opracowane zagadnienia Wach, WSAP, WSAP, Postępowanie Administracyjne, Postępowanie administracyjne


1.Zakres obowiązywania KPA

    1. Przepisy kodeksu stosuje się w sprawach indywidualnych rozstrzygających w drodze decyzji administracyjnej.

    2. Przepisy Kodeksu stosuje się w sprawach rozstrzygania sporów pomiędzy organami samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej.

    3. Przepisy kodeksu stosuje się w sprawach wydawania zaświadczeń.

    4. Przepisu kodeksu stosuje się w sprawach skarg i wniosków załatwione przez organy państwowe a także organami organizacji społecznej.

Przepisu kpa powinny być stosowane wszędzie tam gdzie dokonuje się czynności z zakresu administracji publicznej.

  1. Organy uprawnione do prowadzenia postępowania administracyjnego.

Organy administracji publicznej, jeżeli z mocy prawa zostały upoważnione do załatwiania lub rozstrzygania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnej.

Administracja publiczna dzieli się na:

  1. administrację rządową:

- administrację rządową zespoloną- jest to część administracji, która w terenie funkcjonuje pod zwierzchnictwem wojewody (służby, straże, policja, inspekcje)

- administrację rządową nie zespoloną- jest to ta część administracji rządowej, które agendy terenowe podlegają bezpośrednio określonemu ministrowi Np: urzędy skarbowe podlegają Ministrowi Finansów.

  1. administrację samorządu terytorialnego:

  1. Organy państwowe oraz inne państwowe jednostki organizacyjne, jeżeli z mocy prawa lub w drodze upoważnienia zostały upoważnione do załatwiania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnych, np. NIK, Rektorzy Szkół Wyższych;

  2. Inne podmioty tj. organy samorządu zawodowego, organy organizacji społecznej, jednostki spółdzielcze a nawet podmioty prywatne, jeżeli z mocy prawa bądź w drodze porozumienia zostały upoważnione do załatwiania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnych np. Rektorzy szkół niepublicznych.

  1. Podstawy prawne kompetencji i organów samorządu terytorialnego do prowadzenia postępowania administracyjnego.

Organy samorządu terytorialnego są upoważnione do prowadzenia postępowania administracyjnego na podstawie przepisu upoważniającego - kompetencyjnego, który znajdziemy w prawie materialnym, czyli ustawach. Może również prowadzić postępowanie administracyjne na podstawie porozumienia. Upoważnienie ustawowe lub porozumienie dotyczy rozpatrywanie spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnej.

  1. Podstawy prawne kompetencji organów administracji rządowej do prowadzenia postępowania administracyjnego.

Organy administracji rządowej są upoważnione do prowadzenia postępowania administracyjnego na podstawie przepisu upoważniającego - kompetencyjnego, który znajdziemy w prawie materialnym, czyli ustawach. Może również prowadzić postępowanie administracyjne na podstawie porozumienia. Upoważnienie ustawowe lub porozumienie dotyczy rozpoznawania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnej.

  1. W jakich sprawach nie stosuje się kodeksu postępowania administracyjnego.

Przepisu KPA nie stosujemy:

  1. w sprawach karnych skarbowych

  2. w sprawach uregulowanych przepisami ordynacji podatkowej

  3. w sprawach należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej

  4. w sprawach nadrzędności i podległości organizacyjnej pomiędzy organami państwowymi a innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi

  5. w sprawach podległości służbowej pracowników organów państwowych i innych państwowych jednostkach organizacyjnych.

  1. Zasady postępowania administracyjnego (pojęcie i znaczenie zasad).

Zasady ogólne postępowania administracyjnego zawarte od art. 6 - 16. Z tych artykułów wyinterpretowano 15 zasad. Zasady są to reguły, dyrektywy o podstawowym znaczeniu odnoszące się do całego postępowania. Zasady mają taką samą moc prawną jak i pozostałe przepisy kodeksu. Naruszenie zasady może spowodować uchylenie zmiany bądź stwierdzenie nieważności decyzji. Zasady znajdują zastosowanie wszędzie tam gdzie chociażby posiłkowo stosuje się przepisy KPA - art.18.

  1. Zasada praworządności

Wynika ona z art. 6 i 7 KPA. Jest to również zasada konstytucyjna- art.7 konstytucji. Według tej zasady organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa i granicach przez to prawo zakreślone. Organy administracji publicznej w sferę życia obywatela w sposób władczy mogą ingerować wówczas jeżeli przepis prawa tak stanowi. Jeżeli przepis nie reguluje określonej dziedziny ingerencja administracji jest nie dopuszczalna. Do administracji nie ma zastosowania następująca reguła „co nie jest zakazane to jest dozwolone”.

  1. Zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego oraz słusznego interesu obywateli.

Zgodnie z tą zasadą organ prowadzący postępowanie powinien wziąć pod uwagę interes społeczny jak i słuszny interes obywatela. W przypadku kolizji interesu indywidualnego z interesem społecznym pierwszeństwo ma interes społeczny.

  1. Zasada prawdy obiektywnej

Wynika z art.7 KPA. Zgodnie z tą zasadą organ prowadzący postępowanie ma dążyć do ustalenia stanu taktycznego tak jak się on miał w momencie zdarzenia prawnego bądź zdarzenia faktycznego.

  1. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu administracyjnym- Art.10 KPA

Zasada ta polega na tym, że organ ma obowiązek informowania strony o przeprowadzonych czynnościach procesowych.

Informuje strony o tym, że:

1. Może być obecna przy czynnościach

2. Może zadawać pytania

3. Może ustosunkować się do przeprowadzonej czynności

Zawiadomienie (wezwanie) powinno być wysłane a takim wyprzedzeniem, aby do rąk adresata trafiło na 7 dni przed planowanym terminem czynności- art.92 KPA.

Przed wydaniem decyzji organ ma obowiązek poinformować o tym stronę i pouczyć ją o prawie przejrzenia akt i złożenia stosownych wniosków.

Czynny udział jest prawem strony a nie jej obowiązkiem.

Wyjątek- organ administracji publicznej może odstąpić od tej zasady tylko w przypadku, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego lub grożącą niepowetowaną szkodą materialną (art. 10 & 1 KPA). W tym przypadku organ w aktach sprawy zawiera adnotację o tym fakcie, podając przyczynę (art.10 & 2 KPA).

  1. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa - art. 8 KPA.

Pracownik prowadzący postępowanie powinien dokonać w taki sposobów czynności aby strona nie mogła mu zarzucić stronniczości.

  1. Zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli - Art. 8 KPA.

Zgodnie z ta zasadą organy gminy mają obowiązek gromadzić zbiory przepisów prawa miejscowego i prawa obowiązującego na terenie kraju i bezpłatnie udostępniać je obywatelom. Te zbiory muszą być uporządkowane.

  1. Zasada udzielania informacji (pomocy prawnej) stronom oraz innym uczestnikom postępowania - wynika ona z Art. 9 KPA.

Organy administracji publicznej zobowiązane są do informowania stron w sposób wyczerpujący o okolicznościach, które mogą mieć wpływ na ustalenie praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania. Organy mają obowiązek czuwania, aby strony i inni uczestnicy postępowania nie poniosły szkody z tytułu nieznajomości p. W czasie postępowania administracyjnego organ ma obowiązek informować stronę o skutkach np. niedotrzymania terminu.

