Specyficzny charakter prawa wspólnotowego
Zakres obowiązywania
Zarys historyczny
Struktura
Instytucje UE
Założenia kursu
Wskazanie stosunków, jakie zachodzą w relacjach prawo międzynarodowe - prawo wspólnotowe- prawo krajowe,
Baza do dalszego konstruowania wniosków o ponadnarodowym i autonomicznym charakterze prawa Wspólnot Europejskich
Źródła informacji
www.europa.eu.int
www.cie.gov.pl
www.iue.it
www.euobserver.com
www.eurobrussels.com
Literatura
A. Łazowski: Traktaty europejskie. 2004
Barcz J.: Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe. Warszawa, 2004
Ahlt M., Szpunar M.: Prawo europejskie. Beck, 2004
Łazowski A. : Prawo UE. Meritum, 2006
Łazowski A., Kawecka- Wyrzykowska A.: Prawo UE. Beck, 2005
Sources
P.Craig and G.de Búrca, (eds) The Evolution of EU Law, OUP, Oxford, 1999.
P.J.G. Kapteyn and P. VerLoren van Themaat, Introduction to the Law of the European Communities, Kluwer Law International, London, 1998.
S. Weatherill, Cases & Materials on EC Law, Blackstone Press, London, 2000.
D. Chalmers, European union Law I: EU Law and Government, Ashgate/Dartmouth, Aldershot, 1998.
D. Chalmers and E. Szyszczak, European union Law II: Towards a European Polity?, Ashgate/Dartmouth, Aldershot,1998.
Dashwood and D. Wyatt, The Substantive Law of the EU, Sweet & Maxwell, London, 2000.
P. Eeckhout, External Relations of the European Union, 2004.
J. Coles, Law of the European union, 2003.
P.P. Craig, EU Law: Text, Cases and Materials, 2003.
T. Hartley, European union Law in a global Context, 2004
Zarys historii UE
Plany króla czeskiego Jerzego z Podiebradu
USA: plan Marshalla jako podstawa pomocy finansowej dla zniszczonej Europy
NATO, Rada Europy
Fundamenty Unii Europejskiej
Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS), podpisany 18 kwietnia 1951 r. w Paryżu, który wszedł w życie 23 lipca 1952 r. i wygasł w dniu 23 lipca 2002 r.;
Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), podpisany 25 marca 1957 r. w Rzymie, który wszedł w życie 1 stycznia 1958 r. (często nazywany „traktatem rzymskim”);
Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom), podpisany w Rzymie jednocześnie z Traktatem ustanawiającym EWG;
Traktat o Unii Europejskiej (UE), podpisany 7 lutego 1992 r., który wszedł w życie 1 listopada 1993 r.
Pozostałe Traktaty
Jednolity Akt Europejski (ang. SEA) podpisany w lutym 1986 r., wszedł w życie 1 lipca 1987 r.
Traktat z Amsterdamu podpisany 2 października 1997 r., wszedł w życie 1 maja 1999 r.
Traktat Nicejski, podpisany 26 lutego 2001 r., wszedł w życie 1 lutego 2003 r.
Konstytucja czerwiec 2004, wejdzie w życie po zatwierdzeniu przez 25 państw
Rozszerzanie WE
1973: Wielka Brytania, Irlandia, Dania
1981: Grecja
1986: Hiszpania
1995: Austria, Szwecja, Finlandia
1 maj 2004: Czechy, Cypr, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry
Trzy podstawowe instytucje decyzyjne Unii
Parlament Europejski reprezentuje obywateli UE i jest przez nich bezpośrednio wybierany;
Rada Unii Europejskiej, reprezentująca poszczególne państwa członkowskie;
Komisja Europejska,
stara się dbać o wspólne dobro całej Unii.
Instytucje „kontrolne”
Trybunał Sprawiedliwości
stoi na straży prawa europejskiego
Trybunał Obrachunkowy
kontroluje finansowanie działań Unii.
W funkcjonowaniu UE istotną rolę odgrywają:
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny reprezentuje społeczeństwo obywatelskie, pracodawców i pracowników;
Komitet Regionów reprezentuje władze regionalne i lokalne;
Europejski Bank Inwestycyjny finansuje projekty inwestycyjne UE oraz pomaga małym przedsiębiorstwom za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego;
Europejski Bank Centralny odpowiada za europejską politykę monetarną;
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich bada skargi na niewłaściwe administrowanie w instytucjach i jednostkach UE;
Europejski Inspektor Ochrony Danych stoi na straży prywatności danych osobowych obywateli
WAŻNE!!!
