnętrzne, przepisy dyspozytywne a ile umowa spółki nie stanowi inaczej. § 2 umowa nie może wyłączyć art. 38. że co do zasady przepisy tego rozdziału zawierają normy o dyspozytywnym charakterze z jednym tylko wyjątkiem określonym w § 2 art. 37, który stanowi, ze umowa spółki nie może ograniczyć lub wyłączyć przepisu art. 38. Czyli skoro ustawodawca wyłącza możliwość umownej modyfikacji wyłącznie tego o czym mowa w art. 38, to z tego wniosek taki, przy uwzględnieniu treści § 1 art. 37, że przepisy tego rozdziału mają charakter dyspozytywny, bo znajdują one zastosowanie, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, natomiast wyłączeniem tej reguły są uregulowania art. 38, którym nadano charakter cogentnych norm imperatywnych.
prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. § 2 prowadzenie czynności nie przekraczania zwykłego zarządu bez zgody reszty, § 3 sprzeciw choćby jednego- potrzebna uchwała podobnie art. 865 k.c.
Art. 40. § 1. Prowadzenie spraw spółki może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom bądź na mocy umowy spółki, bądź na podstawie późniejszej uchwały wspólników. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki.
prowadzenie spraw spółki, może być pewien 1 lub kilku wspólników na mocy umowy spółki lub późniejszej uchwały, art. 41 prokura, nie ma tu zastosowania, art. 109 kc o prokurze zgoda wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki (krąg ten może być modyfikowany przez art. 39 i 40 ) odwołanie - każdy wspolnik majacy prawo prowadzenia sprawy.
PROKURA
Art. 41. Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki.
prowadzenia praw spółki mają albo wszyscy, albo Ci, którzy powierzono. A więc gdyby oceniać, kto w konkretnych okolicznościach konkretnej spółki jawnej jest uprawniony do ustanowienia prokury, trzeba najpierw zbadać, krąg tych, którzy mają prawo do prowadzenia spraw spółki. Czy też wszyscy czy też tylko określony krąg.
Jeżeli chodzi o odwołanie prokury : Wymóg znacznie bardziej zaostrzony : Każdy mający prawo do prowadzenia spraw spółki.
Art. 43. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.
zgoda wszystkich wspólników do czynności przekraczających zwykły zarząd, również wspólnicy wyłączenie od prowadzenia spraw
Art. 47. Prawo prowadzenia spraw spółki może być odebrane wspólnikowi z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu; dotyczy to również zwolnienia wspólnika od obowiązku prowadzenia spraw spółki.
odrębność prawa prowadzenia spraw spółki z ważnych powodów na mocy prawa orzeczenie sądu; dotyczy to
również zwolnienia wspólników od obowiązku prowadzenia spraw. Prawo prowadzenia spraw spółki, czyli zachowań w płaszczyźnie zewnętrznej może być odebrane wspólnikowi na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Dotyczy to również zwolnienia wspólnika od obowiązku prowadzenia spraw. A więc mamy do czynienia z możliwością pozbawienia wspólnika przez odebranie mu praw (nie doszło do powierzenia) albo na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
WKŁADY
Art. 14 § 1 KSH ograniczenie wkładów, ale dotyczy to tylko spółek kapitałowych (prawo niezbywalne, świadczenie pracy lub usług), a nie jawnej.
Art. 48 KSH W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe.
Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki.
Prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę.
Art. 50 KSH . Udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu.
Wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia umówionego wkładu.
udział kapitału wspólników odpowiednich wartości rzeczywiście wniesionego wkładu (a nie z umowy)
Art. 53 KSH Wspólnik ma prawo żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę
Art. 56 KSH Wspólnik obowiązany jest powstrzymać się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spółki.
§ 2. Wspólnik nie może, bez wyraźnej lub domniemanej zgody pozostałych wspólników, zajmować się interesami konkurencyjnymi, w szczególności uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki jawnej, partner, komplementariusz lub członek organu spółki
powstrzymywanie się od działalności sprzecznej z interesami spółki
Art. 57 KSH Każdy wspólnik ma prawo żądać wydania spółce korzyści, jakie osiągnął wspólnik naruszający zakaz konkurencji, lub naprawienia wyrządzonej jej szkody.
Roszczenia, o których mowa w § 1, przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, gdy wszyscy pozostali wspólnicy dowiedzieli się o naruszeniu zakazu, nie później jednak niż z upływem trzech lat.
żądanie wydania spółce korzyści osiągniętej z działalności konkurencyjnej lub naprawienia szkody
Art. 121 § 3 KSH tych ograniczeń nie stosuje się do komandytariusza nieposiadającego prawa do prowadzenia spraw
ROZWIĄZANIE SPÓŁKI
Art. 58 KSH
przyczyny przewidziane w umowie spółki,
jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
ogłoszenie upadłości spółki,
śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
prawomocne orzeczenie sądu.
Art. 64 KSH Pomimo śmierci lub ogłoszenia upadłości wspólnika oraz pomimo wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub jego wierzyciela, spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią umowa trwa nadal jeśli tak stanowi lub pozostali tak ustanawiają
Art. 60 KSH jeżeli umowa spółki stanowi, że prawa, jakie miał zmarły wspólnik, służą wszystkim spadkobiercom wspólnie, a nie zawiera w tym względzie szczególnych postanowień, wówczas do wykonywania tych praw spadkobiercy powinni wskazać spółce jedną osobę. Czynności dokonane przez pozostałych wspólników przed takim wskazaniem wiążą spadkobierców wspólnika. wskazanie spółce osoby do wykonywania praw zmarłego
Art.124 KSH komandytariusz- nie rozwiązuje się
Art. 101 KSH spadkobierca partnera nie wstępuje chyba że umowa, art. 87
Art. 61 KSH Jeżeli spółkę zawarto na czas nieoznaczony, wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego.
wypowiadanie umowy- § 1 czas nieoznaczony na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego,
Art. 62 KSH W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika może uzyskać zajęcie tylko tych praw służących wspólnikowi z tytułu udziału w spółce, którymi wspólnikowi wolno rozporządzać
modyfikacja składu osobowego spółki przez wierzyciela, wspólnika uprawnienia do zajęcia jego praw, § 2 wierzyciel może wypowiedzieć umowę
Art. 63 KSH Każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd.
każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania przez sąd, § sąd może orzec o wyłączeniu wspólnika ze spółki
Art. 67 KSH W przypadkach określonych w art. 58 należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.
§ 2. W przypadku wypowiedzenia umowy spółki przez wierzyciela wspólnika lub ogłoszenia upadłości wspólnika porozumienie w sprawie zakończenia działalności spółki po zaistnieniu powodu rozwiązania spółki wymaga zgody odpowiednio wierzyciela lub syndyka.
postępowanie likwidacyjne chyba że inny sposób
Art. 70 KSH Likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Wspólnicy mogą powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego grona. Uchwała wymaga jednomyślności, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Art. 82 KSH Z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych
spłata przede wszystkim zobowiązań spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych, § 2 podział udziałów i nadwyżek
Art. 83 KSH majątek nie wystarcza, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do umowy
Art. 84 KSH Likwidatorzy powinni zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru. W przypadku rozwiązania spółki bez przeprowadzenia likwidacji, obowiązek złożenia wniosku ciąży na wspólnikach.
zakończenie likwidacji, obowiązek złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru
SPÓŁKA PARTNERSKA
Art. 86 KSH Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.
Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej
osobowa utworzona przez partnerów w celu wykonywania wolnego zawodu w sposób prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firmą, nie była znana w KH;
Art. 90 KSH Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.
§ 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.p."
§ 3. Firmy z oznaczeniem "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz skrótu "sp.p." może używać tylko spółka partnerska.
wynosi dotyczące firmy, nazwy, nie trzeba i nie można sięgać do kc bo w ksh jest regulacja i nie pozwala na to art. 2 ksh, wyczerpujący opis. Firma powinna zawierać dane co najmniej jednego partnera.
Art. 87 KSH Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów, określonych w art. 88 lub w odrębnej ustawie.
Art. 88 KSH lista wolnych zawodów również w odrębnych ustawach. (martwy przepis)
osoby fizyczne uprawnione do wolnych zawodów, adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego
Art. 89 KSH odpowiednie stosowanie o jawnej
UMOWA
Art. 91 KSH Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać:
określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,
przedmiot działalności spółki,
nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2,
w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów,
firmę i siedzibę spółki,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.
Art. 92 KSH Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Art. 93 KSH zgłoszenie do rejestru (powstaje z wpisaniem art. 94)
ODPOWIEDZIALNOSĆ
Art. 95 §1 KSH Partner nie ponosi odpowiedzialności za
zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce
nie ponosi w związku z wykonywaniem przez resztę wolnego zawodu, osób zatrudnionych przez spółkę, podlegały kierownictwu innego partnera.
za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.
związane z przedmiotem działalności, np. nie wysłanie dokumentów na czas przez wyznaczoną osobę, sprawujący nad tą osobą kierownictwo będzie ponosić odpowiedzialność.
wspólnik zawarł umowę w imieniu całej spółki i nie wykonał- odpowiada na zasadach ogólnych spółka i partnerzy.
jeśli dane zobowiązanie nie należy do żadnej z tych grup to mamy sprawę nieuregulowaną i sięgamy do spółki jawnej.
Umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej.
REPREZENTACJA
Art. 96 KSH reprezentacja, każdy oddzielnie chyba że umowa, § 2 pozbawienie z ważnych powodów, ¾ głosów, 2/3 kworum, semiimperatywny w umowie można zaostrzyć pozbawienie skuteczne z chwilą wpisu
Czyli po pierwsze przyjmuje się zasadę jednoosobowej reprezentacji - spółkę może reprezentować każdy partner, i może to robić samodzielnie, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej. Czyli znowuż ustawodawca mówi tak : do reprezentacji uprawniony jest każdy i każdy może dokonać zawarcia umowy z jakąś osobą trzecią reprezentując spółkę i stroną tej umowy będzie spółka bo ona ma podmiotowość, jeśli jednak partnerzy nie mają do siebie nadmiernego zaufania i obawiają się konsekwencji realizacji normy, że każdy może reprezentować samodzielnie, mogą poczynić odstępstwa poprzez zastrzeżenie w umowie i inaczej przyjąć regułę reprezentacji.
Art. 97 KSH elementy kapitałowe - prowadzenie i reprezentacja można powierzyć zarządowi
ROZWIĄZANIE
Art. 98 KSH przyczyny rozwiązania,
przyczyny przewidziane w umowie spółki,
jednomyślna uchwała wszystkich partnerów,
ogłoszenie upadłości spółki,
utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu,
prawomocne orzeczenie sądu.
zostaje jedna lub jedna posiada prawo do wykonywania wolnego zawodu, rozwiązanie maksymalnie po roku od tego zdarzenia
Art. 100 KSH W przypadku utraty przez partnera uprawnień do wykonywania wolnego zawodu, powinien on wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym utracił prawo wykonywania wolnego zawodu.
utrata uprawnień - występuje ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, jak nie- domniemanie że wystąpił. że w przypadku utraty przez partnera uprawnień do wykonywania zawodu. Abstrahując od tego, co było źródłem pozbawienia uprawnień, to w wypadku utraty przez partnera uprawnień, powinien wystąpić ze spółki najpóźniej z upływem roku od chwili, w której utracił prawo do wykonywania zawodu. No więc jest to zalecenie do partnera, żeby wystąpił, skoro utracił prawo, a więc nie może realizować celu spółki, jakim jest wykonywanie wolnego zawodu. Ale zauważmy, że nie każdy partner będzie chciał taką powinność ustawodawcy zrealizować. Wobec tego ustawodawca przewiduje w § 3, że po upływie tego terminu uważa się, że partner wystąpił ze spółki w ostatnim dniu tego terminu.
SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Art.102 KSH Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
definicja, osobowa celem prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firmą, wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz) a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusz) jest ograniczona.
czy komplementariuszem może być ułomna osoba prawna? odesłanie z art. 2 KSH do 33 1 KC
Działanie osób o różnym statusie finansowym, ochrona przed utratą dużego majątku.
Art. 103 KSH W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej
odesłanie do przepisów o spółce jawnej chyba że umowa stanowi inaczej
FIRMA
Art. 104 KSH Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa".
§ 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k."
firma, nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy, § 4 nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczone
UMOWA
Art. 105 KSH Umowa spółki komandytowej powinna zawierać:
firmę i siedzibę spółki,
przedmiot działalności spółki,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową).
w umowie spółki musi być oznaczony zakres odpowiedzialności wobec akcjonariuszy, suma komandytowa (komandytariusze odpowiadają w sposób ograniczony, komplementariusze za całość), nie może być określona przedmiotowo, nie stanowi żadnej wartości odwzorowanej w majątku spółki, bezpośrednia relacja z osobą komandytariusza/
w spółce jest 3 komandytariuszy, ile jest sum komandytowych? art. 571 - wypowiedzą się akcjonariusze lub komandytariusze reprezentujący co najmniej 2/3 sumy sum komandytowych lub kapitału zakładowego.
Art. 106 KSH Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
WKŁADY
Art. 107 KSH Jeżeli wkładem komandytariusza do spółki jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa spółki określa przedmiot tego świadczenia (aport), jego wartość, jak również osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne.
aport świadczenie niepieniężne (inaczej niż art. 14), § 2 ograniczenie możliwości świadczenia usług lub pracy jako wkładu
charakter majątkowy wkładów ma na celu przysporzenie na rzecz spółki, wkłady nieprzysparzające nie pozwolą na ograniczenie odpowiedzialność.
Art. 108 KSH Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa
jeśli suma komandytowa wynosi 8 tys zł a komandytariusz miał wnieść do spółki wkład 10 000 zł, ale nie wniósł nic to będzie odpowiadał do kwoty 8 000 zł (nie stosujemy art. 112). jeśli wniesie 5 000zł będzie odpowiadał do 3 000 zł. jeśli wniósł 8 000 zł będzie wolny od odpowiedzialności.
Art. 109 KSH Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru.
§ 2. Osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisem do rejestru, odpowiadają solidarnie.
o powstaniu spółki decyduje wpis do rejestru, ma skutek konstytutywny, kreuje podmiotowość cywilnoprawną,
Art. 110 Zgłoszenie spółki komandytowej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
firmę, siedzibę i adres spółki,
przedmiot działalności spółki,
nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komandytariuszy, a także okoliczności dotyczące ograniczenia zdolności wspólnika do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,
nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki - zaznaczenie tej okoliczności,
sumę komandytową.
CZYNNOŚCI SPADKOBIERCÓW
art. 583 jeśli spadkobierca wspólnika spółki jawnej uzyska status komandytariusza lub akcjonariusza albo spółka zostanie rozwiązana, za zobowiązania spółki istniejące dotychczas ponosi on odpowiedzialność z art. 1030 KC, w przypadku przyjęcia spadku będzie zależna od tego czy nastąpiło przyjęcie proste (za zobowiązania powstałe przed datą rejestracji przekształcenia bez ograniczenia) czy z dobrodziejstwem inwentarza (do ustalonego w inwentarzu stanu czynnego majątku)
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
odesłanie do przepisów o spółce jawnej, odpowiada spółka i wspólnicy.
Art. 111 KSH Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.
komandytariusz odpowiada tylko do wysokości spółki komandytowej wobec spółki i wierzycieli tej spółki
Art. 112 KSH Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki.
komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wkładu wniesionego
Komandytariusze dokonują obniżenia sumy komandytowej w drodze zmiany umowy spółki, art.113 obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą obniżenia w rejestrze sumy komandytowej.
Art. 114 KSH Kto przystępuje do spółki w charakterze komandytariusza, odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru.
kto przystępuje do spółki w charakterze komandytariusza odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru, lepiej chroni interes spółki komandytowej i jawnej a nie obejmuje przepisów k.c., tam odpowiedzialność rozciąga się na czas bycia członkiem spółki.
Reprezentacja- art. 117 KSH, Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. spółkę reprezentują komplementariusze, (ujawnieni wg art. 104), chyba że zostali z mocy umowy lub orzeczenia sądu pozbawieni tej możliwości.
Art. 103 KSH w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy dotyczące spółki jawnej, art. 30 § 2 KSH sąd może pozbawić wspólnika spółki jawnej z ważnych powodów prawa reprezentacji o których nie ma mowy w art. 117. (podstawą są przepisy spółki jawnej)
OBNIŻENIE SUMY KOMANDYTOWEJ
Art. 113- Obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru.
Ujawnia się tu zasada jawności materialnej, ze treści wpisane znane SA osobom zainteresowanym i zaufanie do treści wpisu (ochrona interesów wierzycieli, którzy działają w zaufaniu do treści wpisu)
Jeżeli nastąpiło, ale nie doszło jeszcze do ujawnienia niższej sumy kom. w rejestrze to obniżenie nie ma skutków wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały wcześniej niż moment ujawnienia obniżonej sumy kom.
nie ma przepisu określającego minimalną sumę komandytową. ale określenie 1zł prowadziłoby do wyłączenia odpowiedzialności i obejścia prawa czyli czynność nieważna art. 58 kc.
PODWYŻSZENIE SUMY KOMANDYTOWEJ
art. 111 §3 W przypadku uszczuplenia majątku spółki przez stratę, uważa się za zwrot wkładu w stosunku do wierzycieli każdą wypłatę dokonaną przez spółkę na rzecz komandytariusza przed uzupełnieniem wkładu do pierwotnej wartości określonej w umowie spółki. Dokonanie takich wypłat nie wymaga wpisu do rejestru.
jest dopuszczalne, wymaga wpisu do rejestru, spór o charakter wpisu.
REPREZENTACJA
Art. 17 Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki.
Art. 118 KSH Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.
zakres jest nieuregulowany stąd art. 29 i 30 o spółce jawnej. komandytariuszowi może być udzielone pełnomocnictwo, prokurę również (spór.), przepis szczególny w stosunku do art. 111 i 112.
§ 2. Jeżeli komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.
komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik, komplementariusze są umocowani do udzielenia pełnomocnictwa komandytariuszowi, w zakresie udzielonego pełnomocnictwa może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Komandytariusz dokonujący czynności przekraczającej zakres umocowania- art. 118 § 2 KSH nie ujawniając pełnomocnictwa odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich, czynności będą ważne, a odpowiada bez ograniczeń za skutki. Postanowienia umowy niezgodne z przepisami niniejszego rozdziału nie wywołują skutków wobec osób trzecich.
Komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Prowadzenie spraw spółki art. 121 KSH, komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki chyba że umowa stanowi inaczej. Dyspozytywność norm w sprawach przekraczających zwykły zakres wymagana jest zgoda komandytariusza.
