Wyjaśnienia do zadania z rachunkowości - ćwiczenie operacje wynikowe.

Do operacji 1, 2

Na transakcję zakupu materiałów składają się dwie, odrębnie dokumentowane operacje:

1. otrzymanie dostawy i przyjęcie jej do magazynu na podstawie dowodu przyjęcia materiałów - Pz,

2. otrzymanie dowodu rozrachunkowego od dostawcy - Faktury lub Faktury VAT.

Z uwagi na to, że operacje te mogą wystąpić w różnym czasie, rozliczenie zakupu polega na stwierdzeniu, czy faktury otrzymane od dostawców mają pokrycie w materiałach przyjętych w magazynie i odwrotnie - czy za przyjętą dostawę otrzymano już fakturę od dostawcy. Rozliczenia tego dokonuje się za pomocą konta ,,Rozliczenie zakupu”. Konto to umożliwia odrębne ujęcie faktur oraz odrębne ujęcie dostaw przyjętych do magazynu (na podstawie dowodu Pz). Konto to rozlicza poszczególne dostawy materiałów.

Ewidencja zakupu materiałów

- Wn Rozrach z dost. Ma + _ + -Wn Rozliczenie zakupu Ma- + + Wn Materiały Ma_-

Faktura Pz - przyjęcie materiałów

Suma faktur ujętych na koncie ,,Rozliczenie zakupu:, które do końca okresu sprawozdawczego nie znalazły ,,pokrycia” w dostawach, stanowi wartość materiałów w drodze, natomiast wartość otrzymanych dostaw, które nie mają swoich odpowiedników w fakturach dostawców, to dostawy niefakturowane. Wynika stąd, iż konto ,,Rozliczenie zakupu” może mieć dwa salda jednocześnie:

• saldo Dt(Wn) - wyrażające wartość materiałów w drodze, które w bilansie wykazywane jest w aktywach jako część składająca się na zapas materiałów,

• saldo Ct(Ma) - wyrażające dostawy niefakturowane, które w bilansie wykazywane jest w pasywach jako część składowa zobowiązań z tytułu dostaw, robót i usług.

VAT - PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG

Przedmiotem opodatkowania jest:

1. sprzedaż ,,towarów”,

2. świadczenie usług,

3. eksport - 0%,

4. import,

5. czynności np. przekazanie towarów na cele reprezentacji i reklamy.

Cechy VAT:

1. Powszechny - wszystkie towary i usługi na rynku są opodatkowane;

2. Podstawą opodatkowania jest obrót (jest to kwota należna z tytułu sprzedaży zmniejszona o kwotę podatku przypadającego od tej sprzedaży);

3. Podatek obliczany jest od wartości sprzedaży netto bez podatku, a następnie do niej dodawany, co stanowi wartość sprzedaży brutto

VAT = sprzedaż netto x stawka podatku

Sprzedaż netto + VAT = sprzedaż brutto

4. Wszystkie szczeble obrotu towarami są opodatkowane VAT-em

Towar Towar Towar

P H D Konsument

VAT VAT VAT

P - producent, H - hurtownik, D - detalista

5. VAT jest potrącalny tj. od VAT-u należnego od sprzedaży odejmujemy VAT naliczony od zakupów

i kosztów i różnicę odprowadzamy do US (Urzędu Skarbowego) w terminie do 25 następnego miesiąca;

Kwota podatek podatek

ZOBOWIAZANIA podatkowego = NALEŻNY - NALICZONY

6. VAT nie jest obciążeniem (kosztem) dla jednostki, obciąża konsumenta indywidualnego.

Stawki VAT:

1. podstawowa -22%,

2. obniżona - 7%,

3. przejściowa - 3%, 5%

4. 0% -eksport,

5. zwolnione

Dokumentacja VAT:

1. FAKTURA VAT - wystawia sprzedawca w co najmniej 2 egzemplarzach: ORYGINAŁ - dla nabywcy,

KOPIA - dla sprzedawcy,

2. FAKTURA VAT KOREKTA (KORYGUJĄCA)- wystawia sprzedawca w conajmniej 2 egzemplarzach: ORYGINAŁ - dla nabywcy, KOPIA - dla sprzedawcy,

3. NOTA KORYGUJĄCA - wystawia nabywca w conajmniej 3 egzemplarzach,

4. Rejestr zakupu i kosztów VAT,

5. Rejestr sprzedaży VAT

6. Inne

Do ewidencji VAT-u służy konto 222 ,,Rozrachunki z tytułu VAT”

Na koncie tym:

• po stronie Wn ujmuje się kwoty podatku naliczonego przy zakupach (VAT naliczony),

• po stronie Ma - kwoty podatku od dokonanej sprzedaży (VAT należny).

- Wn Rozrachunki z tytułu VAT Ma +

VAT naliczony VAT należny

od zakupu od sprzedaży

Saldo konta może być debetowe lub kredytowe.

Saldo debetowe oznacza należność od US z tytułu VAT, która jest odliczana od przyszłych zobowiązań lub podlega zwrotowi. Saldo kredytowe oznacza zobowiązanie wobec US z tytułu VAT.

Do operacji 3, 4

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA - CEL ZYSK Jednostki gospodarcze prowadząc działalność gospodarczą osiągają przychody i ponoszą koszty.
ZWYKŁA DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA ZESPÓŁ 4, 5, 7	POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA ZESPÓŁ 7	DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA ZESPÓŁ 7	STRATY I ZYSKI NADZWYCZAJNE ZESPÓŁ 7

1. Zwykła (statutowa) działalność operacyjna polega na:

• sprzedaży wyrobów w działalności produkcyjnej,

• sprzedaży towarów w działalności handlowej,

• sprzedaży usług w działalności usługowej,

• sprzedaży robót w działalności budowlanej.

Przychody statutowej działalności jednostki są to należne jednostce lub wypłacone na jej rzecz środki pieniężne bądź ich odpowiedniki za wykonane przez jednostkę w toku jej działalności świadczenia, jak np. sprzedaż wyrobów lub towarów. Przychody powodują wzrost A lub zmniejszenie zobowiązań, a w końcowym rezultacie zwiększają wynik działalności (zysk).

Przychody ze sprzedaży informują za ile złotych jednostka sprzedała produktów (wyrobów, usług), towarów albo innych dóbr.

Koszt statutowej działalności jednostki stanowi wyrażone w pieniądzu celowe zużycie zasobów majątkowych i usług oraz wynagrodzenie za pracę, poniesione w określonej jednostce czasu. Koszty mogą dotyczyć:

• kosztów wytworzenia produktów (koszty te tworzące wartość), są związane ściśle z procesem technologicznym wytwarzania wyrobów i usług;

• kosztów bieżącej działalności , które nie tworzą wartości, a więc nie są związane z wytworzonymi produktami; odnosi się je na wynik działalności w okresie ich powstania; do kosztów tych zalicza się koszty związane z utrzymaniem zarządu jednostki oraz sprzedażą wyrobów i towarów (załadunek, transport, reklama).

Koszty produktów jako tworzące wartość będą wykazywane po stronie A bilansu w pozycjach „Wyroby gotowe” i „Produkcja nie zakończona”, natomiast koszty działalności będą pozycjami wpływającymi na wynik i dlatego nazywane są wynikowymi.

Kosztami zwykłej działalności operacyjnej (osiągnięcia przychodów) będą:

1. w jednostce produkcyjnej:

1. koszty wytworzenia sprzedanych produktów (ilość sprzedanych produktów po koszcie ich wytworzenia),

2. koszty działalności (zarządu i sprzedaży).

2. w jednostce handlowej:

1. wartość sprzedanych towarów w cenie, po której je zakupiono,

2. koszty działalności (sprzedaży i ewentualnie zarządu).

Koszty zwykłej działalności operacyjnej firma księguje w następujących układach klasyfikacyjnych:

1. układ rodzajowy kosztów - konta zespołu 4

2. układ funkcjonalny kosztów - konta zespołu 5

3. układ kalkulacyjny kosztów

Firma wybiera jeden z trzech wariantów rejestracji kosztów:

1. tylko na kontach zespołu 4 - RW w wariancie porównawczym,

2. tylko na kontach zespołu 5 - RW tylko w wariancie kalkulacyjnym,

3. jednocześnie na kontach zespołu 4 i 5 -RW w wariancie porównawczym albo kalkulacyjnym.

Układ rodzajowy kosztów

Wszystkie koszty ponoszone w danym przedsiębiorstwie w poszczególnych sferach jego działalności mogą być rozłożone na składniki, które w zasadzie nie mogą już ulec dalszemu podziałowi. Są to pierwotne, jednorodne składniki kosztów własnych, które z punktu widzenia danego przedsiębiorstwa stanowią proste elementy procesu pracy. Składniki te są określane mianem rodzaju kosztów, a ich odpowiednie uszeregowanie tworzy rodzajowy układ kosztów własnych.
W obrębie działalności eksploatacyjnej wyróżnia się następujące koszty rodzajowe:
amortyzację
zużycie materiałów i energii
usługi obce
wynagrodzenia
świadczenia na rzecz pracowników
podatki i opłaty
pozostałe koszty
Na podstawie tego podziału można ustalić, jakie koszty poniesiono w przedsiębiorstwie i w jakiej wysokości. Poszczególne składniki rodzajowego układu kosztów można podzielić na: koszty materialne i koszty niematerialne.
Zaletą rodzajowego układu kosztów jest jego uniwersalny charakter. Jest on jednolity we wszystkich przedsiębiorstwach, niezależnie od typu i formy własności. Jego uniwersalny charakter umożliwia również porównywanie kosztów rodzajowych pomiędzy różnymi przedsiębiorstwami. Wadą rodzajowego układu kosztów jest, to, że informuje on tylko o globalnej wysokości poniesionych kosztów zużycia poszczególnych czynników produkcji w danym czasie, nie określa natomiast miejsca powstawania kosztów, ani produktów, na które koszty zostały poniesione, dlatego jego przydatność w zarządzaniu przedsiębiorstwem nie jest dużą.
Koszty układu rodzajowego mogą być następnie fakultatywnie rozliczony na inne układy ewidencyjne, na funkcjonalny i kalkulacyjny układ kosztów.

Tabela1. Układ rodzajowy kosztów

Rodzaj kosztu	Np.
Amortyzacja k. 400	amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych
Zużycie materiałów i energii k. 401	- zużycie materiałów podstawowych i pomocniczych - części zamienne, opakowania, materiały biurowe i reklamowe, paliwa, stałe, płynne, gazowe, książki, czasopisma, energia elektryczna i cieplna, ciepła i zimna woda, sprężone powietrze
Usługi obce k. 402	- usługi remontowe, transportowe, usługi budowlane, projektowe, usługi najmu, dzierżawy, leasingu, usługi łączności, prawne, handlowe, doradztwa, utrzymania czystości, wywozu śmieci, usługi biurowe, opłaty manipulacyjne
Podatki i opłaty k. 403	- podatek akcyzowy - VAT nie podlegający odliczeniu - podatek od nieruchomości i środków transportu, podatki lokalne, opłaty urzędowe (notarialne, paszportowe, sądowe w sprawach niespornych, rejestracyjne, skarbowe, za wieczyste użytkowanie, za ochronę środowiska, podatek od umów cywilno-prawnych) jeżeli nie zwiększają nabytych aktywów, wpłaty na PFRON
Wynagrodzenia k. 404	- wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę, zlecenia, o dzieło, inne umowy - wartość świadczeń w naturze (deputaty, ekwiwalenty)
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia k. 405	- ubezpieczenie społeczne pracodawcy, składka na Fundusz Pracy i FGŚP - odpisy na fundusz socjalny, dopłaty do biletów i kwater, świadczenia rzeczowe związane z BHP, odzież ochronna i robocza, szkolenia pracowników, ubezpieczenia osobowe pracowników, posiłki profilaktyczne i regeneracyjne, napoje, inne
Pozostałe koszty k. 409	- podróże służbowe - ubezpieczenia majątkowe, składki na rzecz organizacji, do której przynależność jest obowiązkowa, koszty reprezentacji i reklamy, odprawy pośmiertne, stypendia, odszkodowania powypadkowe, ryczałty za używanie prywatnych samochodów do celów służbowych, opłaty za gospodarcze użytkowanie środowiska, ekwiwalenty za narzędzia i odzież robocza

Układ funkcjonalno - podmiotowy kosztów

Układ funkcjonalno - podmiotowy kosztów odpowiada na pytanie: gdzie koszty zostały poniesione? Tym samym wskazuje, kto jest odpowiedzialny za ich poniesienie.

Układ ten grupuje koszty powstałe w toku działalności według kryterium miejsc gdzie koszty powstały, biorąc także pod uwagę, jaką funkcję spełniają w jednostce, przyporządkowując je tym komórkom organizacyjnym podmiotu gospodarczego, które przyczyniły się do ich powstania.

W ramach działalności gospodarczej wyróżniamy podstawowe fazy procesów gospodarczych (zaopatrzenie, produkcja, sprzedaż), koszty są ściśle związane również z określoną fazą (sferą) działalności. Każdy z powstałych kosztów można, w zasadzie, przyporządkować fazie w której powstał, w związku z komórką przyczyniająca się do jego pojawienia się. Ten układ kosztów jest możliwie ściśle dostosowany do struktury organizacyjnej podmiotu, a więc jest on specyficzny dla każdej jednostki.

Układ ten tworzą następujące rodzaje kosztów:

• koszty zakupu,

• koszty działalności podstawowej,

• koszty działalności pomocniczej,

• koszty wydziałowe,

• koszty ogólnego zarządu,

• koszty sprzedaży.

Tabela2. Układ funkcjonalno-podmiotowy kosztów.

Rodzaj kosztu	Charakterystyka
Koszty zakupu k.503 lub 502, 530, 550	To koszty związane bezpośrednio z zakupem materiałów (tzn. dające się przyporządkować do określonej partii materiałów), jak np. załadunku i wyładunku, przewozu, ubezpieczenia w czasie transportu itp., poniesione w związku z zakupem danej dostawy i dostarczenia jej do pierwszego miejsca składowania w danym podmiocie.
Koszty działalności podstawowej (produkcyjnej, usługowej, budowlanej) k. 500	To koszty, do których zalicza się: koszty podstawowej produkcji przemysłowej- związane są bezpośrednio z wytwarzaniem określonego rodzaju wyrobu oraz jego sprzedażą. Zalicza się do nich przede wszystkim materiały bezpośrednie oraz płace bezpośrednie, koszty działalności usługowej- są to koszty ponoszone na realizację usług i robót, koszty działalności handlowej- są to koszty związane z prowadzeniem działalności handlowej np. koszty utrzymania sklepów, hurtowni oraz innych punktów sprzedaży. Koszty handlowe można podzielić na : koszty detalu, koszty hurtu, koszty działalności gastronomicznej, koszty skupu.
Koszty działalności pomocniczej (Wydziały pomocnicze) k. 530	To koszty związane z prowadzeniem działalności pełniącej funkcje pomocnicze w stosunku do działalności podstawowej, np. komórka transportowa, własna kotłownia, zakład remontowy. Jeżeli produkcja pomocnicza ma niewielkie rozmiary , można zrezygnować z jej wyodrębnienia i ujmować koszty wydziałów produkcji pomocniczej wprost na odpowiednich kontach kosztów działalności korzystającej z jej świadczeń. Koszty te po zakończeniu każdego miesiąca rozlicza się na poszczególne rodzaje i odmiany działalności podstawowej.
Koszty wydziałowe k. 502	To pośrednie (kosztów tych nie można bezpośrednio o dokumenty źródłowe rozliczyć na jednostkę produkcji), wspólne dla całego procesu produkcyjnego koszty wytwarzania ponoszone na wydziałach produkcji podstawowej. W szczególności są to koszty: utrzymania w ruchu maszyn i urządzeń wytwórczych (napęd, konserwacja, remonty), koszty kierowania wydziałem, koszty amortyzacji maszyn wykorzystywanych w produkcji , koszty stworzenia ogólnych warunków pracy w wydziale(oświetlenie, ogrzewanie itp.). Poziom kosztów wydziałowych wpływa na wysokość kosztu wytworzenia w wysokości określonej ustawą o rachunkowości, a ten koszt ujmowany jest na koncie koszty działalności podstawowej.
Koszty ogólnego zarządu k. 550	To koszty utrzymania zarządu oraz organizacji i obsługi działalności podmiotu jako całości. Obejmują one koszty: administracyjno-gospodarcze, finansowe dotyczące podmiotu jako całości(np. podatki od nieruchomości, od środków transportowych służących zarządowi, ) oraz koszty zarządu (wynagrodzenia, koszty podróży służbowych pracowników zarządu, koszty biurowe itp.) ogólno-produkcyjne: utrzymania komórek ogólnego przeznaczenia, takich jak: magazyny, laboratoria, bocznice kolejowe. Koszty ogólne zarządu są elementem kosztu własnego sprzedanych produktów. Stąd ich poziom wpływa na cenę jednostkową wytwarzanych produktów oraz wynik finansowy jednostki.
Koszty sprzedaży k. 527	To koszty związane z ostatnią fazą działalności jednostki tzn. ze zbytem. Obejmują one następujące pozycje kosztów: koszty obsługi zbytu, koszty reklamy, udział w targach, koszty opakowań związane z przygotowaniem do transportu, koszty załadunku, wyładunku, przeładunku, prowizje pośredników w sprzedaży produktów, koszty obsługi produkcyjnej, (np. koszty napraw gwarancyjnych) oraz ewentualna rezerwa na te koszty, podatek akcyzowy, jeśli sprzedaż jest tym podatkiem obciążona .

Układ kalkulacyjny kosztów pozwala on udzielić odpowiedzi na pytanie, na co zostały poniesione koszty zużycia czynników produkcji, czyli na jakie jednostki kalkulacyjne. Podstawowym zadaniem układu kalkulacyjnego kosztów jest ustalenie wysokości i struktury jednostkowych kosztów własnych. Podstawą układu kalkulacyjnego kosztów jest ich podział na koszty bezpośrednie i koszty pośrednie.
Do kosztów bezpośrednich zalicza się te koszty, które są ściśle związane z wytworzeniem konkretnych wyrobów, czyli na podstawie dokumentacji źródłowej, bez żadnego dodatkowego przeliczania można je odnieść wprost na jednostkę kalkulacyjną. Zwykle są to koszty materiałów bezpośrednich, płac bezpośrednich i innych kosztów bezpośrednich.
Koszty pośrednie są tymi kosztami, których nie można na podstawie dokumentów źródłowych odnieść wprost do określonych jednostek kalkulacyjnych lub których ustalenie w danych warunkach jest nieopłacalne z powodu pracochłonności czy nieistotne ze względu na małą kwotę. Koszty pośrednie rozlicza się więc na poszczególne jednostki kalkulacyjne za pomocą różnych klucz podziałowych.

Do kosztów pośrednich zalicza się:

koszty wydziałowe
koszty ogólnozakładowe (koszty zarządu)
koszty zakupu
koszty sprzedaży

Cechą charakterystyczną układu kalkulacyjnego kosztów jest nie tylko to, że ujmuje on poszczególne pozycje kosztów, lecz również to, że łączy niektóre pozycje w bardziej złożone kategorie. Najistotniejszą z nich jest techniczny koszt wytworzenia, za pomocą którego dokonuje się wyceny wyrobów gotowych i produkcji nie zakończonej. Techniczny koszt wytworzenia obejmuje koszty pośrednie i koszty wydziałowe.

2. Pozostała działalność operacyjna to zdarzenia gospodarcze nie związane bezpośrednio ze zwykłą działalnością operacyjną, choć wynikające z normalnej działalności operacyjnej jednostki. Pozostała działalność operacyjna polega między innymi na sprzedaży zbędnych środków trwałych lub środków trwałych, które okazały się niepotrzebne, odpisanie nieściągalnych lub przedawnionych należności bądź zobowiązań; otrzymane lub wymagające zapłaty kary grzywny, otrzymane lub przekazane darowizny itp. Wyróżniamy w niej:

Pozostałe przychody operacyjne (k 760)

Pozostałe koszty operacyjne (k 761)

przychody ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych, przychodów z likwidacji środków trwałych, na przykład odzyski w postaci złomu, części zapasowych, materiałów budowlanych, przychody związane z działalnością socjalną, odpisane przedawnione, nieściągalne lub umorzone zobowiązania, wartość rozwiązanych rezerw (art. 35d, ust. 1 ustawy o rachunkowości ), z wyjątkiem rezerw dotyczących przychodów finansowych, wartość wyksięgowanych odpisów korygujących związanych z aktualizacją aktywów, na przykład należności, otrzymane kary, grzywny i odszkodowania nie związane z nieterminową regulacją należności, otrzymane darowizny, otrzymane dotacje do działalności operacyjnej odraz rozliczone dotacje do środków trwałych, środków trwałych w budowie odpisy ujemnej wartości firmy, czyli łącznej nadwyżki wartości poszczególnych składników majątkowych, ustalonej przy nabyciu jednostki lub jej zorganizowanej części, po pomniejszeniu o ewentualnie przejęte zobowiązania nad ceną nabycia firmy.

wartość netto sprzedanych środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych, wartość netto oraz koszty likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych w wyniku zdarzeń mieszczących się w granicach ogólnego ryzyka gospodarczego, aktualizacja wartości nieprzydatnych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych do cen sprzedaży netto, wartość odpisanych środków trwałych w budowie, które nie dały zamierzonego efektu gospodarczego, wartość tworzonych rezerw na spodziewane straty, odpisy aktualizujące wartość aktywów obrotowych, na przykład: należności, zapasów, odpisane przedawnione, umorzone lub nieściągalne należności, które nie zostały objęte odpisem aktualizacyjnym zapłacone kary, grzywny i odszkodowania nie związane z nieterminową regulacją zobowiązań lub stratami losowymi, przekazane darowizny.

3. Działalność finansowa polega między innymi na sprzedaży akcji, udziałów, PW, różnice kursowe, otrzymane, zapłacone odsetki itp. Nie jest bezpośrednio związana ze zwykłą działalnością operacyjną, choć wynikająca z normalnej działalności operacyjnej jednostki.

Wyróżniamy w niej

Przychody finansowe (k 750)

Koszty finansowe (k 751)

cena sprzedaży akcji i udziałów, odsetki od lokat, wkładów bankowych lub pożyczek, naliczone odsetki od lokat terminowych, odsetki od posiadanych papierów wartościowych, otrzymane dywidendy od akcji obcych, dyskonta od weksli obcych, dodatnie różnice kursowe składników majątku wyrażonego w walutach obcych, otrzymane lub naliczone odsetki za nieterminową regulację należności oraz rozwiązanie tworzonych na nie rezerw, wartość umorzonych kredytów lub pożyczek, wartość sprzedanych wierzytelności,

wartość ewidencyjna sprzedanych udziałów i akcji, stanowiących długoterminowe i krótkoterminowe aktywa finansowe, odsetki od kredytów i pożyczek, oprócz odsetek od kredytów inwestycyjnych w okresie realizacji inwestycji i działalności finansowej z funduszy specjalnych, a także odsetki od emitowanych przez jednostkę obligacji, opłacone prowizje od zaciągniętych kredytów, oprócz prowizji od kredytów inwestycyjnych, dyskonto od weksli własnych lub obcych dyskontowanych w banku, ujemne różnice kursowe składników aktywów lub zobowiązań wyrażonych w walutach obcych, odpisy aktualizujące aktywa finansowe w wyniku trwałej utraty wartości, zapłacone odsetki za nieterminową regulację zobowiązań, odpisy korygujące wartość należności z tytułu operacji finansowych, odpisy korygujące wartość wątpliwych naliczonych odsetek, wartość umorzonych należności z tytułu operacji finansowych nie objętych w całości lub w części odpisem aktualizującym, wartość ewidencyjna sprzedanych wierzytelności, odsetki i dodatkowe opłaty od środków trwałych przyjętych w leasing finansowy.

4. Straty i zyski nadzwyczajne - to zdarzenia występujące niepowtarzalnie, trudne do przewidzenia, występujące poza działalnością operacyjną jednostki.

Zalicza się do nich skutki finansowe zdarzeń losowych (pożar, powódź, kradzież z włamaniem).

Do zysków nadzwyczajnych (k 770) zalicza się odszkodowanie otrzymane za straty będące skutkiem zdarzeń losowych.

Do strat nadzwyczajnych (k 771) zalicza się wartość netto składników majątkowych utraconych na skutek zdarzeń losowych oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń.

Do operacji 5

Rozchody materiałów są dokumentowane za pomocą dowodu pobrania materiałów - Rw lub w przypadku sprzedaży - dowodem Wz

Dla wyceny materiałów przyjmuje się następujące rozwiązania (jeżeli jednostka prowadzi obrót materiałami wg rzeczywistej ceny zakupu, a poszczególne zakupione partie materiałów są w różnych cenach):

1. FIFO (first in - first out) - ,,pierwsze przyszło, pierwsze wyszło” - rozchodowane materiały wycenia się według pierwszej dostawy, a po jej wyczerpaniu według dostawy drugiej i tak dalej,

2. LIFO (last in - first out) - ,,ostatnie przyszło, pierwsze wyszło” - rozchodowane materiały wycenia się według cen ostatniej dostawy, po jej wyczerpaniu według cen dostawy przedostatniej i tak dalej,

3. cena średnioważona, albo przeciętna; po każdej dostawie ustala się średnią ważoną cenę materiałów zgromadzonych w magazynie jako iloraz wartości zapasu do ilości odpowiadającej tej wartości.

Zad.

Wycena materiałów LIFO, FIFO, cen przeciętnych.

Spółka akcyjna w dniu 1.06. posiada w magazynie 100 sztuk materiałów po 4zł za 1 sztukę. Dwa dni później firma przyjęła do magazynu jeszcze 200 sztuk w cenie 5,5zł za 1 sztukę. 5.06. pobrano do produkcji 200 sztuk materiałów. Ile wynosi wartość wydanych z magazynu materiałów według powyższych metod?

Odp.

1.06 SP 100 sztuk x 4 zł = 400,-

3.06 Przychód 200 sztuk x 5,5 zł = 1.100,-

5.06 Rozchód 200 sztuk ?

1) FIFO 100 sztuk x 4 zł = 400,- 100 sztuk x 5,5 zł = 550,-

Razem 950,-

2) LIFO 200 sztuk x 5,5 zł = 1.100,-

3) Cena przeciętna 1.500,- : 300 sztuk = 5 zł 200 sztuk x 5 zł = 1.000,-

Do operacji 6

Przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki ( o wartości początkowej > 3 500,- UPDOF) (art.3 ust.1 pkt 15 UoR).

Do środków trwałych po spełnieniu w/w warunków zaliczamy:

- grunty własne w tym prawo użytkowania wieczystego gruntów,

- budynki i budowle, w tym również będące odrębną własnością lokale spółdzielcze, własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego,

- urządzenia techniczne i maszyny,

- środki transportu,

- pozostałe środki trwałe,

- inwentarz żywy.

Do środków trwałych jednostki zalicza się również budynki i budowle wzniesione na cudzym gruncie, dokonane nakłady na ulepszenie w cudzym obiekcie ( budynkach, budowlach lub urządzeniach).

W przypadku zaliczania do środków trwałych jednostki obcych środków trwałych na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu mają zastosowanie warunki określone w art. 3 ust.4 UoR.

Do podstawowych dowodów zewnętrznych dokumentujących zaliczamy głównie faktury, mogą być też protokoły i umowy oraz akty notarialne.

Natomiast dowody wewnętrzne to: OT - ,,Przyjęcie środka trwałego”, LT - ,,Likwidacja środka trwałego”, PT - ,,Protokół zdawczo - odbiorczy środka trwałego”” i MT - zmiana miejsca użytkowania środka trwałego jak również PK - ,,Plecenie księgowania”.

Zakres ewidencji środków trwałych na kontach syntetycznych i analitycznych określa ZPK. Powinien być dostosowany do ewidencji według miejsc używania poszczególnych obiektów inwentarzowych oraz uwzględniać Klasyfikację Środków Trwałych (KŚT).

Do podstawowych kont pozabilansowych w zakresie środków trwałych zalicza się:

- środki trwałe dzierżawione,

- niskocenne składniki rzeczowe długotrwałego użytkowania,

- środki trwałe w likwidacji.

Wartość początkowa środków trwałych to cena nabycia, koszt wytworzenia lub cena sprzedaży netto (rynkowa) w przypadku braku możliwości ustalenia dwóch pierwszych wartości.

Wycena bilansowa środków trwałych to głównie wartość księgowa netto, tzn. wartość początkowa środka trwałego pomniejszona o jego dotychczasowe umorzenie i ewentualny odpis z tytułu trwałej utraty wartości.

W przypadku braku kontynuacji działania, środki trwałe są wyceniane po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od wartości księgowej.

Środki trwałe uczestniczące w procesie pracy sukcesywnie się zużywają. Umorzenia (amortyzacji) środków trwałych dokonuje się na zasadzie planowego, systematycznego rozłożenia ich wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji.

Rozpoczęcie amortyzacji powinno nastąpić nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do użytkowania, a zakończenie nie później niż z chwilą zrównania wartości umorzeń z wartością początkową danego środka trwałego lub jego zdjęciem ze stanu - UoR.

Przy ustalaniu stawki amortyzacji powinno się uwzględnić okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na który ma wpływ:

- liczba zmian użytkowania środka trwałego,

- tempo postępu techniczno - ekonomicznego,

- wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin użytkowania, liczbą wytwarzanych produktów lub innym miernikiem,

- prawne lub inne ograniczenia czasookresu użytkowania środka trwałego.

Ustawa o rachunkowości dopuszcza stosowanie do wszystkich grup środków trwałych wszystkich metod amortyzacji. Jednostka ma jedynie obowiązek, w momencie przyjęcia środka trwałego ustalić okres lub stawkę i metodę amortyzacji.

W praktyce (UPDF/P)stosowane są dwie metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych: liniowa i degresywna.

Metoda liniowa polega na tym, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środka trwałego w równych ratach miesięcznych, kwartalnych lub jednorazowo na koniec roku obrotowego, aż do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.

Metoda ta nie wyklucza możliwości stosowania przyspieszonej lub spowolnionej amortyzacji. Amortyzacja przyspieszona realizuje się za pośrednictwem stawek amortyzacyjnych podwyższonych przez zastosowanie współczynników przeliczeniowych. Ten sposób amortyzacji może być również stosowany w przypadku przyjęcia indywidualnych stawek amortyzacji.

Stawki te mogą być przyjęte dla:

- środków trwałych używanych,

- środków trwałych ulepszonych,

- ulepszeń w obcych środkach trwałych.

Indywidualnie można ustalać także roczną kwotę amortyzacji w odniesieniu do środków trwałych otrzymanych do odpłatnego korzystania drogą umów zawartych na podstawie ustawy o prywatyzacji i komercjonalizacji przedsiębiorstw pod warunkiem, że z tych umów wynika prawo do zakupu tych środków trwałych. Są one umarzane (amortyzowane) przez okres wynikający z umowy( z wyjątkiem oczywiście środków trwałych o krótszym okresie amortyzacji niż okres umowy).

Przy metodzie degresywnej odpisy amortyzacyjne są wyższe w początkowych latach używania środka trwałego i stopniowo maleją.

W metodzie tej zużycie środka trwałego ustala się w sposób następujący:

1) w pierwszym roku - od wartości początkowej środka trwałego,

2) w latach następnych - każdorazowo od wartości księgowej netto

( wartość początkowa pomniejszona o narastające umorzenia), aż do momentu zrównania rocznej kwoty amortyzacji obliczonej metodą degresywną z metodą liniową, tzn. do momentu, w którym roczna amortyzacja ustalona metodą degresywną jest równa lub niższa od kwoty amortyzacji ustalonej metodą liniową.

3) w następnym roku po powyższym zrównaniu - według metody liniowej, tj. od wartości początkowej środka trwałego.

Ustalone stawki umorzeniowe ( amortyzacyjne) powinny być okresowo weryfikowane przez zastosowanie odpowiedniej korekty odpisów na następne lata obrotowe.

Amortyzacji środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej dokonuje się w sposób uproszczony przez dokonanie odpisów jednorazowo całej wartości początkowej.

Należy podkreślić, że odpisy z tytułu zużycia, ustalone w sposób określony w ustawie o rachunkowości, wpływają na wysokość osiągniętego wyniku finansowego brutto jednostki.

Natomiast przepisy podatkowe za koszty uzyskania przychodów uznają amortyzację obliczoną przy zastosowaniu stawek określonych w załączniku do ustaw podatkowych i w dostosowaniu do wykazu składników aktywów trwałych, których zużycie jest uznawane za koszty uzyskania przychodów.

Wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe ) mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie uzasadnione''.

Aktualizacja wyceny może mieć miejsce w przypadku zarządzenia Ministra Finansów, co następuje, gdy wartość ewidencyjna poszczególnych grup środków trwałych odbiega w istotny sposób od ich aktualnej wartości rynkowej.

Aktualizację wyceny przeprowadza się zazwyczaj w odniesieniu do:

a) wszystkich środków trwałych jednostki, niezależnie od tego czy są w niej używane, np.

dzierżawione,

b) środków trwałych ( ulepszeń) w obcych obiektach.

Aktualizacja wyceny polega na przeliczeniu przez wskaźnik przeliczeniowy ujętej w ewidencji:

- wartości początkowej,

- dotychczasowych odpisów z tytułu zużycia (umorzenia) poszczególnych środków trwałych.

Wskaźniki te są każdorazowo publikowane w Monitorze Polskim drogą obwieszczenia

Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Skutki przeprowadzenia aktualizacji wyceny w postaci podwyższenia wartości początkowej środków trwałych oraz ich umorzenia są odzwierciedlane w księgach rachunkowych w powiązaniu z kapitałem ( funduszem ) z aktualizacji wyceny. Kapitał ( fundusz ) z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych.

Wartości niematerialne i prawne ( art. 3 ust. 1 pkt 14 z zastrzeżeniem pkt 17 u.o.r - inwestycji) to:

1. prawa majątkowe

- nabyte przez jednostkę,

- zaliczane do aktywów trwałych,

- nadające się do gospodarczego wykorzystania,

-o przewidywanym okresie użyteczności ekonomicznej powyżej roku,

- przeznaczone do używania na potrzeby jednostki.

Do tytułu tego zaliczamy w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne ( mają charakter praw na dobrach niematerialnych), licencje, koncesje,

b)prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) know - how ( wiedza przemysłowa, handlowa, naukowa i organizacyjna).

2. nabyta wartość firmy

W świetle ustawy o rachunkowości - art. 33 ust. 4 - wartość firmy to różnica między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto.

Inaczej:

- wartość firmy to: cena nabycia > wartości godziwej aktywów netto

- wartość firmy = cena nabycia - wartość godziwa aktywów netto.

Natomiast jeśli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy.

Inaczej:

Ujemna wartość firmy to: cena nabycia < wartości godziwej aktywów netto

3.koszty zakończonych prac rozwojowych.

Zgodnie z art. 33 ust. 2 u.o.r są to koszty prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii pod warunkiem, iż:

1) produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone,

2) techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii,

3) koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub stosowaniu technologii.

Wartości niematerialne i prawne jako prawa majątkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości amortyzuje się metodą liniową. Stosuje się do nich te same przepisy, co do środków trwałych ( art. 32 u.o.r.).

Wartość firmy podlega amortyzacji przez okres nie dłuższy niż 5 lat. Okres ten w uzasadnionych przypadkach może zostać wydłużony do 20 lat. Odpisy amortyzacyjne odnosi się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych ( art. 44b ust 10 u.o.r.).

Podatkowo amortyzacja wartości firmy jest uznawana, jeżeli wartość ta powstała w wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze:

a) kupna,

b) przyjęcia do odpłatnego korzystania, a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający ( dotyczy rozdziału 4a - leasingi),

c) wniesienia do spółki na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji.

Ujemną wartość firmy rozlicza się dzieląc ją na dwie części ( art. 44b ust. 11 i 12):

a) część, do wysokości nieprzekraczającej wartości godziwej nabytych aktywów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, zaliczana jest do rozliczeń międzyokresowych przychodów przez okres będący średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji aktywów,

b) część, która przewyższa wartość godziwą aktywów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, zaliczana jest do przychodów.

Jak widać zaliczenie ujemnej wartości firmy do pozostałych przychodów operacyjnych może nastąpić jednorazowo na dzień przejęcia i ( lub) stopniowo przez liniowe odpisywanie w czasie.

Odpisywanie kosztów prac rozwojowych wg prawa bilansowego nie może przekraczać 5 lat, wg prawa podatkowego 12 miesięcy ( art. 16m, ust. 1 pkt 3 u.o.p.)

Od 1 stycznia 2000 r. obowiązuje nowa klasyfikacja środków trwałych (KŚT), która wyróżnia dziesięć grup środków trwałych ( od 0 do 9) w następującym układzie:

Grupa 0 Grunty

Grupa 1 Budynki i lokale

Grupa 2 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej

Grupa 3 Kotły i maszyny energetyczne

Grupa 4 Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania

Grupa 5 Specjalistyczne maszyny i urządzenia

Grupa 6 Urządzenia techniczne

Grupa 7 Środki transportu

Grupa 8 Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie

Grupa 9 Inwentarz żywy

Jeżeli środki trwałe, WNiP nie są użytkowane przez jednostkę dla realizacji jej zadań statutowych, a zostały nabyte lub wytworzone dla osiągnięcia korzyści ekonomicznych pochodzących z uzyskanych z nich przychodów przyrostu ich wartości lub innych pożytków, wówczas nie stanowią środków trwałych i WNiP, lecz są zaliczane do inwestycji długoterminowych.

Środki trwałe i WNiP wprowadzane są do ewidencji księgowej według wartości początkowej, wartości brutto (wartości historycznej). Na dzień bilansowy natomiast wycenia się je według wartości netto (bieżącej), czyli wartości początkowej pomniejszonej o odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe).

Wartość początkowa ŚRODKÓW TRWAŁYCH stanowi:

1. cena zakupu

2. cena nabycia (cena zakupu + koszty zakupu)

3. koszt wytworzenia

4. cena sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu w przypadku nabycia środka trwałego w drodze spadku lub darowizny oraz w inny nieodpłatny sposób

Wartość początkową środków trwałych powiększamy o wydatki na ich ulepszenie (przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację).

Wartość początkowa WNiP stanowi:

1. cena zakupu

2. cena nabycia (cena zakupu + koszty zakupu)

3. cena sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu w przypadku nabycia WNiP w drodze spadku lub darowizny oraz w inny nieodpłatny sposób

Zakup środków trwałych i WNiP = wydatek.

Kosztem będzie ich miesięczne zużycie (amortyzacja) obliczone według przepisów finansowych.

Środki trwałe i WNiP zużywają się stopniowo, tracą sukcesywnie swoją wartość, która zostaje przeniesiona na wytwarzane i sprzedawane wyroby i towary.

Np. 1.

Saldo konta ,,Środki trwałe”, stanowiące wartość początkową środków trwałych, wynosi 120.000,-. Roczna stopa procentowa zużycia środków trwałych wynosi 10%.

Miesięczna stawka zużycia środków trwałych wynosi : 10 x 120.000,- = 1.000,-

100x12

Np. 2.

Saldo konta ,,WNiP”, stanowiące wartość początkową WNiP, wynosi 20.000,-. Okres amortyzacji wynosi 5 lat.

Miesięczna stawka amortyzacji wynosi: 20.000,- - 5 lat

X - 1 rok

X = 4.000,- ; 12 = 333,33

Obliczona wyżej miesięczna stawka zużycia środków trwałych i WNiP podlega ewidencji księgowej w formie umorzenia, czyli korekty wartości początkowej środków trwałych (WNiP), oraz amortyzacji, czyli równowartości zużycia środków trwałych (WNiP), przeniesionego na wytwarzane i sprzedawane wyroby i towary.

Z powyższego wynika, że zużycie środków trwałych i WNiP występuje w dwojakiej formie: umorzenia i amortyzacji środków trwałych.

Umorzenie stanowi wyrażone w pieniądzu zużycie środków trwałych (WNiP), o którego wysokość koryguje się ich wartość początkową.

Amortyzacja jest to wyrażone w pieniądzu zużycie środków trwałych (WNiP) wliczane w koszty działalności gospodarczej jednostki.

Ewidencję syntetyczną środków trwałych prowadzi się na dwóch kontach:

1. ,,Środki trwałe” - konto podstawowe,

2. ,,Umorzenie środków trwałych” - konto korygujące, pomocnicze do konta podstawowego

Na stronie Wn (Dt) konta ,,Środki trwałe” ujmuje się przychód środków trwałych w korespondencji z różnymi kontami. Na stroni Ma (Ct) konta ,,Środki trwałe” księguje się środki trwałe całkowicie księgowo umorzone. (Wn ,, Umorzenie środków trwałych”).

Na stronie Wn konta ,,Umorzenie środków trwałych” księguje się wartość początkową całkowicie umorzonych środków trwałych (Ma ,,Środki trwałe”). Typowym zapisem na stronie Ma konta ,,Umorzenie środków trwałych” są bieżące księgowane odpisy umorzeniowe (Wn koszty wg rodzaju - ,,Amortyzacja”).

Ewidencję syntetyczną WNiP prowadzi się na dwóch kontach:

3. ,,Wartości Niematerialne i prawne” - konto podstawowe,

4. ,,Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych” - konto korygujące, pomocnicze do konta podstawowego

Na stronie Wn (Dt) konta ,,WNiP” ujmuje się przychód WNiP w korespondencji z różnymi kontami.

Na stroni Ma (Ct) konta ,,WNiP” księguje się WNiP całkowicie księgowo umorzone. (Wn ,, Umorzenie WNiP”).

Na stronie Wn konta ,,Umorzenie WNiP” księguje się wartość początkową całkowicie umorzonych WNiP (Ma ,,WNiP”). Typowym zapisem na stronie Ma konta ,,Umorzenie WNiP” są bieżące księgowane odpisy umorzeniowe (Wn koszty wg rodzaju - ,,Amortyzacja”).

Funkcja korygująca konta ,,Umorzenie środków trwałych” polega na tym, że doprowadza wartość początkową środków trwałych do wartości bieżącej (netto) w następujący sposób:

Sk Wn konta ,,Środki trwałe” - wartość początkowa

- Sk Ma konta ,, Umorzenie środków trwałych” - dotychczasowe zużycie

= wartość bieżąca środków trwałych, netto (do bilansu)

Funkcja korygująca konta ,,Umorzenie WNiP” polega na tym, że doprowadza wartość początkową WNiP do wartości bieżącej (netto) w następujący sposób:

Sk Wn konta ,,WNiP” - wartość początkowa

- Sk Ma konta ,, Umorzenie WNiP” - dotychczasowe zużycie

= wartość bieżąca WNiP, netto (do bilansu)

Ewidencję analityczną poszczególnych obiektów inwentarzowych (obiekt inwentarzowy - zdatny do samodzielnego wykonywania swych funkcji użytkowych środek trwały z całym jego wyposażeniem) środków trwałych można prowadzić w formie:

1. księgi inwentarzowej,

2. kart szczegółowych środków trwałych,

3. tabel amortyzacyjnych.

Do operacji 10, 11

Wynagrodzenia stanowią wszystkie wypłaty pieniężne brutto tj. bez potrąceń oraz świadczenia w naturze należne z tytułu stosunku pracy lub należne za wykonanie określonej pracy, wypłacane osobom fizycznym.

Listy płac są podstawowym dokumentem księgowym służącym do ewidencji wynagrodzeń.

Płaca brutto = płaca zasadnicza + dodatki

Płace brutto - potrącenia = płaca netto

Potrącenia:

a) obligatoryjne (obowiązkowe):

- składki pracowników na ubezpieczenie społeczne

- zaliczka na podatek dochodowy,

- alimenty i wyroki sądowe

- składka na ubezpieczenie zdrowotne (1,25% -2008 r.)

b) fakultatywne (dobrowolne):

- składki na rzecz Związków Zawodowych,

- raty spłaty pożyczek zaciągniętych przez pracownika,

- składki ubezpieczeniowe np. NW i Życie,

- składki na PKZP itp.

Wszyscy pracownicy mają obowiązek płacić składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% + 1,25% = 9%. Podstawą obliczenia jest praca brutto pomniejszona o składki pracowników na ubezpieczenia społeczne. Zaliczka na podatek dochodowy pomniejszona jest m.in. o składki na ubezpieczenie zdrowotne - 7,75%; 1,25% - płaci bezpośrednio pracownik.

Do ewidencji rozrachunków z pracownikami z tytułu wynagrodzeń za pracę służy konto "Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń"

- Wn Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń Ma +

- potrącenia - płace brutto

- wypłata płac netto

SkCt - stan zobow. w/prac

Składki do ZUS-u

F.U.S. 33,59 % F.P. 2,45 % F.G.Ś.Pr. 0,10 %

Pracownik 13,71 % Pracodawca 15,88 %

F.E. F.R. F.Ch. F.E. F.R. F.W.(zróżnicowany)

9,76 % 1,50 % 2,45 % 9,76 % 4,50 % np.1,62 %

Razem składki pracodawcy

15,88 % + 2,45 % + 0,10 % = 18,43 %

F.E. - Fundusz Emerytalny 9,76 % + 9,76 % = 19,52 %

F.R. - Fundusz Rentowy 1,50 % + 4,50 % = 6,00 %

F.Ch. - Fundusz Chorobowy 2,45 %

F.W. - Fundusz Wypadkowy np. 1,62 %

F.U.S - Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

F.P. - Fundusz Pracy

F.G.Ś.Pr. - Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Do ewidencji rozrachunków rozrachunków ZUS =em służy konto zespołu 2 „Rozrachunki z ZUS”

- Wn Rozrachunki ZUS Ma+
* Zapłacone składki Sk Ct - stan zobowiązań wobec ZUS z tytułu niespłaconych składek	* Naliczone składki

Do operacji 12 - 15

ROZLICZENIE KOSZTÓW 490

WN

MA

1.Koszt sprzedanych produktów gotowych (z k.701)

2.Koszty zarządu (z k. 550)

3.Koszty sprzedaży (z k. 527)

4.Koszt własny sprzedaży produktów (1+2+3)

Koszty rodzajowe

SK Ma - zmniejszenia w stanie produktów

(koszt własny sprzedaży < koszty rodzajowe - sprzedaliśmy mniej wyrobów niż wytworzyliśmy)

Sk Wn k.860

SK Wn - zwiększenia w stanie produktów

(koszt własny sprzedaży > koszty rodzajowe - sprzedaliśmy więcej wyrobów niż wytworzyliśmy)

Ma k.860

Na koniec miesiąca koszty pośrednie przeksięgowuje się z konta 502 na konto 500. Obrót Wn konta 500 ,,Koszty działalności produkcyjnej oznacza'' TKW - rzeczywisty techniczny koszt wytworzenia produkcji (wyrobów gotowych i produkcji w toku). TKW to suma kosztów bezpośrednich i uzasadnionych kosztów pośrednich produkcji , poniesionych w danym miesiącu.

Saldo Wn konta ,,Koszty działalności produkcyjnej" na koniec okresu oznacza wielkość produkcji w toku. Konto to jest uznawane w ciągu bieżącego miesiąca równowartością zakończonej i przyjętej do magazynu produkcji gotowej. Przyjęcie do magazynu jest dokonywane w oparciu o rzeczywiste koszty wytworzenia wyrobów gotowych. (na koniec miesiąca przeprowadzaniu kalkulację kosztów, celem której jest ustalenie jednostkowego rzeczywistego kosztu wytworzenia). W momencie dokonania sprzedaży wyrobów ich rozchód z magazynu również jest dokonywany w oparciu o rzeczywiste koszty wytworzenia. Wydanie wyrobów z magazynu jest przeprowadzane w oparciu o wystawiony dokument Wz. Konto ,,Koszt sprzedanych wyrobów gotowych" służy do grupowania kosztu wytworzenia wyrobów gotowych, które zostały sprzedane i wydane z magazynu. W momencie uzyskania przychodu ze sprzedaży możliwe jest ustalenie relacji pomiędzy uzyskanymi przychodami a kosztami poniesionymi w celu ich uzyskania, w efekcie obliczenia wyniku ze sprzedaży. Podstawa przeprowadzenia rozrachunków z odbiorcami za sprzedane wyroby gotowe jest Fa VAT. Wartość netto Fa VAT stanowi przychód ze sprzedaży wyrobów gotowych, który księgujemy na koncie 700 ,,Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych". VAT należny od sprzedaży stanowi zobowiązanie jednostki gospodarczej wobec Urzędu skarbowego. KOSZTY SPRZEDANYCH WYROBÓW GOTOWYCH KOSZTY SPRZEDAŻY KOSZTY ZARZĄDU___________________________________ Razem: KOSZT WŁASNY SPRZEDAŻY Do operacji 16 Koszty sprzedaży to koszty związane z ostatnią fazą działalności jednostki tzn. ze zbytem. Obejmują one następujące pozycje kosztów: koszty obsługi zbytu, koszty reklamy, udział w targach, koszty opakowań związane z przygotowaniem do transportu, koszty załadunku, wyładunku, przeładunku, prowizje pośredników w sprzedaży produktów, koszty obsługi produkcyjnej, (np. koszty napraw gwarancyjnych) oraz ewentualna rezerwa na te koszty, podatek akcyzowy, jeśli sprzedaż jest tym podatkiem obciążona . Księgowane są na koncie zespołu k. 527 Do operacji 17 - 21 Do ewidencji ustalania wyniku finansowego służy konto 860 - ,,Wynik finansowy” - Wn Wynik finansowy Ma + koszty przychody straty nadz zyski nadz podatek doch sk Ma .-zysk netto allbo sk Wn - strata netto Konto ,,Wynik finansowy” jest kontem bilansowym: sk Ma - zysk netto wykazujemy w bilansie po stronie Pasywów KAPITAŁ WŁASNY VIII Zysk netto b) sk Wn - strata netto wykazywana jest w bilansie po stronie Pasywów KAPITAŁ WŁASNY VIII Strata netto (ze znakiem -) Konto ,,Wynik finansowy” jest księgowym odzwierciedleniem rachunku zysków i strat . W PORÓWNAWCZYM RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT - w celu ustalenia wyniku finansowego w sposób księgowy na koniec roku należy dokonać następujących przeksięgowań: Koszty sprzedanych wyrobów wg tkw z k. 701 na k. 490 Koszty zarządu z k. 550 na k. 490 Koszty sprzedaży (handlowych) z k. 527 (520) na k 490 Przychodu ze sprzedaży produktów gotowych z k. 700 na k. 860 Przychodu ze sprzedaży towarów z k. 730 na k. 860 Zmian w stanie produktów z k. 490 na k. 860 Kosztów wg rodzaju z kont zespołu 4 na k. 860 Wartości sprzedanych towarów wg cen zakupu z k. 731 na k. 860 Przychodów finansowych z k. 750 na k. 860 Kosztów finansowych z k.751 na k. 860 Pozostałych przychodów operacyjnych z k. 760 na k. 860 Pozostałych kosztów operacyjnych z k. 761 na k. 860 Podatku dochodowego z k. 870 na k. 860 W KALKULACYJNYM - w celu ustalenia wyniku finansowego w sposób księgowy na koniec roku należy dokonać następujących przeksięgowań: Przychodu ze sprzedaży produktów gotowych z k. 700 na k. 860 Przychodu ze sprzedaży towarów z k. 730 na k. 860 Koszty sprzedanych wyrobów wg tkw z k. 701 na k. 860 Koszty zarządu z k. 550 na k. 860 Koszty sprzedaży (handlowych) z k. 527 (520) na k 860 Kosztów wg rodzaju z kont zespołu 4 na k. 490 Wartości sprzedanych towarów wg cen zakupu z k. 731 na k. 860 Przychodów finansowych z k. 750 na k. 860 Kosztów finansowych z k.751 na k. 860 Pozostałych przychodów operacyjnych z k. 760 na k. 860 Pozostałych kosztów operacyjnych z k. 761 na k. 860 Podatku dochodowego z k. 870 na k. 860 Zmiany w stanie produktów w porównawczym rachunku zysków i strat ustalamy za pomocą konta 490 ,,Rozliczenie kosztów”, mogą być: zwiększenia albo zmniejszenia

Podatek dochodowy jest dla firmy : zobowiązaniem wobec US - k.223 Ma i zmniejszeniem zysku brutto (ujemnym elementem wyniku finansowego) - k.870Wn

do 30.06.2007 - 6,50% podstawy; od 1.07 do 31.12.2007 r. 3,50% podstawy, od 1.01.2008 r. - 1,50% podstawy

do 31.12.2007 r. - 6,50% podstawy, od 1.01.2008 r. - 4,50% podstawy

Opracowała: Bożena Gongała

22

---