RADA EUROPY
RADA EUROPEJSKA
RADA UNII EUROPEJSKIEJ
Rada Europy
The Council of Europe
nie jest w ogóle instytucją unijną, lecz niezależną od UE organizacją międzynarodową
!!!
Charakterystyka
Powstała 05.05.1949 roku, na podstawie Statutu
siedziba Strasbourg
Organy: Komitet Ministrów, Zgromadzenie Parlamentarne oraz Sekretariat generalny z Sekretarzem Generalnym na czele.
Jako odrębna instytucja działa Europejski Trybunał Praw Człowieka, do którego skargi mogą wnosić zarówno jednostki jak i obywatele.
Rada Europejska
The European Council
Quasi organ UE
Członkowie: głowy państw/ rządów państw członkowskich oraz Prezydent Komisji; wspomagani przez Ministrów Spraw Zagranicznych oraz członka Komisji
Spotkania: Bruksela
Działania: wspólne akcje i decyzje, oparte na konsensusie
Charakterystyka
początkowo nie miała umocowania prawnomiędzynarodowego.
„Spotkania na szczycie”- nieformalne spotkania szefów rządów państw członkowskich WE odbywane nieregularnie od 1961
W 1974 zdecydowano o zinstytucjonalizowaniu tych spotkań i nazwano je Radą Europejską. Pierwsze posiedzenie Rady miało miejsce w Dublinie, 1975. Spotkania Rady odbywały się odtąd średnio 2-3 razy do roku: raz na pół roku w państwie sprawującym aktualnie prezydencję, zaś ewentualne dodatkowe obrady zwykle w Brukseli.
Jednolity Akt Europejski,1987, podstawa traktatowa
Traktat z Maastricht ustanawiający Unię Europejską, zmienił umocowanie Rady, w 1993 r. stała się organem Unii, a nie Wspólnot.
Z formalnego punktu widzenia Rada Europejska jest właściwie jedynym organem UE - inne główne instytucje są nadal organami Wspólnot Europejskich, z których Unia jedynie korzysta.
Parlament Europejski
The European Parliament
Rola: organ prawodawczy UE wybierany w wyborach bezpośrednich
Najbliższe wybory: czerwiec 2009 r.
Posiedzenia: comiesięczne sesje plenarne w Strasburgu, posiedzenia komisji parlamentarnych i dodatkowe sesje w Brukseli, sekretariat Luksemburg
Internet: www.europarl.eu.int
Eurodeputowani
Od 1979 roku posłowie są wybierani w wyborach bezpośrednich przez obywateli, których reprezentują
Wybory odbywają się co pięć lat. Głosować w nich może każdy zarejestrowany w spisie wyborczym obywatel Unii. Parlament wyraża demokratyczną wolę obywateli UE
Obecny skład zgromadzenia wybrany w czerwcu 2004 r. liczy 732 posłów ze wszystkich 25 krajów Unii
Posłowie nie zasiadają w Parlamencie Europejskim według kraju pochodzenia, lecz według przynależności do jednego z siedmiu ogólnoeuropejskich ugrupowań politycznych
Mandat wolny, fakultatywny podwójny
immunitet
Zadania Parlamentu
Przyjmuje akty prawa europejskiego - w wielu obszarach polityki wspólnie z Radą
sprawuje nadzór demokratyczny nad pozostałymi instytucjami UE, zwłaszcza nad Komisją
kompetencje budżetowe- wraz z Radą przyjmuje on budżet UE
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
The European Ombudsman
Rola: ujawnianie przypadków złej praktyki administracyjnej i proponowanie rozwiązań
Kadencja: odnawialna kadencja pięcioletnia
Adres: Strasburg
Geneza
Traktat o Unii Europejskiej (Maastricht, 1992 r.)
Pośrednik między obywatelami a władzami UE. Jest instancją właściwą do przyjmowania i badania skarg obywateli, firm i organizacji UE, jak również osób zamieszkałych lub posiadających zarejestrowaną siedzibę w jednym z krajów Unii.