Stosowanie ograniczeń, art. 56 i 57 KSH, nie stosuje się do komandytariusza, który nie ma prawa ani obowiązku reprezentowania spółki. Chyba że umowa nie stanowi inaczej, art. 121 dotyczy zarówno art. 56 i 57 KSH, może podejmować działania mieszczące się w pojęciu braku lojalności.
Art. 123 KSH Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
komandytariusz uczestniczy w zyskach spółki proporcjonalnie do wniesionego rzeczywiście wkładu. Art. 53 KSH prawo do równego udziału w zyskach bez względu na rodzaj i wartość wkładu- norma dyspozytywna. Element kapitałowy.
Śmierć wspólnika - odmiennie dla spółki partnerskiej art. 101, w komandytowej i jawnej- nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki, a spadkobiercy powinni wskazać osobę do wykonywania jego praw- art. 124 KSH.
Śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Spadkobiercy komandytariusza powinni wskazać spółce jedną osobę do wykonywania ich praw. Czynności dokonane przez pozostałych wspólników przed takim wskazaniem wiążą spadkobierców komandytariusza.
Relację między sumą komandytową a wniesionym wkładem. Jeżeli tak, jak powiedzieliśmy na początku, wkład jest mniejszy od sumy komandytowej, a komandytariusz odpowiada do wysokości sumy komandytowej, to znaczy, że w takiej sytuacji tenże komandytariusz będzie ponosił osobistą odpowiedzialność w granicach między wartością wniesionego wkładu a wysokością sumy komandytowej. Natomiast sytuacja jest klarowna, gdy chodzi o komandytariusza wtedy, gdy wniósł wkład równy wysokości sumy komandytowej bądź wniósł wkład, który jest większy od sumy komandytowej. Wówczas komandytariusz nie ponosi odpowiedzialności wobec wierzycieli spółki - odpowiedzialność ponosi spółka, dlatego, że on ponosi odpowiedzialność tylko do wysokości sumy komandytowej, a gdy suma komandytowa jest równa, bądź niższa od wysokości wniesionego wkładu, wobec powyższego do zaspokojenia zobowiązana jest spółka, a nie sam osobiście komandytariusz.
SPÓŁKA KOMANDYTOWO- AKCYJNA
Od 2001 r., zaliczana do spółek cywilnych, podmiotowość cywilnoprawna a nie osobowość, posiada prawo emitowania akcji, mimo że osobowa, obejmowane przez akcjonariuszy, mają oni status jak w spółce komandytowej komandytariusze, co najmniej ograniczona odpowiedzialność za zobowiązania, przy jej tworzeniu umowa powstaje w formie statutu. (charakterystyczny dla spółki akcyjnej), odpowiedzialność akcjonariuszy jest wyłączona za zobowiązania spółki i nie występuje suma komandytowa. Występują organy podobne do spółek kapitałowych, pomost pomiędzy spółkami osobowymi a kapitałowymi.
Art. 125 KSH Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.
Wobec wierzycieli za zobowiązania spółki (art. 8 KSH) co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia, (komplementariusze) a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.
Art. 135 KSH akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki, (komandytariusz odpowiadał do wysokości sumy komandytowej), wyłączona odpowiedzialność, otrzymuje akcje za wniesione wkłady a odpowiedzialność co do zasady jest wyłączona.
Art. 132 § 2 KSH wniesienie wkładu na kapitał zakładowy przez komplementariusza, nie wyłącza to jego ograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
Art. 136 § 3 KSH nowy komplementariusz odpowiada także za zobowiązania istniejące w chwili dołączenia a powstałe przed przystąpieniem.
Art. 137 § 5 KSH kiedy dojdzie do pozbawienia prawa do reprezentowania spółki to pozbawienie przez sąd zwalnia wspólnika od odpowiedzialności osobistej od chwili wpisania do rejestru
W sprawach nieuregulowanych stosuje się dla komplementariuszy przepisy dotyczące spółki jawnej, w pozostałych sprawach np. dla akcjonariuszy- spółki akcyjnej.
Firma spółki art. 127 KSH, nazwiska komplementariuszy, nazwisko albo firma akcjonariusza nie mogą być umieszczone w firmie spółki.
POWSTANIE
Art. 129 KSH Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze.
statut, założyciele, powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze, statut w formie aktu notarialnego, w razie uchybienia art. 73 § 2 k. c. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze
art. 130 KSH Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien zawierać:
firmę i siedzibę spółki,
przedmiot działalności spółki,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość,
wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,
liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,
nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń,
organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej.
elementy statutu, powstaje z chwilą wpisu do rejestru, powstaje podmiot cywilnoprawny,
ODPOWIEDZIALNOSĆ
art. 135 KSH Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.
zasady wyłączenia odpowiedzialności, komandytariusz odpowiada w sposób ograniczony, akcjonariusz nie odpowiada. Jeśli akcjonariusz dokona czynności nie ujawniając pełnomocnictwa odpowiada za skutki czynności wobec osób trzecich, podobnie jak działanie bez pełnomocnictwa.
Reprezentują komplementariusze których nie pozbawiono prawa do reprezentowania, art. 126 § 1 pkt 1, sięga się do przepisów spółki jawnej. Istnienie ważnych powodów. Późniejsze pozbawienie stanowi zmianę spółki i wymaga zgody pozostałych komplementariuszy.
Art. 138 Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.
§ 2. Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez akcjonariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.
Dotyczy to także sytuacji, kiedy reprezentuje spółkę i nie ma umocowania, albo przekroczy jego zakres (taka sama konstrukcja jak przy spółce komandytowej). Wyjątek od zasady nieodpowiedzialności z art. 135
PROWADZENIE SPRAW
Art. 140 KSH każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, w stosunkach wewnętrznych. Podobieństwa do komandytowej, § 1. Każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. § 2. Statut spółki może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki powierza się jednemu albo kilku komplementariuszom.
Zasada: każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, ale art. 141 wprowadza modyfikacje charakterystyczne dla spółek kapitałowych: Komplementariuszowi nie przysługuje prawo do prowadzenia spraw spółki, przekazanych do kompetencji walnego zgromadzenia albo rady nadzorczej przez przepisy niniejszego działu lub statut spółki.
Eliminują uprawnienia komplementariusza. Mamy tu do czynienia ze „spółka pomostową” między spółkami osobowymi a kapitałowymi. Wyraźnie pojawiają się organy charakterystyczne dla funkcjonowania osób prawnych, jakimi SA spółki kapitałowe ze względu na to, że osoby prawne działają poprzez swoje organy. Tutaj z klasyczną osobą prawną nie mamy do czynienia, ale pewne elementy występują, pomimo, że jest to podmiot nie mający osobowości prawnej. Pojawiają się organy i to w sytuacji, gdy zostają przekazane im kompetencje z mocy ustawy lub statutu skutkuje to nieprzysługiwaniem praw i obowiązków prowadzenia spraw komplementariuszom
Art. 141 KSH przesłanki, nie przysługuje dla przekazanych do kompetencji walnego zgromadzenia lub rady nadzorczej.
RADA NADZORCZA
Art. 142. § 1. W spółce komandytowo-akcyjnej można ustanowić radę nadzorczą. Jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza dwadzieścia pięć osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe.
§ 2. Członków rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie.
§ 3. Komplementariusz albo jego pracownik nie może być członkiem rady nadzorczej.
§ 4. Jeżeli komplementariusz objął lub nabył akcje spółki komandytowo-akcyjnej, nie wykonuje on prawa głosu z tych akcji przy podejmowaniu uchwał, o których mowa w § 2. Nie może on również być pełnomocnikiem pozostałych akcjonariuszy na walnym zgromadzeniu przy podejmowaniu takich uchwał.
Art. 143 § 3 KSH rada nadzorcza może wytoczyć w imieniu spółki powództwo o odszkodowanie w imieniu spółki (czy można mówić że rada nadzorcza wytacza powództwo- można przyznać organowi to prawo, dla organów osoby prawnej, działają za osobę prawną, w imieniu spółki działa pełnomocnik, art. 144 KSH w spółce w której nie ustanowiono rady spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia, poprawność sformułowania „w imieniu”). W imieniu spółki może działać przedstawiciel, pełnomocnik, natomiast rada nadzorcza jako w istocie organ tej osoby, tego podmiotu, działa tak, jakby to było działanie samego tego podmiotu. Zatem twierdzenie, że rada może wytoczyć w imieniu spółki powództwo o tyle wydaje się niepoprawne, że rada nie może powództwa wytaczać, powództwo może wytoczyć podmiot posiadający status podmiotu cywilnoprawnego (spółka komandytowo-akcyjna) i ona może być powodem wytaczającym powództwo, z tym że działać poprzez uprawniony organ, którym jest rada nadzorcza.
WALNE ZGROMADZENIE
Art. 145 KSH walne zgromadzenia- zwyczajne, niezwyczajne, prawo uczestniczenia ma komplementariusz i komandytariusz, prawo jednego głosu- jedna akcja. Prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu ma akcjonariusz oraz komplementariusz także w przypadku, gdy nie jest akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej.
§ 3. Każda akcja objęta lub nabyta przez osobę, która nie jest komplementariuszem, daje prawo do jednego głosu, chyba że statut stanowi inaczej. Nie można całkowicie pozbawić akcjonariusza prawa głosu.
Art. 146 KSH sprawy wymagające uchwał walnego zgromadzenia, nie ma sankcji za uchybienie temu wymogowi w § 1 ale jest w § 2- pkt 3, zgoda wszystkich pod rygorem nieważności, zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa spółki lub zorganizowanej części, zbycie nieruchomości. § 3 zgoda musi być wyrażona przez większość, pod rygorem nieważności.
Art. 147 KSH komplementariusz (objął akcję w wyniku wniesienia wkładu) oraz akcjonariusz uczestniczą proporcjonalnie w zyskach odpowiednio do wniesionego wkładu. . Komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki ( do tej części przepis przyjmuje proporcjonalne do wniesionych wkładów uczestnictwo w zysku, a zatem chodzi tylko o takich komplementariuszy, którzy skorzystali z uprawnienia do wniesienia wkładu, jako że komplementariusz może wnieść wkład, ale nie jest do tego zobligowany. Mamy tu więc do czynienia z pewnym elementem kapitałowym w odniesieniu do partycypacji w zyskach inaczej niz to było np. w art. 51 przy spółce jawnej. Tak każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym równym stosunku
ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA
Art. 148. § 1. Rozwiązanie spółki powodują:
przyczyny przewidziane w statucie,
uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki,
ogłoszenie upadłości spółki,
śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza, chyba że statut stanowi inaczej,
inne przyczyny przewidziane prawem.
Art. 149 §1 KSH Przewiduje możliwość wypowiedzenia umowy spółki przez komplementariuszy i wystąpienia ze spółki
Akcjonariuszowi nie przysługuje prawo wypowiedzenia umowy spółki.
Art. 150. § 1. Jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej, do rozwiązania i likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące likwidacji spółki akcyjnej.
§ 2. Likwidatorami są komplementariusze mający prawo prowadzenia spraw spółki, chyba że statut lub uchwała walnego zgromadzenia, powzięta za zgodą wszystkich komplementariuszy, stanowi inaczej.
SPÓŁKI KAPITAŁOWE
Podmioty będące osobami prawnymi, (zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych i sądowa), samodzielnie ponoszą odpowiedzialność za własne zobowiązania wobec swoich wierzycieli- odróżnienie od osobowych (nie odpowiadają tu wspólnicy).
SPÓŁKA Z.O.O.
Znana w KH, modyfikacje:
Obecnie może być zawiązana w każdym prawnie dopuszczalnym celu (art. 3 KSH niekoniecznie dla prowadzenia przedsiębiorstwa np. charytatywna w KH tylko gospodarczy).
Inaczej uregulowana możliwość wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy.
Inaczej uregulowany sposób zaskarżania uchwał zgromadzeń wspólników spółki z.o.o. : wcześniej jedno powództwo o unieważnienie uchwały obecnie- o uchylenie uchwały i o stwierdzenie nieważności uchwały.
Spółka kapitałowa z cechami pośrednimi (akcyjna jest klasyczną spółką kapitałową), ważny jest kapitał ale są też więzi osobowe (zwykle mało wspólników którzy się słabo znają), można orzec o wyłączeniu wspólnika (to z osobowych przejęto).
Art. 151 KSH może być utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym prawnie dopuszczalnym celu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Może istnieć jedno lub wieloosobowa spółka, wprowadzenie możliwości spółki jednoosobowej związane było z wprowadzeniem ustawy o komercjalizacji (zmiana statusu z pp na spółkę kapitałową) i prywatyzacji (stworzenie podstaw prawnych do korzystania z tej spółki w procesie prywatyzacji przedsiębiorstw).
W ramach jej struktury funkcjonuje kapitał zakładowy, jego wysokość ulega zmianom, wysokość w art. 154 KSH. Zezwala na tworzenie zagranicznych oddziałów, nowością jest możliwość wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy.
Art. 163 KSH poszczególne etapy tworzenia właściwej spółki z.o.o.:
Zawarcie umowy spółki
Wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej- także wniesienia nadwyżki.
Powołanie zarządu- art. 18 KSH (wspólnik lub inna osoba z którą najczęściej zawiera się umowę o pracę)
Ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej - jeśli wymaga tego ustawa lub umowa spółki
Wpis do rejestru- skutkuje uzyskaniem osobowości prawnej przez spółkę.
Zakończenie tych etapów powoduje powstanie właściwej spółki z.o.o.
Pierwszy etap- zawarcie umowy powoduje powstanie spółki z.o.o. w organizacji (art. 161 KSH)
Art. 151 KSH. Spółka z.o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Osoba prawna typu korporacyjnego i fundacyjnego, sp.z,o.o. i akcyjna to spółki typu korporacyjnego).
Wspólnicy dostarczają kapitał w zamian za to mają udziały i akcje (prawo podmiotowe wspólnika) może dzięki nim wpływać na spółkę. Spółki kapitałowe działają przez swoje organy, najważniejsze jest zgromadzenie wspólników (wszyscy).
UMOWA SPÓŁKI
Forma zawarcia umowy- w formie aktu notarialnego.
Akt, dzięki któremu powstaje nowy podmiot prawa (wymiar organizacyjny), z tą chwilą powstaje spółka z.o.o. w organizacji (przy akcyjnej- co do zasady z chwilą objęcia wszystkich akcji)
Art. 157 KSH umowa powinna określać:
Firmę i siedzibę spółki
art. 160 KSH, dodatkowe oznaczenie spółka z.o.o., dobrana może być dowolnie ale nie może naruszać praw osób już działających pod podobną firmą.
duży stopień liberalizacji przy formułowaniu firmy
Art. 160 § 2 KSH i 43 5 § 4 KC czy można skrócić dodatek obligatoryjny (np. sp. z.o.o) - nie
Przedmiot działalności
Aktywność spółki, która zamierza zająć się zwykle ujmuje się w statutach, umowach, sposób szerszy niż w rzeczywistości spółka chce się zajmować
Nie ma regulacji, może być jako działy lub wg PKD (Polska Klasyfikacja Działalności- kod cyfrowo-literowy)
Wysokość kapitału zakładowego
Kwota nie niższa niż 5 000 zł (do stycznia 2009 r.- 50 tys. zł)
Pełni dla spółki kapitałowej kluczową rolę, minimalny majatek, odzwierciedla majątek wniesiony przez wspólników,
Art. 152 KSH kapitał jest podzielony na udziały o równej bądź nierównej wysokości (nierówna wysokość to system germański, ale z reguły są równe)
czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział
Liczbę i wartość nominalną udziałów wspólników
Im więcej udziałów tym więcej jest „praw”, art. 158 § 1 im więcej udziałów wniosła tym więcej mogą mieć udziałów lub udział nierówny
Art. 242 udział nierówny, więcej głosów na zgromadzeniu, większy udział w zyskach ale i większe ryzyko.
Czas trwania spółki jeśli został oznaczony
SPÓŁKA Z.O.O. W ORGANIZACJI
Art. 161 KSH z chwilą zawarcia umowy spółki z.o.o. powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji.
Spółka z.o.o. w organizacji posiada zdolność prawną (art. 1 KSH) ale nie posiada osobowości prawnej (z chwilą uzyskania osobowości prawnej- powstaje właściwa spółka)
Art. 11 § 1 (podobnie jak art. 8 KSH i art. 33 1 KC), spółka kapitałowa w organizacji to ułomna osoba prawna (podmiot prawa cywilnego), firma ma zawierać informację „w organizacji”.
Osoby, o których mowa w art. 151 § 1 to osoby, które podpisują umowę spółki (zawiązują spółkę).
Po zawiązaniu możliwa jest zmiana umowy przez podwyższenie kapitału.
Spółki kapitałowe mogą być utworzone w każdym prawnie dopuszczalnym celu, Wpis do rejestru ma charakter konstytutywny dla powstania podmiotowości prawnej, ale nie decyduje o statusie przedsiębiorcy.
Art. 36 KRS- podleganie wpisowi do rejestru:
spółek jawnych,
spółek partnerskich,
spółek komandytowych,
spółek komandytowo-akcyjnych,
spółek z ograniczoną odpowiedzialnością,
spółek akcyjnych,
spółdzielni,
przedsiębiorstw państwowych,
jednostek badawczo-rozwojowych,
przedsiębiorców określonych w przepisach o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, zwane dalej "przedsiębiorstwami zagranicznymi",
towarzystw ubezpieczeń wzajemnych,
innych osób prawnych, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2,
oddziałów przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
głównych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń.
Sam wpis do rejestru przedsiębiorców nie ma znaczenia dla statusu przedsiębiorcy to tylko stwierdzenie, że ktoś jest przedsiębiorcą.
Spółka z.o.o. nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Art. 4 § 1 KSH pkt 3 konstrukcja spółki kapitałowej- wszystkie udziały należą do 1 wspólnika, art. 4 §1 może powstać spółka jednoosobowa (osoba fizyczna może zawiązać spółkę z.o.o.)
Art. 151 § 3 i 4 Tylko spółka ponosi odpowiedzialność za zobowiązania, dotyczy to jednak tylko podmiotów mających wyłącznie status wspólnika spółki z.o.o. inaczej będzie jeśli wspólnik spółki z.o.o. pełni jednocześnie funkcję członka zarządu spółki- wtedy ponosi odpowiedzialność.
wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki- spółka ponosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania, wspólnik ryzykuje to co wniósł do spółki. (osoby prawne same odpowiadają za swoje zobowiązania)
Wspólnicy są obowiązani jedynie do świadczeń, które wynikają z umowy spółki.
Spółka z.o.o. może powstać w sposób wtórny- założy ją kilka osobó ale z czasem w wyniku obrotu udziałami skupi w swoim ręku wszystkie akcje
Jest reprentowana przez zarząd lub pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników.
