PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE - SEMINARIA

RODZAJE ODDZIAŁOW :

• ODDZIAŁ ZACHOWAWCZY (opieka paliatywna, geriatria, interna, diabetologia, neurologia, rehabilitacja, psychiatria),
  

• ODDZIAŁ ZABIEGOWY (chirurgia, ortopedia itd),
  

DOKUMENTACJA GERIATRYCZNA :

• karta geriatryczna ( część 1 - wypełniana przez pielęgniarkę i psychologa - zawiera : BMI, niedosłuch, niedowidzenie, stan psychiczny, ryzyko wystąpienia odleżyn ;
  część 2 - wypełniana przez lekarza i rehabilitanta),
  

• karta gorączkowa,

• indywidualna karta zleceń lekarskich,

• karta nadzoru intensywnego (pomiaru ciśnienia tętniczego),

• bilans wodny,
  

• DOKUMENTACJA OCENIA : stan skóry, nawodnienie, ocenasamodzielności pacjenta, kontakt z pacjentem, stan biopsychofizyczny, stan świadomości, funkcjonowanie poszczególnych układów np. oddechowy, ocena narządu ruchu, ocena funkcji poznawczych, ocena stanu depresji ( + zapoznanie pacjenta z topografią oddziału i poinformowanie cukrzyka o czestotliwości posiłków - 5 posiłków).
  

• SKALE GERIATRYCZNE :
  

• SKALA ADL - ocena czynności życia codziennego, tzw. skala KATZA,

• SKALA IADL - ocena czynności złożonych, tzw. skala LAWTONA,

• SKALA TINETTI - ocena ryzyka upadków, oceny równowagi i chodu,
  (mniej jak 14 pkt zwiekszone ryzyko upadku),
  

• SKALA NORTON - ocena ryzyka powstania odleżyn,
  (14 i mniej - ryzyko powstania odleżyn, ocenia : czynność zwieraczy,
  stan świadomości, stan fizyczny, umiejetność poruszania, samodzielność zmiany pozycji),
  

• SKALA DAGLAS - punktowa skala oceny ryzyka rozwoju odleżyn (ból, stan odżywienia, aktywność, czynność zwieraczy, stan świadomości, stan skóry),
  

• SKALA CBO
  

• SKALA WOTHERLO - czynniki rozwoju odlezyn (masa ciała, stan skóry, płeć, wiek, trzymanie moczu i stolca, ruchomosć pacjenta, łaknienie, leki, choroby neurologiczne i inne, urazy, zabiegii - 20 punktów i powyżej - bardzo wysokie ryzyko powstania odleżyn) ,
  

• SKALA TORENSA

• SKALA MNA - ocena stanu odżywienia,
  (poniżej 17 - niedożywienie)
  

• MMSE - tzw. skala FOLSTEINA - ocena ilościowych czynności poznawczych, stanu umysłowego pacjenta,
  

• GERIATRYCZNA SKALA OCENY DEPRESJI (HAMILTONA),
  

• Skala KATZA
  

• SKALA LOWTONA,
  

• TEST „WSTAŃ I IDŹ” (pacjent siada na krześle, na nasze polecenie wstaje, przechodzi 3 metry poczym dokonuje obrotu 180', wraca i siada, podczas wykonywania czynności dokonujemy pomiaru czasu),
  

• TEST RYSOWANIA ZEGARA (składa sie z trzech części : oznaczenie godzin na pustej tarczy zegara, wskazanie godziny 15.00 i godziny 11.15)
  

KAREGORYZACJA PACJENTÓW :