Wybierany przez Parlament Europejski na odnawialną pięcioletnią kadencję, odpowiadającą kadencji Parlamentu.
Od kwietnia 2003 roku były grecki rzecznik praw obywatelskich Nikiforos Diamandouros (ponownie wybrany na okres pięciu lat w styczniu 2005 r.)
Zadania
Ujawnianie przypadków złej praktyki administracyjnej w instytucjach
i organach UE.
Rzecznik przeprowadza dochodzenia na podstawie przedkładanych mu skarg lub z własnej inicjatywy.
Działa całkowicie niezależnie i bezstronnie. Nie oczekuje ani nie przyjmuje instrukcji od żadnego rządu ani organizacji.
Rada Unii Europejskiej
The Council of European Union
Rola: organ prawodawczy (w niektórych dziedzinach także wykonawczy) UE; reprezentuje państwa członkowskie
Członkowie: jeden minister z każdego kraju Unii
Prezydencja: oparta na systemie rotacyjnym - zmieniająca się co sześć miesięcy
Posiedzenia: Bruksela, z wyjątkiem posiedzeń w kwietniu, czerwcu i październiku, które odbywają się w Luksemburgu
Geneza
Traktaty założycielskie
Rada jest głównym organem decyzyjnym Unii Europejskiej.
Rada reprezentuje państwa członkowskie. W jej posiedzeniach uczestniczy po jednym ministrze z każdego kraju Unii (uzależnione od poruszanej na nim tematyki)
Stosunkami Unii z resztą świata zajmuje się Rada ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych- szeroki zakres odpowiedzialności, obejmujący zagadnienia ogólnej polityki Unii (w jej posiedzeniach może uczestniczyć dowolny minister lub sekretarz stanu wyznaczony przez rząd swego kraju)
Zadania Rady
1. Przyjmuje akty prawa europejskiego - w wielu obszarach polityki wspólnie z Parlamentem Europejskim.
2. Koordynuje kierunki polityki gospodarczej i społecznej w krajach członkowskich.
3. Zawiera umowy międzynarodowe pomiędzy UE a innymi krajami lub organizacjami międzynarodowymi.
4. Przyjmuje budżet UE - wspólnie z Parlamentem Europejskim.
5. Realizuje i rozwija wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa na podstawie wytycznych Rady Europejskiej.
6. Koordynuje współpracę między krajowymi sądami i organami policji w sprawach karnych
Coreper
Każdy kraj UE ma w Brukseli stały zespół (przedstawicielstwo), które go reprezentuje i broni jego interesu narodowego
Ambasadorowie (zwani stałymi przedstawicielami) spotykają się co tydzień w ramach Komitetu Stałych Przedstawicieli.
Zadaniem tego Komitetu jest przygotowywanie prac Rady - z wyjątkiem większości zagadnień rolniczych, którymi zajmuje się Specjalny Komitet ds. Rolnictwa.
Coreper jest wspierany przez szereg grup roboczych, składających się z urzędników administracji poszczególnych krajów.
Głosowanie
System głosów ważonych- im większa jest liczba mieszkańców danego kraju, tym więcej ma on głosów. Jednak liczba głosów jest wyważona na korzyść państw o mniejszej liczbie ludności.
Decyzje w niektórych szczególnie ważnych dziedzinach, takich jak wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa, podatki, polityka azylowa i imigracyjna, wymagają jednomyślności Rady. Każde państwo członkowskie ma prawo zgłosić weto wobec decyzji w tych obszarach.
W większości dziedzin Rada podejmuje decyzje większością kwalifikowaną (QMV)
• zgoda większości państw członkowskich (w niektórych przypadkach dwóch trzecich)
oraz
• co najmniej 232 głosów „za”, co stanowi 72,3% całkowitej liczby głosów w Radzie. Dodatkowo każde państwo członkowskie może wystąpić z wnioskiem o sprawdzenie, czy głosy „za” reprezentują przynajmniej 62% łącznej liczby ludności Unii. Jeżeli okaże się, że warunek ten nie został spełniony, dana decyzja nie może być przyjęta.