Poszczególni wspólnicy spółki nie są uprawnieni do reprezentacji spółki w organizacji (nawet jeśli w przypadku spółki jednoosobowej byłby tylko jeden wspólnik- art. 162)
Może być ona reprezentowana przez zarząd lub pełnomocnika.
Odpowiedzialność osób z art. 13 § 1ustaje wobec spółki z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników.
Art. 162 KSH w spółce jednoosobowej w organizacji jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentowania spółki. Nie dotyczy zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego.
Art. 164 KSH zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru. Wniosek podpisują wszyscy członkowie zarządu.
Sąd rejestrowy nie może odmówić wpisania spółki z powodu drobnych uchybień, które nie naruszają interesu publicznego, nie mogą być usunięte bez poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów.
Na tle tego przepisu powstaje problem oceny zdolności aportowej do wkładu wnoszonego do spółki- jeśli wspólnik wniesie do spółki prawo, które mu w rzeczywistości nie przysługuje (brak zdolności aportowej)- problem czy jest to drobne uchybianie czy nie i czy wobec tego sąd rejestrowy jest uprawniony do badania i w konsekwencji do odmowy wpisania spółki do rejestru
KAPITAŁ ZAKŁADOWY
Art. 154 KSH kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 5 tys zł.. wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 zł. Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeśli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego.
Wyrażona w polskiej (tylko) walucie kwota, wyłączenie wspólnika- gdy ktoś skupił w swoim ręku 50% udziałów nie będzie mógł zostać wyłączony. Partycypacja wspólnika w kapitale zakładowym ma wpływ na jego prawa i obowiązki (wysokość sumy udziałów do kapitału zakładowego)
Kapitał nie musi być równy majątkowi spółki, udział może być objęty za inną np. wyższą cenę emisyjną, agio- różnica między wartością nominalną a ceną za którą nabyliśmy udział. (np. wartość nominalna udziału- 250 zł a cena emisyjna- 500 zł). Art. 233 § 1 bilans, strata przewyższa wysokość kapitału zakładowego.
Majątek zależy od aktualnej sytuacji spółki, nie jest kapitałem zakładowym
Art. 154 § 3 udziały nie mogą być obejmowane poniżej wartości nominalnej.
Art. 157 § 1 pkt 5 - udziały można obejmować z agio ale nie można poniżej wartości. Suma udziałów musi dać wysokość kapitału zakładowego (minimum)
Kapitał zakładowy jest po stronie pasywów, po stronie aktywów- wkłady wspólników, spółka zawsze musi mieć aktywa, które będą pokrywać kapitał zakładowy, kapitał zakładowy nie nadaje się do egzekucji.
Art. 163 KSH zawarcie umowy spółki, powstaje spółka w organizacji, na wspólnikach ciąży obowiązek wniesienia wkładów na pokrycie objętych przez siebie udziałów (pierwszy obowiązek wspólnika). Wniesienie przez wspólników wkładów (drugi obowiązek) przed zgłoszeniem spółki do rejestru - inaczej w spółce akcyjnej.
Art. 156 KSH w spółce jednoosobowej jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników zgodnie z przepisami niniejszego działu. Przepisy o zgromadzeniu wspólników stosuje się odpowiednio.
Zgromadzenie jest organem kolegialnym, jeśli jedynym wspólnikiem jest SP to jego uprawnienia wykonuje Minister SP.
WNIESIENIE WKŁADU NIEPIENIĘŻNEGO
Art. 158 KSH jeśli wkładem w celu pokrycia udziału ma być w całości lub w części wkład niepieniężny (aport) umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów. (związek z art. 14 § 2)
Wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie można wypłacać ze środków wpłaconych na pokrycie kapitału zakładowego jak również zaliczać na poczet wkładu wspólnika.
Przedmiot wkładu pozostaje do wyłącznej dyspozycji zarządu spółki.
Art. 14 KSH- przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być niezbywalne prawo lub świadczenie pracy bądź usług. W przypadku gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu. Umowa albo statut spółki może przewidzieć że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia.
W spółkach osobowych wkład może polegać na świadczeniu pracy
ORGANY
Osoba prawna uzyskująca osobowość z chwilą wpisania do rejestru, etap działania członków zamierzających zawiązać spółkę z.o.o., zawiązanie, etap działania w organizacji, ma podmiotowość cywilnoprawną - do chwili ujawnienia w rejestrze przedsiębiorców. Działa poprzez organy
Art. 38 KC osoba prawna działa poprzez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie (tutaj KSH) i w opartym na niej statucie.
ZARZĄD
Zajmuje się bieżącą działalnością, Umowa musi określać sposób powołania, obsadzenie mandatów, powołanie konkretnych członków, art. 18 KSH, kolejny etap tworzenia spółki z.o.o.
Zgłasza spółkę do rejestru, art. 164 KSH, powołanie zarządu jest obligatoryjne, musi istnieć najpóźniej w dacie zgłoszenia spółki do rejestru, dokonuje likwidacji spółki (gdy nie ma należy ustanowić likwidatorów)
Sn z 1993- o ile nic innego nie wynika z treści umowy spółki to należy postanowienie o wyborze zarządu traktować jako uchwałę o wyborze która nie wymaga zmiany umowy spółki. Lepiej najpierw umowa, w której brak personalnego określenia, w potem uchwała konkretna.
Art. 201 KSH zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją, art. 18- przesłanki bycia członkiem zarządu i okoliczności wyłączające od bycia członkiem zarządu, najniżej w hierarchii organów ale najczęściej podejmuje działania
Zarząd składa się z jednego lub większej liczby członków, kwestia określenia sposobu reprezentacji będzie miała znaczenie przy zarządach wieloosobowych. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Osoby spoza grona wspólników zwykle zawierają umowę ze spółką o pełnieniu funkcji członka zarządu, może to być np. umowa o pracę.
Członek zarządu jest powoływany lub odwoływany uchwałą wspólników, chyba ze umowa stanowi inaczej- norma dyspozytywna.
Art. 203 § 1 KSH członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników, nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego funkcji członka zarządu.
Art. 18 KSH między innymi członkiem zarządu może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, wspólnik lub osoba nie będąca wspólnikiem, art. 201 § 3 KSH osoby spoza spółki mogą również.
REPREZENTACJA
Art. 204 KSH prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki (szeroki zakres kompetencji)
Prawa członka zarządu do reprezentowania nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich (wszelkie ograniczenia prawa reprezentacji wywołują tylko skutek wewnętrzny)
Jeśli ktoś jest członkiem zarządu to jest uprawniony do reprezentowania spółki. Przedmiotowy podział kompetencji wywołuje skutki wewnątrz. Jeśli wbrew tym regułom osoba będąca członkiem zarządu dokonuje czynności spełniające warunki reprezentowania- to wywiera skutki, bo nie można ograniczyć wobec osób trzecich.
Art. 207 KSH wobec spółki członkowie zarządu podlegają ograniczeniom ustanowionym w niniejszym dziale w umowie spółki oraz w uchwałach wspólników.
Jeśli ktoś jest wpisany w rejestrze przedsiębiorców jako członek zarządu to osoba trzecia ma prawo przyjmować że jest on uprawniony do reprezentacji we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądowych spółki.
Sposób reprezentacji powinien być określony w umowie, jeśli umowa zawiera stosowne postanowienia, następuje ujawnienie ich w rejestrze przedsiębiorców aby kontrahenci tej spółki z.o.o. wiedzieli jak kształtują się wymogi reprezentacji w odniesieniu do tej konkretnej spółki.
Art. 205 § 1 jeśli zarząd jest wieloosobowy sposób reprezentowania określa umowa spółki, jeśli umowa nie zawiera żadnych postanowień do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie 2 członków zarządu lub 1 członka zarządu łącznie z prokurentem.
REPREZENTACJA CZYNNA
SN z 1996 w umowie spółki może być przewidziana reprezentacja łączna dla składania przez zarząd oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych powyżej określonej w niej wartości.
Art. 230 KSH rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba ze umowa spółki stanowi inaczej. Art. 17 §1 nie stosuje się.
Ograniczenia zarządu w płaszczyźnie reprezentacji, wymagana jest dodatkowa uchwała wspólników,
Art. 205 § 2 oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta.
24.10.1996 r., nr 2 Zbiór Urzędowy poz. 20; w umowie spółki z.o.o. może być przewidziana reprezentacja łączna dla składania oświadczeń w sprawach o określonej wartości.
REPREZENTACJA BIERNA
Art. 205 §3 przepisy § 1 i 2 nie wyłączają ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej i nie ograniczają praw prokurentów wynikających z przepisów o prokurze.
Oświadczenia składane spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka lub prokurenta- reprezentacja bierna.
PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI
Kompetencje zarządu, art. 208 § 1 jeśli wieloosobowy to każdy członek ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, każdy członek może prowadzić bez uprzedniej uchwały sprawy nieprzekraczające zwykłego zarządu. Chyba że członek zarządu sprzeciwi się lub sprawa przekracza zakres zwykłych czynności- to wymagana jest uprzednia uchwała zarządu (podobnie w spółce cywilnej).
PROKURA
Wiąże się z prowadzeniem przedsiębiorstwa, nie może udzielić jej przedsiębiorca będący osobą fizyczną, może udzielić jej przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru (a osoby fizyczne podlegają ewidencji działalności gospodarczej)
Art. 206 § 6 powołanie wymaga zgody wszystkich członków zarządu, odwołać może każdy członek zarządu.
SPRZECZNOŚĆ INTERESÓW
Art. 209 w przypadku sprzeczności interesów spółki z interesami członka zarządu, współmałżonka, krewnych, powinowatych do 2 stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście, członek zarządu powinien wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i może żądać zaznaczenia w protokole. (nie ma sankcji)
Art. 210 § 1 w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Wyłącza zastosowanie przepisu o reprezentowaniu spółki przez zarząd, zachowanie obiektywizmu.
SN z 03. 1999 r., Nr 11, poz. 187 dawny 203 KSH dotyczy umów między spółką a członkami zarządu związanych ze sprawowaną funkcją, a nie dotyczy dla członków będących osobami fizycznymi a więc poza pełnioną funkcją członka zarządu. Kwaśniewski- ale ten przepis nie daje podstaw do relatywizowania ze względu na działanie w związku z pełnieniem funkcji członka zarządu. Zawsze jest członkiem zarządu wiec tylko rada nadzorcza lub pełnomocnik
Czy odsunięcie zarządu od reprezentacji dotyczy tylko takich czynności, które wiążą się z wykonywaniem przez członka zarządu jego funkcji, czy też chodzi o wszelkie czynności i ważna jest tylko konfiguracja podmiotowa? Dotyczy umów między spółką a członkami zarządu, (nie zgadza się),
Gdy wspólnik jest jedynym członkiem zarządu czynności wymagają formy aktu notarialnego. Notariusz zawiadamia sąd rejestrowy o dokonanej czynności przesyłając akt, nie powinien dokonać jeśli elementy postanowień są sprzeczne z obowiązującym prawem.
Art. 210 a 253
Art. 253 w sporze dotyczącym uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały wspólników pozwaną spółkę reprezentuje zarząd jeśli na mocy uchwały wspólników nie został ustanowiony w tym celu pełnomocnik.
Zarząd jest uprawniony do reprezentacji spółki, odstępstwo od art. 210 KSH. Jeśli zarząd nie może działać za spółkę a nie ustanowiono pełnomocnika sąd właściwy wyznacza kuratora spółki. (art. 42 k.c.) czy w sytuacji kiedy mamy do czynienia z członkiem pozywającym spółkę kwestionowanie uchwały kto działa za spółkę jeśli zarząd jest wieloosobowy. Skład orzekający (z Kwaśniewskim) przyjął że zarząd nie może działać za spółkę dla ochrony interesów spółki. Art. 210 KSH zawiera normę ograniczającą.
Powrót do zasady reprezentacji w sporze, w którym jedną ze stron jest spółka a drugą ze stron może być członek zarządu.
Art. 210 mówi o sporze między członkiem zarządu a spółką- z tego punktu widzenia art. 210 byłby lex generalia. Spółkę powinna reprezentować rada nadzorcza lub pełnomocnik a na mocy art. 253 pełnomocnik lub zarząd, jeśli nie ustanowiono pełnomocnika.
SN z 2008- zarząd nie może reprezentować spółki, w sporze wytoczonym przez członka zarządu- wtedy art. 210 KSH. A więc art. 253 jest lex generalia bo mówi tylko o sporze, nie wskazując kto jest jego drugą strona, a art. 210 jest lex specialis bo mówi o konkretnej sytuacji kiedy drugą stoną sporu jest członek zarządu
SN z 22.10. 2009 r., zarząd spółki z.o.o. nie może wtedy działać za spółkę ( w sprawie o stwierdzenie nieważności uchwały którą wytoczył wspólnik będący członkiem zarządu)., SN z 12.01.2010 OSNC 2010 nr 7-8 poz 105, do udziału w postępowaniu w przedmiocie zażalenia upadłego będącego spółką przeciwko członkowi zarządu, zarząd nie może reprezentować spółki bo nie stosuje się art. 210 KSH
RADA NADZORCZA
Art. 213 KSH (fakultatywnie, obligatoryjnie art. 213 § 2 KSH), organy nadzoru (komisja rewizyjna i rada nadzorcza)
Kworum 50% członków
Składa się z co najmniej 3 członków powoływanych i odwoływanych zgodą wspólników
Art. 213 § 1 umowa może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy. Ustanowienie jest fakultatywne, jednak ta swoboda doznaje ograniczeń.
Gdy kapitał zakładowy przewyższa 500 tys zł a wspólników jest więcej niż 25 powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna
Gdy brak przesłanek te organy są fakultatywne, chyba że w umowie wspólnicy stwierdzili że będą te organy.
ZADANIA- art. 219 KSH sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności, nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
Nie istniał w KH, wcześniej próbowały wpływać na zarządy, za decyzję odpowiadały zarządy.
Art. 220 umowa może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, zarząd jest zobowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem oznaczonych w umowie spółki czynności oraz przekazać radzie prawo zawieszania w czynnościach z ważnych powodów
Art. 222 rada podejmuje uchwały jeśli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków a wszyscy członkowie zostali zaproszeni. norma semiinperatywna
WALNE ZGROMADZENIE
Najwyższy organ spółki z.o.o., uchwałodawczy.
Art. 227 KSH uchwały podejmowane są na zgromadzeniu wspólników- zasada ustawowa, wyjątek jeśli wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na postanowienie, które ma być powzięte albo na głosowanie pisemne.
Dla dokonania określonych zadań, zwłaszcza zawierania umów ustawodawca wprowadza wymóg zgody wspólników.
Art. 228 jest źródłem ustawowym dokonania czynności wymagającej uchwały.
Rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków.
Postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiazywaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru
Zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego
Nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości jeśli umowa nie stanowi inaczej.
Zwrot dopłat
Zawarcie umowy z art. 7
Często zbycie nieruchomości rozpatrywane w powiązaniu za art. 17 KSH, Sankcją jest nieważność czynności
Zgromadzenie działa:
Zwyczajne zgromadzenie wspólników Art. 231 powinno odbyć się terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego
Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników -Zwołuje się w przypadkach określonych w rozdziale lub umowie spółki, a także gdy organy lub osoby uprawnione do zwoływania uznają to za wskazane.
Art. 235 KSH zgromadzenie zwołuje zarząd, jeśli nie zwoła zwyczajnego w przewidzianym terminie lub nadzwyczajnego na wniosek to rada może zwołać.
Art. 236 KSH wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników jak umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników.
Problem czy tego rodzaju żądanie ze strony wspólnika jest wiążące dla zarządu, SN 15.06. 2010 art. 236 z tego artykułu nie można wyprowadzać wniosku o braku obowiązku zarządu do zwołania zgromadzenia wspólników (zarząd musi wtedy zwołać nadzwyczajne zgromadzenie wspólników i nie ma podstaw do oceny zasadności tego żądania)
Art. 238 KSH czy kiedy doręczono bezpośrednio wspólnikowi (do rąk zawiadomienie o terminie, ale bez żadnego pokwitowania), czy jest ważne- zachowano terminy, zawiadomienie w inny sposób pozwalający na uzyskanie informacji z odpowiednim wyprzedzeniem, takie zgromadzenie nie może być uznane jako wadliwe i należy je uznać jako ważne
Istotne aby takie zawiadomienie zawierało istotne informacje dotyczące zgromadzenia
Wśród przesłanek operuje się stopniem partycypacji w kapitale zakładowym wspólnika a nie liczbą wspólników. Może to być 1 wspólnik posiadający 1/10 kapitału zakładowego.
Porządek obrad- art. 239 KSH charakterystyczna zasada funkcjonowania korporacyjnych osób prawnych, w sprawach nie objętych porządkiem obrad nie można podjąć uchwały chyba że kapitał zakładowy jest reprezentowany na zgromadzeniu, a nikt obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego powzięcia uchwały.
Jeśli sprawa pojawia się ad hoc to jeśli reprezentowany jest cały kapitał zakładowy i nikt się nie sprzeciwi to można podjąć uchwałę.
Wnioski o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników oraz o charakterze porządkowym mogą być uchwalone mimo że nie były umieszczone w porządku obrad.
Odstępstwa od art. 227 § 1
Art. 240 uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, jeśli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu
- istotne są przesłanki, mimo że nie doszło do zwołania z zachowaniem wymogów uchwałę można podjąć. Musi być reprezentowany cały kapitał zakładowy i nie można zgłosić sprzeciwu (dochodzi do odbycia zgromadzenia mimo braków formalnych)
Art. 241 zgromadzenie wspólników jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nich udziałów- nie ma wymogu określenia progu kworum, czego nie można mylić w wymogiem większości wymaganej dla powzięcia uchwał, a ta większość jest zróżnicowana w ksh ze względu na przedmiot mającej być podjętej uchwały.
Art. 242 na każdy udział o równej wartości nominalnej przypada jeden głos, chyba że umowa spółki stanowi inaczej, na każde 10 złotych wartości nominalnej udziału o nierównej wysokości przypada jeden głos.
Art. 244 wspólnik nie może osobiście ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu (udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązania, sporu ze spółką) bo podejmowałby decyzję w tej sprawie.
PODEJMOWANIE UCHWAŁ
Art. 241 + 245 lub 246 większość w głosowaniu
Art. 245 uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, jeśli przepisy lub umowa spółki nie stanowią inaczej (50% + 1)
Art. 246 KSH uchwały dotyczące zmiany umowy spółki, rozwiązania lub zbycia przedsiębiorstwa albo zorganizowanej części zapadają większością 2/3 głosów, dla istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki- ¾ głosów.
Uchwała zwiększająca świadczenia wspólników lub uszczuplająca prawa udziałowe bądź prawa przyznane osobiście poszczególnym wspólnikom wymaga gdy wszystkich wspólników, których dotyczy.
