1. Lekcja wychowania fizycznego- celowym (
danej klasie na dłuższy okres zgodnie z
pedagogicznym punktem widzenia. W zależności od wielkości klasy dzieli się na 3 do 5 zastępów, przy czym w zastępie nie powinno być mniej niż 6 uczniów, a nie więcej , niż 10. Podział na zastępy stałe może być stosowany w gimnastyce przyrządowej, a także we wszystkich pozostałych dyscyplinach sportowych. Dobór uczniów powinien być taki, aby w każdym zespole jedni uczniowie wpływali pozytywnie na drugich.-zastępy sprawnościowe-podział klasy pod względem sprawnościowym Obciążenie dla , poszczególnych zespołów może być tak duże, że I będzie ono optymalnie odpowiadać każdemu ! uczniowi. Ćwiczenia obowiązujące w danym zastępie mogą być tak ustalone, że odpowiadają stanowi sprawności wszystkich uczniów w zastępie Wyniki kontroli sprawności uczniów powinny być podstawą do przeniesienia ucznia z zastępu o małej sprawności do zastępu bardziej sprawnego i odwrotnie.-zastępy sprawnościowe zmienne- skład osobowy zastępów należy zmienić w zależności od zaawansowania w konkretnym temacie czy dyscyplinie sportowej. Taki podejście do podziału na zastępy stwarza możliwość stawiania adekwatnych wymagań w stosunku do różnych trudnych zadań występujących w programie danej klasy. Praca w zastępach stwarza warunki do samodzielnej pracy uczniów i samowychowania w zespole.2.Formy porządkowe:
-ustawienie podstawowe: szereg, dwuszereg, rząd, dwurząd, szyk marszowy itd. -ustawienia ćwiczebne: luźna gromadka, półkole, czworobok, trójkąt, koło czołem do wew., na zew., kolumna ćwiczebna.-odliczanie oraz zwroty w miejscu i w ruchu 3.Fonny prowadzenia zajęć: -frontalna- ma ona miejsce wtedy, gdy wszyscy uczniowie w tym samym czasie wykonują to samo ćw. a nauczyciel ma wszystkich uczniów w polu widzenia, kieruje nimi stosując środki metodyczne i zabiegi organizacyjne. W zajęciach frontalnych intensywność ćw. jest duża, ponieważ mogą być bezpośrednio sterowane. Nauczyciel oddziałuje pedagogicznie i metodycznie bezpośrednio na wszystkich uczniów. Niekorzystne skutki frontalnego prowadzenia zajęć polegają na tym, że drastycznie ograniczona jest samodzielność uczniów oraz możliwość dozowania obciążeń. -zajęć w zespołach- ćw. odbywają się w laiku zespołach, przy czym uczniowie każdego zespołu wykonują zadania pojedynczo lub w parach i zaraz wstępują z powrotem do zespołu. Dla zajęć w zespołach typowe jest to, że każdy zastęp posiada zastępowego, który kieruje zajęciami wew. swojego zastępu. Zajęcia w zespołach stwarzają lepsze możliwości opanowania umiejętności i nawyków, nieuniknione są jednak martwe punkty z powodu czekania w kolejce na podejście do przyrządu. -zajęć w zespołach z dodatkowymi zadaniami -j jako zadania dodatkowe określamy takie ćwiczenia, które uczniowie wykonują indywidualnie po zakończeniu ćw. zasadniczego. Zadania dodatkowe powinny być łatwe, bezpieczne i atrakcyjne, nastawione głównie na rozwój podstawowych cech motorycznych i odpowiednich grup mięśniowych -stacyjna- uczniowie ćw. strumieniami na wielu stacjach, które składają się na obwód stacyjny. Zajęcia stacyjne są celowe wówczas, gdy zadaniem , nauczyciela jest
utrwalenie nawyków i umiejętności lub doskonalenie cech motorycznych.
-obwodu ćwiczebnego- forma ta służy racjonalnemu, intensywnemu przebiegowi ćw. e lekcji, gdy celem jest przede wszystkim doskonalenie cech motorycznych jak siła i wytrzymałość. Nauczyciel rozstawia uczniów w małych grupkach na wszystkich stanowiskach, określa liczbę powtórzeń, daje znak na równoczesną zmianę ćwiczących na stacjach -indywidualna-każdy uczeń wykonuje zadania samodzielnie i po swojemu(samodzielna rozgrzewka, rozwiązywanie zadania problemowego) strumieniowa- charakteryzuje się dynamicznym przemieszczeniem się uczniów na ścieżce z przeszkodami w określonym kierunku Ze względu na środowisko i rodzaj przeszkód; wyróżnia się 3 rodzaje torów przeszkód: sztuczny, naturalny, kombinowany.3.Metody wychowawcze w procesie w-f. Metoda wychowawcza- to każdy wyodrębniony' sposób postępowania wychowawcy, polegający na aktywności wychowanka, związany zawsze z dokonaniem zmian w obrębie układu kar i nagród w danej sytuacji wychowawczej. A.Metody wpływu osobistego:- wysuwanie sugestii- polega na sygnalizowaniu wychowankowi swojego stanowiska i sugerowania mu czego się od niego oczekuje. Sugestie mogą mieć charakter zachęcania, przestrzegania lub oceniania.-perswazja- polega na podsuwaniu wychowankom określonych rozwiązań Posłużenie się takim repertuarem argumentów, które wywołają u wychowanków określone wew. przeżycie problemu.-działanie przykładem własnym- polega na dostarczeniu wychowankowi właściwych wzorów zachowania lub reagowania Naśladowanie wychowawcy nie może narażać wychowanka na konflikty z otoczeniem. Wzory zachowania powinny być przydatne i wartościowe dla zaspokojenia obecnych motywów wychowanka a nie wychowawcy.-aprobata i dezaprobata- w stosunku do zachowań wychowanka wyrażanie aprobaty lub dezaprobaty zachowań powinno dotyczyć tylko wychowanka i nie pociągać za sobą jakichś konsekwencji. Aby metoda ta była skuteczna konieczne jest przejawianie przez wychowawcę życzliwego stosunku do wychowanka. B. Metody wpływu sytuacyjnego: -nagradzanie wychowawcze- powinno mieć miejsce wtedy, gdy zaspokaja określone motywacje wychowanka a następnie przejawienia przez niego pożądanych wychowawczo i konstruktywnych form aktywności. Nagradzanie wychowawcze powinno mieć charakter oficjalny. Istotne jest również aby nagradzanie następowało możliwie bezpośrednio po godnym nagrody zachowaniu się wychowanka -karanie wychowawcze- polega na udaremnieniu zachowań destrukcyjnych wychowanka i tłumieniu jego niepożądanych wychowawczo dyspozycji psychicznych. Kary wywołują zazwyczaj 2 rodzaje reakcji: agresję lub reakcje obronną. Reakcjom obronnym towarzyszą zazwyczaj stany lękowe. Kara powinna występować bezpośrednio po wykroczeniu.-instruowanie- polega na ukazaniu wychowankowi niedostrzeżonych przez niego elementów sytuacji, na zwracaniu jego uwagi na następstwa poszczególnych zachowań, a także dostarczeniu wzorów postępowania i wskazówek dotyczących ich realizowania, stosuje się często w połączeniu z metoda perswazji-organizowanie doświadczeń wychowanka-polega na integracji nauczyciela- wychowawcy w sytuacje, w których wychowanek przejawił określona aktywność w ten sposób, że działania konstruktywne przynoszą wychowankom następstwa pozytywne w stosunku do jego motywów, a destruktywne- negatywne, a więc kary.
