Zawartość
KPA
Administracyjnoprawny stosunek - proceduralny (załatwianie spraw przez organ, wygasa z chwilą ukształtowania się stosunku materialnoprocesowego) lub sporny (przed sądem administracyjnym)
Proces administracyjny - faza orzekania, faza wykonania orzeczenia
System procesowego prawa adm: postępowanie uproszczone, karno-adm, dyscyplinarne, egzekucyjne, PSA
Wzorowane na austriackim
Stosuje się : gdy sprawę załatwia się decyzją adm, spory o właściwość między ST, ARZ i podmiotami wykonującymi zadania, w sprawach wydawania zaświadczeń, postępowanie w spr ubezpieczeń społecznych tam gdzie nie ma regulacji, sprawy dyscyplinarne, wojskowe organy adm, powszechny obowiązek obrony
Nie stosuje: tam gdzie wchodzi KPC, karne skarbowe, ordynacja podatkowa (stosuje się prokuratora i skargi/ wnioski, nie stosuje się zaświadczeń), postępowanie placówek dyplomatycznych (RM może rozciągnąć obowiązywanie), stosunki nadrzędności i podrzędności organów ich państwowych i ich pracowników (ale przepisy szczególne mogą stanowić, że się stosuje)
- do wszystkich stosuje się skargi i wnioski (nawet organizacje społeczne)
PRZESŁANKI DOPUSZCZALNOŚCI POSTĘPOWANIA JURYSDYKCYJNEGO
typ organu stosującego normę
właściwość organu
charakter sprawy będącej przedmiotem postępowania
rodzaj rozstrzygnięcia
przesłanki muszą być spełnione kumulatywnie
Zakres podmiotowy - wyznacza funkcjonalne pojęcie organu adm.; przedmiotowy - sprawa indywidualna - zespół okoliczności w których organ stosuje przepisy adm w celu określenia praw/ obowiązków określonego podmiotu
Rodzaje postępowania jurysdykcyjnego:
ogólne
szczególne (odrębne) - postępowanie w sprawie ubezpieczeń społecznych, tam gdzie brak szczegółowej regulacji w ustawie o ubezpieczeniach społecznych stosuje się KPA
wyłączne ( karne skarbowe, ordynacja podatkowa, podległość służbowa pracownika, zależność organizacyjna jednostek) - też się wydaje decyzje, też są nakładane obowiązki, ale co do zasady nie stosuje się KPA (tylko niektóre działy IV prokurator, V i VIII skargi i wnioski) nawet gdy są luki
uproszczone - tam gdzie nie ma decyzji - zaświadczenia
ZASADY OGÓLNE
Normy powszechnie obowiązujące, naruszenie = wadliwość decyzji, ale w KPA nie ma sankcji
1) praworządności (K) decyzje adm mogą być oparte wyłącznie na ustawie (aktualnie i powszechnie obowiązującej), do organu prowadzącego postępowanie należy przestrzeganie, aby nie było naruszone prawo| organ nie jest związany podaną przez stronę podstawą prawną żądania
2) prawdy obiektywnej - wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Organ nie jest, więc związany wnioskami stron i samodzielnie dąży do ustalenia prawdy obiektywnej. Storna ma prawo czynnie zbierać dowody, otwarty katalog dowodów| także gdy decyzja ma charakter uznaniowy
3) czuwania przez organ administracji nad interesem strony i innych osób biorących udział w postępowaniu, informowanie o okolicznościach faktycznych i prawnych, wskazówki i wyjaśnienia, praktyczne uchylenie ignoranta iuris nocet; słuszny interes - znajduje ochronę w prawie, obiektywny, żaden interes nie jest ważniejszy, każdorazowo organ konkretyzuje interes społeczny i uzasadnia jeśli jest on ważniejszy od prywatnego
4) czynnego udziału strony - zapewnić stronie czynny udział w każdym stadium postępowania + przed wydaniem decyzji umożliwić stronie wypowiedzenie się, co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Wyjątek od tej zasady dotyczy sytuacji, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną.
5) pisemności - odnosi się do wszystkich czynności dokonywanych w jego toku, a nie tylko do czynności kończących postępowanie. Sprawy mogą być jednak załatwiane w formie ustnej, gdy:
* Interes strony za tym przemawia,
* Przepis prawny się temu nie sprzeciwia.
Fakt ustnego załatwienia sprawy powinien być uwidoczniony w aktach sprawy w formie protokołu lub w formie podpisanej przez stronę adnotacji.
6) dwuinstancyjności - organ odwoławczy nie weryfikuje decyzji wydanej w pierwszej instancji a ponownie rozpoznaje sprawę. Najważniejszą konsekwencją zasady dwuinstancyjności jest to, że od każdej decyzji nie ostatecznej przysługuje odwołanie do organu wyższego stopnia nad organem, który wydał zaskarżoną decyzję (SKO i minister - ponowne rozpatrzenie sprawy)| postępowanie nadzwyczajne również ma dwie instancje| naruszenie skutkuje nieważnością decyzji
7) sądowej kontroli legalności decyzji adm kryterium: legalność, nie ingeruje w merytorykę - nie jest trzecia instancją - tylko kontroluje
8) trwałości decyzji adm- polega na tym, że decyzje, od których nie służy odwołanie są ostateczne. Natomiast uchylenie, zmiana lub stwierdzenie nieważności takich decyzji oraz wznowienie postępowania może nastąpić jedynie w przypadkach wskazanych w ustawie.| domniemanie mocy decyzji| naruszenie = nieważność decyzji
9) szybkości postępowania adm - najprostsze środki prowadzące do załatwienia sprawy, niezwłocznie: sprawa nie wymaga dowodów, informacji lub wyjaśnień, instytucja sygnalizacji uchybienia terminu, zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie i skarga do sądu na bezczynność
10) nakłaniania do ugody- obowiązek organu i uprawnienia każdej ze stron,
11) przekonywania
12) pogłębiania zaufania obywateli - jasne, pewne i przewidywalne zasady orzekania
13) oficjalności postępowania dowodowego - organ powinien zebrać i rozpatrzyć pełen materiał dowodowy, ale ciężar dowodu jest zgodny z 6 KC, nie można zmusić strony do aktywnego udziału; brak ustosunkowania się do wszystkich dowodów = istotne naruszenie przepisów postępowania; dowody powinny znaleźć odzwierciedlenie w aktach sprawy i uzasadnieniu decyzji
ORGANY
organy ST - również kierownicy służb działających w imieniu w/b/p i starosty, związki gmin i powiatów; Rada Gminy nie posiada kompetencji proceduralnej, ale na podstawie USG można wyposażyć w kompetencje procesową inny niż wójt organ - w drodze uchwały rady gminy, na organy jednostek pomocniczych/ podmioty utworzone do wykonywania zadań (przeniesienie kompetencji, nie pełnomocnictwo), na potrzeby KPA także SKO
Inne podmioty - które wydają decyzję na podstawie upoważnienia ustawowego lub zawartego porozumienia (tylko gdy prawo wyraźnie dopuszcza możliwość przekazania w drodze porozumienia) np. przewodniczący KRRiT, organy organizacji społecznych, organy zakładów administracyjnych (tylko nawiązania, przekształcenie i zmiana stosunku zakładowego, akty wewnętrzne już nie), samorządy zawodowe gdy są powołane do rozstrzygania + sprawa załatwiana jest w formie decyzji, spółdzielnie i stowarzyszenia ale nie fundacje
ORGANY WYŻSZEGO STOPNIA (ustalając w pierwszej kolejności bierze się pod uwagę przepisy szczególne, później KPA)
ST -> SKO (bez względu czy są to decyzje z zadań własnych czy zleconych; sprawy powierzone marszałkowi województwa przez wojewodę - odwołanie do właściwego ministra; ustawa może określać inny organ wyższego stopnia);
Wojewoda (1zwierzchnik adm. zesp 2. organ nadzoru ST 3. organ wyższego stopnia, gdy przepisy tak stanowią 4 reprezentant Skarbu Państwa) -> minister;
inne (np. kierownicy jednostek adm. zespolonej i niezespolonej) ->odpowiedni organ nadrzędny lub minister, gdy brak - organ państwowy sprawujący nadzór;
ORGANY NACZELNE: organy adm rządowej, ST (bez SKO, samorządowych jednostek organizacyjnych i organów państwa) ->PRM lub właściwy minister (w rozumieniu KPA również kierownicy komitetów RM i organów centralnych podległych PRM + tylko ministrowie kierujący działami adm. - ministrowie zadaniowi =nie| + kierownicy innych urzędów państwowych)
Inne -> organy o ogólnokrajowym zasięgu działania
Organizacje społeczne -> naczelne organy organizacji, a gdy nie ma PRM/ właściwy minister sprawujący nadzór
WŁAŚCIWOŚĆ
organ jest zobowiązany badać każdy rodzaj swojej właściwości w całym postępowaniu - utrata > umorzenie postępowania + przekazanie do właściwego (nawet po terminie, bo strona może mieć przywrócony termin) - w drodze postanowienia, na które służy zażalenie
Wniesienie do niewłaściwego organu = zachowanie terminu
Podanie w kilku sprawach - rozpatruje w granicach właściwości + w postanowieniu informuje o konieczności nowego podania, co do reszty, wniesienie podania w ciągu 14 dni od zawiadomienia = wniesienie w terminie pierwszego podania
Zwrot - gdy nie da się ustalić właściwego organu lub właściwy jest sąd powszechny
właściwość to procesowy aspekt kompetencji (zdolności do aktualizowania praw/ obowiązków podmiotu) ogólna- w danym układzie postępowania, regulują przepisy KPA dot. zakresu podmiotowego, szczególna - w konkretnej sprawie, właściwość + brak wyłączenie; kompetencje muszą być przyznane wyraźnie w ustawie
miejsce zamieszkania/ pobytu -> miejsce zdarzenia -> Wawa Śródmieście | przedsiębiorstwo; miejsce położenia nieruchomości
Naruszenie przepisów o właściwości (każdej) > nieważność decyzji
SPÓR O WŁAŚĆIWOŚĆ
Żadnemu organowi pozostającemu w sporze negatywnym nie można zarzucić bezczynności, organy jest obowiązany podejmować działania zmierzające do wszczęcia postępowania rozstrzygającego spór, postanowienie o przekazaniu sprawy konkretnemu organowi można obalić w drodze zażalenia lub środków nadzwyczajnych
Spory pomiędzy ST a ARZ rozstrzyga NSA (spory kompetencyjne), resztę sporów (spory o właściwość) rozstrzyga organ nadrzędny na dwoma organami pozostającymi w sporze
Spory rozstrzygają: 1) wspólny organ wyższego stopnia, gdy brak - s-a. 2) między kierownikami adm zespolonej w powiecie -starosta, w województwie -wojewoda 3) jednostki ST z różnych woj. W sprawach z ARZ - MdsADM 4) między wojewodami i organami adm zesp -MdsADM 5) między innymi organami adm - wspólny organ wyższego stopnia lub MdsADM 6) między ministrem i kimkolwiek - PRM | Między organami adm S i RZ -SA (nawet minister vs organ samorządu)
Wniosek o rozpatrzenie sporu (zarówno o właściwość jak i kompetencyjny do NSA): 1 strona 2organ pozostający w sporze 3 MdsADM 4 Minister Spr 5 Prokurator Generalny 6RPO
rozstrzygnięcie sporu nie jest decyzją w rozumieniu KPA, nie przysługują środki odwoławcze ani skarga do sądu, wskazuje tylko organ, nie sposób załatwienia sprawy
WYŁĄCZENIE
PRACOWNIKA
Wyłączenie osoby będącej organem powoduje wyłączenie organu, nie może ona upoważnić np. pracownika urzędu do wydania decyzji w jej imieniu, ale nie następuje wyłączenie organu, gdy wyłączeniu podlega osoba, która tylko wydaje decyzję w imieniu organu.