1. PIERWSZY STOPIEN - pacjent wymaga minimalnej opieki

pielęgniarskiej, jest to chory logiczny, chodzący, samodzielny w zakresie utrzymania

higieny osobistej i środowiska, samodzielnie zaspakaja swoje potrzeby, zorientowany

w stosunku do czasu i przestrzeni, swojego stanu zdrowia, przygotowany do

samodzielnej egzystencji domowej,

2. DRUGI STOPIEŃ - pacjent wymaga umiarkowanej opieki pielęgniarskiej, jest to

chory logiczny z lekkimi zaburzeniami funkcji poznawczych, chodzący w obrębie

łóżka, używający pomocy ortopedycznych lub poruszający sie z asekuracją, istnieje

ryzyko upadków, możliwy deficyt fizyczny i psychiczny, chory z określonymi

zabiegami leczniczymi, rehabilitacyjnymi,

3. TRZECI STOPIEŃ - pacjent wymaga wzmożonej opieki pielęgniarskiej, pacjent

leżący, stale pozostaje w łóżku, wymaga ćwiczeń biernych czynnych, wymaga

znacznej lub całkowitej pomocy w zakresie : karmieniu, potrzebach fizjologicznych,

toalecie ciała, wskazana profilaktyka przeciwodleżynowa, wymagane monitorowanie

podstawowych parametrów życiowych,

4. CZWARTY STOPIEŃ - pacjent wymaga intensywnej opieki pielęgniarskiej, obecne

zaburzenia przytomności, pacjent stale pozostający w łóżku, wymaga ćwiczeń

biernych i czynnych oraz pomocy z zakresu zabiegów : pielęgnacyjnych,

rehabilitacyjnych, profilaktyki przeciwodleżynowej, całkowicie uzależnony od działań

zespołu pielęgniarskiego : karmienie, higiena, zmiana pozycji, wydalanie, gospodarka

wodno - elektrolitowa, stała/ okresowa kontrola parametrów , wdrażanie edukacji

rodziny

LEKI RECEPTUROWE :

• wazelina biała,

• maść na pośladki (alkohole sterylowe i cetosterydowy + wazelina biała),

• 70 % alkohol,

• 3% woda utleniona,

• 0,25% sol Neomycin,

• jodyna,

• woda borna,

OPATRUNKI I ŚRODKI STOSOWANE NA ODLEŻYNY :

• maść na pośladki,

• spirytus salicylowy,

• maść propolisowa,

• maść cholesterolowa,

• sudokrem,

• krem nagietkowy,

• bactigrast,

• oktanistept,

• hydrocal,

• aqua żel,

WIELKIE PROBLEMY GERIATRYCZNE - upadki, osłabienie zmysłów, zabórzenia równowagii, otępienie, depresja,

UPADKI DOTYCZĄ : 33% packentów ambulatoryjnych, 20% pacjentów hospitalizowanych, 45% rezydentów domów opieki, 15% upadków powoduje urazy,

UPADKI :

• upadek nawet bez groźnych konsekwencji może wywołać u osób starszych tzw. URAZ PSYCHICZNY - tzw. ZESPÓŁ POUPADKOWY.
  

• skutki zespołu poupadkowego : ograniczenie aktywności fizycznej, ograniczenie sprawności, nasilenie predyspozycji do kolejnych upadków,
  

• POWIKŁANIA UPADKÓW : stłuczenie, złamanie szyjki kości udowej, krwiaki podtwardówkowe, uszkodzenie tkanek miękkich, wtórne unieruchomienie pacjenta,
  (konsekwencje - hipotermia, zakrzepica żył głębokich, odwodnienie, infekcje dróg moczowych/ oddechowych, przykurcze, odleżyny),
  

• upadki zwiększają częstość hospitalizacji, wydłużają czas pobytu w szpitalu, zwiększają znaczna chorobowość z powodu schorzeń przewlekłych, przyczyniają
  się do utraty niesamodzielności,
  

PRZYCZYNY UPADKÓW :

• ZEWNĘTRZNE (ŚRODOWISKOWE) - nieodpowiednie oświetlenie, przeszkody związane z podłożem, brak udogodnień dla osób starszych w mieszkaniach, nieodpowiednie obówie osób starszych,
  

• WEWNĘTRZNE (zmiany starcze) - pogorszenie sprawności układu nerwowego (koordynacja ruchowa, zwolnienie czasu reakcji, obniżenie zdolności odczuwania lekkiego dotyku, wibracji, temperatury), zmiana postawy ciała (pochylenie
  do przodu, chód drobnymi kroczkami), pogorszenie sprawności układu mięśniowego i zmysłów : wzroku, słuchu (pogorszenie wzrokowej i słuchowej koordynacji ruchu), zależnie od stanów chorobowych (udar mózgu, TIA, niedokrwienne do 24h, niewydolność kręgowo - podstawowa, padaczka, parkinsonizm), zaburzenia fuzkcji psychicznych,

