Jasnota biała

54a] Jasnota biała- Lamium album

Inne nazwy: pokrzywa biała, pokrzywa gładka, martwa pokrzywa.

Do celów leczniczych wykorzystuje się kwiaty jasnoty.

Kwiaty jasnoty zawierają flawonoidy, olejki eteryczne, aminy, substancje śluzowe, garbniki katechinowe, saponiny i związki irydoidowe.

Działanie: hamują krwotoki z dróg rodnych, zwiększają ilość śluzu, działają wykrztuśnie,

uspokajająco.

Związki czynne zawarte w kwiatach jasnoty mają właściwości zatrzymywania lub zmniejszania krwawień z dróg rodnych np w przypadkach krwawień miesięcznych.

Właściwości przeciwzapalne i dezynfekujące substancji zawartych w jasnocie mogą być wykorzystane w leczeniu upławów, zapaleń pochwy i szyjki macicy.

W przewlekłych nieżytach oskrzeli kwiaty jasnoty mogą przynieść poprawę, bowiem zwiększają ilości śluzu produkowanego w drogach oddechowych i rozrzedzają go, co ułatwia czyszczenie się oskrzeli.

Jest to szczególnie ważne dla palaczy tytoniu, którzy cierpią na uporczywy kaszel i przewlekłe bronchity oraz u ludzi narażonych na wdychanie dużych ilości pyłów przemysłowych.

Jasnota działa korzystnie w przypadku trądziku młodzieńczego, świądu skóry - usuwa bowiem z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii.

Kwiaty jasnoty mogą być używane w niezbyt silnych biegunkach.

Napar: 1 łyżkę suszonych kwiatów zalać 1szkl wrzątku i odstawić pod przykryciem na 10-15min.

Pić w 2-3 porcjach w ciągu dnia.

Odwar: 2 łyżki suszonych kwiatów zalać 1 szkl wody i podgrzewać do wrzenia, gotować przez 2-3min. Po ostygnięciu pić w 2-3 porcjach w ciągu dnia. Odwar ten może służyć do płukania irygacji.

Kwiaty jasnoty można łączyć z ziołami o podobnym działaniu w mieszankach:

- przeciwkrwotocznych z tasznikiem, krwawnikiem, przymiotem;

- wykrztuśnych z macierzanką piaskową, owocem kopru włoskiego, liśćmi tymianku, liśćmi mięty, koszyczkiem rumianku i korą wierzby;

- w „oczyszczaniu krwi” jasnotę łączymy z pokrzywą, fiołkami [bratkiem], liśćmi brzozy, czarnym bzem, kłączami perzu, kwiatami przelotu i zielem bluszczyka.

54b] Jasnota biała

Dawniej bardzo ceniono właściwości lecznicze jasnoty.

Często podawano ją w krwawieniach z płuc, narządów rodnych, stanach zapalnych oskrzeli i płuc.

Kwiaty działają moczopędnie, przeciwzapalnie, słabo ściągające, wykrztuśnie, można je także polecić w nieżytach gardła, oskrzeli i krtani, uporczywym kaszlu [szczególnie ze skąpą wydzieliną].

Jasnota przynosi ulgę w bolesnych żylakach odbytu [hemoroidach] i nóg. Przyspiesza gojenie ran,

owrzodzeń. Leczy trądzik młodzieńczy i wszelkie wysypki skórne oraz egzemy i poparzenia, odmrożenia.

Jest lekiem przeciwnowotworowym.

Napar: 1 łyżeczkę ziół zalać 1/2 szkl wrzątku, parzyć pod przykryciem 15min. Pić 2-3 razy dziennie [czasem i 4 razy].

54c] Jasnota biała

Skład chemiczny: śluz, garbniki, cholina, stachydrina, olejek eteryczny, biogenne aminy [m.in. tyramina], flawonoidy.

Działanie: wytwarzający śluzy ochronne, ściągający, przeciw nadmiernemu krwawieniu [miesiączkowaniu], uspokajający, wykrztuśny.

Jasnota w medycynie używana jest głównie jako środek wytwarzający śluzy ochronne lub słabo ściągający i przeciw nadmiernym krwawieniom [miesiączkowaniu]. Jest też lekiem wykrztuśnym.

W lecznictwie ludowym od dawna używa się go w schorzeniach kobiecych, zwłaszcza przy bolesnym miesiączkowaniu i prostacie.

Zazwyczaj jasnota używana jest w mieszankach z innymi ziołami, rzadko pojedynczo.

Zwykła dawka to 10-20g kwiatów na 2 szkl wody. Przygotować napar, pić 2-3 razy dziennie po 1/2-1/3 szkl.

W lecznictwie ludowym napar stosowany jest jako tzw środek czyszczący krew - zwłaszcza przy wysypkach skórnych u dzieci, egzemach oraz biegunkach.

Napar, a niekiedy odwar służą do płukania jamy ustnej przy zapaleniu gardła.

