FIZYKOTERAPIA - to dział medycyny fizykalnej zajmujący się leczeniem i

profilaktyką przez działanie różnymi rodzajami energii

(czynników fizykalnych) uzyskanymi z naturalnych i

sztucznych źródeł.

RODZAJE ENERGII (czynników fizykalnych)

Wszystkie procesy i zmiany, jakie zachodzą wokół nas w przyrodzie, są wywołane przemianami energii. Energia występuje w różnych postaciach (rodzajach). Często zmienia się z jednej postaci w inną. W fizykoterapii stosuje się cztery rodzaje energii:

• cieplną , czyli ciepło

Jest to jedyna energia, którą nie tylko wprowadza się do organizmu, lecz także odbiera. Wiele przemian energetycznych kończy się wytworzeniem ciepła, stąd ciepło bierze udział w różnych terapiach fizykalnych prowadzonych energią o innych formach;

• elektryczną w postaci pola i prądu elektrycznego

• promieniowania elektromagnetycznego (pem) z różnych zakresów widma

• mechaniczną jako różne formy masażu, wibracji i ultradźwięków

Zmiany w tkankach wywołuje tylko ta energia, która została zaabsorbowana. Ta część energii, która przenika przez tkanki lub odbija się od nich nie ma znaczenia terapeutycznego.

Jest to prawo Grothusa-Drapera.

Czynniki fizykalne dzieli się na dwie grupy:

1. naturalne, czyli znajdujące się w otaczającej nas przyrodzie: promieniowanie słoneczne, wyładowania elektryczne, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność, ruch powietrza, woda, temperatura,

2. sztuczne, czyli wytwarzane przez sztuczne generatory-lampy,

Czynniki fizykalne są bodźcem wywierającym określony, korzystny wpływ na chory, względnie osłabiony organizm. Organizm na działającą energię-bodziec odpowiada szeregiem reakcji biochemicznych zmieniających procesy fizjologiczne zachodzące w jego tkankach i wywołujące określone odczyny (reakcje).

Poszczególne rodzaje energii posiadają odmienne właściwości i wywołują odmienne reakcje ze strony organizmu. Ponadto reakcje organizmu na określony rodzaj energii zależy od wielu czynników.

Rodzaj odczynu zależy od:

• rodzaju bodźca

• natężenia bodźca ( siły bodźca)

Medycyna fizykalna stosuje bodźce o sile średniej. Prawo Arndta-Schultza mówi, że słabe bodźce działają jedynie podtrzymująco na procesy życiowe, bodźce średnie działają na nie usprawniająco, ćwicząco, a silne bodźce działają niekorzystnie, hamując reakcje lub wywołując reakcje paradoksalne.

Hildebrandt, po przeanalizowaniu reakcji na bodźce w procesie adaptacji, podał nową wersję tej reguły:

Słabe bodźce, do których organizm jest zaadoptowany, jedynie utrzymują adaptację, nie dopuszczając do jej obniżenia. Silniejsze bodźce od tych, do których dany organizm jest zaadaptowany, wyzwalają procesy adaptacji. Posiadają więc charakter treningu. Najsilniejsze bodźce, przekraczające możliwości adaptacyjne organizmu, powodują jego uszkodzenie.

Bodziec powinien być tak silny jak to jest konieczne, a jednocześnie tak słaby jak to tylko jest możliwe

• czasu trwania bodźca

każdy bodziec musi działać na tkankę przez wystarczająco długi czas, by wywołać jakąś reakcję

• częstotliwości stosowania

• aby uzyskać zamierzony efekt leczniczy, trzeba ustalić, ile zabiegów i w jakim czasie należy je wykonać (raz czy kilka razy dziennie, ewentualnie co dwa lub trzy dni) tzn. jak długa jest przerwa między poszczególnymi zabiegami,

• słabe zabiegi wykonuje się codziennie lub kilka razy dziennie, o średniej sile codziennie, a silne tylko co drugi lub trzeci dzień

• okolicy zabiegu

• istnieją różnice w reagowaniu na bodźce poszczególnych okolic ciała z powodu różnic w ilości receptorów, ukrwienia, unerwienia itd.

