Organizacja oraz dostępność do świadczeń pielęgniarki poz

• Pielęgniarka poz zobowiązana jest do udzielania pielęgniarskich świadczeń opieki zdrowotnej w gabinecie pielęgniarki poz oraz w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy (z uwzględnieniem mieszkańców DPS-ów).

• Realizacja opieki nad świadczeniobiorcami odbywa się od poniedziałku do piątku pomiędzy godz. 8.00 i 18.00 z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy - zgodnie z harmonogramem pracy, stanowiącym załącznik do umowy, z zastrzeżeniem § 31, w odniesieniu do pielęgniarki poz sprawującej pielęgniarską opiekę środowiskową.

• W uzasadnionych medycznie przypadkach świadczenia udzielane są w dniu zgłoszenia.

• W schorzeniach przewlekłych oraz w pozostałych przypadkach wynikających z zakresu zadań pielęgniarki poz świadczenia udzielane są w terminie uzgodnionym ze świadczeniobiorcą.

Pielęgniarska opieka środowiskowa

• W odniesieniu do pielęgniarki poz, która wybrała metodę rozliczania świadczeń pielęgniarskiej opieki środowiskowej w oparciu o punkt i katalog świadczeń obowiązują kryteria opisane w § 25, 29 i 31 ust. 2.

Zasady zgłaszania do objęcia opieką i organizacji udzielania świadczeń

Pielęgniarską opieka środowiskową objęci są świadczeniobiorcy, którzy:

• ze względu na istniejące problemy zdrowotne wymagają udzielania systematycznych świadczeń pielęgniarskich;

• nie są objęci świadczeniami opieki długoterminowej realizowanej stacjonarnie oraz nie kwalifikują się do świadczeń hospicjum domowego i świadczeń długoterminowej opieki domowej nad pacjentem wentylowanym

• mechanicznie;

• uzyskali do 60 punktów w zmodyfikowanej skali Bartel;

• złożyli deklarację wyboru pielęgniarki poz.

• Do pielęgniarskiej opieki środowiskowej świadczeniobiorca może zgłosić się osobiście lub być zgłoszony przez: lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, pielęgniarkę poz, położną poz oraz rodzinę, opiekunów lub instytucje.

• W każdym przypadku, o którym mowa w ust. 1 dokonuje się zgłoszenia w formie

• pisemnej na formularzu zgłoszeniowym, który zawiera dane określone w załączniku nr 11 do zarządzenia.

• Pacjent objęty pielęgniarską opieką środowiskową nie może być jednocześnie

• objęty pielęgniarską opieką długoterminową.

Do 72 godzin od momentu otrzymania zgłoszenia od świadczeniobiorcy pielęgniarka poz realizująca pielęgniarską opiekę środowiskową powinna udać się do miejsca jego zamieszkania (pobytu), dokonać udokumentowanej w Indywidualnej karcie opieki pielęgniarskiej oceny i kwalifikacji do objęcia chorego opieką, na podstawie dostarczonych dokumentów, zebranych informacji oraz własnej weryfikacji przy wykorzystaniu ,,Karty oceny stanu pacjenta wg zmodyfikowanej skali Barthel” oraz przyjąć od świadczeniobiorcy, o ile wcześniej nie została złożona, deklarację wyboru pielęgniarki poz.

Pielęgniarka poz, w ramach pielęgniarskiej opieki środowiskowej zapewnia, z zastrzeżeniem ust. 2:

• sprawowanie adekwatnej do potrzeb świadczeniobiorcy opieki pielęgniarskiej;

• edukację i informowanie rodziny (opiekuna) o potrzebach pacjenta.

Wykaz czynności pielęgniarskich dostępnych do realizacji w ramach pielęgniarskiej opieki środowiskowej zawiera załącznik nr 10 do zarządzenia.

Świadczenia mogą być udzielane przez pielęgniarki posiadające następujące kwalifikacje:

• prawo wykonywania zawodu;

• ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa: rodzinnego, środowiskowego, środowiskowo-rodzinnego, przewlekle chorych i niepełnosprawnych, opieki długoterminowej oraz zachowawczego.

Pielęgniarka realizująca pielęgniarską opiekę środowiskową zobowiązana jest posiadać neseser pielęgniarki poz wyposażony adekwatnie do realizowanych zadań, zgodnie z wymogami określonymi w § 23, ust. 2.

Dostępność i organizacja udzielania świadczeń w pielęgniarskiej opiece środowiskowej:

• świadczenia pielęgniarskiej opieki środowiskowej udzielane są w miejscu zamieszkania lub pobytu świadczeniobiorcy;

• realizacja opieki nad świadczeniobiorcami następuje w dni powszednie, od poniedziałku do piątku, pomiędzy godziną 8.00. a 18.00. oraz w przypadkach uzasadnionych koniecznością zachowania ciągłości opieki, w pozostałe dni tygodnia, w godzinach uzgodnionych ze świadczeniobiorcą;

• pielęgniarka poz na podstawie dokonanej, zgodnie z zasadami określonymi w § 27, oceny i kwalifikacji do objęcia chorego opieką ustala przy wykorzystaniu wykazu czynności określonych w „Informacji dla świadczeniobiorcy” stanowiącej załącznik nr 10 do zarządzenia ,,Indywidualny plan opieki w pielęgniarskiej opiece środowiskowej”, konsultując go z lekarzem poz świadczeniobiorcy i uzupełniając o ewentualne zlecenia lekarskie. Wzór ,,Indywidualnego planu opieki w pielęgniarskiej opiece środowiskowej” określa załącznik nr 13 do zarządzenia;

• pielęgniarka poz jest zobowiązana do poinformowania świadczeniobiorcy oraz jego rodziny lub opiekunów - o planowanych czynnościach koniecznych do właściwego zrealizowania zadań pielęgniarskiej opieki środowiskowej, oraz zgodnie z ,,Informacją dla świadczeniobiorcy” stanowiącą załącznik nr 10 do zarządzenia, o zasadach zabezpieczenia środków niezbędnych do realizacji opieki;

• ,,Informację dla świadczeniobiorcy”, o której mowa w pkt. 3 i 4, pielęgniarka przekazuje w formie pisemnej osobie objętej opieką lub jej opiekunowi prawnemu;

• zgodę na realizację świadczeń zgodnie z ustalonym planem i na zasadach określonych w Informacji dla pacjenta, świadczeniobiorca lub jego opiekun prawny potwierdza własnoręcznym podpisem na formularzu ,,Indywidualnego planu opieki w pielęgniarskiej opiece środowiskowej”;

• ustalony, zgodnie z zasadami określonymi w pkt. 3 - 6, ,,Indywidualny plan opieki w pielęgniarskiej opiece środowiskowej”, pielęgniarka realizuje i dokumentuje, odnotowując datę udzielanych świadczeń oraz potwierdzając ich wykonanie podpisem świadczeniobiorcy;

• zużyte, w trakcie wykonywania czynności wynikających z ,,Indywidualnego planu pielęgnowania w pielęgniarskiej opiece środowiskowej”, materiały medyczne mogące stanowić zagrożenie epidemiologiczne, świadczeniodawca POZ realizujący świadczenie, zobowiązany jest zabezpieczyć, przechowywać i utylizować zgodnie z obowiązującymi przepisami.

• Jedna pielęgniarka nie może obejmować pielęgniarską opieką środowiskową równocześnie więcej niż 8 podopiecznych. Liczba świadczeniobiorców objętych opieką przez jedną pielęgniarkę zależna jest od stanu pacjenta i oceny czasu pracy potrzebnego dla wykonania czynności ujętych w ,,Indywidualnym planie opieki w pielęgniarskiej opiece środowiskowej”.

• Ustala się liczbę 5 500 punktów jako limit punktów możliwy do wypracowania przez jedną pielęgniarkę poz w ciągu jednego miesiąca.

• Określony w ust. 3 limit punktów przeznaczyć należy na realizację świadczeń uwzględniając następujący podział:

• 80% z liczby 5 500 punktów - na realizację pielęgniarskiej opieki środowiskowej;

• 20% z liczby 5 500 punktów - na realizację świadczeń pielęgniarki poz ujętych w pozycjach 1.1, 2 i 8 katalogu, o którym mowa w § 32 ust. 9 wykonanych innym świadczeniobiorcom niż określeni w § 31 ust. 2, z zastrzeżeniem, że świadczeniobiorcy ci również złożyli deklarację wyboru pielęgniarki poz do pielęgniarki realizującej im opisane świadczenia. 34

• Pielęgniarska opieka środowiskowa sprawowana przez pielęgniarkę na podstawie kwalifikacji świadczeniobiorcy dokonanej na zasadach określonych w § 27 może być realizowana (o ile stan świadczeniobiorcy tego wymaga) przez czas nieokreślony od daty objęcia opieką, z zastrzeżeniem ust. 6.

• Pielęgniarka w przebiegu realizacji procesu sprawowania pielęgniarskiej opieki środowiskowej, monitoruje stan zdrowia pacjenta poprzez dokonywanie na zasadach określonych ust. 1 pkt. 3 i 4, oceny stanu zdrowia świadczeniobiorcy i w zależności od stwierdzonych zmian, w uzgodnieniu z lekarzem poz modyfikuje ,,Indywidualny plan opieki w pielęgniarskiej opiece środowiskowej”.

• W przypadku stwierdzenia przez pielęgniarkę poz sprawującą pielęgniarską opiekę środowiskową nad świadczeniobiorcą, zmian w jego stanie zdrowia, świadczących o zaostrzeniu choroby lub wystąpieniu powikłań, zobowiązana jest ona do:

• niezwłocznej konsultacji zaistniałej sytuacji z lekarzem poz, do którego zadeklarowany jest świadczeniobiorca;

• w razie konieczności - do wezwania zespołu ratownictwa medycznego. W powyższej sytuacji interwencja zespołu ratownictwa medycznego realizowana jest w ramach umowy o udzielanie świadczeń ratownictwa medycznego.

• Pielęgniarka udzielająca świadczeń w ramach pielęgniarskiej opieki środowiskowej nie może równocześnie realizować zadań pielęgniarki opieki długoterminowej.

• Pielęgniarka poz zobowiązana jest do prowadzenia dokumentacji medycznej z realizacji pielęgniarskiej opieki środowiskowej zgodnie ze wzorem określonymi w załącznikach nr 8, 11, 12 i 13 do zarządzenia oraz do przechowywania i udostępniania jej na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna.

• Pielęgniarka zobowiązana jest do udzielania kompleksowych, pielęgniarskich świadczeń w środowisku podopiecznego, gwarantujących zachowanie świadczeń profilaktycznych, ciągłości leczenia i pielęgnacji.

• Przy realizacji w/w zadań bez zgody płatnika nie można łączyć funkcji pielęgniarki praktyki z funkcją pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej.

• Normy ilości ubezpieczonych aktywnie zadeklarowanych

• zgodne z wojewódzkim planem zdrowotnym, nie więcej niż 2750 ubezpieczonych W uzasadnionych przypadkach, uwzględniając konieczność zapewnienia dostępności do świadczeń, maksymalna liczba ubezpieczonych może zostać ustalona indywidualnie w trybie określonym w ustawie.

• pielęgniarka środowiskowa/rodzinna z kursem kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego,

• pielęgniarka środowiskowa w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego za potwierdzonym uczestnictwem,

• pielęgniarka z minimum 3-letnim stażem pracy realizująca zadania w środowisku, która zobowiązana jest do ukończenia kursu kwalifikacyjnego w zakresie pielęgniarstwa rodzinnego w ciągu roku od rozpoczęcia realizacji umowy/kontraktu i wykonującą pracę w środowisku pod nadzorem pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej,

• wskazane inne kwalifikacje poza wymienionymi - dodatkowe kursy specjalistyczne, inne formy doskonalenia zawodowego przydatne do realizacji świadczeń zdrowotnych w zakresie POZ.

• Warunki lokalowe:

Zgodne z Rozporządzeniem MZ z dnia 9 kwietnia 2003 r w sprawie ogólnych warunków udzielania świadczeń zdrowotnych oraz trybu wyboru przez ubezpieczonego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 03.63.589), a także zgodnie z warunkami rejestracji praktyki.

• Wyposażenie:

• biurko i szafka kartoteczna przeznaczone na przechowywanie dokumentacji medycznej,

• szafka przeznaczona na przechowywanie leków, artykułów sanitarnych i innych materiałów medycznych,

• leżanka,

• środki dezynfekcyjne zgodne z normami sanitarno-epidemiologicznymi oraz możliwość utylizacji i segregacji odpadów medycznych,

• dokumentacja medyczna (Rozporządzenie MZ z dnia 1sierpnia 2003 r w sprawie rodzajów indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta, sposobu jej prowadzenia i przechowywania oraz szczegółowych warunków jej udostępniania przez pielęgniarkę, położną udzielającą świadczeń zdrowotnych. Dz. U. 03.147.1437),

• system informatyczny spełniający wymagania systemu informatycznego NFZ

• Wyposażenie nesesera pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej

• Podstawowy sprzęt i materiały jednorazowego użytku:

• zestaw do wykonywania iniekcji,

• zestaw do przetaczania płynów infuzyjnych,

• zestaw do wykonania opatrunków i podstawowy zestaw narzędzi chirurgicznych,

• pakiet ochronny przed zakażeniem.

• Zestaw przeciw wstrząsowy,

• Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi,

• Stetoskop,

• Testy do obrazowego oznaczania wartości cukru we krwi i moczu,

• Pakiet do odkażania i dezynfekcji.

• Dostępność do świadczeń

• Realizacja kompleksowej opieki nad podopiecznym w zakresie zgodnym z godzinami funkcjonowania praktyki (w tym minimum 6 godz. pracy w środowisku) następuje od poniedziałku do piątku od godz. 8.00 do godz. 18.00 z zapewnieniem ciągłości terapii i pielęgnacji nad przewlekle i obłożnie chorym w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy.

• W schorzeniach ostrych i nagłych zachorowaniach świadczenia w dniu zgłoszenia

• W schorzeniach przewlekłych w terminie uzgodnionym z ubezpieczonym.

• Rejestracja pacjentów odbywa się może w każdej formie: osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem osoby trzeciej.

• Zabrania się limitowania przyjęć ubezpieczonych

• W czasie wyznaczonym do udzielania świadczeń w zakresie POZ pielęgniarka POZ udziela wyłącznie te świadczenia.

Położna środowiskowa/rodzinna

Położna środowiskowa/rodzinna zobowiązana jest do udzielania kompleksowych, świadczeń zdrowotnych w środowisku podopiecznego z zakresu pielęgnacyjnej opieki położniczo - ginekologicznej, gwarantujących zachowanie ciągłości świadczeń profilaktycznych, pielęgnacji i leczenia.

• Normy ilości ubezpieczonych aktywnie zadeklarowanych.

• zgodne z wojewódzkim planem zdrowotnym, nie więcej niż 6600 osób(noworodki i niemowlętami obu płci w wieku do 2 miesiąca życia i populacji żeńskiej). W uzasadnionych przypadkach, uwzględniając konieczność zapewnienia dostępności do świadczeń, maksymalna liczba ubezpieczonych może zostać ustalona indywidualnie w trybie określonym w ustawie.

• Wymagane kwalifikacje

• magister położnictwa,

• położna środowiskowa/rodzinna po specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa środowiskowego i/lub rodzinnego dla położnych,

• położna środowiskowa/rodzinna po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa środowiskowego i/lub rodzinnego dla położnych

• położna w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych lub w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych za potwierdzonym uczestnictwem,

• położna z minimum 3 - letnim stażem pracy, która zobowiązana jest do ukończenia kursu kwalifikacyjnego w zakresie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych w ciągu roku od rozpoczęcia realizacji umowy/kontraktu

• wskazane kwalifikacje poza wymienionymi -dodatkowe kursy specjalistyczne, inne formy doskonalenia zawodowego przydatne do realizacji świadczeń zdrowotnych.

• Warunki lokalowe:

Zgodne z Rozporządzeniem MZ z dnia 9 kwietnia 2003 r w sprawie ogólnych warunków udzielania świadczeń zdrowotnych oraz trybu wyboru przez ubezpieczonego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej( Dz. U. 03.63.589), a także zgodnie z warunkami rejestracji praktyki.

• Wyposażenie:

• biurko i szafka kartoteczna przeznaczone na przechowywanie dokumentacji medycznej,

• szafka przeznaczona na przechowywanie leków, artykułów sanitarnych i innych materiałów medycznych,

• leżanka,

• środki dezynfekcyjne zgodne z normami sanitarno-epidemiologicznymi oraz możliwość utylizacji i segregacji odpadów medycznych,

• dokumentacja medyczna (Rozporządzenie MZ z dnia 1 sierpnia 2003 r w sprawie rodzajów indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta, sposobu jej prowadzenia i przechowywania oraz szczegółowych warunków jej udostępniania przez pielęgniarkę, położną udzielającą świadczeń zdrowotnych. Dz. U. 03.147.1437)

• system informatyczny spełniający wymagania systemu informatycznego NFZ.

• Wyposażenie nesesera położnej środowiskowej/rodzinnej

• .Podstawowy sprzęt i materiały jednorazowego użytku:

• zestaw do wykonywania iniekcji,

• zestaw do przetaczania płynów infuzyjnych,

• zestaw do wykonania opatrunków i podstawowy zestaw narzędzi chirurgicznych,

• pakiet ochronny przed zakażeniem.

• Zestaw przeciwwstrząsowy,

• Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi,

• Stetoskop, słuchawka położnicza,

• Testy do obrazowego oznaczania wartości cukru we krwi i moczu,

• Pakiet do odkażania i dezynfekcji,

• Zestaw do pielęgnacji noworodka,

• Zestaw do porodu domowego.