  1. Zasada przekonywania - wynika z art. 11 KPA.

Organ administracji publicznej powinien wyjaśnić stronie zasadność przesłanek, którymi kierował się przy wydaniu decyzji, tak aby „zachęcić” ją do dobrowolnego wykonania nałożonego na nią obowiązku.

  1. Zasada dwuinstancyjności - art.15.

Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne, od każdej decyzji wydanej przez organ w I instancji służy odwołanie do organu II instancji lub do organu odwoławczego.

Od tej zasady jest wyjątek, - jeżeli decyzję w I instancji wyda Samorządowe Kolegium Odwoławcze albo właściwy w sprawie minister, to od decyzji takiej nie służy odwołanie, ale przepisy kodeksu przewidują możliwość złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy - art. 127 & 3 KPA.

  1. Zasada nakłaniania do ugody stron, które mają sporne interesy w sprawie-art.13

Ugodę zawiera się przed organem, organ nie jest stroną ugody. Ugoda pozwala uniknąć przewlekłości postępowania oraz posądzenia organu o stronniczość (przekupstwo). Z propozycją zawarcia ugody może też wystąpić organ lub jedna ze stron. Organ prowadzący postępowanie powinien podejmować czynności skłaniające strony do zawarcia ugody. Ugoda ma moc decyzji i można ją zawrzeć w każdym stadium postępowania.

  1. Zasada szybkości i prostoty - art. 12.

Kpa stanowi, że organy administracji publicznej mają obowiązek szybkiego i wnikliwego działania oraz powinny posługiwać się przy tym możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do załatwienia sprawy. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji i wyjaśnień powinny być załatwiane niezwłocznie.

  1. Zasada pisemności - art. 14.

Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej. Wszelkie fakty i okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy powinny być utrwalone w formie pisemnej. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, musi być wszystko utrwalone w formie pisemnej.

Od tej zasady jest odstępstwo - ze względu na ważny interes społeczny bądź ważny interes strony, sprawy mogą być załatwiane w formie ustnej ale należy to udokumentować w formie adnotacji, którą również podpisuje strona.

  1. Zasada trwałości decyzji ostatecznych - art. 16 & 1.

Decyzja, która przeszła tok odwoławczy jest decyzją ostateczną i podlega wykonaniu. Nie można jej wzruszyć zwykłymi środkami zaskarżenia, jedynie w ściśle określonych przypadkach można ją wzruszyć w trybie nadzwyczajnym.

Decyzja jest ostateczna również wtedy, gdy strona nie wniosła odwołania.

20. Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnej - art. 16 § 2.

Decyzje administracyjne mogą być zaskarżone do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem. Sąd bada czy nie doszło do naruszenia prawa materialnego lub proceduralnego.

21. Zasada prawomocności określonych decyzji ostatecznych.

Prawomocne są takie decyzje, na które nie służy skarga do sądu administracyjnego.

1. skarga nie służy z powodów formalnych;

2. skarga nie służy, bo sąd już sprawę rozpatrywał wcześniej.

22. Organy wyższego stopnia i organy naczelne wg KPA.

Organami wyższego stopnia w rozumieniu art. 16 kodeksu są:

  1. w stosunku do organów samorządu terytorialnego jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej

  2. w stosunku do wojewody - organem wyższego stopnia jest właściwy w sprawie minister,

  3. w stosunku do organów administracji publicznej - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,

  4. w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

Organami naczelnymi w rozumienia art. 18 kodeksu są:

  1. w stosunku do organów administracji rządowej , organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem Samorządowych Kolegiów Odwoławczych oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,

  2. w stosunku do organów państwowych innych- odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu działania,

  3. w stosunku do organów organizacji społecznych - naczelne organy tych organizacji, a w razie braku takiego organu - Prezes RM lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.

23. Organy administracji publicznej (pojęcie i właściwości organu) - art. 19-23.

Organem jest osoba lub jednostka organizacyjna, którą upoważniono do załatwiania określonych rodzajów spraw na określonym terenie.

Osoba jest organem -np. wójt, burmistrz, starosta, marszałek województwa, przewodniczący rady.

Organem jednostki organizacyjnej - jest samorząd, kolegium odwoławcze, sąd, zarząd jako organ kolegialny.

Organy cechują się następującymi właściwościami:

- właściwością rzeczową

- miejscową.

- instancyjną (funkcjonalną).

24. Właściwość rzeczowa organu.

Właściwość rzeczowa jest to upoważnienie do załatwiania określonych kategorii spraw w drodze administracyjnej. Właściwość wynika z:

1. przepisów ustrojowych (np. ustawa o samorządzie);

2. ustawy kompetencyjne;

3. przepis szczególny, który wskazuje właściwość rzeczową (np. prawo wodne).

25. Właściwość miejscowa organu.

Jest oznaczona granicami administracyjnymi organu. Ustala się od podmiotu lub przedmiotu sprawy.

26. Właściwość instancyjna (funkcjonalna) organu.

Jest to upoważnienie, który organ jest właściwy do rozpatrzenia środków zaskarżenia,(np.: odwołanie od decyzji, zażalenie na postanowienie).

Upoważnienie zawarte jest w:

        1. przepisach ustrojowych - powołujące określony organ administracji lub strukturę administracyjną, mogą wskazać jej właściwość;

        2. ustawy kompetencyjne - wskazują, które sprawy do jakiego organu należą;

  1. przepis szczególny (ustawowo) - może wskazać właściwość organów np.: ustawa o broni i amunicji - organem jest Komendant Wojska Polskiego.

27. Właściwość organu I instancji prowadzącego postępowanie administracyjne.

Właściwość rzeczowa organu:

Właściwość rzeczowa jest to upoważnienie do załatwiania określonych kategorii spraw w drodze administracyjnej. Właściwość wynika z:

1. przepisów ustrojowych (np. ustawa o samorządzie);

2. ustawy kompetencyjne;

3. przepis szczególny, który wskazuje właściwość rzeczową (np. prawo wodne).

Właściwość miejscowa organu:

Jest oznaczona granicami administracyjnymi organu. Ustala się od podmiotu lub przedmiotu sprawy:

- przypadku osoby fizycznej - właściwy jest ten organ na terenie, którego osoba jest

zameldowana na popyt stały albo przebywa z zamiarem stałego popytu;

- w przypadku nieruchomości - właściwy jest ten organ na terenie, którego nieruchomość się znajduje,

- w przypadku przedsiębiorstwa - właściwy jest ten organ na terenie, którego przedsiębiorstwo ma funkcjonować. Jeżeli przedsiębiorstwo funkcjonuje w formie zakładów to właściwy jest ten organ na terenie, którego znajduje się zakład wiodący, albo na terenie którego jest ośrodek decyzyjny.

28. Spory o właściwość organów administracji publicznej.

Pomiędzy organami może zaistnieć spór o właściwość. Mamy spór:

- dodatni - ma miejsce wówczas, gdy dwa organy chcą załatwić określoną sprawę,

- ujemny - gdy żaden z organów nie chce sprawy załatwić i nie uważa się za właściwy.

Art. 22 podaje 10 przypadków sporu.

1) art.22 § 1 pkt. 1 - jeżeli spór prowadzą dwie jednostki samorządu terytorialnego to spór rozstrzyga wspólny dla nich organ wyższego stopnia a w razie jego braku NSA;

2) art. 22 § 1 pkt. 9 - jeżeli spór prowadzą organy administracji publicznej a jednym z nich jest minister to spór rozstrzyga Prezes RM.