-uświadomienie antycypacji następstw zachowań- metoda ta polega na przedstawieniu wszystkich takich konsekwencji czynów, które miały by dla niego wartości nagrody lub kary. - przydzielanie ról i funkcji społecznych- to podstawowa metoda wdrażania wychowanków do pożądanej aktywności i kształtowania ich przekonań. Wychowawca przydzielając funkcje powinien unikać przymusu. Ćwiczenie - polega ono na ugruntowaniu u wychowanka określonych czynności o ustalonym porządkuC. Metody wpływu społecznego:- modyfikacja celów zespołu- służy do podnoszenia atrakcyjności życia w zespole, a przez to większego wpływu na każdą jednostkę w zespole oraz do wprowadzania nowych rodzajów aktywności zespołu, a tym samym nowych form postępowania w zespole.-kształtowanie norm postępowania obowiązujących w zespole- polega na wprowadzeniu nowych kryteriów oceny zachowań członków zespołu.-przekształcenie struktury wew. zespołu- przez wzmocnienie w zespole pozycji jednostek wywierający dodatni wpływ.-nadawanie właściwego kierunku działania kontroli społecznej w zespole- stosując tę metodę wychowawca powinien dopuszczać wychowanka do udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących zespołu, dążyć do tego aby pewne działania i ich organizacja przebiegały z inicjatywy zespołu ich członków. Włączyć ogół członków zespołu do czynności kontrolnych, dążyć do rozłożenia odpowiedzialności za sprawy zespołu na cały zespół, nawiązywać lojalną współpracę z przywódcami zespołu. D.Metody kierowania samowychowaniem: -idealizacja - akceptacja i przyswojenie przez wychowanka określonego ideału lub wzoru osobowego, a następnie wytworzenie osobowości zgodnie z akceptowanym wzorem. -poznanie- ukształtowanie sobie obrazu własnej osoby w kategoriach rozbieżności między cechami pożądanymi i posiadanymi. -aspiracje- przeżycie przez wychowanka dostatecznie silnej motywacji dokonania zmian we własnej osobowości-decyzje samorealizacyjne- ustalenie przez wychowanka programu działań samowychowawczych, czyli określenie zadań i wymagań w stosunku do samego siebie na pewien okres.-działanie samowychowawcze- podjęcie przez wychowanka treningu w zakresie określonego postępowania, czyli podjęcie systematycznej i kontrolowanej aktywności zmierzającej do odpowiedniego wyrobienie swojej świadomości-samoocena końcowa- wychowanek wartościuje to co osiągnął w wyniku działań samowychowawczych, ustala dalsze zamierzenia samowychowawcze na miarę osobistych aspiracji. . Metody realizacji zadań ruchowych. Metody kreatywne- grupa metod aktywizujących: l. metoda ruchowej ekspresji twórczej-podstawową wskazówką dla nauczyciela wdrażającego tą metodę jest pozostawienie ćw. całkowitej swobody wyboru sposobu wykonania postawionego zadania ruchowego -metoda gimnastyki twórczej- przyjmuje i posługuje się różnymi formami ruchu, metodami pracy, są to: krótka opowieść ruchowa, nabywanie doświadczeń ruchowych przez oddziaływanie, eksperymentowanie, badanie, forma zabawowo-naśladowcza, improwizacja ruchowa, inscenizacja. Metoda ta dopuszcza ćw. na przyrządach.2. metoda problemowa wg Okonia- przez nauczanie problemowe rozumiemy zespół takich czynności, jak organizowanie sytuacji problemowych, formułowanie problemów, udzielanie uczniom niezbędnej pomocy w rozwiązywaniu problemów i sprawdzeniu ich rozwiązań. Nauczanie problemowe daje lepsze efekty w zakresie przyswajania wiadomości niż nauczanie oparte na metodzie podającej zdobytą wiedzę w wyniku rozwiązywania problemów, jest bardziej operatywna niż wiedza i umiejętności zdobyte w gotowej postaci. Rodzaje sytuacji problemowych- struktura każdego problemu ma 2 elementy: l. cel do którego zmierza, 2.dane początkowe czyli informacje zawarte w sytuacji problemowej: problemy otwarte, problemy zamknięte.Fazy rozwiązywania problemów: dostrzeganie problemu, analiza sytuacji problemowej, wytwarzanie pomysłów rozwiązania, weryfikacja pomysłów.Przeszkody w rozwiązywaniu problemów: błędne nastawienie, fiksacja funkcjonalna.
Metody proaktywne, usamodzielniające- grupa metod twórczych:metody proaktywne- uczniowie powinni wykonywać zadania w miarę możliwości samodzielnie, by uczyć się samokontroli i samooceny własnego działania -zadaniowo- naśladowcza- metoda ta jest dostosowana do rozwoju psychofizycznego dzieci w wieku przedszkolnym, I klasy szkoły podstawowej. Polega na wywołaniu u dzieci określonego myślowego obrazu przedmiotu, czy zjawiska, którego istotą jest ruch i naśladowanie go. Zadaniem dzieci może być naśladowanie ludzi, zwierząt, przyrody. Stosując tę metodę opieramy się na wyobrażeniu zdobytym przez dzieci w wyniku bezpośredniej obserwacji. Ruchy dziecka nie muszą być dokładnym i ścisłym odtworzeniem zaobserwowanych czynności. Należy w tym wypadku dać dużo swobody dzieciom i pobudzić ich inicjatywę i fantazję.-zabawowo-klasyczna- występuje ona wtedy gdy źródłem i inspiracja aktywności ruchowej dziecka jest stworzona przez nauczyciela konkretna sytuacja pedagogiczna, w której podstawowe role odgrywa fabuła i opis-bezpośredniej celowości ruchu- twórcą tej metody był Czyżewski, jest to forma przejściowa od ćw. stosowanych w formie ruchów naśladowczo-zabawowych do ćw. wykonywanych ścisłe wg pewnych prawideł. Ma na celu a)uzupełnienie dotychczasowej luki między zasobem materiału ćwiczebnego stosowanego metodą naśladowczą-zabwową, a całokształtem ćw. skończonych pod względem gimnastycznym. wykonywanych;-metoda ścisła- ułatwienie szybkiego opanowania przez ćwiczących poprawnych ruchów gimnastycznych. Zasadniczą cechą tej metody jest łagodne przejście od ruchów poprawnych z zachowaniem stopnia zainteresowania formą pierwszą.-programowego usprawniania się- w tej metodzie czynności nauczyciela w ogóle nie występują. Wzorcowym przykładem tej metody jest „ścieżka zdrowia". Jest to specjalnie wyznaczona trasa i zaprogramowana w zestaw urządzeń do ćw. oraz tablic objaśniających sposób wykonania przewidzianych programem ćw. Uczestnik samodzielnie przebywa trasę, realizuje kolejno zaprogramowane ćw. zgodnie z informacjami zawartymi na tablicach. Obecnie można wyróżnić 5 różnych rodzajów ścieżki zdrowia: biegowa, sprawnościowa, ćwiczebna, testowa, obciążeniowa.
Metody reproduktywne - odtwórcze: -naśladowcza-ścisła- oparta na behawiorystycznym schemacie S-R(bodziec-reakcja), tza że uczeń jest przedmiotem zabiegów dydaktyczno-wychowawczych, jest sterowany z zew. bodźcami środowiskowymi, głównie przez nauczyciela-zadaniowa-ścisła- dotyczy realizacji zadań ściśle określonych, takich których celem jest opanowanie elementarnych technik ruchu konkurencji sportowych, wzmacnianie konkretnych grup mięśniowych. W tej metodzie realizuje się: a)uświadomienie uczniom staniu ich umiejętności czy braków, co powinno wyzwolić w nich potrzebę zmiany tego stanu rzeczy; b)określenie cefal i jego wartości, co powinno motywować uczniów do realizacji zadania. Motywowanie powinno dotyczyć tylko zadań trudnych, nowych i mało atrakcyjnych dla uczniów
-metoda programowanego uczenia sie. Do negatywnych skutków grupy tych metod można zaliczyć:-obniżenie u uczniów zdolności sterowania sobą i zwiększone zapotrzebowanie na impulsy zew. dla podtrzymania aktywności, brak zdolności do zmiany postępowania, bierność i brak inicjatywy, niesamodzielność, zachowanie może się przerodzić w formę dominującą, brak niezbędnych warunków do kształtowania się pozytywnych postaw wobec k-f. Cechy charakterystyczne: ścisłe odtwarzanie. Ćw. jest ściśle określone i ma tylko jedno rozwiązanie, takie jakie założył nauczyciel. Uczeń sterowany zew. bodźcami środowiskowymi, głównie przez nauczyciela. Aby osiągnąć cel, uczeń musi powtórzyć ćw. setki razy.
3.zasady dobory treści oraz organizacja kształcenia i wychowania: -uwzględnia się cechy nowoczesnego modelu nauczania i uczenia się -podmiotowego traktowania uczniów jako współpartnerów -integracja kształcenia -łączenie teorii z praktyką -kształcenia ustawicznego -różnicowanie treści i form kształcenia.5.Zągady doboru treści i organizacji kształcenia i wychowania:- 6.Formv i metody intensyfikacji w lekcłł W-f. Efektywność lekcji w-f. Metody i techniki wpływające na zwiększenie efektywności lekcji w-fEfektywność lekcji w-f podnosi: -właściwy dobór metod realizacji zadań i form organizacyjnych proces lekcyjny, do nich należy zaliczyć: formę pracy w zespołach z zadaniami dodatkowymi, formą obwodu stacyjnego, formę toru przeszkód, formę małych obwodów w obwodzie, formę ćw. ze współćwiczącymi, metoda improwizacji ruchowej, metoda zadaniowa. Dobra organizacja lekcji zapewnia max wykorzystanie czasu na ćw., a między innymi: punktualne rozpoczynanie lekcji, ograniczanie czynności organizacyjnych zbiórek do niezbędnego min, stosowanie krótkich objaśnień w połączeniu z pokazem, sprawne kierowanie zespołem uczniowskim, stosowanie w grach i zabawach podwójnych ról, ograniczenie między ćw. przerw do min, stosowanie wzajemnej asekuracji i pomocy Odpowiedni dobór przyrządów i przyborów do ćw. oraz umiejętne ich wykorzystanie. Właściwy przebieg interakcji.