Rozdział głosów
Komisja Europejska
The European Commission
Rola: organ wykonawczy UE i inicjator wniosków legislacyjnych
Członkowie: 25 członków, po jednym z każdego państwa członkowskiego
Kadencja: pięć lat (2004-2009)
Adres: Bruksela, Luksemburg
Geneza
Komisja powstała na mocy traktatów założycielskich.
w pełni niezależna od rządów państw członkowskich
reprezentowanie i ochrona wspólnych interesów Unii jako całości
przygotowuje wnioski dotyczące nowych aktów prawa europejskiego, które następnie przedkłada Parlamentowi i Radzie
organ wykonawczy Unii - odpowiada za wprowadzanie w życie decyzji Parlamentu i Rady, zarządzanie bieżącymi sprawami Unii Europejskiej, wdrażanie jej polityk, prowadzenie jej programów i dysponowanie jej środkami finansowymi.
Komisja ponosi odpowiedzialność polityczną przed Parlamentem, który ma prawo odwołania całej Komisji poprzez przyjęcie wotum nieufności.
Poszczególni członkowie Komisji muszą natomiast złożyć dymisję na wniosek jej przewodniczącego, o ile zgodę wyrażą pozostali komisarze.
Komisja uczestniczy we wszystkich sesjach Parlamentu:
wyjaśnianie i uzasadnianie swoich działań,
odpowiada regularnie na ustne i pisemne zapytania poselskie.
Znaczenia
zespół 25 osób - po jednej z każdego kraju - powołanych do kierowania tą instytucją i podejmowania decyzji.
sama instytucja i cały jej personel (Europejska Służba Cywilna)- urzędnicy merytoryczni, eksperci, tłumacze pisemni i konferencyjni oraz personel sekretarski (ok 25 000 osób)
Urzędnicy Komisji pracują w dyrekcjach generalnych (DG) oraz służbach (np Służba Prawna). Każda DG odpowiada za konkretny obszar polityki i jest kierowana przez dyrektora generalnego, który odpowiada przed jednym z komisarzy.
Koordynację prac poszczególnych departamentów zapewnia Sekretariat Generalny- zajmuje się obsługą cotygodniowych posiedzeń Komisji. Sekretariatem kieruje sekretarz generalny, odpowiedzialny bezpośrednio przed przewodniczącym Komisji.
Komisarze
Procedura powołania
Komisja jest powoływana co pięć lat, w ciągu sześciu miesięcy od daty wyborów do Parlamentu Europejskiego.
Procedura:
• Rządy państw członkowskich uzgadniają między sobą, kogo nominować na nowego przewodniczącego Komisji.
• Kandydatura nominowanego na przewodniczącego Komisji jest następnie zatwierdzana przez Parlament.
• Nominowany na przewodniczącego Komisji w porozumieniu z rządami państw członkowskich wybiera pozostałych członków Komisji.
• Nowy Parlament przesłuchuje następnie każdego z członków i wydaje opinię dotyczącą całego proponowanego składu Komisji. Po mianowaniu nowa Komisja może oficjalnie rozpocząć urzędowanie.
Kadencja obecnej Komisji wygasa 31 października 2009 r. Jej przewodniczącym jest Portugalczyk José Manuel Barroso.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości
The European Court of Justice
Rola: wydawanie wyroków w sprawach do niego wnoszonych
Trybunał Sprawiedliwości: jeden sędzia z każdego kraju Unii, ośmiu rzeczników generalnych
Sąd Pierwszej Instancji: przynajmniej jeden sędzia z każdego kraju Unii
Kadencja: członkowie Trybunału i Sądu powoływani są na odnawialną sześcioletnią kadencję
Adres: Luksemburg
Europejski Trybunał Obrachunkowy
The European Court of Auditors
Rola: weryfikacja właściwego wykorzystania funduszy UE
Członkowie: jeden członek z każdego kraju Unii
Kadencja: członkowie Trybunału powoływani są na odnawialną sześcioletnią kadencję
Adres: Luksemburg
Geneza
powstał w 1975 roku
Zadania: sprawdzanie, czy fundusze UE pochodzące od podatników są właściwie pozyskiwane i wydawane zgodnie z prawem, w sposób gospodarny i na zamierzone cele
prawo skontrolowania dowolnej osoby lub organizacji dysponującej środkami UE
Organizacja
po jednym członku z każdego państwa Unii, mianowanym przez Radę na odnawialną sześcioletnią kadencję.
Członkowie wybierają spośród siebie prezesa na odnawialną trzyletnią kadencję.
