Współczesne kierunki pedagogiczne - wykłady

Wiek XX mamy do czynienia ze zróżnicowaniem ideologicznym pedagogiki:

Zderzenie 2 zasadniczych pojęć:

1. pedagogika jako nauka (konkret, liczba);

2. nie traktowanie pedagogiki jako nauki (refleksja).

R. Royer, L. Mumford, F. Bacon, R. Dumont, K. Manhaim, T. Moore (Morus), Ch. Renourier, eudaimonia, G. Companella, E. Lea

• UTOPIE I MYŚLENIE MITYCZNE W PEDAGOGICE - 01.09.2005

F. Bacon (filozof przyrody XVI i XVII w.) pokazuje znaczenia świata przyrodniczego. Możliwości nauki, jeśli chodzi o opis świata. „Tyle mamy władzy nas światem ile wiemy”. Im więcej wiedzy tym więcej władzy. Znaczenie ROZUMU. Racjonalność, rozumność człowieka. Oświecenie = rozum.

Zaangażowanie w poznanie świata.

Kontynuacją tego podejścia - odwołanie do Newtona i Kartezjusza.

Pod koniec XIX w. widzimy pozytywistyczne podejście do nauki. Pozytywizm - kontynuacją myślenia, ze świat można określić fizycznie.

• Wzór nauk przyrodniczych, brak ocen (wartościowania), stwierdzanie faktów. Orzecznik - zdania twierdzach. Nauka posługuje się zdaniami twierdzącymi. Przyczyna i skutek.

Koniec XIX w. - wiedza psychologiczna dotycząca wychowania itp. Ma być przerobiona na naukę. Koniec XIX w. - psychologia, socjologia potem pedagogika - powstają.... Durkhaim - podejście socjologiczne

J. Herbart - szkoła tradycyjna. Wszystko jest do opisania.

SCIENTYZM - podejście - scientia - nauka. Kierunek myślenia, w którym dowartościowuje się naukę. XIX w. - Renouvier

Czym jest pedagogika?

• nauka o wychowaniu

• rozwój tego co w nas tkwi.

Tendencje pozytywistyczne - szukanie wiedzy pewnej.

Brak precyzji w pojęciu wychowania.

Niektórzy autorzy - pedagogika to opis pedagogii.

Pedagogika - sztuka i technika wychowania. Zabiegi wychow codzienne konkretne działania wychowawcze.

W pedagogice trudno o jednoznaczne odpowiedzi.

Znaczenia antynomii - przeciwieństw w pedagogice.

Myślenie pedagogiczne związane z czasem historycznym.

Niewystarczalność poznania naukowego w pedagogice - stanowisko K. Jaspersa. Nauka - opisuje to co materialne. Jaspers - nie zaprzecza materialności, ale jest czymś więcej niż to - prawda filozoficzna.

• Myślenie o wychowaniu może być naukowe;

• Myślenie o wychowaniu może być filozoficzne;

• Myślenie o wychowaniu może być religijne;

• Myślenie o wychowaniu może być potoczne;

• Myślenie o wychowaniu może być mityczne (utopijne).

Pedagogika

nauka o wychowaniu refleksja o wychowaniu

wątek poddawany krytyce myślenie o wychowaniu

MIT - pojęcie niejednoznaczne „mythos” - słowo, opowieść, podanie. Zaczyna się stosować pojęcie mitu w refleksji dotyczącej różnych dziedzin humanistycznych.

E. Leach - mówiąc o micie - „kategoria źle zdefiniowania”.

Antypedagodzy - uniwersalna kategoria kultury (w każdej kulturze powstają mity).

Mit - iluzja, coś nieprawdziwego, fałsz, stereotyp, racjonalizacja, propaganda. Funkcjonuje na zasadzie iluzji. Organizacje doświadczenia. Mity dostarczają wzorców.

Edukację, szkołę można rozpatrywać w kategoriach mitu.

Antypedagogika - np. mit człowieka oczekującego na wychowanie.

I. Illich - „odczarowanie” szkoły. Poddanie krytyce.

UTOPIA - eu „topos - dobre miejsce

ou „topos” - nie miejsce

1. ou topos - konstrukcja myślowa - „tego nie ma” nieokreślone

2. eu topos - coś lepszego miejsce lepsze niż my jesteśmy

V i IV w. - Platon - twórca paradygmatu - wymyślił utopię. Platon - państwo ideału. Podkreśla się znaczenie wiedzy, rozumności.