Twórcza postawa nauczyciela, dobre przygotowanie do lekcji. Klimat społeczny lekcji i atmosfera sprzyjająca wyzwoleniu atmosfery radości, zabawy, możliwości pełnego relaksu psychicznego, wyżycie się fizyczne, dostarczenie okazji do zdobywania doświadczeń ruchowych i zaufania we własne siły. Poza tym zamiast ćw. pojedynczych, wyizolowanych wprowadzać różnorodne ćw. wykonywane w dłuższym czasie i angażujące więcej grup mięśniowych, tworzące dłuższe lub krótsze sekwencje ruchowe.7.Sposoby pomiaru efektywności lekcji w-f Pomiar efektywności lekcji powinien obejmować kształcenie i wychowanie w kryteriach: sprawności, umiejętności, postawy, nawyki. Należy oceniać korzyści jakie uczeń wyniósł z lekcji, czego się nauczył, co nowego poznał, czy i jak odczuł skuteczność oddziaływania nad rozwojem cech motorycznych o ile poprawił swoją wydolność, jakich doznał przeżyć emocjonalnych, intelektualnych, estetycznych, jakie zaszły zmiany w jego osobowości, w jego postawie wobec k-f. Postawy uczniów wobec k-f były przedmiotem badan wielu pedagogów, teoretyków oraz metodyków. W praktyce szkolnej przydatny może być kwestionariusz i ankieta opracowana przez S. Strzyżewskiego. Łatwo jest ocenić efekty fizjologiczne, objawiające się zmęczeniem fizycznym, a wynikające z zastosowanych w lekcji obciążeń. Na rodzaj obciążeń składają się objętość czyli łączna ilość wykonywanej pracy oraz intensywność ćw. W teorii sportu wyróżnia się.* intensywność umiarkowaną-50%max, dużą 75%max, super maksymalną80-90%, max 100%, naprzemienną.8. Metody badań obciążeń ucznia; -metoda czeska- stosowana przez Hurukowa i Balotkę, dotyczy analizy czasu ćw. W powiązaniu z pomiarem jednej fizjologicznej wartości skurczu serca, wentylacji minutowej płuc, zużycia tlenu. Potrzebna jest aparatura do pomiaru tych wartości.-metoda Wustrumana- dotyczy analizy ćw. Z określeniem stopnia obciążenia ucznia ćw. Ruchowymi wg stopnia ich trudności wyróżnia się obciążenia małe, średnie i duże. Nic uwzględnia nakładania zmęczenia przy obciążeniu tych samych grup mięśniowych-metoda Stemmlera- ustala liczbę ćw. W jednostce czasu. Stosunek między liczbą ćw. A czasem trwania lekcji to współczynnik intensywności. Nie bierze pod uwagę rodzaju ćw., ich częstotliwości powtarzania, -metoda Dietricha-metoda chronometrażu, określa czas trwania ćw. Przy czym czas określany może być w min lub %. Prawdopodobieństwo interpretacji czasu trwania aktywności ruchowej. Z uwagi na prostotę pomiaru i dużą praktyczność powszechnie stosuje się ostatnią metodę. W trakcie badania mierzy się czas aktywności ruchowej wybranych uczniów w określonych odcinkach lekcji np. 5min. Następnie zmienia się efektywny czas ćw. Na wskaźnik %, wynik można zapisać w tabeli i opisem danego ćw. I w której części wystąpił oraz za pomocą wykresu jak w dzienniku praktyk.9. Cele lekcji wf-kształcący dotyczy ciała ludzkiego i jego motoryki. Realizując go zmierzamy do wzbogacenia zasobu umiejętności ruchowych, doskonalenie sposobów wykonania różnych czynności i kształtowania motoryki.Modyfikowanie budowy i postawy ciała, wyrabianie odporności i wydolności organizmu. Cen ten jest dla w-f najbardziej swoisty, albowiem dotyczy biologicznej strony osobowości człowieka, jest osiągany za pomocą czynników i środków fizykalnej natury. Realizując ten cel dążymy do kształtowania struktury somatycznej, a przy tym do usprawniania funkcji. Doskonalenie narządów zmysłu.
-poznawczy- przybliża wychowankowi wiedzę o potrzebach zdrowia fizycznego i psychicznego, przezornego zachowania się w różnych sytuacjach oraz uświadamiania im zasady poprawnego wykonywania różnych czynności ruchu-wychowawczy- wiąże się z pedagogiką, kształtuje pewną osobowość człowieka nadając głębszy sens wychowawczy zajęciom ruchowym. 10. Proces wychowania fizycznego (pojęcie kręgu).-wychowanie fizyczne- to proces służący kształtowaniu sprawnego organizmu realizującego cele życiowe człowieka, przygotowującego do świadomego uczestnictwa w k-f i korzystania z jego dobrodziejstw.-proces wychowania fizycznego- to przebieg następujących po sobie i powiązanych przyczynowo określonych zmian stanowiących stadia, fazy, etap rozwoju czegoś, przebieg, rozwijanie się, przeobrażanie się czegoś. Tym czymś-kimś jest uczeń ciągle rozwijający się pod względem biologicznym i społecznym wg praw charakterystycznych dla gatunku ludzkiego lecz również specyficznych czynników genetycznych i środowiskowych kształtujących indywidualność osobniczą każdej jednostki. Jednym z ważnych czynników środowiskowych jest kształcenie i wychowanie modyfikujące moralny rozwój jednostki. Kręgi w-f:l.Krąg najwyższy: to w-f jako przedmiot nauczania lekcja w-f) 2-krąg pośredni: to w-f pojęte jako kompleks zagadnień zdrowotno-wychowawczych w szkole, należą tu przejawy troski o prawidłowy rozwój wychowanków, sekcje sportowe, zajęcia rekreacyjne3.krąg najszerszy: obejmuje typowe dla w-f instytucje i formy pracy pozalekcyjnej, pozaszkolnej: kluby sportowe, kluby sportowe, TKKF, MOSiR, ligi amatorskie, komercjalizacja, marketing Ogniwa:-diagnoza, prognoza, planowanie, realizacja(wykonawstwo), ocena wyników. Instytucje: -dom, żłobek, przedszkole, szkoła: podstawowa,Gimnazja, ponagimnazjalne, studia.11.Indywidualizacja pracy w-fIndywidualizacja pracy jest rozumiana rozmaicie, np. jako indywidualne wykonanie przez uczniów tych samych zadań, stosowanie zróżnicowanych kryteriów kontroli i oceny, nauczanie w grupach tworzonych ze względu na poziom wiadomości i umiejętności. Indywidualizacja jest uważana za część poglądów za: zasadę niezbędną do osiągnięcia celów kształcenia. Badania wykazały znaczne zróżnicowanie sprawności dzieci w tym samym wieku i obrębie tych klas, przyjmuje się potrzebę indywidualizacji. W w-f pod pojęciem można zrozumieć uwzględnienie przez nauczyciela w nauczaniu ćwiczących, różnic między uczniami i dostosowanie do nich treści, metod. Indywidualne różnice dotyczą sprawności fizycznej, zainteresowań, motywacji, cech charakteru, stanu zdrowia. Postulaty indywidualizacji nie spełniają schematyczne formy prowadzenia zajęć szkolnych, lecz formy pracy pozaszkolnej. 12-Intelektualizacia procesu w-f; Proces wyposażania dzieci i młodzieży w sumę elementarnych wiadomości o k-f, naukach przyrodniczych, humanistycznych. społecznych.