• powierzchni działania bodźca

• im większa jest powierzchnia, na którą działa bodziec, tym reakcja jest silniejsza

• stanu organizmu

• im bardziej jest nasilona czynność jakiegoś narządu, tym mniejsza jest możliwość dalszego zwiększania jej pod wpływem bodźców pobudzających, a zarazem tym większa jest możliwość zmniejszania jej pod wpływem bodźców hamujących,

• im mniej nasilona jest czynność jakiegoś narządu, tym większy wzrost nastąpi pod wpływem bodźców pobudzających, i tym słabsze będzie działanie bodźców hamujących

• wieku

• starsi i dzieci silniej reagują na bodźce

u osób po 60 r.ż. należy stosować słabe bodźce, a w przypadkach koniecznych zamiast zwiększać siłę bodźca, należy wydłużyć czas trwania zabiegu oraz koniecznie wydłużać czas wypoczynku po zabiegach

• płci

• rodzaju i okresu choroby

• najmniejsza tolerancja na bodźce termiczne występuje w chorobach serca i układu krążenia,

• w okresie ostrym choroby występuje większa wrażliwość na bodźce fizyczne niż w okresie przewlekłym,

• chwilowego stanu organizmu

• wysiłek fizyczny, zmęczenie umysłowe, gorączka, źle przespana noc, nadużycie alkoholu, palenie tytoniu, emocje, zdenerwowanie, zaburzenia jelitowo-żołądkowe

Odczyny dzieli się wg następujących kryteriów:

1. miejsca występowania:

• miejscowe (lokalne) - występują w miejscu zabiegu i w jego najbliższym otoczeniu,

• oddalone - występują w miejscach nie podlegających bezpośrednio poddawanej energii,

• uogólnione (ogólne) - dotyczą całego organizmu

Powierzchnia działania bodźca

• Im większa powierzchnia tym silniejsza reakcja.

• tym różnice w reagowaniu poszczególnych okolic ciała (ilość receptorów, ukrwienia i unerwienia)

• przeciętnie na 1cm² przypada 10 - 25 receptorów dotyku i ucisku. 4 - 12 zimna, 0.3 - 2 ciepła, 50 -200 receptorów bólowych.

2. czasu występowania:

• natychmiastowe -występują w czasie wykonywania zabiegu lub bezpośrednio po nim

• odroczone (późne) - występują od kilkunastu minut do kilkunastu godzin po zabiegu i utrzymują się kilka godzin do kilku miesięcy lub dłużej

3. mechanizmu powstawania:

• fizykochemiczne zmiany bierne zależne od dawki podanej energii

• reakcje czynne zależne od mechanizmów adaptacyjnych i ochronnych

4. liczby zabiegów (ekspozycji):

• zmiany po pojedynczym zabiegu

• zmiany po wielu ekspozycjach

5. spodziewanych efektów leczniczych:

• normalne - tkanki wykazują prawidłowy stan czynności i otrzymuje się efekt spodziewany

• paradoksalne - tkanki są chorobowo zmienione i otrzymuje się efekt odmienny od spodziewanego

6. tolerancji tkanek

• odwracalne, które ustępują po pewnym czasie po zadziałaniu bodźca

• nieodwracalne - występują wtedy, gdy natężenie bodźca przekroczy granicę tolerancji tkanek i spowoduje ich uszkodzenie

Reakcja organizmu na bodziec fizykalny związana jest bezpośrednio z efektem leczniczym, który jest konsekwencją wielokrotnego wywoływania odczynów.

