PODSTAWY MAKROEKONOMII - WYKŁADY.

Wykład z dnia 28.01.2012 r.

Największym składnikiem popytu globalnego jest popyt konsumpcyjny C , który stanowi 2/3 ogółu produktów.

Jest to także najbardziej stabilny składnik popytu globalnego a jego stabilność zdeterminowana jest stabilnością dochodów rozporządzalnych Yd.

Yd = Y + B - Td

Dochody rozporządzalne Yd są stabilne z uwagi na działanie automatycznych stabilizatorów koniunktury gospodarczej. W przypadku dochodów rozporządzalnych Yd są to płatności transferowe i system podatków bezpośrednich zwłaszcza w ramach progresji podatkowej.

Wydatki konsumpcyjne można podzielić na:

• Wydatki dobra trwałego użytku,

• Wydatki dobra nietrwałego użytku,

• Usługi.

Najbardziej niestabilną częścią popytu konsumpcyjnego są wydatki na dobra trwałego użytku.

Najbardziej stabilną częścią popytu konsumpcyjnego są wydatki na dobra nietrwałego użytku.

Największą dynamiką wzrostu charakteryzują się wydatki na usługi.

Dofinansowania popytu konsumpcyjnego.

Podstawowym źródłem finansowania popytu konsumpcyjnego są dochody rozporządzalne.

Dochody mogą być dysponowane na Yd = C + S , im większa konsumpcja tym mniejsze oszczędności.

Decyzje dotyczące konsumpcji gospodarstw domowych zależą także od wielkości nagromadzonego bogactwa. Związek między konsumpcją, majątkiem bogactwa obrazuje teoria dochodu permanentnego M. Friedmana i teoria cyklu życia F. Modiglianiego.

Obydwie teorie traktują konsumentów jako racjonalne jednostki potrafiące podejmować racjonalne decyzje nie tylko bieżącego poziomu konsumpcji ale także i przyszłego.

Konsumenci próbują oceniać przyszły dochód rozporządzalny prognozując przyszłe dochody z pracy, dochody z nagromadzonego majątku i prognozując wielkość przyszłego opodatkowania.

W ten sposób konsumpcja stanowi rodzaj planu gospodarstwa domowego.

Dochody z pracy rosną wraz z wiekiem doświadczenia zawodowego, po osiągnięciu wieku emerytalnego spadają do zera.

Racjonalnie postępujący konsumenci preferujący gładką ścieżkę, konsumenci będą skłonni do zadłużenia się w początkującym okresie funkcjonowania gospodarstwa domowego i do oszczędzania w ich wieku średnich.

Udział konsumpcji w dochodzie gospodarstw domowych maleje w czasie.

Teoria dochodu relatywnego.

Według której braki konsumpcyjne zależą od standardu życia najbliższego otoczenia.

Gdy dochody gospodarstw domowych zmniejszają się w odniesieniu do dochodu otoczenia to gospodarstwo domowe i tak będzie utrzymywało standard konsumpcyjny na poziomie swego otoczenia.

Drugi obok dochodów czynnikiem oddziałującym na wielkość wydatków jest wielkość majątku.

Wzrost realnej wartości majątku gospodarstw domowych powoduje wzrost wydatków konsumpcyjnych. Zmiana wydatków konsumpcyjnych spowodowana jest zmianą realnej wartości majątku o efekt majątkowy lub efekt bogactwa.

Ujęcie keynsistowskie analizuje popyt konsumpcyjny z punktu widzenia dochodu rozporządzalnego.

W gospodarce zamkniętej bez udziału państwa dochód rozporządzalny: Y (wielkości wytworzonej produkcji, dochodu narodowego).

W tak opisanej gospodarce związek pomiędzy wydatkami konsumpcyjnymi C a dochodem obrazuje funkcja konsumpcji.

Funkcja konsumpcji obrazuje wielkość zamierzonych łącznych wydatków konsumpcyjnych dla różnego poziomu dochodu narodowego.

