NR. GRUPY		DATA
NR. ĆWICZENIA	STEROWANIE SILNIKA DWUBIEGOWEGO	OCENA

CEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z budową i zasadami sterowania silnika dwubiegowego

1.Silniki wielobiegowe są maszynami asynchronicznymi, sterowanymi tam gdzie istnieje potrzeba zmiany prędkości obrotowej bez strat i konieczności instalowania dodatkowych urządzeń zmieniających tę prędkość.

2.Schemat ideowy sterowania silnika dwubiegowego.

Zasada działania układu sterowniczego.

Po przyciśnięciu zacisku
(1, 2) napięcie pojawi się na cewce
(a, b), cewce przekaźnika czasowego
(1B, 1C). Styki stycznika
(7, 8) i

(3, 4) zamkną się, a styk
(1, 2) otworzy się. Zamknięcie
(3, 4) powoduje podanie napięcia na cewkę przekaźnika pomocniczego
(1, 2). Efektem tego jest zamknięcie się styków
(10, 3) i
(4, 12). Napięcie na cewce
powoduje również zwarcie styków głównych pracę silnika przy obrotach
. Impulsowe działanie przycisku
jest podtrzymywane przez styk
(7, 8). Obwodzie cewki stycznika
styk
(5, 6) stanowi blokadę uniemożliwiającą załączenie stycznika
w przypadku, gdy załączony jest stycznik
. Styk
(1E, 1D) otwiera się z opóźnieniem licząc od chwili pojawienia się napięcia na cewce
(1B, 1C). Styk ten
(1E, 1D) jest stykiem normalnie zamkniętym ze zwłoką czasową przy otwieraniu. W obwodzie cewki
(a, b) jest przerwa na styku
(1, 2) i lampka
jest wyłączona. Po nastawionym czasie na
otwiera się syk (1E, 1D), powodując przerwę w obwodzie cewki
(a, b). Gaśnie żarówka
otwiera się styk
(7, 8) pozbawiając napięcia cewkę
(1B, 1C), otwiera się styk
(3, 4), ale napięcie na
(1, 2) występuje
(10, 3) jest zamknięty, zamyka się
(1, 2) podając napięcie na cewkę
(a, b),

(4, 12) zamknięty. Zadziałanie stycznika
powoduje pracę silnika przy obrotach drugich oraz zamknięcie styku
(7, 8) zapalając lampkę
oraz otwarcie styku
(5, 6). Styk ten uniemożliwia załączenie cewki
. Wyłączenie układu poprzez naciśnięcie przycisku
.

3.Schemat ideowy zasilania silnika dwubiegowego.

4. Przykłady połączenia uzwojeń stojana w celu uzyskania dwukrotnego zmniejszenia liczby biegunów

W silnikach wielobiegowych, których zmianę prędkości obrotowej uzyskuje się przez połączenie zasilania na inne zaciski znajdujące się na tablice zaciskowej silnika. Stosowane są uzwojenia o przełączalnej liczbie par biegunów. Silniki wielobiegowe mają przełączalne uzwojenia stojana lub kilka uzwojeń wykonanych na różne liczby par biegunów.

Wirniki silników wielobiegunowych mają uzwojenia klatkowe, gdyż ten rodzaj uzwojenia odznacza się zdolnością przystosowania się do dowolnej liczby par biegunów. Najczęściej stosowanie się silniki dwubiegowe, których uzwojenia stojanów są przystosowanie do przyłączenia na dwie liczby par biegunów w stosunku:

Ze względu na proporcjonalną zależność między liczbą par biegunów i synchroniczną prędkością obrotową otrzymuje się silnik o prędkościach obrotowych synchronicznych: 3000/15000, 1500/750, 1000/500…. Itd.

wg wzoru

Zmianę liczby par biegunów, a co za tym idzie zmianę prędkości obrotowej, otrzymujemy łącząc cewki lub grupy cewek w każdej fazie, w odpowiedniej kolejności. Wymaga to zastosowania przełącznika, który powinien być prosty a ilość wyprowadzonych końcówek możliwie mała.

Dlatego praktyce stosuje się uzwojenia przełączane na dwa biegi (dwie prędkości obrotowe), rzadziej na trzy lub cztery.

Zarówno przy stosowaniu zależnych dwóch lub więcej uzwojeń jak przy korzystaniu z jednego uzwojenia dla zmiany liczby biegunów musimy liczyć się z tym, że przy różnych biegunach wartości wielkości magnetycznej i elektrycznych silnika będą się różnić

Poza tym silnik najczęściej ma pracować dla wszystkich biegów przy tym samym napięciu sieci. Stąd konstrukcja silnika wielobiegowego jest kompromisem w stosunku do różnych wymagań. Jako bieg podstawowy przyjmujemy zwykle bieg najwolniejszy.

Uwagi i wnioski z ćwiczenia

---