Efekt leczniczy - to coś, co by było widoczne wymaga wielokrotnego wywoływania odczynu

ENERGIA --------------- CZYNNIK -------------- ODCZYN----------- EFEKT

FIZYKALNY LECZNICZY

(BODZIEC)

TERAPEUTYCZNE MIARY DAWEK

1. PODPROGOWE - najmniejsza dawka wywołująca zmiany (dolna granica tolerancji)

2. LECZNICZE

• progowe

• nadprogowe

• ŚREDNIE

• submaksymalne

3. GÓRNA GRANICA TOLERANCJI - wyznacza wytrzymałość fizyczną tkanek i ustroju na działanie danej energii

4. SZKODLIWE

Bodziec musi być tak dobrany, by spowodował określoną reakcję o pożądanym działaniu.

Zbyt słabe bodźce powodują słabe, miejscowe i ograniczone reakcje lub ich brak. Bodźce odpowiednio silne, działające na większe obszary organizmu wywołują zwykle uszkodzenie tkanek. Średnie bodźce wywołują na ogół pożądane reakcje.

Dawkowanie energii leczniczych

• Fizyczne miary leczniczych dawek

Moc: stosunek energii do czasu

- decyduje o rozłożeniu energii w czasie ;

• ta sama moc może być podana w różnym czasie;

Gęstość energii czasami odpowiada natężeniu: ilość energii przypadająca na 1 cm²

- ta sama energia może być rozłożona na większej przestrzeni lub zagęszczona na mniejszej.

Wynika z tego, że o dawce decyduje ilość energii, moc, rozległość powierzchni przyjmującej energię oraz czas jej podawania.

Określając dawkę trzeba wziąć pod uwagę:

• Absorpcję (pochłanianie energii i pojemność tkanek dla różnych rodzajów energii);

• Transmisję (przenikanie energii i pojemność tkanek dla różnych rodzajów energii;

• Dysperję (rozpraszanie energii);

• Warstwę połowiącą (warstwa tkanki, która pochłania połowę przechodzącej przez nią energii);

• Rodzaj tkanki docelowej i jej właściwości absorpcyjne;

• Głębokość (umiejscowienie tkanki docelowej, grubość tkanki warstwy pośredniczącej i jej właściwości transmisyjne

Cele medycyny fizykalnej - usunięcie procesów chorobowych lub ich następstw, zapobieganie im, zapobieganie nawrotom i postępowi choroby, usuwanie dolegliwości, możliwie najdalej idące odzyskanie zdrowia i jego utrwalenie.

Główne cele:

• zwalczanie bólu

• zwalczanie stanów zapalnych

• zwiększenie odporności ogólnej i zapobieganie zakażeniom

• usprawnienie mechanizmów regulacyjnych układu krążenia, oddychania, przemiany materii, termoregulacji, ukrwienia skóry

• poprawa lub utrzymanie wydolności ogólnej organizmu

• usprawnienie czynności poszczególnych narządów i całego organizmu

Elektroterapia

Dział fizykoterapii wykorzystujący energie elektryczna do leczenia, rehabilitacji i diagnostyki.

Prądy stosowane w lecznictwie:

1. Prądy małej częstotliwości: 0- 1000Hz

• Zalicza się tu również prąd galwaniczny

Prądy średniej częstotliwości: 1000- 100000Hz

• Prądy zmienne

• Prądy interferencyjne

• Prądy modulowane

3. Prądy wielkiej częstotliwości: 500kH-5000MHz

• Fale krótkie 11,6 m

• Fale decymetrowe 0,69m

• Mikrofale 0,125m

TENS

Charakterystyka prądu:

• Większość przezskórnych elektrycznych stymulacji nerwu ma charakter dwufazowy, ukształtowany w symetryczne lub asymetryczne impulsy. Obecnie stosuje się głównie impulsy prostokątne. Najczęściej stosuje się impuls dwufazowy symetryczny, który daje zrównoważenie elektrochemiczne i zmniejsza podrażnienie skóry. Dla osłabienia objawów habituacji stosuje się impuls dwufazowy asymetryczny.