XV i XVI w. - utopia - Morus 1516 - „Utopia” w Europie. Krytykuje życie społ. Proponuje nową rzeczywistość. Pochwała rozumu, samowiedzy. Krytyka społeczeństwa idealnego i społeczeństwo idealne. Wartości czasu pracy i czasu wolnego. Potrzeby człowieka prawdziwe i fałszywe. Namawia do „zerowego wzrostu” - nie konsumujcie i nie produkujcie nadmiernie.

XVI i XVII w. - Campanella -wyraźne znaczenie wiedzy. Traktat społeczny. Potęga człowieka bazuje na technicznych możliwościach wykorzystania przyrody.

Fourier - „Nowy śiwat” - krytyka cywilizacji.

Konstrukcja utopii - zawsze struktura teoretyczna, projekt lepszego świata, społeczeństwa. Krytyczne podejście.

TYPY UTOPII: Tatarkiewicz

1. utopia ładu społecznego - lepsze społeczeństwo. Pojawiają się pedagogiki normatywne. Konieczność ładu społecznego i konieczność stosowania przymusu, ładu, porządku. Schematy. (bihewiozyzm)

2. eudajmonistyczne - eudajmonia - szczęście. Arystoteles - utopie pokazujące rozwój wewnętrzny człowieka. Z tym wiążą się pedagogiki nieformalne. Psychologia humanistyczna - nauczyciel facylitator.

W latach 20. Mumford - utopia - każdy człowieka tworzy sobie swoje prywatne utopie.

Maslow - wprowadza pojęcie eupsychia (dobre).koncentracja na tym co jest psychiczne. Człowieka - budowanie dobra psychicznego w sobie.

Manhaim - socjolog XX w. - utopia nie musi być związana z żadnym terytorium. Utopia to idea.

1. PODZIAŁ UTOPII:

• utopie postępowe

• utopie reakcyjne (wsteczne)

2. PODZIAŁ UTOPII:

• utopie eskapistyczne (ucieczka)

• utopie heroiczne

„Mit złotego wieku” - myślenie o wiecznej urodzie, zdrowiu. Osłabienie instytucji państwa. Autonomia samorządów lokalnych. Łagodna anarchia. Luz w życiu społecznym. Perspektywa konsumpcji i technologii.

Idzie w stronę eudajmonii (szczęścia człowieka). Znaczenia przyjemności. Dotyka perspektywy hedonistycznej.

PEDAGOGICZNY WĄTEK MITU.

Mit Kronosa - pedagogika patryiarhalna (dziecko podporządkowane)

Mit Dionizosa - antypedagogika (dziecko niezależne)

Mit Telemacha - niezależności trzymanie się schematu.

• NEW AGE

New age określana także Erą Wodnika, Konspiracja Wodnika.

1. Punktem wyjścia krytyka kultury zachodniej. Kryzys, upadek cywilizacji. Wewnętrzny barbarzyńca. Istnieje świat realny, ale ponad tym jest jeszcze coś.

Zmiana naukowców do nastawienia naukowego. Capra - pewne paradygmaty w nauce mają inne rozstrzygnięcia, rozwiązania. Paradygmat - pewien typ teorii.

Rola MEDIÓW. Siła kształtująca postrzeganie świata. Media wpływająca naszą mentalność. Powrót do mistycyzmu ...itp.

Media pokazują, że mamy różne alternatywne rozwiązania inne niż te które znamy.

NEW AGE - ruch na rzecz ludzkiego potencjału. Liczy się na jednostkę ludzką - będzie inicjatywny. Dowartościowanie każdego jako podmiotu. Wszyscy są przedmiotami przemiany, ale to wymaga zgody,

Jung - archetyp.

New age - różnorodność. Metafory:

• odkurzacz wciągający wszystko;

• śmietnik.

Lata 60. - 70. - czas kontrkultury w USA. Krytyka szkoły. Oprotestowanie kultury. Kontrkultura.

• pytanie o status kolorowych

• pytanie o status kobiet traktowane jako grupy mniejszościowe

• pytanie o status dzieci

New Age - dotyczy nauki (można inaczej interpretować naukę)

• dotyczy sztuki;

• dotyczy religii (sekty itp.)

• dotyczy psychologii (psych. Humanistyczna - rozwój siebie, psych transperesonalna - duchowość, mistycyzm, psych wschodu. Watki ekologii.