ex lege - wymaga ad notacji w aktach ze wskazaniem podstawy 1) jest stroną albo pozostaje z nią w stosunku prawnym (był pełnomocnikiem, przedstawicielem ustawowym) 2) krewny do 2 stopnia, małżonek powinowaty, także, gdy wchodzi się w skład organu kolegialnego 3) jest świadkiem lub biegłym 4) kuratela opieka przysposobienie 5) brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji (jest wyłączony także od czynności zmierzających do wznowienia6) dochodzenie służbowe, dyscyplinarne lub karne z powodu tej decyzji, powstaje z datą wszczęcia postępowania 7) pozostaje z jedna ze stron w stosunku nadrzędności służbowej 8) gdy członek SKO brał udział w wydaniu decyzji
Wyłącza bezpośredni przełożony i wyznacza zastępstwo w drodze postanowienia bez zażalenia, co do braku obiektywności - nie można zaskarżyć, można podnieść w odwołaniu lub żądać wznowienia (może być z urzędu)
Na żądanie pracownika
Trzeba tylko uprawdopodobnić, nie przeprowadza się postępowania dowodowego
ORGANU
sprawa jest majątkowa i dot 1) kierownika lub osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższym lub jest krewny do 2 st, małżonkiem powinowatym lub zachodzi kuratela opieka przysposobienie - z mocy prawa> dewolucja kompetencji na organ wyższego stopnia | Sprawę załatwia organ wyższego stopnia (ale działa jako I instancja) - może wyznaczyć inny podległy sobie organ, gdy organem wyższego stopnia jest prezes SKO lub MdsADM - wyznacza PRM| gdy jedno SKO stało się niezdolne MdsADM w drodze postanowienia wyznacza inne;
jeśli się nie zastosowano- podstawa do wznowienia,
Organ kolegialny - z mocy prawa, na wniosek swój, strony lub z urzędu, dokonuje przewodniczący organu, jeśli na skutek wyłączenia nie można osiągnąć kworum> organ traci zdolność
jeśli organ orzekający w ostatniej instancji przyczynił się do powstania przyczyny wznowienia - traci właściwość, organ nadrzędny nad nim wyznaczy inny organ do prowadzenia postępowania wznowieniowego
sytuacje gdy czynność wykonuje inny organ niż właściwy:
organ odwoławczy może zlecić przeprowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego organowi I instancji
pomoc prawna
STRONA
Ma interes prawny, obowiązek albo żąda czynności organu ze względu na nie
Koncepcja subiektywna i obiektywna - bez sensu obie, bo utożsamiają procesowe pojęcie strony z adresatem decyzji określanym przez prawo materialne
Zdolność administracyjnoprawna- osoby fizyczne od urodzenia, osoby prawne, państwowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne nieposiadające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne, którym ustawa przyznaje zdolność prawną o ile wynikają dla niej jakieś korzyści/obowiązki z prawa materialnego
statusu strony nie ma organ zobowiązany do zajęcia stanowiska w danej sprawie
reprezentowanie strony, będącej osobą prawną, przez organ niewskazany w rejestrze > nieważność decyzji| dla strony, która nie ma organu > kurator - zadania: doprowadzić do wyboru organów lub likwidacji| dla osoby fizycznej - kurator poszukuje, postępowanie jest prowadzone jakby osoba brała udział, termin odwołania liczy się od dostarczenia decyzji kuratorowi i nie podlega przywróceniu gdy znajdzie się strona
dla osoby nieobecnej sąd może ustanowić przedstawiciela -kuratora w drodze postanowienia, na które nie ma zażalenia, dla obecnej, ale z brakiem zdolności wniosek do sądu powszechnego o wyznaczenie przedstawiciela ustawowego nie jest przyczyną zawieszenie postępowania, śmierć przedstawiciela> obligatoryjne zawieszenie
wielość stron - gdy prawa i obowiązki wynikają z tego samego faktu i podstawy prawnej + właściwy jest ten sam organ (strony mogą być swoimi pełnomocnikami, wyznaczyć jedną stronę uprawnioną do odbioru pism)
NASTĘPSTWO PROCESOWE 1. przedmiotem postępowania jest sprawa dot. prawa zbywalnych/ dziedzicznych 2w toku postępowania nastąpiło przejście | w przypadku dziedziczenia wstąpienie następuje z mocy prawa, nie wymaga wydania postanowienia
PEŁNOMOCNIK
Każdy, kto ma pełną zdolność do czynności prawnych może być pełnomocnikiem (może być nawet ograniczona, jeśli wystarcza do dokonania takiej czynności)
- może ustanowić strona lub podmiot uczestniczący w postępowaniu na prawach strony
- pełnomocnictwo na piśmie albo do protokołu
- jeśli charakter wymaga osobistego działania, nie można wykonać czynności przez pełnomocnika
- obowiązek dołączenia do akt pełnomocnictwa (oryginał lub uwierzytelniony odpis)
- możliwość dopuszczenia bez pełnomocnictwa w sprawach mniejszej wagi [ 1. mało istotne sprawy adm 2 czynności adm w toku sprawy ] ale organ musi stwierdzić, ze jest to osoba najbliższa lub domownik - pełnomocnictwo dorozumiane/domniemane (nie ma możliwości dopuszczenia za zobowiązaniem do przedstawienia pełnomocnictwa później)
Organ doręcza pisma pełnomocnikowi - pomijanie pełnomocnika= pomijanie strony - podstawa do wznowienia postępowania
Gdy strona nie ma, nie może działać - organ wyznacza pełnomocnika, który działa do czasu wyznaczenia przedstawiciela przez sąd
UCZESTNICY NA PRAWACH STRON
ORGANIZACJA SPOŁECZNA
1 może żądać wszczęcia postępowania - organ uznając za uzasadnione wszczyna postępowanie w drodze postanowienia (co do zasady zwykłe pismo zawiadamiające o wszczęciu) zmoże, żądać tylko wszczynanych z urzędu| gdy szczególnie ważny interes strony + jej zgoda - może w sprawie indywidualnej (przez art.. 61§2) 2 może dołączyć do toczącego się postępowania (prosić o dopuszczenie w drodze postanowienia). 3Jeśli nie uczestniczy w postępowaniu, może za zgodą organu wydać opinię/ pogląd (strona nie ma nic do gadania) - na odmowę przysługuje zażalenie 4. może być stroną postępowania, gdy dot. jej interesu/ obowiązku
Może złożyć zażalenie tylko na odmowę, gdy organ odrzuci zażalenie może wnieść skargę do sądu. Strona postępowania nie może złożyć zażalenia pozytywnych dla organizacji.