W zależności między wydatkami konsumpcyjnymi i dochodu narodowego cechują się:

1. Dla niskiego poziomu dochodu narodowego wydatki konsumpcyjne przekraczają go.

Oznacza to, że oszczędności są ujemnymi konsekwencjami w takiej sytuacji w skali gospodarczej jest finansowanie wydatków konsumpcyjnych z pożyczek zagranicznych.

2. Po przekroczeniu pewnego poziomu dochodu narodowego wydatki konsumpcyjne są niższe od dochodu co oznacza pojawienie się oszczędności.

3. Dla wyższego poziomu dochodu narodowego wydatki konsumpcyjne są wyższe, ale ich udział w dochodzie jest malejący.

Ta ostatnia prawidłowość określa przeciętną skłonność do konsumpcji , można ją zdefiniować jako stosunek wydatków konsumpcyjnych do wydatków dochodu narodowego.

4. Stosunek przyrostu wydatków konsumpcyjnych do przyrostu dochodu narodowego nazywamy krańcową skłonnością do konsumpcji, jest to część dodatkowej jednostki pieniężnej dochodu, którą gospodarstwa domowe decydują się przeznaczyć na konsumpcję.

MPC + MPS = 1

MPS - krańcowa skłonność do oszczędzania, to część dodatkowej jednostki pieniężnej dochodu przeznaczona na oszczędzanie.

Funkcja konsumpcji przecina się z linią 45^o w punkcie B co oznacza zrównanie dochodu z wydatkami konsumpcyjnymi. Poniżej punktu B konsumpcja jest wyższa od dochodów, powyżej konsumpcja jest niższa od dochodów i pojawiają się oszczędności.

Funkcja konsumpcji jest linią prostą co oznacza, że zmiany dochodu prowadzą do jednakowych zmian w konsumpcji.

Funkcja konsumpcji jest funkcją rosnącą. Przecina oś pionową w punkcie Ca na poziomie autonomicznego popytu konsumpcyjnego.

Ca ≠ 0 nie ma gospodarstw domowych

Kąt nachylenia popytu konsumpcyjnego zależy od stosunku przyrostu konsumpcji w stosunku do przyrostu dochodów.

Im wyższa relacja tym bardziej pionowa funkcja konsumpcji.

Lustrzanym odbiciem funkcji konsumpcji jest funkcja oszczędności. Obrazująca zamierzone oszczędności dla różnego poziomu dochodu narodowego.

Funkcja oszczędności jest funkcją rosnącą dzięki czemu wyższe dochody odpowiadają wyższym oszczędnościom.

Drugim składnikiem popytu globalnego w gospodarce zamkniętej bez udział państwa są inwestycje.

Inwestycje cechują się największą niestabilnością spośród wszystkich składników popytu globalnego.

Inwestycje to wydatki przedsiębiorstwa na powiększani lub utrzymanie zasobów kapitału trwałego na niezmienionym sposobie oraz wydatki w zapasy czyli w kapitał obrotowy.

Inwestycje pełnią funkcję popytową i podażową w gospodarce.

Inwestycje przedsiębiorstwa zależą od stopy procentowej zmian poziomu popytu konsumpcyjnego od efektywności wyposażeń kapitałowego oraz od oczekiwań przedsiębiorców co do wielkości przyszłego popytu.

Zależność pomiędzy inwestycjami a stopą procentową jest malejąca.

Wynika to:

1. Sytuacji wysokiej stopy procentowej , zwiększa się skłonność do oszczędzania a mniejsza ilość inwestycji będzie mogła być zrealizowana z uwagi na wysokość stopów zwrotu inwestycji,

2. Dla niskiego poziomu stopy procentowej, maleje skłonność do oszczędzania a rośnie skłonność do ryzykownych działań inwestycyjnych.

Inwestycje są rosnącą funkcją zmian popytu globalnego. Spadek cen wyposażenia kapitałowego, przyczynia się do wzrostu inwestycji.

Inwestycje natomiast nie są zależne od bieżącego dochodu narodowego, można traktować je jako autonomiczne.

---