Prawa udziałowe tzw. Wspólnicze - nie są prawami przyznawanymi osobiście (dwie różne rzeczy), uszczuplenie każdej z tych kategorii praw konieczna jest zgoda wszystkich wspólników których uchwała dotyczy gdy ich źródłem są akcje lub udziały nie są tożsame z prawami przyznanymi osobiście
prawa osobiste- nie wynikają z posiadania udziałów czy akcji ale mają odrębny charakter, art. 354 przyznanie w statucie indywidualnie oznaczonemu akcjonariuszowi osobistych uprawnień.
Przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 1 KC, norma semiimperatywna, bo może określić surowsze warunki podjęcia uchwał, art. 246 §1 KSH
Art. 354 KSH spółka akcyjna osobiste uprawnienia dla wspólnika
Spółka akcyjna- 422, 425, spółka z.o.o.- 249, 252
ZGŁOSZENIE SPÓŁKI DO REJESTRU
Ostatni etap tworzenia właściwej spółki z.o.o., wpis jest konstytutywny
Art. 22 KRS - 7 dni od zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Art. 16 KSH rozporządzenie udziałem albo akcją przed wpisem do rejestru jest nieważne (część uważa że przed wpisem to ekspektatywa praw udziałowych),
Art. 166 KSH zgłoszenie spółki powinno zawierać dane tożsame z art. 157 KSH oraz:
Nazwiska, imiona, adresy członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki
Jeśli wspólnicy wnoszą do spółki wkłady niepieniężne- zaznaczenie tej okoliczności
Jeśli umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki- oznaczenie tego pisma.
Zamieszczenie nazwisk to ważna informacja dla potencjalnych kontrahentów, o sposobie reprezentowania spółki
Zgłoszenie powinno dla spółki jednoosobowej zawierać nazwisko i imię oraz firmę i siedzibę a także wzmiankę że jest on jedynym wspólnikiem.
Art. 167 KSH Do zgłoszenia należy dołączyć
Umowę spółki
Oświadczenie członków zarządu że wkłady zostały przez wszystkich wniesione w całości
Jeśli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki, dowód ich ustanowienia, z wyszczególnieniem składu osobowego.
Jeśli oświadczenie zostanie złożone w sposób niezgodny z prawdą to członkowie zarządu mogą ponieść odpowiedzialność na podstawie art. 290 i następne.
Jednocześnie ze zgłoszeniem należy złożyć podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy
Do zgłoszenia oraz zmian składu osobowego należy dołączyć złożone wobec sądu lub poświadczone notarialnie wzory podpisów członków zarządu
POWÓDZTWA
Art. 240 w KH powództwo o unieważnienie uchwały, dopóki nie uprawomocnił się wyrok unieważniający uchwałę, to funkcjonowała ona w obrocie i wywoływała skutki prawne. Uprawomocnienie- eliminacja z obrotu.
POWÓDZTWO O UCHYLENIE UCHWAŁY ART. 249
Uchwała wspólników sprzeczna z umową spółki lub dobrymi obyczajami i godząca w interesy spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie wspólnika może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały.
Nie wstrzymuje to postępowania rejestrowego, ale może zawiesić postępowanie po przeprowadzeniu rozprawy.
Przesłanki kumulatywne: Sprzeczność uchwały z umową spółki i godząca w interesy spółki, bądź sprzeczność z dobrymi obyczajami i mająca na celu pokrzywdzenie wspólnika (każda konfiguracja)
Nie można utożsamiać interesu wspólnika z interesem spółki
pokrzywdzenie wspólnika z art. 249 już nastąpiło, ma na celu pokrzywdzenie w przyszłości, (wystarczy wykazać cel pokrzywdzenia poprzez uchwałę, oceniamy w momencie podejmowania uchwały), uchwała zostaje wyeliminowana w obrotu prawnego, (nie istnieje) w wyniku orzeczenia konstytutywnego skutek nastąpił: po uprawomocnieniu się orzeczenia uchwała przestaje być elementem porządku prawnego, skutek ex nunc na przyszłość
POWÓDZTWO O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI UCHWAŁY ART. 252
Osobom lub organom spółki przysługuje prawo do wytoczenia przeciwko spółkom powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników sprzecznej z ustawą. (nie stosuje się art. 189 KPC)
Nie wstrzymuje postępowania rejestrowego, prawo do wniesienia powództwa wygasa z upływem 6 miesięcy od dnia otrzymania wiadomości o uchwale (max 3 lata)
Sprzeczność z jakąkolwiek ustawą powoduje że organ orzekający powinien takie powództwo uwzględnić i stwierdzić nieważność, eliminacja z datą wsteczną (ex tunc)
Wyłączenie stosowania art. 189 KPC jest dla wszystkich podmiotów, również nie mieszczących się w art. 250.
Zapewnienie pewności stanu prawnego- określenie ram czasowych.
KRĄG PODMIOTÓW Z ART. 250
Zarząd, rada nadzorcza, komisja rewizyjna, poszczególni członkowie
Wspólnik, który głosował przeciw uchwale
Wspólnik bezzasadnie niedopuszczony do udziału w zgromadzeniu
Wspólnik, nieobecny na zgromadzeniu w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia lub powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad
Art. 250 KSH legitymacja czynna dotycząca obu powództw, bezzasadnie niedopuszczony (ten z art. 244 został zasadnie niedopuszczony taka jest reguła), czy uchwała odwołująca z funkcji członka zarządu może być zaskarżona przez odesłanie członka zarządu, wszystko zależy od tego czy odwołujący ma legitymację czynną do wytoczenia tego powództwa
Uchwałą SN (7 sędziów), czy osoby wyznaczone w art. 250 KSH, poszczególni członkowie nie będące wspólnikami
Dla pisemnego głosowania- wspólnik którego pominięto przy głosowaniu
SN z 2007- osobie odwołanej ze składu organu spółki nie przysługuje legitymacja do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników sprzecznej z ustawą (zasada prawna)
TERMINY DO WYTOCZENIA
Art. 251 KSH o uchylenie uchwały wspólników - miesiąc od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później niż 6 miesięcy od powzięcia uchwały. po jego upływie uchwała zostaje w obrocie prawnym od jej postanowienia muszą być respektowane.
Art. 252 KSH w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania wiadomości o uchwale nie później niż z upływem 3 lat od powzięcia uchwały.
Upływ terminów nie wyłącza możliwości podniesienia zarzutu nieważności uchwały (w trakcie procesu np. o zapłatę, pozwany może powołać się na nieważność uchwały, o ile nie było wcześniej wytoczone powództwo o stwierdzenie nieważności sąd musi się ustosunkować do takiego zarzutu, nie ograniczone terminem, wg niektórych tylko pozwany może).
Orzeczenia stwierdzające nieważność czynności mają skutek wsteczny, wyrok ma charakter deklaratoryjny, art. 58 KC,
REPREZENTACJA SPÓŁKI ART. 253
Art. 210 a 253 niemożność działania zarządu za spółkę określona w art. 253 § 2 w sytuacji gdy powództwo o uchylenie uchwały wytacza wspólnik będący jednocześnie członkiem zarządu,
Powodem jest X który jest i członkiem zarządu i wspólnikiem, występuje z powództwem o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników pozywając spółkę, sąd musi ustalić czy zachodzi niemożność działania zarządu i czy należy wyznaczyć kuratora spółki, zarząd nie może działać za spółkę w sporze o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników wytoczonym przez wspólnika będącego jednocześnie członkiem zarządu spółki. Powstaje konflikt interesów między zarządem a wspólnikiem, należy ustanowić kuratora.
Art. 253 KSH wyeksponowanie elementów podmiotowych w sporze, ale dotyczącym uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały, spółkę reprezentuje zarząd, jeśli na mocy uchwały wspólników nie został ustanowiony w tym celu pełnomocnik. § 2 wg profesora ustawodawca ma tu na myśli konstrukcję z art. 210.
Gdy zarząd jest wieloosobowy i wystarczy reprezentacja Łączna 2 członków zarządu, to czy zarząd może działać za spółkę w sprawie o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników wyłączonej przez wspólnika będącego członkiem zarządu. Wg SN nie. Uchwała z 12.01.2010 w postępowaniu toczącym się ma zastosowanie art. 210 KSH, prymat ochrony interesu spółki kapitałowej przed interesem członka jej zarządu.
Art. 254 KSH prawomocny wyrok uchylający uchwałę ma moc obowiązującą w stosunkach między spółką a wszystkimi wspólnikami oraz w stosunkach między spółką a członkami organów spółki. Gdy ważność dokonanej czynności jest zależna od uchwały zgromadzenia wspólników uchylenie nie ma skutku wobec osób trzecich działających w dobrej wierze.
Art. 356 § 1 kpc- orzeczenie prawomocne wiąze nie tylko strony i sąd, który je wydał ale również inne sądy oraz inne osoby.
Zastosowanie do obu powództw, wynika ograniczony podmiotowo zakres prawomocności wyroku , taki wyrok uwzględniający każde z powództw nie ma mocy obowiązującej w stosunku do osób trzecich.
Art. 254 to przepis szczególny do art. 356 kpc, bo wyraźnie ogranicza zakres podmiotowy związania wyrokiem. Wielokrotnie ustawodawca warunkuje czynności od uchwał zgromadzenia wspólników np. zbycie nieruchomości (umowa sprzedaży, uchwała wspólników, wpis w KW) gdy nastąpi uchylenie nie ma skutku wobec osób trzecich działających w dobrej wierze
Art. 7 kC jeśli ustawodawca uzależnia skutki od dobrej lub złej wiary domniema się istnienie dobrej wiary.
Kwestionowanie uchwał rady nadzorczej- osoby prawne działają przez organy, które podejmują uchwały. Gdy uchwała rady jest sprzeczna w prawem- SN z 20.01.2009 wobec braków w przepisach KSH przepisów kontrolujących prawidłowość uchwał rady (ani w trybie wewnątrzkorporacyjnym ani sądowym) nie ma ich, SN w drodze analogii znajdują tu zastosowanie przepisy art. 249 KSH, alternatywą art. 189 kPC
SN z 18.02.2010uchwała rady o odwołaniu członka zarządu może być zaskarżona powództwem o stwierdzenie nieważności uchwały na podstawie art. 189 KPC w zw z art. 58 KC
Stosowanie analogii jest możliwe gdy mamy lukę w prawie, gdy w KSH brak przepisów które pozwalają na uchylenie uchwał rady nadzorczej to czy mamy do czynienia z luką? SN podzielony- nie ma luki bo art. 2 KSH w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy kc, (w tym art. 58 KC który jest wykorzystywany w sensie procesowym i ramach powództwa z art. 189 kpc)
Rozbieżność składów orzekających sądów zwykłych (3 osoby) jakie przepisy mogą być zastosowane do kwestionowanych uchwał rady nadzorczej, gdy stosujemy KC to brak ograniczeń podmiotowych i terminowych, a to nie jest dobre.
Spółka na mocy uchwały wspólników zbyła na rzecz wspólnika nieruchomość, która została ujawniona w księdze wieczystej, następnie stwierdzono nieważność tej uchwały. Nie powinno.
Art. 254 § 2 dotyczy przypadków gdy ważność czynności dokonanej przez spółkę jest zależna od uchwały zgromadzenia wspólników- uchylenie takiej uchwały nie ma skutku wobec osób trzecich działających w dobrej wierze.
Art. 189 KPC + 252 KSH powództwo o stwierdzenie istnienia, nieistnienia stosunku prawnego lub prawa
Art. 252 §1 KSH nie stosuje się art. 189 KPC skoro w odniesieniu do art. 252 KSH nie stosuje się go to można przyjąć, że orzeczenie jest konstytutywne bo skreśla uchwałę z obrotu- wyraźny zakaz stosowania.
SN z 4.12.2009 o nieważności uchwały można mówić gdy stwierdzi tak sąd
Czy wyłączenie art. 189 KPC w tym stosunku do art. 252 KSH jeśli zawsze to bez względu na to kto wytacza powództwo czy ten zakaz odnosi się do powództw z art. 250 KSH
Wyłączenie stosowania ma charakter generalny i odnosi się do każdego przypadku który wytacza powództwo z art. 252 KSH
Nie można tego obejść wytaczając powództwo z art. 189 KPC dla powodów nie wymienionych w art. 252 KSH, bo KPC nie przewiduje żadnego terminu, a art. 253 § 3 tak. Bezpieczeństwo i pewność obrotu, bo unika się sytuacji podważenia uchwał po upływie kilku lat, jeśli sąd uwzględnia powództwo z art. 252 czy sprzeczność z ustawą jest bezwzględna (art. 58 KC) czy nie. Można ją oceniać jako art. 58KC czyli bezwzględna.
Wyrok uchylający uchwałę- większość doktryny- ex nunc, ale rozbieżność gdy stwierdzenie nieważności, wg pierwszych od daty powzięcia uchwały (skutek wsteczny) ale też stanowisko że nieważność z art. 252 KSH nie może być rozumiana jako nieważność z art. 58 KC, ale do stwierdzenia jest ważna, wiec skutki ex nunc.
Art. 252 KSH- skoro wskazuje że nie stosuje się art. 189 KPC brak również podstaw do sięgania do art. 58 KC
PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI Z.O.O.
(skrypt 2009)
PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI Z.O.O.
Art. 463 § 2 dotyczy spółki akcyjnej, przykład prawa mniejszości
Spółki kapitałowe w ogóle- korporacyjne osoby prawne, zrzeszenie osób, wierzyciele wnoszą pewne kwoty i potem mają do dyspozycji pewne udziały (ogół uprawnień wspólników) lub akcje (prawo podmiotowe przysługujące wspólnikowi)
UPRAWNIENIA
KORPORACYJNE
Wykonywanie przez wspólników nie powoduje przysporzenia majątkowego na rzecz wspólnika
INDYWIDUALNE
Uczestniczenie w walnym zgromadzeniu, prawo do głosu
Art. 242 KSH
Art. 212 KSH prawo indywidualnej kontroli wspólnika, + art. 213 § 3 jeśli nie ma rady nadzorczej to prawa nie można wyłączyć
KOLEKTYWNE (PRAWA MNIEJSZOŚCI)
Wykonywane przez akcjonariusza który ma określoną liczbę kapitału
Wykonywane pojedynczo lub grupowo (jeśli kilku wspólników z odpowiednią ilością kapitału się połączy)
Art. 236 KSH zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia
MAJĄTKOWE
Są skutki w postaci przysporzenia dla wspólnika
Art. 174 KSH jeśli ustawa lub umowa spółki stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce, nie chodzi o to że wspólnicy mają równą liczbę głosów (zależy od liczby posiadanych udziałów).
Związek z art. 20 KSH wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach. Nie dotyczy uprawnień przy wykonywaniu praw korporacyjnych (np. prawa głosu)- uzależnione są od ilości posiadanych udziałów.
Jeśli umowa spółki przewiduje o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia powinny być w umowie określone (udziały uprzywilejowane).
Uprzywilejowanie może dotyczyć w szczególności prawa głosu, prawa do dywidendy lub sposobu uczestnictwa w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki. Uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu może dotyczyć tylko udziałów o równej wartości nominalnej.
Katalog uprzywilejowania jest otwarty,
Uprzywilejowanie dotyczące prawa głosu- nie może przyjmować uprawnionemu więcej niż 3 głosy na jeden udział.
Uprzywilejowanie dotyczące dywidendy- art. 196 KSH, można przyznać dywidendę, która przewyższa nie więcej niż o połowę dywidendę przysługującą udziałom nieuprzywilejowanym. Udziały takie nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi udziałami
Istnieje zakaz kumulacji form uprzywilejowania, art. 175 KSH- jeśli wartość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbawczej w dniu zawarcia umowy spółki wspólnik który wniósł taki wkład oraz członkowie zarządu, którzy wiedząc o tym, zgłosił spółkę do rejestru, obowiązani są solidarnie wyrównać brakującą wartość.
ZAWYŻENIE WARTOŚCI APORTU
Wspólnik wnosi wkład niepieniężny (np. rzeczy albo prawa rzeczowe lub obligacyjne) i wartość tego wkładu zostaje zawyżona (np. wnosi prawo własności nieruchomości, nie wskazując, że nieruchomość jest obciążana hipoteką)
Art. 175KSH obowiązani są solidarnie wyrównać brakującą wartość.
Przepis imperatywny.
ZBYCIE I OBCIĄŻENIE UDZIAŁU
Art. 180 KSH zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zestawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. (nie było w KH).
Art. 182 KSH zbycie udziału lub jego części, ułamkowej oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć.
Udziały mogą być przedmiotem obrotu, istnieje możliwość ograniczenia uprawnienia do zbywania udziału w umowie spółki - poprzez uzależnienie od zgody spółki lub ograniczenie w inny sposób.
Zgody udziela zarząd w formie pisemnej, w przypadku gdy zgody odmówiono sąd rejestrowy może pozwolić na zbycie, jeśli istnieją ważne powody. Wspólnik który chce zbyć udział, musi zainicjować takie postępowanie przed sądem.
SKUTKI UMOWY SPÓŁKI WOBEC WSPÓŁMAŁŻONKA
Art. 183 1 KSH umowa może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki współmałżonka wspólnika w przypadku, gdy udział lub udziały są objęte wspólnością majątkową małżeńską. (od 2004 r.)
Czy w sytuacji w której udziały zostały nabyte ze środków pochodzących z majątku wspólnego w okresie trwającego małżeństwa, ale umowę nabycia zawarł tylko jeden małżonek i on został określony jako wspólnik- to czy te udziały wchodzą do majątku wspólnego i będą przedmiotem podziału przy rozwodzie- kro reguluje sposób powstawania majątku wspólnego, sposób wchodzenia środków do majątku. Umowa zawarta między jednym z małżonków ze spółką z.o.o. której przedmiotem jest nabycie udziałów tej spółki.
Sąd II instancji wywiódł w oparciu o orzeczenie SN- że do majątku wspólnego wchodzi wierzytelność, która wyszła z majątku wspólnego, nominalna kwota która wyszła z majątku wspólnego była dużo niższa niż późniejsza wartość tych udziałów. SN orzekł że to udziały a nie wierzytelność weszły z chwilą ich nabycia do majątku wspólnego i jako element majątku wspólnego należą do majątku, który podlega podziałowi, niezależnie od tego że wspólnikiem jest tylko jeden z małżonków.
Okoliczność że udziały zostały nabyte z majątku wspólnego nie przesądza kto z małżonków jest uprawniony do wykonywania uprawnień korporacyjnych w spółce, o tym przesądza umowa spółki, która może wyłączyć lub ograniczyć wstąpienie do spółki współmałżonka wspólnika.
WSPÓŁUDZIAŁOWCY
Art. 184 § 1 KSH współuprawnieni z udziału lub udziałów wykonują swoje prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela, za świadczenia związane z udziałem odpowiadają solidarnie.