POLIPRAGMAZJA - jest to tzw. wielolekowość, przyjmowanie dużej ilości leków, bardzo częste u osób starszych,

POLIPATOLOGIA - jest to tzw. wielochorobowość, równoczesne występowanie kilku chorób :

• SWOISTYCH - tzw. „of Aging” - upadki, osteoporoza, nietrzymanie moczu,
  

• ODMIENNIE PRZEBIEGAJĄCYCH - tzw. „in Aging” - odmienne procesy chorobowe np. cukrzyca, nadciśnienie, niewydolność mięśnia sercowego,
  choroba niedokrwienna serca,

NECTURIA - nocne, częste oddawanie moczu, wynika z zmniejszonej pojemności pęcherza moczowego, większe zaleganie moczu po mikcji, zmiany zwieraczy, stosowanie leków hipotensyjnych - moczopędnych.

POSTĘPOWANIE POURAZOWE - analiza przyczyn upadku, pomoc medyczna, hospitalizacja, podjęcie leczenia, ocena indywidualnego ryzyka upadku (skala Tinetti), analiza miejsca zamieszkania (adaptacja pomieszczenia, likwidacja czynników ryzyka właściwe obówie), modyfikacja farmakoterapii, oprotezowanie narządu wzroku/słuchu,
zaopatrzenie w odpowiedni sprzęt ortopedyczny, rehabilitacja poprawiająca sprawność,

KINEZYTERAPIA (leczenie ruchem)

FIZYKOTERAPIA - bodzce np. ciepło, zimno, ultradzwięki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym, zmniejszające napięcie mięśni,

1% - 10 mg (DOPAMINA)

SEMINARIUM 3

OSTEOPOROZA - choroba tzw. „cichy złodziej kości ”, występuje cześciej ukobiet (szczegolnie po menopauzie - zaburzenia hormonalne estrogenów),

Choroba układowa szkieletu, charakteryzuje sięniską masą kostną oraz zaburzen mikroarchitektóry prowadzącymi do złamań. Choroba powstaje na skutek przewagi procesów niszczenia kości nad procesami kościotwórczymi.

• spadek gęstości kości,

• spadek wytrzymałości kości,

• spadek jakości tkanki kostnej,

EPIDEMIOLOGIA OSTEOPOROZY :

• występuje średnio u 11% populacji w tym 25% osób zapadających na tę chorobę
  to kobiety po 50 r.ż (po menopauzie),
  

• 1/3 kobiety, 1/8 mężczyzn mogą zachorować na osteoporoze, w jej przebiegu 1/5 kobiet doznaje złamania nadgarstka, 1/4 kobiety doznaje złamania kręgosłupa oraz 1/6 kobiet doznaje złamania kości udowej, u mężczyzn ryzyko złamania szyjki kości udowej jest około trzy krotnie mniejsze niż u kobiet,
  

• złamanie tzw. TYP COLLESA - dotyczy złamania nadgarstka,
  

• najczęstrze powikłanie osteoporozy to złamanie szyjki kości udowej (KONSEKWENCJE : zapalenie płóc, odleżyny, zapalenie żył głębokich, przykurcze itd),
  

PODZIAŁ OSTEOPOROZY :

1. PIERWOTNA :
   

• IDIOPATYCZNA (młodzieńczych i dorosłych),

• INOWULACJA POMENOPAUZALNA (typ I - 80%, typ II - 10-15%),
  

WTÓRNA :

• choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego
  (nadczynność tarczycy, przytarczyc, kory nadnerczy),
  

• choroby układu krwiotwórczego,

• choroby nowotworowe
  (szpiczak mnogi, białaczka szpikowa, chłoniak),
  

• choroby o podłożu genetycznym,

• choroby nerek / przewodu pokarmowego,

• niektóre leki,
  

OBRAZ KLINICZNY :