3) art. 22 § 2 - jeżeli spór prowadzą organ samorządu terytorialnego i organ administracji rządowej spór rozstrzyga NSA.

29. Organ rozstrzygający spór o właściwość pomiędzy organami samorządu terytorialnego.

Jeżeli spór prowadzą dwie jednostki samorządu terytorialnego, to spór rozstrzyga wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie jej braku SA - art. 20 pkt.1.

Jeżeli spór prowadzą organy administracji publicznej, a jednym z nich jest minister to sprawy rozstrzyga Prezes RM - art. 20 pkt.9

30. Organ rozstrzygający spór o właściwość pomiędzy organami samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej.

Jeżeli spór prowadzą organ samorządu terytorialnego i organ administracji rządowej - spór rozstrzyga sąd administracyjny.

31. Kto może wystąpić o rozpatrzenie sporu o właściwość przez sąd administracyjny.

Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przed sądem administracyjnym może wystąpić (art.23 §3):

1. strona;

2. jeden z uczestników sporu;

3. Minister ds. administracji publicznej;

4. Minister Sprawiedliwości, Prokurator Generalny;

5. Rzecznik Praw Obywatelskich.

W sprawach nie cierpiących zwłoki, do czasu rozstrzygnięcia sporu, czynności podejmuje organ, na którego terenie zaistniało zdarzenie.

32. Wyłączenie pracownika (organu) z postępowania administracyjnego, jaka zasada procesowa jest realizowana- art. 24 - 27a.

Wyłączenie pracownika bądź organu jest realizacją następujących zasad procesowych:

1. zasada obiektywizmu - bezstronność - (nikt nie powinien być sędzią we własnej sprawie);

2. zasada praworządności;

3. zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa,

4. zasada prawdy obiektywnej.

W art. 24 przewidziano obowiązkowe czyli obligatoryjne wyłączenie pracownika i wyłączenie nieobowiązkowe bądź fakultatywne

33. Wyłączenie obowiązkowe pracownika (kto wyłącza, za pomocą jakiego środka, dlaczego?) - art. 24 & 1.

Wyłączenie obowiązkowe - jest 8 rodzajów okoliczności z powodu, których obowiązkowo należy pracownika wyłączyć:

  1. pracownik jest stroną w sprawie, albo jest związany z jedną ze stron takim stosunkiem prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa i obowiązki jako pracownika organu;

  2. pracownik jest małżonkiem strony,

  3. z jedną ze stron związany jest węzłem pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia. Powinowatymi dla nas są: krewni naszego małżonka.

  4. nie prowadzi pracownik sprawy osoby, z którą jest związany węzłem przysposobienia,

opieki lub kurateli.

Przysposobienie lub adopcja - jest to uznanie osoby obcej bądź krewnego za dziecko naturalne.

Opieka - jest to sprawowanie władzy rodzicielskiej nad krewnym bądź osobą obcą, opiekę ustanawia Sąd.

Kuratela - występuje w postępowaniu administracyjnym w 2 postaciach:

1. jest to zawiadywanie cudzymi sprawami majątkowymi,

2. jest to reprezentacja osoby nieobecnej np. przebywającej za granicą.

  1. pracownik był świadkiem, biegłym bądź przedstawicielem jednej ze stron;

  2. pracownik brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji w niższej instancji;

  3. nie prowadzi sprawy z powodu, której wszczęto przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne, wyjaśniające bądź karne;

  4. sprawa dotyczy osoby pozostającej względem pracownika w nadrzędności służbowej.

Pracownika wyłącza z postępowania jego bezpośredni przełożony w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie.

Pracownika wyłącza przełożony gdy:

1. pracownik poinformuje przełożonego;

2. strona, bądź jedna ze stron poinformuje o tym;

3. przełożony z urzędu poweźmie taką wiadomość

Jest to wyłączenie bezwzględne.

34. Skutki prawne wyłączenia pracownika z postępowania.

Wyłączony pracownik zgodnie z art. 24 & 4 KPA nie prowadzi sprawy. W jego miejsce wyznacza się innego pracownika. Jednakże wyłączony pracownik może dokonywać tzw. czynności nie cierpiące zwłoki.

Naruszenie przepisów o wyłączeniu stanowi wadę postępowania skutkującą możliwość wzruszenia decyzji w trybie nadzwyczajnym.

35. Wyłączenie obowiązkowe organu z postępowania administracyjnego (podaj okoliczności) -art.25.

Wyłączenie organu jest tylko obowiązkowe.

Powody wyłączenia to:

  1. sprawa dotyczy interesów majątkowych: kierownika organu, jego małżonka, krewnych i powinowatych do 2 stopnia, a także osób związanych węzłem przysposobienia, opieki lub kurateli (np. naczelnik urzędu skarbowego nie może rozliczyć się w swoim urzędzie skarbowym);

  2. sprawa dotyczy osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia (np. dyrektor Izby Skarbowej nie może rozliczać się na terenie swojego województwa wtedy minister wyznacza gdzie może się rozliczyć, natomiast minister może rozliczyć w swoim urzędzie skarbowym).

36. Tryb (sposób) wyłączenia organu i skutki prawne.

Organ wyłącza z postępowania organ wyższego stopnia w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie. Organ wyższego stopnia wyznacza inny podległy sobie organ do załatwiania sprawy, albo jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, sprawę może załatwić we własnym interesie.

37. Wyłączenie nieobowiązkowe pracownika z postępowania administracyjnego-
art. 24 § 3.

Pracownika z postępowania wyłącza (bądź odmawia wyłączenia) bezpośredni przełożony w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie.

Wyłączenie pracownika następuje:

1. pracownik pozostaje w zażyłych stosunkach z jedną ze stron;

2. pracownik pozostaje w konflikcie z jedną ze stron;

3. pracownik jest poważnym dłużnikiem jednej ze stron;

4. pracownik jest dalszym krewnym bądź powinowatym.

Z wnioskiem o wyłączeniu (skąd przełożony na wiedzieć):

1. występuje sam pracownik (podając przyczynę);

2. wystąpi jedna ze stron;

3. przełożony z urzędu poweźmie taką wiadomość.

Dlaczego jest to wyłączenie nieobowiązkowe?

Bo w mniejszych jednostkach organizacyjnych częste wyłączenia spowodowałyby niemożność funkcjonowania jednostki.

38. Wyłączenie organu kolegialnego bądź jego członków, skutki prawne wyłączenia.

Wyłączenie członka organu kolegialnego może nastąpić z przyczyn w art. 24 & 1 (wyłączenie pracownika), bądź art. 24 & 3 (wyłączenie bezpośredni przełożony, na jego żądanie lub strony) lub w zależności jak przepis stanowi.

Wyłączenie organu kolegialnego wyłącza się tylko wówczas jeżeli z powodu wyłączenia poszczególnych jego członków traci on zdolność do podjęcia uchwały.

39. Pojęcie strony i jej właściwości prawne.

Stroną (art.28) - jest każdy, czyjego interesu prawnego, bądź obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto ze względu na swój interes prawny lub obowiązek żąda czynności organu.

Każdy - osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna.

Interes prawny - uprawnienie, które przysługuje stronie, albo którego strona dla siebie żąda.

Obowiązek - obciążenie, które na stronie spoczywa, bądź ma być nałożone.

40. Osoba fizyczna jako strona w postępowaniu administracyjnym.

Na gruncie prawa człowiek posiada 2 cechy:

1. zdolność prawną

2. zdolność do czynności prawnej.