Celem jest kształtowanie świadomej postawy uczniów wobec w-f, pomoc wychowankowi w zrozumieniu samego siebie i swych potrzeb. W lekcji intelektualnej w-f polega na sprzęganiu procesu nauczania ćwiczeń z przekazywaniem stosownych do wieku i potrzeb wiadomości mających doprowadzić do osiągania celów
13.Autoedukacia na lekcjach w-f; Ma na celu przygotowanie jednostki do przyjęcia na siebie odpowiedzialności za dalszy rozwój po ustaniu stosunku wychowawczego. Wdrażanie do autoedukacji wymaga upodmiotowienia wychowanka, a zarazem wyposażenie go w określone wiadomości i umiejętności dotyczące metod pracy nad sobą oraz samokontroli i samooceny efektów. 14.Planowanie pracy nauczyciela: Plan pracy nauczyciela obejmuje: diagnozę, prognozę, ordynacje, wykonawstwo, ocenę wyników. Planowanie pracy zależy od wielu warunków, środków, czynników. Każdy nauczyciel planujący proces w-f powinien wiedzieć co to jest plan, znać jego elementy, rodzaje. Plan- przemyślenie doboru i kolejności przewidywanych działań z jednoczesnym postanowieniem podjęcia działań według obmyślonego toku.Dobry plan powinien być: celowy, wykonamy, maksymalnie operatywny, plastyczny, szczegółowy, terminowy, kompletny, długodystansowy. Planowanie pracy szkoły w zakresie k-f obejmuje: plan dydaktyczno-wychowawczy, plan gospodarczy szkoły, planowanie dydaktyczne czynności nauczyciela, rozkład materiału, przygotowanie lekcji, plan SKS 15.Pokumentacia nauczyciela: Obligatoryjna, dziennik nauczyciela, dziennik zajęć pozalekcyjnych, plan pracy dydaktyczno-wychowawczej, ewidencja sprzętu sportowego. Zalecane: zeszyt nauczyciela, plan pracy w sekcji, kalendarz imprez,.16.SKS zadania, program, realizacja: -prowadzenie „godziny sportu" i ćwiczeń śródlekcyjnych -organizacja SKS-udział reprezentacji SKS w zawodach międzyszkolnych -szkolenie młodzieżowych organizatorów sportu -inauguracja sportowego roku szkolnego -dzień piłkarza -budujemy ścieżkę zdrowia -bieg na orientację •doi kultury i sportu szkolnego, „godzina sportu"- zajęcia sportowe, podczas tej godziny, prowadzą posiadający odpowiednie uprawnienia młodzieżowych organizatorów sportu. Decyzje ojej wprowadzeniu podejmuje dyrektor szkoły na wniosek SKS w porozumieniu z rada pedagogiczną i komitetem rodzicielskim Udział uczniów w niej jest obowiązkowy. Podczas niej zaleca się prowadzenie takich zajęć jak: gry i zabawy ruchowe, lekkoatletyka, zespołowe gry sportowe, tenis stołowy. Niedopuszczalne jest podczas niej uprawianie dyscyplin, bądź konkurencji stwarzających zagrożenie. Podczas przystąpienia do niej należy: ułożyć program przy udziale młodzieżowych organizatorów sportu, zajęciami objąć wszystkich uczniów, dostosować program do umiejętności, dostosować program do warunków szkoły, zapewnić bezpieczeństwo. 17.OrganizaciaSKS:-regulamin powinien być tak opracowany, aby stwarzał każdemu uczniowi szansę w każdej z imprez uczeń zdobywa punkty dla swojej klasy•organizatorami powinni być młodzieżowi organizatorzy sportu-konieczne jest przeprowadzenie masowych imprez wewnątrz szkolnych między drużynami, klasami -im częściej zawody odbywają się tym więcej punktów można zdobyć -przeprowadzenie zawodów i imprez w wyrównanych grupach wiekowych -zastosowanie jednego kryterium oceny
l8. Specyfikacja pracy z dziewczętami w okresie dojrzewania płciowego: -stopień aktywności ruchowej u dziewcząt maleje wraz z wiekiem, najwyraźniej zaznacza się to w okresie pokwitania. Zwiększa się szerokość bioder, następuje przyrost tkanki tłuszczowej. Dziewczęta podczas wysiłku fizycznego osiągają wyższe wartości tętna, ciśnienia. Ponadto obserwuje się wzrost pobudliwości ruchowej związanej z zaburzeniami hormonalnymi. Zanika chęć do rucha Głównym zadaniem nauczyciela jest pobudzenie chęci do ruchu. Można to osiągnąć przez: właściwy dobór treści, metod, form; kształtowanie zrozumienia wartości ćwiczeń dla zdrowia; rozwijanie zainteresowań, stworzenie przyjemniej atmosfery, atrakcyjność zajęć. Należy kształtować estetykę poprzez: rytmikę, ekspresję artystyczną, elegancję postawy, piękna, harmonię. Cele te mogą być realizowane za pomocą: ćwiczeń w rytm muzyki i przy muzyce; tańce ze śpiewem; elementy tańców regionalnych, nowoczesnych. 1 Muzyka jest istotnym elementem, przy niej ćwiczenia są szybciej wykonywane, dokładniej. Taniec kształci: poczucie rytmu, szybkość reakcji na dźwięk, koordynację ruchową W pracy z dziewczętami należy uwzględnić następujące wskazania: dużą labilność psychiczną, poziom uzdolnień ruchowych, indywidualizację ćwiczeń i wymagań, umiejętność dozowania wysiłku. 19.Funkcje wychowania fizycznego:adaptacyjna- polega na kształtowaniu zdolności j przygotowawczych ustroju do zmieniających się i warunków życia i pracy do środowiska j materialnego. Czynną formą adaptacji jest traktowanie. Rola przedszkola i szkoły i całego społeczeństwa polega na ograniczeniu czynników negatywnych.-kompensacyjna- polega na wyrównaniu bilansu ruchowego człowieka. W pierwszych latach szkoły 5-6godzin rudni dziennie. Celem jest odświeżenie przeciążonego umysłu, przewentylowanie płuc, ożywienie układu ruchu -korekcyjna- poprawianie, stymulacja. 20.Czynności nauczyciela w-f; 1 .czynności przygotowawcze- to takie działanie nauczyciela, których celem jest zapewnienie pomyślnych warunków realizacji podjętego zadania. Podstawą ich pomyślnego przebiegu jest umiejętność operowania formami organizacyjnymi i środkami dydaktycznymi 2. motywacyjne- ich rola i znaczenie polega na skierowaniu uwagi, zainteresowania i siły uczniów na wykonanie zadania. Są one ściśle powiązane z procesami uczuciowymi 3.mformujące- dotyczy środków, metod, zasad, reguł i strategii sterowania własną sprawnością i zdrowiem, a także informacją na temat historii k-f ogólnej
4. kontrolne- są kierowane na analizę wyników działania. Maja na celu uporządkowanie zasobu wiadomości5.naprowadzjące- występują w cizie opanowania przez uczniów nowych informacji i umiejętności. Ich cechą jest pomaganie uczniom w samodzielnej pracy skierowanej na cel.6.korekcyjne- są charakterystyczną cechą każdego sprawnego działania. Występują w razie wystąpienia błędów.7.zabezpieczające- szczególnie ważne we wszystkich zajęciach w-f. Ubezpieczenie jest jednym z podstawowych zadań nauczyciela na lekcji, dotyczy zapoznania uczniów z regulaminem zabezpieczania przyrządów, bezpośredniego ubezpieczenia uczniów podczas cw. -to takie działanie, którego celem jest zapewnienie pomyślnych warunków pozwalających na realizację zadania.
Punktem wyjścia jest wprowadzenie optymalnego nastroją dla podjęcia zadań lekcji. Można go wywołać przez zabawę ze śpiewem ćwiczenia przy muzyce, znane kroki czy figury taneczne. Uczeń angażuje się emocjonalnie, istotny jest nastrój nauczyciela, który udziela się uczniom. Do czynności przygotowawczych należy zaliczyć jeszcze przygotowanie z uczniami środków dydaktycznych oraz operowanie formami organizacyjnymi, podział uczniów, czynności motywujące* informujące, naprowadzające oraz czynności korygujące i alternatywne.21. Bezpieczeństwo w procesie w-f:-bezpieczeństwo na zajęciach- od niego zależy szybkość uczenia się i trwałości nabywanych nowych umiejętności-nauczyciel/trener ubezpieczony od wypadków może być zwolniony z ewentualnego płacenia odszkodowania.Przyczyny zagrożenia bezpieczeństwa ćwiczących na zajęciach ruchowych:l. z winy nauczyciela- nauczyciel, trener jest w pełni odpowiedzialny od początku do końca za wszystko co na zajęciach ma miejsce. Przy dobrym przygotowaniu nauczyciela do pracy, liczby wypadków można obniżyć o 80%. Błędy popełnione przez nauczyciela: -słaba organizacja zajęć- należy przemyśleć i konsekwentnie realizować sposób przychodzenia na zajęcia, sposób przebywania w szatni, przychodzenie na miejsce ćwiczeń. Wiele wypadków zanotowano na skutek spontanicznego zachowania się ćwiczących na początku zajęć, możliwości niezorganizowanego korzystania z ! przyrządów, ważna jest także organizacja zespołów : do zajęć, rozstawienie ich. na miejsce ćwiczeń,określenie zadań i ról każdemu ćwiczącemu. Istotne j znaczenie ma również organizacja pomocy i ochrony.-nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących organizacji i przebiegu zajęć, udział w niej uczniów lub brak znajomości przepisów -słaba znajomość uczniów- ćwiczącego należy poznać nie tylko w zakresie jego poziomu j somatycznego i motorycznego, ale także mechanizmu jego zachowań, ryzyka, odwagi. Zadaniem prowadzącego jest znoszenie lęku i kształtowanie odwagi. -brak świadomej dyscypliny- sterowanie większym zespołem musi odpowiadać określonym regułom organizacyjnym. Każdy z uczestników musi znać swoją rolę i miejsce w zespole oraz ściśle wykonywać polecenia nauczyciela. Prowadzący powinien przewidywać co może się zdarzyć2.z winy ucznia- np. dowolność wykonywania ćwiczeń, pomimo określonego porządku ćwiczeń, zmęczenie, przecenianie swoich umiejętności, nadgorliwość.3. z przyczyn technicznych- są najmniej liczne, spowodowane złą nawierzchnią, źle usytuowanym boiskiem, zbyt małą salą, mało stabilne bramki do piłki ręcznej, brak pomocniczych pomieszczeń na przyrządy, nie konserwowane bieżnie. Prowadzący powinien systematycznie kontrolować stan urządzeń.22.Prakseologiczne ogniwa procesu wychowania fizycznego:-diagnoza, prognoza, programowanie, realizacja i
wykonawstwo, ocena.-1 etap diagnozy- zebranie faktów, ich klasyfikacja, dokonanie opisu i natężenie cech badanych uczniów czy środowiska jest pierwszym etapem diagnozy-2 etap diagnozy- dotyczy wyjaśnienia genezy badanych rzeczy i zdarzeń, a mianowicie jak powstały, jak się rozwinęły i jakie przyczyny je wywołały.-diagnoza, prognoza, programowanie, realizacja i wykonawstwo, ocena.-1 etap diagnozy- zebranie faktów, ich klasyfikacja,dokonanie opisu i natężenie cech badanych uczniów czy środowiska jest pierwszym etapem
diagnozy-2 etap diagnozy- dotyczy wyjaśnienia genezybadanych rzeczy i zdarzeń, a mianowicie jak powstały, jak się rozwinęły i jakie przyczyny je wywołały.-3 etap rozwiniętej diagnozy- dotyczy wyjaśnienia znaczenia stwierdzonego taktu z punktu widzenia realizowanych celów.-4.etap diagnozowania- przewiduje ustalenie fazy rozwoju, w którym znajduje się uczeń, grupa, klasa-5.etap stanowi prognozę rozwoju- czyli racjonalne przewidywanie tego co może się stać w określonym wyniku czasu, w wyniku określonych działań, ma także naturalnych procesów rozwojowych takich jak: wzrastanie, zmienność proporcji ciała,dynamika przyrostu sprawności.Trafna prognoza rozwoju uczniów jest połową sukcesu w pracy dydaktyczno-wychowawczej i nie zależy tyle od intuicji jak niektórzy sadzą, ile od
wiedzy o człowieku i prawach jego rozwoju oraz możliwościach jego kształcenia i wychowania 23.Rola ćwiczeń śródlekcyjnych:Praca umysłowa ucznia osłabia sprawność umysłu,dziecko przybiera niedbałą postawę(garbi się).Rola:a)-zrelaksowanie ucznia (przeciwdziałanie skutkom znużenia)-b)odprężenie nerwowo-psychiczne-c)ożywienie wegetatywne umysłu(oczy, uszy)-d)korygowanie postawy ciała -e)wyrabianie trwałego nawyku stosowania wypoczynku w toku pracy umysłowej, nauki w szkole, w domu-f)mobilizacja uczniów do pracy i podnoszenia efektów lekcji.