• Dostępność do świadczeń

• Realizacja kompleksowej położniczej opieki nad podopiecznym w zakresie zgodnym z godzinami funkcjonowania praktyki ( w tym minimum 6 godz. pracy w środowisku) następuje od poniedziałku do piątku od godz. 8.00 do godz. 18.00 z zapewnieniem ciągłości terapii i pielęgnacji z realizacji w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy.

• W schorzeniach ostrych i nagłych zachorowaniach świadczenie w dniu zgłoszenia.

• W schorzeniach przewlekłych w terminie uzgodnionym z ubezpieczonym.

• Rejestracja pacjentów odbywać się może w każdej formie: osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem osoby trzeciej.

• Zabrania się limitowania przyjęć ubezpieczonych

• W czasie wyznaczonym do udzielania świadczeń w zakresie POZ położna POZ udziela wyłącznie te świadczenia.

Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania

Zgodnie z Rozporządzeniem MZ z dnia 25.czerwca.2003 r w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U.03.130.1196.) pielęgniarka środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania realizuje świadczenia ubezpieczonym w środowisku nauczania i wychowania.

• Normy ilości ubezpieczonych aktywnie zadeklarowanych. zgodne z wojewódzkim planem zdrowotnym nie więcej niż 880 uczniów. Liczba ta powinna być mniejsza w szkołach specjalnych - zależna od rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczniów (ustalona indywidualnie,) Pielęgniarka środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania obejmuje opieką dzieci w wieku od 6 r.ż do 18/19 r.ż wg rocznika od klasy 0 do klasy ostatniej szkoły ponadgimnazjalnej. W uzasadnionych przypadkach, uwzględniając konieczność zapewnienia dostępności do świadczeń, maksymalna liczba ubezpieczonych może zostać ustalona indywidualnie w trybie określonym w ustawie.

Wymagane kwalifikacje

• magister pielęgniarstwa,

• pielęgniarka ze specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa środowiskowego w środowisku nauczania i wychowania,

• pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym dla pielęgniarek środowiskowych w środowisku nauczania i wychowania,

• pielęgniarka w trakcie kursu kwalifikacyjnego dla pielęgniarek środowiskowych w środowisku nauczania i wychowania, w trakcie specjalizacji za potwierdzonym uczestnictwem,

• pielęgniarka z minimum 3-letnim stażem pracy, która zobowiązana jest do ukończenia kursu kwalifikacyjnego zakresie pielęgniarstwa środowiskowego w środowisku nauczania i wychowania w ciągu roku od rozpoczęcia umowy i wykonującą świadczenia zdrowotne pod nadzorem,

• wskazane kwalifikacje poza wymienionymi -dodatkowe kursy specjalistyczne i inne formy doskonalenia zawodowego przydatne do realizacji świadczeń zdrowotnych,

• higienistka szkolna.

Warunki lokalowe: Gabinet profilaktyki w szkole utworzony zgodnie z Art. 91 ust 4 pt. 2 ustawy z dnia 27.06. 2003r o zmianie ustawy o systemie oświaty o raz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U Nr 137 poz.1304) , a w przypadku braku gabinetu w szkole dopuszcza się udzielanie świadczeń w poradni POZ.

Wyposażenie:

• waga medyczna ze wzrostomierzem,

• leżanka,

• biurko i szafka kartoteczna przeznaczone na przechowywanie dokumentacji medycznej,

• szafka przeznaczona na przechowywanie leków, artykułów sanitarnych i innych materiałów medycznych,

• przenośna apteczka,

• aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi z kompletem mankietów dla dzieci i dorosłych,

• stetoskop,

• tablice Snellena do badania ostrości wzroku,

• tablice Ischihary do badania widzenia barw,

• tablice - siatki centylowe wzrostu i masy ciała,

• zestaw przeciwwstrząsowy,

• chłodziarka,

• środki dezynfekcyjne zgodne z normami sanitarno-epidemiologicznymi oraz możliwość utylizacji i segregacji odpadów medycznych,

• dokumentacja medyczna zgodna z aktualnymi aktami prawnymi,

• system informatyczny spełniający wymagania systemu informatycznego NFZ.

Dostępność do świadczeń

• Realizacja pielęgniarskich świadczeń następuje w środowisku nauczania i wychowania lub w sytuacji tego wymagającej w zakładzie opieki zdrowotnej (w gabinecie lekarza POZ na którego liście zapisany jest uczeń).

• Pielęgniarka środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania zapewnia dostępność do świadczeń od poniedziałku do piątku w wymiarze czasu odpowiadającym liczbie uczniów/wychowanków poprzez:

• godziny otwarcia gabinetu profilaktyki w szkole/placówce wg planu pracy,

• planu godzin lekcyjnych objętych programem zdrowotnym,

• organizację form promocji zdrowia i profilaktyki chorób,

• planu badań przesiewowych, szczepień ochronnych.

Charakterystyka pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej.

Zobowiązana jest do udzielania kompleksowych, pielęgniarskich świadczeń w środowisku podopiecznego, gwarantujących zachowanie świadczeń profilaktycznych, ciągłości leczenia i pielęgnacji.

Przy realizacji w/w zadań bez zgody płatnika nie można łączyć funkcji pielęgniarki praktyki z funkcją pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej.

Normy ilości ubezpieczonych aktywnie zadeklarowanych Zgodne z wojewódzkim planem zdrowotnym, nie więcej niż 2750 ubezpieczonych W uzasadnionych przypadkach, uwzględniając konieczność zapewnienia dostępności do świadczeń, maksymalna liczba ubezpieczonych może zostać ustalona indywidualnie w trybie określonym w ustawie.

Finansowanie Stawka kapitacyjna w zakresie świadczeń pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej zawiera koszty udzielania świadczeń przez pielęgniarki z podziałem na grupy wiekowe, z uwzględnieniem wskaźnika demograficznego dla ubezpieczonych w następujących przedziałach wiekowych:

• od 0 do 6 r.ż - wskaźnik 1,3

• od 7 r.ż do 65 r.ż wskaźnik 1,0 (stawka bazowa)

• powyżej 65 r.ż i wskaźnik 1,7

Wymagane kwalifikacje:

• magister pielęgniarstwa,

• pielęgniarka ze specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa środowiskowego i/lub rodzinnego,

• pielęgniarka środowiskowa/rodzinna z kursem kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego,

• pielęgniarka środowiskowa w trakcie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub w trakcie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego za potwierdzonym uczestnictwem,

• pielęgniarka z minimum 3-letnim stażem pracy realizująca zadania w środowisku, która zobowiązana jest do ukończenia kursu kwalifikacyjnego w zakresie pielęgniarstwa rodzinnego w ciągu roku od rozpoczęcia realizacji umowy/kontraktu i wykonującą pracę w środowisku pod nadzorem pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej,

• wskazane inne kwalifikacje poza wymienionymi - dodatkowe kursy specjalistyczne, inne formy doskonalenia zawodowego przydatne do realizacji świadczeń zdrowotnych w zakresie POZ.

Warunki lokalowe: Zgodne z Rozporządzeniem MZ z dnia 9 kwietnia 2003 r w sprawie ogólnych warunków udzielania świadczeń zdrowotnych oraz trybu wyboru przez ubezpieczonego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 03.63.589), a także zgodnie z warunkami rejestracji praktyki.

Wyposażenie:

• biurko i szafka kartoteczna przeznaczone na przechowywanie dokumentacji medycznej,

• szafka przeznaczona na przechowywanie leków, artykułów sanitarnych i innych materiałów medycznych,

• leżanka,

• środki dezynfekcyjne zgodne z normami sanitarno-epidemiologicznymi oraz możliwość utylizacji i segregacji odpadów medycznych,

• dokumentacja medyczna (Rozporządzenie MZ z dnia 1sierpnia 2003 r w sprawie rodzajów indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta, sposobu jej prowadzenia i przechowywania oraz szczegółowych warunków jej udostępniania przez pielęgniarkę, położną udzielającą świadczeń zdrowotnych. Dz. U. 03.147.1437),

• system informatyczny spełniający wymagania systemu informatycznego NFZ

Wyposażenie nesesera pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej

• Podstawowy sprzęt i materiały jednorazowego użytku:

• zestaw do wykonywania iniekcji,

• zestaw do przetaczania płynów infuzyjnych,

• zestaw do wykonania opatrunków i podstawowy zestaw narzędzi chirurgicznych,

• pakiet ochronny przed zakażeniem.

• Zestaw przeciw wstrząsowy,

• Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi,

• Stetoskop,

• Testy do obrazowego oznaczania wartości cukru we krwi i moczu,

• Pakiet do odkażania i dezynfekcji.

Dostępność do świadczeń

• realizacja kompleksowej opieki nad podopiecznym w zakresie zgodnym z godzinami funkcjonowania praktyki (w tym minimum 6 godz. pracy w środowisku) następuje od poniedziałku do piątku od godz. 8.00 do godz. 18.00 z zapewnieniem ciągłości terapii i pielęgnacji nad przewlekle i obłożnie chorym w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy.

• w schorzeniach ostrych i nagłych zachorowaniach świadczenia w dniu zgłoszenia

• w schorzeniach przewlekłych w terminie uzgodnionym z ubezpieczonym.

• rejestracja pacjentów odbywa się może w każdej formie: osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem osoby trzeciej.

• zabrania się limitowania przyjęć ubezpieczonych

• w czasie wyznaczonym do udzielania świadczeń w zakresie poz pielęgniarka poz udziela wyłącznie te świadczenia.

Zakres kompetencji pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej

Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad jednostką, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania z uwzględnieniem miejsca wykonywania świadczenia obejmując opieką:

• zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku,

• osoby niepełnosprawne,

• osoby w stanie terminalnym.

W realizacji świadczeń zdrowotnych pielęgniarka środowiskowa/rodzinna współpracuje z:

• lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej/rodzinnym,

• pielęgniarką w środowisku nauczania i wychowania,

• położną środowiskową/rodzinną,

• pielęgniarką/położną praktyki,

• pielęgniarką opieki długoterminowej,

• innymi Świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych,

• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia rodziny.

1. Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna działa w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. która sianowi najbardziej istotny element systemu opiek: nad zdrowiem, realizowanej w środowisku życia i zamieszkania. Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna posiada wiedze w zakresie:

• podstaw i zasad polityki społecznej i polityki zdrowotnej

• organizacji i funkcjonowania opieki zdrowotnej roli i zadań podstawowej opieki zdrowotnej

• oraz posiada znajomość:

• modeli organizacji i finansowania świadczeń zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej '

• podstaw prawnych regulujących udzielanie świadczeń zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej

• zagadnień dotyczących działalności organizacji pozarządowych mogących współdziałać na rzecz zdrowia rodziny i jej członków

• zasad współpracy w 7xspo!e opieki zdrowotnej

• zasad współpracy z placówkami lecznictwa stacjonarnego i specjalistycznego

2. Pielęgniarka środowiskowa/rodzina jest profesjonalistką, o wysokim poziomie etyczno/moralnym. realizując swoje zadania zgodnie z kodeksem etyki zawodowej.

Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna posiada znajomość:

• kodeksu etyki zawodowej

• zasad współżycia społecznego

• zasad pracy zespołowej i współpracy w zespole terapeutycznym

• zakresu odpowiedzialności zawodowej i cywilnej

3. Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna realizuje zadania z poszanowaniem godności osoby i uznaniem rodziny i jej członków za podmioty działające na rzecz swego zdrowia.\

Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna jest zobowiązana do:

• aktualizacji posiadanej wiedzy pielęgniarskiej i ogólnomedycznej

• aktualizacji posiadanej wiedzy z zakresu nauk humanistycznych i społecznych

• zdobywania wiedzy i umiejętności w zakresie specyficznych problemów zdrowotnych jej podopiecznych

• współdziałania z innymi członkami zespołu w wypracowaniu wspólnej strategii działań w rozkazywaniu problemów podopiecznych.

4. Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna reprezentuje interesy osób zdrowych, chorych i niepełnosprawnych, rodziny i społeczności lokalnej oraz działa w sposób odpowiedzialny za stan zdrowia swoich podopiecznych.

Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna posiada wiedzę w zakresie rodziny, jej funkcjonowania i wracania do zdrowia jej członków oraz posiada znajomość zasad i umiejętności ich stosowania w zakresie:

• wspierania rodziny i poszczególnych jej członków w korzystaniu z systemu opieki zdrowotnej, z pomocy organizacji pozarządowych i innych systemów i środowisk wspierających zdrowie

• podejmowania działań koordynujących profesjonalną opiekę i nieprofesjonalne wsparcie nu rzecz rodziny i poszczególnych jej członków.

5. Zadania pielęgniarki środowiskowej rodzinnej obejmują.:

1. Bezpośrednią pielęgnację w zdrowiu, w sytuacjach ryzyka zdrowotnego, w chorobie i ograniczonej sprawności.

Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna posiada pełnomocnictwo w zakresie:

• planowania i realizacji całości opieki pielęgniarskiej

• realizacji podstawowych programów promocji zdrowia i programów profilaktyki chorób

• wspierania rodziny w organizowaniu środowiska domowego sprzyjającego zdrowiu

• przygotowania i wspierania rodziny w opiece świadczonej na rzecz jej członków

• inicjowania, przygotowania i aktywizowania jednostki do samoopiaki

• zapewnienia profesjonalnej opieki nad osobami leczonymi w domu, przewlekle chorymi, przygotowywanymi do leczenia szpitalnego, a także po leczeniu szpitalnym

• realizowania wybranych świadczeń w zakresie pielęgniarskiej opieki specjalistycznej, których zakres jest uzależniony od posiadanej wiedzy i doświadczenia zawodowego, wyposażenia stanowiska pracy oraz uwarunkowali. środowisk

• wspierania rodziny w opiece nad osobą w stanie terminalnym oraz kontynuacji wsparcia i organizacji środowiska wspierającego rodzinę po utracie członka rodziny.

1. Edukację zdrowotną , w tym konsultacje i doradztwo na rzecz osoby, rodziny i jej członków w sprawach zdrowia, a w szczególności w zakresie promocji zdrowia, zapobiegania chorobom, postępowania w chorobie i prowadzonej terapii z uwzględnieniem zapobiegania nawrotom i powikłaniom choroby oraz radzenia sobie w życiu z chorobą, w rehabilitacji.

Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna posiada umiejętność:

• zasad konstruowania środowiskowych, rodzinnych i indywidualnych programów promocji zdrowia

• zasad i metod edukacji zdrowotnej, doradztwa zawodowego

• opracowania i zweryfikowania programów promocji zdrowia, profilaktyki wybranych chorób

• wyboru metody i postępowania edukacyjnego i doradztwa w zależności od typu odbiorcy

• udzielania porad i konsultacji w zakresie:

• zasad samoopieki i samopielęgnacji w zdrowiu i chorobie

• zasad pielęgnacji osób obłożnie i przewlekle chorych, niepełnosprawnych oraz zapobiegania i nawrotom i powikłaniom choroby

• wspierania i mobilizowania do samodzielnego, aktywnego i twórczego życia osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych

• podstawowych ćwiczeń usprawniających i zabezpieczających przed wtórnymi zmianami ograniczającymi sprawność.

1. Współdziałanie z pozostałymi pracownikami podstawowej opieki zdrowotnej. zakładami opieki zdrowotnej oraz innymi profesjonalistami i nieprofesjonalistami, w tym również z systemami społecznego wsparcia wspomagającego i wspierającego rodzinę ! zdrowie jej członków.

Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna posiada znajomość: posiada znajomość:

• rodzajów i źródeł społecznego wsparcia

• rodzajów i zasad organizacji lokalnych grup wsparcia

Oraz posiada umiejętność:

• wskazania systemów społecznego wsparcia i organizacji wspomagających rodzinę. w sytuacji choroby i niepełnej sprawności

• wskazania rodzaju wsparcia niezbędnego dc wzmocnienia potencjale jednostki i rodziny

1. Działa »a rzecz rozwoju praktyki pielęgniarskiej.

Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna posiada znajomość podstawowych teorii pielęgnowania oaz postacią umiejętność:

• dokonywania wyboru właściwego modelu i teorii pielęgnowania w zależności od ogólnej sytuacji rodziny i sianu zdrowia jej członków

• wdrażania i aktualizowania szczegółowych standardów opieki pielęgniarskiej

• gromadzenia i systematyzowania doświadczeń z własnej praktyki pielęgniarskiej i ich analizowania w odniesieniu do wybranych teorii/modeli pielęgnowania

• wdrażania zmian w praktyce zawodowej i uczestniczenia w działaniach na rzecz jakości opieki

• uczestniczenia w badaniach naukowych

6. Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna realizuje zadania zgodnie z aktualnym poziomem wiedzy posiadaną wiedzą i umiejętnościami zawodowymi oraz obowiązującymi standardami praktyki zawodowej.

7. Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna realizuje zadania wykorzystując przyjęte w pielęgniarstwie zasady i metody pracy.

Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna posiada znajomość i umiejętność zastosowania w praktycznym działaniu;

• metody procesu pielęgnowania

• metody pracy środowiskowej

Oraz posiada umiejętność wykorzystania:

• obowiązującej dokumentacji medycznej

• dokumentacji do prowadzenia badań naukowych

• wyników badań naukowych do praktyki pielęgniarskiej.

Charakterystyka procesu pielęgnowania w rodzinie.

Genogram - graficzny zapis za pomocą ustalonych znaków. Przedstawia reakcje zachodzące miedzy członkami rodziny, sytuację zdrowotna rodziny oraz jej sytuację bytową. Metoda ta bardzo często jest stosowana w psychiatrii. Jest to schemat podobny do drzewa genealogicznego, w którym można umieścić informacje, o co najmniej trzech pokoleniach badanej rodziny. Dzięki tej metodzie można również określić różnego rodzaju relacje, jakie zachodzą między jej członkami. Genogram nie powinien być traktowany jako test czy skala, dzięki której możemy zbadać pewna rodzinę. Pozwala on jednak zorientować się, jakie mogą być uwarunkowania pewnych zachowań. Metoda ta wywodzi się z teorii systemów rodzinnych Bowena. Według niego jest to „wielogeneracyjny przekaz wzorców rodzinnych”. Dzięki temu można w pewnym stopniu zorientować się, czym spowodowane są pewne zachowania i pozwoli pewne z nich przewidzieć.