Myślenie o kulturze

Stara kultura	New Age
narzucanie reguł, dominacja jakiejś racji	tolerancja dla odmienności, różne racje
Racjonalizm, znaczenie rozumu	Intuicjonizm, myśl ponadracjonalna
Masowość społeczeństwa, masowy człowieka	Autentyczność, kreatywność, inność, nie być masowym, bycie autentycznym
Rozwój ekonomiczny „mieć”	Rozwój „być” duchowy, jakość życia w kategoriach duchowych
konsumpcja	Konsumpcja przeżyć
Centrum dominacja	Centra tracą na znaczeniu decentracja
	Elastyczność swoboda
Przyroda - człowieka - wszystko ma kręcić się wokół niego. Podporządkowanie przyrody	Głęboka ekologia, traktuje się człowieka i świat holistycznie (całościowo).

New Age - alternatywna perspektywa.

Jeśli chodzi o współczesna naukę i filozofię: próba zakwestionowania dominującego paradygmatu cywilizacji. Zakwestionowanie Bacona i Kartezjusza, Nwetona.

Odrzucenie scientyzmu (nauka może poznać wszystko). Scientyzm - rodzajem przesądu. Odrzucana idea postępu.

New Age - akcentuje się istnienie kumulatywnego istnienia nauki (dokonań nauki).

• Nauka twarda - operuje kategoriami, liczbami (warzy, mierzy, liczy, uprawiana przez mężczyzn, np. psychologia bihew.)

• Nauka miękka - psychologia humanistyczna - kobieca nauka.

Wykład - 06.11.2005r.

Ekologia - wiąże się z New Age.

Dwa składniki świata w new age:

1. 
   yn - czynnik żeński kategorie pokazujące postawy

2. yang - czynnik męski

• YN - kobiecość, bierność, drażliwość, chroniąca, współdziałająca, intuicyjna, syntetyzująca

• YANG - zaborczość, roszczenia, agresywność, rywalizacja, analityczność, racjonalna - kultura europejska kulturą yang.

W New Age proponuje się yn zamiast yang i tak długo panującej w Europie (w kulturze).

Akcent na intuicyjność, ponadracjonalność.

PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA - zwraca uwagę na to, ze podejście do człowieka nie może mieć tylko wyjaśniania za pomocą nauki.

Rogers, Maslow.

Pokazuje znaczenie miękkiego podejścia.

3 WŁAŚCIWOŚCI PROCESU WYCHOWANIA (TERAPII). nauczyciel- facylitator

1. EMPATIA - postawienie się jakby na miejscu innego człowieka. Proces w który się wchodzi nawiązując kontakt z wychowankiem. Próba wczucia się - według Rogersa punkt wyjścia.

2. BEZWARUNKOWA AKCEPTACJA - akceptacja drugiego jako osoby ludzkiej, podejście podmiotowe;

3. AUTENTYCZNOŚĆ - (kondruencja) - autentyczne bycie w sytuacji. Oznacza także zgodność z samym sobą. Rogers w procesie wychowanie (terapii) mówi o współbadaczach. Relacja równości statusu.

• Nie można zmienić człowieka bez jego zgody;

• Drugi człowiek to ktoś kto powinien mieć szanse rozwijania wolności. Rogers - człowiek powinien być w takiej sytuacji aby mógł uczyć się wolności;

• Kryteria jakościowe;

• Miłość, tolerancja, współdziałanie;

• Zwrócenie uwagi, że można mówić o różnych poziomach świadomości;

• Akcent kładziony na znaczenie wnętrza, strony emocjonalne;

• Samorealizacja, człowiek rodząc się ma potencjał, który powinien rozwijać.

PSYCHOLOGIA TRANSPERSONALNA - wychodzi poza samorealizację.

Rogers - potencjał, który mamy jest potencjałem realizującym się. Im warunki lepsze tym rozwój pełniejszy. Samorozwój wpisany w istotę ludzkiego życia.

PSYCHOLOGIA TRANSPERSONALNA - wychodzi poza samorealizację, zwraca uwagę na możliwość wykraczania poza swoją tożsamość i osobowość. Przekraczanie jednostkowych stanów (procesów) psychicznych. „Zmienione stany świadomości”.

Drogą do poszczególnych stanów świadomości może być medytacja. Akcent kładziony na medytację.

Dążenie do prawdy może dokonywać się na różne sposoby m.in. środki farmakologiczne itp.

• Związek buddyzmu Junga;

• Akcentowana jedność ze wszechświatem i absolutem;

• Zawsze ujęcie HOLISTYCZNE - całościowe. Rozgrywa się na różnych poziomach. Człowieka traktowany całościowo (psychika, fizyczność, cielesność);

• HOLIZM rozumiany jako zjednoczenie ze światem, wszechświat;

• Akcent na wyjście poza doświadczenia codzienne m.in. telepatia, telekineza;

• Wilber - publikacje dotyczące psychologii transpersonalenej.