Przerwy na przeprowadzenie tych ów. powinny trwać 3-4min, ćw. prowadzi się w klasie przy otwartych oknach. Należy uwzględnić takie ćw., które uaktywnią narządy ruchu ukierunkowane na skutek jednostronnej pozycji ucznia. Ważną rolę odgrywa muzyka. Ćw. muszą być łatwe i jednocześnie atrakcyjne. Ćw. są nie tylko dla klas młodszych, ale również dla starszych. Stosujemy je gdy występuje zmęczenie uczniów, spadek percepcji, wiercenie się uczniów, oznaki niepokój u, apatii. 24.Typy , cele,rodzaje i style prowadzenia lekcji: Styl autokratyczny- nauczyciel sam ustala środki i cele ich realizacji, sam przydziela pracę uczniom, nie uzasadnia swoich ocen. Posługuje się raczej karami. Poziom wykonywanej pracy jest stosunkowo wysoki. Reakcją na ten styl jest apatia, agresja. Młodzież często rezygnuje z takich grap. -demokratyczny- grupa sama decyduje o cera i środkach. Wyniki pracy oceniane są obiektywnie. Nauczyciel sam bierze udział w czynnościach grupy, posługuje się raczej nagrodami. Wysoka motywacja, stosunki w grupie są przyjazne. Nauczyciel współpracuje z uczniami. -liberalny- nauczyciel pozostawia swobodę członkom grupy, nie uczestniczy w działalności, rzadko komentuje. Wydajność pracy jest bardzo niska.Lekcja- podstawowa jednostka metodyczna w procesie nauczania, powinny ją cechować: celowość, racjonalność, ład w działaniu, ekonomiczność, twórczy charakter.
Typy lekcji- taka odmiana lekcji, której układ uwzględnia stosunek do ogniw procesu nauczania stopnia ich realizacji, są to lekcje: -podające- wprowadzające nowe treści kształcenia1 wychowania, zaznajomienie z nowym materiałem -doskonalące- utrwalające wiadomości, umiejętności i nawyki oraz sprawność motoryczną -kontrolno-sprawdzające- oceniające przygotowanie i postępy uczniów w zakresie umiejętności Sprawności i wiadomości -mieszane- łączące różne ogniwa procesu nauczania i uczenia się.Rodzaje lekcji- to jej odmiany, które odpowiadają | określonym strategiom dydaktycznym wynikającym z teorii kształcenia wielostronnego uczenia się przez przyswajanie, są to: -podające- przyswajanie nowego materiału odbywa się drogą zastosowania metod podających(odtwórczych) -problemowe- rozwiązywanie zadań i sytuacji, odbywa się na drodze odkrywania -eksponujące- uruchamia się emocjonalno-wolicjonalną sferę osobowości ucznia na drodze przeżywania, praktyczna aktywizacja ucznia do działania.-lekcje praktyczne- postęp dydaktyczny osiąga się drogą max aktywizacji ucznia w działaniu Cele lekcji: 1.celowość- zarówno w koncepcji jak i realizacji zadań.2.racjonalność- w doborze treści, metod, form środków oraz przestrzegania wszystkich zasad dydaktycznych.3.ład w działaniu- wynikające z dobrej organizacji lekcji.4.ekonomiczność- zapewniająca właściwą efektywność lekcji.5.twórczy charakter- aktywizujący i usamodzielniający ucznia, przygotowujący do uczestnictwa w k-f.25. Rola nauczyciela we współczesnym szkole:1 .dyktator-nowator- jest twórczy w swej pracy, swą osobowość głównie przez samokształcenie, najwięcej czasu poświęca dzieciom najmniej sprawnym. Na zajęciach pozalekcyjnych poświęca swój czas uczniom utalentowanym ' 2opickun-wychowawca-jest doradcą, przyjacielem i dzieci i młodzieży, dużo czasu poświęca dzieciom słabym, prezentuje moralną postawę, jest sprawiedliwy, życzliwy, pogodny. ; 3.żywy wzór kult. fiz.- dba o utrzymanie wysokiej j sprawności fizycznej, wartości k-f reprezentuje w środowisku i rodzinie.4.animator wychowania zdrowotnego- wzór postępowania zgodnego z zasadami wychowania zdrowotnego.5.organizator- wychowania do rekreacji, sportu szkolnego, własnego warsztatu pracy pedagogicznej, pełnoprawnego członka rady pedagogicznej, współpracy z domem rodzinnym, organizator turystyki.26.Współdziałanie nauczyciela w-f z rodzina: 1 .warsztaty edukacyjne na temat radzenia sobie z problemami.2. wprowadzenie ankiet, jako metod suchej informacji na temat oczekiwań rodziców 3.systematyczne spotkania z rodzicami, pomoc przy organizacji zawodów, zaproszenie rodziców na zawody.4. warsztaty profilaktyczne(stres, nadwaga) 5.turnieje, festyny, zawody propagujące zdrowy styl życia, 6.organizowanie wywiadówek 7. wspólne lekcji dzieci i rodziców w formie zabawy 27.Funkcie dydaktyczne hospitacji zajęć w-f: Hospitacja- uczestnictwo przedstawicieli władz szkolnych lub nauczycieli w zajęciach szkolnych w celu dokonania ich analizy i ewentualnej jej oceny; może być również uczestnictwo w tych zajęciach kandydatów na nauczycieli w celu zdobycia i orientacji w metodach pracy doświadczonych nauczycieli.
Cele hospitacji ze względu na zakres problemów interesujących wizytującego: i -całościowa- celem jest styl pracy nauczyciela i jego działań w szkole -problemowa- celem jest f zbadanie struktury lekcji lub występującego w niej ! problemu -przekrojowa- celem jest zbadanie problemu procesu dydaktycznego w szkole na wszystkich lekcjach danego przedmiotu. Dobrze przygotowana hospitacja pozwala na dokonanie analizy rzeczowego i metodycznego przygotowania nauczyciela w-f do lekcji. Ze względu na cel jaki przyświeca hospitacjom można wyróżnić hospitacje: -merytoryczna- zakończona przekazaniem uwagi i wskazówek, powinna dawać odpowiedzi na takie pytania jak: jaki zakres materiału wprowadza nauczyciel w-f na zajęciach?, czy zna zasady bodowy lekcji i umiejętnie dobiera typ lekcji do formalnych zadań?, czy przestrzega zasad bezpieczeństwa na lekcji? -organizacyjno-formalna- kontroluje się czy zajęcia odbywają się zgodnie z programem kształcenia i w-f, ocenia się przygotowanie przyborów i sposobu ich przygotowania-mieszana- zawiera elementy hospitacji merytorycznej i organizacyjno-formalnej z przewaga tematyki jednego lub drugiego tematu. Rozmowa hospitacyjna- szczera dyskusja, klimat koleżeński, nie może przekroczyć l/ 28. Hospitacja jako element procesu pedagogicznego: schemat omawiania lekcji:1 podanie podstawowej informacji o przeprowadzonej lekcji (o klasie).2 .własne stanowisko w sprawie tematu lekcji(celów), wykony stania zasad i metod dydaktycznych, budowy lekcji.3.przebieg lekcji, krótkie omówienie.4.uwagi pozytywne o przeprowadzeniu lekcji.5.uwagi krytyczne o przeprowadzeniu lekcji.6.wnioski- jak bym miał przeprowadzić lekcję jeszcze raz.7.tematyka hospitowanej lekcji. 1.przygotowanie lekcji:-ocena osnowy lekcji pod względem formalnym- Staranność, grafika, ilustracje, umiejętności opisu ćw.-ocena lekcji pod względem rzeczowym- zgodność założeń i dobom ćw. z programem i usprawnianiem uczniów, celowość, atrakcyjność materiału ćwiczebnego.2. zagadnienia organizacyjne :-rozpoczęcie i zakończenie lekcji-ustawienie uczniów z wykorzystaniem nie ćwiczących-wykorzystanie przyborów i przyrządów-zorganizowanie ochrony, 3 zagadnienia metodyczne: -metodyka nauczania- stosowna terminologia, sposób objaśniania, pokaz, egzekwowanie poprawności wykonywanych ćw.-gospodarowanie zasobem sił uczniów, stopniowanie wysiłku, dozowanie i natężenie ćw., zmienność pracy 4.wyniki lekcji: -wszechstronność pracy-rozwijanie cech motorycznych- czego nauczyli się uczniowie podczas lekcji-osiągnięcia wychowawcze.5.efekty lekcji.6.postawa prowadzącego: -pewność wystąpienia- dykcja- ubiór, wygląd zewnętrzny-takt pedagogiczny7.udział w dyskusji hospitacyjnej: -umiejętność przedstawienia koncepcji lekcji, dobór zadań i sposobu ich realizacji-filologiczne i psychologiczne uzasadnienie formy sposobu przeprowadzania lekcji, umiejętność obrony swego postępowania pedagogicznego podczas lekcji-kultura zachowania się i udziału w dyskusji.