Na dobre wykonanie genogram muszą się składać pewne trzy elementy

• Rysowanie struktury rodziny.

• Zbieranie informacji,

• Nanoszenie relacji rodzinnych.

Samo rysowanie odbywa się poprzez graficzne pewnego rodzaju ujednolicone formy zapisu. Każdy z nich pomaga w precyzyjnym określeniu, kto jest, kim bez dodatkowych opisów. Jednocześnie należy zbierać informacje na temat danej rodziny. Nie chodzi tutaj o opisywanie wyglądu poszczególnych osób, lecz informacje te dotyczą ważnych dat w życiu poszczególnych osób - śmierci, rozwodu, separacji, ale również płci czy wieku. Można również umieścić tutaj informacje dotyczące samobójstw, nałogów, chorób zwłaszcza dziedzicznych i psychicznych, czy problemów szkolnych, zawodowych i emocjonalnych. Mówiąc o nanoszeniu relacji na nasze drzewo opieramy się przede wszystkim na wypowiedziach poszczególnych członków. Najbardziej będą nas interesowały trzy konteksty funkcjonowania:

• aktualna sytuacja, (co ostatnio się wydarzyło);

• szerszy, (kto z dalszej rodziny wie o problemach…);

• społeczny, („system społecznego podtrzymywania rodziny” przykładem jest nadawanie imion, kto i dlaczego takie).

Znaki przyjęte w graficznym zapisie rodziny można podzielić na trzy grupy:

• znaki zawierające informacje o cechach strukturalnych rodziny

• znaki informujące o występujących w rodzinie chorobach, stanach niepełnej sprawności, dysfunkcjach i patologiach społecznych

• znaki informujące o podstawowych więziach emocjonalnych istniejących między członkami rodziny lub wspólnoty mieszkaniowej”.

• Zapis graficzny rodziny powinien zawierać informacj4e o trzech pokoleniach, to znaczy: dziadkach, rodzicach i dzieciach - zasada ta obowiązuje bez względu na to czy osoby znajdujące się w strukturze rodziny w poszczególnych pokoleniach są jednocześnie członkami tzw wspólnoty zamieszkania. Linia przerywana otaczająca część osób z całej rodziny oznacza właśnie wspólnotę mieszkaniową.

• W zapisie graficznym powinny znaleźć się informacje o wszystkich członkach wspólnoty mieszkaniowej, bez względu na stopień pokrewieństwa tych osób. Informacja o tym, kto z kim mieszka jest istotna ze względu na charakter i zakres różnych działań podejmowanych w tym środowisku przez pielęgniarkę.

• Graficznie są zarejestrowane następujące informacje o rodzinie (wspólnocie mieszkaniowej):

• rodzinne występowanie chorób we wszystkich kolejnych pokoleniach;

• obecność innych chorób i dysfunkcji, które mają znaczenie w analizie rodzinnego występowania chorób, lecz nie ulegają powtórzeniu, są istotne ze względu na ocenę wydolności, samodzielności, sprawności poszczególnych osób - członków rodziny jak i całej rodziny

• istnienie innych obciążeń i patologii (społecznej) mogących mieć wpływ na wydolnośc pielęgnacyjno opiekuńczą rodziny

• więzi emocjonalne (negatywne i pozytywne) istniejące między członkami wspólnoty zamieszkania (rodzinnej)

• Zapis graficzny rodziny powinien być uaktualniany w sytuacji zmian w strukturze rodziny (zgon, narodziny, rozwód).

Proces pielęgnowania to usystematyzowane stosowanie przez pielęgniarkę rozpoznawanie stanu biopsychospołecznego jednostki i środowiska oraz podejmowanie celowych i planowych działań wynikających z wcześniejszego rozpoznawania, a także oceniania uzyskanych wyników.

Proces pielęgnowania w opiece środowiskowej składa się z 4 etapów:

• gromadzenie danych

• diagnoza pielęgniarska

• planowanie działań (interwencji)

• realizacja plano opieki

• ocena (ewaluacja)

Proces pielęgnowania w opiece środowiskowej odnosi się do całej rodziny, nie tylko do jednostki. W ośrodku poz istnieją odpowiednie dokumenty. W wywiadzie uwzględnia się zapis graficzny (genogram) rodziny. Jest to zapis graficzny za pomocą umownych znaków. Opisuje on sytuację zdrowotna rodziny, bytową, relacje miedzy członkami rodziny.

Proces pielęgnowania realizowany w środowisku podopiecznego i jego rodziny umożliwia pielęgniarce środowiskowo - rodzinnej:

• formułowanie poszerzonej diagnozy pielęgniarskiej, co istotnie powiększa możliwości działań medycznych w zespole

• prowadzenie ciągłej opieki nad rodziną dzięki czemu możliwa jest weryfikacja działań pielęgnacyjnych

• systematyczna obserwacja efektów pielęgnowania, edukacji, rehabilitacji i leczenia

• formułowanie indywidualnych i rodzinnych zasad promowania zdrowia i prewencji chorób

• poszerzania własnych zasobów wiedzy

• realizację założonej opieki pielęgniarskiej

• zastosowanie współczesnych metod pielęgnowania w codziennej praktyce

• gromadzenie i systematyzowanie doświadczenia z własnej praktyki pielęgniarskiej

• uczestnictwo w badaniach naukowych

Celem procesu pielęgnowania w rodzinie może być pielęgnacja zdrowia (promowanie zdrowia) poprzez:

• wzmacnianie pozytywnych zachowań jej członków i przyjętych prawidłowych wzorów

• diagnozowanie zagrożenia zdrowia, czynników ryzyka występujących w rodzinie

• ukazywanie możliwości i mobilizowanie do podejmowania działań likwidujących te zagrożenia

• kształtowanie umiejętności chęci do aktywnego, twórczego życia, nawet w sytuacji istniejących zagrożeń, deficytów

• motywowanie, doradztwo i wspieranie w podejmowaniu i wprowadzaniu zmian pozytywnych dla zdrowia.

Różnice między pielęgnowaniem tradycyjnym a procesem pielęgnowania

PIELĘGNOWANIE TRADYCYJNE	PROCES PIELĘGNOWANIA
Opieka pielęgniarska jest najczęściej oparta na diagnozie lekarskiej. Pielęgniarka w pracy z pacjentem jest podporządkowana zleceniom lekarskim. Główną troską pielęgniarki jest szybkie i bezbłędne wykonywanie zleceń lekarskich. Działania pielęgniarki koncentrują się na zleceniu lekarskim.	Zakres i charakter opieki pielęgniarskiej jest wyznaczony przez rozpoznanie stanu pacjenta/rodziny/ społeczności lokalnej i określenie rzeczywistych deficytów oraz wydolności pielęgnacyjno/opiekuńczej rodziny i społeczności lokalnej Pielęgniarka pracuje jako samodzielny specjalista w zakresie pielęgnowania, współpracuje z pacjentem, rodziną, osobami mu bliskimi oraz z członkami zespołu terapeutycznego także z różnymi podmiotami działającymi na rzecz określonej społeczności Główną troską pielęgniarki jest opieka nad człowiekiem jako całością, jednością biopsychospołeczną (nie wyklucza to jednak jej współudziału w procesie leczenia). Działanie pielęgniarki jest planowym krokiem w procesie pielęgnowania, ma przybliżać do zmiany rozpoznanego stanu (w niektórych przypadkach do utrzymania go lub pogłębienia). Ma aktywizować lokalną społeczność do działań na rzecz zdrowia.
Opieka pielęgniarska koncentruje się na chorobie i jej likwidacji. Opieka pielęgniarska ma charakter rutynowy Opieka pielęgniarska jest realizowana zazwyczaj bez udziału samego pacjenta, rodziny i/lub bliskich mu osób. Lekarz i pielęgniarka ustalają (lub robi to sam lekarz), co dla pacjenta w zakresie opieki będzie najlepsze i najistotniejsze. Przy zlecaniu pielęgniarce zabiegów do wykonania u danego pacjenta (pielęgnacyjnych i leczniczych) nie uwzględnia się jej indywidualnych kwalifikacji, wiedzy, umiejętności, możliwości i zdolności.	Opieka pielęgniarska koncentruje się na człowieku rozumianym jako całość, jedność biopsychospołeczna umiejscowiona w określonej społeczności. Opieka pielęgniarska jest oparta na planie sformułowanym na podstawie dokonanego przez pielęgniarkę rozpoznania stanu pacjenta i jego środowiska. Opieka pielęgniarska jest realizowana przy aktywnym udziale pacjenta, rodziny i/lub osób mu bliskich. Pacjent i rodzina są zachęcani do świadczenia samoopieki i opieki nieprofesjonalnej. Ustalenie priorytetów dotyczących opieki odbywa się wspólnie z pacjentem, rodziną i/lub osobami mu bliskimi.
Samodzielna praca poszczególnych pielęgniarek jest oparta na planie leczenia. Wszelkie dyskusje merytoryczne dotyczą leczenia - nie przyczynia się to do lepszego zrozumienia aktualnego stanu pacjenta i jego środowiska oraz do pogłębienia wiedzy zawodowej pielęgniarki Zbiorowa odpowiedzialność za wyniki pielęgnowania (prowadzi to do przypadkowych zmian w postępowaniu z pacjentem) Mały wkład do nauki o pielęgnowaniu.	Przy zlecaniu pielęgniarce zabiegów do wykonania u danego pacjenta bierze się pod uwagę jej indywidualne kwalifikacje, wiedzę, umiejętności, a w niektórych sytuacjach predyspozycje i cechy osobowościowe. Samodzielna praca poszczególnych pielęgniarek jest oparta na planie pielęgnowania. 10. Indywidualna odpowiedzialność pielęgniarki za pacjenta i środowisko. Rozwijanie pielęgniarstwa jako nauki poprzez systematyczne gromadzenie danych pozwalających na wyciąganie wniosków na przyszłość, na formułowanie uogólnień i praw.

Charakterystyka stanowiska pracy pielęgniarki praktyki lekarza rodzinnego,

Pielęgniarka praktyki - zakres zadań i obowiązków pielęgniarki pracującej w zespole lekarza rodzinnego/specjalisty w poz / w zakładzie opieki zdrowotnej. Pielęgniarka realizuje powierzone zadania wykorzystując wiedzę i umiejętności wynikające z przygotowania zawodowego, obowiązujących uregulowań prawnych oraz standardów teorii i praktyki pielęgniarskiej. Pielęgniarka praktyki realizuje świadczenia zdrowotne w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki chorób, świadczeń diagnostycznych, pielęgnacyjnych , współdziała w realizacji świadczeń leczniczych, a także realizuje zadania związane z organizacją pracy w praktyce lekarza rodzinnego/specjalisty/lekarza poz. Pielęgniarka praktyki pracuje w systemie uzgodnionym z pracodawcą.

Zadania dotyczące promocji zdrowia i profilaktyki chorób:

• prowadzi, we współdziałaniu z lekarzem, poradnictwo dla osób zdrowych, zagrożonych chorobą, chorych,

• wykonuje szczepienia ochronne zgodnie z kalendarzem szczepień (w sytuacji, gdy lekarz obejmuje opieką również dzieci), szczepienia ponadstandardowe,

• wykonuje badania przesiewowe,

• uczestniczy w profilaktycznych badaniach lekarskich,

• współdziała z innymi profesjonalistami i instytucjami w realizacji zadań a zwłaszcza Narodowego Programu Zdrowia i lokalnie realizowanych programów profilaktyki chorób,

• dba o aktualizację różnych form oświatowo-zdrowotnych - we współdziałaniu z terenową stacją sanitarno-epidemiologiczną.

Zadania dotyczące opieki nad chorym:

• we współdziałaniu z lekarzem prowadzi poradnictwo dla osób chorych a także dla członków ich rodzin,

• współdziała z pielęgniarkami i położnymi środowiskowymi-rodzinnymi, w domowej specjalistycznej opiece pielęgniarskiej przewlekle chorych i niepełnosprawnych,

• pobiera materiał do badań diagnostycznych,

• realizuje na zlecenie lekarza testy kliniczne, badania diagnostyczne, a także pomiary antropometryczne i mierzy podstawowe czynności życiowe w gabinecie zabiegowym,

• wykonuje zlecenia lekarskie w gabinecie zabiegowym,

• kompletuje, aktualizuje sprzęt medyczny, leki, środki dezynfekcyjne oraz niezbędne zestawy do zabiegów,

• asystuje podczas badań i zabiegów wykonywanych przez lekarza,

• sprawuje opiekę nad pacjentami zgłaszającymi się do poradni,

• udziela pierwszej pomocy medycznej w wypadkach, urazach i stanach nagłego zagrożenia życia,

• przeprowadza wywiad i odnotowuje dane w dokumentach medycznych pacjenta.

Zadania związane z organizacją pracy:

• prowadzi rejestr osób i wizyt domowych do lekarza w każdej formie (osobiście przez zainteresowanych, przez osoby trzecie, telefonicznie),

• uzgadnia terminy badań i konsultacji specjalistycznych dla chorych objętych opieką,

• przygotowuje gabinety i sprzęt zabiegowy do przyjmowania pacjentów,

• prowadzi obowiązującą dokumentację medyczną,

• gospodaruje szczepionkami lekami, sprzętem medycznym i materiałem opatrunkowym,

• wdraża zmiany w praktyce pielęgniarskiej i uczestniczy w działaniach na rzecz poprawy jakości świadczonych usług,

• wdraża szczegółowe standardy opieki pielęgniarskiej,

• ustawicznie podnosi kwalifikacje zawodowe.

Pielęgniarka może wykonywać inne zadania zgodne z kwalifikacjami uzgodnione z pracodawcą/zleceniodawcą przed podpisaniem umowy.

Ukończone kursy - szczepień ochronnych, EKG i inne niezbędne do wykonywania zadań w POZ.

Pielęgniarka praktyki realizuje świadczenia w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki chorób, świadczeń diagnostycznych i pielęgnacyjnych, współdziała w realizacji świadczeń leczniczych oraz realizuje zadania związane z organizacją pracy w praktyce lekarza POZ.

Warunki lokalowe Zgodne z Rozporządzeniem MZ z dnia 9 kwietnia 2003 r w sprawie ogólnych warunków udzielania świadczeń zdrowotnych oraz trybu wyboru przez ubezpieczonego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 03.63.589) a także zgodnie z warunkami rejestracji praktyki.

Wyposażenie

• stół do badania ogólnolekarskiego,

• stół do badania niemowląt,

• waga medyczna dla niemowląt,

• waga medyczna ze wzrostomierzem,

• tablice do badania ostrości wzroku,

• sprzęt i pomoce do powtórzenie testów przesiewowych uczniów,

• aparat do EKG,

• aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi,

• stetoskop,

• glukometr,

• otoskop,

• podstawowy zestaw reanimacyjny,

• zestaw przeciwwstrząsowy,

• lodówka,

• lampa bakteriobójcza,

• środki dezynfekcyjne zgodne z normami sanitarno-epidemiologicznymi oraz możliwość utylizacji i segregacji odpadów medycznych,

• system informatyczny spełniający wymagania systemu informatycznego NFZ.

Co to jest wywiad środowiskowy?

Wywiad środowiskowy - gromadzenie informacji o każdym podopiecznym oraz całych rodzinach.

Pielęgniarka szczególną uwagę powinna zwrócić na występowanie:

• wysokich wartości ciśnienia tętniczego krwi

• nadmiernej masy ciała - typu ciała aneroidalnego

• palenia papierosów

• niskiej aktywności fizycznej

• przyjętych w rodzinie zwyczajów żywieniowych - błędów w żywieniu ilościowych i jakościowych

• uzależnienie od alkoholu

• nadmiernego obciążenia emocjonalnego, stresu

• podwyższonego poziomu cukru we krwi

• zwiększonego poziomu cholesterolu

• oraz występowanie objawów:

• szum w uszach

• zawroty głowy

• omdlenia

• duszność

• obrzęki kończyn dolnych

• szybkie męczenie, kołatanie serca

Dane dotyczące sytuacji psychosocjalnej pacjenta:

• sytuacja w domu i osoby ważne dla pacjenta (w tym rodzina i przyjaciele), rytm życia codziennego w ciągu doby, znaczące doświadczenia (w tym dorastanie, szkoła, służba wojskowa, praca, sytuacja finansowa, małżeństwo, przejście na emeryturę), wyznanie (jeśli ma to znaczenie), pogląd na teraźniejszość i przyszłość;

• dane dotyczące narządów i układów organizmu człowieka (szczegółowe zakresy informacji gromadzonych o poszczególnych układach organizmu człowieka zostaną zaprezentowane w kolejnych rozdziałach, w których omówiono elementy składowe badania przedmiotowego).

Sfera społecznego funkcjonowania człowieka. Dla zgromadzenia możliwie pełnych danych konieczne jest poznanie:

• pacjenta jako członka rodziny i społeczności, w skład której wchodzi i współtworzy,

• rodziny (osób bliskich), czyli tych, którzy stanowią dla niego określoną wartość, a także przeżywają wraz z nim problemy zdrowotne. To z kolei wpływa o* funkcjonowanie rodziny jako całości.