• rozwija się przez wiele lat,

• mozliwy przebieg bezobiawowy,
  

• pierwszy sygnał - złamanie trzonu kręgowego/ nadgarstka typu Collesa / złamanie szyjki kości udowej wzrasta wraz ze średnią wieku populacji (więcej/równe 80 lat),
  

• tzw. kompensacyjne złamanie trzonu kręgu - bezobiawowe,

ZMIANY FIZJOLOGICZNE TKANKI KOSTNEJ :

1. OKRES WZRASTANIA - rozpoczyna się w okresie płodowym, a kończy około
   20 r.ż zamknięciem nasad kostnych, dochodzi do modelowania, wydłużania, pogrubiania kości , w tym okresie istotne odpowiednie odżywianie i kaloryczność posiłków,
   

2. OKRES KONSOLIDACJI - dochodzi w nim do maksymalnej mineralizacji kosci, optymalna szczytowa masa kości osiągana między 30 - 35r.ż, badania laboratoryjne : krew i mocz, ważnna odpowiednia sumplementacja,
   

3. OKRES INWOLUCJI - dochodzi do systematycznej utraty masy kostnej,
   u mężczyzn ubytek rzędu 0,3 - 0,5%, u kobiet 1% a po okresie menopauzy wzrost
   do 2- 3% w skali roku,
   

CZYNNIKI RYZYKA :

• wiek powyżej 65 lat
  (dotyczy coeaz mniejszej populacji),
  

• rasa biała,

• płeć żeńska,

• niska masa ciała < 57 kg m.c,

• wczesna menopauza < 45 r.ż,

• wtórny brak miesiączki,

• niska szczytowa gęstość mineralna (osteopenia/osteoporoza),
  

• długa glikokortykosterydoterapia
  (ponad 6 miesięcy Enkortonu w dawce 7,5mg/ 24h),

• leki : przeciw drgawkowe, osłaniacze żołądkowe zawierające glin, heparyny, tetracykliny, hemiterapeutyki, preparaty T3,
  

• resekcja żołądka/ jelit,

• zaburzenia wchłaniania/ trawienia,

• choroby predysponujące do osteoporozy wtórnej,
  

• czynniki środowiskowe - spadek podaży Ca, zmniejszona ekspozycja skóry
  na światło - spadek ilości witaminy D, długie unieruchomienie, niedożywienie, stosowanie używek,
  

DIAGNOSTYKA OSTEOPOROZY : badanie DEXA (densytometryczne - pomiar szyjki kości udowej metodą absorpacjometriipodwójnej energi Rtg), badania przedmiotowe, wywiad, badania analityczne (krew/mocz), Rtg,

BADANIE DEXTA :

• densytometryczne - pomiar szyjki kości udowej metodą absorpacjometriipodwójnej energi Rtg,
  

• porównanie gęstości mineralnej kości do szczytowej masy kostnej,

• ocena zwana T - score (TSC >2,5),
  

• BDM - gęstość kości wyrażana w g/cm³,

• BDC - zawartość składników mineralnych w kościach w g/cm² lub mg/ml,
  

• badanie wykonywane w różnych miejscach : L(1-4), nasada bliższej kości udowej, przedramie, kość piętowa,
  

• WSKAZANIA - u kobiet powyżej 65 roku życia, u mężczyzn z ryzykiem wystąpienia osteoporozy, u kobiet po menopauzie z 1 lub wiecej czynnikami ryzyka, u mężczyzn ze złamaniem szyjki kości udowej/ po niewiekjich urazach,
  

• tzw. OBRÓT KOSTNY - ocena markerów kościotworzenia i resorbcji kości, markery metabolitu kostnego,
  

• mikroarchitekrura kości -USG, biopsja, trójwymiarowe TK,
  

• kościotwórcze - całkowita fosfataza zasadowa, frakcja fosfolazy zasadowej, osteokalcyna, propeptyd prokolagenu typu I,
  