29. Specyfika w wychowaniu fizycznym kl 1-3na ile w rozwoju fizycznego i potrzeb dziecka: Właściwości rozwojowe ucznia 7-101ctniego-rozwój fizyczny ucznia 7-I0 letniego charakteryzuje się tzw. mała stabilizacja. Dzięki rozszerzającym się coraz bardziej ogniskom kostnienia, kościec mineralizuje się, wzmacnia, w rezultacie coraz stabilniejszą postawę przyczepom mięśniowym. Duża ruchliwość dziecka sprawia iż układ ruchowy, a w ślad za tym organizm wzmacnia się, krzepnie i jest bardziej odporny na choroby. Substancja chrzestna sprawia iż jest on elastyczny, giętki, to też rzadko zdarzają się wieku złamania Przyrost wzrostu dziecka rozpoczynajacego naukę wynosi ok. 5 cm. Rocznie Sylwetka dziecka szczupła, przy czym górna polowa ciała jest słabo rozwinięta. KI. piersiowa zapadnięta odstające łopatki, szczupłe ramiona Mięśnie dziecka stanowią 27% masy ciała, gdy u osobnika dorosłego-44%m. Układ krążenia w tym wieku staje się coraz sprawniejszy. Mięsień sercowy jest jeszcze słaby, ale swe braki nadrabia zwiększona, częstotliwością pracy ok. 90ud/min.. Układ oddechowy rozwija się nie przez zwiększenie ilości pęcherzyków płucnych, lecz przez duże zwiększenie się tych pęcherzyków. Procesy utleniania u dzieci są żywsze, niż u dorosłych, a organizm znacznie potrzebuje zwiększonych dawek tlenu. W tym wieku dziecko szybko się męczy, ale jeszcze szybciej wypoczywa. System nerwowy nic jest jeszcze wystarczająco sprawny. Motoryczność charakteryzuje się przewaga procesów pobudzania nad hamowaniem. Bodźce ze świata zew. wywołują natychmiastową reakcję spontaniczną, często chaotyczną, niecelowa, a zatem szkodliwą Dzieci są na ogół zdolne ruchowo, lubią odwzorowywać ruchy, same wyrażać się za pomocą ruchu i podkreślać swoja indywidualność. Psychikę dziecka charakteryzuje egocentryzm Nie potrafi również skupić dłuższej uwagi na jednym temacie czy zadaniu ruchowym. W klasie 3 rozwój psychiczny przyjmuje postać bardziej dojrzalszą Stałe przyrosty wysokości, ciężaru ciała, dalszy proces mineralizacji kośćca, wzmocnienie mięśni oraz połączeń kostno-Stawowych, wszystko to sprawia iż organizm krzepnie, wzrasta siła, wytrzymałość i ogólna sprawność fizyczna 9-10łatka. Manifestuje się to w coraz wyraźniejszej chęci znalezienia godnego miejsca w grupie, porównania swych sił z innymi. Obserwujemy również znaczne zróżnicowanie płciowe (dymorfizm). 30.Aktywizacja ruchową dzieci i młodzieży na zajęciach w-f: Aktywizacja uczniów- ogół poczynań nauczyciela, głównie dydaktycznych. organizacyjnych, wychowawczych, zapewniających uczniom odgrywanie czynnej postawy w realizacji zadań lekcji. Aktywizacja uczniów wynika przede wszystkim z samej istoty nowoczesnej teorii nauczania uczenia się ,zasady podmiotowego traktowania ucznia oraz zasady świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie dydaktyczno wychowawczym. Aktywizacja uczniów ma miejsce w każdej części lekcji nabiera w części wstępnej(organizowanie grupy) oraz w głównej (samokontrola-samoocena)
31.Szkola promująca zdrowie- zadania nauczyciela w-f: a)rozumienie zdrowia jako wartości dla człowieka, rozumienie wiedzy o rozwoju, zdrowi i czynnikach je warunkujących .b)koształtowanie postawy wobec zdrowia w tym odpowiedzialności za zdrowie własne i innych, współpraca z pozostałymi nauczycielami i lekarzami I c)umożliwienie uczniom nabywania kompetencji do zdrowego stylu życia. Diagnoza rozwoju I fizycznego(ocena możliwości organizmu ucznia) i d)obronie własnych praw i systemu wartości I e)podejmowanie działań na rzecz ochrony zdrowia i własnego i innych oraz tworzenie zdrowego środowiska.f)radzenie sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami g)świadome rodzicielstwo h)udzielanie pierwszej pomocy w wypadkach i)edukacja do życia w rodzinie i społeczeństwie j)edukacja seksualna k)życie bez nałogów l)przeciwdziałanie AIDS, chorobom przenoszonym droga płciową. Szkoła promująca zdrowie- edukację zdrowotną ma na celu podejmowanie odpowiednich decyzji i wyborów, rozwiązywanie własnych problemów zdrowotnych. Za realizację edukacji zdrowotnej w szkole odpowiedzialny jest dyrektor szkoły i wychowawca. Program edukacji zdrowotnej powinien być dostosowany do potrzeb i warunków szkoły. Należy poprawiać warunki higieniczno-sanitarne, zorganizować posiłki szkolne, organizować specjalne imprezy o tematyce zdrowia, prowadzić równoczesną edukacje rodziców, zachęcać rodziców, którzy posiadają odpowiednią wiedzę do prowadzenia zajęć. Wg Demela promocja zdrowia jest dyscyplina nauki i sztuka pomagania ludziom w dokonywaniu zmian w ich stylu życia, aby mogli zbliżyć się do optimum swego zdrowia. Wg Karty Ottawskiej z 1986r., promocja zdrowia to proces umożliwiający zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem oraz nad jego poprawą. 32.Rozwój psychomotoryczny ucznia w szkole
ponadpodstawowej: l. rozwój psychofizyczny- starszy wiek | szkolny( 15-17) kończy w zasadzie formowanie ! konstytucji człowieka. Mało skoordynowany j osobnik przekształca się w prawie doskonałego j człowieka. Rozpoczęte przyspieszenie wzrostu u j dziewcząt 1 -21ata wcześniej niż u chłopców zatrzymuje się okl6-17roku życia, u chłopców rozpoczyna się między 13-14a kończy ok. 17-18. Cykle dojrzewania płciowego to41ata(12,5-16,5)wzrost ciała na długość znacznie góruje nad I wzrostem szerokości. Przed 14 rokiem życia przestrzenie międzykręgowe są chrzestne, później pojawiają się punkty kostnienia. Ok.20r.ż. chrząstki międzykręgowe zrastają się trzonami kręgów. Ostateczne wymiary kręgosłupa osiąga się ok.21 -25r.ź., rozwój klatki piersiowej odbywa się w czasie całego okresu wzrastania i zależy od: rozwoju całego kośćca i rozwoju czynnościowego płuc. Największy przyrost jej obwodu obserwuje się u dziewcząt między 13-14 r.ż., u chłopców miedzy 15-16. Miedzy 15-18r.ż. znacznie obniża się tempo wzrostu i zwiększenie ciężaru ciała Układ mięśniowy w starszym wieku szkolnym powiększa się w dalszym ciągu i doskonali czynnościowo. W stosunku do ciężaru ciała wynosi ok. w wieku 151at-32,6%, 18-44,3%. Towarzyszy temu wzrost siły i zdolności do długotrwałej czynności i zwiększa umiejętność kierowania swoim ciałem Umożliwia to stosowanie ćw. z kolejnym włączeniem w nie ruchów początkowo szybkościowych, później na wytrzymałość, a potem siłowych. Najszybsze narastanie mięśni zachodzi w okresie dojrzewania płciowego jak również zwiększa się pojemność wyrzutowa i minutowa serca.