Pacjent jako członek rodziny i społeczności. Wśród poszukiwanych przez pielęgniarkę danych powinny znaleźć się takie, jak:

• wiek (przy zauważalnej różnicy pomiędzy wiekiem metrykalnym i biologicznym warto odnotować obydwie wartości; ma to dość istotne znaczenie dla planowania pielęgnowania),

• wykształcenie (pozwala na wstępną orientację jak bliskie/dalekie jest to, co pacjent zdobył w ramach wykształcenia zawodowego temu, co powinien przyswoić sobie w planowanym programie opieki),

• źródło utrzymania (stałe, okresowe; może wywierać bezpośredni wpływ na stan pacjenta/rodziny),

• zawód (obecnie coraz częściej to, czy jest czynny zawodowo),

• warunki pracy i zamieszkania (w subiektywnej ocenie pacjenta, niekiedy wraz z podaniem, na czym opiera swoje opinie oraz czy mają one wpływ na samopoczucie jego i/lub rodziny),

• dzienna aktywność (w tym czas trwania pracy i wypoczynku),

• wydolność w podstawowych czynnościach dnia codziennego (higiena własna i najbliższego otoczenia, np. wydolny, częściowo wydolny, niewydolny; jest to jedna z bardziej znaczących informacji dla potrzeb sformułowania rozpoznania pielęgniarskiego i konsekwentnie - zaplanowania takiej opieki, jakiej podopieczny potrzebuje).

Niezbędne jest także dysponowanie danymi o:

• przyzwyczajeniach, upodobaniach, nałogach pacjenta: charakter, rodzaj, subiektywny stosunek pacjenta do nich,

• rolach pełnionych przez niego w życiu: rodzinnym, zawodowym, pozazawodowym (np. rola syna - musi sprawować opiekę nad chorą matką, oprócz tego jest studentem; rola ojca - musi zagwarantować dzieciom dobry start życiowy, świadczyć pomoc swoim starym i schorowanym rodzicom; męża - pomagać żonie w prowadzeniu domu).

Zbyt wiele ról pełnionych przez jednego człowieka może spowodować stan przeciążenia, który z kolei może rzutować na samopoczucie, na aktualny stan zdrowia. Możemy dowiedzieć się, że np. dany człowiek wszedł w system opieki zdrowotnej z całym bagażem trudności, wynikających z dotychczas pełnionych ról, a w szpitalu czeka go konieczność wejścia w nową, najczęściej nieznaną mu rolę - rolę pacjenta, co -jak pokazuje praktyka - nie jest wcale łatwe. Może to wymagać rezygnacji z dotychczasowych przyzwyczajeń (np. głośnego słuchania muzyki), innego niż dotychczas sposobu zachowania (np.: chodzenia w ciągu dnia w piżamie, mówienia nieznajomym osobom o problemach zdrowotnych, często bardzo intymnych), postępowania zgodnego z oczekiwaniami pielęgniarek, lekarzy i innych członków zespołu terapeutycznego.

Rodzina pacjenta i osoby mu bliskie. Dla potrzeb pielęgnowania istotne jest dysponowanie danymi obrazującymi:

• strukturę rodziny pacjenta (np.: jedno-, dwu-, trzypokoleniowa, rodzic z dzieckiem, osoba samotna),

• wydolność opiekuńczą rodziny (można wnioskować o tym na podstawie danych obrazujących: wiek poszczególnych członków, obciążenie pracą zawodową, odległość miejsca pracy od miejsca zamieszkania itd.),

• zdolność do podjęcia opieki nad członkiem rodziny,

• relacje (więzi) pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny lub osobami mieszkającymi pod „wspólnym dachem" a pacjentem. Jest to szczególnie ważne przy planowaniu opieki, w którą będą musiały włączyć się także osoby z kręgu najbliższego pacjentowi. Nie będzie to opieka profesjonalna, czyli taka, do świadczenia której merytorycznie i praktycznie przygotowana została pielęgniarka, ale inspirowana i nadzorowana przez nią.

Definicja , cele i zadania POZ

Podstawowa opieka zdrowotna jest elementem systemu opieki zdrowotnej, zapewniającym niezbędne świadczenia zdrowotne ludziom chorym i zdrowym poprzez udzielanie świadczeń ambulatoryjnych lub domowych. Podstawowa opieka zdrowotna zaspakaja blisko 80% potrzeb zdrowotnych społeczeństwa. Jest miejscem pierwszego kontaktu pacjenta z lekarzem (pacjenta z pracownikami ochrony zdrowia), miejscem inicjowania indywidualnych działań prewencyjnych i leczniczych. Taka rola POZ. w systemie ochrony zdrowia jest zbieżna ze współczesną strategią polityki zdrowotnej i ochrony zdrowia, reprezentowaną przez Światową Organizację Zdrowia w programie ,,Zdrowie dla Wszystkich”. W skali lokalnej-zgodna z Narodowym Programem Zdrowia.

Celem ogólnym jest poprawa i zachowanie stanu zdrowia jednostek i rodzin. Celami cząstkowymi są m.in.: rozpoznawanie potrzeb zdrowotnych społeczeństwa lokalnego, wykrywanie czynników zagrożenia zdrowia, zapobieganie chorobom oraz wczesne wykrywanie odchyleń w stanie zdrowia, ich rozpoznawanie i leczenie, rehabilitacja i opieka, a także promocja zdrowia.

Zadaniem podstawowej opieki zdrowotnej jest udzielanie indywidualnych świadczeń profilaktycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych w zakładach opieki zdrowotnej, w miejscu wypadku lub nagłego zachorowania, w tym również w domu pacjenta. Do zadań poz. należy także edukacja zdrowotna i aktywizacja pacjentów oraz całej społeczności lokalnej do działania na rzecz własnego zdrowia i zdrowia rodziny oraz ochrony środowiska.

Każdej osobie ubezpieczonej w Narodowym Funduszu Zdrowia przysługują bezpłatne świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, udzielane przez jednostki POZ, które mają zawartą umowę z Oddziałem Wojewódzkim NFZ. Podstawowa Opieka Zdrowotna zapewnia świadczenia lecznicze, diagnostyczne, profilaktyczne, rehabilitacyjne oraz pielęgnacyjne z zakresu medycyny ogólnej, rodzinnej i pediatrii udzielane w miejscu zamieszkania oraz środowisku nauczania i wychowania, w warunkach ambulatoryjnych lub domowych.

W ramach POZ wyodrębnia się następujące zakresy świadczeń:

• świadczenia lekarza POZ,

• świadczenia pielęgniarki POZ,

• świadczenia położnej POZ,

• świadczenia pielęgniarki szkolnej (lub higienistki szkolnej),

• nocną i świąteczną ambulatoryjną opiekę lekarską i pielęgniarską,

• nocną i świąteczną wyjazdową opiekę lekarską i pielęgniarską,

• transport sanitarny w POZ.

Do świadczeń w POZ należą działania związane w szczególności z:

• Badaniem i poradą lekarską.

• Diagnostyką i leczeniem.

• Kierowaniem na leczenie specjalistyczne, szpitalne, uzdrowiskowe i do opieki długoterminowej (z wyjątkiem oddziału dla przewlekle chorych).

• Opieką nad zdrowym dzieckiem (Rozporządzenia MZ z dnia 10 lipca 2003 r w sprawie zakresu świadczeń zdrowotnych, w szczególności badań przesiewowych, oraz okresów w których te badania są przeprowadzane. Dz. U. 03.139.1337 zał. nr 2).

• Profilaktyczną opieką zdrowotną nad dziećmi i młodzieżą (Rozporządzenie MZ z dnia 25 czerwca 2003 r w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą. Dz. U 03.130.1196).

• Orzekaniem i opiniowaniem o stanie zdrowia (z wyłączeniem m.in. przepisów medycyny pracy ).

• Zapobieganiem urazom i chorobom poprzez profilaktykę i szczepienia ochronne określone kalendarzem szczepień.

• Opieką nad niepełnosprawnymi.

• Promocją zdrowia i profilaktyką chorób (Rozporządzenie MZ z dnia 10 lipca

• 2003 r w sprawie zakresu świadczeń zdrowotnych, w szczególności badań przesiewowych, oraz okresów w których te badania są przeprowadzane. DZ. U. 03.139.1337 zał. nr 1).

• Zadaniami pielęgniarki praktyki.

• Zadaniami pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej oraz położnej środowiskowej/rodzinnej.

• Zadaniami pielęgniarki środowiskowej w środowisku nauczania i wychowania.

Problemy polskiego systemu opieki zdrowotnej

System opieki zdrowotnej w Polsce od wielu lat przeżywa poważne trudności, które obecnie objawiają się:

• utrudnionym dostępem do lecznictwa specjalistycznego (w szczególności szpitalnego) i długimi kolejkami oczekujących na świadczenia,

• niezadowalającą jakością udzielanych świadczeń zdrowotnych,

• niskimi płacami w sektorze opieki zdrowotnej i masową emigracją specjalistycznych kadr medycznych do pozostałych krajów Unii Europejskiej,

• zadłużaniem się publicznych zakładów opieki zdrowotnej ( na koniec 2008 r. długi szpitali wyniosły 3,5 mld zł i handlem długami polskich szpitali (skupowały je głównie firmy Magellan, MW Trade i Electus).

Wśród przyczyn generujących problemy najważniejszymi są:

• niewystarczający poziom finansowania systemu ze środków publicznych,

• monopsoniczna pozycja publicznego płatnika (NFZ),

• brak zdefiniowanego zakresu świadczeń dostępnych w ramach ubezpieczenia w NFZ,

• nieprzejrzysta polityka w zakresie refundacji leków,

• brak regulacji prawnych pozwalających na wprowadzenie dodatkowych (komercyjnych) ubezpieczeń zdrowotnych,

• ułomna, nieefektywna forma prawna, w jakiej funkcjonują publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SPZOZ),

• niewystarczające kwalifikacje kadr zarządzających publicznymi jednostkami opieki zdrowotnej,

• mocno ograniczona odpowiedzialność organów założycielskich szpitali publicznych za ich zobowiązania finansowe,

• brak sprawnego, zintegrowanego systemu informatycznego w opiece zdrowotnej.

Jednostki organizacyjne POZ

Uczestników systemu (interesariuszy, ang. stakeholders) można podzielić na następujące kategorie:

• świadczeniobiorców - czyli pacjentów,

• instytucję ubezpieczenia zdrowotnego pełniącą funkcję płatnika - czyli Narodowy Fundusz Zdrowia,

• świadczeniodawców:

• zakłady opieki zdrowotnej, które można podzielić ze względu na organ założycielski na publiczne (SPZOZ) oraz niepubliczne (NZOZ),

• praktyki lekarskie, lekarsko-dentystyczne, pielęgniarskie oraz położnych,

• apteki,

• innych świadczeniodawców,

• organy kontroli i nadzoru:

• Państwową Inspekcję Sanitarną ("Sanepid"),

• Państwową Inspekcję Farmaceutyczną,

• wojewodów i działające przy nich wojewódzkie centra zdrowia publicznego oraz konsultantów wojewódzkich w poszczególnych specjalnościach medycznych,

• Ministerstwo Zdrowia, które wytycza kierunki polityki zdrowotnej kraju oraz posiada uprawnienia kontrolne, a także działających przy nim konsultantów krajowych w poszczególnych specjalnościach medycznych.

Omów diagnozę indywidualnego przypadku

Zakres informacji pozyskiwanych w czasie badania podmiotowego (wywiadu) od pacjenta i/lub jego rodziny:

• data zbierania wywiadu;

• dane personalne pacjenta (wiek, płeć, miejsce urodzenia, stan cywilny, zawód, wyznanie);

• dane informujące, od kogo wywiad jest zbierany (od pacjenta, członka rodziny, świadków wypadku);

• dane dotyczące głównego problemu zdrowotnego - aktualna choroba (jasne, chronologiczne przedstawienie, uwzględniające początek problemu i okoliczności, w jakich się pojawił, jego przejawy, towarzyszące mu ograniczenia w funkcjonowaniu pacjenta oraz stosowane leczenie).

• Dane dotyczące obecnej choroby powinny również obejmować sposób rozumienia przez pacjenta objawów i powstałych ograniczeń, jego reakcje na nie oraz znaczenie i wpływ, jaki wywierają one na jego życie!

Główne objawy podane przez pacjenta powinny być określone według schematu OLD CART, tj.

• O - onset - początek,

• L - location - lokalizacja,

• D - duration - czas trwania,

• C - characteństics - charakter,

• A - aggravating factors - czynniki pogarszające,

• R - relieving factois - czynniki łagodzące,

• T - treatment - zastosowane leczenie, co w polskiej praktyce jest określane jako: przebieg (początek, czas trwania, częstotliwość), okoliczności, umiejscowienie, charakter, wielkość, nasilenie - czynniki nasilające lub łagodzące, dolegliwości towarzyszące, zastosowane leczenie;

• dane dotyczące przeszłości pacjenta:

• choroby przebyte w dzieciństwie,

• choroby wieku dojrzałego, choroby psychiczne,

• wypadki i urazy,

• zabiegi operacyjne, pobyty w szpitalu;

• dane dotyczące obecnego stanu zdrowia:

• uczulenia,

• przyjmowane leki (w tym środki domowe, leki kupowane bez recepty - witaminy, mikroelementy, zioła),

• palenie papierosów (ilość, rodzaj, okres stosowania),

• alkohol, narkotyki i substancje pochodne (ilość, rodzaj, okres stosowania),

• dieta (przeciętne dzienne spożycie jedzenia i napojów),

• badania przesiewowe (badanie rentgenowskie płuc, mammografia, badanie per rectum, badanie cytologiczne, poziom cholesterolu, glukozy we krwi, badanie moczu),

• szczepienia (zgodne z obowiązującym kalendarzem szczepień oraz dodatkowe),

• sen (rytm, długość, trudności w zasypianiu, wybudzanie nocne, sen płytki),

• wysiłek fizyczny i odpoczynek (formy i czas przeznaczany na odpoczynek),

• zagrożenia środowiskowe (w domu, miejscu pracy),

• czynniki wpływające na bezpieczeństwo (używanie

• pasów bezpieczeństwa w samochodzie, stabilne,

• bezpieczne obuwie);

• dane dotyczące rodziny pacjenta:

• wiek i stan zdrowia lub wiek i przyczyna śmierci rodziców, rodzeństwa, dzieci,

• rodzinne występowanie cukrzycy, choroby serca, hipercholesterolemii, nadciśnienia tętniczego, udaru, choroby nerek, gruźlicy, nowotworu, alergii, astmy, bólów głowy, zapalenia stawów, niedokrwistości, padaczki, choroby psychicznej, alkoholizmu, narkomanii; też do diagnozy środowiskowej.

Omów diagnozę środowiskową.

Realizowanie zadań związanych z rozpoznaniem zagrożeń dla zdrowia tkwiących w środowisku bytowania społeczności lokalnej stanowi podstawę do planowania i realizowania działań zapobiegawczych i/lub ograniczających ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych wynikających z warunków środowiskowych. Diagnoza taka w rzeczywistości musi sprowadzić się do udzielania odpowiedzi na pytanie: Z jakiego powodu należy podjąć działania interwencyjne wobec społeczności lokalnej aby zachować, wzmocnić lub poprawić stan jej zdrowia.

Czynności:

1. Gromadzenie informacji dotyczących czynników środowiskowych, które stanowią zagrożenie dla zdrowia społeczności lokalnej ze wszystkich możliwych źródeł (stacje sanitarno - epidemiologiczne, działy statystyki, urzędy, itp.)

2. Wykorzystanie różnych narzędzi pomiaru służących ocenie zagrożeń zdrowia jednostki, np.:

• testu do pomiaru poziomu stresu Holmesa H i Rahe R.,

• normogramu Garrowa do oceny masy ciała lub wskaźnika BMI,

• testu sprawności fizycznej K. Zuchory,

• testu uzależnienia od nikotyny Fagerstroma,

• testu rozpoznania zaburzeń związanych z piciem alkoholu AUDIT,

• tabeli testu do oceny ryzyka zachorowania na ChUK opracowanego przez towarzystwo Kardiologiczne z Michigan,

• i inne dostępne kwestionariusze np.: do oceny stylu życia, sposobu odżywiania się, zwiększonego ryzyka zachorowania na raka piersi .

3. Zidentyfikowanie zagrożeń dla zdrowia mieszczących się w obszarze zachowań zdrowotnych i stylu życia społeczności lokalnej:

• sposobu odżywiania się,

• aktywności fizycznej,

• uzależnienia się od: alkoholu, nikotyny, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, leków,

• umiejętności wypoczywania i radzenia sobie ze stresem,

• zachowania w sferze seksualnej,

• zachowań wpływających na higienę osobistą, otoczenia, bezpieczeństwo w środowisku,

• sposobu i częstotliwości samokontroli zdrowia,

• wykonawstwa badań okresowych, obowiązujących szczepień ochronnych,

• i innych zachowań, które mogą zagrażać zdrowiu.

4. Zidentyfikowanie zagrożeń tkwiących w środowisku bytowania społeczności lokalnej w oparciu o ocenę:

• warunków klimatycznych (nasłonecznienia, czynników termiczno - wilgotnościowych),

• różnego rodzaju czynników fizycznych,, (hałasu, wibracji) spowodowanych działalnością człowieka,

• występowanie zanieczyszczeń chemicznych (powietrza, wody, gleby, żywności) - w związku ze stosowanymi środkami ochrony roślin, emisją różnego rodzaju związków chemicznych, zapyleniem,

• promieniowania jonizującego i niejonizujacego (elektromagnetycznego, nadfioletowego),

• występowania narażenia na czynniki biologiczne: bakterie, wirusy, grzyby, pierwiastki, robaki i inne pasożyty człowieka, różnego rodzaju szkodliwości biologiczne o charakterze odzwierzęcym.

5. Zdiagnozowanie zagrożeń wynikających z oceny sytuacji społecznej społeczności lokalnej tj.:

• pozycji społeczno - zawodowej,

• wykształcenia osób,

• rodzaju i warunków pracy,

• warunków mieszkaniowych,

• średniej wielkości dochodów (ubóstwa),

• dostępności do pracy (bezrobocia),

• wzorów kulturowych,

• stosunków międzyludzkich,

• dostępności do placówek systemu opieki zdrowotnej,

• dostępności do instytucji i organizacji wsparcia społecznego,

• więzi panujących w społeczności i jej struktury.