Stwierdza się, że:

• pod wpływem krótkich i silnych impulsów o dużym natężeniu i małej częstotliwości (1-10 Hz) analgezja występuje później, lecz trwa kilka godzin

• słabsze impulsy o większej częstotliwości (50-200Hz) dają analgezję już po kilkudziesięciu sekundach, lecz trwają krócej - kilkanaście do kilkudziesięciu minut.

• Rozróżnia się TENS o małej (1-2 Hz) i dużej (50-200Hz) częstotliwości, a także o krótkich (0,01-3ms) i długich (10-60ms) impulsach.

Metodyka

• Ułożenie elektrod

• lokalne (w obszarze bólu)

• przykręgosłupowo (leczenie segmentarne)

• w specyficznych punktach stymulacyjnych (punkty motoryczne mięśni i nerwów,

punkty akupunkturowe, trigger points)

• czas trwania zabiegu:

• 15-90 min

• 2-4 x dziennie

• dobór elektrod

• elektrody kauczukowe, silikonowe, samoprzylepne, indywidualne

• dobór parametrów:

• częstotliwość do 200 Hz

• Czas trwania impulsu do 300 mikrosekund

• Szerokość impulsu 50-250 mikrosekund

• Amplituda impulsu do 80mA

Działanie:

• Pobudzenie miejscowego ukrwienia - szybsze gojenie, usunięcie obrzęku, profilaktyka odleżyn

• Utrzymanie mięśni w ruchu bez obciążenia stawów i serca - mniejsze zaniki mięśniowe

• Lepsze odżywienie tkanek

• Szybszy usunięcie produktów przemiany materii

• Regulacja napięcia mięśniowego

• Podwyższenie progu odczuwania bólu

Przeciwwskazania i środki ostrożności

• Rozrusznik serca

• Ciąża do 30 tygodnia ( stymulacja brzucha w okresie całej ciąży)

• Arytmia

• Choroby psychiczne

• Epilepsja

• dzieci

• Omijać zatokę szyjną (może spowodować obniżenie ciśnienia krwi)

• Okolice oczu

• Ubytki skórne

• powierzchnie śluzowe

• omijać okolice gardła i krtani

Wskazania:

• bóle o charakterze neurogennym

• bóle kręgosłupa

• bóle pooperacyjne, naczyniowe, nowotworowe, pourazowe, fantomowe

• bóle głowy, zębów

• bóle menstruacyjne, porodowe

• neuralgie

• kręcz szyi

• zapalenia stawów

• spastyczność

• bóle w porażeniach połowiczych

TENS nie jest skuteczny w bólach trzewnych i psychogennych.

Prądy diadynamiczne

• Są to prądy złożone z impulsów o kształcie połówki sinusoidy

• Powstają w wyniku nałożenia prądu sinusoidalnie zmiennego na prąd stały

• Podstawowe prądy impulsowe to prądy o częstotliwości 50 i 100Hz

Wpływ na organizm:

• Bezpośrednie hamowanie czucia bólu i podniesienie progu pobudliwości czuciowych zakończeń nerwowych

• Usuwanie toksycznych produktów procesu zapalnego

• Resorpcja obrzęków

• Stymulacja procesów troficznych, zwiększenie metabolizmu tkankowego,

lepsze ukrwienie tkanek

Rodzaje:

DF:

• Wyprostowany prąd sinusoidalny o częstotliwości 100 Hz i czasie trwania impulsu 10ms

• Wywołuje nieznaczne wrażenie wibracji

• Używany jako prąd przygotowawczy oraz w przeczulicy

• Wywołuje natychmiastowe lecz krótkotrwałe działanie przeciwbólowe

MF:

• Połówkowy prąd sinusoidalny o częstotliwości 50 Hz czasie trwania impulsu i przerwy 10ms

• Powoduje uczucie pulsowania

• Efekt przeciwbólowy osiągany powoli, ale jest długotrwały

• Stosowany w nerwobólach, utrwalenie działania znieczulającego prądu DF

CP:

• Prąd złożony z prądów DF i MF występujących po sobie w odstępach 1 sekundy

• Pobudza receptory skórne

• Stosowany wleczeniu stanów pourazowych

• Nie jest wskazany u wrażliwych pacjentów

MF:

• Złożony z prądów DF (10s) i MF(6s) występujących naprzemiennie co 6-12s

• Efekt przeciwbólowy silnie zaznaczony, występuje nagle i utrzymuje się przez kilka godzin

• Stosowany w nerwobólach, zapaleniach nerwów, w stanach obniżonego napięcia mięśniowego

RS:

• Przerywany prąd MF

• Czas trwania impulsu i przerwy są sobie równe i wynoszą 1s

• Powoduje silne skurcze mięśni szkieletowych

• Stosowany w elektrostymulacji mięsni zdrowych w atrofii mięśniowej z nieczynności

MM:

• Jest to prąd o amplitudzie impulsu modulowanej

• Czas modulacji 3s, przerwa 5s

• Stosowany w elektrostymulacji mięśni zdrowych lub nieznacznie uszkodzonych

Metodyka:

• Natężenie prądu stałego do 3 mA

• Natężenie prądu diadynamicznego do odczuć pacjenta

• Czas trwania zabiegu 10-12 min

• Ilość zabiegów w serii 6-10

• Przerwa pomiędzy seriami 6-8 dni

• Pełny cykl leczenia 2-3 serie

• Elektrodą czynną jest katoda

Dobór prądów:

• W celu uzyskania efektu przeciwbólowego wykorzystuje się prądy DF,CP, LP lub DF, LP, MF

• W celu wzmożenia aktywności naczynioruchowej DF, MF, CP

• W celu zmniejszenia napięcia mięśniowego DF, CP, LP

• Do elektrostymulacji mięśni w zaniku prostym RS, MM

Wskazania:

• Zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów

• Nerwobóle

• Zapalenia okołostawowe

• Stany po urazach mięśni i ścięgien

• Odmrożenia

• Obrzęki

• Zaniki proste mięśni

• Porażenia obwodowe

Przeciwwskazania:

• Stany zapalne skóry

• Ubytki naskórka w miejscu zabiegu

• Nadwrażliwość na prąd elektryczny

• Rozrusznik serca

• Ostre procesy chorobowe

• Czynna gruźlica

• Nowotwory i stany po ich usunięciu

• Choroby metaboliczne

Prąd galwaniczny:

Dawkowanie natężenia prądu zależy od:

powierzchni elektrody czynnej (mniejszej)

czasu trwania zabiegu

rodzaju i umiejscowienia schorzenia

wrażliwości chorego na prąd elektryczny

Gęstość prądu

wyraża się stosunkiem natężenia prądu do powierzchni, przez którą przepływa prąd elektryczny

J= I/S

J - gęstość prądu

I - natężenie prądu

S - powierzchnia, przez która przepływa prąd

elektrody jednakowych rozmiarów, gęstości prądu jednakowa



elektrody różnych rozmiarów, gęstość prądu większa pod elektrodą o mniejszej powierzchni

dawka słaba - od 0,01 do 0,1 mA/cm2 powierzchni elektrody czynnej, stosuje się w przypadku:

użycia małych elektrod o powierzchni 10-20 cm2

w podostrym stadium schorzenia

długotrwałego przepływu prądu

dawka średnia - od 0,1 mA/cm2 do 0,3 mA/cm2 powierzchni elektrody czynnej, stosuje się w przypadku:

użycia dużych elektrod

w przewlekłym stadium schorzenia

dawka mocna - od 0,3 mA/cm2 do 0,5 mA/cm2 powierzchni elektrody czynnej

czas zabiegu 5 - 15 min

WSKAZANIA DO GALWANIZACJI

 Występujące pod anodą zmniejszenie pobudliwości nerwów oraz wpływ przeciwzapalny wykorzystuje się w leczeniu:

nerwobóle (np. neuralgia nerwu trójdzielnego)

przewlekłe zapalenia nerwów, splotów i korzeni nerwowych

zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa, dyskopatii

 Występujące pod katodą przekrwienie i pobudzenie pomaga w leczeniu:

zaburzenia krążenia obwodowego

porażenia wiotkie

prąd stały o małym natężeniu wpływa również korzystnie na przyśpieszenie zrostu kostnego