Wnioski dowodowe, pisma, wyjaśnienia, nie można dysponować postępowaniem - zawierać ugody, zawieszać postępowania
przesłanki: cel statutowy zgodny z przedmiotem postępowania + przemawia za tym interes społeczny
Organizacja społeczna może być też normalną stroną postępowania - gdy dotyczy jej interesu prawnego
musi być zgoda na możliwość wszczęcia postępowania - w drodze postanowienia
PROKURATOR
cel: usunięcie stanu niezgodnego z prawem
- prawo zwrócenia się z żądaniem o wszczęcie postępowania - z dniem doręczenie żądania organ ma obowiązek wszcząć postępowanie z urzędu
- Prawo udziału w każdym stadium postępowania, nie ma postanowienia, jeśli żąda to jest dopuszczony
- sprzeciw od decyzji ostatecznej (wszystkie środki nadzwyczajne - tylko wnoszone przez prokuratora, z zachowaniem terminów przewidzianych dla tych środków) jest dopuszczalny wtedy, gdy przepisy przewidują możliwość wniesienia środka, wnoszony do organu właściwego dla danego środka; gdy sprzeciw dotyczy braku udziału strony w postępowaniu, musi być jej zgoda
Sprzeciw do organu - wszczyna postępowanie z urzędu, nie do sądu; od decyzji wydanej przez ministra wnosi Prokurator Generalny
Termin - Nie można wnieść i sprzeciwu i skargi do sądu (termin 6 mcy) z tej samej przyczyny, organ musi załatwić sprawę w ciągu 30 dni, można złożyć zażalenie na nierozpatrzenie sprawy w terminie lub skargę do sądu na bezczynność| Sprzeciw = automatyczne wznowienie postępowania/ stwierdzenie nieważności decyzji/ uchylenie/ zmiana decyzji ostateczne - organ nie jest związany wycofaniem sprzeciwu| organ zawiadamia stronę o wpłynięciu sprzeciwu; ma obowiązek niezwłocznie rozpatrzyć czy zachodzi potrzeba wstrzymania wykonania decyzji w drodze postanowienia - zaskarżalne gdy podstawą sprzeciwu jest nieważność/ wznowienie
Ma prawa strony, może składać wnioski, zażalenie i odwołania
Czy prokurator może wkroczyć dopiero na etapie wniesienia odwołania - przeważa pogląd, że może
RPO, RPD - takie same uprawnienia jak prokuratorowi, działa ze względu na inne cele
ZAŁATWIENIE SPRAWY
TERMINY
Termin w dniach - następny dzień po zdarzeniu, upływ z końcem dnia
Termin w tygodniach - z końcem dnia, który odpowiada nazwą
Termin w miesiącach - upływa z końcem dnia, który opowiada początkowi terminu - gdy nie ma ostatni dzień miesiąca
Gdy koniec przypada na dzień ustawowo wolny - termin upływa dnia następnego, musi to być dzień wymieniony w ustawie: niedziele + konkretne święta, sobota nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy, nie przesuwa terminu (w PSA i ordynacji sobota jest jak niedziela)
Przy przywróceniu terminy należy tylko uprawdopodobnić przeszkodę - nie każda choroba (przeszkoda musi trwać w ciągu całego terminu), w ciągu 7 dni od ustania przyczyny należy wnieść o przywrócenie terminy, równocześnie trzeba złożyć odwołanie (brak odwołania jest brakiem formalnym, wzywa się do uzupełniania) o przywrócenie terminy wnosi zainteresowany, nie strona
O przywróceniu terminu (zarówno urzędowe jak i procesowe)decyduje organ właściwy do rozpatrzenia sprawy w formie postanowienia z zażaleniem (organ wyższego stopnia rozpatruje zażalenie i ostatecznie decyduje i przywróceniu terminu), można złożyć skargę do sądu - nie ma kompetencji do przywrócenia terminu, bada tylko legalność odmowy| nie przywraca się materialnych i terminów dla organów do załatwienia spraw
Z prośbą o przywrócenie terminu można połączyć wniosek o wstrzymanie wykonalności decyzji - wstrzymanie w drodze postanowienia bez zażalenia
TERMINY ZAŁATWIENIA SPRAW obowiązek załatwienia sprawy bez zbędnej zwłoki, uchybienie terminu = obowiązek sygnalizacji (już w momencie pojawienia się przeszkody, jeśli wiadomo, że nie wyrobi się w terminie - w formie postanowienia bez zażalenia; nawet, gdy nie ma winy organu) i wyznaczenia nowego terminu (jak najszybszy + możliwy do obliczenia), aktualizuje się uprawnienie do zażalenia na bezczynność i skargi do sądu, może powstać odpowiedzialność odszkodowawcza| gdy strona przedstawi pełny materiał dowodowy lub organ jest w jego posiadaniu - niezwłocznie; gdy potrzeba postępowania wyjaśniającego 1mc, szczególnie skomplikowane 2 mce; kwalifikuje organ I instancji i zawiadamia uczestnika| postępowanie odwoławcze - 1mc od otrzymania akt, nie wlicza się czasu na samokontrole| organ wyższego stopnia może skrócić terminy dla załatwiania określonej kategorii spraw| nie wlicza się terminów przewidzianych przez prawo dla innych czynności np. wyrażenia opinii przez inny organ; okresów zawieszenia postępowania; opóźnień z winy strony lub z przyczyn niezależnych od organu nie jest wliczane do terminy
ZAŻALENIE NA NIEZAŁATWIENIE SPRAWY W TERMINIE uchybienie pierwszego lub drugiego terminu, lub wyznaczenie terminu, który strona kwestionuje; rozpatruje organ wyższego stopnia ( gdy nie ma zamiast zażalenia wzywa się do usunięcia naruszeń, wnosi się bezpośrednio do niego; organ wyższego stopnia (nie odwoławczy) wyznacza nowy termin, bada przyczyny bezczynności, zarządza środki zapobiegające naruszeniom; nie ma dewolucji kompetencji; rozstrzygnięcie w formie postanowienia bez zażalenia
SKARGA NA BEZCZYNNOŚĆ do WSA, za niewydanie decyzji, postanowień, zaniechanie działania, do którego organ był zobowiązany, trzeba wyczerpać środki służące w postępowaniu przed organem; można wnieść nawet, gdy organ wyższego stopnia uzna, ze nie ma bezczynności| sąd wyznacza termin, który biegnie od doręczenia organowi wyroku
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWOCNIKA za nieterminowość (normalny + przedłużony przez organ wyższego stopnia) i brak sygnalizacji| za przewinienia mniejszej wagi - upomnienie; kary dyscyplinarne 1 nagana, 2 nagana z ostrzeżeniem 3nagana z pozbawieniem możliwości awansu do 2 lat, 4przeniesienie na niższe stanowisko 5 wydalenie z pracy
DORĘCZENIA
Czynności materialno-techniczne odgrywające znacząca role, można elektronicznie, jeśli strona wyraziła zgodę albo wystąpiła o taką formę doręczenia - potwierdzenie odbioru w ciągu 7 dni, gdy nie ma - wysyłają tradycyjnie| Zmiana adresu bez informacji do organu - skuteczne doręczenie na stary, chyba, że strona nie została pouczona albo organ zna nowy adres |Można odebrać osobiście w lokalu urzędowania organu
Organ jest związany decyzją z chwilą doręczenia stronie (nie wydania)
Podmioty, które doręczają: poczta, pracownicy, inne osoby upoważnione - ale jeśli strona wysyła, termin jest tylko zachowany gdy wyśle się pocztą mieszcząc się w terminie
Doręczamy - stronie, pełnomocnikowi, dorosłemu domownikowi, można w miejscu pracy (ale musi dojść do adresata nie do osoby uprawnionej do odbioru korespondencji) (w ordynacji podatkowej inaczej)
Można w każdym miejscu, w którym się go zastanie, jeśli nie udało się pod adresem
Nie ma automatycznego 2x 7 dni, może być mniejsza przerwa, jeśli odbierzemy w ciągu 14 dni od pierwszego zawiadomienia - dzień odbioru jest dniem doręczenia, jeśli nie - uważa się za dzień doręczenia 14 dzień od pierwszego zawiadomienia
Można awizować przesyłki w jednostce organizacyjnej (wcześniej nie było).
Z pokwitowania odbioru/ odmowy odbioru wynika domniemanie, do którego obalenia potrzebny jest przeciwdowód
Osoby nieobecne - organ zna miejsce pobytu w kraju, ale osoba tam nie przebywa, kurator (przedstawiciel tymczasowy)
Zawiadomienie publiczne - gdy przepisy stanowią, że można, np. istnieje podejrzenie, że są inne nieznane organowi strony, po 14 dniach od ogłoszenia powstaje fikcja doręczenia
WEZWANIA
Organ może wzywać osoby, gdy są niezbędne dla sprawy - nie może być uciążliwe, jeśli jest chora - należy dokonać czynności u niej, (pomoc prawna - pracownicy podlegają wyłączeniu, stosuje się zasady postępowania, tylko przesłuchanie świadków i biegłych - tylko w zakresie wniosku o pomoc)
Wezwanie musi być prawidłowe - musi określać, kogo, po co, w jakiej sprawie, czy można na piśmie, czy osobiście, termin, miejsce, skutki prawne niezastosowania się + podpisanie przez osobę upoważnioną
nakaz skierowany do konkretnej osoby zobowiązujący do wzięcia udziału w czynnościach organu/ złożenia zeznań/ wyjaśnień niezbędnych dla sprawy, zabezpieczone sankcjami z postępowania egzekucyjnego| jawność celu, ekonomia procesowa, zachowanie względów wobec osób wezwanych
OSOBISTE STAWIENNICTWO tylko w obrębie miasta, gminy i sąsiedniego miasta, dalsze obszary - organ może wezwać, ale bez konsekwencji + musi o tym pouczyć| można domagać się kosztów i utraconych korzyści, ale tylko w postępowaniu wszczętym z urzędu lub gdy stawił się w wyniku błędnego wezwania -roszczenia można zgłosić do momentu wydania decyzji
POSTĘPOWANIE
WSZCZĘCIE sprawdzenie dopuszczalności, właściwości + czynności inicjujące; na żądanie strony (można wszcząć z urzędu, ale musi uzyskać zgodę strony - inaczej umorzenie) lub z urzędu (skarga powszechna w sprawie indywidualnej, z urzędu, na żądanie strony)
- zawiadamia się wszystkie strony
- odmowa wszczęcia w drodze postanowienia z zażaleniem, gdy osoba żądająca nie jest stroną|
pozostawienie bez rozpoznania - nie uzupełniono braków,
Data wszczęcia - wpłynięcie wniosku strony/ dokonanie czynności procesowej przez organ, gdy z urzędu pod warunkiem, że powiadomiono o niej stronę, czynności musi mieć charakter zewnętrzny- nie mogą to być tylko czynności przygotowawcze
Organ ma obowiązek zidentyfikować i wezwać wszystkie strony - zaniedbanie może skutkować podstawą do wznowienia
PODANIE oświadczenie strony/ innego uczestnika złożone organowi, obejmujące procesowe i poza procesowe czynności > wszystkie pisma wnoszone przez stronę| ciężar ustalenia faktycznej treści żądania spoczywa na organie| można żądać potwierdzenia wniesienia| brak nieusuwalny - brak adresu i informacji pozwalających na zidentyfikowanie składającego podanie| wezwanie do usunięcia braków 7 dni- nie wymaga postanowienia, termin można przywrócić, brak usunięcia> pozostawienie bez rozpoznania - bez wydawania orzeczenia, ale dokonuje się adnotacji o pozostawieniu bez rozpoznania| pozostawienie bez rozpoznania jest milczeniem organu> po zażaleniu na niezałatwienie sprawy w terminie można wnieść skargę na bezczynność| wniesienie do niewłaściwego > przekazania z uzasadnieniem
POŁĄCZENIE SPRAW gdy takie same przedmiotowo, różne podmiotowo, jedno postępowanie, jedna decyzja skuteczna wobec wielu stron| prawa i obowiązki wynikają z tego samego faktu, mają tożsamą podstawę prawną, organ jest właściwy dla wszystkich spraw| nie może być jednej decyzji gdy dwa sprzeczne wnioski na różnych podstawach materialnych (ale na tej samej podstawie można połączyć), sprawy są takie same, a nie ta sama, nie stosuje się gdy wiele stron w jednej sprawie indywidualnej, nie można łączyć postępowań tej samej strony o różnych przedmiotach
PROTOKOŁY I ADNOTACJE z każdej czynności mającej istotne znaczenie dla postępowania (decyduje organ) i nie zostały utrwalone w inny sposób; protokół odczytuje się obecnym i powinni go podpisać; pisemne zeznania i inne dokumenty prywatne stają się załącznikiem do protokołu i jego integralną częścią - odmowa dołączenia w formie postanowienia bez zażalenia| tłumaczyć zeznania może każda osoba znająca język, chyba, że przepis szczególny wymaga tłumaczenia| brak protokołu oględzin - istotna wadliwość, skreślenia i poprawki powinny być opisane w protokole
UDOSTĘPNIANIE AKT można robić kopie i odpisy - gdy strona ma ważny interes, nawet po zakończeniu postępowania, chyba, że są tajne albo z wyłączoną jawnością - odmowa w drodze postanowienia z zażaleniem> skarga do WSA| jawność akt dla strony
POSTĘPOWANIE WYJAŚNIAJĄCE
Postanowienie o odmowie wszczęcia z zażaleniem, gdy wniósł podmiot, który nie jest stroną lub postępowanie nie może być wszczęte - przysługuje zażalenie
DOWODY
Przedmiot dowodu - twierdzenia o faktach; można prowadzić dowód przeciwko treści dokumentów urzędowych; organ nie jest związany postanowieniami dowodowymi - nie podlegają zaskarżeniu; powinien zebrać i rozpatrzyć całość; fakty znane z urzędu (rozstrzyga organ) trzeba zakomunikować stronie + musi się ona wypowiedzieć; zawiadomienie o przeprowadzeniu dowodu min 7 dni przed przesłuchaniem; okoliczność może zostać uznana, kiedy stron miała możliwość wypowiedzenia się, co do niej
Świadkiem nie może być: osoba niezdolna do postrzegania, duchowni w ramach tajemnicy spowiedzi, objęci tajemnicą zawodową/państwową
Można złożyć przed, w trakcie i po zamknięciu rozprawy, jeśli ma znaczenie sprawy.
Prawo odmowy zeznań - krewni i powinowaci pierwszego stopnia, opieka kuratela przysposobienie, małżonek, odmowa odp na pytanie, gdy obciąża jego bliskich (hańba, odpowiedzialność, szkoda majątkowa, naruszenie tajemnicy) - świadek nie musi uzasadniać, wystarczy powołać podstawę prawną; odpowiedzialność karna za fałszywe zeznania - organ musi uprzedzić
Gdy brak dostatecznych dowodów, można przesłuchać stronę (dowód subsydiarny) - nie ma kary za niestawiennictwo; wyjaśnienia informacyjne strony, nie są dowodem
Opinia biegłego - wydanie decyzji w sytuacji, w której wymagana była opinia biegłego > stwierdzenie nieważności, za fałszywą opinie - kara pozbawienia wolności do lat 3, podlega wyłączeniu jak pracownik, poza tym stosuje się przepisy o świadkach
Dowodu w sprawie nie może stanowić anonim
WEZWANIE PRZED ROZPRAWĄ strony - trzeba określi czy ma osobiście, świadek i biegły - zawsze osobiście, Kara za niestawienie się/ za nieuzasadnioną odmowę zeznać (trzeba wcześniej pouczyć) do 50zł, potem do 200zł- na postanowienie służy zażalenie, w ciągu 7 dni od zawiadomienia można usprawiedliwić, na odmowę usprawiedliwienia służy zażalenie/ można wnieść wniosek o uchylenie w ciągu 7 dni od doręczenia + usprawiedliwienie > postanowienie o uwzględnieniu/ odmowie z zażaleniem
POSTĘPOWANIE GABINETOWE obowiązują wszelkie reguły postępowania dowodowego, pouczenia, czynności dokonywane są przez upoważnionego (w drodze postanowienia) pracownika (ale może być też kolegialnie), organ może w każdym czasie przejąć
ROZPRAWA z urzędu lub na wniosek, jeśli zajdą przesłanki to obligatoryjnie: przyspieszy/ uprości postępowanie lub wymaga tego prawo, potrzeba uzgodnienia interesów stron, zapewni to osiągnięcie celu wychowawczego, gdy potrzeba wyjaśnienia sprawy przez biegłych i świadków (gdy nie potrzeba świadkowie i biegli na posiedzeniu)| obejmuje zarówno I i II instancje, nie obejmuje nadzwyczajnych trybów postępowania| wydanie bez rozprawy - gdy wymagał przepis = rażące naruszenie; pozostałe przypadki - naruszenie procedury, doręczenie o rozprawie musi nastąpić na min 7 dni— kierujący ODRACZA rozprawę (w razie poważnych nieprawidłowości w wezwaniu, przeszkody lub innej ważnej przyczyny); nieobecność należycie wezwanych nie stanowi przeszkody; kara porządkowa (może być też dla strony) do 100zł i/lub wydalenie z sali, wcześniej ostrzeżenia- służy zażalenie| nie ma otwartego charakteru - uczestniczą tylko podmioty wezwane| wezwanie na rozprawę tylko w formie pisemnej
kierowanie rozprawą - jednoosobowo pracownik - nie musi mieć nawet uprawnień do wydania decyzji, kolegialnie - przewodniczący lub osoba wyznaczona| kolejność czynności - nie ma w KPA można stosować KPC
ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA 1)śmierć strony jeśli nie można wezwać spadkobierców i nie ma zarządcy 2) śmierć ustawowego przedstawiciela os fizycznej (pełnomocnika nie) 3) utrata zdolności do czynności prawnych 4) do czasu rozpatrzenia zagadnienia wstępnego - organ sam musi wystąpić lub zobowiązać stronę do wystąpienia o rozpatrzenie (organ może sam rozpatrzyć gdy zawieszenie mogło spowodować zagrożenie dla życia, interesu społ, poważną szkodę lub niepowetowaną szkodę dla strony (organ może żądać od niej zabezpieczenia) 5) na żądanie strony która wszczęła jeśli inne/ interes społ się nie sprzeciwiają; podejmuje się na żądanie lub z urzędu; po upływie 3 lat uważa się z mocy prawa żądanie za wycofane
Na postanowienie o zawieszeniu lub odmowie podjęcia służy zażalenie
W czasie zawieszenia organ podejmuje tylko niezbędne czynności
Zawieszenie wstrzymuje bieg terminów procesowych, nie wstrzymuje biegu terminów do stwierdzenia nieważności lub wniesienia o wznowienia postępowania
ROZSTRZYGNIĘCIA
kryterium |
Postanowienia - akt adm. szerszy krąg adresatów |
Decyzje - jednostronne oświadczenie woli organu adm. oparte na powszechnie obowiązującej normie prawa, skierowane do konkretnego adresata w sprawie indywidualnej| akt zewnętrzny |
|||
Przedmiot rozstrzygnięcia |
reguluje kwestie procesowe w toku postępowania i nie rozstrzyga sprawy merytorycznie, nie mogą zastąpić decyzji |