Przyjęcie rozpoznawanych zagrożeń środowiskowych za podstawę do podejmowania celowych i konsekwentnych działań przy współudziale społeczności lokalnej a także instytucji, organizacji, osób, stowarzyszeń działających na rzecz tejże społeczności.

Opis modelu funkcjonowania pielęgniarstwa w POZ.

Realizacja świadczeń odbywa się:

W godzinach podstawowej działalności POZ tj. od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 - 18.00 w miejscu wykonywania praktyki oraz poprzez świadczenie wizyt domowych niezależnie od ilości zadeklarowanych ubezpieczonych:

• wskazane jest określenie godzin i dni przeznaczonych na przyjęcia dzieci zdrowych,

• w schorzeniach ostrych i nagłych zachorowaniach a także, gdy wymaga tego stan podopiecznego porada w dniu zgłoszenia,

• w schorzeniach przewlekłych w terminie uzgodnionym z ubezpieczonym,

• rejestracja ubezpieczonych na wyznaczone godziny,

• rejestracja pacjentów odbywać się może w każdej formie: osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem osoby trzeciej,

• zabrania się limitowania przyjęć ubezpieczonych,

• w czasie wyznaczonym do udzielania świadczeń w zakresie POZ lekarz POZ udziela wyłącznie te świadczenia.

Po godzinach podstawowej działalności POZ tj. po godz.18.00 w dni powszednie oraz w soboty, niedziele, i dni ustawowo wolne od pracy całodobowo usługi zabezpieczane są w formie:

• ambulatoryjnych świadczeń realizowanych przez lekarzy POZ w oparciu o ambulatoryjny punkt opieki całodobowej, zorganizowany we własnej praktyce lub praktyce innego świadczeniodawcy POZ, a w uzasadnionych przypadkach, na bazie praktyki innego świadczeniodawcy działającego na tym samym obszarze administracyjnym (gmina, dzielnica). Świadczenia realizowane są w systemie gotowości do udzielania świadczeń i ich udzielania. Mogą być realizowane rotacyjnie z innymi lekarzami POZ, w oparciu o harmonogram pracy. Liczba ubezpieczonych objętych lekarską opieką całodobową przez jednego lekarza nie może przekroczyć 20.000. W uzasadnionych przypadkach dopuszczalna jest inna forma zabezpieczenia dostępu do świadczeń lub większa liczba ubezpieczonych, po uzyskaniu pisemnej zgody właściwego Oddziału Funduszu,

• pomocy wyjazdowej zgodnie z zakresem kompetencji lekarza POZ. Pomoc wyjazdowa realizowana jest w tym zakresie przez świadczeniodawcę POZ lub poprzez innego świadczeniodawcę, zgodnie z art. 115 ust. 2 Ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ.

• Świadczenia w tym zakresie dotyczą udzielania ubezpieczonym pomocy medycznej, w przypadku nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia po godzinach funkcjonowania placówek POZ.

• Uprawnionymi do świadczeń w zakresie dziennej i nocnej pomocy wyjazdowej są ubezpieczeni w NFZ zgodnie z art. 6, 7 i 9 Ustawy.

• Pomoc wyjazdowa dzienna i nocna ma charakter pomocy doraźnej.

W ramach pomocy wyjazdowej lekarz jest zobowiązany do:

• zapewnienia choremu niezbędnej pomocy medycznej,

• zapewnienia transportu sanitarnego pacjentom w przypadkach uzasadnionych i określonych ustawą,

• zapewnienia pacjentom wszelkich informacji o stanie zdrowia, zagrożeniach, oraz ryzyku wystąpienia powikłań,

• zapewnienia choremu ciągłości leczenia, w przypadkach wymagających dalszego postępowania, poprzez wskazanie ośrodków i miejsc, w których proces przywracania zdrowia może być kontynuowany.

• lekarz POZ prowadzi dokumentację udzielania świadczeń. Dokumentacja ta musi zawierać niżej wymienione informacje:

• dane personalne pacjenta: imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, numer dowodu ubezpieczenia, w wypadku posiadania numer karty ubezpieczenia,

• godzinę zarejestrowania zgłoszenia,

• adnotacje dotyczące wywiadu chorobowego, badania fizykalnego, rozpoznania klinicznego, zleceń lekarskich,

• Czas oczekiwania na wizytę lekarza powinien być możliwie najkrótszy.

• Niedopuszczalne jest obciążanie pacjenta lub jego bliskich koniecznością uiszczania opłat.

• Informacja o zabezpieczeniu opieki całodobowej przekazywana jest obowiązkowo, jednorazowo w terminie od pierwszego dnia obowiązywania umowy i każdorazowo w przypadku zmian, do właściwego OW NFZ i służb ratowniczych (dyspozytor Ratownictwa Medycznego lub CPR) oraz umieszczona na tablicy informacyjnej wewnątrz i na zewnątrz budynku praktyki lekarza POZ.

• Finansowanie opieki dziennej i nocnej pomocy wyjazdowej POZ zawarte jest w stawce kapitacyjnej na jednego ubezpieczonego.

Godziny przyjęć w placówkach POZ

Świadczenia z zakresu POZ są świadczeniami całodobowymi.

Placówki POZ udzielają świadczeń:

• w poradni - od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00 - 18.00 (w filiach placówek POZ dopuszcza się udzielanie świadczeń w czasie krótszym niż do godz. 18.00. Świadczeniodawca powinien wówczas poinformować pacjentów o miejscu, w którym mogą oni uzyskać świadczenia do godz. 18.00),

• poprzez wizyty domowe - w przypadkach medycznie uzasadnionych.

W pozostałym czasie, tj. od poniedziałku do piątku od 18.00 do 8.00 oraz całodobowo w soboty, niedziele i inne dni ustawowo wolne od pracy ubezpieczony ma prawo do ambulatoryjnych porad lekarskich oraz świadczeń pielęgniarskich w przychodni lub gabinecie, które powinna wskazać poradnia POZ. Świadczeniodawca zobowiązany jest określić dni i godziny przewidziane na przyjęcia dzieci zdrowych.

Rejestracja

Pacjent może rejestrować się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem osób trzecich. W stanach nagłych, schorzeniach ostrych i nagłych zachorowaniach, a także w innych stanach wymagających pilnej interwencji, gdy wymaga tego stan pacjenta, porada udzielana jest w dniu zgłoszenia. W schorzeniach przewlekłych świadczenia udzielane są w terminie uzgodnionym z pacjentem. W przypadku nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia, podczas pobytu poza miejscem zamieszkania (np. na urlopie, w delegacji lub podczas wizyty u rodziny), ubezpieczony ma prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych u innego (niż wybrany przez złożenie deklaracji) lekarza POZ, mającego podpisaną umowę z NFZ.

Wyjazdowa opieka lekarska

W sytuacji, kiedy pacjent nie jest w stanie dotrzeć do przychodni osobiście, może skorzystać ze świadczeń w ramach wyjazdowej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej (odpowiednik wizyty domowej lekarza rodzinnego).

W przypadku stwierdzenia konieczności wezwania pogotowia ratunkowego lekarz lub pielęgniarka pozostaje w domu pacjenta do czasu przyjazdu karetki.

Wybór lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej

Świadczenia POZ udzielane są ubezpieczonym, którzy dokonali wyboru lekarza, pielęgniarki, położnej POZ (dot. kobiet i dzieci do 2 miesiąca życia) poprzez złożenie deklaracji, oraz uczniom objętym opieką pielęgniarki szkolnej. Osoba ubezpieczona w Narodowym Funduszu Zdrowia ma prawo wyboru lekarza, a także pielęgniarki i położnej POZ spośród tych świadczeniodawców, którzy mają podpisaną umowę z Oddziałem Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia - na zewnątrz budynku, w którym udzielane są świadczenia POZ, w miejscu ogólnie dostępnym, powinna być umieszczona tablica z logo i napisem Narodowy Fundusz Zdrowia. Przy wyborze nie obowiązuje rejonizacja, nie trzeba więc korzystać z usług placówki medycznej położonej najbliżej miejsca zamieszkania. Lekarz, pielęgniarka, położna POZ nie mogą odmówić, żadnemu ubezpieczonemu, zapisania się na listę podopiecznych, ze względu na wiek, płeć, czy stan zdrowia. Jedyne ograniczenia, jakie mogą zaistnieć podczas składania deklaracji, wynikają z limitów podopiecznych, przypadających na jedną osobę udzielającą świadczeń zdrowotnych.

Aktualnie obowiązujące limity podopiecznych:

• 2750 osób objętych opieką jednego lekarza POZ,

• 2750 osób objętych opieką jednej pielęgniarki POZ,

• 6600 osób objętych opieką jednej położnej POZ.

Z usług lekarza, pielęgniarki lub położnej POZ można także zrezygnować i wybrać inną osobę udzielającą świadczeń (w tej samej lub w innej przychodni). Jednak zmiana lekarza, pielęgniarki, położnej POZ może mieć miejsce nie częściej niż dwa razy w ciągu roku kalendarzowego. W przypadku każdej kolejnej zmiany pacjent jest zobowiązany do uiszczenia opłaty w wysokości 80 zł.

Opłat nie wnoszą jednak ubezpieczeni:

• którzy zmienili swoje miejsce zamieszkania,

• których lekarz, pielęgniarka lub położna POZ zaprzestali swojej działalności,

• gdy zmiana wymuszona jest innymi czynnikami niezależnymi od ubezpieczonego.

Wybór lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej przez studentów/uczniów

Studenci/uczniowie, uczący się w miejscowości innej niż miejsce zamieszkania, mają prawo wyboru lekarza, pielęgniarki, położnej POZ w miejscu kształcenia (na 9 miesięcy w roku - od października do czerwca, w przypadku studentów i 10 miesięcy - od września do czerwca, w przypadku uczniów) i w miejscu stałego zamieszkania - na miesiące wakacyjne (odpowiednio na 3 lub 2 miesiące w roku). Zasada ta dotyczy również dzieci studentów/uczniów, które przebywają wraz z rodzicami w miejscu pobierania nauki. Studenci/uczniowie wypełniają deklarację wyboru lekarza, pielęgniarki, położnej POZ w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Przy wyborze lekarza, pielęgniarki, położnej w miejscu nauki do deklaracji dołączają jeden egzemplarz deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki, położnej z miejsca zamieszkania.

Dokument ubezpieczenia

Zgłaszając się do poradni, aby skorzystać z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych należy przedstawić dowód ubezpieczenia, którym jest każdy dokument potwierdzający uprawniania do świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności dokument potwierdzający opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń zdrowotnych może być:

• dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę:

• druk ZUS RMUA wydawany przez pracodawcę,

• aktualne zaświadczenie z zakładu pracy,

• legitymacja ubezpieczeniowa wraz z aktualnym wpisem i pieczątką.

• 2. dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą:

• aktualny dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne.

• dla osoby ubezpieczonej w KRUS:

• legitymacja KRUS wraz z dowodem wpłaty ostatniej składki na ubezpieczenie społeczne.

• dla emerytów i rencistów:

• legitymacja emeryta lub rencisty.

• dla osoby bezrobotnej:

• aktualne zaświadczenie z Urzędu Pracy.

• dla osoby ubezpieczonej dobrowolnie:

• umowa zawarta z NFZ wraz z aktualnym dowodem opłaty składki.

• dla członka rodziny osoby ubezpieczonej:

• dowód opłacenia składki zdrowotnej przez osobę, która zgłosiła członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego wraz z kserokopią druku zgłoszenia do

• ubezpieczenia zdrowotnego (druk ZUS ZZA: ZUS ZCZA lub ZCNA lub

• zaświadczenie z KRUS o podleganiu członków rodziny do ubezpieczenia) albo

• legitymacja rodzinna z wpisanymi członkami rodziny wraz z aktualną datą i pieczątką płatnika lub ZUS,

• w przypadku dzieci, które ukończyły 18 rok życia, dodatkowo należy przedstawić dokument potwierdzający fakt kontynuacji nauki (do 26 roku życia) - legitymację szkolną/studencką, lub dokument potwierdzający znaczny stopień niepełnosprawności,

• w przypadku studentów po ukończeniu 26 roku życia - zgłoszenie do ubezpieczenia przez uczelnię (druk ZUS ZZA) oraz legitymacja studencka lub doktorancka.

Publiczny, niepubliczny zakład POZ, indywidualna, grupowa praktyka lekarza rodzinnego ponosi koszty transportu w przypadku gdy :

• stwierdzonej podczas wizyty domowej, konieczności przewiezienia pacjenta do szpitala, do poradni specjalistycznej lub na badanie diagnostyczne,

• przewiezienie pacjenta na konsultację w poradni specjalistycznej tam i z powrotem,

• w sytuacji gdy u pacjentów występują schorzenia zagrażające zdrowiu i życiu oraz z dysfunkcje narządu ruchu uniemożliwiające korzystanie ze środków transportu publicznego w myśl art. 70 Ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Przypadki, w których koszty transportu ponosi pacjent:

• brak wskazań do zapewnienia bezpłatnego transportu,

• pacjent wyraża wolę leczenia w innym szpitalu niż szpital najbliżej położony i posiadający warunki do udzielenia danego rodzaju świadczenia (dotyczy w szczególności przypadków leczenia w szpitalach poza obszarem OW NFZ), pacjent dokonuje wtedy dopłaty za różnicę odległości wg stawki za 1 km i czas pracy zespołu,

• w stanach zagrożenia życia pacjent lub jego pełnomocnik powinien złożyć pisemne oświadczenie, że zdaje sobie sprawę z zagrożeń wynikających z przedłużenia czasu transportu.

Grupy jednostek chorobowych, stopnie niepełnosprawności oraz wysokość udziału własnego ubezpieczonego w kosztach przejazdu środkami transportu sanitarnego w odniesieniu do ubezpieczonych, którzy :

• nie wymagają konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie w zakładzie podstawowej opieki zdrowotnej lub potrzeby konsultacji leczenia ;

• nie posiadają dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiającej korzystanie ze środków transportu publicznego w celu przejazdu na leczenie do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem;

• oraz inne nieujęte powyżej określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 maja 2003 r. w sprawie określenia wykazu grup jednostek chorobowych, stopni niesprawności oraz wysokości udziału własnego ubezpieczonego w kosztach przejazdu środkami transportu sanitarnego (Dz. U. 03.88.815).

Na podstawie art.70, ust.1 ustawy z dnia 23.01.2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia ( Dz. Nr 45,poz 391) ubezpieczonemu na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem w przypadkach:

• konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej,

• wynikających z potrzeby zachowania ciągłości leczenia.

Ubezpieczonemu na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego w przypadku dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiające jej korzystanie ze środków transportu publicznego w celu odbycia leczenia do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem. Określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 maja 2003 r. w sprawie określenia wykazu grup jednostek chorobowych, stopni niepełnosprawności oraz wysokości udziału własnego ubezpieczonego w kosztach przejazdu środkami transportu sanitarnego (Dz. U. Nr 88,poz 815 z 2003 roku ). grupy jednostek chorobowych, stopnie niepełnosprawności oraz wysokość udziału własnego ubezpieczonego w kosztach przejazdu środkami transportu sanitarnego w odniesieniu do ubezpieczonych, którzy:

• nie wymagają konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie w zakładzie podstawowej opieki zdrowotnej lub potrzeby konsultacji leczenia;

• nie posiadają dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiającej korzystanie ze środków transportu publicznego w celu przejazdu na leczenie do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem.

Ubezpieczonemu w ramach świadczeń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej przysługuje również prawo do transportu sanitarnego. Świadczenia te udzielane są w oparciu o zlecenie wystawione przez lekarza rodzinnego. Transport sanitarny w POZ polega na zapewnieniu pacjentowi tego świadczenia od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 - 18.00, z wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy. Dokładny adres i numer telefonu świadczeniodawcy udzielającego świadczeń z zakresu transportu sanitarnego powinien zostać umieszczony w widocznym miejscu w zakładzie opieki zdrowotnej, w którym pacjent złożył deklarację wyboru lekarza POZ. Decyzję o konieczności zapewnienia pacjentowi transportu sanitarnego podejmuje lekarz. Na podstawie oceny stanu zdrowia pacjenta, lekarz stwierdza czy ubezpieczonemu przysługuje transport sanitarny i czy będzie on bezpłatny, częściowo czy całkowicie odpłatny dla ubezpieczonego. Jeżeli transport sanitarny jest częściowo lub całkowicie płatny przez pacjenta, lekarz umieszcza stosowną informację na zleceniu. Pacjentowi, na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego, w tym lotniczego, do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem w przypadkach, gdy:

• zachodzi konieczność podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej,

• zachodzi potrzeba zachowania ciągłości leczenia,

• u pacjenta występuje dysfunkcja narządu ruchu uniemożliwiająca korzystanie ze środków transportu publicznego.

Częściowo lub całkowicie odpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego przysługuje ubezpieczonemu w przypadkach, gdy lekarz określił stan zdrowia pacjenta jako niepełnosprawność I lub II stopnia. Wysokość odpłatności za przejazd środkami transportu sanitarnego uzależniona jest od stopnia niesprawności pacjenta. Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, wydając zlecenie na przewóz, określa stopień niesprawności świadczeniobiorcy, dokonując wpisu w dokumentacji medycznej.

Przy określaniu stopnia niesprawności ubezpieczonych lekarz uwzględnia:

• możliwość samodzielnego poruszania się oraz konieczność pomocy drugiej osoby przy korzystaniu ze środków transportu publicznego,

• ogólny stan zdrowia.

Niesprawność I stopnia - do której zalicza się osobę zdolną do poruszania się przy wykorzystaniu środków pomocniczych i przedmiotów ortopedycznych bez stałej pomocy innej osoby i zdolną do korzystania ze środków transportu publicznego udział własny ubezpieczonego w kosztach przewozu środkiem transportu sanitarnego wynosi 100%.