Zdolność prawna - jest to możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków na gruncie prawa. Nabywana jest z chwilą urodzenia i traci się ją z chwilą śmierci. Zdolności prawnej nie można pozbawić w drodze orzeczenia sądowego, nie można jej się zrzec.

Zdolność do czynności prawnej- jest to możliwość osobistego działania w procesie administracyjnym.

Wyróżniamy:

1. pełną zdolność do czynności prawnych- dotyczy to osób, które ukończyły 18 lat i nie

zostały ubezwłasnowolnione. Osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych może działać we własnym imieniu lub ustanowionego pełnomocnika;

2. ograniczoną zdolność do czynności prawnych - dotyczy to osób, które ukończyły 13 lat, a nie ukończyły lat 18. Osoby takie działają poprzez swojego przedstawiciela (rodzice, opiekunowie). Osoby takie mogą dokonywać czynności w zakresie udzielonego im upoważnienia.

3. brak zdolności - dotyczy to osób, które nie ukończyły lat 13, bądź są całkowicie ubezwłasnowolnione. Czynność dokonywana przez taką osobę jest bezwzględnie nieważne. Przyczyny ubezwłasnowolnienia: choroba psychiczna, uzależnienie, niedorozwój umysłowy Ubezwłasnowolnienie następuje w drodze orzeczenia sądowego.

41. Jednostka organizacyjna jako strona w postępowaniu administracyjnym.

Jednostka organizacyjna jest to jakakolwiek struktura, która ma ramy organizacyjne, np.: statut lub regulamin, zakres działania, podmioty reprezentujące tę strukturę). Taka struktura musi spełniać wymogi prawa o stowarzyszeniach, np. taką strukturą może być: przedsiębiorstwo, spółdzielnia, struktura samorządu zawodowego np. izba lekarska, organizacja społeczna.

Jednostka organizacyjna może posiadać osobowość prawną, bądź może jej nie posiadać.

Na gruncie prawa administracyjnego nie ma znaczenia czy jednostka organizacyjna ma osobowość prawną, czy jej nie ma, występują na równych prawach.

Jednostka taka działa przez swoich przedstawicieli ustawowych lub statutowych. Reprezentant może działać osobiście lub ustanowić pełnomocnika .

42. Podmioty występujące w postępowaniu administracyjnym na prawach strony.

Podmiotami na prawach stron są:

  1. Prokurator.

  2. Rzecznik Praw Obywatelskich.

  3. Organizacja społeczna.

Rola podmiotów na prawach stron:

    1. działanie w tzw. interesie społecznym;

    2. sprawa nie dotyczy ich, tylko innego podmiotu;

    3. taki podmiot może działać zgodnie z interesem strony, bądź wbrew interesowi stron;

    4. udział takiego podmiotu jest niezależny od woli stron.

Prokurator może:

  1. żądać wszczęcia postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem,

  2. może przyłączyć się do toczącego postępowania,

  3. może składać wnioski dowodowe, brać udział w czynnościach, wnosić środki zaskarżenia na decyzje, postanowienia itp. Organ przesyła odpisy prokuratorowi,

  4. wnieść sprzeciw od każdej decyzji ostatecznej. Sprzeciw jest to nazwa zbiorcza. Prokurator wnosząc sprzeciw musi sprecyzować żądanie. Sprzeciw prokuratora musi być rozpoznany w terminie 30 dni. O wniesionym sprzeciwie organ powiadamia pozostałe strony. Organ nie jest związany żądaniem prokuratora. Decyzje wydane w wyniku takiego postępowania są decyzjami I instancji i podlegają zaskarżeniu.

Rzecznik Praw Obywatelskich

Rzecznik zajmuje się sprawami większych zbiorowości.

Organizacja społeczna

  1. może żądać wszczęcia postępowania. Organ wszczyna postępowanie bądź odmawia jego wszczęcia w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Może żądać wszczęcie postępowania jeżeli sprawa znajduje się w zakresie jej statutowego lub regulaminowego działania,

  2. może żądać dopuszczenia jej do udziału w toczącym się postępowaniu. Organ dopuszcza organizację bądź odmawia jej dopuszczenia w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Organizacja, którą dopuszczono do udziału w takim postępowaniu może działać zgodnie z interesem strony lub wbrew interesowi strony. Jeżeli organizacja nie bierze udziału w postępowaniu, to za zgodą organu może przedłożyć swoje stanowisko w sprawie.

43. Reprezentacja osoby fizycznej w postępowaniu administracyjnym.

Pełnomocnikiem może być każda osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnej. Pełnomocnik nie musi posiadać szczególnych kwalifikacji. Pełnomocnictwa udziela się na piśmie lub ustnie do protokołu. Pełnomocnictwo pisemne nie wymaga szczególnej formy.

Pełnomocnik działa w granicach umocowania.

Pełnomocnictwo może być:

1. ogólne lub generalne - do załatwiania wszystkich spraw;

2. rodzajowe - do określonych rodzajów spraw;

  1. szczególne - do załatwiania określonej sprawy bądź określonej czynności procesowej

44. Reprezentacja przedsiębiorstwa (jednostki organizacyjnej) w postępowaniu administracyjnym.

Strony nie będące osobami fizycznymi działają poprzez ustawowych lub statutowych przedstawicieli. Może tu również wystąpić pełnomocnik - z reguły to radca prawny posiadający stosowne pełnomocnictwo.

45. Pełnomocnictwa a tzw. sprawy mniejszej wagi.

Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnictwo powinno być udzielane na piśmie lub zgłoszone do protokołu.

W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeśli pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania w imieniu strony.

46. Reprezentacja osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych.

Organ administracji publicznej występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych, o ile przedstawiciel nie został już wyznaczony.

W przypadku konieczności podjęcia czynności nie cierpiącej zwłoki organ administracji publicznej wyznacza dla osoby nieobecnej przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd.

47. Termin załatwiania spraw według KPA - art. 35-38.

Sprawa powinna być załatwiona niezwłocznie, bez zbędnej zwłoki.

Załatwienie sprawy powinno nastąpić:

  1. w terminie 1 miesiąca, jeżeli sprawa nie jest skomplikowana, ale wymaga postępowania wyjaśniającego,

  2. w terminie 2 m-cy, jeżeli sprawa jest skomplikowana.

48. Postępowanie organu w przypadku niedotrzymania terminu załatwienia sprawy.

O każdym przypadku nie załatwienia sprawy w terminie organ administracji publicznej obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczynę niedotrzymania terminu i wskazuje prawdopodobny termin załatwienia sprawy.

49. Reakcja strony w przypadku niedotrzymania terminu załatwienia sprawy - art. 37.

W razie niedotrzymania terminu załatwienia sprawy, stronie przysługuje prawo wniesienia zażalenia do organu wyższego stopnia na tzw. „milczenie władzy”. Organ wyższego stopnia uznając zażalenie za uzasadnione wyznacza termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości.

50. Sądowa kontrola terminów załatwiania spraw.

W razie niedotrzymania terminu załatwiania sprawy przez organ administracji publicznej, stronie przysługuje prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego, który wyznacza termin do załatwiania sprawy.

Jeżeli i ten termin nie zostanie dotrzymany, to sąd na wniosek strony może nałożyć na organ grzywnę w wysokości do 10-ciu średnich krajowych poborów. Grzywna taka może być powtarzana wielokrotnie.