W styczniu 2005 na prezesa wybrano Austriaka Huberta Webera.
zatrudnia około 800 osób, a wśród nich tłumaczy, personel merytoryczny i administracyjny oraz kontrolerów.
Zadania Trybunału
Kontrola właściwego wykonania budżetu UE
sprawdzanie, czy dochody i wydatki Unii są zgodne z prawem i prawidłowe oraz zapewnianie należytego zarządzania finansami
skuteczne i przejrzyste funkcjonowanie systemu unijnego.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Spo³eczny
The European Economic and Social Committee
Rola: reprezentowanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego
Członkowie: 317
Kadencja: cztery lata
Posiedzenia: comiesięczne posiedzenia w Brukseli
Adres: Bruksela
Rozdział mandatów
Geneza
Powołany Traktatem Rzymskim w 1957 roku,
organ doradczy reprezentujący pracodawców, związki zawodowe, rolników, konsumentów oraz pozostałe grupy interesu, które łącznie tworzą zorganizowane społeczeństwo obywatelskie.
przedstawia ich opinie i broni ich interesów w dyskusjach politycznych z Komisją, Radą i Parlamentem Europejskim.
pomost między Unią a jej obywatelami, przyczyniającym się do uczestnictwa, włączenia, dalszej demokratyzacji społeczeństwa europejskiego
nieodzowny uczestnik procesów decyzyjnych UE. Konsultacji z nim wymagają decyzje dotyczące polityki gospodarczej i społecznej.
Z własnej inicjatywy lub na wniosek innej instytucji UE Komitet może też wydawać opinie w innych kwestiach.
Skład
liczy 317 członków- liczba członków z poszczególnych krajów w przybliżeniu odzwierciedla ich liczbę ludności.
Po przystąpieniu Bułgarii i Rumunii w Komitecie będzie zasiadało 344 członków.
Członkowie Komitetu są nominowani przez rządy państw Unii, jednak w ramach Komitetu są całkowicie niezależni politycznie. Powoływani są na odnawialną czteroletnią kadencję.
Komitet zbiera się w ramach Zgromadzenia Plenarnego, którego debaty są przygotowywane przez sześć podkomitetów, zwanych sekcjami. Każdy podkomitet zajmuje się określonymi obszarami polityki. Komitet wybiera spośród swych członków przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących na okres dwóch lat.
W październiku 2004 roku przewodniczącą EKES została Austriaczka Anne-Marie Sigmund.
Rozdział mandatów
Członkowie
Członkowie Komitetu, pracujący głównie w swoich państwach członkowskich, tworzą trzy grupy reprezentujące pracodawców, pracowników oraz grupy różnych interesów gospodarczych i społecznych.
Grupa Pracodawców: członkowie wywodzący się z prywatnych i publicznych sektorów przemysłu, małych i średnich przedsiębiorstw, izb handlowych, handlu detalicznego i hurtowego, bankowości i ubezpieczeń, transportu i rolnictwa.
Grupa Pracowników reprezentuje wszystkie kategorie pracowników, od robotników po kierowników. Członkowie tej grupy wywodzą się z krajowych organizacji związkowych.
Trzecia grupa reprezentuje szeroki zakres grup interesów: organizacje pozarządowe, organizacje rolników, małe przedsiębiorstwa, rzemieślników i wolne zawody, spółdzielnie i organizacje nienastawione na zysk, organizacje konsumenckie i ekologiczne, kręgi naukowe i akademickie, stowarzyszenia wspierające rodzinę, kobiety, niepełnosprawnych itd.
Zadania
doradza Radzie, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu - na ich wniosek lub z własnej inicjatywy;
zachęca społeczeństwo obywatelskie do większego zaangażowania w kształtowanie polityki UE;
wzmacnia rolę społeczeństwa obywatelskiego poza Unią i pomaga w tworzeniu struktur doradczych.
Komitet Regionów
The Committee of the Regions
Rola: reprezentowanie władz regionalnych i lokalnych
Członkowie: 317
Kadencja: cztery lata
Posiedzenia: pięć posiedzeń plenarnych rocznie w Brukseli
Adres: Bruksela
Geneza
Powołany na mocy Traktatu o Unii Europejskiej w 1994 roku
organ doradczy, składający się z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych w krajach członkowskich.