KATEGORIA SACRUM - New Age

Współczesność - desakralizacja życia. Mimo to człowieka dąży do duchowości.

• 
  kosmiczna religia jedna scalająca ludzi religia

• uniwersalna religia

• równouprawnienie wszystkich religii

• kościół ogólnoświatowy

• rozproszona energia, absolut, kosmiczny bóg, jakaś energia

• odrzucenie dogmatów, pośrednictwa kościoła.

Stan kościół - krytyka New Age - pokazuje się okultyzm, satanizm - szkodliwość pomysłów.

• problem uwikłania młodych (związki młodych z różnymi kościołami)

• New Age - reakcją na kryzys wiary, duchowości

• New Age jako wyzwanie dla kościoła.

SZTUKA - początek zainteresowania techniką, później zaczyna się pokazywać działa sztuki jako przestrogi. Niebezpieczeństwo zatrucia przyrody - naturalności. Pojawia się tzw. Sztuka Ziemi. Zwrócenie uwagi na to, co naturalne. Rozbicie na męskie i żeńskie - znajduje odbicie w literaturze.

EKOLOGIA

Picht - odwaga utopii, „eksperyment człowiek nie udał się”. Światu, który utworzyliśmy można wiele zarzucić.

Born - człowiek i jego wytwory nie funkcjonują najlepiej. Fiasko poczynań człowieka, przyszłość naszych dzieci to techniczna katastrofa.

Skolimowski- pokazuje mankamenty rozwiązań cywilizacji, w jakiej żyjemy. Postęp nie wiąże się z jakością życia. „nędza cywilizacji gdzie szczęście?” i możliwość samorealizacji?

Skolimowski - zagrożenie chrześcijaństwa, cywilizacja śmieci.

Akcent na:

• odpowiedzialność za świat;

• odpowiedzialność za kosmos.

Kryzys ekologiczny, kryzysem moralnym + kryzys teologiczny.

Ekologia wglądu - duchowa wersja podejścia do sprawy. Biocentryzm zamiast antropocentryzmu.

Skolimowski - mamy do czynienia z 3 rodzajami rozwoju etyki:

1. punktem wyjścia etyka - postrzegania człowieka na miarę bogów.

2. myślenie o człowieku na miarę człowieka.

3. człowiek na miarę maszyny. Głównie wartości wiążą człowieka z maszynami. Etyka maszyny.

Człowiek na miarę maszyny - Skolimowski:

• kontrola, manipulacja, wydajność, konkurencja, agresywność

Skolimowski:

• jako wartość naczelną podaje m.in. sprawiedliwość;

• kategoria odpowiedzialności;

• rewerencja - szacunek dla innych ludzi i świata w którym się zyje;

• właściwy styl życia.

Wykład 18.02.2006r.

ANTYPEDAGOGIKA

EMANCYPACJA - sytuacja społeczna dziecka. Dziecko w różnym czasie historycznym różnie traktowane. Sygnalizuje się zainteresowanie dzieciństwem J.J. Russo - autorzy XIX w.

ANTYPEDAGOGIKA - zaprzeczenie pedagogice. Postpedagogika - coś, co następuje po pedagogice i nie jest do niej podobne.

Będzie się mówiło o nawiązaniu do pedagogiki emancypacyjnej.

Antypedagogika - radykalna krytyka wychowania (wychowanie każde jest do odrzucenia).

Pedagogika niedyrektywna - Kolberg - w grę wchodzą 3 ideologie

• ideologia romantyczna;

• ideologia transmisji kulturowej; dają wgląd w pedagogikę

• ideologia progresywizmie

Żadna z tych nie jest miejscem dla antypedagogiki. Wiązała by się raczej z ideologią romantyzmu. Romantyzm przypomina naturalizm pedagogiczny.

Punktem wyjścia dla antypedagogiki: dziecko człowiek, podmiot = to samo.

Antypedagogika to totalna krytyka tradycji pedagogicznej. Powinno się przekreślić całą tradycję pedagogiczną.

Antyp - efekt publicystyczny żadna teoria naukowa. Nie ma zwartej koncepcji.

Praktyka społeczna - zaczyna się od ruchów kontrkultury w USA 60. Europa Zachodnia wtedy próba przyjrzenia się mniejszościom (grupa mniejszościowa grupa uciskana). W USA kolorowi, nienajlepsza sytuacja kobiet, grupą mniejszościową są też dzieci. Zaczyna się ruch na rzecz praw dziecka - 1970 - powołany do życia ruch praw dziecka.