51. Doręczenie pism osobom fizycznym w postępowaniu administracyjnym art. 39-49.

Każde pismo doręcza się do rąk własnych adresata za pokwitowaniem.

Doręczać można:

  1. za pośrednictwem Poczty Polskiej;

  2. przez pracowników organu (dot. pracowników merytorycznych);

  3. przez inne upoważnione osoby lub organy (upoważnienie z mocy ustawy);

Wyróżniamy doręczenia:

1) zasadnicze - do rąk własnych adresata w:

  1. miejscu zamieszkania lub pobytu,

  2. miejscu pracy,

  3. siedzibie organu, jeżeli nie sprzeciwia się temu przepis szczególny,

  4. każdym innym miejscu, gdzie adresata zastanie się;

2) zastępcze.

52. Doręczenie zastępcze pism osobie fizycznej.

W przypadku nieobecności adresata pisma doręcza się:

  1. jeżeli adresat chwilowo nie przebywa w miejscu zamieszkania - to pismo można pozostawić

dorosłemu domownikowi, jeżeli ten zobowiąże się do doręczenia pisma. Dorosłość ocenia się wg przepisów Kc;

  1. jeżeli osoba czasowo nie przebywa w miejscu zamieszkania - to pismo można pozostawić u sąsiada lub dozorcy domu, jeżeli ten zobowiąże się do doręczenia pisma. Natomiast w skrzynce na korespondencję, a w razie jej braku na drzwiach mieszkania adresata, należy pozostawić pismo, gdzie przesyłka została złożona. Jeżeli w piśmie jest określony termin do dokonania czynności, termin biegnie od daty pokwitowania pisma;

  2. jeżeli adresat nie przebywa w miejscu zamieszkania - to pismo pozostawia się w najbliższym urzędzie pocztowym (gdy doręcza urząd pocztowy), albo w siedzibie organu administracji publicznej (gdy doręcza organ), a w skrzynce na korespondencję lub na drzwiach mieszkania umieszcza się informację gdzie przesyłka została złożona. Po upływie 14 dni pismo uważa się za doręczone, ale po upływie 7 dni próbę doręczenia korespondencji należy powtórzyć.

53. Doręczenie pism jednostkom organizacyjnym.

Jednostkom organizacyjnym pisma doręcza się w ich siedzibie do rąk upoważnionego pracownika. Obecnie względem jednostki stosuje się doręczenie zastępcze.

Jeżeli do odbioru korespondencji upoważniono inną osobę, to pismo doręcza się tej osobie.

W przypadku odmowy odbioru pisma, doręczający sporządza adnotację z datą i swoim podpisem.

54. Miejsce doręczenia pism osobie fizycznej - art. 42.

Pisma osobie fizycznej doręcza się:

  1. w miejscu zamieszkania lub pobytu;

  2. w miejscu pracy,

  3. w siedzibie organu, jeżeli temu nie sprzeciwia się przepis szczególny;

  4. w każdym innym miejscu gdzie się adresata zastanie.

55. Inne sposoby zawiadamiania osób o treści pisma wg Kpa.

Strony mogą być zawiadomione o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. W tych przypadkach zawiadomienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie 14 dni od dnia publicznego ogłoszenia (tablice ogłoszeń, BIP, plakaty).

56. Pojęcie wezwania i jego rola w postępowaniu administracyjnym.

Wezwanie jest szczególnego rodzaju pismem procesowym. Jest to urzędowe polecenie określonego zachowania się, skierowane do osoby fizycznej. Podstawowa postać wezwania, to postać pisemna. Wezwanie jest pismem ściśle sformalizowanym, tzn. musi odpowiadać wymogom przepisów. Wykonanie wezwania zawarowane jest przymusem państwowym ( art. 88 kpa).

Wezwanie pełni określone funkcje:

    1. informacyjne - treść wezwania informuje adresata, jak również organ, po co, gdzie i kiedy ma się wstawić;

    2. porządkowa;

    3. dyscyplinująca , dot. zarówno uczestników postępowania, jak i organu;

    4. represyjna.

57. Postaci wezwania (doręczenie).

Podstawową postacią wezwania jest postać pisemna, ale w sprawach nie cierpiących zwłoki może być dokonane telegraficznie lub telefonicznie albo za pomocą innych środków łączności. Jednakże wezwanie takie wywołuje skutki prawne, gdy organ ma pewność, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie.

58. Ograniczenia w osobistym stawieniu się na wezwania.

Przepisy kpa przewidują ograniczenia w osobistym stawieniu się na wezwanie:

  1. ograniczenie terytorialne (art.51) - do osobistego stawienia na wezwanie jest zobowiązany mieszkaniec gminy i gminy sąsiadującej. (mieszkaniec powiatu nie musi stawić się, mieszkaniec województwa nie musi stawić się na wezwanie urzędu województwa);

  2. ograniczenie osobiste (art. 50 § 3) - dot. osób z powodu choroby lub kalectwa.

  3. ograniczenie zawodowe - w przypadku niektórych zawodów wezwanie osoby należy uzgodnić z jej przełożonym (np. lekarz karetki pogotowia).

Jeżeli jednak osoba ma dokonać osobiście określonej czynności, to musi stawić się bez względu na odległość.

59. Wymogi formalne wezwania (elementy obowiązkowe).

Wezwanie musi zawierać następujące elementy:

  1. określenie pełnej nazwy organu wzywającego i jego siedzibę;

  2. imię i nazwisko wzywanego oraz adres;

  3. wskazanie w jakiej sprawie się wzywa osobę, w jakim charakterze i w jakim celu;

  4. czy wzywany ma się stawić osobiście czy przez pełnomocnika, czy czynność można dokonać na piśmie;

  5. termin, do którego żądanie ma być spełnione, albo data, godzina i miejsce stawienia się;

  6. pouczenie o skutkach prawnych nie zastosowania się do wezwania - art. 88.

  7. podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego.

60. Funkcje wezwania.

Wezwanie pełni określone funkcje:

  1. informacyjną - treść wezwania informuje adresata, jak również organ, po co, gdzie i kiedy ma się wstawić;

  2. porządkową;

  3. dyscyplinującą , dot. zarówno uczestników postępowania, jak i organu;

  4. regresyjną.

61. Rygory nie zastosowania się do wezwania.

Osoba, która mimo prawidłowego wezwania nie stawiła się bez uzasadnionej przyczyny jako biegły, świadek, albo bezzasadnie odmówiła złożenia zeznania, wydania opinii, udziału w czynności procesowej, może być ukarana przez organ grzywną 50 zł, a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania - grzywną 200 zł.

Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie -(art. 88).

Organ może nieobecność uznać za usprawiedliwioną - na wniosek ukaranego, złożony w ciągu 7 dni od daty otrzymania zawiadomienia o ukaraniu. Na tą odmowę zwolnienia od kary służy zażalenie. Dla opornego świadka można zastosować szczególne środki przymusu.

62. Zwrot kosztów stawienia się na wezwanie.

Stawiającemu się na wezwanie przysługuje zwrot kosztów stawiennictwa, m.in. koszty przejazdu, utracony zarobek, koszty noclegu, koszty wyżywienia. Kosztów stawiennictwa nie zwraca się stronie na żądanie, której wszczęto postępowanie, chyba że postępowanie wszczęto z urzędu albo stronę wezwano błędnie. Z żądaniem zwrotów kosztów należy wystąpić najpóźniej do dnia wydania decyzji przez organ I instancji.