Jeśli współuprawnieni nie wskazali wspólnego przedstawiciela oświadczenie spółki mogą być dokonywane wobec któregokolwiek z nich.
ZAKAZ ZWROTU WKŁADÓW I WYPŁAT Z MAJĄTKU SPÓŁKI
Art. 189 KSH w czasie trwania spółki nie wolno zwracać wspólnikom wniesionych wkładów w całości lub w części chyba że przepisy stanowią inaczej. Wspólnicy nie mogą otrzymywać z jakiegokolwiek tytułu wpłat z majątku spółki potrzebnego do pełnego pokrycia kapitału zakładowego.
Gdy jeden ze wspólników wnosił aport w wysokości 1 mln zł, obejmował udziały o wartości 800 tys zł i żądał zwrotu reszty. Generalny zakaz dokonywania wypłat z majątku spółki, ale nie była to wpłata przeznaczona na pokrycie obejmowanych udziałów.
Nie można dokonywać wypłat z majątku spółki potrzebnego do pełnego pokrycia kapitału zakładowego,
ZAKAZ POBIERANIA ODSETEK
Art. 190 KSH wspólnikowi nie wolno pobierać odsetek od wniesionych wkładów, jak również od przysługujących mu udziałów. Inaczej niż w spółce jawnej.
DYWIDENDA
Art. 193 § 1 uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku.
Art. 191 § 1 wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikających z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników
Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale. Jeśli uchwała takiego dnia nie określa dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez zarząd (od 2008, dotyczy dnia wypłaty dywidendy)
Art. 194 KSH umowa spółki może upoważniać zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeśli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę. (nie było w KH, przepis pozwalający na zawarcie w umowie spółki postanowienia upoważniającego zarząd do wypłaty zaliczki).
UMORZENIE UDZIAŁÓW W SPÓŁCE
Dobrowolne- art. 199 KSH udział może być umorzony po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę
Przymusowe- udział może być też zbyty bez zgody wspólnika.
Umorzenie może nastąpić tylko w spółce właściwej (będącej już osobą prawną)
Umorzenie wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Dla przymusowego nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu.
Chodzi o pewność kontroli nad kwotą jaka ma być wypłacona wspólnikowi, którego udział został umorzony, wynagrodzenie nie może być niższe od określonej kwoty w przypadku umorzenia przymusowego, ochrona interesów wspólnika, którego udział został umorzony bez jego zgody.
Dla umorzenia dobrowolnego może nastąpić bez wynagrodzenia, umowa może stanowić że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników. (wyjątek od zasady że umorzenie wymaga uchwały wspólników).
ZMIANA UMOWY SPÓŁKI
Art. 256 KSH Zmiana wysokości kapitału zakładowego
Art. 255 wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru, obniżenie wymaga uchwały zarządu i wpisu do rejestru.
Obniżenie dokonywane w trybie art. 199 § 5 to stanowi że w przypadku ziszczenia się określonego zdarzenia, zarząd powinien powziąć uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego, chyba że umorzenie następuje z czystego zysku.
Odstępstwo od zasady że każda zmiana umowy wymaga uchwały wspólników
PODWYZSZENIE KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO
Art. 257 KSH jeśli podwyższenie następuje nie na mocy postanowień umowy może ono nastąpić przez zmianę umowy spółki. Oświadczenia dotychczasowych wspólników o objęciu nowych udziałów wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
SPOSOBY:
PODWYŻSZENIE WARTOŚCI NOMINALNEJ UDZIAŁÓW
USTANOWIENIE NOWYCH
Art. 258 prawo poboru udziałów powstałych w wyniku podwyższenia zakładowego- jeśli umowa lub uchwała o podwyższeniu nie stanowi inaczej, to wolą ustawodawcy dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów (prawo poboru) w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów). Charakter dyspozytywny- jeśli umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu nie stanowi inaczej,
Art. 260 uchwala o zmianie umowy można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku spółki- podwyższenie ze środków wewnętrznych spółki. (brak takiego przepisu w KH).
Art. 262 podwyższenie kapitału zarząd zgłasza do sądu rejestrowego. Podwyższenie następuje z chwilą wpisania do rejestru.
Sn z 1996- przeniesienie części środków z funduszu rezerwowego do kapitału akcyjnego dopuszczalnym sposobem powiększenia kapitału.
OBNIZENIE KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO
Art. 263 KSH uchwała o obniżeniu powinna określać wysokość a jaką kapitał zakładowy ma być obniżony oraz sposób obniżenia (skala redukcji, stopień redukcji)
Art. 264 O uchwalonym obniżeniu kapitału zakładowego zarząd niezwłocznie ogłasza, wzywając wierzycieli spółki do wniesienia sprzeciwu w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia ogłoszenia, jeżeli nie zgadzają się na obniżenie. Wierzyciele, którzy w tym terminie zgłosili sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni. Wierzycieli, którzy sprzeciwu nie zgłosili, uważa się za zgadzających się na obniżenie kapitału zakładowego.
Przepisów § 1 nie stosuje się, jeżeli pomimo obniżenia kapitału zakładowego nie zwraca się wspólnikom wpłat dokonanych na kapitał zakładowy, a jednocześnie z obniżeniem kapitału zakładowego następuje jego podwyższenie co najmniej do pierwotnej wysokości.
Art. 265 KSH § 1. Obniżenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego.
Do zgłoszenia obniżenia kapitału zakładowego należy dołączyć:
uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego,
dowody należytego wezwania wierzycieli,
oświadczenie wszystkich członków zarządu stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw w terminie określonym w art. 264 § 1, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni.
WYŁACZENIE WSPÓLNIKA
brak analogicznych uregulowań dotyczących spółki akcyjnej, podobieństwo do art. 418 i 418 1 KSH tzw. Wyciskanie wspólników mniejszościowych w spółkę akcyjną, inny charakter choć podobny rezultat (squeeze out- przymusowy wykup akcji drobnych akcjonariuszy przez akcjonariuszy większościowych mający na celu uzyskanie pełnej kontroli nad spółką akcyjną oraz zmniejszenie kosztów obsługi akcjonariatu (przypis red:).)
Spółka z.o.o. jest spółką kapitałową w której rozstrzygającym jest substrat kapitałowy, materialny a nie więzy osobowe, ale nie oznacza to że więzy te pozostają bez znaczenia i nie mają wpływu na funkcjonowanie spółki.
Art. 266 KSH Z ważnych przyczyn dotyczących danego wspólnika sąd może orzec jego wyłączenie ze spółki na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego.
Umowa spółki może przyznać prawo wystąpienia z powództwem, o którym mowa w § 1, także mniejszej liczbie wspólników, jeżeli ich udziały stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego. W tym przypadku powinni być pozwani wszyscy pozostali wspólnicy.
Udziały wspólnika wyłączonego muszą być przejęte przez wspólników lub osoby trzecie. Cenę przejęcia ustala sąd na podstawie rzeczywistej wartości w dniu doręczenia pozwu.
Ważne przyczyny - zwrot niedookreślony, którego ocena podlega organowi orzekającemu, przesłanka materialna, nie ma w art. 418 KSH
Legitymacja wszystkich pozostałych wspólników, ale przesądza o tym fakt, że udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego.
Umowa może przyznać prawo wystąpienia z powództwem także mniejszej liczbie wspólników jeśli ich udziały stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego. Dowód na to że powództwo doznaje ograniczenia na płaszczyźnie legitymacji czynnej- element kapitałowy
Art. 267. Sąd, orzekając o wyłączeniu, wyznacza termin, w ciągu którego wyłączonemu wspólnikowi ma być zapłacona cena przejęcia wraz z odsetkami, licząc od dnia doręczenia pozwu. Jeżeli w ciągu tego czasu kwota nie została zapłacona albo złożona do depozytu sądowego, orzeczenie o wyłączeniu staje się bezskuteczne.
W przypadku gdy orzeczenie o wyłączeniu stało się bezskuteczne z przyczyn określonych w § 1, wspólnik bezskutecznie wyłączony ma prawo żądać od pozywających naprawienia szkody.
Art. 268 W celu zabezpieczenia powództwa sąd może, z ważnych powodów, zawiesić wspólnika w wykonywaniu jego praw udziałowych w spółce. (art. 730 KPC)
ROZWIĄZANIE SPÓŁKI
Art. 270 Rozwiązanie spółki powodują:
przyczyny przewidziane w umowie spółki,
uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
ogłoszenie upadłości spółki,
inne przyczyny przewidziane prawem.
Art. 271. Poza przypadkami, o których mowa w art. 21, sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:
na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
PRZEPISY O ODPOWIEDZIALNOSCI CYWILNOPRAWNEJ
Art. 300. Przepisy art. 291-299 nie naruszają praw wspólników oraz osób trzecich do dochodzenia naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
Art. 291. Jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu, o którym mowa w art. 167 § 1 pkt 2 lub art. 262 § 2 pkt 3, odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.
Zakres podmiotowy- ograniczony do członków zarządu, którymi mogą być wspólnicy, ale nie muszą
Przesłanką odpowiedzialności jest wina- taki członek zarządu, który umyślnie lub przez niedbalstwo
Jeśli członkowie podadzą fałszywie, że wkłady zostały wniesione w całości i uczynią to umyślnie lub przez niedbalstwo to wówczas odpowiadaja solidarnie wobec wierzycieli wraz ze spółką - solidarność beiran zarządu i spółki
Art. 292. Kto, biorąc udział w tworzeniu spółki, wbrew przepisom prawa z winy swojej wyrządził spółce szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. (art. 415 KC)
Art. 293 Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy. Odpowiedzialność na zasadzie winy, za szkodę.
Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
Art. 294. Jeżeli szkodę, o której mowa w art. 292 i art. 293 § 1, wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę solidarnie.
Art. 295 Jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o naprawienie wyrządzonej jej szkody w terminie roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę, każdy wspólnik może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej spółce.
Tzw. ACTIO PRO SOCIO, poszkodowanym jest spółka, ale nie będzie ona stroną procesu, bo powodem jest wspólnik.
Skarga na rzecz spółki, poszkodowany nie wytoczył powództwa, wspólnik może takie powództwo wytoczyć, poszkodowany znajduje się poza procesem, ale wyrok zobowiąże do naprawienia szkody na rzecz tego poszkodowanego
Art. 297 Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
Szczególne terminu przedawnienia roszczeń
Art. 299 Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu (wg SN także likwidatorzy) odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.
To rozwiązanie zapewnia szczególną ochronę wierzycielom spółki w sytuacji gdy nie mogą uzyskać zaspokojenia od spółki, wierzyciele mogą bezpośrednio żądać zaspokojenia od członków zarządu, którzy nie są bezpośrednimi dłużnikami.
Odpowiedzialność członków zarządu bez względu na to czy w ramach podziału obowiązków dany człowiek miał do czynienia z zachowaniem powodujących powstanie takiego stanu.
Związana ze statusem członka zarządu. Możliwość żądania przez wierzyciela zaspokojenia zobowiązania od członka zarządu nie jest wyłączona jeśli członek zarządu jest zarazem wspólnikiem spółki z.o.o.
Przepisy § 1 i § 2 nie naruszają przepisów ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu.
Charakter odpowiedzialności z art. 299 wierzyciel nie został zaspokojony ale w następstwie tego nie powstała żadna szkoda- gwarancyjna (za cudze zobowiązanie), odszkodowawcza- wyłącza fakt nie poniesienia szkody.
SN do roszczeń wierzycieli spółki z.o.o. przeciwko członkom ich zarządu mają zastosowanie przepisy o przedawnieniu roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym
SN z 7.11.2008 przesądził że jest to odpowiedzialność odszkodowawcza (ale nie ma to mocy zasady prawnej), należy wykazać istnienie szkody (niezaspokojenie wierzytelności przez spółkę ale dla zwolenników że jest to odpowiedzialność gwarancyjna- to nie wystarcza bo nie ma wyraźnego zaznaczenia że to odszkodowawcza.), ulegają przedawnieniu z art. 442 1 kc, (?)
Jeśli główną funkcją jest ochrona wierzycieli to ochronę tę lepiej gwarantuje odpowiedzialność gwarancyjna, ale wierzyciel nawet przy przyjęciu konstrukcji odszkodowawczej nie musi wykazywać szkody bo szkodą jest już stan braku zaspokojenia wierzycieli.
Chodzi o sytuację gdy dłużnikiem jest spółka a wierzyciele z różnych powodów nie mogą uzyskać zaspokojenia, korzystny dla ochrony interesu wierzycieli spółki- uruchamia możliwość zaspokojenia się wierzycieli od podmiotów nie będących ich dłużnikami- od członków zarządu dłużnika i takich których majątek daje szansę na zaspokojenie
Podstawa odpowiedzialności jest bezskuteczność egzekucji wobec spółki (zakończone umorzeniem, ale szerzej brak możliwości zaspokojenia). Nie można zwolnić się art. 151 § 3 że wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Czy wierzyciel musi wykazać TW przeciw spółce czy wystarczy wykazanie istnienia wierzytelności samym TE- wystarczy legitymowanie się TE (nie musi nadawać KW jeśli wiadomo że postępowanie egzekucyjne będzie nieskuteczne)
W procesie musi być wykazane zadłużenie spółki- TE przeciw spółce jest wystarczającym dowodem. W procesie nie jest dopuszczalne badanie czy spółka jest dłużnikiem powoda- musi być to bezsporne, wynikać z TE, ponieważ spółka nie jest już stroną postępowania.
Dowodem na bezskuteczność: postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, inne dowody
Powództwo wytoczone gdy pozwany nie jest członkiem zarządu- ocena czy w danym czasie nim był- w czasie powstawania zobowiązania,
Spór dotyczący ZUS- na jakiej podstawie może dochodzić należności za nieodprowadzenie składki. Wątpliwość czy art. 299 może służyć W jakim jest ZUS, kilka orzeczeń, że to nie tylko te zobowiązania z prywatnym charakterze ale również publicznoprawnym. ZUS może na podstawie art. 299 dochodzić należności, członkowie zarządu mogą powoływać się na okoliczności wyłączające tę odpowiedzialność.
Jeśli przyjąć że to odpowiedzialność odszkodowawcza to okoliczności ekskulpacyjne-
We właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe ( stwarza to wierzycielom pewne szanse na zaspokojenie)
Niezgłoszenie wniosku o nastąpiło nie z jego winy (argument za odszkodowawczą, przeciwnicy- brak winy mieści się tylko w przesłance wyłączającej odpowiedzialność)
Prof. Nie zgadza się z argumentem, że powołanie się na brak winy z § 2 pkt 2 jako przesłankę tego, że to odpowiedzialność na zasadzie winy. W § 1 już odpowiedzialność a w § 2 okoliczności wyłączające, która istniałaby na podstawie § 1)
Pomimo niezgłoszenia wniosku wierzyciel nie poniósł szkody
Członek zarządu nie może bronić się przed odpowiedzialnością wykazując że nie zajmował się bezpośrednio działalnością, z którą związane jest powstanie danego zobowiązania- wszyscy odpowiadają solidarnie.
Odpowiedzialność ponoszą osoby które były członkami zarządu w chwili powstania zadłużenia
Art. 300. Przepisy art. 291-299 nie naruszają praw wspólników oraz osób trzecich do dochodzenia naprawienia szkody na zasadach ogólnych. Art. 415- deliktowa, art. 471- kontraktowa, OrdPod art. 115, 116 (niezależny od art. 299)
Argumenty na rzecz tezy że jest to odpowiedzialność gwarancyjna, bo odszkodowawcza- są przepisy na zasadach ogólnych
Złota akcja- uprawnienie szczególne ministra SP do wetowania uchwał lub innych czynności zarządów spółek, których przedmiot działalności jest związany z bezpieczeństwem państwa. Prof. Powołał się na uchylony akt prawny który został zastąpiony ustawą o szczególnych uprawnieniach SP (od 1.04.2010 ustawa z 18.03.2010 o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw SP) utrzymuje proces polegający na uprawnieniach SP realizowanych przez ministra SP do zgłaszania tzw. Weta do zachowań zarządu np. zbycie majątku spółki. Sprzeciw w formie decyzji administracyjnej, uchwała do której zgłoszony sprzeciw ministra nie podlega wykonaniu a czynność nie wywołuje skutków prawnych- gdy spółka nie zgadza się z decyzją, sprzeciw może zaskarżyć do sądu administracyjnego. Gdy sąd aprobuje zdanie udziałowca mniejszościowego jakim jest SP lub minął termin do wniesienia do sądu- ten sprzeciw wywołuje skutek nieważności uchwały lub czynności prawnej.
SPÓŁKA Z.O.O. W LIKWIDACJI
Zarząd dokonuje likwidacji spółki, gdy nie ma zarządu należy ustanowić likwidatorów
Art. 270 KSH zaistnienie przyczyn wymienionych w przepisie będzie skutkowało otwarciem likwidacji,
przyczyny przewidziane w umowie spółki, np.brak wymaganej koncesji
uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
ogłoszenie upadłości spółki,
inne przyczyny przewidziane prawem art. 271 KSH rozwiązanie spółki przez sąd
art. 246 § 1 wymogi dotyczące uchwał, o rozwiązaniu większość 2/3 głosów
Przeniesienie siedziby spółki za granicę nie jest wymienione w art. 246 § 1 KSH, bo musi być określone w umowie, przeniesienie wymaga zmiany umowy spółki czyli uzyskania 2/3 głosów tak jak w art. 246 §1 KSH.
Na żądanie wspólnika lub członka spółki jeśli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo zaszły inne przyczyny w toku działalności spółki
Art. 272 KSH rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia spółki z rejestru, po przeprowadzeniu likwidacji (utrata zdolności prawnej)
Art. 274 KSH moment otwarcia likwidacji- uprawomocnienie się orzeczenia sądu o rozstrzygnięciu, uchwała o rozwiązaniu, inna przyczyna, § 2 dodatek „w likwidacji”
Art. 275 § 1 KSH Do spółki w okresie likwidacji stosuje się przepisy dotyczące organów spółki, praw i obowiązków wspólników, jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej lub z celu likwidacji nie wynika co innego stosowanie wprost przepisów o organach spółki, zmiana zarządu spółki- funkcje przyjmują likwidatorzy, (zwykle są nimi członkowie zarządu)
Nadal funkcjonują organy nadzoru, można też zwołać zgromadzenie wspólników, § 2 nie można zrealizować prawa do dywidendy w okresie likwidacji, art. 273 jednomyślna uchwała wszystkich wspólników
Art. 276 KSH likwidatorzy - członkowie zarządu chyba że umowa stanowi inaczej,
Art. 277 KSH ogłoszenie otwarcia rejestracji (zgłoszenie sądowi rejestrowemu), ma charakter deklaratoryjny, bo otwarcie było wcześniej, art. 22 ustawy o KRS, wniosek o wpis nie później niż 7 dni od zdarzenia,
Art. 278 KSH obowiązek zgłoszenia dotyczy też uchylenia likwidacji
Art. 279 KSH Likwidatorzy powinni ogłosić o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia tego ogłoszenia termin zgłoszenia wierzytelności- 3 miesiące, niezgłoszenie w terminie nie powoduje wygaśnięcia, publikacja art. 5 KSH
Ukończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań, spieniężenie majątku, nawiązanie nowych interesów, tylko gdy trzeba załatwić te sprawy w toku,
Jeśli długi spółki są wymagalne to mają obowiązek je uregulować.