Niesprawność II stopnia - do której zalicza się osobę zdolną do samodzielnego poruszania się bez stałej pomocy innej osoby, ale wymagającą przy korzystaniu ze środków transportu publicznego pomocy innej osoby lub środka transportu publicznego dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych - udział własny ubezpieczonego w kosztach przewozu środkiem transportu sanitarnego wynosi 60%.

Scharakteryzuj instytucję lekarza rodzinnego w poz.

Lekarz POZ zobowiązany jest do podejmowania wszelkich działań służących zdrowiu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Normy ilości ubezpieczonych aktywnie zadeklarowanych.

• Na jednego lekarza POZ, zgodnie z wojewódzkim planem zdrowotnym powinno przypadać nie więcej niż 2750 osób, w tym maksymalnie 1320 osób objętych opieką pediatryczną.

• W uzasadnionych przypadkach, uwzględniając konieczność zapewnienia dostępności do świadczeń, maksymalna liczba ubezpieczonych może zostać ustalona indywidualnie w trybie określonym w ustawie.

• Lekarze po stażu mogą być zatrudniani w POZ bez możliwości zbierania list ubezpieczonych. Możliwość tę uzyskują dopiero po spełnieniu wymogów kwalifikacyjnych

Finansowanie

Stawka kapitacyjna w zakresie świadczeń lekarskich zawiera:

• koszty udzielania świadczeń przez lekarza POZ (w tym wizyty domowe) z podziałem na grupy wiekowe, z uwzględnieniem wskaźnika demograficznego dla ubezpieczonych w następujących przedziałach wiekowych:

• od 0 do 6 r.ż - wskaźnik 1,5

• od 7 r.ż do 65 r.ż wskaźnik 1,0 (stawka bazowa)

• powyżej 65 r.ż i wskaźnik 1,7

• podopieczni DPS, Domu Małego Dziecka i Pogotowia Opiekuńczego wskaźnik 2,5

• koszty udzielania świadczeń przez pielęgniarkę praktyki,

• koszty transportu sanitarnego,

• koszty opieki całodobowej,

• koszty badań diagnostycznych należących do kompetencji lekarza POZ.

Wymagane kwalifikacje:

• Lekarz specjalista medycyny rodzinnej,

• Lekarz specjalista medycyny ogólnej,

• Lekarz posiadający specjalizację I i II^o w zakresie chorób wewnętrznych,

• Lekarz posiadający specjalizację I i II^o w zakresie chorób dziecięcych,

• Lekarze innych specjalności lub bez specjalizacji posiadający udokumentowany minimalny 10 - letni staż pracy w POZ,

Lekarz rodzinny wg Leewenhosta to lekarz zapewniający podstawową i ciągłą opiekę zarówno poszczególnym osobom, rodzinom jak i danej społeczności lokalnej, niezależnie od płci, wieku oraz typu choroby.

Lekarz POZ zobowiązany jest do podejmowania działań znajdujących się w Zakresie zadań lekarza POZ:

1. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, wybrany przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, planuje i realizuje opiekę lekarską nad świadczeniobiorcą w zakresie udzielanych przez niego świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem miejsca udzielania świadczenia (w warunkach ambulatoryjnych i domowych). Lekarz POZ koordynuje udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej.

2. W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej lekarz POZ współpracuje z:

• pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej i położną podstawowej opieki zdrowotnej, wybranymi przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

• pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania;

• innymi świadczeniodawcami, zgodnie z potrzebami świadczeniobiorców;

• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia.

3. W zakresie działań mających na celu zachowanie zdrowia świadczeniobiorcy lekarz POZ:

• prowadzi edukację zdrowotną;

• prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań bilansowych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;

• uczestniczy w realizacji programów zdrowotnych, działając na rzecz zachowania zdrowia w społeczności lokalnej;

• rozpoznaje środowisko świadczeniobiorcy.

4. W zakresie działań mających na celu profilaktykę chorób lekarz POZ:

• identyfikuje czynniki ryzyka oraz zagrożenia zdrowotne świadczeniobiorcy, a także podejmuje działania ukierunkowane na ich ograniczenie;

• koordynuje wykonanie i dokonuje kwalifikacji do obowiązkowych szczepień ochronnych świadczeniobiorcy oraz zapewnia wykonywanie szczepień, zgodnie z odrębnymi przepisami, oraz informuje o szczepieniach zalecanych;

• uczestniczy w realizacji programów profilaktycznych;

• prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań przesiewowych zgodnie z odrębnymi przepisami.

5. W zakresie działań mających na celu rozpoznanie chorób lekarz POZ:

• planuje i koordynuje postępowanie diagnostyczne, stosownie do stanu zdrowia świadczeniobiorcy;

• informuje świadczeniobiorcę o możliwościach postępowania diagnostycznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia oraz wskazuje podmioty właściwe do jego przeprowadzenia;

• przeprowadza badanie podmiotowe świadczeniobiorcy zgodnie z wiedzą medyczną;

• przeprowadza badanie przedmiotowe z wykorzystaniem technik dostępnych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej;

• wykonuje testy lub zleca wykonanie badań dodatkowych, a w szczególności laboratoryjnych i obrazowych;

• kieruje świadczeniobiorcę na konsultacje specjalistyczne w celu dalszej diagnostyki leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

• kieruje świadczeniobiorcę do jednostek lecznictwa zamkniętego w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

• dokonuje interpretacji wyników badań i konsultacji wykonanych przez innych

• świadczeniodawców;

• orzeka o stanie zdrowia świadczeniobiorcy w oparciu o osobiste badanie i dokumentację medyczną.

6. W zakresie działań mających na celu leczenie chorób lekarz POZ:

• planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą postępowanie terapeutyczne, stosownie do jego problemów zdrowotnych oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;

• planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą działania edukacyjne mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie stanu będącego przyczyną choroby świadczeniobiorcy;

• zleca i monitoruje leczenie farmakologiczne;

• wykonuje zabiegi i procedury medyczne;

• kieruje świadczeniobiorcę do wykonania zabiegów i procedur medycznych do innych świadczeniodawców;

• kieruje do oddziałów lecznictwa stacjonarnego, a także do zakładów pielęgnacyjno opiekuńczych i opiekuńczo-leczniczych oraz do oddziałów paliatywno-hospicyjnych;

• kieruje do pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej;

• kieruje na leczenie uzdrowiskowe;

• orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki zgodnie z odrębnymi przepisami;

• integruje, koordynuje lub kontynuuje działania lecznicze podejmowane w odniesieniu do jego świadczeniobiorcy przez innych świadczeniodawców w ramach swoich kompetencji zawodowych.

7. W zakresie działań mających na celu usprawnianie świadczeniobiorcy lekarz POZ:

• zleca wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych przez świadczeniodawców;

• wykonuje stosownie do posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz posiadanych kwalifikacji i możliwości zabiegi i procedury rehabilitacyjne;

• zleca wydanie świadczeniobiorcy przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych zgodnie z odrębnymi przepisami.

8. Pacjenci, którzy złożyli deklarację wyboru lekarza POZ mają prawo m. in. do:

• badania i porady lekarskiej,

• bezpłatnych badań diagnostycznych,

• transportu sanitarnego w przypadkach stwierdzonej konieczności przewiezienia pacjenta do szpitala, do poradni specjalistycznej lub na badanie diagnostyczne, a także w przypadku konieczności przewiezienia pacjenta na konsultację w poradni specjalistycznej,

• skierowania, w razie uzasadnionej potrzeby, do poradni specjalistycznej lub na leczenie szpitalne.

Lekarz POZ kierując pacjenta do lekarza specjalisty lub do szpitala zobowiązany jest dołączyć do skierowania wyniki niezbędnych badań diagnostycznych wykonanych w celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania. W stanach nagłych świadczenia udzielane są bez skierowania.

Skierowanie do szpitala może wystawić również lekarz nie posiadający umowy z NFZ.

• skierowania na leczenie rehabilitacyjne i uzdrowiskowe w placówce działającej w oparciu o umowę z NFZ; (Lekarz, wystawiając skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, zobowiązany jest dołączyć do niego wyniki następujących badań: badanie ogólne moczu, morfologia krwi, OB, rtg klatki piersiowej, oraz EKG - po 60 roku życia oraz w przypadku występowania choroby układu krążenia).

Badania te pacjenci wykonują bezpłatnie na podstawie skierowania w pracowni lub laboratorium wskazanym przez lekarza kierującego.

• zlecenia na zakup niektórych przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych; (zlecenie wymaga potwierdzenia w Oddziale Wojewódzkim NFZ),

• orzeczeń i zaświadczeń lekarskich, wydawanych na życzenie ubezpieczonego, związanych z dalszym leczeniem, rehabilitacją, niezdolnością do pracy, kontynuowaniem nauki, uczestnictwem uczniów w zorganizowanym wypoczynku, a także zaświadczeń wydawanych dla celów pomocy społecznej lub uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego.

Skierowanie na badania

Wykaz badań diagnostycznych niezbędnych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej:

• Badania hematologiczne:

• Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi:

• Badania moczu:

• Badania kału:

• Badania układu krzepnięcia:

• Badania mikrobiologiczne:

• Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku.

• Badanie ultrasonograficzne (USG) jamy brzusznej.

• Zdjęcia radiologiczne:

Skierowanie do poradni specjalistycznej.

Lekarz POZ, lecząc pacjenta, może korzystać z pomocy specjalistów, wykonujących świadczenia medyczne w ramach poradni specjalistycznych.

Skierowanie lekarza POZ może być skierowaniem na:

• jednorazową poradę specjalistyczną, w ramach której specjalista konsultuje stan zdrowia pacjenta na podstawie badania i załączonych wyników badań dodatkowych, a wyniki konsultacji przesyła lekarzowi POZ,

• objęcie leczeniem specjalistycznym, czyli prowadzenie pacjenta w ramach poradni specjalistycznej. Skierowanie na leczenie specjalistyczne wystawiane jest na daną jednostkę chorobową, a pacjenci pozostają pod opieką specjalisty aż do zakończenia leczenia. Skierowania na leczenie specjalistyczne, w przypadku kontynuacji leczenia, nie trzeba uaktualniać na nowy rok kalendarzowy. Nowe skierowanie wymagane jest natomiast wówczas, gdy pacjent zgłasza się do poradni specjalistycznej z inną, niż poprzednia, jednostką chorobową.

Skierowanie nie jest wymagane w celu uzyskania świadczeń:

• ginekologa i położnika,

• dentysty,

• dermatologa,

• wenerologa,

• onkologa,

• okulisty,

• psychiatry,

• dla osób chorych na gruźlicę,

• dla osób zakażonych wirusem HIV,

• dla inwalidów wojennych i osób represjonowanych,

• dla osób uzależnionych od alkoholu i substancji psychotropowych.

Struktura i organizacja pomocy społecznej w Polsce (cele, formy, zakres współpracy).

Pomoc społeczna - "instytucja polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia".

Pomoc społeczna i zasady jej udzielania

Polski system pomocy społecznej

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej (minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, wojewodowie) i samorządowej (marszałkowie województw, starostowie na poziomie powiatów oraz wójtowie, burmistrzowie (prezydenci miast) na poziomie gmin. Organy te realizując zadania pomocy społecznej współpracują, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

• cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

• na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z 2007 r. Nr 120, poz. 818 i Nr 165, poz. 1170 oraz z 2008 r. Nr 70, poz. 416), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,

• na podstawie zgody na pobyt tolerowany - w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;

• mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz. 1043 oraz z 2007 r. Nr 120, poz. 818), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

• przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń,

• pracy socjalnej,

• prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,

• analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,

• realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,

• rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Główne cele pomocy społecznej:

• wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie - w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,

• zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej - dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym,

• zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,

• zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie,

• integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,

• stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.

Pomoc społeczna od dnia 1 maja 2004 r. funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Tekst jednolity Dz.U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728). W roku 2003 w ramach zmian w systemie pomocy społecznej w pierwszym etapie wyłączono rentę socjalną z katalogu świadczeń pomocy społecznej. Od dnia 1 października 2003 renta socjalna stała się świadczeniem wypłacanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na mocy ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2003 r. Nr 135, poz. 1268 z późn. zm.). Szczegółowe informacje dotyczące renty socjalnej znajdują się na stronach internetowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych www.zus.pl W następnym etapie przyjęte rozwiązania w zakresie budowanego jednolitego systemu świadczeń rodzinnych spowodowały przeniesienie niektórych świadczeń (zasiłek stały, zasiłek gwarantowany okresowy), wypłacanych na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 z późn. zm.) do ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm.).

Zasady udzielania pomocy społecznej

Świadczenia pomocy społecznej udzielane są na wniosek:

• osoby zainteresowanej,

• jej przedstawiciela ustawowego,

• innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Pomoc społeczna może być także udzielana z urzędu.

Osoba lub rodzina może zgłosić się o przyznanie pomocy do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania (ośrodki znajdują się w każdej gminie). Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy wymagają uprzednio przeprowadzenia przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego. Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej wydawane są w formie pisemnej. Od każdej decyzji służy prawo odwołania. Źródła państwowej pomocy społecznej należy szukać w ustanowionym w Anglii "prawie ubogich" w 1601 r., zgodnie z którym na gminy (hrabstwa) nałożono obowiązek przyjścia z pomocą osobom pozbawionym opieki ze strony rodziny. Znaczenie pomocy społecznej wzrosło w okresie rozwoju przemysłu i rodzenia się kapitalizmu. Zaowocowało to nowymi regulacjami: w Anglii (zreformowane prawo ubogich) w 1834 r. Danii 1849] r. na na terenach Polski w 1817 r.[2] W Polsce wg ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz.U. z 2008 r. Nr 115 poz. 728, z późn. zm.) [1] - instytucja polityki społecznej mająca na celu pomoc osobom i rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych i doprowadzenie do usamodzielnienia.

W ramach systemu pomocy społecznej wyróżnia się:

• pomoc w instytucjach opiekuńczych typu domy pomocy społecznej, placówki opiekuńczo-wychowawcze

• pomoc środowiskowa, m.in. świetlice środowiskowe, ośrodki wsparcia (tj. domy dziennego pobytu, noclegownie, schroniska dla bezdomnych, środowiskowe domy samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi),

• pomoc pieniężną, usługową i rzeczową świadczoną przez ośrodki pomocy społecznej (i w kilku przypadkach przez powiatowe centra pomocy rodzinie).

Struktura pomocy społecznej w Polsce:

• ośrodki pomocy społecznej działające w każdej gminie, udzielające pomocy pieniężnej, usługowej i rzeczowej oraz kierujące do domów pomocy społecznej

• powiatowe centra pomocy rodzinie (w miastach na prawach powiatu - miejskie centra pomocy rodzinie); powiaty prowadzą domy pomocy społecznej, zapewniają opiekę nad dziećmi w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (tj. domach dziecka, pogotowiach opiekuńczych) i w rodzinach zastępczych;

• regionalne ośrodki polityki społecznej (przy urzędach marszałkowskich) - zajmują się koordynacją polityki społecznej w zakresie pomocy na terenie województw samorządowych;

• w urzędach wojewódzkich wydziały polityki społecznej - kontrola i nadzór nad realizacją zadań samorządu gminnego, powiatowego i województwa, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej (jednak tylko w zakresie zadań zleconych);

• Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - zajmuje się koordynacją polityki społecznej na obszarze całej Polski oraz przygotowywaniem zmian w obowiązującym prawie.

Pomoc społeczną w Polsce organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując z organizacjami pozarządowymi, kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. W zasięgu zainteresowań systemu pomocy społecznej znajdują się następujące kwestie społeczne: ubóstwo, wykluczenie społeczne (marginalizacja), bezdomność, bezrobocie, niepełnosprawność oraz wiele innych kształtujących trudną życiowo sytuację jednostki, w szczególności ekonomiczną.

Zadania pomocy społecznej

Pomoc społeczna polega w szczególności na :

• przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń (np.: zasiłek celowy, zasiłek okresowy ),

• pracy socjalnej,

• prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,

• analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,

• realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,

• rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Do zadań MOPS należy w szczególności:

• rozpoznawanie i ocena potrzeb osób i rodzin, które trwale lub przejściowo znalazły się w trudnej sytuacji życiowej i wymagają pomocy,

• udzielanie osobom i rodzinom świadczeń z zakresu pomocy społecznej w celu zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych tych osób,

• świadczenie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych,

• udzielanie schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym,

• sprawienie pogrzebu,

• umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać i w miarę możliwości doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia oraz ich integracji ze środowiskiem,

• pobudzanie społecznej aktywności w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin.

• organizowanie, prowadzenie Ośrodków wsparcia (między innymi: Środowiskowych Domów Samopomocy, Dziennych Domów Pomocy, Ośrodków opiekuńczych),

• organizowanie i prowadzenie gminnych ognisk wychowawczych, świetlic i klubów środowiskowych dla dzieci,

• prowadzenie Całodobowego Domu Pomocy Społecznej oraz organizowanie mieszkań chronionych,

• współpraca z placówkami opiekuńczo-wychowawczymi i organizacjami społecznymi w celu resocjalizacji rodziny,

• udzielanie w ramach pracy socjalnej pomocy niepełnosprawnym w celu umożliwienia im pełnienia społecznie aktywnej roli i integracji ze środowiskiem,

• nawiązywanie współpracy z organizacjami pozarządowymi, z organizacjami kościelnymi, z osobami fizycznymi i prawnymi prowadzącymi działalność o charytatywnym charakterze w zakresie realizowanych przez nich zadań pomocy społecznej,

• wykonywanie zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej mających na celu ochronę poziomu życia osób i rodzin.

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

• przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń,

• pracy socjalnej,

• prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,

• analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,

• realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,

• rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Główne cele pomocy społecznej:

• wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie - w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,

• zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej - dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym,

• zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,

• zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie,

• integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,

• stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.