63. Pojęcie terminu w postępowaniu administracyjnym -art. 57-60 .

Terminem jest odcinek czasu wyznaczony do załatwiania sprawy, bądź dokonania czynności procesowej (urzędowej).

Jeżeli postępowanie wszczęto na wniosek strony to terminem wszczęcia postępowania jest data wpływu podania do organu.

Za datę wszczęcia z urzędu przyjmuje się datę dokonania pierwszej czynności urzędowej wywołującej skutki prawne, o której to czynności powiadomiono stronę.

64. Rodzaje terminów w postępowaniu administracyjnym.

Terminy ze względu na źródło dzielimy na:

  1. terminy ustawowe,

  2. terminy urzędowe (określone przez organ).

Ze względu na skutki prawne terminy dzielimy na:

  1. Terminy prekluzyjne (nieprzekraczalne). Czynność dokonana po tym terminie nie wywołuje skutków prawnych.

Terminy prekluzyjne mogą być terminami ustawowymi (np. 14 dni do wniesienia odwołania od decyzji, 7 dni na wniesienie zażalenia na postanowienie).

Terminy urzędowe prekluzyjne mogą być ustanawiane jeżeli przepis szczególny tak ustanowi.

Przepisy kodeksu przewidują możliwość przywrócenia terminu prekluzyjnego, z uwagi na to, że w postępowaniu nie obowiązuje przymus adwokacki.

  1. Terminy instrukcyjne - nie wywołują ujemnych skutków prawnych. Mogą być określone przez organ.

65. Określenie terminów w postępowaniu administracyjnym (jednostki miary).

Terminy oblicza się w dniach, tygodniach i miesiącach oraz latach:

  1. w dniach, (np.: 7 dni -na wniesienie zażalenie na postanowienie, 14 dni na wniesienie odwołania od decyzji, 30 dni na wniesienie skargi na decyzję.) Przy obliczaniu terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło, a upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu, np. otrzymaliśmy pismo 24.02. o godz. 1100 7 dniowy termin biegnie od dnia 25.02. godz. 000 , a termin upływa 3.03. o godz. 24.00;.

  2. w tygodniach - termin kończy się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu;

  3. w miesiącach - termin kończy się z upływem tego dnia w ostatnim m-cu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdy takiego dnia w ostatni miesiącu nie ma, to w ostatnim dniu tego m-ca;

  4. w latach - (np. art. 161 kpa).

Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszechni, np. poniedziałek.

66. Dotrzymanie terminu wg KPA - art.35-38.

Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:

  1. nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego;

  2. złożone w polskim urzędzie konsularnym;

  3. złożone przez żołnierza lub członka załogi statku morskiego w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku;

  4. złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.

67. Przywrócenie terminu wg KPA - art. 58.

Jeżeli strona nie dotrzyma terminu, to może zwrócić się do organu - w terminie 7 dni od ustania przyczyny uchybieniu terminu - z prośbą o jego przywrócenie. Należy wnieść podanie z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania/zażalenia i uprawdopodobnić, że niedotrzymanie terminu nastąpiło bez winy strony. Wraz z podaniem należy dokonać czynności, do której strona była zobowiązana. Podanie należy wnieść do organu właściwego do załatwienia sprawy. Organ przywraca termin lub orzeka o odmowie w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, a w konsekwencji skarga sądu administracyjnego.

68. Wszczęcie postępowania administracyjnego - art. 61-66.

Zgodnie z art. 61 postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub przez organ z urzędu.

Na żądanie strony - strona żądając wszczęcia postępowania zwraca się do organu w drodze podania. Podanie może być wniesione na piśmie, ustnie lub do protokołu. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest data złożenia podania organowi.

Wszczęcie postępowania z urzędu następuje:

- jeżeli przepis prawa nakłada taki obowiązek,

- jeżeli o wszczęcie prosi obywatel, który nie jest stroną w postępowaniu,

- na żądnie prokuratora lub organizacji społecznej.

O wszczęciu postępowania z urzędu powiadamia się wszystkie osoby będące stronami w sprawie. Za datę wszczęcia postępowania z urzędu przyjmuje się datę dokonania pierwszej czynności urzędowej wywołującej skutki prawne.

69. Forma wniesienia podania do organu

Podanie jest pismem względnie sformalizowanym. Należy je wnieść do organu właściwego do załatwiania sprawy. Zgodnie z art. 63 kpa wszelkie formy zwracania się do organu nazywamy podaniem. Podanie może być wniesione:

  1. na piśmie,

  2. ustnie do protokołu,

  3. przy pomocy środków technicznych, tj. dalekopisem, faxem, drogą elektroniczną , albo za pomocą formularza zamieszczonego na stronach internetowych danego organu.

70. Warunki formalne podania

Podanie jest pismem względnie sformalizowanym, powinno zawierać:

    1. oznaczenie wnoszącego;

    2. datę,

    3. oznaczenie organu, do którego kieruje się podanie,

    4. przedmiot sprawy (opis sprawy);

    5. czego wnoszący żąda,

    6. podpis z podaniem imienia i nazwiska wnoszącego podanie.

Do podania muszą być dołączone załączniki, które wymienia się pod treścią podania. Podanie należy wnieść do organu właściwego.

71. Postępowanie organu w przypadku gdy niewłaściwie wniesiono podanie - art. 65-66.

Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, organ ten niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego w drodze postanowieniem, na które służy zażalenie.

Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono rozpoznaje sprawy wedle swojej właściwości, równocześnie zawiadamia wnoszącego podanie - w drodze postanowienie, na które służby zażalenie - że powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu.

Jeżeli na podstawie podanie nie można ustalić organu właściwego, albo właściwym jest sąd powszechny, to organ zwraca podanie wnoszącemu w drodze postanowienia , na które służy zażalenie.

72. Obowiązek sporządzenia protokołu art. 67- 72.

Fakty i okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy muszą być utrwalone w odpowiedniej formie. Do dokumentowania takich czynności służą protokoły. Kpa zawiera 5 grup czynności, z przeprowadzenia których sporządza się obowiązkowo protokół:

  1. z wniesionego ustnie podania;

  2. z przesłuchania strony, świadka i biegłego;

  3. z oględzin i ekspertyz dokonanych przy udziale przedstawiciela organu administracji publicznej;

  4. z rozprawy;

  5. z ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia.

Fakt zawarcia ugody dokumentuje się w formie protokołu.

73. Postać protokołu.

Protokół jest pismem procesowym sformalizowanym i należy w nim określić:

  1. kto, gdzie i kiedy dokonał czynności;

  2. jakiej czynności dokonano,

  3. względem kogo i czego dokonano czynności;

  4. przebieg czynności;

  5. ustalenia dokonane lub nie dokonane w wyniku czynności;

  6. wzmianka o odczytaniu protokołu (obowiązkowo!);

  7. uwagi osób biorących udział w czynności;

  8. podpisy wszystkich uczestników czynności, (odmowę podpisu należy opisać w protokole);

  9. kto był obecny przy czynnościach i w jakim charakterze;

Protokół powinno się sporządzać w trakcie czynności lub bezpośrednio po przeprowadzeniu czynności.

74. Kto może sporządzać protokół.

Protokół może sporządzić:

  1. pracownik prowadzący postępowanie;

  2. pracownik wyznaczony specjalnie do dokonania oznaczonej czynności;

75. Znaczenie protokołu w postępowaniu.

Protokół sporządzony przez uprawniony podmiot i w przepisanej formie staje się dokumentem urzędowym i posiada walor dowodowy.