• markery resorbcji - hydroksyprolina, dezoksypirydyholina, pyrydynalina, fosfataza kwaśna, NTX, CTX,
  

PROFILAKTYKA :

• prawidłowa dieta z odpowiednia sumplementacją Ca i witaminy D
  (Ca 1000-1500mg/dzień, wit. D - 1000 jednostek/ dzień),
  

• aktywny tryb życia - ćwiczenia oporowe,

• unikanie czynników ryzyka osteoporozy,

• hormonalna terapia zastępcza,
  

LECZENIE - alendronian, kalcytonina

DEPRESJA WIEKU PODESZŁEGO

„Depresja”-jako patologiczne obniżenie nastroju zostało wprowadzone do psychiatrii na początku XIX wieku przez Chllena spopularyzowane przez Mayera.

Depresja wieku podeszłym stanowi poważny problem socjomedyczny. Częstość jej występowania w tym wieku jest duża, przy czym bardzo często bywa nierozpoznawana.

Zaburzenia depresyjne są po otępieniu, drugim co do częstości występowania- zespołem psychopatologicznym występowaniem w wieku podeszłym i zaawansowane są do tzw. wielkich problemów geriatrycznych.

Wywiera negatywny wpływ na :

• ogólny stan zdrowia

• podstawowe czynniki i sfery dnia codziennego

• funkcjonowanie psychospołeczne

• jakość życia

• funkcjonowanie środowiska rodzinnego

Czynniki kliniczne sugerujące występowanie depresji u osób w wieku podeszłym.

• leczenie psychiatryczne w przeszłości

• podwyższony niepokój, pobudzenie, drażliwość

• poczucie bezradności, winy

• zaburzenia w koncentracji uwagi

• spowolnienie psychoruchowe

• skargi somatyczne ( dolegliwości bólowe, zaparcia)

• uczucie zmęczenia

• niedostosowanie się do zleceń lekarskich

• pragnienie śmierci

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na depresję

• choroby somatyczne (silny ból, zaburzenia snu, niska sprawność fizyczna, trudność w przemieszczaniu się, zależność od otocznia) udar, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera.

• choroby nowotworowe(złośliwe)

• przewlekłe infekcje

• zaburzenia endokrynologiczne zmiany zwyrodnieniowe OUN

• sytuacja psychotraumatyczne (śmierć bliskiej osoby, przejście na emeryturę, samotność, izolacja społeczna, ubóstwo)

Objawy depresji:

• obniżony nastrój

• brak radości

• brak energii, napędu

• niska samoocena

• poczucie winy

• myśli samobójcze

• niesprawność intelektualna

• spadek aktywności

• zaburzenia snu

• zaburzenia apetytu i masy ciała

ZESPÓŁ DEPRESYJNY - rozpoznajemy wówczas gdy, u chorego występują co najmniej 4 objawy, w tym co najmniej dwa podstawowe.

Depresja u osób strych- odrębny przebieg. Często towarzyszy silny lęk oraz niepokój psychoruchowy. Dominuje głęboki smutek, poczucie beznadziejności, pobudzenie psychoruchowe. Istnieje duże zagrożenie samobójstwem. Stad bardzo ważne jest zapewnienie choremu bezpieczeństwa. Może też być postać z obniżonym napędem psychoruchowym Az do twz. Osłupienia melancholicznego. Następnie widoczne spowolnienie wszystkich funkcji motorycznych i psychicznych, brak zainteresowania światem.

Towarzyszy temu bezradność wobec czynności dnia codziennego. Występuje stan zobojętniania. Ponadto, w tej grupie wiekowej częściej ujawniają się objawy psychotyczne ( urojenia , omamy) o typie katastroficznym.

Mogą pojawić się omamy węchowe

Somatyzacje objawów depresji :

• chory zgłasza mało typowe dla depresji objawy somatyczne (zaburzenia żołądkowo-jelitowe , świąd skóry, bóle Glowy apetytu, bezsenność)

Są to tzw. wąskie depresje (depresja czasowa)

Pod nimi kryje się prawdziwy objaw depresji:

• obniżenie nastroju

• poczucie winy

• niska samoocena

• negatywna wizja świata

• poczucie bezradności

Pseudodementacja (otępienie lękowe) jako specyficzna odmiana obrazu zaburzeń depresyjnych, nakładających się na otępienie:

Jak je różnicujemy?