Rozstrzyga, co do istoty sprawy, kończy, w całości lub części |
|||
Możliwość zaskarżania
Zasada
Skutki |
Zażalenie
Tylko, jeśli ustawa pozwala
Nie wstrzymuje, chyba, że sam organ wstrzyma (ten który wydał, nie odwoławczy) |
Odwołanie / wniosek o ponowne rozpatrzenie SKO i minister
Co do zasady przysługuje
Wstrzymuje wykonanie decyzji |
|||
Podstawa prawna |
Przepisy KPA |
Przepisy prawa materialnego |
|||
Uzasadnienie |
Powinno zawierać uzasadnienie, gdy jest zaskarżalne (zażalenie lub skarga do sądu) lub zostało wydane na skutek zażalenia |
Prawne i faktyczne: |
|||
Krąg adresatów |
Szerszy krąg adresatów np. biegły, świadek |
Adresatem decyzji jest strona, która ma interes prawny lub której praw dotyczy sprawa |
|||
|
Jeśli przysługuje zażalenie, nie można wzruszyć w trybach nadzwyczajnych, można tylko stwierdzenie nieważności i wznowienie postępowania Zaskarżalne/ możliwość powołania w odwołaniu/ ostateczne (upłynął termin, ostateczne z mocy prawa, negatywnie rozpatrzone zażalenie) |
|
|||
Elementy konstytutywne decyzji:
Oznaczenie organu- błędne oznaczenie np. zamiast prezydenta - urząd miasta- jest decyzja, bo pośrednio wynika, nie kwalifikuje się jako rażące naruszenie prawa
Strony - z imienia i nazwiska+ adres (przekręcone nazwisko - jeśli da się zidentyfikować stronę - sprostowanie przez 113; ale jeśli decyzja skierowana jest zupełnie do kogo innego - podstawa do stwierdzenia nieważności)
Podpis - sygnuje oświadczenie woli, może osoba upoważniona (brak powołania się nie jest istotnym błędem), osoba nieupoważniona> decyzja nieważna; organ kolegialny - inne podpisy = nieważność
Rozstrzygnięcia - jeśli strona nie jest w stanie zidentyfikować treści decyzji - można wnieść o wyjaśnienie, nie można domniemywać, ani wywodzić jego treści z uzasadnienia
Pozostałe elementy
Data - sprawdza się czy w dacie istniały okoliczności uzasadniające wydanie decyzji, brak daty - można sprostować, jeśli wszystko jest jasne, a tylko pomięto datę z niedbalstwa, brak w przypadku wątpliwości - rażące naruszenie prawa
Podstawa prawna - konkretne artykuły, paragrafy, wszystkie, które miały zastosowanie, brak postawy prawnej - brak powołania nie ma żadnych skutków, dopiero, gdy podstawa nie istnieje decyzja jest nieważna 156
Uzasadnienie- powinno obejmować fakty, które uznał za prawdziwe i dowody, które są ich podstawą oraz te, którym odmówił + zastosowane prawo; można odstąpić gdy uwzględnia żądanie strony i nie jest sporne, gdy wymaga tego porządek publiczny lub bezp. Państwa, ale nie można odstąpić gdy są sporne interesy stron + organ odwoławczy zawsze uzasadnia | decyzja przy odwołaniu zawsze musi mieć uzasadnienie, może być podstawą zaskarżenia; brak uzasadnienia - rektyfikacja - tryby do usuwania wad nieistotnych
sprostowanie113(co do pouczenia, błędów i omyłek pisarskich, bez ograniczenia czasowego w formie postanowienia z zażaleniem; dokonanie czynności zgodnie z pouczeniem - do organu nie trzeba wnosić o przywrócenie terminu, do sądu wniosek o przywrócenie z powołaniem na błędne pouczenie) organ prowadzący postępowanie w sprawie nieważności nie może stwierdzić oczywistej omyłki, dotyczy ostatecznych i nie ostatecznych decyzji,
uzupełnienie 111 (na wniosek strony lub z urzędu, w terminie 14 dni, może być tylko, co do pouczenia, elementów decyzji [o skardze/ wniosek o ponowne rozpatrzenie przy SKO,- w formie postanowienia bez zażalenia] organ ma kolejne 14 na uzupełnienie, rozstrzygnięcia ≠ decyzja częściowa - zamierzone działanie organu; w każdej instancji, dokonuje organ który wydał; w formie postanowienia zarówno uzupełnienie jak i odmowa| termin do wniesienia środka biegnie od doręczenia postanowienia; jeśli organ nie uzupełni w terminie - bezczynność),
wyjaśnienie - wątpliwości co do daty, nie może prowadzić do zmiany merytorycznej, tylko na wniosek uprawnionego podmiotu (strona lub organ egzekucyjny), w drodze postanowienia z zażaleniem, nieograniczone terminem
rygor natychmiastowej wykonalności 108 może być po wydaniu decyzji w formie postanowienia, na które służy zażalenie, tylko dla decyzji nie ostatecznych| z mocy przepisów szczególnych lub na wniosek| przesłanki: ochra życia i zdrowia, zabezpieczenie gospodarki narodowej przed ciężkimi stratami, interes społ., wyjątkowo ważny interes strony (można żądać zabezpieczenia od strony)
warunek przyszły niepewny - niespełnienie =wygaśnięcie, zlecenie strona ma dokonać jakiś czynności niespełnienie = uchylenie decyzji (organom często się myli), termin
wydanie decyzji ≠ doręczenie| organ jest związany decyzją nawet, gdy jest wadliwa
Może mieć charakter materialny - rozstrzyga o prawach i obowiązkach lub procesowy np. Decyzja o umorzeniu postępowania
Wydanie decyzji częściowej nie kończy postępowania, nawet gdy jest prawomocna
UMORZENIE zakończenie bez merytorycznego rozwiązania sprawy, jest decyzją adm., podlega zaskarżeniu i skardze do WSA| z urzędu (bezprzedmiotowe - prowadzone przez organ niewłaściwy, śmierć strony w sprawach osobistych, sprawa nie jest adm., brak podstaw prawnych i faktycznych; zawieszone powyżej 3 lat) lub na żądanie strony
WSPÓŁDZIAŁANIE ORGANÓW ma swoje źródła w przepisach materialnych poza KPA - określa formę współpracy; zwrócenie się do organu o współdziałanie - postanowieniem bez zażalenia; nie można zająć stanowiska na wniosek strony lub z urzędu; zwrócenie się ex post - naruszenie procedury; postępowanie przed organem opiniującym nie ma samodzielnego bytu prawnego; organ współdziałający może prowadzić postępowania wyjaśniające w niezbędnym zakresie, nie jest stroną postępowania; zajęcie stanowiska - niezwłocznie, max 2 tygodnie, brak = milczenie organu, na które można się zażalić do organu bezpośrednio wyższego nad milczącym; organ współdziałający zajmuje stanowisko w formie postanowienia, na które służy zażalenie; stanowisko wchodzi w skład materiału dowodowego; organ współdziałający nie może kwestionować decyzji może jedynie sygnalizować naruszenie prawa prokuratorowi i organowi nadzorującemu
UGODA
- do czasu decyzji ostatecznej (w obu instancjach), nie pomiędzy decyzją a odwołaniem, niedopuszczalna w nadzwyczajnych; wpisuje się do protokołu fakt zawarcia ugody
warunki: w postępowaniu musi brać udział kilka stron (nie mogą uczestnicy na prawach stron), (co najmniej dwie) + musi mieć charakter sporny. Ugoda jest zawierana przed organem właściwym dla sprawy, a nie z organem - alternatywna forma dla decyzji - musi się już toczyć postępowanie jurysdykcyjne pomiędzy stronami, postępowanie ma się zakończyć decyzją, ale kończy się ugodą; organ wstrzymuje postępowanie w drodze postępowania bez zażalenia i wyznacza termin do zawarcia ugody - szybciej niż załatwienie sprawy przez organ, można termin przywrócić, strony mogą zrezygnować z ugody, a potem ponownie do niej przystąpić; nie może wykraczać poza zakres sprawy adm.; może być częściowa| jeśli jakiś organ ma wydać opinię, trzeba na nią poczekać. Zatwierdzenie ugody lub odmowa w drodze postanowienia w ciągu 7 dni od ugody, na które służy zażalenie (potem skarga do WSA); staje się skuteczna z dniem, w którym postanowienia stało się ostateczne; stosuje się odpowiednio przepisy o decyzji; | odmowa zatwierdzenia: 1 narusza interes społ. 2 sprzeczna z prawem 3 nie uwzględnia stanowiska organu współdziałającego 4 narusza słuszny interes stron| data sporządzenia ugody - podpisanie przez strony; gdy zawarto ugodę w II instancji, decyzja z I z mocy prawa traci moc obowiązującą; organ potwierdza wykonalność na wszystkich egzemplarzach
ŚRODKI PRAWNE
Środki prawne oparte są na zasadzie skargowości (chociaż są też akty nadzoru, oparte na zasadzie oficjalności oraz odwołalność z urzędu), są dewolutywne i suspensywne, jego wniesienie zobowiązuje organ do działania, Środki odwoławcze - uruchamiają tok instancji - wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy nie jest, ale jest środkiem zaskarżenia (pojęcie normatywne)
Środki zaskarżenia zwyczajne - przeciwko rozstrzygnięciom nie ostatecznym, z powodu niezadowolenia: odwołanie od decyzji, zażalenie na postanowienie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (zwyczajny)
nadzwyczajne - od aktów ostatecznych, w przypadku zaistnienia szczególnych enumeratywnie wyliczonych przesłanek
ODWOŁANIE
merytoryczne rozpatrzenie sprawy + pełne skontrolowanie postępowania I instancji, bezwzględnie suspensywne, względnie dewolutywne, orzeka w stanie prawnym i faktycznym na dzień decyzji II instancyjnej
przedmiot - nieostateczna decyzja I instancji znajdująca się w obrocie prawnym, można nawet od decyzji korzystne, bo to strona decyduje, co realizuje jej interes prawny, może być samo uzasadnienie
podmiot uprawniony -strona (niezależnie czy uczestniczyła i czy dostała decyzje - termin biegnie od doręczenia stroną uczestniczącym, po tym terminie może żądać wznowienia postępowania), osoba która nie jest stroną a do której organ skierował decyzję, uczestnicy postępowania na prawach strony (z Kędziory wynika, że tylko gdy brał udział we wcześniejszej instancji może zainicjować)
termin -wnosi się w ciągu 14 dni od otrzymania za pomocą organu I instancji (termin przywracalny) do organu wyższego stopnia (przepisy szczególne mogą stanowić inaczej) - może dokonać samokontroli Wniesienie odwołania wstrzymuje bieg terminów
Decyzja organu II stopnia wydana bez skutecznego odwołania strony, naruszenie przepisów o właściwości = decyzja nieważna