Ramy zadaniowe pomocy społecznej określa ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. nr 64 poz. 593 z 2004 r z późniejszymi ). Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

• ubóstwa,

• sieroctwa,

• bezdomności,

• bezrobocia,

• niepełnosprawności,

• długotrwałej lub ciężkiej choroby,

• przemocy w rodzinie,

• potrzeby ochrony macierzyństwa i wielodzietności,

• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,

• braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawczej,

• trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,

• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,

• alkoholizmu lub narkomanii,

• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,

• klęski żywiołowej i ekologicznej.

Kryterium dochodowe uprawniające do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej obowiązujące od 1 października 2006 r. wynosi:

• dla osoby samotnie gospodarującej nie może przekroczyć kwoty 477,00 zł,

• dla rodziny nie może przekroczyć kwoty 351,00 zł na osobę w rodzinie.

Formy pomocy społecznej realizowane przez GOPS w szczególności :

• zasiłek stały,

• zasiłek okresowy,

• zasiłek celowy,

• dożywianie,

• zasiłek celowy specjalny,

• zasiłek celowy i okresowy zwrotny,

• usługi opiekuńcze,

• Praca socjalna.

Zasiłek stały przysługuje:

• pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku (60l. kobieta, 65l. mężczyzna) lub z powodu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,

• pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku (j.w.) lub niepełnosprawności (j.w), jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Wysokość zasiłku:

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnica między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 444,00 zł miesięcznie,

• w przypadku osoby w rodzinie - różnica między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Zasiłek okresowy

• przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość otrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,

• rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Wysokość zasiłku:

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 444,00 zł miesięcznie, oraz nie może być niższa niż 50% tej różnicy z zastrzeżeniem że w 2006 r. i 2007 r. - nie niższa niż 35% ww. różnicy,

• w przypadku rodziny do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny, lecz nie może być niższa niż 50% tej różnicy z zastrzeżeniem, że w 2006 r. i 2007 r. - nie niższa niż 25% ww. różnicy.

Zasiłek celowy Może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, w szczególności na zakup żywności, leków, leczenia, opału, odzieży, drobnych remontów a także na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne oraz kosztów pogrzebu. (obowiązuje kryterium dochodowe) Może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej. W tych przypadkach zasiłek może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

Dożywianie W ramach programu rządowego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” zapewniana jest pomoc w zakresie dożywiania : dzieci, młodzieży do ukończenia szkoły ponad gimnazjalnej oraz osobom samotnym, w podeszłym wieku lub niepełnosprawnym. Pomoc ta jest przyznawana bezpłatnie osobom i rodzinom jeżeli ich dochód nie przekracza 150 % kryterium ustawowego przy jednoczesnym występowaniu przesłanek o których mowa na wstępie.

Zasiłek celowy specjalny Może być przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe. Wysokość zasiłku nie może przekroczyć kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny i nie podlega zwrotowi.

Zasiłek celowy i okresowy zwrotny Może być przyznany w szczególnie uzasadnionych okolicznościach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku.

Usługi opiekuńcze przysługują:

• osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób a jest jej pozbawiona,

• osobie w rodzinie, która wymaga pomocy innych a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić.

Obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zalecaną przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Odpłatność za ww. Usługi uchwala rada gminy. Aktualnie odpłatność kształtuje się następująco:

Praca socjalna Świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód. Szczegółowych informacji na temat świadczeń będących w kompetencjach pomocy społecznej udzielają pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej od poniedziałku do piątku w godzinach urzędowania Ośrodka.

Jednostki organizacyjne Działania z zakresu pomocy społecznej z mocy ustawy wykonują organy administracji rządowej i samorządowej. Współpracują w tym zakresie z organizacjami społecznymi, Kościołem katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Do jednostek organizacyjnych pomocy społecznej należą:

• regionalne ośrodki polityki społecznej

• powiatowe centra pomocy rodzinie

• ośrodki pomocy społecznej

• domy pomocy społecznej

• placówki specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego

• placówki opiekuńczo-wychowawcze

• ośrodki adopcyjno- opiekuńcze

• ośrodki wsparcia

• ośrodki interwencji kryzysowej

Ośrodek pomocy społecznej Ośrodki pomocy społecznej są to jednostki organizacyjne wykonujące zadania z zakresu pomocy społecznej w gminie.

Powiatowe centra pomocy rodzinie Powiatowe centra pomocy rodzinie są to jednostki organizacyjne wykonujące zadania powiatu w zakresie pomocy społecznej. Zadania powiatowych centrów pomocy rodzinie w miastach na prawach powiatu realizują miejskie ośrodki pomocy społecznej (miejskie ośrodki pomocy rodzinie).

Regionalne ośrodki polityki społecznej Na szczeblu województwa istnieją dwie odrębne struktury organizacyjne - administracji rządowej i samorządowej. Zadania rządowe na szczeblu województwa wykonuje wojewoda. Zadania wojewody w zakresie pomocy społecznej realizowane są przez wydziały polityki społecznej urzędów wojewódzkich.. Natomiast zadania samorządowe wykonuje marszałek województwa przy pomocy regionalnego ośrodka polityki społecznej - jednostki organizacyjnej powołanej do realizacji zadań pomocy społecznej w województwach samorządowych..

Domy pomocy społecznej Dom pomocy społecznej świadczy, na poziomie obowiązującego standardu, osobom wymagającym całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności usługi: bytowe, opiekuńcze, wspomagające, edukacyjne w formach i zakresie wynikających z indywidualnych potrzeb.

Domy, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone dzielą się na domy dla:

• osób w podeszłym wieku

• osób przewlekle somatycznie chorych

• osób przewlekle psychicznie chorych

• dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie

• dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie

• osób niepełnosprawnych fizycznie

Placówka opiekuńczo - wychowawcza Placówka opiekuńczo- wychowawcza zapewnia dzieciom i młodzieży pozbawionym częściowo i całkowicie opieki rodzicielskiej oraz niedostosowanym społecznie dzienną lub całodobową, ciągłą lub okresową opiekę i wychowanie, jak również wspiera działania rodziców w wychowaniu i sprawowaniu opieki.

Placówki ze względu na specyfikę działań dzielą się na :

Placówki wsparcia dziennego

• wspierają rodzinę w sprawowaniu jej podstawowych funkcji

• zapewniają pomoc rodzinie i dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagrożonym demoralizacją, przestępczością lub uzależnieniami

• współpracują ze szkołą, ośrodkiem pomocy społecznej i innymi instytucjami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych

Placówki interwencyjne

• Zapewniają dziecku pozbawionemu częściowo lub całkowicie opieki rodziców, znajdującemu się w sytuacji kryzysowej:

• doraźną, całodobową opiekę

• kształcenie dostosowane do jego wieku i możliwości rozwojowych

• opiekę i wychowanie do czasu powrotu do rodziny lub umieszczenia w rodzinie zastępczej, placówce rodzinnej albo placówce socjalizacyjnej

• Przygotowują diagnozę stanu psychofizycznego i sytuacji życiowej dziecka oraz ustalają wskazania do dalszej pracy z dzieckiem

Placówki rodzinne

• zapewniają dzieciom częściowo lub całkowicie pozbawionym opieki rodziców całodobowa opiekę i wychowanie w warunkach zbliżonych do domu rodzinnego oraz opiekę, do czasu powrotu dziecka do rodziny, umieszczenia go w rodzinie adopcyjnej lub jego usamodzielnienia

Placówki socjalizacyjne

• zapewniają całodobową opiekę i wychowanie dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodzicielskiej, dla których nie znaleziono rodzinnej opieki zastępczej

Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze

Ośrodek adopcyjno - opiekuńczy to:

• ośrodek lub zespół wsparcia rodziny naturalnej, prowadzący poradnictwo dla dzieci i rodziców oraz terapię rodzinną, w tym dla rodziców dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo- wychowawczych

• ośrodek lub zespół wsparcia rodziny zastępczej lub adopcyjnej, inicjujący i wspomagający zastępcze formy opieki i wychowania rodzinnego, szkolący i kwalifikujący kandydatów na rodzinę zastępczą albo adopcyjną, prowadzący poradnictwo rodzinne i terapie rodzinną dla dzieci i rodziców dzieci umieszczonych w rodzinnej opiece zastępczej

Ośrodki wsparcia

Ośrodek wsparcia jest środowiskową formą pomocy półstacjonarnej służącą utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku i przeciwdziałaniu instytucjonalizacji, a w szczególności:

• środowiskowe domy samopomocy

• dzienne domy pomocy

• noclegownie

• ośrodki opiekuńcze

Ośrodki interwencji kryzysowej

Rolą ośrodków interwencji kryzysowej jest świadczenie specjalistycznych usług, zwłaszcza psychologicznych, prawnych, hotelowych, które są dostępne przez całą dobę - osobom, rodzinom i społecznościom będącym ofiarami przemocy lub znajdującym się w innej sytuacji kryzysowej - w celu zapobieżenia powstawania lub pogłębiania się dysfunkcji tych osób, rodzin lub społeczności

Świadczenia niepieniężne

• pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży

• sprawienie pogrzebu

• poradnictwo i pomoc instytucjonalna

Pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży

• ośrodek pomocy społecznej udziela schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym.

• udzielenie schronienia następuje poprzez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach dających schronienie (np. ośrodki interwencji kryzysowej, hostele).

• pomoc w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przyznawana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków.

Sprawienie pogrzebu Pomoc społeczna obejmuje również obowiązek sprawienia pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Sprawienie pogrzebu jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym.

Poradnictwo i pomoc instytucjonalna Ośrodek Pomocy Społecznej oferuje osobom i rodzinom pomoc w formie pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego w szczególności prawnego, psychologicznego, pedagogicznego. Pracownicy socjalni udzielają również pomocy w załatwianiu spraw urzędowych oraz w utrzymaniu kontaktów z otoczeniem. W razie niemożności zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania klienta, pracownicy socjalni czynią starania o umieszczenie w Domu Pomocy Społecznej tj. placówce pobytu stałego zapewniającej całodobową opiekę. Niezależnie od kryterium dochodowego osobom i rodzinom udzielana jest pomoc w postaci pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego, w szczególności prawnego i psychologicznego. Są to świadczenia fakultatywne. Jeżeli wymaga tego indywidualna sytuacja, osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych, a są jej pozbawione, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych (art. 50 ustawy o pomocy społecznej). W razie niemożności zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę osoba wymagająca opieki całodobowej może ubiegać się o skierowanie do domu pomocy społecznej (art. 54 ustawy o pomocy społecznej). W ramach systemu pomocy społecznej funkcjonują także placówki zapewniające środowiskową opiekę półstacjonarną. Są to ośrodki wsparcia, które zapewniają całodzienny pobyt, posiłki, podstawowe świadczenia opiekuńcze, rekreacyjno - kulturalne, edukacyjne, rehabilitacyjne.

Zadania z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną

W ramach pomocy społecznej realizowane są również zadania związane z opieką nad dzieckiem i rodziną. Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców oraz dzieciom niedostosowanym społecznie następuje w szczególności poprzez:

• organizowanie opieki w rodzinach zastępczych,

• zapewnienie opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w tym w placówkach opiekuńczo - wychowawczych wsparcia dziennego, a także tworzenie i wdraż

• anie programów pomocy dziecku i rodzinie, pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do życia, młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo - wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego w tym pomoc w uzyskaniu odp

• owiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, szkolenia, specjalistyczne poradnictwo rodzinne i terapia rodzinna prowadzone przez powiatowe centra pomocy rodzinie i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze.

Pomoc społeczna przewiduje następujące świadczenia w tym zakresie:

• pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych,

• jednorazowe świadczenie pieniężne na pokrycie wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego do rodziny zastępczej dziecka,

• jednorazowe lub okresowe świadczenie pieniężne przyznawane na skutek zdarzenia losowego mającego miejsce w rodzinie zastępczej,

• pomoc pieniężną na usamodzielnienie osobom opuszczającym niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno - wychowawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze oraz rodziny zastępcze, pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki osobom opuszczającym niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno - wychowawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze oraz rodziny zastępcze,

• pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej.

Rodziny zastępcze Dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej powiat zapewnia opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej. Rodzina zastępcza może być ustanowiona również dla dziecka niedostosowanego społecznie. Zgodnie z ustawą pomocy społecznej funkcjonują następujące typy rodzin zastępczych:

• rodziny spokrewnione z dzieckiem,

• rodziny niespokrewnione z dzieckiem,

• niespokrewnione z dzieckiem zawodowe rodziny zastępcze, w tym:

• niespokrewnione z dzieckiem zawodowe wielodzietne rodziny zastępcze (dla maksimum 6 dzieci),

• niespokrewnione z dzieckiem zawodowe specjalistyczne rodziny zastępcze ( dla dzieci niedostosowanych społecznie lub z problemami zdrowotnymi wymagające szczególnej opieki i pielęgnacji)

• niespokrewnione z dzieckiem zawodowe rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego.

Rodziny zastępcze wielodzietne oraz specjalistyczne stanowią nowe formy rodzinnej opieki zastępczej wprowadzone ustawą o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004 r. Świadczenia dla rodzin zastępczych obliczane są w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z dnia 27 lipca 2006 r.). Wysokość podstawy wynosi 1 647zł. Miesięczna pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej wynosi 40% podstawy. Świadczenie to jest zwiększane w zależności od wieku dziecka, stanu zdrowia, stopnia niedostosowania społecznego. Rodziny zastępcze niespokrewnione z dzieckiem otrzymują dodatkowo na każde umieszczone dziecko rodzinie 10% podstawy. Wysokość pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej uzależniona jest od wieku dziecka, stanu jego zdrowia i niedostosowania społecznego i wynosi:

Rodziny spokrewnione z dzieckiem otrzymują:

• 40% podstawy dla dzieci od 7 do 18 lat: 658,80 zł

• 60% podstawy dla dzieci do 7 lat, dla dzieci 7 - 18 lat z zasiłkiem pielęgnacyjnym, dla dzieci 7 - 18 lat umieszczonych na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich: 988, 20 zł

• 80% podstawy dla dzieci do 7 lat z zasiłkiem pielęgnacyjnym, dla dzieci 7 - 18 lat umieszczonych na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich i pobierających zasiłek pielęgnacyjny: 1317,60 zł

• Rodziny niespokrewnione z dzieckiem otrzymują dodatkowo 10% podstawy - 164,70 zł

• Niespokrewnione z dzieckiem zawodowe wielodzietne i specjalistyczne rodziny zastępcze obok świadczeń dla dzieci otrzymują wynagrodzenie w wysokości do 120% podstawy tj. do 1 976,40 zł

• Niespokrewnione z dzieckiem zawodowe rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego obok świadczeń dla dzieci otrzymują wynagrodzenie:

• za sprawowaną opiekę i wychowanie w wysokości 120% podstawy: 1 976,40 zł

• za pozostawanie w gotowości w wysokości 80% podstawy: 1317,60 zł

Placówki opiekuńczo - wychowawcze

Placówka opiekuńczo- wychowawcza zapewnia dzieciom i młodzieży pozbawionym częściowo i całkowicie opieki rodzicielskiej oraz niedostosowanym społecznie dzienną lub całodobową, ciągłą lub okresową opiekę i wychowanie, jak również wspiera działania rodziców w wychowaniu i sprawowaniu opieki.

Zgodnie z art. 80 ustawy o pomocy społecznej, dziecko powinno być kierowane do całodobowej placówki opiekuńczo - wychowawczej dopiero po wyczerpaniu innych możliwości pomocy rodzinie naturalnej lub zapewnienia mu rodzinnych form pieczy zastępczej. Pobyt w placówce powinien mieć charakter przejściowy, tj. do czasu powrotu dziecka do rodziny naturalnej lub ustanowienia rodziny zastępczej.

Placówki ze względu na specyfikę działań dzielą się na :

• Placówki wsparcia dziennego

• wspierają rodzinę w sprawowaniu jej podstawowych funkcji.

• zapewniają pomoc rodzinie i dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagrożonym demoralizacją, przestępczością lub uzależnieniami. współpracują ze szkołą, ośrodkiem pomocy społecznej i innymi instytucjami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych.

Z uwagi na charakter wykonywanych działań ustawa rozróżnia dwa rodzaje placówek:

• opiekuńcze; których celem jest pomaganie dzieciom w pokonywaniu trudności szkolnych i organizowanie czasu wolnego, prowadzone w formie świetlic, klubów, ognisk wychowawczych i kół zainteresowań;

• specjalistyczne; realizujące, obok funkcji opiekuńczej, programy psychokorekcyjne i psychoprofilaktyczne. Są to np. świetlice socjoterapeutyczne oraz ogniska wychowawcze.

Zgodnie z art. 17 pkt. 12 ustawy o pomocy społecznej, prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo - wychowawczych wsparcia dziennego jest zadaniem własnym gminy. Powiat również może organizować i prowadzić placówki opiekuńczo - wychowawcze wsparcia dziennego o charakterze ponadgminnym, realizując zadanie, o którym mowa w art. 19 pkt.4 ustawy.

• Placówki interwencyjne Zapewniają dziecku pozbawionemu częściowo lub całkowicie opieki rodziców, znajdującemu się w sytuacji kryzysowej:

• doraźną, całodobową opiekę

• kształcenie dostosowane do jego wieku i możliwości rozwojowych

• opiekę i wychowanie do czasu powrotu do rodziny lub umieszczenia w rodzinie zastępczej, placówce rodzinnej albo placówce socjalizacyjnej

• Przygotowują diagnozę stanu psychofizycznego i sytuacji życiowej dziecka oraz ustalają wskazania do dalszej pracy z dzieckiem.