Realizowana jest zasada pisemności i czynnego udziału stron w postępowaniu administracyjnym.

76. Adnotacje.

Jeżeli czynność organu administracji publicznej nie wymaga formy protokolarnej, może być utrwalona w drodze adnotacji (notatki). Notatkami nie wolno zastępować protokołu. Za pomocą adnotacji utrwala się czynności, które nie mają znaczenia procesowego. Mają znaczenie pomocnicze, wyjaśniające. Sporządza ją jednostronnie pracownik i podpisuje. Nie posiada waloru dowodowego.

77. Zilustrowanie protokołu

Protokół można zobrazować, np.:

  1. zdjęciami fotograficznymi;

  2. szkicami (rozkład pomieszczeń, miejsce oględzin),

  3. planami (w budownictwie),

  4. nagraniami audiowizualnymi.

78. Język protokołu i udział tłumacza.

Protokół powinien być sporządzony w język urzędowym - języku polskim. Język musi być zrozumiały dla uczestników czynności. Jeżeli używa się zwrotów obcojęzycznych, w nawiasie musi być ich tłumaczenie. Protokół spisuje się w 1 osobie liczbie pojedynczej.

W protokołach z przesłuchania strony, która złożyła zeznanie w języku obcym, należy podać w przekładzie na język polski treść złożonego zeznania oraz wskazać osobę i adres tłumacza, który dokonał przekładu; tłumacz ten powinien podpisać protokół przesłuchania.

79. Udostępnienie akt postępowania - art. 73-74.

Strona na każdym etapie postępowania ma prawo przeglądać akta (!) i sporządzać z nich notatki i odpisy. Strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z akt lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, jeżeli jest to uzasadnione ważnym interesem strony. Udostępnienie akt jest realizacją zasady czynnego udziału stron w postępowaniu.

80. Odmowa udostępnienia akt - art.74.

Ze względu na ochronę tajemnicy państwowej, a także ze względu na ważny interes państwowy organ możne odmówić stronie udostępnienia akt. Odmowa następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, a w konsekwencji skarga do sądu administracyjnego.

81. Odpisy, wyciągi, notatki, kopie akt.

Strona może sporządzać z akt odpisy i notatki. Strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z akt lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, jeżeli jest to uzasadnione ważnym interesem strony. Kopiowanie akt nie jest uregulowane przepisami kpa, ale strona może otrzymać kopie akt za zgodą organu i za odpłatnością (zgodnie z przepisami ustawy o opłacie skarbowej).

82. Pojęcie dowodu wg KPA i rodzaje dowodów - art. 75 - 88a.

Dowodem jest wszystko to, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, ale nie jest sprzeczne z prawem. Kpa wymienia 4 środki dowodowe, w szczególności dowodem mogą być:

  1. dokumenty,

  2. zeznania świadków,

  3. opinie biegłych,

  4. oględziny.

(5 wyjątkowy - oświadczenie strony, złożone pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania.). Za kc dokumenty dzielimy na prywatne i urzędowe. Kpa odnosi się tylko do dokumentów urzędowych.

83. Dokument jako dowód w postępowaniu administracyjnym.

Dokumenty dzielimy na:

  1. urzędowe,

  2. prywatne.

Dokument urzędowy

Jeżeli dokument sporządzony jest przez uprawniony podmiot i w przepisanej formie, to treść dokumentu przyjmuje się za prawdziwą, korzysta z tzw. domniemania prawdziwości. Treść dokumentu urzędowego można obalić w drodze przeciwpostępowania.

Dokument prywatny

Jeżeli dokument prywatny jest podpisany, to przyjmuje się, że podpisujący ten dokument sporządził. Treść dokumentu musi udowodnić.

Dokumenty zagraniczne

Jeżeli dokument zagraniczny jest przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego, to przyjmuje się, że jest dokumentem urzędowym.

84. Dowód ze świadka.

Świadkiem jest to osoba posiadająca wiadomości interesujące organ, zdolna do dokonywania spostrzeżeń i komunikowania o tych spostrzeżeniach. Względem świadka wyróżniamy zakazy i ograniczenia dowodowe. Kpa nie określa wieku świadka.

85. Bezwzględne zakazy przesłuchania świadka - art. 82.

Nie wolno przesłuchiwać w charakterze świadka:

Nie przesłuchuje się adwokata, radcy prawnego bądź doradcy podatkowego, który prowadził sprawę, bądź udzielał porady prawnej.

86. Prawo odmowy zeznań.

Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem:

  1. małżonka strony (również konkubenta),

  2. krewnych i powinowatych do I stopnia (brat, siostra, ich dzieci już nie mogą odmówić),

  3. osób przysposobionych, objętych opieką lub kuratelą.

Prawo odmowy trwa mimo ustaniu małżeństwa, opieki lub kurateli. Dokonujący czynności ustala kim jest świadek i poucza o prawie odmowy złożenia zeznania.

87. Prawo nie odpowiadania na pytania (grono świadka).

Świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, jeżeli odpowiedź ta naraziłaby tego świadka, bądź bliskie osoby (j. w.), na bezpośrednią szkodę majątkową, odpowiedzialność karną, na hańbę, bądź spowodowała naruszenie prawem chronionej tajemnicy zawodowej. Organ ustala kim jest świadek dla strony i poucza go o prawie odmowy odpowiedzi na pytania.

88. Okoliczności obowiązkowego przeprowadzenia rozprawy - art.89 - 96.

Rozprawę administracyjną przeprowadza organ obowiązkowo (!), gdy:

  1. przeprowadzenie jej przyśpieszy, bądź uprości postępowanie;

  2. dla osiągnięcia celu wychowawczego,

  3. jeżeli przewiduje rozprawę przepis prawa,

89. Okoliczności nieobowiązkowego przeprowadzenia rozprawy.

Nieobowiązkowo organ przeprowadza rozprawę, gdy:

  1. zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron;

  2. gdy jest potrzeba dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.

Rozprawa jest jednym ze sposobów załatwiania sprawy, nie jest to odrębne stadium.

90. Przygotowanie do rozprawy.

Organ podejmuje przed rozprawą czynności niezbędne do jej przeprowadzenia.

Rozprawę przygotowuje pracownik prowadzący postępowanie:

  1. wzywa strony do złożenia wyjaśnień, dokumentów i innych dowodów, a następnie wzywa strony do stawienia się na rozprawę;

  2. wzywa na rozprawę świadków, biegłych, (ew. tłumacza). Wezwanie wysyła się z takim wyprzedzeniem, aby dotarło do rąk adresata co najmniej na 7 dni przed planowanym terminem rozprawy;

  3. ponadto o terminie i przedmiocie rozprawy organ powiadamia osoby, a także jednostki organizacyjne, jeżeli uzna, że ich udział w rozprawie jest konieczny.

Wezwanie na rozprawę doręcza się na piśmie: stronom, świadkom i biegłym określając w nim termin, miejsce i przedmiot rozprawy. Podobnie czyni się wobec państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych.

91. Udział innych podmiotów w rozprawie administracyjnej.

Jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że oprócz wezwanych stron, uczestniczących w postępowaniu, mogą być jeszcze w sprawie inne strony, nie znane organowi administracji publicznej, należy ponadto o terminie, miejscu i przedmiocie rozprawy ogłosić w drodze obwieszczeń, albo w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości.