Zgodne z zasadą trwałości, bo decyzja nie jest jeszcze ostateczna, jest wyjątkiem od związania własną decyzja, decyzja nieostateczna nie podlega wykonaniu - chyba, że ma rygor natychmiastowej wykonalności / jest zgodna z żądaniem wszystkich stron (organ odwoławczy może postanowić o wstrzymaniu rygoru natychmiastowej wykonalności)
Odwołanie nie wymaga uzasadnienia, ale sprecyzowanie kierunku żądania pozwala na samokontrolę, jeśli strona przedstawia jakieś zarzuty organ II musi się do nich ustosunkować| można ustnie do protokołu, pisemnie - musi spełniać wymogi pisma| ustawy szczególne mogą wprowadzać dodatkowe wymogi| skarga w rozumieniu działu VII na decyzję indywidualną wniesiona przez podmiot legitymowany = odwołanie
POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE
stosuje się odpowiednio przepisy o I instancji
Zawiadomienie stron (te ujawnione po wydaniu decyzji też) i uczestników na prawach strony o odwołaniu> Kontrola I instancji (warunki: gdy wszystkie strony wniosły odwołanie, albo gdy jedna wniosła a inne się zgodziły + odwołanie musi być uwzględnione w całości; decyzja wydana po autokontroli podlega zaskarżeniu jak normalnie; pominięcie organu I instancji = naruszenie właściwości; obowiązuje reformationis in peius) efekt: uchylenie lub zmiana decyzji + uzasadnienie> jeśli nie dokonuje autokontroli przekazanie II instancji (w terminie 7 dniu od otrzymania; nie wymaga postanowienia organu I instancji;)
Od doręczenia odwołania organowi II instancji biegnie 1 mc na załatwienie sprawy
Czynności wstępne (Organ odwoławczy stwierdza niedopuszczalność odwołania [przedmiotowe: decyzje nie weszła jeszcze do obrotu prawnego; nie jest decyzją; były już dwie instancje; brak odwołania lub inny tryb| podmiotowe: brak legitymacji, zdolności do czynności prawnych, stwierdzenie, że podmiot nie jest stroną w drodze decyzji o umorzeniu]/ wniesienie po terminie -postanowienie jest ostateczne - ale można stwierdzić jego nieważność w drodze skargi do WSA bez wzywania do usunięcia naruszenia prawa) |
wstrzymanie natychmiastowego wykonania (wedle uznania organu; na żądanie strony lub z urzędu - odmowa w formie postanowienia bez zażalenia)>
rozpoznanie (tożsamy zakres przedmiotowy i podmiotowy, co w pierwszej instancji - chyba, że pojawiła się nowa strona; kontrola legalności, celowości, rzetelności; tylko uzupełniające postępowania dowodowe z urzędu lub na żądanie strony; przeprowadza samodzielnie lub zleca organowi I instancji; nie przyjmuje nowych dowodów jeśli miałoby to prowadzić do powstania nowej sprawy; gdy potrzeba więcej dowodów - uchylenie i przekazanie do ponownego rozpatrzenia w drodze postanowienia) > orzekanie materiał dowodowy i stan prawny wedle daty wydania decyzji
Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem (nie doręczeniem) decyzji, chyba, że prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji sprzecznej z prawem lub interesem społecznym- postanowienie o odmowie cofnięcia - nie jest zaskarżalne; wydanie decyzji mimo cofnięcia - zaskarżalne do WSA; > umorzenie postępowania
Organ odwoławczy- orzeka merytorycznie,
typy orzeczeń ( merytoryczne lub merytoryczno- reformatoryjnie; w drodze decyzji z uzasadnieniem): 1) utrzymanie w mocy - zawsze dot. rozstrzygnięcia 2) orzeczenie reformatoryjne, co do istoty sprawy w części i całości - 3) uchylenie decyzji i umorzenie postępowania I instancji (może być częściowo) - eliminacja wszystkich decyzji z obrotu- gdy postępowanie stało się bezprzedmiotowe (res iudicata, utrata mocy obowiązującej prawa materialnego) nie można zrobić tego gdy strona wniesie tylko zażalenie, musi być odwołanie 4) umorzenie postępowania odwoławczego- w obrocie pozostaje decyzja I instancji, np. cofnięcie odwołania (organ nie jest związany cofnięciem), brak legitymacji 5) kasacyjne COFNIĘCIE DO I INSTNACJI - stosowane wyjątkowo, organy powinny dążyć do samodzielnego wyjaśnienia, zwłaszcza, że może uzupełniać postępowanie dowodowe, ale z drugiej strony pozbawia stronę dwuinstancyjności. Organ ma obowiązek wskazać, co organ I instancji powinien jeszcze zrobić w postępowaniu. Cofnięcie nie narusza reformationis in peius, a w postępowaniu w I instancji zakaz nie obowiązuje decyzja wyda po ponownej I instancji - musi mieć uzasadnienie, przysługują dowołania na zasadzie ogólnej
NIE MOŻE stwierdzić nieważności - musi zostać uruchomione postępowanie nadzwyczajne; tylko uchylić
Zakaz orzekania na niekorzyść (obiektywnie, powiązana z decyzją, nie dalsze następstwa - chyba, że decyzja rażąco narusza prawo (podstawy wznowieniowe + nieważność) albo rażąco narusza interes społeczny - nie jest samodzielną postawą, musi towarzyszyć jakiekolwiek naruszenie prawa| nie obowiązuje gdy wiele stron o sprzecznych interesach
WNIOSEK O PONOWNE ROZPATRZENIE SPRAWY
charakter niedewolutywny, zwyczajny| gdy nie przysługuje odwołanie - minister (rozumiany szeroko) i SKO; wydane decyzje od razu mają charakter ostateczny; remonstrancja - żądanie uchylenia lub zmiany; odpowiednio stosuje się przepisy o odwołaniach; wyczerpanie jest warunkiem wniesienia skargi do WSA; rozbieżne orzecznictwo co do stosowania wyłączenia pracownika
ZAŻALENIA zwyczajny środek prawny w stosunku do nieostatecznych postanowień organu I i II instancji; względnie suspensywny - organ może postanowić o wstrzymani z urzędu lub na wniosek - w drodze postanowienia z zażaleniem; postępowanie odrębne od odwoławczego; nie jest powszechne, można tylko te o których mówi ustawa; nie można wnieść na postanowienia ostateczne, co do których upłynął termin, wydanych przez ministra/SKO; termin -7 dni od otrzymanie, nie wstrzymuje biegu terminów, ale organ może uznać to za uzasadnione| te, na które nie służą zażalenia można zaskarżyć w odwołaniu od decyzji > tylko postanowienia I instancji, może skorzystać tylko podmiot uprawniony do wniesienia odwołania; polega na zawarciu zarzutów, co do postanowień| podmiotem uprawnionym do wniesienia zażalenia jest adresat postanowienia, stosuje się odpowiednio przepisy o odwołaniach
TRYBY NADZWYCZAJNE
Dot. wad kwalifikowanych - wznowienie postępowania (ponowne przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego) stwierdzenie nieważności, może być co do decyzji prawidłowych
Zasada niekonkurencyjności trybów nadzwyczajnych - każdy z nich ma inną rolę, są ściśle określone warunki,
na żądanie (nadzwyczajny, skargowy środek prawny, wnoszony w formie podania) lub z urzędu (albo nadzór, jeśli organ wyższy, albo samokontrola, jeśli uruchamia organ, który wydał - odwołalność, może żądać organizacja społ., osoba trzecia wnosząca skargę powszechną)
Postępowania są dwuinstancyjne, dot. co do zasady decyzji ostatecznej
Wedle pierwszeństwa stosowania
1. STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI
eliminuje najwięcej, jeśli wcześniej rozpoczęto wznowienie to zawiesza się to postępowanie,
zarówno ostateczne jak i nie ostateczne (organ wyższy rozpatruje jako I instancja, nie jako odwoławczy), może dot. także postanowień, na które przysługiwało zażalenie, jeśli orzekanie s-a. - nie można wszcząć, chyba, że odrzuci lub umorzy, nie wymaga wyczerpania środków zaskarżenia
Przesłanki
1) wydanie z naruszeniem przepisów o właściwości (także wydanie przez nieupoważnionego pracownika, częściowa samokontrola) 2) bez podstawy prawnej(nie było, uchylony, nie był upoważnieniem do wydania, gdy uprawnienia wynikają wprost z normy prawnej i nie potrzeba decyzji, przepis poniżej rangi ustawowej) lub z rażącym naruszeniem prawa (oczywiste, interpretacja inna niż dopuszczalna, skutki niemożliwe do zaakceptowania w praworządnym państwie - wskazanie konkretnego przepisu + umotywowanie 3) już raz rozstrzygnięto decyzją ostateczną 4)osoba nie była stroną 5) była niewykonalna w dniu wydania i nadal się nie da wykonać (niewykonalność faktyczna i prawna; wysoki koszt/ nieopłacalność ekonomiczna nie kwalifikuje się) 6) jej wykonanie zagrażałoby karą 7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa -
Negatywne przesłanki (organ stwierdza wydanie z naruszeniem prawa i uzasadnia dlaczego nie stwierdził nieważności) 1,3,4,7gdy minęło 10 lat lub (dot. wszystkich) decyzja wywołała nieodwracalne skutki nieważność | nie można stwierdzić nieważności decyzji in abstracto
stwierdza organ wyższego stopnia (właściwość z dnia wydania decyzji); wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu (kontrola, prokurator [wycofanie sprzeciwu nie jest przesłanką uzasadniającą umorzenie], rzecznicy, skarga powszechna); postanowienie o wszczęci wydaje się tylko gdy żądała organizacja, w pozostałych przypadkach nie; nie wydaje się decyzji/postanowienia o odmowie wszczęcia > zawiadomienie wszystkich stron >; wstrzymaniu wykonania (jak przy wznowieniu)- przysługuje zażalenie; badanie czy zachodzi przesłanka + nie zachodzi przesłanka negatywna> rozstrzygnięcia następuje w drodze decyzji 1odmowa - nie upoważnia do umorzenia jako bezprzedmiotowe 2 stwierdzenie nieważności - tylko co do zaskarżonej decyzji (gdy tylko II instancja, nie można stwierdzić nieważności I instancji| można tylko w części); skutek> powrót do stanu z przed wydania decyzji, do I lub II instancji3 stwierdzenie wydania z naruszeniem prawa; rozstrzygnięcie kasacyjne - nie może rozpoznać merytorycznie
2 WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA
W sprawie zakończonej decyzją ostateczną (niezależnie od instancji) lub postanowieniem, na które przysługiwało zażalenie, nie jest zależne od wyczerpania środków zaskarżenia w trybie zwyczajnym; w przypadku zbiegu ze stwierdzeniem nieważności - należy zawiesić > umorzyć/ podjąć; pierwszeństwo w kolizji ze skargą do WSA, ale może być podjęte, gdy s-a. oddalił skargę pod warunkiem, że okoliczności wznowieniowe nie były znane sądowi| dopuszczalność wznowienia może być wyłączona przez przepisy rangi ustawowej
Podstawy wznowieniowe - dodatkowe mogą wynikać z ustaw szczególnych
1) dowody, na podstawie, których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, konieczne prawomocne stwierdzenie sfałszowania dowodu, na czym polegało i kto go dokonał / gdy przestępstwo jest oczywiste + niebezp. dla życia, zdrowa, interesu pub.; przestępstwo się przedawniło
2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa, popełniono je przy wydaniu, (zbrodnie i występki, wykroczenia nie) - co do zasady organ czeka na prawomocne orzeczenie sądu; nie ma znaczenia czy przestępstwo miało wpływ na decyzje
Można stosować, nawet jeśli nastąpiło przedawnienia karalności, albo sprawa jest w toku ale oszustwo było oczywiste
Jeśli od doręczenia decyzji minęło 10 lat - nie może nastąpić uchylenie decyzji, ale postępowanie można wszcząć - pozostałe przyczyny 5 lat - nie uchyla się, jeśli miałaby zapaść decyzja o takiej samej treści
3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu (jeśli tylko brał udział to nic się nie dzieje, musi brać udział w końcowym etapie); organ kolegialny - udział pracownika wyłączonego jest podstawą tylko wtedy gdy wyłączenie pracownika prowadziłoby do utraty quorum
4) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu (całym/części), które miały wpływ na wydanie decyzji, nieprawidłowe wezwania, pominięcie niektórych stron, pełnomocnika, (trzeba udowodnić brak własnej winy >dowieść niedopuszczenie przez organ na podstawie akt sprawy) - tylko na żądanie strony (lub prokurator za jej zgodą, następcy prawni), jeden miesiąc od dowiedzenia się; dot. trybów zwyczajnych i nadzwyczajnych, organu współdziałającego
5) wyjdą na jaw (zostaną udostępnione organowi) istotne dla sprawy nowe okoliczności (istotne i istniejące w dniu wydania decyzji, jeśli pojawiły się później nie są podstawą) faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi (jeśli organ znał i nie przyjął ich to nie ma podstawy, jeśli znał i wznowił - istotne naruszenie prawa), który wydał decyzję, (najczęstsza w praktyce) - jeśli się nie kwalifikują mogą być przesłanką do postępowania w nowej sprawie administracyjnej
6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, (bez znaczenia czy stanowisko wpłynęłoby na treść decyzji)
7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji, musi być bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy treścią obu decyzji, stanowi podstawę wznowienia, ale nie uzasadnia stwierdzenia nieważności
8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.
9) TK uchylił akt normatywny będący podstawą - można żądać wznowienia w ciągu miesiąca od wejścia w życie; tylko na żądanie strony Przesłanki należy interpretować ściśle, bo są wyjątkami| jeśli organ wydał decyzję na podstawie uchylonej normy - wydał ją bez podstawy prawnej > stwierdzenie nieważności
Można żądać wznowienia, jeśli naruszono zasadę równego traktowania - skargę wnosi się do sądu w ciągu 30 dni od uprawomocnienia się orzeczenia
Termin 1 miesiąca od zaistnienia (np. wejścia w życia orzeczenia TK) nie od dowiedzenia się
Terminy biegną od różnych zdarzeń - dowiedzenie się, uprawomocnienie orzeczenia, ale zawsze wynosi 1 mc, jest terminem procesowym
Względnie suspensywne - organ z urzędu lub na wniosek ocenia czy istnieje potrzeba wstrzymania; gdy stwierdzi, że decyzja może być uchylna + nie upłynął termin do możliwości uchylenia -> jest zobowiązanych do wstrzymania w drodze postanowienia z zażaleniem (minister i SKO - nie ma zażalenia)| gdy prokurator wnosi sprzeciw, organ nawet bez wniosku musi rozpatrzyć wstrzymanie wykonalności
Organ właściwy do wznowienia - wnosi się do organu I instancji, on wydaje postanowienie o wznowieniu, (chyba, że to jego działanie jest przedmiotem wznowienia > traci zdolność do rozpoznania , wtedy postanowienie wydaje organ wyższego stopnia- nie dot. ministra i SKO; wydaje postanowienie o wznowieniu i wskazuje inny organ I stopnia, który ma rozpatrzyć sprawę) orzeczenie wydaje organ który ostatnio wydał decyzję
Stadium wszczęcia
Występuje przesłanka wznowienia > Wszczęcie (nie przysługuje zażalenie) albo odmowa (przysługuje zażalenie) w formie postanowienia doręczanego wszystkim stroną> bada wstępnie istnienie podstawy + zachowanie terminu, odmowa na tym etapie tylko ze względów formalnych
W drugim etapie bada się czy przesłanka faktycznie zaistniała czy nie -> rozstrzygamy (gdy nie było wady - odmowa uchylenia decyzji, gdy jest podstawa - postępowanie wyjaśniające -> wydaje jedną decyzje o uchyleniu dotychczasowej + orzeka co do istoty na nowo (w granicach sprawy administracyjnej, nie wniosku czy postanowienia o wznowieniu) - wedle stanu prawnego na dzień wydania nowej decyzji (chyba, że jest to decyzja deklaratoryjna)
Decyzje, które mogą zapaść
1. odmawia uchylenia, gdy stwierdza brak podstaw 2uchyla i wydaje nową decyzję 3 stwierdza wydanie z naruszeniem prawa i wskazuje powodu, dlaczego nie uchylił (przedawnienie, zapadłaby taka sama decyzja) 4. uchyla decyzję i umarza postępowanie w drodze decyzji - gdy nie ma podstaw do wydania decyzji
nawet jeśli wykryje inne wadliwości, nie może o nich orzekać w wyżej określony sposób > uchyla dotychczasową decyzję i wydaje nową (nie może tylko uchylić, nie może przekazać do I instancji albo do rozpatrzenia innemu organowi)
Przysługuje odwołanie do II instancji, a potem skarga do sądu
UCHYLENIE, ZMIANA,
decyzja ostateczna zgodna z prawem lub taka, która zawiera wady niekwalifikowane, nie obejmuje czynności materialno- technicznych; na żądanie lub z urzędu; w sensie procesowym nowa sprawa adm, ale musi zachodzić tożsamość przedmiotowo-podmiotowa; właściwy organ, który wydał decyzję, ST w zakresie zadań własnych - organy jednostek; nie może polegać na ocenie prawidłowości zastosowania prawa - naruszałoby zasadę dwuinstancyjności; przysługuje odwołanie; może być wyłączona przepisami szczególnymi
1stronie nie nabywa prawa - może być zmieniona/ uchylona w każdym czasie, gdy przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes stron -> decyzja o odmowie, zmianie lub uchyleniu
2 nabywa prawa (również taki połączone z obowiązkami; z chwilą gdy decyzja stała się ostateczna, nie z chwilą wykonania) - może być zmieniona, gdy strona wyrazi zgodę (wyraźną, odmowy nie musi uzasadniać, nie może eks post, może cofnąć/ zmodyfikować zakres zgody do póki organ nie wyda nowej decyzji)+ gdy przepisy się nie sprzeciwiają +przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes stron
WYGAŚNIĘCIE DECYZJI
Organ w drodze decyzji stwierdza jej wygaśnięcie
1) stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenia wymaga prawo albo interes społeczny 2) nie spełnił się warunek, pod którym została wydana decyzja (gdy strona miała dopełnić zlecenia administracyjnego organ uchyla decyzję), 3) na mocy przepisów szczególnych| ma charakter deklaratoryjny, właściwy jest organ I instancji
UCHYLENIE Z BRAKU DOPEŁNIENIA ZLECENIA ADM
organ uchyla decyzje ,gdy strona nie dopełniła czynności do których się zobowiązała, źródłem jest zawsze przepis szczególny, właściwy organ który wydał, uchylenie w drodze decyzji adm
NADZWYCZAJNY TRYB POSTĘPOWANIA W NAGŁEJ KONIECZNOŚCI
„ Wywłaszczenie prawa” Minister (właściwy rzeczowo, ze względu na przedmiot decyzji) może zmienić każdą decyzje ostateczną, jeśli jest to jedyny sposób na usunięcie zagrożenia dla zdrowia, życia lub ważnych interesów państwa, gdy decyzję wydaje ST w ramach zadań ARZ może to zrobić też wojewoda - przysługuje odszkodowanie za szkodę powstałą w wyniku zmiany (przedawnia się po 3 latach, od kiedy decyzja stała się ostateczna; wysokość odszkodowania określa organ, który wydał w drodze decyzji), na żądanie strony lub z urzędu; w drodze decyzji - I instancja, nowa sprawa administracyjna; po spełnienie przesłanek z ustaw szczególnych + zagrożenia - organ jest zobowiązany
OPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA ORGANU przyczyna powstania szkody - działanie lub zaniechanie działania, do którego organ był zobowiązany, na zasadach z KC| przesłanki: szkoda, związek przyczynowy, szkoda jest efektem bezprawnego zachowania - konieczne stwierdzenie niezgodności z prawem lub inne orzeczenie z którego to wynika| gdy decyzja zgodna z prawem - spowodowała szkodę na osobie> całkowite lub częściowe naprawienie szkody/ zadość uczynienie - gdy wymagają tego względy słuszności
POSTĘPOWANIA UPROSZCZONE
ZAŚWIADCZENIE dokument urzędowy potwierdzający stan prawny i faktyczny (wynikają z niego określone domniemania), o który można ubiegać się na podstawie przepisów prawa + interesu prawnego (bez któregoś nie można), wydawane tylko na wiosek osoby ubiegającej się| nie ma pojęcie strony - jest osoba ubiegająca się |na podstawie danych posiadanych przez organ |wydane bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż 7 dni |może być wydany w formie elektronicznej |wydanie zaświadczenie jest czynnością materialno- techniczną nie ma postanowienia| odmowa wydania zaświadczenia następuje w formie postanowienia + przysługuje zażalenie (organ II instancji nie może wydać zaświadczenia, może tylko orzec o zgodności lub nie z prawem odmowy)> skarga do sądu adm.