Nazwiska związane z antyp - Schonebek, Kupffer (antyp, antypsychiatria),Miller, Branmuhl, Farson (prawa czł dla dzieci), Holt (prawa czł dla dzieci), Mead, Rogers, Maslow, Illich (ped emanc), Freud, Berne, Reich, Lowen

PUNKTY ODNIESIENIA DO ANTYPEDAGOGIKI:

Umocowania teoretyczne:

• Psych humanistyczna - odniesienie do różnych kategorii. Akcent na autentyczność, akceptację bezwarunkową. Każdy czł traktowany jako pełnosprawny człowiek. Wychowawca - facylitator - ktoś, kto ułatwia, nie narzuca. Dużo mówi się o wolności. Proces samorealizacji, samoakceptacji.

Teoria potrzeb Maslowa - podstawowe potrzeby fizjologiczne. Kategoria autonomii, samorealizacji.

KONCEPCJA Rogersa

Antypedagogika - rzecznikiem seksualności dziecka.

• psychoanaliza - Freuda. Miller - znaczenie perspektywy freudowskiej. Miller wprowadza pojęcie CZARNEJ PEDAGOGIKI. W niej nie tkwi nic dobrego, zamach na dziecko jako podmiot, jako człowieka. Czarna pedagogika pojawiła się w latach 70. ale przechodzi bez echa. „Zniewolone dzieciństwo”, „Mury milczenia” - Miller.

• Uzasadnienie z zakresu antropologii kulturowej. M. Mead. Wychowanie przez kulturę.

Reich, Lowen - wywodzą się z psychoanalizy. Lowen - wątek cielesności.

Psychoterapia ciała - ciało często kojarzone z grzechem powinno się inaczej tłumaczyć.

HOLIZM - ujęcie holistyczne - całościowe.

Dziecko = człowiek. Dziecko całością - należy ujmować holistycznie. Człowiek rodząc się jest skończoną całością, podlega procesom rozwojowym.

Człowiek rodząc się przynosi na świat swoje pierwotne JA jest bytem autonomicznym. Autonomia pojawia się już w samym akcie narodzin. Narodziny są już decyzją dziecka. Fakt urodzenia jest już aktem wolności. Wolność dana jest od razu. Dziecko niezależnie od wieku jest za siebie odpowiedzialne.

Człowiek jest konstruowany. Mamy zdolność do samostanowienia.

Wartość dzieciństwa - aktualizm (tu i teraz).

Nie wychowywać - wspierać. Skutkiem tego same dobre efekty, samodzielność, aktywność, tożsamość.

W momencie, kiedy proponujemy jakieś wychowanie - mamy do czynienia z „okaleczeniem” dziecka. Każde oddziaływanie (kary, nagrody) stosowanie wychowania - to odzieranie dziecka z energii pozytywnej.

Antypedagogika - odrzucenie każdej wersji wychowania.

HOMO EDUCANDUS (twór abstrakcyjny ktoś, kto czeka na wychowanie - antypedagpodzy powiedzą, ze nie istnieje ktoś taki)- I. Illich- despolaryzacja, likwidacja szkoły.

Odrzuca się wychowanie, bo jest ono AUTORYTARNE.

SCHOENEBECK - moralności nie powinno się narzucać. każda moralność zależy od czasu i miejsca historycznego.

SCHOENEBECK:

• Wychowanie - przestarzała historycznie forma relacji. Powoduje nienawiść do siebie i do innych. Każde wychowanie traktowane jako przymus.

• Przemoc fizyczna

• Przemoc psychiczna - wszystko, co by dorosły chciała narzucić dziecku. Jest to trucizna dla wzajemnych stosunków.

• Nauczyciel - agentura adutyzmu, przeciwnik klasowy dziecka.

• Szkoła - bastion adultystycznego ucisku, więzienie czasu, upośledza zdolność człowieka do uczenia się. Dziecko jest otwarte poznawczo i wcale nie chce żeby je czegokolwiek uczyć.

• Pedagogika - podtrzymaniem relacji góra dół. Czyli nierówności statusu. Jest niebezpieczną powodująca nienawiść do siebie i społeczeństwa chorobą psychiczna. Pedagogika - społeczny czynnik władzy.