Początek choroby

• w depresji-

• w otępieniu- bardziej podstępny

Funkcje poznawcze

• w depresji- nagłe i szybkie zaburzenia funkcji poznawczych. Chorzy mają poczucie istnienia dużych zaburzeń i często na nie się uskarżają (trudności koncentracji, uwagi, problemy z pamięcią)
  

• w otępieniu- stopniowe pogarszanie się funkcji poznawczych, sam pacjent nie zdaje sobie z tego sprawy.

Jakich lekarstw należy unikać w lekach depresji u osób starszych?

• wywołujących nagły spadki ciśnienia tętniczego

• powodujące zbyt duże uspokojenia

• powodujące liczne skutki uboczne

Leki stosowane w leczeniu depresji

• fluwokramina, sertralina, pardsetyna, eseitaloprom, citalopram

• wenlafaksyna, milnacipram, dulolsetyna

Rozpoznanie depresji w starszym wieku nie jest łatwe, gdyż traktuje się jako jeden z objawów istniejącej choroby (chorób somatycznych albo normalnych objawów starzenia się organizmu)

Dlatego zdaniem Zisooka- jej wyjątkowość w późnym wieku powoduje, że pozostaje często niewykryte, błędne rozpoznania……. Nigdy uznać depresji jako normalny efekt procesu starzenia się lub chory.

Depresja współistniejące choroby:

• choroba Parkinsowa 50%

• przewlekłe choroby bólowe 50%

• schorzenia onkologiczne 40%

• po udarze mózgu 30%

• schorzenia układu krążenia ( w tym nadciśnienie tętnicze) 25%

• padaczka 30%

• cukrzyca, choroby wątroby, nerek 30%

Społeczne skutki depresji

• obciążenie systemu opieki zdrowotnej
  

W depresjach , które towarzyszą zmiany naczyniowe spośród objawów somatycznych występuje tzw. ” triada miażdżycowa” bole głowy, zawroty Glowy, szum w uszach.

Zakres działań leczniczo - opiekuńczych u chorych na depresję.

• farmakoterapia

• psychoterapia

• fizykoterapia

• wielowymiarowe wsparcia

(informacyjne, emocjonalne, instrumentalne, wartościujące)

Indywidualne podejścia , dbałość o bezpieczeństwo chorego oraz zaspokajanie podstawowych potrzeb biopsychospołecznych.

(w zależności od zdrowia pacjenta i stopniowe zaawansowanie choroby)

Czynniki ryzyka samobójczego u osób cierpiących na depresję :

• wczesne próby samobójcze

• obciążenie rodzinne

• stanu lęku, paniki

• stany pobudzeniowe

• współistniejące schorzenia somatyczne

• alkohol i inne uzależniania

• wyobcowanie, samotność, brak wsparcia

• problemy rodzinne

• problemy socjalne

• trudne doświadczenia życiowe

• poczucie bezradności

• wrogość, agresje, drażliwość

• większe ryzyko u mężdżyźn

WIELKIE PROBLEMY GERIATRYCZNE

• Skala problemu :
  

• co najmniej połowa osób przebywająca w zakładach dla przewlekle chorych lub domach opieki cierpi z powodu nietrzymania moczu (inkontynencji)

• nietrzymanie moczu rośnie wraz z wiekiem po 75roku życia waha się15-30% przy czym u chorych przewlekle jest wyższa. Do tego rodzaju zaburzenia dochodzi 2 razy więcej u kobiet
  

• Problemu nietrzymania moczu
  

• zaburzenia emocjonalne

• zaburzenia snu

• unikanie kontaktów rodzinnych i towarzyskich

• zmniejszenie aktywności

• ograniczona codzienna aktywności życiowa (zakupy, podróże, wypoczynek)
  