Konsultacji z Komitetem wymagają wszelkie decyzje UE związane z zagadnieniami takimi jak polityka regionalna, środowisko, edukacja i transport, wszystkie one dotyczą bowiem szczebla lokalnego i regionalnego.
Skład
317 członków, co w przybliżeniu odzwierciedla ich liczbę ludności. Po przystąpieniu Bułgarii i Rumunii w Komitecie Regionów będzie zasiadało 344 członków.
Członkowie wywodzą się z wybieralnych władz regionalnych lub lokalnych, często są marszałkami regionów lub burmistrzami czy prezydentami miast. Nominują ich rządy państw Unii, ale muszą wykazywać się oni całkowitą niezależnością polityczną.
Członkowie KR powoływani są przez Radę Unii Europejskiej na odnawialną czteroletnią kadencję. Wszyscy muszą posiadać mandat władz, które reprezentują, lub muszą być przed nimi politycznie odpowiedzialni. Komitet Regionów wybiera spośród swych członków przewodniczącego na dwuletnią kadencję.
W lutym 2004 roku na przewodniczącego wybrano Niemca Petera Strauba.
Zadania
Reprezentowanie perspektywy lokalnej i regionalnej w dyskusjach na temat aktów prawnych.
wydawanie opinii dotyczących wniosków legislacyjnych Komisji. Komisja i Rada mają obowiązek konsultowania się z Komitetem Regionów w sprawach mających bezpośrednie znaczenie dla władz lokalnych i regionalnych. Mogą one zwracać się o jego opinię również w dowolnej innej sprawie, Komitet może przyjmować opinie z własnej inicjatywy i przedstawiać je Komisji, Radzie i Parlamentowi
Europejski Bank Inwestycyjny
The European Investment Bank
Rola: finansowanie projektów UE
Członkowie: państwa członkowskie
Rada Dyrektorów - 26 osób; Komitet Zarządzający - dziewięć osób
Adres: Luksemburg
Prezes: Od 1 stycznia 2000 r. Belg Philippe Maystadt
Charakterystyka
EBI powstał w 1958 roku na mocy traktatu rzymskiego
zajmuje się udzielaniem pożyczek na projekty europejskie (np. połączenia kolejowe i drogowe, lotniska, programy ochrony środowiska), zwłaszcza w regionach uboższych, krajach kandydujących rozwijających się
Udziela kredytów na inwestycje dla małych przedsiębiorstw.
Decyzje w Banku podejmują trzy organy:
Rada Gubernatorów- ministrowie (zwykle ministrów finansów) ze wszystkich państw członkowskich; określa ogólną politykę Banku w zakresie udzielania pożyczek, zatwierdza roczny bilans i sprawozdanie z działalności, upoważnia Bank do finansowania projektów poza UE oraz podejmuje decyzje o zwiększeniu kapitału.
Rada Dyrektorów- 26 dyrektorów - 25 nominowanych przez poszczególne państwa UE oraz jednego nominowanego przez Komisję Europejską; zatwierdza operacje udzielania i zaciągania pożyczek oraz kontroluje właściwe zarządzanie bankiem.
Komitet Zarządzający- 9 osób- pełnoetatowe kierownictwo Banku, bieżące zarządzaniem EBI
Zadania Banku
EBI nie osiąga zysku i nie zdobywa dochodów z oszczędności lub rachunków bieżących
Nie wykorzystuje też żadnych funduszy z budżetu UE
Działalność finansowana za pomocą pożyczek na rynkach finansowych oraz przez udziałowców Banku - państwa członkowskie UE
Wspólnie obejmują one udziały w kapitale banku, każde według udziału swojej gospodarki w gospodarce Unii. To wsparcie ze strony państw członkowskich daje EBI najwyższy możliwy rating kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych. Dzięki temu EBI może na nich zebrać bardzo wysokie kwoty kapitału na bardzo korzystnych warunkach- umożliwia to bankowi inwestowanie w projekty, które są w interesie publicznym, a które nie mogłyby być finansowane z innego źródła, lub też pożyczki na nie byłyby znacznie droższe
EBI wspiera zrównoważony rozwój w krajach śródziemnomorskich i w państwach Afryki, Karaibów i Pacyfiku, jak również projekty w Ameryce Łacińskiej i Azji
Europejski Fundusz Inwestycyjny
European Investment Found
Powstał w 1994 roku w celu dostarczania kapitału podwyższonego ryzyka małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP)
Fundusz nie udziela bezpośrednich pożyczek przedsiębiorstwom ani też nie inwestuje bezpośrednio w firmy- działa za pośrednictwem banków i innych pośredników finansowych, którym wystawia gwarancje kredytowe na pożyczki udzielane małym i średnim przedsiębiorstwom.