Serce w tym okresie staje się bardziej odporne na różne wpływy, ponieważ regulacja jego czynności jest doskonalsza Liniowe wymiary serca ulegają trzykrotnemu zwiększeniu w porównaniu z niemowlęcym.2. Rozwój motoryczny- szybkość- stopniowe jej narastanie pomiędzy8-10r.ż., tempo jest nierównomierne. U chłopców duże przyrosty następują dol5r.ż., u dziewcząt są one coraz mniejsze już pomiędzy 11-15r.ż. Rozwój tej cechy kończy się o chłopców wl8r.ż., a u dziewcząt wl5r.ź. Najlepsze wyniki biegowe na 60 m uzyskują dziewczęta 13-141etnie, a chłopcyl5-171etni, potem wyniki te utrzymują się przez jakiś czas, a następnie się pogarszają;- siła- gwałtowny wzrost u chłopcówl3-14 orazl4-15r.ż. potem następuje zmniejszenie wartości bezwzględnych, wartości max osiągane są25-30r.ż., u dziewcząt duże przyrostyl3-15r.ż., a następnie regresja tej cechy i w zasadzie kończy się okres pobytu w szkole średniej. 33.Ocena i samoocena w w-f. Bardzo wnikliwa analiza zarówno pedagogiczna jak i psychologiczna spowodowała iż samokontrola i samoocena są bardzo ciekawymi i jednocześnie skutecznymi formami pracy pedagogicznej. Samokontrola ma najwyższe walory wychowawcze i ekonomiczne, skraca czas kontroli przeprowadzonej przez nauczyciela, sprzyja w | aktywizowania i mobilizowaniu uczniów do współuczestnictwa w procesie dydaktyczno-wychowawczym, rozwijania zainteresowań i efektów procesu dydaktycznego. W bardzo dużym stopniu przyczynia się to do wyrobienia wśród uczniów umiejętności samokształcenia i samowychowania. Samowychowanie jest procesem kierowanym przez wychowawcę, a jego istotę stanowi inspiracja. Organizacja i kierowanie procesami samowychowawczymi występuje poprzez realizację poszczególnych etapów samowychowania: -idealizacja- akceptacja i przyswojenie przez wychowanka określonego ideału lub wzoru osobowego, a następnie wytworzenie motywacji do przekształcania własnej osobowości zgodnie z akceptowanym wzorem; -poznanie- ukształtowanie sobie obrazu własnej osoby w kategoriach rozbieżności między celami pożądanymi i posiadanymi; -samoocena wstępna-przeżycie przez wychowanka faktu dostatecznie silnej motywacji dokonania określonych norm we własnej osobowości; -decyzje samo realizacyjne-ustalenie przez wychowanka programu działań samowychowawczych, czyli określenie zadań i wymagań w stosunku do samego siebie na pewien okres; -działanie samowychowawcze- podjęcie przez wychowanka treningu w zakresie określonego postępowania, czyli podjęcie systematycznej i kontrolowanej aktywności zmierzającej do odpowiedniego urobienia własnej osobowości; -samoocena końcowa- wychowanek wartościuje to co osiągnął w wyniku działań samowychowawczych na miarę własnej aspiracji.
W praktyce szkolnej samokontrola polega na samodzielnym porównaniu stanu faktycznego, a tym co jest wymagane lub uznane za wartościowe, tak by na tej podstawie wyciągnąć wnioski do takiego postępowania lub działania. Jest ona rozważona również jako czynności ucznia podejmowane w celu określenia stanu badanej cechy.
.35.Cele wychowawcze w kulturze fizycznej: Cel-antycypowana sytuacja końcowa zadania, mająca określoną wartość dla podmiotu Cel naczelny- ukształtowanie u wychowanka takiego systemu wiedzy, umiejętności i nawyków oraz postaw wobec k-f, który w praktyce przejawiać się będzie w dążeniu i działaniu na rzecz utrzymania przez całe życie wysokiej sprawności fizycznej i zdrowia(dbałość o ciało i jego potrzeby) Cel kierunkowy- trwała, pozytywna postawa wobec własnego ciała i jego potrzeb Cele etapowe- cele programowe szkołach podstawowych, gimnazjach, i szkołach ponad i gimnazjalnych. Cele w-f w poszczególnych klasach szkolnych wg planu opracowanego przez nauczyciela. Cele instrumentalne- wiedza, umiejętności, nawyki, uzdolnienia, inteligencja. 36 Cele kształcenia i wychowania w zakresie k-f: -stworzenie optymalnych warunków zapewniających dzieciom i młodzieży harmonijnego rozwoju fizycznego, kształtowanie psychomotoryki, rozwój psychiki, wyposażenie uczniów w niezbędny zasób wiedzy o k-f, kształtowanie charaktery i pożądanych postaw w działaniu zarówno indywidualnym jak i zespołowym, integracje socjalną, współpracę i współdziałanie z nauczycielami, rodzicami i środowiskiem, kształtowanie estetyki ruchu przez rytmikę i ekspresję artystyczną, dbałość o elegancję postawy, piękno, harmonię i swobodę ruchu. 37. Komponenty w kształtowaniu postawy: -poznawczy postawy- wiedza i doświadczenie w zakresie danej postawy, poglądy i przekonania w zakresie przedmiotu oraz sensu działania na rzecz zawartej w nim wartości -uczuciowo-motywacyjny- uczuciowy stosunek do przedmiotu, działania i związanych z nim zjawisk, wrażliwość emocjonalna na bodźce objęte przedmiotem działania -behawioralny
38. Funkcic oceny:- dydaktyczna- wiąże się z potrzebą stałego informowania nauczyciela o stopniu realizacji celów wytyczonych przez program nauczania-wychowawczy- zakłada wpływ oceny na aktywność ucznia, jego motywację do uczenia się, poznania W odpowiedzi własnej wartości-społeczna- czynnik kształtujący wzajemny stosunek między jednostką, a zespołem klasowym. Ma ułatwiać uczniom wybór właściwego kierunku studiów i zawodu.39.Literatura:l.Henryk Grabowski- „O kształceniu wychowaniu fizycznym.2.Stanisław Strzyżewski- „Proces kształcenia i wychowania w kulturze fizycznej".3.Tadeusz Maszczak- „Metodyka wychowania fizycznego".4.Lider.5.L. Lachowicz- „Metodyka wychowania fizycznego".6.Wacław Gniewkowski, Kazimierz Właźnik-„ Wychowanie fizyczne".7.Kazimierz Właźnik- „Wychowanie fizycznewprzedszkolu".8. Wacłwa Gniewkowski- „Wychowanie fizyczne ihigiena szkolna"9.Z. Krzysztoszyk- „Zabawa, praca i nauka w przedszkolu".10. Stanisław Szczepański- „Wychowanie fizyczne w szkole”40. Tok lekcyjny, Osnowa lekcyjna, Konspekt: Tok lekcyjny- ramowy schemat lekcji, orientuje on jak należy dobierać treści kształcenia, by zapewnić jak najwszechstronniejsze oddziaływanie na wychowanka. Wskazuje on kolejność ćwiczeń dla uzyskania racjonalnego przebiegu fizjologicznej krzywej natężenia .Osnowa lekcyjna- szczegółowy plan jednostki metodycznej opartej na toku lekcyjnym, wytycza pracę w całym cyklu tematycznym, ułatwia przeprowadzenie kolejnych lekcji, zapewnia solidność i systematyczność. Jednostka metodyczna zawierać może kilka(3-8)jednostek lekcyjnych. Jednostka metodyczna stanowić może także jedną jednostkę lekcyjną. Konspekt- przygotowanie pisemne tylko do jednej jednostki lekcyjnej. Jest to szczegółowe rozpisanie materiału ćwiczebnego z uwzględnieniem czasu dozowania i uwag organizacyjno-metodycznych. Konspekt lekcji nr.kl, płeć, data. Temat lekcji: „Zadanie główne"„Zadania" Cele: Główne lekcji, zadania dodatkowe, szczegółowe w zakresie. Kształcący: sprawności, umiejętności. Postawa somatyczna: potrafi chce uczeń. Poznawczy: w zakresie wiadomości; uczeń wie, zna, rozumie. Wychowawczy: uczeń chce współpracować, jest gotów, dba. Ilość ćwiczących: nie ćwiczących :Przyrządy, przybory :Środki audiowizualne Tok lekcyjny ,Dozo- Metody, Zadania integracyjne-rodzaje i nazwa Opis zadania ,uwagi organi-zadania(ćwiczenia),zad. ruch. I metodyczne przekaz wiedzy wych. 41t Zadania główne lekcji: - czyli temat lekcji powinien zawierać komunikat o tym jakie zachowanie wykonawcze będzie wskaźnikiem świadczącym o nauczaniu. W temacie powinny znaleźć się takie określenia jak: nauka, doskonalenie, kontrola albo po-chodne tych określeń(np. zapoznanie, przygotowanie, wprowadzenie, sprawdzian, uczymy się, doskonalimy).42.Tematy lekcji mogą dotyczyć; a)zdrowia, higieny, bezpieczeństwa; b)samooceny, samokontroli; c)pomocy, asekuracji i ochrony przy wykonywaniu ćwiczeń; d)organizacji i prowadzenia zajęć; e)rozwijania zdolności koordynacyjnych i kondycyjnych; f)techniki i taktyki sportowej.