Zgłoszenie wierzytelności art. 279 i 285, Nadwyżka dzielona między wierzycieli stosownie do udziałów,
Art. 286 KSH podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli
Art. 287 KSH po podziale możliwe że nie zostanie zaspokojone bo wierzyciel zadbał należycie o swoje sprawy
W spółkach kapitałowych postępowanie likwidacyjne jest obowiązkowe, inaczej niż w osobowych, spółka akcyjna wpisana do rejestru handlowego może być wykreślona bez postępowania likwidacyjnego, ale tak było w latach 40tych
Postępowanie likwidacyjne ma służyć wierzycielowi ( bo jest ono ogłaszane),
Art. 275 KSH
W spółce akcyjnej rada nadzorcza jest obowiązkowa, art. 213 dotyczy spółek z.o.o.
Ujawnienie likwidatorów w KRS, art. 282 KSH czynności likwidacyjne, zastosowanie interesów spółki, ale w sposób racjonalny, art. 293 § 2 dołożenie staranności
Ściągnięcie wierzytelności- poprzez działania przewidziane prawem
Spłata długów spółki
Spieniężenie majątku spółki np. sprzedaż całości
Utrzymywanie nowych interesów
Zbywanie w toku publicznej licytacji
Prowadzenie spraw spółki
Art. 283 § 3, sposób wykonywania prawa reprezentacji, odpowiednie stosowanie przepisów o reprezentowaniu przez zarząd, art. 205 + 275 § 1 KSH
Art. 280. Do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej
Art. 284. Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury. W okresie likwidacji nie może być ustanowiona prokura, dawne prokury nie ulegają reaktywacji po zamknięciu likwidacji i należy je na nowo udzielić, niemożliwość jej udzielenia w trakcie likwidacji,
Dokonują spłaty wszystkich niespornych długów, art. 285 KSH wierzytelność
Jeśli pozostaje nadwyżka majątku spółki to następuje jej podział między wspólników (art. 286 § 1)
Art. 286 § 2 prawo do udziału w kwocie likwidacyjnej dla likwidatorów (dzielenie wg udziałów w spółce)
Art. 287 KSH przesłanki muszą zaistnieć kumulatywnie, nie zgłosili ani nie byli znani;
Art. 286 § 1 + 287 § 1 wierzytelność nie wygasa ale wierzyciele nie mogą dowodzić zwrotu majątku uzyskanego do 6 miesięcy i wierzyciele najpewniej mogą nie otrzymać pieniędzy
Art. 288 KSH chwila złożenia wniosku oznacza brak możliwości reaktywacji spółki (?)
Art. 272 KSH chwila wykreślenia spółki z rejestru (art. 20 ust. 4 KRS wykreślenie to także forma wpisu, nie ma następcy prawnego w takiej sytuacji)
Kiedy majątek spółki nie wystarcza na długi to czy może być likwidacja takiej spółki, istnienie niezaspokojonych zobowiązań nie stwarza przeszkody do wykreślenia spółki z rejestru (KRS) bo wtedy na rynku byłyby martwe produkty
Art. 299 KSH + art. 21 Prawo upadłościowe i naprawcze, art. 288 § 3 i4 przechowywanie ksiąg i dokumentów, art. 290 obowiązki informacyjne w kontekście upadłości
Wątpliwość RPO czy likwidator spółki może ponosić odpowiedzialność na podstawie art. 299 KSH, w latach 2006 i 2007- stanowisko negatywne. Z 2008- pozytywne. W literaturze jest stanowisko że stosuje się subsydiarnie do likwidatora,. Może być podstawą powództwa przeciwko członkom zarządu, likwidatorom.
SN z 28.01.2010- odpowiedzialność ponosi także likwidator spółki.
SPÓŁKA AKCYJNA
Cechy charakterystyczne spółki akcyjnej:
Jej kapitał jest znany, kapitał zakładowy (w KH akcyjny), jest podzielony na akcje zwane papierami wartościowymi (akcja to dokument mający charakter papieru wartościowego)
Ma możliwości obejmowania znacznej liczby wspólników, ale może być jeden wspólnik
Akcje co do zasady mają charakter zbywalny, ale cel spółki nie musi być gospodarczym
POWSTANIE
Art. 301 KSH Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Np. komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych, komercjalizacja- podmiot osoba prawna, staje się jednoosobową spółką akcyjną, której akcjonariuszem jest SP.
Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z.o.o.
Wymóg sporządzenia statutu (wewnętrzna konstytucja spółki) w formie aktu notarialnego, osoby które podpisują są założycielami spółki.
Art. 313 KSH 2 akty notarialne lub jedne, ale wymóg aktu jest niezbędny.
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, za zobowiązania spółki będącej osobą prawną odpowiada sama spółka. charakterystyczne dla spółek kapitałowych, osoby prawne samodzielnie odpowiadają za swoje zobowiązania.
Art. 306 KSH Do powstania spółki akcyjnej wymaga się:
zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli,
wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, z uwzględnieniem art. 309 § 3 i § 4,
ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,
wpisu do rejestru
wpis do rejestru powoduje, że dotychczasowa spółka w organizacji przekształca się we właściwą spółkę akcyjną.
STATUT
Zawiązanie spółki to początkowy etap powstawania spółki + podpisanie spółki, etap prowadzący do powstania spółki w organizacji, art. 310 § 1 zawiązanie spółki z chwilą objęcia wszystkich akcji
Art. 323 KSH z chwilą zawiązania spółki powstaje spółka akcyjna w organizacji.
art. 304 określa co powinien zawierać statut: nowości względem KH
wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego,
wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela, (odesłanie do art. 354)
KAPITAŁ ZAKŁADOWY
Drugim etapem jest wniesienie przez akcjonariuszy wkładów, art. 309 § 3 i 4
art. 308 KSH Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100.000 złotych. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.
Art. 302 KSH kapitał zakładowy dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej, jest możliwy obrót tymi akcjami jako dokumentami mającymi charakter papierów wartościowych.
w KH było pojęcie kapitał akcyjny,
W art. 304 zawarto obligatoryjne postanowienia statutu, pod rygorem bezskuteczności m.in. dla ograniczenie zbywalności akcji, uprawnień osobistych przyznanych akcjonariuszom, o których mowa w art. 354 (powoływanie lub odwoływanie członków zarządu, rady nadzorczej.
Prawa wynikają z samego faktu posiadania akcji (prawa Wspólnicze), inne są prawami przyznawanymi osobiście poszczególnym akcjonariuszom- uprawnienia osobiste wynikają ze statutu, korporacyjne z posiadania akcji.
W piśmiennictwie był pogląd, że także złota akcja jest uprawnieniem przyznanym osobiście- ten pogląd nie do przyjęcia, bo odnosi się tylko do uprawnień SP będącego wspólnikiem spółki.
AKCJA
Różne znaczenia:
Dokument będący papierem wartościowym inkorporującym uprawnienia akcjonariusza, art. 328 § 1 KSH
Ogół praw i obowiązków akcjonariusza w spółce
Ułamkowy udział w kapitale zakładowym
Akcje są zbywalne, jest możliwość rozporządzania nimi- art. 257 § 2, statut może uzależnić rozporządzaniem akcjami imiennymi- przeniesienie akcji uzależnia od zgody spółki,
Art. 343 KSH Wobec spółki uważa się za akcjonariusza tylko tę osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej, lub posiadacza akcji na okaziciela, z uwzględnieniem przepisów o obrocie instrumentami finansowymi.
Gdyby ktoś nabył akcję imienną, i nie wpisał do księgi nie jest uważany za akcjonariusza wobec spółki.
AKCJE UPRZYWILEJOWANE
Art. 352- 353 KSH Jednej akcji nie można przyznać więcej niż dwa głosy. W przypadku zamiany takiej akcji na akcję na okaziciela lub w razie jej zbycia wbrew zastrzeżonym warunkom uprzywilejowanie to wygasa
Spółka może wydawać akcje uprzywilejowane określone w statucie, zasada 1 akcja= 1 głos, akcja uprzywilejowana posiada więcej niż 1 głos ale mx. 2. Akcje imienne, zamiana akcji, zbycie wbrew wartości- uprzywilejowanie wygasa.
DYWIDENDY
Art. 353 KSH akcje uprzywilejowane w zakresie dywidendy mogą przyznawać uprawnionemu dywidendę, która przewyższa nie więcej niż o połowę dywidendę przeznaczoną do wypłaty akcjonariuszom uprawnionym z akcji nieuprzywilejowanych.
Nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed innymi akcjami, brak kumulacji zasady pierwszeństwa zaspokojenia i dywidendy (uprzywilejowany do dywidendy nie będzie miał w zakresie pierwszeństwa).
Akcje nieme- akcja uprzywilejowana co do dywidendy może być pozbawiona prawa głosu na zgromadzeniu.
Indywidualnie przyznawane, osobiste uprawnienie., § 3 ograniczenia wynikające z zakresu uprawnień, stosuje się odpowiednio do uprawnień przyznanych osobiście (akcje uprzywilejowane nie są uprawnieniami przyznawanymi osobiście)
ZŁOTA AKCJA
SN z 2004- spółka akcyjna, w której SP był mniejszościowym akcjonariuszem zaczął kwestionować powziętą przez większościowych akcjonariuszy uchwałę, twierdząc, że nie był reprezentowany na walnym zgromadzeniu (wbrew statutowi), tu próba wprowadzenia złotych akcji się nie powiodła.
SN- postanowienia warunkujące powzięcie uchwały od obecności akcjonariusza mniejszościowego są nieważne ze względu na art. 20 KSH (zasada równego traktowania), wg ETS możliwe jest uprzywilejowanie akcji SP ale po spełnieniu kilku przesłanek.
przyznanie mniejszościowemu akcjonariuszowi uprawnienia do blokowania uchwał walnego zgromadzenia, w polskim prawie jest niedopuszczalne, bo narusza art. 20 KSH ale mamy ustawę o złotym wecie SP, jest uzasadnione bo wszystkie państwa przyznają takie uprawnienia ze względu na potrzebę ochrony uzasadnionych interesów państwa jako akcjonariusza bardzo szczególnych spółek akcyjnych.
ustawa z 2005 roku o szczególnych uprawnieniach SP oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego.
uchwały lub czynności podjęte przez zarząd, uchwały walnego zgromadzenia lub zgromadzenia wspólników ochronie podlega tutaj bezpieczeństwo publiczne i porządek.
FIRMA
art. 305 KSH Spółki akcyjne mające siedzibę za granicą mogą tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warunki tworzenia takich oddziałów lub przedstawicielstw określa odrębna ustawa.
bardzo liberalne wymogi
PRAWA I OBOWIĄZKI AKCJONARIUSZY
Art. 328. Dokument akcji powinien być sporządzony na piśmie i zawierać następujące dane:
firmę, siedzibę i adres spółki,
oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru,
datę zarejestrowania spółki i wystawienia akcji,
wartość nominalną, serię i numer, rodzaj danej akcji i uprawnienia szczególne z akcji,
wysokość dokonanej wpłaty w przypadku akcji imiennych,
ograniczenia co do rozporządzania akcją,
postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki.
dokument akcji- różne definicje akcji
Art. 354. § 1. Statut może przyznać indywidualnie oznaczonemu akcjonariuszowi osobiste uprawnienia. W szczególności mogą one dotyczyć prawa powoływania lub odwoływania członków zarządu, rady nadzorczej lub prawa do otrzymywania oznaczonych świadczeń od spółki.
§ 2. Statut może uzależnić przyznanie osobistego uprawnienia akcjonariuszowi od dokonania oznaczonych świadczeń, upływu terminu lub ziszczenia się warunku.
§ 3. Ograniczenia dotyczące zakresu i wykonywania uprawnień wynikających z akcji uprzywilejowanych stosuje się odpowiednio do uprawnień przyznanych akcjonariuszowi osobiście.
§ 4. Uprawnienia osobiste przyznane indywidualnie oznaczonemu akcjonariuszowi wygasają najpóźniej z dniem, w którym uprawniony przestaje być akcjonariuszem spółki.
uprawnienia Wspólnicze/ akcyjne - wynikają z samego faktu posiadania udziałów w spółce z.o.o. lub akcji w akcyjnej, (SN przed KSH)
uprawnienia osobiste- dodatkowe, które uzyskuje indywidualny akcjonariusz
ZŁOTA AKCJA
czy prawa przyznane osobiście mogą być traktowane jako złota akcja? prof. twierdzi, że nie jest to trafne stanowisko, prawa przyznane osobiście mogą być dla każdego akcjonariusza nie tylko SP
pojęcie potoczne, wiąże się z uprawnieniem przysługującym SP w spółkach akcyjnych z jego udziałem, (gdy SP jest akcjonariuszem mniejszościowym)
chodzi głównie o spółki akcyjne, których działalność jest istotna z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego (np. spółki energetyczne, paliwowe). przy podejmowaniu uchwał w tych spółkach mniejszościowy akcjonariusz może sprzeciwić się podjęciu uchwały przez większość akcjonariuszy.
ORGANY
3 etap utworzenia spółki akcyjnej to utworzenie zarządu i rady nadzorczej, zarząd wykonuje ostatni krok- wpisanie do rejestru spółki. Art. 316 KSH Zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu.
Powoduje to nabycie osobowości prawnej, powinien zawierać informacje o spółce w tym imiona i nazwiska członków zarządu oraz sposób reprezentacji spółki (ujawnienie reprezentacji po uprzednim określeniu w statucie)
ZARZĄD
Prowadzi sprawy spółki, sfera wewnętrzna
Reprezentuje spółkę- sfera zewnętrzna, 1 lub więcej członków (najczęściej wieloosobowe występują).
Członków zarządu powołuje/ odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut stanowi inaczej, art. 372 bardzo szeroko przedmiotowo, zakreślone kompetencje członków zarządu, wszystkie czynności sądowe i pozasądowe.
członek może być w każdym czasie odwołany, nowość w stosunku do KH, zasada odwołalności jest elementem który pojawia się przy legitymacji o stwierdzenie nieważności uchwał walnego zgromadzenia.
REPREZENTACJA
Zasada - 2 podpisy, 2 członków zarządu lub 1 członek zarządu i prokurent.
Gdy osoba spoza grona akcjonariuszy to stosunek pracy lub inny
CZYNNA: Art. 373 Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania spółki określa jej statut. Jeżeli statut nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.
analogicznie do spółki z.o.o. (tam była umowa),
BIERNA: Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta może być 1 członek zarządu i prokurent, 1 członek zarządu może odebrać oświadczenie woli, kierowane do spółki.
Spór czy można określić kwotowo- do pewnego pułapu może być 1 osoba, powyżej 2 lub więcej. Wg SN może tak być. może być przewidziana reprezentacja mieszana (np. do kwoty X 1 osoba, powyżej łączna)
Do składania podpisów- reprezentacji określa statut lub potrzebnych jest 2 członków zarządu lub 1 członek zarządu = 1 prokurent (zasada 2 podpisów)
RADA NADZORCZA
Art. 381 KSH, obowiązek powołania, sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki
na wniosek akcjonariuszy, reprezentujących co najmniej 1/5 kapitału zakładowego wybór rady powinien być dokonany przez walne zgromadzenie w drodze głosowania, pozwala na większy wpływ rady mniejszościowym akcjonariuszom, mogą wymóc wbrew statutowi sposób powołania rady nadzorczej.
Problem podstawy prawnej zaskarżania uchwał rady- powództwa w KSH ale brak przepisów stanowiących podstawę do eliminowania uchwał. Stosować przepisy dotyczące uchwał walnego zgromadzenia (przez analogię) czy kc (art. 58 KC, 189 KPC)
Art. 411 KSH akcja daje prawo do 1 głosu na walnym zgromadzeniu, mogą być akcje uprzywilejowane - wtedy 2 głosy.
Art. 412 KSH problem oceny legitymacji czynnej, akcjonariusz nie może ani osobiście ani przez pełnomocnika ani jako pełnomocnik innej osoby głosować nad podjęciem uchwały dotyczącej jego odpowiedzialności z jakiegokolwiek tytułu wobec spółki.
Art. 393 KSH spółka może wystąpić o naprawienie szkody wyrządzonej przez akcjonariusza, (nie może akcjonariusz osobiście). Ustawodawca wyłącza uprawnienie z art. 412 dotyczące wykonywania prawa głosu. Problem jeżeli taka uchwała została podjeta to czy jest akcjonariusz legitymowany do wytoczenia powództwa (czy może podjętą uchwałę zaskarżyć jedno z powództw).
Art. 422 czy przyznaje uprawnienie akcjonariuszowi, którego uchwała dotyczy? SN z 2005 czy byłemu członkowi zarządu będącego akcjonariuszem przysługuje legitymacja. Czy może zaskarżyć uchwałę podjętą bez jego udziału. Wg SN nie jest legitymowany do wytoczenia powództwa.
WALNE ZGROMADZENIE
ZWYCZAJNE- art. 395 w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. zwołuje zarząd, rada nadzorcza (jeśli zarząd nie zwoła), inne osoby upoważnione przez statut jeśli nie zwoła zarząd.
NADZWYCZAJNE- art. 398 w przypadkach określonych w statucie, a także gdy osoby uprawnione do zwoływania walnych zgromadzeń uznają to za wskazane, zwołuje zarząd, rada nadzorcza, akcjonariusze reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego lub połowę głosów w spółce, inne osoby upoważnione. mogą żądać zwołania: akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący co najmniej 1/20 kapitału zakładowego.
Podejmowanie uchwał bezwzględną większością głosów, chyba że przepis stanowi inaczej, 50% + 1
Art. 415 Uchwała dotycząca emisji obligacji zamiennych i obligacji z prawem pierwszeństwa objęcia akcji, zmiany statutu, umorzenia akcji, obniżenia kapitału zakładowego, zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części i rozwiązania spółki zapada większością trzech czwartych głosów.