EBI jest większościowym udziałowcem w Europejskim Funduszu Inwestycyjnym, który współtworzy z Grupą EBI.
Działalność funduszu obejmuje państwa członkowskie Unii, jak również Bułgarię,Rumunię, Turcję oraz trzy kraje EFTA (Islandię,Liechtenstein i Norwegię)
Europejski Bank Centralny
The European Central Bank
Rola: zarzadzanie euro
Członkowie: Rada Ogólna, Zarząd, Rada Prezesów
Adres: Frankfurt am Main
Geneza
EBC powstał w 1998 roku na mocy Traktatu o Unii Europejskiej
Zadaniem Banku jest zarządzanie euro - wspólną walutą Unii Europejskiej.
odpowiada także za kształtowanie i wdrażanie polityki gospodarczej i pieniężnej UE.
W listopadzie 2003 roku prezesem EBC został Francuz, Jean-Claude Trichet.
Charakterystyka
EBC jest instytucją w pełni niezależną.
Ani on, ani żaden inny narodowy bank Eurosystemu, ani też żaden z członków ich organów decyzyjnych nie może zwracać się do żadnej instytucji o instrukcje, ani takich instrukcji przyjmować.
Instytucje UE oraz rządy państw członkowskich muszą szanować tę zasadę i nie mogą wywierać nacisków na EBC ani na swój rodzimy bank centralny.
System
EBC realizuje zadania we współpracy z Europejskim Systemem Banków Centralnych (ESBC), który obejmuje wszystkie 25 państw członkowskich Unii (tylko 12 z nich przyjęło dotąd euro!)
Te 12 krajów tworzy wspólnie strefę euro, zaś ich banki centralne wraz z Europejskim Bankiem Centralnym tworzą tzw. Eurosystem.
Rada Prezesów
jest najwyższym organem decyzyjnym Europejskiego Banku Centralnego.
Składa się z sześciu członków Zarządu oraz z prezesów 12 banków centralnych krajów strefy euro. Na jej czele zasiada prezes EBC.
Głównym zadaniem Rady Prezesów jest wytyczanie polityki pieniężnej strefy euro, a w szczególności ustalanie stóp procentowych, po których banki komercyjne mogą uzyskać fundusze z banku centralnego
Zarząd
składa się z prezesa EBC, wiceprezesa oraz czterech innych członków mianowanych za wspólnym porozumieniem prezydentów lub premierów państw strefy euro. Członkowie Zarządu powoływani są na nieodnawialną ośmioletnią kadencję.
Zarząd odpowiada za wdrażanie polityki pieniężnej określonej przez Radę Prezesów oraz za instruowanie krajowych banków centralnych. Przygotowuje również posiedzenia Rady Prezesów i odpowiada za bieżący zarząd EBC.
Rada Ogólna
Składa się ona z prezesa i wiceprezesa EBC oraz z prezesów banków centralnych wszystkich 25 państw członkowskich
wspomaga działania EBC zakresie doradztwa i koordynacji oraz pomaga przygotowywaniu dalszego rozszerzania strefy euro.
Zadania
Zapewnienie stabilności cen w strefie euro, tak by siła nabywcza euro nie osłabła wskutek Inflacji
dąży do utrzymania rocznego wzrostu cen dóbr konsumenckich poniżej 2%. Zadanie to realizowane jest poprzez dwa rodzaje działań:
1. kontrolowanie podaży pieniądza- nadmierna podaż pieniądza w stosunku do podaży towarów i usług prowadzi do inflacji.
2. monitorowanie tendencji cen i ocenę ryzyka, jakie niosą one dla stabilności cen w strefie euro- kontrola podaży pieniądza polega między innymi na ustalaniu stóp procentowych obowiązujących w całej strefie euro
Aleksandra Wentkowska Europejskie prawo instytucjonalne
3