jeśli dostało się zaświadczenie nie tej treści (nie ma odwołania ani zażalenia) - należy ponownie złożyć wniosek o zaświadczenie i bardzo dokładnie określić, co ma być w zaświadczeniu → wtedy organ wyda dobre albo odmówi wydania i przysługuje zażalenia
odmowa zaświadczenia 1) niewłaściwy organ 2) brak wykazania interesu prawnego 3) brak przepisów prawa 4) zakaz wydawania danego zaświadczenia
Nie dotyczą go tryby nadzwyczajne, może być wydane wielokrotnie; można kwestionować jego treść w drodze przeciw dowodu lub skargi powszechnej
postępowanie wyjaśniające - można w zakresie koniecznym, nie jest to wyjaśnianie od początku, bo organ musi mieć dane
jeśli organ może sobie coś sam ustalić to nie może zobowiązywać strony do przyniesienia zaświadczenia - a jeśli chce zażądać to musi wskazać podstawę prawną, jeśli nie ma przepisu, organ przyjmuje od strony oświadczenie pod groźbą odpowiedzialności za fałszywe zeznania
zaświadczenie ≠ decyzja deklaratoryjna (korzystania z domniemania prawdziwości, władcze ustalenie istniejących na mocy prawa praw i obowiązków)
SKARGI I WNIOSKI
wynika z konstytucji, nie można ponosić negatywnych konsekwencji, pracownik, który nie załatwi podlega odpowiedzialności- KPA jest samodzielną podstawa, nie można hamować działań krytykujących, na potrzebę tego działu organem jest też przedsiębiorstwo państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne, władza sądownicza i wykonawcza, zakłady adm, nie stosuje się też wyłączeń z art. 3, właściwość do skarg i wniosków powinna być badana z urzędu
Zwierzchni nadzór i kontrole nad przyjmowaniem skarg i wniosków do sądu sprawuje Krajowa Rada Sądownicza, do innych organów - PRM; bezpośredni: ministrowie ->skargi na ministerstwo i organy im podległe, oraz sprawy z zakresu administracji rządowej; terenowe organy ARZ -> wnioski i skargi dot. organów im podległych; PRM i wojewoda -> sprawy załatwiane przez organy ST i ich jednostki organizacyjne - nie rzadziej, niż co 2 lata organy dokonują kontroli przyjmowania skarg i wniosków
Mogą być składane za pośrednictwem mediów - organ ma obowiązek poinformować o sposobie załatwienia, media mogą wnieść zażalenie na milczenie organu i skargi w przypadku niezałatwienia
SKARGA
w interesie własnym, publicznym, innej osoby za jej zgodą
co jest skargą, co wnioskiem decyduje treść; otwarty katalog przedmiotów skarg; nie rozpatruje się anonimów
skarga - na coś, co miało miejsce, organem właściwym do rozpatrzenia jest organ z 229
Rada gminy, powiatu, sejmik wojewódzki -> skargi do wojewody, w sprawach rachunkowych RIO
organy wykonawcze, kierownicy jednostek w zakresie ARZ -> wojewoda lub organ wyższego stopnia
wójt i kierownicy gminnych jednostek organizacyjnych -> rada gminy
zarząd i starosta -> rada powiatu
zarząd i marszałek -> sejmik wojewódzki
wojewoda - minister w sprawach z KPA/ PRM w pozostałych
inne -> organ wyższego stopnia lub sprawujący bezpośredni nadzór
organy centralne i kierownicy-> organ któremu podlegają
organy organizacji społecznej -> organ centralny lub PRM
obowiązek przekazanie skargi organowi właściwemu w ciągu 7 dni (jeśli kilka spraw dla różnych organów, przesyła odpisy) + zawiadomienie strony, organ właściwy może przekazać rozpatrzenie skargi organowi podległemu o ile nie dotyczy ona jego działalności| organ właściwy może przekazać do rozpatrzenia organowi niższego stopnia jeśli skarga nie jest na jego działalność, skarga na pracownika > można przekazać jego przełożonemu - organ przekazujący musi być zawiadomiony o sposobie załatwienia sprawy
gdy składa się skargę/ wniosek do organu niewłaściwego - 231 - organ ma obowiązek przekazać w ciągu 7 dni do organu właściwego lub wskaże organ właściwy
skarga na konkretną osobę → przełożony służbowy
233 skarga w sprawie indywidualnej - jeśli skargę składa strona - uruchamia postępowania (liczone od doręczenia skargi) jeśli nie dotyczy interesu prawnego osoby wnoszącej - postępowanie wszczyna się z urzędu
jeśli skarga dotyczy sprawy, która nie była przedmiotem postępowania, a złożyła ją osoba, która ma prawo zostać stroną -> powoduje jego wszczęcie
gdy ktoś składa skargę w postępowaniu, które już jest w toku - wchodzi do sprawy
gdy wydana została już decyzja ostateczna - skarga może uruchomić tryb nadzwyczajny (nie zależnie od tego czy wniosła strona czy ktoś inny= z urzędu) - skargę rozpatruje organ uprawniony do rozpatrzenia środka nadzwyczajnego
załatwienie skargi w ciągu miesiąca - posłowie 14 dni; 238 - sprawę kończy zawiadomienie o sposobie załatwienia sprawy, nie później niż w ciągu miesiąca; można wnieść zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie do organu wyższego stopnia > wyznacza termin; daje podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej pracownika
zbieg postępowania skargowego z postępowaniem wyłączonym z pod KPA - pierwszeństwo dla postępowania wyłączonego
Kończy się zawiadomieniem skarżącego o sposobie załatwienia, czynność materialno techniczna - w przypadku odmowy uwzględnienia powinna zawierać uzasadnienie - nie podlega skardze so WSA, jedyny sposób na kwestionowanie to kolejna skarga
skarga pieniacka - taka sama jak już raz odrzucona > można zastosować tryb uproszczony postępowania ze skargą - podtrzymanie poprzedniego stanowiska + adnotacja w aktach bez zawiadamiania skarżącego
pracownik, który otrzymał na siebie skargę musi ją przekazać swojemu przełożonemu
WNIOSKI - w terminie jednego miesiąca, jeśli wniosek nie został rozpatrzony tak jak sobie życzyliśmy → skarga
o podjęcie działalności na przyszłość, ulepszenie organizacji, wzmocnienie prawomocności
kierownicy muszą, co najmniej 1x w tygodniu przyjmować osoby w sprawie skarg i wniosków; wnosi się do organu którego ma dotyczyć wniosek; załatwienie w ciągu miesiąca; nie ma zażalenia na milczenie organu, można łożyć skargę na niezałatwienie wniosku w terminie; posłowie i senatorowie 14 dni; odmowa powinna zawierać uzasadnienie
OPŁATY I KOSZTY
opłaty administracyjne - należności pobierane przez organ za dokonanie określonych czynności urzędowych, jest opłatą skarbową; przepisy ustanawiające
termin do uzupełniania opłat - nie krócej, niż 7 ale max 14 dni -> później podanie ulega zwrotowi a czynność zostanie zaniechana (przysługuje zażalenie> skarga do WSA), chyba, że za załatwieniem przemawiają względy społeczne, ważny interes strony, podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą, termin do wniesienia jest zawity
na postanowienie o kosztach osobie, która ma je ponieść służy zażalenie
nie uiszczone opłaty podlegają ściągnięciu w trybie egzekucji administracyjnej
gdy osoba nie jest w stanie ponieść kosztów może zostać w całości lub w części zwolniona w drodze postanowienia z zażaleniem, tylko w przypadkach, w których ustawa dopuszcza
pracownik, który niesłuszną decyzją wygenerował koszty - ponosi je
organ adm może upoważnić swoich pracowników do wydawania w jego imieniu decyzji, zaświadczeń i postanowień
podmioty zwolnione z opłat adm- urzędy konsularne i dyplomatyczne na zasadzie wzajemności, jednostki budżetowe, samorządu terytorialnego, organizacje pożytku publicznego w związku działalnością nieodpłatną albo wnoszą o dokonanie czynności urzędowej, osoby pobierające świadczenia społeczne z powodu ubóstwa, osoby fizyczne w związku ze sprawami o szkody wyrządzone przez zwierzęta chronione
koszty - wydatki związana z postępowanie poniesione w celu rozpatrzenia i załatwienia sprawy, dokuje organ prowadzący postępowanie, tylko te poniesione w granicach działań niezbędnych i zgodnych z zasadą gospodarności; mogą być zryczałtowane dla określonego rodzaju spraw: organ może żądać zaliczki na poczet kosztów w drodze postanowienia z zażaleniem
postanowienie o kosztach można wydać przed wydaniem decyzji pod warunkiem, że oba postanowienia zostaną doręczone łącznie