Antypedagogika:

• prawa człowieka dla dzieci

• Farson sygnalizuje takie prawa:

• Prawo do samowychowania- stanowienia o sobie

• Prawo do działalności gospodarczej(m.in. prawo do brania kredytów)

• Prawo do wpływu na życie polityczne (wybory)

• Schoenebeck:

• Prawo do równości

• Prawo do obrony prawnej

• Prawa wyborcze (sprawowanie funkcjo w urzędach państwowych)

• Prawo do wyboru partnera życiowego (również seksualnego).

Wykład 01.04.2006r.

POSTMODERNIZM

1. Kłopoty z postmodernizmem

2. Modernizm, pomodernizm

Nowoczesność, ponowoczesność

3. Wzory osobowe

4. Perspektywa pedagogiczna

1. Kłopoty z postmodernizmem

Nie ma odpowiedzi, co to jest postmodernizm - jest wiele interpretacji. Problem z ulokowaniem zjawiska w czasie.

Kiedy postmodernizm się zaczyna:

• pod koniec XIX w. wiąże się z pojawieniem się krytycyzmu kulturowego;

• R. Panwitz - 1917 - Kryzys kultury europejskiej

• J. F. Lyotard - 1979 - pojawia się książka. Autor po raz pierwszy używa pojęcia postmodernizm. Z francuskiego - kondycja postmodernizmu - w polskim tłumaczenie - kondycja ponowoczesności.

Niektórzy autorzy - postmodernizm - przełom w kulturze

Niektórzy autorzy - postmodernizm - faza w kulturze drugiej połowy XX wieku

Niektórzy autorzy - postmodernizm - krytycyzm kulturowy.

F. Jamesom - dominanta w kulturze - to, co wiążemy z perspektywą postmodernizmu, co było już wcześniej ale nie wybija się na plan pierwszy.

W latach 90. - E. Gellner - próba uchwycenia postmodernizmu spełzła na niczym. Ciężko zdefiniować postm. To ruch pewna moda kulturowa.

Skąd problem ze zdefiniowaniem?

• Morawski - pojęcie postm jest wsposób odstręczający rozciągłe - nie ma ściśle określonych granic.

• Bodyjard - postm tkwi w nieostrości stylu. POSTMODERNIZM ZASADĄ JEST BRAK ZASAD.

Postm jest to detronizacja zastanych kategorii. Postm dialog miedzy różnymi tekstami kultury. Np. mamy teksty kultury wysokiej i wchodzą one w dialog z kulturą popularną z kiczem. Sztuka ◄►kicz.

Wymieszanie jakości.

Postm rozwiązania eklektyczne (łączące różne wątki ze sobą, które nigdy przedtem nie były łączone). Postm pomieszanie stylów.

CO JEST PRZYCZYNĄ POSTMODERNIZMU?

Efekt rozwoju kapitalizmu. Produkcja, wytwarzanie, konsumpcja - rzutuje na kulturę. Mamy do czynienia z trzecią zmianą rewolucyjną.

Przejście z druku do elektronicznych mediów - szybkość obiegu informacji - to sprawia, że różne elementy kultury mieszają się.

Jeśli przyjrzymy się kulturze zachodniej i kulturom prostym.

• Kultury proste - niestwarzające problemów odbiorcy - kultury MONOCHONICZNE. Bezwarunkowy przekaz kultury (oczywistość, brak ambiwalencji, nie ma sprzeczności czy to czy to);

• Kultura współczesna - jest kulturą POLIFONICZNĄ. Pokazuje różne warianty życia - myślenia. Ambiwalencja - niejednoznaczność. Wielość przekazów.

Kultura zawsze oddziałuje w dwóch kierunkach:

• sytuacyjny;

• merytoryczny.

Kultura rzutuje na tożsamość (problemy tożsamości).

Postm porównywany do tkaniny zszywanej z różnych kawałków.

2. Modernizm, pomodernizm

Nowoczesność, ponowoczesność

Niektórzy autorzy - nazwa postm to nazwa dla teorii. Postm to teoria, która opisuje świat ponowoczesny.

Modernizm - opisuje świat nowoczesny.