 

PRZECIWWSKAZANIA DO GALWANIZACJI

 

ropne stany zapalne skóry i tkanek miękkich

zaburzenia ciągłości skóry

zaburzenia czucia

porażenia spastyczne

rozrusznik serca

metalowe zespolenia

 biegun dodatni (środowisko kwaśne) wpływa niekorzystnie na uszkodzone włókna nerwowe

stany gorączkowe

ciąża

nowotwory i stany po ich usunięciu

Diatermia krótkofalowa:

• Metoda kondensatorowa

• Metoda indukcyjna

Czas trwania zabiegu: 10-30min

Rodzaje dawek : atermiczna, oligotermiczna, termiczna, hipertrmiczna,

Wskazania:

• zapalenie mm, stawów, ucha środkowego, oskrzeli, zatok obocznych nosa

(wszystkie przewlekłe i łagodne stany chorobowe)

Przeciwwskazania:

• ostre stany zapalne

• nowotwory

• implanty metalowe

• rozrusznik serca

• zaburzenia czucia

• ciąża

Światłolecznictwo:

Laseroterapia:

• Charakterystyka światła laserowego:

• Monochromatyczność - jednobarwność

• Spójność (koherencja) oznacza taką samą fazę fal zarówno przestrzenną i czasowa

• Równoległość (kolimacja) mała rozbieżność kątowa

• Intensywność- cała moc promieniowania zawarta jest w wiązce promieni światła laserowego

Efekt biologiczny:

• Zmiany metabolizmu komórki

• Wzrost aktywności pompy sodowo-potasowej

• Zwiększony przepływ jonów Ca

• Poprawa ukrwienia i odżywienia tkanek

• Pobudzenie regeneracji komórek i naczyń krwionośnych

• Pobudzenie syntezy białek

• Przeciwbólowo

• Przeciwzapalnie

Wskazania:

• Rany pooperacyjne

• Owrzodzenia

• Przeszczepy skóry

• Choroby narządu ruchu na podłożu reumatycznym

• Choroby skóry

• Choroby przyzębia

Przeciwwskazania:

• Ciąża

• Rozrusznik serca

• Uogólnione choroby bakteryjne

• Gorączka

• Uczulenie na światło

• Nowotwory

• Nadczynność gruczołów dokrewnych

• Cukrzyca

• Nie stosujemy w okolicach oczu

Promieniowanie IR: 770nm- 12000nm Promieniowanie UV: 15-390 nm

• Działanie fizyczne - działanie

• Pochłaniane jako ciepło - ciepło nie wydziela się

• Pochłaniane na głębokości 3mm - pochłaniany na głębokości 1mm

• Źródła świetlne i nieświetlne - źródła świetlne

• Rumień występuje natychmiast - rumień występuje z opóźnieniem

• Rumień utrzymuje się 20-30 min. - rumień utrzymuje się kilka dni

• Rumień plamisty - rumień o wyraźnych granicach

• Rumień ciemny czerwony - rumień jasnoróżowy jednorodny,

Postępujący, złuszczenie skóry

Działanie biologiczne

- usprawnienie obiegu krwi - działanie przeciwkrzywicze i pigmentotwórcze

- działanie uspokajające na zakończenia nerwowe - rozszerzenie naczyń krwionośnych

-obniżenie ciśnienia krwi - pobudzenie wytwarzania związków steroidowych

- przyspieszenie oddychania - pobudzenie naczynio-ruchowe

- zwiększenie wydalania potu, soli wody i mocznika - działanie znieczulające

- działa tonizujaco na mięśnie

- pobudzenie przemiany materii

- działanie bakteriobójcze

- korzysci psychologiczne

Wskazania:

-Łagodne lub przewlekłe dolegliwości bólowe - choroby skóry

- stany zapalne np. zapalenia stawów - stany niedoboru wapnia i fosforu

-jako zabieg wspomagający inne metody - miejscowe owrzodzenia

Przeciwwskazania:

• zaburzenia czucia - gruźlica płuc

• unikać zbyt dużej ekspozycji na siatkówki - zaburzenia pracy serca

• - toczeń rumieniowaty

• - ciężka cukrzyca

• - ostre podraznienie skóry

• - nadwrażliwość na swiatło

• - przyjmowanie leków zwiększających wraźliwość na

światło

Metodyka

-promiennik umieszcza się dokładnie nad obszarem - ustalenie dawki MED. (test biodozy)

naświetlanym w odległości 50-90 cm - odległość 50-100cm, promienie padają prostopadle

- czas trwania zabiegu 10-30 min - stopniowo wydłużamy czas zabiegu

- zabiegi obejmujace twarz głowę i kark 10-15 min

Krioterapia:

• Polega na wykorzystaniu do celów leczniczych temperatur kriogenicznych stosowanych bardzo krótko i powierzchniowo, ogólnie lub miejscowo, dla wywołania ośrodkowych reakcji termoregulacyjnych.

• Źródłem leczniczego zimna może być lodowata woda, lód, śnieg, zimne kompresy, lotne ciecze, pary skroplonych gazów

Działanie biologiczne:

• Miejscowy skurcz naczyń krwionośnych

• Zmniejszenie przepływu krwi

• Miejscowe zmniejszenie podstawowej przemiany materii

• Zmniejszenie dynamiki przepływu płynów tkankowych

• Zmniejszenie wydalania potu

• Po zabiegu daje uczucie gorąca - czynne przekrwienie, a wrezultacie szybkie gojenie się urazów zapaleń, wchłanianie obrzęków

• Zmniejszenie pobudliwości nerwów i szybkości przewodzenia, co powoduje miejscową bezbolesność

• Analgezja stymulacyjna - blokowanie przepływu impulsów bólowych w rdzeniu kręgowym, przez co impulsy bólowe nie docierają do kory mózgowej

• Zostaje uruchomiony endogenny układ opoidowy

• Bezbolesność sprawia zwiększenie intensywności leczenia ruchem

• Zmniejszenie spastyczności

Metodyka miejscowych zabiegów z wykorzystaniem gazów chłodzących:

• Zabiegów nie wykonuje się u osób zziębniętych

• Nie wykonujemy bezpośrednio na wystających elementach kostnych

• Czas zabiegu 30s - 2 min

• Odległość dyszy od powierzchni ciała 10-15 cm

Metodyka z zastosowaniem roztworów o temperaturze poniżej 0^oC.

• Czas zabiegu 1-30 min

• Okładu nie nakładamy bezpośrednio na skórę.

Wskazania:

• Zapalenia stawów

• Zapalenia okołostawowe

• Ostre i zastarzałe urazy sportowe i pooperacyjne

• Oparzenia, rozległe otarcia naskórka

• Osteoporoza

• Wielostawowe zapalne choroby układu ruchu

Przeciwwskazania:

• Zaawansowana angiopatia

• Neuropatia cukrzycowa

• Miażdżyca naczyń

• Ropne zmiany skórne

• Gorączka

• Niewydolność krążenia

• Wyniszczenie

• Nietolerancja zimna

• Nadciśnienie tętnicze

• W stanach pourazowych zimno stosuje się tylko przez pierwsze 48-72 godz.