43.Przykłady zapisu zadań głównych i szczegółowych w lekcji wf: Zadania wychowawcze- wprowadzenie i angażowanie ucznia w role sędziego. Wspólnie z nauczycielem sędziuje fragmenty gry i ocenia poprawność przyjęcia piłki. Zadania z motoryczności- orientacja przestrzenna przy podaniu i przyjęciu piłki oburącz dołem i górą po przewrocie w przód i w tył. Zadania z umiejętności-po przyjęciu piłki oburącz uczeń potrafi skierować piłkę do rozgrywającego ustawionego na środku ataku. Zadania z wiadomości- uczeń wie, która noga powinna być ustawiona z przodu przy odbiorze zagrywki oburącz dołem w zależności od ustawienia na boisku. 44. Metoda, metody realizacja zadań w wychowaniu fizycznym: Metoda- sposób postępowania nauczyciela z uczniami aby osiągnąć cel; - to wyodrębniony sposób postępowania wychowawcy polegający na wywieraniu określonego wpływu na aktywność wychowanka związaną z dokonywaniem zmian w strukturze ciała i jego funkcjach fizjologicznych, zdobywaniem wiadomości, kształtowania umiejętności i nawyków związanych z kulturą fizyczną oraz pozytywnych postawa .Metody realizacji zadań w wychowania fizycznym: Zadania,Metody.I. zadania ściśle określone I. Metody reproduktywne ( odrwórcze) 1.Metoda naśladowcza- ścisła 2.Metoda zadaniowa- ścisła 3.Metoda programowego uczenia się.II zadania częściowo określone. .Metody proaktywne(usamodziel-okreśIoneniające) 1.Metoda zabawowa-naśladowcza 2.Mełoda zabawowa-klasyczna 3.Metoda bezpośredniej celowości ruchu 4.Mełoda programowego usprawniania się III. zadania wymagające HI. Metody kreatywne(twórcze) pełnej inwencji 1.Metoda ruchowej ekspresji twórczej twórczej uczniów 2.Metoda programowa 45. Metody wychowania;Wpływu osobistego: 1.wysuwania sugestii;2.perswazji; 3 działanie przykładem osobistym;4.wyrażanie aprobaty i dezaprobaty.Wpływa sytuacyjnego: 1.Nagradzanie wychowawcze.2.Karanie wychowawcze.3.Instruowanie; 4.0rganizowanie doświadczeń wychowanka; 5. Uświadomienie antycypacji następstw zachowań społecznych; .Przydzielanie funkcji i ról społecznych; 7. Ćwiczenia.Wpływu społecznego: 1 .Modyfikacja celów zespołu; 2.Kształtowanie norm postępowania.obowiązujących w zespole; 3.Przekształcenie struktury wewnętrznej zespołu; 4.Nadawanie właściwego kierunku działania kontroli społecznej w zespole.Kierowanie samowychowaniem: l.Idealizacja;2.Poznanie; 3.Samoocena wstępna; 4.Aspiracje perfekcjonistyczne; 5.Decyzje samo realizacyjne;.Działania samowychowawcze; 7.Samoocena końcowa.46 Mtetody realizacji zadań ruchowych;Metody reproduktywne: 1.Naśladowcza ścisła;2.Zadaniowa ścisła; 3.Programowanego uczenia się.Metody proaktywne(usamodziełniające).l.Zabawowa-naśIadowcza; 2.Zabawowa-klasyczna;3.Bezpośredniej celwosci ruchu;4 Programowanego usprawniania się.Metody kreatywne(twórcze): l.Ruchowej ekspresji twórczej;2.Problemowe.
47.Metodv przekazywania i zdobywania wiedzy:Metoda przekazywania wiadomości: 1.Pokaz;2.Opowiadanie; 3.Wykład; 4.Pogawedka;5.Dyskusja.Metody zdobywania wiadomości: l.Praca z książką; 2.0pisywanie i rysowanie postaci;3. Wywiad; 4. Wy-konanie zadania ruchowego. 48. Etapy procesu wychowani fizycznego:1 etap przedszkolny;2.etap kształcenia zintegrowanego(I-III kl);3.etap kształcenia zblokowanego IV-VI);4. etap gimnazjum-kształcenie przedmiotowe;5. etap ponadgimnazjalny.49.Qgniwa procesu wychowania fizycznego: I diagnoza (jednostki, grupowa, środowiskowa); 2.prognoza; 1.programowanie zadań w dostosowaniu do potrzeb i warunków; 3 .Zasada łączenia teorii z praktyką.4 realizacja;5. ocena wyników Demel: Krzewić kulturę fizyczną znaczy... tyle, co kształtować świadomą, afirmatywną i aktywną postawę wobec ciała i jego potrzeb, uczuć je poprawiać naturę, zmieniać obyczaj, doskonali się. 50.Ząsady budowy lekcji wf: 1. 1.Wszechstronności- ma zapewnić równomierne oddziaływanie na różne narządy i układy organizmu wychowanka (ukł. ruchowy, nerwowy, oddechowy i krążenia). 2.Zmienności pracy mięśniowej- mówi o równomiernym obciążeniu wysiłkiem wszystkich grup mięśniowych w czasie trwania lekcji 3.Stopniowego natężenia wysiłku- wskazuje na potrzebę stopniowego zwiększania wysiłku aż do osiągnięcia maksymalnego, a po ćwiczeniach o największym obciążeniu fizycznym i psychicznym na potrzebę uspokajania organizmu. Z tą zasadą wiąże się pojęcie „krzywej natężenia lekcji 51.Zasady doboru treści i organizacji kształcenia wychowania zasada podmiotowego traktowania uczniów-zasada ta eksponuje diametralnie różną w porównaniu ze stereotypami praktyką szkolną. Pozycje i role nauczyciela w pracy i w życiu szkoły.
-zasada integracji kształcenia i wychowania-zasada ta postuluje ścisłe powiązania procesu dydaktycznego z procesem wychowawczym Wynika stąd konieczność oddziaływania na wszystkie sfery osobowości ucznia w kursie każdego przedmiotu i toku wszystkich zajęć, -zasada łączenia teorii z;praktyką 4.Zasada różnicowania treści i form kształcenia; 5.Zasada kształcenia ustawicznego.
52.Zasady dydaktyczne: 1 .Poglądowości- w wf zasada ta przejawia się: a)w pokazie zadania ruchowego przez samego nauczyciela lub przodującego ucznia-demonstratora; b)w wykorzystaniu w procesie nauczania pomocy dydaktycznych. 2. Świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania-uczenia się- samodzielności, kierujący się ta zasadą nauczyciel powinien: a) uświadomić ucznia sens i wartość ogólnych i szczegółowych celów k-f b) stawiać uczniów w sytuacjach problemowych wymagających od nich myślenia i samodzielnego wysiłku w rozwiązywaniu problemów z zakresu k-f c)stwarzać warunki sprzyjające wdrażaniu uczniów do zespołowych form pracy, które posiadają właściwości dynamizowania d)umiejętnie i metodycznie stopniować trudność podczas wykonywania przez ucznia zadań złożonych, a nie powinien zastępować pracy ucznia pracą własną. 3.Przystępności- dostępności, polega na dostosowaniu celów, środków, form i metod do rozwoju psychofizycznego uczniów, w stopniowaniu trudności. 4. Systematyczności- decyduje o skuteczności, proces nauczania-uczenia się stanowi łańcuch ściśle ze sobą powiązanych i wynikających się wzajemnie aktów.5.Trwałości wiedzy uczniów- należy ją rozważać w aspekcie osobowościowym, gdyż decyduje ona nie tylko o trwałości pozytywnej postawy wobec k-f, ale o trwałości utrzymania dobrego stanu sprawności i zdrowia
1.Lekcja wychowania fizycznego
.2.Formy porządkowe
3.Metody wychowawcze w procesie w-f
6.Formv i metody intensyfikacji w lekcłł W-f. Efektywność lekcji w-f. Metody i techniki wpływające na zwiększenie efektywności lekcji w-fEfektywność
7.Sposoby pomiaru efektywności lekcji w-f
.8. Metody badań obciążeń ucznia
9. Cele lekcji wf
10. Proces wychowania fizycznego (pojęcie kręgu
11.Indywidualizacja pracy w
12-Intelektualizacia procesu w-f
13.Autoedukacia na lekcjach w-f
14.Planowanie pracy nauczyciela
15.Pokumentacia nauczyciela
16.SKS zadania, program, realizacja
17.OrganizaciaSKS
.l8. Specyfikacja pracy z dziewczętami w okresie dojrzewania płciowego
19.Funkcje wychowania fizycznego:adaptacyjna
20.Czynności nauczyciela w-f
21. Bezpieczeństwo w procesie w-f
22.Prakseologiczne ogniwa procesu wychowania fizycznego
23.Rola ćwiczeń śródlekcyjnych
24.Typy , cele,rodzaje i style prowadzenia lekcji
25. Rola nauczyciela we współczesnym szkole
26.Współdziałanie nauczyciela w-f z rodzina
27.Funkcie dydaktyczne hospitacji zajęć w-f
28. Hospitacja jako element procesu pedagogicznego: schemat omawiania lekcji
29. Specyfika w wychowaniu fizycznym kl 1-3na ile w rozwoju fizycznego i potrzeb dziecka
30.Aktywizacja ruchową dzieci i młodzieży na zajęciach w-
31.Sakola promująca zdrowie- zadania nauczyciela w-f:
32. Rozwój psychomotoryczny ucznia w szkole ponadpodstawowej
33.Ocena i samoocena w w-f.
35.Cele wychowawcze w kulturze fizycznej
36 Cele kształcenia i wychowania w zakresie k-
37. Komponenty w kształtowaniu postawy:
38. Funkcic oceny
39.Literatura
40. Tok lekcyjny, Osnowa lekcyjna, Konspekt
41t Zadania główne lekcj
42.Tematy lekcji mogą dotyczyć
43.Przykłady zapisu zadań głównych i szczegółowych w lekcji wf
44. Metoda, metody realizacja zadań w wychowaniu fizycznym
45. Metody wychowania;Wpływu osobistego
46 Mtetody realizacji zadań ruchowych
47.Metodv przekazywania i zdobywania wiedzy
48. Etapy procesu wychowan
49.Qgniwa procesu wychowania fizycznego
50.Ząsady budowy lekcji wf
51.Zasady doboru treści i organizacji kształcenia wychowania
52.Zady dydaktyczne