Rozwiązanie spółki- bezwzględna większość głosów jeśli statut nie stanowi inaczej, zmiany statutowe, zwiększenie świadczeń akcjonariuszy lub uszczuplenie praw przyznawanych osobiście. Wymagana zgoda wszystkich, których ta uchwała dotyczy.
art. 413 KSH akcjonariusz nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika ani jako pełnomocnik głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki. powstała wątpliwość gdy postanowi zaskarżyć taką uchwałę w przedmiocie pociągnięcia do odpowiedzialności- czy jest uprawniony? art. 422 § 3 mówi że prawo do zaskarżenia przysługuje akcjonariuszowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w głosowaniu. akcjonariusz spółki który był członkiem jej zarządu nie jest legitymowany do wystąpienia z powództwem o stwierdzenie nieważności uchwały w przedmiocie wyrażenia zgody na dochodzenie przeciwko niemu roszczeń o naprawienie szkody powstałej przy sprawowaniu zarządu.
PODEJMOWANIE UCHWAŁ
art. 414 KSH uchwały zapadają bezwzględną większością głosów (50% + 1)
modyfikacje zależą od przedmiotu uchwały, np. emisja obligacji zamiennych- ¾, finansowanie nabycia lub objęcia emitowanych przez nią akcji- bezwzględna większość
Art. 418 KSH- Przymusowy wykup akcji- tzw. Squeezed out (wyciśnięcie ze spółki), gdy wykup inicjują akcjonariusze większościowi
Walne zgromadzenie może podjąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji, akcjonariuszy mniejszościowych, którzy reprezentują maksymalnie 5 % akcji
Żądać może nie więcej niż 5 akcjonariuszy, którzy maja co najmniej 95% kapitału zakładowego i każdy z nich posiada min. 5 % kapitału. Uchwała wymaga większości 95 % głosów oddanych, statut może przewidywać surowsze rygory.
Uchwała powinna określać akcje- gwarancja by akcjonariusze mniejszościowi otrzymywali ekwiwalent za akcje
TK - art. 418 rozumiany jako niewyłączający prawa akcjonariusza pokrzywdzonego przymusowym wykupem akcji do zaskarżenia uchwały o tym wykupie jest zgodny z konstytucją
Uchwała nie wskazuje na materialno prawne przesłanki wykupu, pytanie czy to instytucja tego samego rodzaju co wyłączenie wspólnika i przesłanki tylko z art. 418 i 418 1 TK orzekł że art. 418 § 1 jest zgodny z Konstytucją rozumiany jako niewyłączne prawa. Wg profesora powiedział (TK) za dużo w uzasadnieniu, może to wywołać skutki tożsamego z sentencją. Uzasadnione może być tylko troską o interes spółki, działanie mniejszościowego Spólnika autentycznie zagrażające interesom spółki.
SN z 30.10.2008 skład orzekający nie zgodził się , brak przesłanek ochrony akcjonariusza mniejszościowego w art. 418. Formalne przesłanki, próba wprowadzenia dodatkowych przesłanek nie do pogodzenia z wolą ustawodawcy. Art. 418 określa wszystkie przesłanki podjęcia takiej uchwały (podmiotowe i przedmiotowe.
instrument mogący prowadzić do wywłaszczenia akcjonariuszy mniejszościowych.
Art. 418 1 KSH przymusowy odkup akcji gdy inicjują akcjonariusze mniejszosciowi
uprawnienie akcjonariuszy mniejszościowych do zmuszania akcjonariuszy większościowych aby odkupili ich akcje.
Od 2005 r., nie więcej niż 5% kapitału zakładowego, akcjonariusze mogą żądać umieszczenia w porządku obrad walnego zgromadzenia powzięcia uchwały o przymusowym odkupie ich akcji przez nie więcej niż 5% akcjonariuszy reprezentujących nie mniej niż 95% kapitału.
Wytoczony proces przez akcjonariusza mniejszościowego - stwierdzenie nieważności uchwały powziętej w sposób sprzeczny z prawem.
spór między SN a TK czy uchwała musi określać materialno prawne przesłanki czy wystarczy art. 418 KSH, te instrumenty nie są tożsame z wyłączeniem wspólnika (spółka z.o.o.), ustawodawca przewiduje przesłankę w postaci ważnych powodów.
TK- art. 418 jest konstytucyjny, uchwała podjęta w tym przedmiocie przez zgromadzanie akcjonariuszy podlega kontroli jak uchwała zgromadzenia wspólników w spółce z.o.o. ale możliwość kontroli na podstawie art. 418, 418 1 tylko na podstawie przesłanek, o których mowa w tych artykułach.
uchwały na mocy tych przepisów mogą podlegać ocenie na podstawie powództw zmierzających do eliminacji uchwał zgromadzenia wspólników.
problem gdy „wyciśnięci” akcjonariusze mniejszościowi wystąpią z powództwem o stwierdzenie nieważności uchwały w art. 418 brak przesłanki niezgodności z przepisem ustawy.
POWÓDZTWA
w KH jedno powództwo.
POWÓDZTWO O UCHYLENIE UCHWAŁY
art. 422 § 1 KSH i - podstawą wytoczenia powództwa jest fakt sprzeczności ze statutem bądź dobrymi obyczajami i godząca w interes spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie akcjonariuszy (różne konfiguracje)
orzeczenie SN z 16.04 .2004- uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy może być uznana za krzywdzącą zarówno wówczas gdy cel pokrzywdzenia istniał w czasie podejmowania uchwały jak i wtedy gdy treść spowodowała iż jej wykonanie doprowadziło do pokrzywdzenia akcjonariusza. prof. zgadza się z pierwszą częścią. sam cel pokrzywdzenia nie jest przesłanką wystarczającą do uchylenia uchwały, więc skutek w postaci pokrzywdzenia akcjonariuszy też powinien być wystarczającą przesłanką.
art. 422 § 2 legitymacja czynna (dotyczy także drugiego powództwa). przysługuje organom spółki:
zarządowi, radzie nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów,
akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu; wymóg głosowania nie dotyczy akcjonariusza akcji niemej,
akcjonariuszowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu,
akcjonariuszom, którzy nie byli obecni na walnym zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania walnego zgromadzenia lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad.
rozbieżność w doktrynie, że członkowie organu są uprawnieni jeśli status posiadają, jeśli jednak uchwała o powołaniu została usunięta z obrotu to były członek, wiec nie ma legitymacji czynnej.
art. 423 § 2 zaskarżenie uchwały nie wstrzymuje postępowania rejestrowego, (nie było w KH)- prof. nie do końca akceptuje, wymuszenie ograniczenia oceny, ogranicza prawo do sądu
podmiot który wytacza powództwo nie będzie podlegał sankcjom. powoda nie można pozbawić możliwości dochodzenia sądowej kontroli.
art. 424 należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, 6 miesięcy od powzięcia uchwały.
POWÓDZTWO O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI UCHWAŁY
art. 425 § 1 KSH Osobom lub organom spółki wymienionym w art. 422 § 2 przysługuje prawo do wytoczenia przeciwko spółce powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia sprzecznej z ustawą. Przepisu art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego nie stosuje się
spór czy takie orzeczenie sądu- stwierdza nieważność względna, bezwzględna? ex tunc czy ex nunc. czy można sięgać do art. 58 KC
wg prof. rozwiązania KSH- szczególna, samodzielna, regulacja stwierdzenia nieważności uchwał przy założeniach że uchwały są czynnościami prawnymi, brak podstaw do sięgania do kc zwłaszcza art. 58 (tutaj jest sprzeczność z ustawą, z kc, z zasadami współżycia społecznego, obejście prawa) w KSH sprzeczność z ustawą
określone ramy czasowe - 6 miesięcy od wiadomości o uchwale, 2 lata od jej powzięcia. po tym czasie nie może być wniesione. szczególna sankcja nieważności, która wywołuje skutek w chwili uprawomocnienia, gdy miną terminy to uchwała musi być stosowana, wg art. 58 kc- czynność jest nieważna ab initio niezależnie od tego czy wniesione powództwo.
nie stosuje się art. 189 KPC, to powództwo powołuje jako materialno prawną przesłankę art. 58 KC. problem czy wyłączenie art. 189 KPC stanowi ograniczenie tylko tych podmiotów, które są w art. 422 . to odrzucone w piśmiennictwie, bo podmioty zainteresowane wyłączeniem uchwały miałyby limit czasowy a pozostałe czas nieograniczony.
ograniczenia podmiotowe i czasowe łagodzone przez art. 424- upływ terminu nie wyłącza możliwości podniesienia zarzutu nieważności uchwały w innym procesie.
art. 427 KSH wyrok uchylający uchwałę, § 4 także stwierdzenie nieważności uchwały, wyrok ma moc obowiązującą pomiędzy spółką a wszystkimi akcjonariuszami i między spółką a członkami organów. zawęża (przepis szczególny) prawomocność materialną., w przypadkach gdy ważność czynności spółki zależna jest od uchwały (bądź stwierdzenia jej nieważności) nie ma skutku wobec osób trzecich, działających w dobrej wierze.
art. 365 KPC prawomocność, orzeczenie wiąże nie tylko strony i sąd ale też inne osoby, sady itp.
ochrona osoby trzeciej na wypadek unicestwienia uchwały wymaganej dla ważności czynności, np. spółka dokonała zbycia nieruchomości na rzecz osoby trzeciej, został dokonany wpis w KW i akcjonariusze domagają się uchylenia lub unieważnienia. taki wyrok otrzymują bo sąd bada przesłanki które są niezbędne dla uwzględnienia powództwa. ale wyrok nie ma skutków wobec osoby trzeciej. art. 7 KC- domniemanie dobrej wiary stosowany w tym wypadku dzięki art. 2 KSH, spółka może próbować obalić to domniemanie dobrej wiary i wykazać że w trakcie dokonywania tej czynności osoby trzecie działały w dobrej wierze.
ZMIANA STATUTU
PODWYŻSZENIE KAPITAŁU
art. 431 KSH Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji.
sposoby objęcia nowych akcji:
subskrypcja prywatna- złożenie oferty przez spółkę, pisemne przyjęcie przez oznaczonego adresata
zamknięta- zaoferowanie akcji wyłącznie akcjonariuszom, którzy mają prawo poboru, art. 433 akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w stosunku do posiadanych akcji, art. 434 akcje, co do których akcjonariuszom
otwarta- zaoferowanie akcji w drodze ogłoszenia (art. 440)
art. 442 (nie było w KH) walne zgromadzenie może podwyższyć kapitał zakładowy przeznaczając na to środki kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku (tzw. podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki i zasilanie wewnętrzne)
orzeczenia z czasów obowiązywania KH- 19.07.1996 dopuszczalne jest podwyższenie kapitału akcyjnego przez zwiększenie wartości nominalnej akcji. możliwe też przez przeniesienie do kapitału akcyjnego (dziś zakładowego) środków kapitału rezerwowego jeśli taki sposób przewidziany jest w statucie spółki. SN z 11.03.1997- podwyższenie kapitału akcyjnego może być przez wartość nominalną akcji, z równoczesnym przeniesieniem części kapitału rezerwowego na akcyjny.
KAPITAŁ DOCELOWY- WARUNKOWE PODWYŻSZENIE
art. 444 KSH Statut może upoważnić zarząd na okres nie dłuższy niż trzy lata do podwyższenia kapitału zakładowego na zasadach określonych w niniejszym rozdziale. Zarząd może wykonać przyznane mu upoważnienie przez dokonanie jednego albo kilku kolejnych podwyższeń kapitału zakładowego w granicach określonych w § 3 (kapitał docelowy).
novum, statut (czyli walne zgromadzenie) może upoważnić zarząd na okres nie dłuższy niż 3 lata do podwyższenia kapitału zakładowego, kapitał docelowy nie może przekraczać ¾ kapitału zakładowego (tzw widełkowe podwyższanie)
upoważnienie zarządu do podwyższania kapitału nie może obejmować uprawnienia do podwyższenia ze środków własnych spółki.
OBNIŻENIE KAPITAŁU
art. 455 Kapitał zakładowy obniża się, w drodze zmiany statutu,
przez zmniejszenie wartości nominalnej akcji,
połączenie akcji
przez umorzenie części akcji
w przypadku podziału przez wydzielenie.
ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA
Art. 459. Rozwiązanie spółki powodują:
przyczyny przewidziane w statucie,
uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę,
ogłoszenie upadłości spółki,
nne przyczyny przewidziane prawem.
Art. 460. Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru rozwiązaniu może zapobiec uchwała walnego zgromadzenia powzięta wymaganą dla zmiany statutu większością głosów, oddanych w obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego.
Art. 463. Likwidatorami są członkowie zarządu
Art. 468. Likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki (czynności likwidacyjne). Nowe interesy mogą podejmować tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku. Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki - jedynie na mocy uchwały walnego zgromadzenia i po cenie nie niższej od uchwalonej przez zgromadzenie.
Art. 477. W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk.
Art. 478. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą wykreślenia spółki z rejestru.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRANWA
art. 479 KSH Jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu, o którym mowa w art. 320 § 1 pkt 3 i 4 lub w art. 441 § 2 pkt 5, odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.
nawet jeśli brak szkody
przepisy podobne do uregulowań spółki z.o.o., normy szczególne w stosunku do odpowiedzialności określonej w KC, nie wolno więc sięgać do KC
odpowiedzialność członków zarządu- art. 479
nieograniczony krąg podmiotów ponoszących odpowiedzialność (art. 480- kto bierze udział w tworzeniu spółki)
podstawą odpowiedzialności jest wina w art. 479 (umyślność i niedbalstwo), art. 480 i 481 (wina własna), art. 483 za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem chyba że nie ponoszą winy.
art. 486- tzw. ACTIO PRO SOCIO- powództwo na rzecz spółki.
Jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o naprawienie wyrządzonej jej szkody w terminie roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę, każdy akcjonariusz lub osoba, której służy inny tytuł uczestnictwa w zyskach lub podziale majątku, może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej spółce.
normalnie z tymi roszczeniami może wystąpić spółka, ale jeśli spółka nie skorzysta z tych uprawnień to może wytoczyć powództwo także akcjonariusz, z różnych przyczyn organy za pośrednictwem których działa spółka wzbraniają się przed wytoczeniem powództwa odszkodowawczego na rzecz spółki. wobec powyższego ustawodawca przewidział art. 486 uprawnione do wytoczenia powództwa szkody wyrządzonej spółce a nie tej osobie.
ŁĄCZENIE, PODZIAŁ, PRZEKSZTAŁCANIE SPÓŁEK
ŁĄCZENIE (KUMULACJA)
art. 491 KSH Spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną.
art. 492 KSH Połączenie może być dokonane:
INKORPORACJA- przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie), wchłonięcie jednej spółki przez drugą, wspólnicy spółki przejmowanej uzyskują udziały spółki przejmującej, jedna ze spółek zachowuje swój byt prawny
FUZJA- przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki). zawiązanie nowej spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek, nowy 3 podmiot
uprawnienia publicznoprawne np. koncesje, zezwolenie, te uprawnienia przechodzą na nową spółkę zawiązaną w wyniku fuzji
Art. 494 KSH Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki z dniem połączenia przechodzą w szczególności- zezwolenia, koncesje, chyba że decyzja o udzieleniu zezwolenia wyraźnie tego zabrania (ustawowa sukcesja generalna)
PODZIAŁ
art. 528 KSH Spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych. Nie jest dopuszczalny podział spółki akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości.
Spółka osobowa nie podlega podziałowi.
Nie może być dzielona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.
warunkiem pokrycie kapitału zakładowego w całości.
PRZEKSZTAŁCANIE
art. 551 KSH każdy rodzaj spółki handlowej (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą).
spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową, inną niż jawna.
USTAWA O PRZEDSIĘBIORSTWACH PAŃSTWOWYCH
ustawa z dnia 25.09.1981 r., stosuje się przepisy z KC (art. 38, 33-35)
przedsiębiorstwo państwowe- straciły na znaczeniu po transformacji ustrojowej, największe znaczenie w gospodarce planowej (model dyrektywmy)
art. 1 Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną.
ustawa dopuszcza upadłość pp.
Art. 2 Organy przedsiębiorstwa samodzielnie podejmują decyzje oraz organizują działalność we wszystkich sprawach przedsiębiorstwa, zgodnie z przepisami prawa i w celu wykonania zadań przedsiębiorstwa
Organy państwowe mogą podejmować decyzje w zakresie działalności przedsiębiorstwa państwowego tylko w wypadkach przewidzianych przepisami ustawowymi.
Art. 58. Organ założycielski dokonuje kontroli i oceny działalności przedsiębiorstwa oraz pracy dyrektora.
organ założycielski ma prawo władczego wkraczania w sprawy przedsiębiorstwa tylko w wypadkach przewidzianych przepisami ustawowymi
Art. 60. Organ założycielski ma prawo nałożyć na przedsiębiorstwo obowiązek wprowadzenia do planu przedsiębiorstwa zadania lub wyznaczyć przedsiębiorstwu zadanie poza planem, jeżeli jest to niezbędne ze względu na potrzeby obrony kraju, w wypadku klęski żywiołowej bądź w celu wykonania zobowiązań międzynarodowych.
Wykonanie zadania następuje na podstawie umowy zawartej między przedsiębiorstwem a jednostką organizacyjną wskazaną przy nakładaniu zadania (obowiązek zawarcia umowy- relikt, umowa obligatoryjna)
KATEGORIE PRZEDSIĘBIORSTW Art. 5.
1) przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych, ich działalność oparta na zasadach samofinansowania
2) przedsiębiorstwa użyteczności publicznej- ograniczone samofinansowanie, mają na celu bieżące, nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności, w przedmiotowo określonych płaszczyznach
Art. 6 ust. 3 Organ założycielski ma obowiązek dotowania działalności przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, którego działalność jest nierentowna, ale konieczna ze względu na potrzebę zaspokajania potrzeb ludności.
Art. 7. 1. Przedsiębiorstwa państwowe tworzą:
naczelne oraz centralne organy administracji państwowej,
Narodowy Bank Polski i banki państwowe,
zwane w dalszych przepisach ustawy organami założycielskimi.
Art. 11. Przedsiębiorstwo państwowe może w celach gospodarczo uzasadnionych tworzyć jednostki gospodarcze, przewidziane w przepisach prawa.
ORGANY
Art. 30. Organami są:
ogólne zebranie pracowników (delegatów),
rada pracownicza
powołuje dyrektora spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu (bez niego- nie ważne art. 35 )
dyrektor przedsiębiorstwa.
inaczej powołuje się dla obu kategorii przedsiębiorstw
zarządza przedsiębiorstwem i reprezentuje je na zewnątrz.(art. 32)
podejmuje decyzje samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność.
powołuje i odwołuje głównego księgowego oraz swojego zastępcą za zgodą rady pracowniczej, nie są to organy (art. 44).
zastępca uczestniczy w reprezentacji przedsiębiorstwa.
UMOWA MENADŻERSKA Art. 45a
Organ założycielski może powierzyć zarządzanie przedsiębiorstwem państwowym osobie fizycznej lub prawnej na drodze umowy, zarządca jest umocowany w składaniu wszelkich oświadczeń woli.
organ odwołuje dyrektora, zarządca przejmuje jego kompetencje.