92. Uprawnienia kierującego rozprawę.

Rozprawą kieruje wyznaczony pracownik prowadzący postępowanie.

Kierujący rozprawą:

  1. udziela głosu uczestnikom,

  2. może odebrać prawo głosu,

  3. może uchylić pytanie, jeżeli pytanie nie wnosi nic nowego do sprawy, albo okoliczność została wyjaśniona w inny sposób. Na żądanie strony treść pytania musi być zanotowana.

Policja sesyjna - kierujący rozprawą upomina osobę, która zachowuje się niestosownie, a jeżeli upomnienie nie jest skuteczne może osobę wydalić z miejsca rozprawy oraz ukarać grzywną w wysokości 100 zł ( w drodze postanowienia, na które służy zażalenie). Może wydalić go nie dając grzywny, może ukarać grzywną i nie wydalić z rozprawy - obojętnie co powiemy będzie dobrze!

Kierujący rozprawą obowiązany jest odroczyć rozprawę, jeżeli stwierdzi poważne nieprawidłowości w wezwaniu stron na rozprawę, jeżeli niestawienie się strony zostało spowodowane trudną do przezwyciężenia przeszkodą.

93. Obowiązek zawieszenia postępowania - art. 97 - 103.

Obowiązek zawieszenia postępowania istnieje, jeżeli zaistnieją przeszkody w trakcie postępowania, ale w rozumieniu organu są możliwości do ich usunięcia.

Organ zawiesza postępowanie (obligatoryjnie- art.97) w razie:

  1. śmierci jednej ze stron, ale zachodzi konieczność wezwanie jej następców procesowych;

  2. śmierci przedstawiciela ustawowego strony, np. rodzica osoby niepełnosprawnej;

  3. utraty zdolności do czynności prawnych przez stronę lub jej przedstawiciela ustawowego;

  4. kiedy zachodzi konieczność rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez sąd lub inny organ (zagadnienie merytoryczne).

NIE MA WYZNACZONEGO TERMINU, W JAKIM ZAGADNIENIE WSTĘPNE MA BYĆ ROZSTRZYGNIĘTE.

Postępowanie zawiesza się w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

Jeżeli ustaną przyczyny zawieszenia (art.87 &1) organ może podjąć postępowanie z urzędu lub na żądanie strony.

94. Skutki prawne zawieszenia postępowania.

Zawieszenie postępowania wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w kodeksie.

95. Czynności organu mimo zawieszenia postępowania.

Obowiązkiem organu jest podjęcie czynności zmierzających do usunięcia przeszkody, z powodu której postępowanie zawieszono. Ponadto organ ma obowiązek przeprowadzić czynności procesowe (np. przesłuchać świadków, powołać biegłego).

96. Możliwość wydania decyzji zawieszenia postępowania.

Organ może wydać decyzję mimo zawieszenia postępowania. Ma to miejsce wtedy, jeżeli postępowanie zawieszono ze względu na rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego, a istnieje niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego, albo zagrożony jest interesu społeczny, bądź zagrożony jest ważny interes strony. Wówczas organ rozstrzyga zagadnienie wstępne we własnym zakresie i orzeka co do istoty sprawy.

Jeżeli wydanie decyzji związane jest z ważnym interesem strony, to organ może uzależnić wydanie decyzji od złożenia stosownego zabezpieczenia majątkowego lub finansowego. O wysokości zabezpieczenia orzeka organ w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie.

97. Nieobowiązkowe zawieszenie postępowania - art. 98

Na wniosek strony organ może zawiesić postępowanie, jeżeli zachodzą 3 warunki:

  1. wnosi o to strona, na żądanie której postępowanie zostało wszczęte,

  2. nie sprzeciwiają się temu inne strony,

  3. nie zagraża to interesowi społecznemu.

Tego rodzaju zawieszenie może trwać 3 lata. Jeżeli w tym okresie żadna strona nie zwróci się o podjęcie postępowania, wówczas żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.

98. Pojęcie decyzji i jej znaczenie w postępowaniu administracyjnym art. 104 - 113.

Decyzja jest aktem administracyjnym rozstrzygającym sprawę, co do jej istoty w całości, bądź w części, albo w inny sposób kończącym postępowanie.

Decyzja ustala w sposób wiążący i trwały co jest prawem w stosunkach pomiędzy organem administracji publicznej (reprezentowanym przez organ), a stroną postępowania administracyjnego, które decyzja zakończyła. Decyzja stwarza, zmienia, znosi stosunki administracyjne (np. pozwolenie wodnoprawne, decyzja o zmianie nazwiska) lub stwierdza tylko powstanie na mocy przepisów prawa określonych skutków prawnych.

Decyzję o umorzeniu postępowania wydaje się, gdy postępowanie staje się bezprzedmiotowe, tj.:

- wtedy, gdy strona wycofa wniosek;

- z powodu śmierci strony, a sprawa dotyczy jej osobiście;

- z powodu zniszczenia przedmiotu sprawy.

W prawie administracyjnym decyzja występuje pod różnymi nazwami (np.: prawo jazdy, koncesja). Bez względu na nazwę, jeżeli akt administracyjny rozstrzyga sprawę, co do jej istoty i jest podpisany to jest decyzją bez względu na nazwę. Jeżeli w tym akcie nie pouczono strony o możliwości wniesienia odwołania, to prawo takie przysługuje w terminie 14 dni od daty kiedy strona dowiedziała się o takiej możliwości, a następnie na taki akt służy skarga do sądu administracyjnego.

99. Uzależnienie wydania decyzji od stanowiska innego organu art. 106.

Jeżeli przepis prawa tak stanowi, organ rozstrzygający sprawę ma obowiązek zwrócić się do innego organu o zajęcie stanowiska w sprawie. Organ, do którego zwrócono o zajęcie stanowiska, wyraża je w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Stanowisko powinno być wyrażone w terminie 2 tygodni.

Jeżeli organ nie uwzględnił stanowiska lub nie wystąpił o zajęcie stanowiska, stanowi to podstawę do wznowienia postępowania.

100. Elementy podstawowe decyzji art. 107.

Decyzja jest aktem ściśle sformalizowanym i musi zawierać:

  1. oznaczenie organu wydającego decyzję;

  2. datę wydania decyzji;

  3. oznaczenie strony lub stron (imię i nazwisko, miejsce zamieszkania lub pobytu);

  4. przytoczenie podstawy prawnej rozstrzygnięcia (przepis prawa materialnego regulującego określoną dziedzinę), wyjątkowo postawą prawną rozstrzygnięcia jest przepis kpa - dot. to trybów nadzwyczajnych;

  5. rozstrzygnięcie;

  6. uzasadnienie:

  • pouczenie - czy od decyzji służy odwołanie, do kogo, w jakim terminie i za czyim pośrednictwem, albo pouczenie, że służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jeżeli nie służy odwołanie, to należy pouczyć stronę o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego „podać termin i za czyim pośrednictwem, gdy służy powództwo do sądu powszechnego o takim powództwie należy poinformować stronę;

  • podpis, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego.

    • 101. Elementy dodatkowe decyzji.

    Decyzja może zawierać dodatkowe elementy:

    1. rygor natychmiastowej wykonalności (art. 108), który nadaje się do decyzji nieostatecznej, czyli takiej decyzji, od której służy odwołanie. Rygor może być nadany decyzji z mocy prawa, bądź przez z organ wydający decyzję. Rygor nadaje się: