uoop slajdy2, WPIA, Ustrój Organów Ochrony Prawnej


Ustrój Organów Ochrony Prawnej

Ustrój

Na ustrój państwa składa się m.in. ustawowa regulacja np.

  1. zasady tworzenia organu,

  2. reguły kreacji organu (tryb powołania),

  3. organy organu ochrony prawnej (struktura organizacyjna organu), np. sąd prezes, kolegium itp.

  4. organizacja wewnętrzna,

  5. zasady i kryteria doboru osób wchodzących w skład organu,

  6. sytuacja prawna osób wchodzących w skład organu, np. zawisłość, niezawisłość,

  7. ich odpowiedzialność dyscyplinarna,

  8. inne zagadnienia szczególne,

Ochrona prawna

Ochrona prawna (pojęcie) - stała i zorganizowana działalność podejmowana głównie dla ochrony prawa, np. zapobieganie przekraczaniu prędkości przez nakładanie kar i mandatów,

Ochrona prawna (przedmiot):

  1. prawo w znaczeniu przedmiotowym (ogół społeczeństwa, państwo) - ochrona porządku prawnego, inaczej ochrona interesu społecznego.

  2. prawo w znaczeniu podmiotowym (jednostki) - ochrona interesu indywidualnego.

Realizacja jednego przedmiotu najczęściej przynosi także efekt w postaci realizacji drugiego; czasem jednak oba te interesy mogą pozostawać w sprzeczności.

Ochrona prawna (cel - rodzaje):

  1. prewencja - zapobieganie przed naruszaniem prawa,

    1. ogólna

Oddziaływanie na nieokreślone podmioty. Rodzi przeświadczenie, że nie opłaca łamać się prawa (świadomość prawna społeczeństwa); naruszenie przyniesie nieuchronnie określony skutek.

    1. szczególna

Oddziaływanie na określone podmioty (najczęściej na ten podmiot, który naruszył prawo). Ponowne naruszanie przez ten sam podmiot przyniesie nieuchronnie określony skutek.

  1. represja - po naruszeniu prawa; jest skutkiem jego naruszenia,

    1. karna,

    2. cywilna,

    3. administracyjna,

Represja nie musi przybierać postaci represji karnej (za przestępstwo, wykroczenie) może być nałożona np. za zaniedbanie obowiązku (cywilna, administracyjna).

Ochrona prawna (okoliczności stosowania):

  1. sytuacja konfliktowa

Gdy pomiędzy stronami stosunku prawnego doszło do konfliktu co do ich wzajemnych praw i obowiązków

np. przekroczenie dozwolonej prędkości.

  1. sytuacja niekonfliktowa - gdy do konfliktu jeszcze nie doszło, ale jest na tyle niejasna, że wymaga udziału organów ochrony prawnej

    1. ze względu na treść prawa,

    2. ze względu na wagę sytuacji.

Ochrona prawa (rodzaje):

  1. rozstrzyganie (orzekanie),

  2. działalność pojednawcza,

  3. kontrola przestrzegania prawa (kontrola legalności),

  4. pomoc prawna,

  5. ochrona praw człowieka,

ad. a)

rozstrzyganie (określenie) - podejmowanie wiążącej (stanowczej) decyzji co do sposobu załatwienia sytuacji konfliktowej, za pomocą środków określonych przez prawo.

Rozstrzyganie zawsze wiąże się z „pokrzywdzeniem” jednej ze stron i zaspokojeniem interesów drugiej strony (zawsze jest wygrany i przegrany).

Sposoby rozstrzygania:

ad. b)

działalność pojednawcza (określenie) - ugodowe załatwienie konfliktu drogą porozumienia się samych stron; albo przy okazji dochodzenia do stanowczego rozstrzygnięcia albo w toku takiego postępowania. Pojawia się tam gdzie nie ma potrzeby stosowania przymusu.

Rodzaje działalności pojednawczej:

Działalność pojednawcza w postępowaniu sądowym:

Od pojednawstwa należy odróżnić tzw. polubowne załatwienie sprawy (proces cywilny) dokonywane przez sąd polubowny. Ma ono charakter wiążący nie ma charakteru działalności pojednawczej tylko rozstrzygającej.

Przejawy działalności pojednawczej w postępowaniu sądowym:

Pojednanie jest dobrym rozwiązaniem, bo strony przyjmują rozwiązanie akceptujące ich żądania, a nie ze strachu przed przymusem państwowym.

ad. c)

Kontrola przestrzegania prawa (określenie):

  1. badanie zachowania się określonych podmiotów pod kątem zgodności tego zachowania się z prawem

|1 etap|

  1. występowanie z odpowiednimi wnioskami o zastosowanie odpowiednich środków przewidzianych na wypadek naruszenie lub zagrożenie naruszenia prawa

|2 etap, jeśli zachowanie nie jest zgodne z prawem|

Zakres kontroli przestrzegania prawa:

Rodzaje kontroli przestrzegania prawa:

Stosunek kontroli i nadzoru

Ktoś sprawujący kontrolę może jedynie ujawnić fakt naruszenia prawa, natomiast nadzorujący ujawnia fakt naruszenie prawa i dysponuje władzą nad podmiotem badanym wyciąga konsekwencje za naruszenie prawa.

ad. d)

Pomoc prawna (określenie) - szczególnego rodzaju usługi (prawne) świadczone podmiotom stosunków prawnych w celach ochrony ich prawnie chronionych interesów.

Główna funkcja pomocy prawnej - ochrona praw podmiotowych i prawnie chronionych interesów jednostek.

Usługi w zakresie pomocy prawnej:

  1. Poradnictwo prawne.

  2. Opracowywanie aktów prawnych bądź o charakterze ogólnym bądź indywidualnym.

  3. Zastępstwo (reprezentacja):