Art. 45c Organ założycielski może rozwiązać ze skutkiem natychmiastowym umowę o zarządzanie przedsiębiorstwem:
1) zarządca w związku z zarządzaniem przedsiębiorstwem dopuszcza się rażącego naruszenia prawa,
2) przedsiębiorstwo państwowe przez co najmniej 3 kolejne miesiące nie wypełnia zobowiązań wobec Skarbu Państwa z tytułu podatków,
3) zarządca w sposób istotny naruszył postanowienia umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem,
4) zachodzi wypadek, o którym mowa w art. 37a ust. 1 pkt 4. przedsiębiorstwo państwowe przekroczyło wskaźniki przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
MIENIE PP
może tworzyć jednostki gospodarcze przewidziane w przepisach prawa, ograniczenie w dysponowaniu mieniem, art. 46 a
ograniczenie w sferze swobody, zgłoszenie zamiaru dokonania czynności prawnej.
REPREZENTACJA ART. 50
Art. 50. Do dokonywania czynności prawnych samodzielnie w imieniu przedsiębiorstwa państwowego upoważniony jest dyrektor. Zastępcy dyrektora oraz pełnomocnicy przedsiębiorstwa działają w granicach ich umocowania.
jednoosobowa reprezentacja z modyfikacjami: odejście od reguły jednoosobowej, na rzecz łącznej (2 osoby), dla skuteczności czynności dotyczącej powyżej 5 000 zł wymagana jest współpraca co najmniej 2 osób.
Art. 55. Przedsiębiorstwo może podjąć działalność w dziedzinie nieprzewidzianej w akcie o jego utworzeniu. w roku wejścia w życie ustawy (1981) był to kontrowersyjny przepis, ze względu na obowiązywanie art. 36 KC który mówił o specjalnej zdolności prawnej osób prawnych- działały tylko w zakresie określonym w akcie założycielskim.
NADZÓR NAD PP art. 58
Organ założycielski dokonuje kontroli i oceny działalności przedsiębiorstwa oraz pracy dyrektora. zasada samodzielności, samofinansowania a drugiej strony ingerencja przewidziana przepisami
Art. 63. Dyrektorowi przedsiębiorstwa oraz radzie pracowniczej przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu w stosunku do decyzji podjętych wobec przedsiębiorstwa przez organ sprawujący nad nim nadzór.
uprawnienia „obronne” dyrektora, postępowanie art. 690 kpc, dyrektor może wnieść sprzeciw (i rada pracownicza) wnosi się do organu który wydał decyzję i ją wstrzymuje, mógłby ten organ nie uwzględnić sprzeciwu- podtrzymanie decyzji.
możliwość kontroli na drodze sądowej - Art. 64. W razie doznania szkody z powodu wykonania decyzji organu sprawującego nadzór, przedsiębiorstwo może żądać od tego organu odszkodowania.
POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE ART. 65
Jeżeli prowadzi działalność ze stratą, organ założycielski w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych może wszcząć postępowanie naprawcze, ustanawiając nad przedsiębiorstwem zarząd komisaryczny.
niewydolne organy kolegialne ulegają rozwiązaniu, a założycielski organ odwołuje dyrektora. zarząd komisaryczny przejmuje kompetencje organów z wyjątkami
Art. 67. Osoba sprawująca zarząd komisaryczny niezwłocznie po jego ustanowieniu jest obowiązana przedstawić organowi założycielskiemu do zatwierdzenia program naprawy przedsiębiorstwa.
jeśli ustaną przyczyny (nie będzie straty) to organ założycielski wyda zarządzenie o uchyleniu zarządu komisarycznego.
USTAWA O KOMERCJALIZACJI I PRYWATYZACJI
ustawa z 1996 r., tekst jednolity z roku 2002. regulacja prywatyzacji z 1990 r. (pierwsza ustawa)
KOMERCJALIZACJA
proces, w wyniku którego przedsiębiorstwo traci status przedsiębiorstwa państwowego w rozumieniu ustawy o przedsiębiorstwach, staje się spółką kapitałową, której jedynym wspólnikiem jest państwo reprezentowane przez SP (może potem dochodzić do zbycia przedsiębiorstwa na rzecz innych podmiotów). polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę. spółka ta wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było przedsiębiorstwo państwowe, bez względu na charakter prawny tych stosunków (sukcesja generalna)
PRYWATYZACJA
POŚREDNIA/ KAPITAŁOWA polega na obejmowaniu akcji spółki SP powstałych na skutek komercjalizacji przez osoby inne niż Skarb Państwa), nabywanie akcji lub udziałów Skarbu Państwa,
zmiana istoty charakteru osoby prawnej, byli pracownicy mają uprawnienie do uzyskania nieodpłatnych akcji (ale czasowe ograniczenie rozporządzania)
Art. 5. Do spółki powstałej w wyniku komercjalizacji, o ile ustawa nie stanowi inaczej, stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych. ale do akcji nie stosuje się art. 418 KSH
Art. 18. . Spółka powstała w wyniku komercjalizacji może być jedynym założycielem spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE
KOMERCJALIZACJA
(powstanie spółki kapitałowej)
ZBYCIE AKCJI
ODPŁATNE NIEODPŁATNE
SPÓŁKA KAPITAŁOWA
Zbywanie akcji
Art. 31a. Akcje w imieniu Skarbu Państwa zbywa minister właściwy do spraw Skarbu Państwa.
Art. 33. akcje należące do Skarbu Państwa są zbywane w trybie:
oferty ogłoszonej publicznie,
przetargu publicznego,
rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia,
przyjęcia oferty złożonej przez podmiot ogłaszający wezwanie, o którym mowa w art. 86 ust. 4, art. 151 lub art. 154 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi
nieważne zbycie jeśli zastosowano inny tryb, publiczny charakter zbywania akcji. Rada Ministrów może zezwolić na inny niż przewidziany w ust. 1 tryb zbywania akcji.
Uprawnienia pracowników do nabywania akcji
Art. 36. Uprawnionym pracownikom przysługuje prawo do nieodpłatnego nabycia, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, do 15% akcji spółki należących do Skarbu Państwa według stanu sprzed zbycia pierwszych akcji na zasadach ogólnych określonych w rozdziale 1 działu IV.
wcześniej pracownicy mogli nabyć po korzystnej cenie akcje, obecnie nieodpłatne, ale nie mogą być one przedmiotem obrotu przez 2 lata od zbycia pierwszych akcji, prób zbycia przed tym terminem jest sankcjonowana nieważnością,, ograniczenie oporów pracowników przed zmianą statusu przedsiębiorstwa państwowego na spółkę kapitałową.
Art. 38c. Prawo do nieodpłatnego nabycia akcji podlega dziedziczeniu.
BEZPOŚREDNIA/ LIKWIDACYJNA rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego lub spółki powstałej w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą
PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE
ROZPORZĄDZANIE MIENIEM
SPRZEDAŻ CAŁOŚCI
ODDANIE DO ODPŁATNEGO KORZYSTANIA (podobne do leasingu w KC)
WNIESIENIE PRZEDSIĘBIORSTWA DO SPÓŁKI
Art. 39. Prywatyzacja bezpośrednia polega na rozporządzeniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego przez:
sprzedaż przedsiębiorstwa,
wniesienie przedsiębiorstwa do spółki,
oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.
pracownicy zawiązują spółkę, otrzymują od SP przedsiębiorstwo nie płacąc ceny, ale otrzymują ją do odpłatnego korzystania.
Art. 40. kupujący lub przejmujący wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki przedsiębiorstwa państwowego, bez względu na charakter stosunku prawnego, z którego te prawa i obowiązki wynikają.
W razie upadłości kupującego lub przejmującego przedsiębiorstwo, zobowiązania z tytułu spłaty należności wobec Skarbu Państwa zaspokajane są w kolejności przewidzianej do zaspokajania zobowiązań podatkowych.
Art. 47.. Przejęcie w wyniku prywatyzacji bezpośredniej zobowiązań przedsiębiorstwa państwowego, powstałych przy prowadzeniu przedsiębiorstwa, nie wymaga zgody wierzycieli. tutaj W nie ma wpływu na zmianę D (nie jest to konstrukcja przejęcia długu z art. 519 KC)
Kupujący lub przejmujący przedsiębiorstwo jest odpowiedzialny za zobowiązania przedsiębiorstwa państwowego; odpowiedzialność kupującego lub przejmującego przedsiębiorstwo ogranicza się do wartości przedsiębiorstwa według stanu z chwili nabycia, a według cen z chwili zaspokojenia wierzyciela. + art. 55 4 KC
Publiczny charakter zbycia, ochrona pracowników przy wniesieniu (Art. 48)
przetargu publicznego,
rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia.
Art. 51. Oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania może nastąpić na rzecz spółki, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:
do spółki przystąpiła odpowiednio ponad połowa ogólnej liczby pracowników przedsiębiorstwa państwowego albo pracowników i rolników lub rybaków,
akcjonariuszami spółki są wyłącznie osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju, chyba że minister właściwy do spraw Skarbu Państwa zezwoli na uczestnictwo w spółce osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania za granicą lub osobom prawnym,
akcjonariuszami spółki są wyłącznie osoby fizyczne, chyba że minister właściwy do spraw Skarbu Państwa zezwoli na uczestnictwo w spółce osobom prawnym,
opłacony kapitał zakładowy spółki nie jest niższy, z zastrzeżeniem przypadków określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 54 ust. 2 pkt 1, niż 20% wysokości funduszu założycielskiego i funduszu przedsiębiorstwa w dniu, na który został sporządzony bilans za rok obrotowy poprzedzający wydanie zarządzenia o prywatyzacji bezpośredniej,
co najmniej 20% akcji zostało objętych przez osoby niezatrudnione w prywatyzowanym przedsiębiorstwie państwowym.
Art. 52.. Oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania następuje w drodze umowy zawartej między Skarbem Państwa a przejmującym na okres nieprzekraczający dziesięciu lat.
PRAWO SPÓŁDZIELCZE
ustawa z 1982 roku, tekst jednolity z 2003 roku,
Art. 1.Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.
Art. 3.Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. w literaturze interpretacje, że majątek ten nie jest własnością spółdzielni ale członków, w znaczeniu jurydycznym- osoba prawna, w znaczeniu ekonomicznym- członkowie. w przypadku likwidacji, upadłości może wrócić do majątku członków.
prowadzi działalność na podstawie statutu. (Art. 5):
oznaczenie nazwy z dodatkiem "spółdzielnia" lub "spółdzielczy" i podaniem jej siedziby
przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania, o ile założono ją na czas określony
wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może określać ich górną granicę
prawa i obowiązki członków
zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków
zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał
zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni
zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni.
TRYB ZAKŁADANIA I REJESTROWANIA SPÓŁDZIELNI ART. 6.
Osoby zamierzające założyć spółdzielnię (założyciele) uchwalają statut spółdzielni, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów, oraz dokonają wyboru organów spółdzielni, których wybór należy w myśl statutu do kompetencji walnego zgromadzenia, lub komisji organizacyjnej w składzie co najmniej trzech osób.
dolny limit członków to 10 osób fizycznych, 3 osoby prawne i 10 członków w przypadku mieszanego charakteru (wg SN)
Art. 7.Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i nabywa z tą chwilą osobowość prawną (Art. 11)
Art. 12a.Zmiana statutu spółdzielni wymaga uchwały walnego zgromadzenia podjętej większością 2/3 głosów. zmiana przed wpisaniem do KRS nie wywołuje skutków prawnych.
art. 15 Spółdzielnia liczy co najmniej dziesięciu członków, a spółdzielnia produkcji rolnej co najmniej pięciu członków, o ile statut nie wymaga liczby większej.
CZŁONKOWIE, ICH PRAWA I OBOWIĄZKI
art. 15 Członkiem może być osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, statut może określać wypadki, w których dopuszczalne jest członkostwo osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnych lub niemających tej zdolności. Osoby takie nie mogą być członkami organów spółdzielni. W walnym zgromadzeniu biorą one udział przez swoich przedstawicieli ustawowych.
Art.. 17 nabycie członkowstwa:
pierwotne: Założyciele spółdzielni, którzy podpisali statut, stają się członkami spółdzielni z chwilą jej zarejestrowania.
pochodne: Przystępujący do spółdzielni po jej zarejestrowaniu stają się członkami spółdzielni z chwilą przyjęcia ich przez spółdzielnię.
Statut spółdzielni powinien wskazywać organ spółdzielni właściwy do przyjmowania członków. Jeżeli organem tym nie jest walne zgromadzenie, statut powinien wskazywać także organ, do którego służy odwołanie od decyzji odmawiającej przyjęcia, oraz określać terminy wniesienia i rozpatrzenia tego odwołania.
art. 19 wpisowe i deklaracja ilości udziałów, uczestniczy w pokrywaniu strat do wysokości zadeklarowanych udziałów, ale nie oznacza odpowiedzialności członka wobec wierzycieli tylko uczestniczy w pokrywaniu strat.
USTANIE CZŁONKOWSTWA
wystąpienie za wypowiedzeniem - art. 22.
Członek spółdzielni może wystąpić z niej za wypowiedzeniem. Wypowiedzenie powinno być dokonane pod nieważnością w formie pisemnej. Termin i okres wypowiedzenia określa statut. Za datę wystąpienia uważa się następny dzień po upływie okresu wypowiedzenia możliwe ze względu na dobrowolny charakter spółdzielni.
wykluczenie- art. 24.
Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Statut określa przyczyny wykluczenia.
wykreślenie- art. 25.
Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia.
z powodu przebywania w więzieniu z przyczyn niezwiązanych z pełnieniem obowiązków w spółdzielni- podlega. wina musi istnieć w płaszczyźnie realizacji obowiązków. dokonuje rada nadzorcza lub walne zgromadzenie, można odwołać się do wz.
Członka zmarłego skreśla się z rejestru członków spółdzielni ze skutkiem od dnia, w którym nastąpiła śmierć. Osobę prawną będącą członkiem spółdzielni skreśla się z rejestru członków ze skutkiem od dnia jej ustania.
Jeżeli zmarły członek pozostawi więcej niż jednego spadkobiercę, spadkobiercy powinni w celu wykonywania przechodzących na nich praw majątkowych zmarłego ustanowić wspólnego pełnomocnika lub wskazać zarządcę ustanowionego przez sąd przy odpowiednim zastosowaniu przepisów Kodeksu cywilnego o zarządzie rzeczą wspólną.
POSTĘPOWANIE WEWNĄTRZSPÓŁDZIELCZE Art. 32.
prawo odwołania od decyzji o wykreśleniu lub wykluczeniu, wcześniej charakter obligatoryjny
jeśli ktoś uchybił terminowi w postępowaniu i zwrócił się do sądu następowało oddalenie powództwa (a więc niemożliwość ponownego wystąpienia, nie odrzucenie pozwu bo była czasowa niedopuszczalność drogi sądowej a nie jej brak). obecnie jest fakultatywne,
Statut może stanowić, że w określonych w nim sprawach między członkiem a spółdzielnią, członkowi przysługuje prawo odwołania się od uchwały organu spółdzielni do innego wskazanego w statucie organu spółdzielni w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym.
W wypadku wniesienia przez członka odwołania w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym bieg przedawnienia i terminów zawitych ulega zawieszeniu do dnia zakończenia tego postępowania, jednakże przez okres nie dłuższy niż rok od dnia, w którym organ odwoławczy powinien rozpatrzyć odwołanie.
postanowienia statutu nie mogą ograniczać drogi sądowego dochodzenia swoich praw, powództwo o uchylenie uchwały rady- dopuszcza art. 42 (nie ma konsekwencji) jeśli zwrócono się i do sądu i w tym trybie, to zostaje umorzone postępowanie wewnątrzspółdzielcze
ORGANY
Walne zgromadzenie Art. 38.Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy m.in. :
uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej
podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposobu pokrycia strat, w sprawie zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej, w sprawie przystępowania do innych organizacji gospodarczych oraz występowania z nich, w sprawie połączenia się spółdzielni, podziału spółdzielni oraz likwidacji spółdzielni
oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań jaką spółdzielnia może zaciągnąć
rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym odwołań od uchwał rady
uchwalanie zmian statutu
Rada nadzorcza
powództwo o uchylenie uchwały- zakres podmiotowy z art. 42 § 9 .Orzeczenie sądu ustalające nieistnienie albo nieważność uchwały walnego zgromadzenia bądź uchylające uchwałę ma moc prawną względem wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkich jej organów. o ustalenie nieistnienia, o uchylenie uchwały.
Zarząd
kieruje działalnością i reprezentuje, szeroko ujęty zakres kompetencji, jednoosobowy, wieloosobowy, rada lub walne zgromadzenie
reprezentacja Art. 54. Oświadczenia woli za spółdzielnię składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i pełnomocnik. W spółdzielniach o zarządzie jednoosobowym oświadczenie woli mogą składać również dwaj pełnomocnicy.
Oświadczenia pisemne skierowane do spółdzielni, a złożone w jej lokalu albo jednemu z członków zarządu lub pełnomocnikowi, mają skutek prawny względem spółdzielni.
zebrania grup członkowskich wcześniej przedstawicieli, w spółdzielniach mieszkaniowych, części wspólnego zgromadzenia,
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
prawo cywilne - wykład, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
WSTEP DO PRAWA GOSPODARCZEGO, Prawo [studia], Gospodarcze
umowy wyklad 5, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
umowy wyklad 2, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
umowy wyklad 3, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
umowy wyklad 1, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
umowy wyklad 4, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
podstawy prawne turystyki - wykłady2, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo wykłady, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
Prawo budowlane i zagospodarowanie przestrzenne-egzamin, UMK Administracja, Wykłady, Prawo budowlane
Komunikacja społeczna wykłady, ► POLITOLOGIA UMK, 2010 - 2011, komunikacja społeczna, wykłady
Językoznawstwo ogólne wykłady prof A Pajdzińskiej (2010 2011)
sylabus komunikacja spol wyklad, ► POLITOLOGIA UMK, 2010 - 2011, komunikacja społeczna, wykłady
wykład3 - Eutanazja, Stomatologia UMED, prawo medyczne, prawo i etyka w stomatologii 2010-2011
20 (poprawka) Wykład - Prawo Handlowe, ● STUDIA EKONOMICZNO-MENEDŻERSKIE (SGH i UW), prawo handlowe
wykład3 - Transplantacja, Stomatologia UMED, prawo medyczne, prawo i etyka w stomatologii 2010-2011
wykłady-prawo gosp-dr Lic 2005, Studia, prawo gospodarcze
KA Admin Publ i Sąd nst Podstawy pr pracy 2011 - 2012, Studia na KA w Krakowie, 4 semestr, Prawo pra
więcej podobnych podstron