prawo gospodarcze- prawie calosc, Szkoła


Pytanie 1 Definicja prawa handlowego

Prawo handlowe to zespół norm, które regulują organizację (ustrój) przedsiębiorców oraz stosunki zobowiązaniowe, powstające m-dzy nimi oraz m-dzy nimi, a innymi osobami w obrocie gospodarczym wewnętrznym (krajowym) i międzynarodowym ( w handlu zagranicznym)

Wyodrębnienie prawa handlowego da się przeprowadzić ze względu na:

Jeśli w obrocie występują co najmniej jeden przedsiębiorca i jeśli dokonuje on świadczenia w zakresie prowadzonej przez siebie działalności na rzecz innego podmiotu, a świadczenie stanowi wynik tej działalności, to nazywamy to obrotem gospodarczym, zaś normy prawa regulujące ten obrót można nazwać obrotem gospodarczym, zatem normy regulujące ten ustrój są także normami prawa handlowego.

Pytanie 2

Prawo europejskie opiera się na dwóch kierunkach: francuskim i niemieckim. Francuzi podeszli od strony przedmiotowej, czyli stosunku prawnego (kodeks handlowy z 1807 r.), Niemcy natomiast od strony podmiotowej, tj. od strony kupca (kodeks handlowy z 1892 r. i odrębna ustawa o spółkach akcyjnych z 1965 r.).

/Wg prawa amerykańskiego (kodeks handlowy z 1952 r.) - kupcem jest osoba stale handlująca towarem, lub osoba, która wykazuje się dostateczną biegłością w tym zakresie/.

Prawo handlowe reguluje również obrót międzynarodowy gospodarczy. Są to nie tylko czyste normy prawa cywilnego i handlowego, ale również publiczno-administracyjnego i o charakterze publicznoprawnym (umowy międzynarodowe). W 1966 r. Komisja Międzynarodowa Prawa Handlowego ONZ uznała, że pod pojęciem międzynarodowego prawa handlowego kryje się ogół norm regulujących prywatnoprawne stosunki handlowe odnoszące się do kilku lub wielu krajów.

Obrót gospodarczy zagraniczny i krajowy określają: prawo pisane, umowne, zwyczajowe i zwyczaje.

Prawo Unii Europejskiej to: a) prawo pierwotne - tworzone dla własnych zrębów (traktat o Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali - Paryż 1951 r., Traktat Rzymski o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej z 1957 r., Traktat o Europejskiej Wspólnocie Energii Atomowej - w skrócie Euroatom - podpisany w Rzymie w 1957 r., oraz protokoły uzupełniające te traktaty), b) prawo wtórne - tworzone przez organy Unii Europejskiej (rozporządzenia, dyrektywy, opinie, w tym również orzecznictwo Trybunału Europejskiego.

Polskie prawo handlowe - tak jak i niemieckie - ma ujęcie podmiotowe.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku rozpoczęto prace nad ustawami dotyczącymi spółki akcyjnej a następnie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jako częściami przyszłego kodeksu handlowego. W 1927 r. ogłoszony został projekt prawa o spółkach akcyjnych (w rok później uzyskał postać rozporządzenia Prezydenta RP). Projekt prawa o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością - ogłoszony w 1928 r. - dopiero w 1933 r. stał się rozporządzeniem Prezydenta RP z mocą ustawy. W 1934 r. ogłoszono rozporządzenie Prezydenta RP - Kodeks handlowy. Kodeks ten formalnie i w całości obowiązywał tylko do dnia wejścia w życie Kodeksu cywilnego z 1964 r. Po tej dacie, moc obowiązującą posiadały już tylko niektóre przepisy dot. spółki jawnej, akcyjnej, z o.o. oraz firmy, prokury, rejestru handlowego (spółkę komandytową włączono do KH w 1991 r.).

Postawą jest Kodeks cywilny (nowelizacja w 90 r.), szereg ustaw, lex contractus (prawo umów) oraz utrwalona praktyka obrotu (jako zwyczaj). Jest to określone zachowanie się w określonym czasie, środowisku i stosunkach społecznych. Obecnie obserwuje się praktykę uniformizacji /incoterms - prawo zwyczajowe, praktyki dotyczące akredytywy dokumentowej (incaso) i reguły dotyczące gwarancji bankowych/.

Pytanie 3 Źródła prawa polskiego

Wyróżniamy następujące źródła prawa:

Obejmuje ono:

- kodeks cywilny znowelizowany 28 lipca 1990 roku,

- utrzymane w mocy przepisy prawa handlowego pochodzące z 1934 roku,

- ustawę z 15 września 2000 roku (Kodeks spółek handlowych),

- przepisy szczególnej rangi ustawowej, regulujące ustrój i ustanie przedsiębiorców oraz prowadzenie przez nich działalności gospodarczej,

- ogólne warunki i wzory umów oraz regulaminy (objęte nowelizacją k.c. z 1990 roku),

- również przepisy o charakterze administracyjnym, karnym i mieszanym.

Obejmuje ono:

- umowne warunki umów czyli prawnie wiążące warunki umów, ustalane w trybie porozumień,

- akty erekcyjne czyli np. umowa spółki, umowa o utworzeniu przedsiębiorstwa, statuty (zwłaszcza statut S.A. i spółdzielni).

Jest to powszechnie stosowana w danym okresie, danym środowisku i danych stosunkach społecznych praktyka pewnego zachowania się. Zwyczajem jest m.in. Incoterms (reguły wykładni handlowych), zwyczaje i praktyki dotyczące akredytyw dokumentów, inkasa dokumentowego, gwarancji umownych.

Są to normy formułowane ostatecznie przez organ orzekający. W Polsce prawo to nie odgrywa istotnej roli (charakterystyczne jest dla prawa anglosaskiego - prawo precedensowe).

Pytanie 4 Podział podmiotów prawnych ze względu na formę organizacyjno - prawną

Ze wzgl. na formę organizacyjno prawną wyróżnić należy przede wszystkim przedsiębiorców prowadzących przedsiębiorstwa w formie

Można też wyróżnić

Należy zwrócić uwagę na rozróżnienie m-dzy pojęciem przedsiębiorstwa i zakładu, gospodarstwa pomocniczego, wydziału, oddziału. Z punktu widzenia prawa podział na przedsiębiorstwa i zakłady ma zasadnicze znaczenie. Opiera się na kryteriach uwzględniających różnice w elementach strukturalnych i ustrojowych tych jednostek oraz odmienności praw i obowiązków w stosunkach prawnych z ich udziałem.

Pytanie 5 System ewidencji podmiotów gospodarczych

Najważniejsze systemy ewidencyjne to:

  1. ogólny system identyfikacji i klasyfikacji jednostek gospodarczych (system REGON)

  1. system ewidencji przedsiębiorców

  1. system rejestracji podatkowej

-regulowany ustawą z dn. 13 X 95 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników

  1. wew. System ewidencyjno - informacyjny przedsiębiorstw państwowych i innych jednostek gospodarczych

  1. rejestry sądowe

  1. rejestry pozasądowe

Pytanie 6 Formy koncetracji gospodarczej

Formy koncentracji to

    1. koncern - stanowi związek prawnie samodzielnych przedsiębiorstw pod jednym kierownictwem, decydujących o kierunku działalności gospodarczej