Modernizm = nowoczesność = oświecenie = rozum = epoka rozumu

RÓŻNICE MODERNIZM - POSTMODERNIZM

MODERNIZM	POSTMODERNIZM
KULTURA
Traktowania jako CAŁOŚĆ. Ma hierarchię. Rodzaj konstrukcji. Jest zbiorem reguł - gwarancją stabilności w relacjach społecznych. Jest konieczna. Ma charakter porządkujący. Kanon kultury - z jednej strony ma charakter scalający ludzi. Bez tego nie ma wykształcenia. Oryginał i kopia.	Kultura to PROCES, proces zmian. Czy to ma cel? Nie ma właściwie odpowiedzi. Deleuze, Guattari - ryzomatyczność kultury - RHISOME. Kultura ma charakter kłączowaty. Nieprzewidywalność. Kopia bez oryginału - wiele rzeczy jest wykreowanych. Bodyjard - SIMULACRUM - jakości nierzeczywiste w kulturze. Zaczyna się kreować nowe jakości. Jest eklektyczna - wymieszanie wszystkiego.
PRAWDA
Prawda OBIEKTYWNA. Obiektywna rzeczywistość. Obiektywny świat. Wielka opowieść - możemy mieć swoje racje, ale jest racja najwyższa. Dominujący tekst kultury - pokazują nam, czego mamy się trzymać. Można mówić o różnych wariantach, ale jest jeden, który jest nad nimi. METANARRACJA.	Nie ma prawdy obiektywnej. Jest wielość prawd. Wielość dyskursów. Wielość małych opowieści. Mgławica dyskursów. Nie ma czegoś takiego, co jest istotniejsze.
KONSENSUS
Ludzie dogadują się ustalają, porozumienie	Jeśli porozumienie to na krótko
WIEDZA
Kumulatywna wersja wiedzy. Ludzkość pokolenia na pokolenie przekazuje sobie to, co dokonała a następne pokolenia dokładają. Ustalenia i osiągnięcia. Postęp - jest jakiś postęp. Wiemy więcej... Wiara w ideę postępu. Istnieje zespół prawd uniwersalnych. Jest coś, co jest punktem stałym. Linearność - liniowość Ciągłość Arbitralna konwencja Świat - centrum i peryferia	Nieciągłość wiedzy (żadne dokładanie). Różne paradygmaty. Konkurencyjne paradygmaty. Mamy do czynienia z krytyką oświeceniowego rozumu. Alinearność Symultaniczność zdarzeń - równoczesność. Wszystko dzieje się nagle. Rozplenienie sensu - różne sensy, różne znaczenia. Migotanie znaczeń. Nie można powiedzieć, ze jest centrum jest wiele punktów, zrezygnowanie z centrum. Decentracja.
PEDAGOGIKA
Jakaś dominująca wersja pedagogiki. Ideał wychowania. Praktyki ogrodnicze - rozumienie wychowania. Wychowanie to nic innego jak rodzaj uprawy człowieka. Regulacja. Derida - układ heliocentryczny. Chodzi o oświecenie kogoś. Ten, kto wychowuje niesie i oświeca.	Wielość stanowisk. Edukacja - dyskurs w określonym kontekście.
SPOŁECZEŃSTWO
Jest to CAŁOŚĆ. Arbiter, jeśli chodzi o cele o kształcenie. Źródło prawd, kryterium postępowania człowieka. Społ typu SCJETAS - scalone tradycja, regułami. Większa trwałość, Myślenie o znaczeniu kodeksu etycznego. Sumienie - zasady, wartości.	Lokalność, decentracja. Społ typu KOMUNITAS - powstają, są dynamiczne, ale za moment mogą się rozpaść. Nie są długotrwałe. Sumienie - indywidualne rozstrzygnięcia. Virillo - powstaje filozofia prędkości. Życie człowieka podróżą, byciem w podróży, ale cel jest nieokreślony. Epizodyczność, brak stałości.
WZORY OSOBOWE
Weber - wzór osobowy PIELGRZYMA. Odczytanie przez człowieka powołania. Pielgrzym wychodzi z określonego punktu i wędruje do określonego punktu. Człowiek określa sobie tożsamość. Pielgrzym dąży do celu drogą najkrótszą. Tożsamość to coś nam towarzyszy przez całe życie. Sceneria - Bauman- sceneria naszego życia ulega zmianie, świat się zmienia. Bauman - mamy do czynienia z kanwa - stałość. Świecka i religijna wersja pielgrzyma.	Ruchome punkty. Nie daje jednej wersji osobowego wzorca. Bauman: wzór przejścia - koczownik wzór włóczęgi - powodem konieczność wzór turysty - powodem chęć wzór spacerowicz - literatura XIX w. ten kogo stać (centra handlowe) wzór gracza- wszystko może się zdarzyć, gracz spryt, niestałość. Wszystkie wzory zakorzenione w literaturze. Jak rozumieć tę wielość wzorów? W istocie jesteśmy równolegle tymi wszystkimi wzorami. Przechodzenie od wzoru do wzoru. Tożsamość - nieustannie konstruowana. Wzory te wcale nie są wynalazkiem współczesności, one zawsze istniały w historii. nie można powiedzieć, ze któryś wzór jest dominujący. Przygodność, niekonieczność Chaos - nie możność porządkowania świata, brak zasad, regulacji. Relatywizm, dysonans poznawczy, ambiwalencja.

PEDAGOGIKA FEMINISTYCZNA

Z czym wiązać ped fem, z czego wyrasta?

Musi mieć cos wspólnego z ped emancypacyjna (emancypacja - wyzwolenie).

Pedagogika krytyczna - w jej obrębie 4 pola problemowe.

PED KRYT mówi o tym, że edukacja reprodukuje pewne jakości takie jak:

• nierówność statusu społ - ekonomicznego;

• nierówności obywatelskich (dominacja państwa) upaństwowienie myślenia;

• przemocy symbolicznej (gwałt symboliczny) - ped fem;

• sytuacji konsumpcji.

Szkoła uczy konsumpcji wiedzy - Raich.

Mamy do czynienia z rozwojem studiów kobiecych. Przyglądają się sytuacji kobiety z różnych dziedzin (psych, socjologia).

Gendler:

• płeć kulturowa - koncentrują się tu studia kobiece

• sex płeć biologiczna

Kulturowe zróżnicowanie płci (dyferencja).

MIZOGYNIA - niechęć mężczyzn do kobiet (nawet nienawiść do kobiet) stosunek do kobiet ambiwalentny (z jednej strony niechęć, z drugiej fascynacja).

SEKSIZM - tworzenie nieuzasadnionych różnic w traktowaniu płci, w słowie i w czynie.

Zwrócenie uwagi na to, że współczesna kultura to przykład na ANDROCENTRYZM - mężczyzna w centrum.

Kwestia kobieca - kwestią polityczną.

Aronson - odmienność traktowania kobiet i mężczyzn to nieuświadomiona ideologia, ukryty program.

• System władzy - społeczne struktury dominacji -mechanizm władzy.

• Odmienność języka kobiet i mężczyzn (język k i m w przestrzeni społecznej np. słowa wulgarne).

• Język inkluzywny - nie dyskryminuje płci.

KATEGORIA STEREOTYPU I GRUPA MNIEJSZOŚCIOWA

Grupa mniejszościowa - osoby gorzej traktowane w danym społeczeństwie.

Kobiety specyficzną grupą mniejszościową - inne grupy raczej trzymają się razem, kobiety potrafią zdradzić swoja grupę.

Stereotyp - w pierwszym znaczeniu oznaczał matrycę drukarską (twardy odcisk). Obecnie pewien uproszczony obraz środowiska społecznego, przed osobistym doświadczeniem.

Stereotyp - zdeformowane postrzeganie. Przez stereotyp nie dostrzegamy różnic indywidualnych.

Stereotypy związane z płcią:

• dotyczące cech psychicznych

• dotyczące cech fizycznych

• dotyczące ról społecznych

• dotyczące zawodu.

NURTY FEMINIZMU

• feminizm LIBERALNY - powstały na przełomie XIX i XX w. tradycja anglosaska. Zwraca się uwagę na sytuację prawna, dyskryminację w sferze publicznej. Chodzi o równość. Na początku XX w. walczy się o prawa wyborcze, nauki, pracy, własność, rozwody przemoc. Zbyt duże zaufanie do prawa. Nie wszystkie sytuacje daje się ująć prawnie.

• feminizm UMIARKOWANY - idzie się w stronę działania zwraca się uwagę na: molestowanie w pracy, sytuacja w domu. Oczekiwania wobec państwa. Fem umiar próbuje uświadomić mężczyzn. Podział funkcji kompetencji.

• feminizm RADYKALNY - akcent na kulturowe i filozoficzne ujęcie problemu. Przejście od akcji do teorii. Różne nauki.

Opozycja:

Kobieta - mężczyzna

Ciało - umysł

Natura -kultura

Praktyka - teoria

Subiektywny - obiektywny

Wychowanie - szkoła - sytuacja dziewczynki chłopca w szkole, przedszkolu.

Ped fem - są badania macro i micro analityczne. Głównie nad socjalizacją i szkołą. Koncepcja Affirmanto - solidarność więzi i szacunek, uznanie. Płeć - konkretyzowana sytuacyjnie. Równouprawnienie - uznaje się różnice ale różne nie oznacza gorsze.

Edukacja chłopców - uwolnić od przymusu, dominacji (stawania ponad dziewczynkami).

1

---