Podczas gotowania do roztworu przenikają garbniki, dlatego krótko gotowanego kwiatu używa się też przy lżejszych oparzeniach, obrzękach i żylakach [30g ziela na 1 litr wody] i na trudno gojące się rany.

Odwar: 2 łyżki kwiatów zalać 1,5 szkl wody letniej, ogrzewać do wrzenia i powoli gotować przez 3min. Pić po 0,5 szkl w stanach zapalnych kobiecych narządów rodnych, nieżytach przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, wysypkach skórnych.

54d] Jasnota biała

Surowiec Same kwiaty, bez kielicha, suszone w temperaturze do 35° C.

Surowiec zawiera biogenne aminy, flawonoidy, garbniki, śluz, cholinę i inne związki.

W medycynie ludowej napar kwiatu tego ziela stosuje się do czyszczenia krwi, przy różnych wyrzutach skórnych, zwłaszcza u dzieci dotkniętych niedokrwistością i skrofulozą.

Zasadniczo kwiat jasnoty białej jest przez dr. Bohna określany jako "lek chorób kobiecych", stosowany przy białych upławach i nieregularnym krwawieniu miesięcznym.

Lek ten działa również na macicę osłabionych, blednicowych i wątłych dziewcząt. Nalewka na samym kwiecie działa słabo narkotycznie, przy bezsenności, słabym słuchu i nerwicach.

Składniki kwiatu jasnoty białej mają też właściwości rozpuszczające flegmę, hamujące krwawienia wewnętrzne przy krwiopluciu, przy nieżytach dróg oddechowych i trawiennych, przy cierpieniach

śledziony łagodnie usprawniając trawienie.

Napar: kopiastą łyżkę suszu zalać 1 szklanką wrzątku, odstawić pod przykryciem na 20 minut.

Zażywać dwa razy dziennie po 3/4 szklanki (dla jego wzmocnienia dodajemy zazwyczaj trochę liścia pokrzywy zwyczajnej).

Przy trądziku młodzieńczym przyjmuje się sproszkowany kwiat jasnoty białej biorąc 2-3 razy

dziennie po jednej czwartej - łyżeczki do herbaty i zapija wodą.

54e] Jasnota biała

Surowiec zielarski: kwiaty (Flos Lamii albi). Kwiaty zawierają flawonoidy, garbniki, śluzy, saponiny, glikozydy, cholinę, związki irydowe, kwasy wielofenolowe.

Działanie: ma działanie przeciwzapalne, wykrztuśne, moczopędne i słabo ściągające. Największe zastosowanie znajduje w leczeniu chorób i dolegliwości kobiecych.

Napar w mieszance z białą koniczyną stosowany jest przy nadmiernym i bolesnym miesiączkowaniu kobiet, gdyż zmniejsza krwawienie.

Leczy też u kobiet upławy i stany zapalne narządów płciowych. Polecane jest też przy obfitych miesiączkach picie odwaru z 2 łyżek kwiatów na 2 szklanki wody 3 razy dziennie w równych porcjach.

Poza tym używana jest wewnętrznie w leczeniu stanów zapalnych przewodu

pokarmowego, dróg oddechowych i dróg moczowych. W tym celu stosowana jest głównie w mieszance z innymi ziołami, takimi, jak: podbiał pospolity, mięta pieprzowa, kora wierzby, krwawnik pospolity, rumianek.

Zewnętrznie stosowana była przy oparzeniach, trudno gojących się ranach i chorobach skórnych oraz do płukania jamy ustnej.

Ciekawostki

* Jasnota biała nie tylko zewnętrznie jest podobna do pokrzywy; jej młode liście mają podobne do niej własności odżywcze

* W dawnych czasach leczono jasnotą białą plucie krwią, ból zębów i choroby przemiany materii.

To jedno z najbardziej "kobiecych" ziół, wykorzystywane przez nasze prababki, ale pomocne także współczesnym kobietom. Kwiaty jasnoty mają duże powinowactwo do błon śluzowych - powlekają je delikatną warstewką, koją, goją, zapobiegają drobnym krwawieniom.

Stosuje się je w leczeniu stanów zapalnych różnych błon śluzowych (np. przewodu pokarmowego,

oskrzeli), ale przede wszystkim narządów płciowych.

Warto wiedzieć: okłady i przymoczki z naparu kwiatów jasnoty można stosować na trudno gojące się rany, otarcia.

54f] Jasnota biała - Lamium album

Surowcem jest ziele - Herba Lamii albi zbierane przed lub w czasie kwitnienia oraz kwiat - Flos

Lamii albi.

Ziele i kwiaty zawierają olejek eteryczny, śluzy, saponiny, garbniki (w zielu ok. 12-14%), flawonoidy (lamiozyd, lamiid, hipolamiid), glikozydy irydoidowe, aminy biogenne (cholina, histamina, tyramina), dużo karotenu, liczne sole mineralne i cukrowce. Korzeń zawiera dużo saponiny i stachiozy.

Korzeń działa silnie wykrztuśnie, moczopędnie i napotnie.

Natomiast ziele i kwiaty hamują krwotoki maciczne, regulują miesiączkowanie (raczej zmniejsza), zwiększają liczbę erytrocytów we krwi, poprawiają przemianę materii, odtruwają organizm, wzmagają wydzielanie soku żołądkowego, pobudzają apetyt, regulują wypróżnienia, uszczelniają i wzmacniają naczynia krwionośne; działają żółciopędnie, rozkurczowo, napotnie, moczopędnie, przeciwcukrzycowo, odkażająco, wykrztuśnie, przeciwzapalnie i wzmacniająco.

Cała roślina działa też uspokajająco i lekko nasennie.

Wskazania: nadmierne krwawienia miesiączkowe i w dodatku nieregularne, upławy (pić napar i stosować nasiadówki), krwotoki pozamiesiączkowe, choroby śledziony, wątroby i trzustki, skurcze mięśni gładkich, bóle brzucha, kamica moczowa i żółciowa, podniecenie nerwowe, bezsenność, wewnętrzny niepokój, lek, stres, okres po- i przekwitania, zapalenie przydatków, choroby skórne, nieżyty układu oddechowego, zaparcia, nieżyt jelit i żołądka, zaburzenia trawienne, choroby zakaźne, niedokrwistość, zaburzenia metabolizmu.

Korzeń stosować głównie przy kaszlu i zakażeniach oraz stanach zapalnych układu oddechowego; pomaga też przy astmie i katarze siennym (pyłkowicy); ułatwia zasypianie; leczy przeziębienia.

Napar: 2 łyżki ziela lub 3 łyżki kwiatów zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 minut;

przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 100-150 ml; niemowlęta ważące 3-4 kg - 4-5,7 ml, 5-6 kg - 7-8,5 ml, 7-8 kg - 10-11 ml, 9-10 kg - 12,8-14 ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważące 11-15 kg - 15,7-21 ml, 16-20

kg - 22,8-28,5 ml, 21-25 kg - 30-35,7 ml, 26-30 kg - 37-42,8 ml, 31-35 kg - 44-50 ml, 36-40 kg -

51-57 ml, 41-45 kg - 58,5-64 ml, 46-50 kg - 65,7-71 ml, 51-55 kg - 72,8-78,5 ml, 3-4 razy dz.

Kwiaty i ziele można też parzyć w mleku, które następnie warto osłodzić miodem.

Odwar: 2 łyżki korzenia zalać 2 szkl. wody; gotować 5 minut; odstawić na 20 minut; przecedzić; w przypadku chorób zakaźnych, przeziębieniowych, kaszlu itd. posłodzić miodem, (jeżeli leczymy schorzenia układu pokarmowego nie słodzimy!). Pić jak napar.

Alkoholatura “zimna”: pół szkl. świeżego mielonego ziela zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 10 ml (max 15 ml). Podobnie sporządza się nalewkę z suchego ziela i intrakt ze świeżego surowce; podobnie się je też dawkuje.

Godny polecenia jest Alkoholmel Lamii (100 ml wyciągu alkoholowego wymieszać ze 100 ml miodu), który działa wzmacniająco i wykrztuśnie, a zażywa się go 3-4 razy dz. po 1 łyżce.

Miód jasnotowy Mel Lamii: na każdą 1 łyżkę świeżego siekanego ziela dać 1 łyżkę miodu i 10 kropli gliceryny lub alkoholu; wymieszać. Zażywać 3 razy dz. po 1 łyżce.

Rp.

Ziele jasnoty - 1 łyżka, ziele glistnika - 1 łyżka, kwiat lub ziele wrotyczu - 1 łyżka, kłącze lub liść lepiężnika - 1 łyżka, kłącze lub ziele kokoryczki - 1 łyżka

Wymieszać 2 łyżki mieszanki zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 1 godzinę; przecedzić. Pić 3 razy dz. po 150 ml. Lek silny!

Wskazania: zatrzymanie miesiączkowania, nieregularne krwawienia miesiączkowe, bóle miesiączkowe, zapalenie przydatków, upławy (jednocześnie stosować doustnie i do przepłukiwania pochwy lub nasiadówek 40-minutowych), zaburzenia hormonalne, okres po- i przekwitania i choroby z nim związane, nerwice, wyczerpanie nerwowe, bezsenność, wewnętrzny niepokój, nadciśnienie, zaburzenia sercowe, stres, zaparcia, bóle brzucha i jajników, zaburzenia metabolizmu, “uderzenia gorąca”, nagłe poty, zawroty głowy, chwilowe zaciemnienia w oczach, uderzenia krwi do głowy, zaburzenia trawienne podczas miesiączki.

Stosować lek bardzo regularnie! Przeciwwskazania: ciąża!

---