• Czynniki ryzyka nietrzymania moczu
  

• starzenie się organizmu

• zaburzenia emocjonalne

• liczne porody

• operacje w obrębie miednicy

• przyjmowane leki

• choroby układu nerwowego
  

• Etiologia nietrzymania moczu
  

1. przyczyny urologiczne i ginekologiczne( zakażenie układu moczowego, kamica pęcherza moczowego)

2. przyczyny neurologiczny (urazy Glowy, guzy mózgu, udary mózgu ,SM, choroba Parkinsona, urazy i nowotwory rdzenia kręgowego)

3. zmiany ogólnoustrojowe powodujące lub nasilające nietrzymanie moczu (dementacja, depresja, zaparcia, otyłość, cukrzyca, leki- moczopędne, psychotropowe, ograniczenie ogólnej sprawności i długotrwałe unieruchomienie)
   

• Podział zaburzeń nietrzymania moczu
  

• wysiłkowe nietrzymanie moczu (50-70% pacjentów)

• nietrzymanie moczu spowodowane nalegającymi zaparciami (20- 40% pacjentów)

• nietrzymanie moczu związane z przepełnieniem pęcherza (5-10% pacjentów)

• odruchowe nietrzymanie moczu (stwierdzone u pacjentów z tz pęcherzem neurologicznym) okresowe niekontrolowane skurcze wypierające i nieświadome oddawanie moczu.
  

• Postępowanie w zależności od przyczyn:
  

• opanowanie infekcji ( po wykonaniu badania moczu- na posiew)

• zakwaszenie moczu- dieta bogata w kwas askorbinowy- Wit c np. czarna porzeczka, kiwi,żurawina ( zmniejszenie ryzyka układu moczowego)

• odpowiednia dieta i wypróżnienia

• zmniejszeni nadwagi

• ćwiczenia przepony miednicy mniejszej w celu wzmocnienia mięśni np. kegela

• farmakoterapia

• w niektórych przypadkach rozważanie możliwości leczenia chirurgicznego
  

• w opornych przypadkach cewnikowanie pęcherza moczowego- okresowe lub stałe- jedynie u chorych wymagających monitorowania
  

• modyfikacje czynników środowiskowych (dostęp do toalety)

• zwrócić uwagę na sposób ubierania, aby przygotowanie do oddawania moczu nie było problemem

• mniejsza ilość przyjmowanych przez organizm płynów rzeczywiście zmniejsza diurezę, ale powoduje jednocześnie zmniejszenie pojemności czynnościowej pęcherza moczowego i może nawet nasilić częstomocz lub epizody nietrzymania moczu. W przypadku nykturii można spróbować ograniczyć płyny.
  

• obiektywną oceną nietrzymania moczu jest tzw. godzinny test podpaskowy, pieluchowy.
  

• stopnie wysiłkowego nietrzymanie moczu:
  

1. lekkie stopnia spowodowane nagłym wzorem ciśnienia w j. brzusznej np. w trakcie kaszlu, kichania , podnoszenia ciężkich przedmiotów. sporadyczne , mimowolne popuszczanie moczu w niewielkich ilościach zwane moczem paradoksalnym

2. popuszczanie moczu pod wpływem lekkich czynności fizycznych (wstanie, chodzenie),

3. wyciekanie bezwiedne moczu także w pozycji leżącej.
   

• wykonanie testu

1. zważyć podpaskę lub pieluchę

2. wypicie w ciągu 15 minut 5000 ml płynów przez pól godziny , wykonuje zwykłe codzienne czynności
   

3. przez ostatnie 15 min … aktywność fizyczną pacjenta poprzez:

- siadanie i wstawanie z krzesła 10 razy

- silny kaszel 10x

- podnoszenie niewielkiego przedmiotu z podłogi 10x

-mycie rąk w bieżącej wodzie

4. na zakończenie testu należy ponownie zważyć wyjęte pieluchy lub podpaskę i ocenić różnicę ciężaru.
   

• mniej niż 2 g - wynik poprawny

• 10-50g nietrzymanie moczu średniego stopnia

• powyżej 50g - nietrzymanie moczu znacznego stopnia

13

---