Oś elektryczna serca

Oś elektryczna serca- to kierunek średniego wektora depolaryzacji komór w płaszczyźnie czołowej wykreślany sposobem graficznym. Zazwyczaj korzysta się jednak z gotowych wzorców, uwzględniających  zależności między kierunkiem wychylenia i sumą algebraiczną załamków zespołu QRS, a wielkością kąta nachylenia osi elektrycznej. 

Normogram - wektor  zawiera się w przedziale 0 - 90^o
Prawogram - wektor zawiera się w przedziale 90^o - 180^o
Lewogram - wektor zawiera się w przedziale -90^o - 0^o
Oś niezdefiniowana - wektor zawiera się w przedziale -90^o - 0^o

Jeżeli kąt nachylenia wektora zawiera się w granicach  +110^o - +180^o to mówimy o prawogramie patologicznym, jeżeli natomiast w zakresie od -30^o do -90^o rozpoznajemy  patologiczny  lewogram.

W praktyce dla przybliżonego oznaczenia osi serca porównuje się wzrokowo amplitudy i kierunki wychylenia zespołów QRS w odprowadzeniach kończynowych:

Anatomiczne skręcenie serca wokół jego długiej osi można w przybliżeniu określić na podstawie morfologii załamków  R i S w odprowadzeniach przedsercowych. Zazwyczaj wyrównanie amplitudy załamków  R i S występuje w odprowadzeniu V₃, V₄. Przesunięcie tego obrazu w kierunku odprowadzeń lewokomorowych V₅, V₆ sugeruje dekstrogyrię, czyli skręcenie osi anatomicznej serca w prawo (patrząc na serce od strony koniuszka); natomiast w stronę odprowadzeń prawokomorowych V₁, V₂ - sinistrogyrię (skręcenie osi w lewo)

Załamek P

Powstaje podczas depolaryzacji przedsionków; część wstępująca - depolaryzacja prawego, a część zstępująca, lewego przedsionka.

Dodatni w odprowadzeniach  I, II, aVF, V3-V6. zwykle dodatni w III, V2, ujemny w aVR, przeważnie płaski w aVL, w odprowadzeniu V1 dodatni lub ujemny. Ujemny lub dwufazowy załamek P w odprowadzeniu I i II jest zawsze nieprawidłowy.

Czas trwania krótszy niż 0,12 s.

Amplituda mniejsza niż 2,5 mm w odprowadzeniach kończynowych, do 3 mm w przedsercowych

 

Odcinek PQ

Odpowiada okresowi repolaryzacji przedsionków

Przebiega w linii izoelektrycznej

 

Odstęp PQ

Określa czas potrzebny do przejścia pobudzenia od węzła zatokowo-przedsionkowego przez węzeł przedsionki, węzeł przedsionkowy, pęczek Hisa i jego odnogi do komór.

Czas trwania: 011-0,20sek, zależy od częstości akcji serca.

Obejmuje załamek P i odcinek PQ.

 

Zespół QRS

Powstaje w wyniku depolaryzacji komór

W skład zespołu wchodzą  załamek Q (ujemny), R (dodatni), S (ujemny). Typy ukształtowania zespołu QRS:

Czas trwania zespołu: 0,06-0,10 sek. Jest odwrotnie proporcjonalny do częstości rytmu serca

Zazwyczaj dodatni w odprowadzeniach I, II, aVL, V4 - V6 , a ujemne w odprowadzeniach aVR, V1 - V3 .

Załamek Q	Zwykle wąski, płytki, czas trwania do 0,04 sek za wyjątkiem odprowadzenia aVR , gdzie może być trwać dłużej. Amplituda załamka: 0-3 mm Kryteria nieprawidłowego załamka Q Obecność załamka Q w odprowadzeniu V2 jest nieprawidłowa.
Załamek R	Amplituda załamka nie powinna przekraczać w odprowadzeniach: I, II, III, aVF  -         20 mm aVL -                         11 mm  V1   -                           7 mm  V5 -V6  -                     26 mm
		Pobudzenie istotne komór - fragment mierzony* od początku zespołu QRS do szczytu załamka R.  < 0,03 w odprowadzeniach prawokomorowych, < 0,05 w odprowadzeniach lewokomorowych. * Mierzony jest wyłącznie w odprowadzeniach przedsercowych
		Zwrot ujemny - fragment mierzony od szczytu załamka R do końca zespołu QRS.

 

Punkt łączący J

Przemieszczenie punktu J nie powinno przekraczać 1 mm w górę lub w dół w stosunku do linii izoelektrycznej

 

Odcinek ST

Jest obrazem początkowej fazy repolaryzacji mięśniówki komór.

Położenie odcinka ST ocenia się w stosunku do odcinka TP w EKG spoczynkowym i odcinkiem PQ w teście wysiłkowym.

Przebiega w linii izoelektrycznej. Uniesienie o 2 mm i obniżenie o 1 mm w odprowadzeniach przedsercowych jest uważane za granicę normy. u osób zdrowych obniżenie najczęściej pojawia się w odprowadzeniach III i II.

Czas trwania odcinka: 0,02 - 0,12 s.

 

Załamek T

Załamek T powstaje podczas końcowej fazy repolaryzacji komór

Zawsze dodatni w odpr. I, prawie zawsze w II, III, aVL, aVF, V2 - V6 . Zawsze ujemny w odpr. aVR.. Może być ujemny w odpr. V1  rzadko w odpr. V2 - V3

Amplituda załamka T nie powinna przekraczać 10 mm. W odprowadzeniach przedsercowych powinna zmniejszać się od V1 do V6.

Czas trwania wynosi  od 0,12 do 0,16 sek

 

Odstęp QT

Określa czas trwania potencjałów czynnościowych w roboczych włóknach komór

Jego długość zależy od częstości rytmu serca. Wraz ze wzrostem częstości ulega skróceniu

Pomiaru odstępu QT dokonuje się w odprowadzeniu II lub w odprowadzeniu z najwyższymi załamkami T

Zwykle czas trwania wynosi 0,3 - 0,4 sek.

 

Załamek U

Pochodzenie nie jest dotąd jasne. Występuje w 25-50% zapisów EKG. Najlepiej widoczny w odprowadzeniach V1 - V3

Kierunek wychylenia zgodny z kierunkiem załamka T.

Nie powinien przekraczać 2 mm w odprowadzeniach prawokomorowych i 1 mm w  pozostałych.

---