• Zaburzenie czucia

• Parestezje

• Polineuropatie

Ultradżwięki:

• Fale dźwiękowe powyżej 20 000 Hz (niesłyszalne)

• Miarą jednostki mocy UD jest Wat/cm²

• Fale UD rozchodzą się z prędkością niezależną od częstotliwości drgań lecz zależną od ośrodka - im większa gęstość tym większa prędkość (największa w tk. kostnej

• Długość fali zależy od prędkości i częstotliwości drgań (przeciętna długość przy częstotliwości 800 kHz 1,7 mm, w tkance kostnej 2 x większa - co stanowi przyczynę bólu okostnowego)

• Fala UD z przejścia z jednego ośrodka do drugiego ulega odbiciu - może (w przypadku zabiegu z nieruchomą głowicą może dojść do urazów mechanicznych i termicznych)

• Najsilniejsze działanie UD występuje na granicy ośrodków

• W tkance kostnej pod wpływem UD powstaje zjawisko piezoelektryczne (korzystne)

• W przypadku stosowania dużych dawek może dojść do Kawitacji ( rozrywanie cząstek) - zjawisko niekorzystne

Działanie biofizyczne:

• Działanie kompleksowe:

• Mechaniczne : mikromasaż, działa na błony komórkowe zwiększając ich przepuszczalność

• Cieplne: mechaniczna energia po zaabsorbowaniu zostaje przekształcona w ciepło. Absorpcja zależy od tkanki, kąta padania, częstotliwości. Dawki poniżej 0,3 W/cm² nie mają działania cieplnego

• Fizykochemiczne: działa katalitycznie w niektórych reakcjach,

powoduje procesy utleniania lub redukcji

wzrost dyfuzji przez błony

wpływ na pH

Działanie biologiczne:

• Wypadkowa działania cieplnego, mechanicznego, fizykochemicznego

• Działanie pierwotne - miejscowe i działania wtórnego - ogólnego

• Powstające ciepło rozszerza naczynia krwionośne ( lepsze utlenowanie, odżywianie, przyspieszona przemiana materii, rozluźnia mięśnie

• Zmiany stanu koloidalnego białek: zwiększona rozciągliwość kolagenu, przyspieszenie gojenia ran

• Przeciwbólowo

Technika zabiegu:

• Głowica przylega bezpośrednio do skóry przez zastosowanie substancji sprzęgającej (żel, wazelina, parafina)

• Technika dynamiczna: ruchy koliste i ślizgające , powierzchnia 2x większa od powierzchni głowicy, stosowana bezpośrednio na zmiany chorobowe

Półstatyczna: wolniejsze przesuwanie głowicy, mniejsza dawka, stosowana pośrednio przez unerwienie segmentarne, punkty akupunkturowe, korzeniowe okolice przykręgosłupowe

Dawkowanie:

• Dawki

Małe: do 0,5 W/cm²

• okolice twarzy i szyi

• duże dolegliwości bólowe

Średenie: 0,5- 1 W/cm²

• stosowana w okolicy przykręgosłupowej

• ból o średnim natężeniu

• u osób szczupłych

Duża: 1-1,5 W/cm²

• dolegliwości bólowe o małym natężeniu

• okolice bioder, pośladków, kończyn

• u osób tęgich

• czas zabiegu do 10min

• codziennie lub co drugi dzień

• 6 zabiegów w serii (stany ostre), 10-12(stany przewlekłe)

Przeciwwskazania

• okolice serca, płuc, jamy brzusznej, mózgu, jąder

• guzy łagodne i złośliwe

• ciąża

• oczy

• nasady kości długich u dzieci i młodzieży

• okolice rdzenia przedłużonego

• zaburzenia krążenia

• zakrzepowe zapalenie żył

• gorączka

• gruźlica

• skłonność do krwawień

• rozrusznik serca

Wskazania:

• choroby reumatyczne małych stawów

• zgrubienie okostnej

• choroby ścięgien, przyczepów mięśni

• złamania kości

---