• Placówki rodzinne Zapewniają dzieciom częściowo lub całkowicie pozbawionym opieki rodziców całodobowa opiekę i wychowanie w warunkach zbliżonych do domu rodzinnego oraz opiekę, do czasu powrotu dziecka do rodziny, umieszczenia go w rodzinie adopcyjnej lub jego usamodzielnienia.

• Placówki socjalizacyjne Zapewniają całodobową opiekę i wychowanie dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodzicielskiej, dla których nie znaleziono rodzinnej opieki zastępczej.

Nadzór nad placówkami opiekuńczo - wychowawczymi Nad placówkami opiekuńczo - wychowawczymi sprawowany jest nadzór w zakresie realizacji standardu opieki i wychowania - art. 87 ustawy. Minister Polityki Społecznej określił w rozporządzeniu z dnia 19 października 2005 r. szczegółowe zasady nadzoru nad przestrzeganiem standardu opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo- wychowawczych oraz nadzoru nad działalnością ośrodków adopcyjno-opiekuńczych ( Dz. U. Nr 214, poz. 1812). Wojewoda sprawuje nadzór nad placówkami w trybie określonym w art. 126 - 134 ustawy.

Kierowanie do placówek opiekuńczo -wychowawczych Dziecko kierowane jest do placówki przez powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, posiadający miejsce w placówce - § 14 rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2005 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych ( Dz. U. Nr 37, poz. 331). Jeżeli powiat właściwy nie może skierować dziecka do placówki z powodu braku placówki odpowiedniego typu lub z powodu braku miejsca w takiej placówce, zwraca się do innego powiatu z wnioskiem o skierowanie dziecka do odpowiedniej placówki na jego terenie. Od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy - Karta Nauczyciela, tj. od dnia 4 października 2005 r. skierowanie do placówki opiekuńczo -wychowawczej nie wymaga formy decyzji administracyjnej.

Wymień i omów metody pracy środowiskowej.

Opieka środowiskowa to zespól świadczeń zapobiegawczych, leczniczych, pielęgnacyjnych, rehabilitacyjnych, udzielanych przez placówki medyczne w miejscu zamieszkania, nauki i pracy. Jest to promowanie zdrowia, zapobieganie chorobom, zapobieganie godnego umierania i śmierci.

Model opieki środowiskowej według Górajek - Jóźwik.

• model zleceniowy (kompleksowy) - najbardziej pożądany model - pielęgniarka wykonuje tylko zlecenia lekarskie.

• model specjalizacyjny - brana jest pod uwagę specjalność - pielęgniarka opatrunkowa,

• model zleceniowo - specjalistyczny - najczęściej na dyżurze popołudniowym i rannym. te wszystkie funkcje spełniane są przez jedną osobę.

• Opieka profesjonalna - świadczona przez lekarza i pielęgniarkę.

• Opieka nieprofesjonalna - świadczona przez osoby niezwiązane zawodowo z medycyną.

Model opieki środowiskowej według Butrym:

• Model klasyczny - przychodzę e Lorenza O'Done do pacjenta i robie to, co mam zrobić, np. pomiar R, opatrunek. Pacjent jest biernym odbiorcą usług.

• Model opiekuńczy - najbardziej pożądany - gdzie pacjent wspólnie z nami współpracuje.

• Model indywidualny - gdy przychodzimy do osoby samotnej.

• Model grupowy - gdy przychodzimy do rodziny.

Wymień i omów modele pracy z rodziną,

Metoda indywidualnego przypadku - jej podstawą są możliwości tkwiące w jednostce i wykorzystane dla poprawy jej indywidualnej kondycji. Pielęgniarkę interesuje pacjent i jego problemy wynikające z choroby.

Metoda grupowa - dominująca - uzyskiwanie pozytywnych efektów; uwzględnia możliwości i zasady grupy dla wprowadzenia korzystnych zmian jej sytuacji zdrowotnej. Pielęgniarkę interesuje pacjent i jego stan emocjonalny (do programu nauczania dodatkowo włączone są problemy komunikowania z pacjentem i empatii w działaniu - znaczenia nabierają ekspresyjne role pielęgniarki ukierunkowane na chorego. Rodzina traktowana jest jako źródło informacji, ale pomijana przy planowaniu pracy z pacjentem.

Metoda środowiskowa - wykorzystuje potencjał i możliwości ludzi zamieszkujących w społeczności lokalnej oraz zasoby środowiska materialnego w celu wzmocnienia sytuacji pozytywnych oraz w celu pozytywnego przetwarzania środowiska. Pielęgniarkę interesuje pacjent, ale także jego rodzina. W nauczaniu zostaje uwzględniona rodzina jako element systemu ochrony zdrowia i wiedza o problemach rodziny ogóle, a w szczególności w sytuacji choroby; w działaniach następuje uwłaczanie rodziny proces pielęgnowania oraz wykorzystanie w opiece zdrowotnej uwłaczania systemów pozarodzinnych - profesjonalnych i nieprofesjonalnych.

Zakres świadczeń realizowanych przez pielęgniarki środowiskowe/ rodzinne.

Ubezpieczony ma prawo do świadczeń z zakresu pielęgniarstwa i położnictwa środowiskowego /rodzinnego w godzinach pracy przychodni, od poniedziałku do piątku od godz. 8.00-18.00 w pełnym zakresie, natomiast w pozostałym czasie w dni powszednie, soboty, niedziele, święta i dni ustawowo wolne od pracy, w zakresie zapewniającym kontynuację niezbędnych zabiegów wynikających z procesu leczenia i pielęgnacji nad przewlekle i obłożnie chorymi. Wykonywanie zabiegów pielęgniarskich i położniczych w tym czasie musi być uzasadnione stanem zdrowia pacjentów. Do świadczeń pielęgniarki i położnej środowiskowej/rodzinnej ma prawo każdy ubezpieczony, który złożył deklarację wyboru danej pielęgniarki /położnej. Obowiązują tutaj identyczne zasady wyboru i rezygnacji z objęcia opieką jak w przypadku lekarza POZ. Położna środowiskowa /rodzinna realizuje kompleksowo świadczenia zdrowotne w środowisku podopiecznego z zakresu pielęgnacyjnej opieki położniczej, ginekologicznej oraz zapewnia ciągłość świadczeń profilaktycznych, pielęgnacyjnych i leczniczych.

Zadania pielęgniarki i położnej środowiskowej/ rodzinnej:

• rozpoznawanie warunków i potrzeb zdrowotnych podopiecznych,

• rozpoznawanie problemów pielęgnacyjnych,

• planowanie i realizowanie opieki pielęgnacyjnej,

• realizacja zleceń lekarskich,

• udzielanie pielęgniarskich świadczeń profilaktycznych, diagnostycznych,

• leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych samodzielnie,

• edukacja zdrowotna, profilaktyka chorób i promocja zdrowia.

Rejestracja pacjentów do pielęgniarki i położnej środowiskowej/rodzinnej może odbywać się osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem osób trzecich. W schorzeniach ostrych i nagłych porada winna nastąpić w dniu zgłoszenia, w schorzeniach przewlekłych pielęgniarka uzgadnia termin wizyty z ubezpieczonym.

Wykaz świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez pielęgniarkę

środowiskową/rodzinną

Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna realizuje świadczenia w zakresie:

• świadczeń zapobiegawczych

• świadczeń diagnostycznych

• świadczeń terapeutyczno-leczniczych

• świadczeń rehabilitacyjnych

• świadczeń pielęgnacyjno - higienicznych

• świadczeń socjalno-bytowych

Świadczenia zapobiegawcze

• prowadzi poradnictwo i doradztwo w zakresie samcopieki i samopielęgnacji dzieci i dorosłych

• prowadzi poradnictwo w zakresie zdrowego stylu życia

• realizuje programy zdrowotne w środowisku lokalnym

• organizuje grupy wsparcia

• organizuje izolację chorych zakaźne w warunkach miejscach publicznych

Świadczenia diagnostyczne

• przeprowadza wywiady środowiskowo/rodzinne

• wykonuje badanie fizykalne za pomocą metod ...

• obserwacji

• dotyku

• opukiwania

• osłuchiwania

• pomiarów za pomocą aparatury i sprzętu

• wykonuje pomiary: ciśnienia, tętna, temperatury, ostrości wzroku, widzenia barw, słuchu, masy ciała, obrzęków obwodowych

• ocenia odchylenia od normy

• pobiera materiał na badania diagnostyczne

• kieruje na badania diagnostyczne i bakteriologiczne zgodnie z rozporządzeniem MZiOS

• wykonuje testy diagnostyczne dla oznaczenia ciał ketonowych i glukozy we krwi i moczu

• identyfikuje pacjentów/podopiecznych z problemami zdrowotnymi, psychosomatycznymi i społecznymi

• ocenia i monitoruje ból, ogólny stan chorego, proces jego zdrowienia

Świadczenia terapeutyczne - lecznicze

• ustala dietę w żywieniu przewlekle chorych

• dobiera techniki karmienia w zależności od stanu chorego

• zakłada zgłębnik do żołądka i odbarcza zalegające treści

• stosuje płukanie żołądka

• wykonuje zabiegi z zastosowaniem ciepła i zimna

• zakłada cewnik do pęcherza moczowego (cewnikuje)

• wykonuje irygację pochwy

• wykonuje wlewy doodbytnicze (lewatywy, wlewki, kroplówki)

• podaje leki różnymi drogami wg zleconych dawek

• wykonuje kaniulację żył obwodowych

• wykonuje iniekcje dożylne, domięśniowe, podskórne i śródskórne

• wykonuje wlewy dożylne

• opatruje rany, wykonuje opatrunki

• zdejmuje szwy

• wykonuje inhalacje

• stosuje bańki próżniowe

• stosuje tlenoteranię

• udziela pierwszej pomocy w stanach zagrażających życiu, w nagłych zachorowaniach

• prowadzi resuscytację krążeniowo - oddechową

• zleca transport chorego

• prowadzi bilans wodny

• dobową zbiórkę moczu

• wykonuje EKG

• stosuje farmakologiczne leczenie skóry (smarowanie, wcieranie, okłady)

Świadczenia rehabilitacyjne

• koordynuje i współdziała w rehabilitacji przyłóźkowej w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z długotrwałego unieruchomienia (choroby)

• prowadzi usprawnianie ruchowe (siadanie, pionizacja, nauka chodzenia, nauka samoobsługi)

• prowadzi aktywizacje, podopiecznych z wykorzystaniem terapii zajęciowej

• ćwiczy odruch ssania i połykania po porażeniach mózgowo-rdzeniowych

• stosuj e drenaż ułożeniowy

• prowadzi gimnastykę oddechową i oklepywanie klatki piersiowej

Świadczenia pielęgnacyjno-higieniczne

• wykonuje usługi pielęgnacyjno-higieniczne wynikające z procesu

• dokonuje zapotrzebowania na środki pielęgnacyjne i świadczenia zdrowotne

• toaleta ciała

• kapitele lecznicze

• czynności zapobiegające odleżynom

• inne czynności wynikające z procesu leczenia

Świadczenia socjalno - bytowe. kontroluje i organizuje działania na rzecz podopiecznego w zakresie spraw socjalnych poprzez instytucje i stowarzyszenia, organizacje pozarządowe oraz placówki ochrony zdrowia.

Zasady finansowania opieki pielęgniarskiej w POZ.

Ubezpieczenie zdrowotne w NFZ Głównym źródłem finansowania systemu jest ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Obywatele obciążeni są obowiązkową składką ubezpieczeniową stanowiącą 9% dochodów osobistych (7,75% odliczane jest od podatku dochodowego, zaś 1,25% pokrywa ubezpieczony), która odprowadzana jest do instytucji ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ).

Budżet państwa Niektóre świadczenia wysokospecjalistyczne finansowane są bezpośrednio z budżetu Ministerstwa Zdrowia a nie ze środków NFZ. Od 1 stycznia 2007 r. z budżetu państwa finansowane jest również w całości przedszpitalne ratownictwo medyczne (pogotowie ratunkowe).

Kontraktowanie świadczeń zdrowotnych Narodowy Fundusz Zdrowia cyklicznie organizuje konkurs ofert na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Świadczeniodawcy, którzy zaoferowali w konkursie najkorzystniejsze warunki, zawierają z NFZ umowę o udzielanie świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.

Udzielanie świadczeń zdrowotnych Podstawowym ogniwem systemu jest lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, którym najczęściej jest lekarz specjalista medycyny rodzinnej. Odpowiedzialny jest on za leczenie oraz prowadzenie profilaktyki zdrowotnej zapisanych do niego pacjentów. W przypadku, gdy choroba pacjenta wymaga leczenia specjalistycznego, lekarz POZ wydaje skierowanie do poradni specjalistycznej lub szpitala.

Pielęgniarka środowiskowo - rodzinna: Stawka kapitacyjna w zakresie świadczeń pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej zawiera koszty udzielania świadczeń przez pielęgniarki z podziałem na grupy wiekowe, z uwzględnieniem wskaźnika demograficznego dla ubezpieczonych w następujących przedziałach wiekowych:

• od 0 do 6 r.ż - wskaźnik 1,3

• od 7 r.ż do 65 r.ż wskaźnik 1,0 (stawka bazowa)

• powyżej 65 r.ż i wskaźnik 1,7

Położna środowiskowa/rodzinna Stawka kapitacyjna w zakresie pielęgnacyjnej opieki położniczo-ginekologicznej zawiera koszty świadczeń zdrowotnych udzielanych przez położną środowiskową / rodzinną.

Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania

Finansowanie Stawka kapitacyjna w zakresie świadczeń pielęgniarki środowiskowej środowisku nauczania i wychowania zawiera koszty świadczeń zdrowotnych udzielanych przez pielęgniarkę środowiskową w środowisku nauczania i wychowania uwzględniająca następujące wskaźniki zadaniowe:

• dla uczniów szkół specjalnych, uczniów niepełnosprawnych z klas lub szkół integracyjnych, uczniów szkół sportowych i szkół mistrzostwa sportowego oraz szkół zawodowych z nauką w warsztatach stosuje się wskaźnik korygujący 1,4 kapitacyjnej stawki rocznej,

• pozostałych uczniów stosuje się wskaźnik korygujący 1,0 kapitacyjnej stawki rocznej.

W razie wypadku urazu, nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia powodującego zagrożenie życia podopiecznego/ucznia pielęgniarka ma prawo wezwać zespół ratownictwa medycznego. W powyższej sytuacji interwencja zespołu rozliczana jest w ramach umowy zawartej przez Oddział NFZ z świadczeniodawcą realizującym świadczenia w tym zakresie. Podstawą finansowania świadczeń jest imienna lista uczniów przygotowana w oparciu o tzw. listy klasowe. Listy uczniów sporządza się dwa razy w roku, do ostatniego dnia miesiąca lutego i września w formie elektronicznej w formacie określonym przez Fundusz. Dla potrzeb rozliczenia umowy należy przedstawić sprawozdanie potwierdzone podpisem dyrektora szkoły zawierające informacje o liczbie podopiecznych objętych opieką według stanu na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego rozliczenie. Dla uczniów szkół specjalnych, uczniów niepełnosprawnych z klas lub szkół integracyjnych, a także szkół sportowych i szkół zawodowych z warsztatami szkolnymi należy sporządzać odrębną listę.

Zasady finansowania opieki POZ dla studentów i uczniów

• Student /uczeń ma prawo wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ w miejscu kształcenia (na 9 miesięcy w roku - od października do czerwca) i w miejscu stałego zamieszkania - na miesiące letnie (lipiec, sierpień, wrzesień). Zasada ta dotyczy również dziecka studenta, które przebywa razem z rodzicami w miejscu jego nauki.

• Student/ uczeń składa deklarację wyboru lekarza POZ, deklarację wyboru pielęgniarki POZ i deklarację wyboru położnej POZ na formularzu Funduszu, w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Przy wyborze lekarza, pielęgniarki i położnej POZ w miejscu nauki do deklaracji dołącza jeden egzemplarz z wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ z miejsca zamieszkania w celu identyfikacji macierzystego oddziału wojewódzkiego NFZ, właściwego dla miejsca stałego zamieszkania studenta/ ucznia. Na deklaracji wyboru należy odnotować miejsce / okres objęcia opieką: miejsce zamieszkania, miejsce nauki.

• Deklaracja, o której mowa w ust.2 stanowi podstawę do wypłaty przez Fundusz kwoty wynagrodzenia wg stawki kapitacyjnej za ubezpieczonego Oferentowi, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu POZ.

• Oddział wojewódzki NFZ, właściwy dla stałego miejsca zamieszkania studenta / ucznia przekazuje odpowiednio miesięczną stawkę kapitacyjną Oferentowi, do którego zadeklarował się student/ uczeń za okres letni (lipiec, sierpień, wrzesień).

• Oddział wojewódzki NFZ, właściwy dla miejsca nauki przekazuje odpowiednio miesięczną stawkę kapitacyjną Oferentowi, do którego zadeklarował się student/ uczeń na czas pobierania nauki na 9 miesięcy w roku - od października do czerwca.

• Na podstawie list ubezpieczonych studentów/uczniów do lekarzy, pielęgniarek i położnych POZ otrzymanych od Świadczeniodawców, NFZ tworzy bazę ubezpieczonych identyfikującą studentów/uczniów. Baza ta jest podstawą do przekazywania środków finansowych na świadczenia z zakresu POZ do właściwych oddziałów wojewódzkich NFZ.

Należność za świadczenia, udzielone ubezpieczonym w przypadku nagłego zachorowania lub pogorszenia się stanu zdrowia, spoza terenu objętego właściwością Oddziału Funduszu, wypłaca Oddział Funduszu.

Obowiązuje zryczałtowana stawka w wysokości:

• 15,00 zł (słownie: piętnaście złotych), za poradę lekarza POZ wraz z niezbędną diagnostyką i innymi świadczeniami wchodzącymi w zakres kompetencji lekarza POZ w tym poradę kontrolną;

• 4,00 zł (słownie: cztery złote), za świadczenia udzielane przez pielęgniarkę lub położną POZ.

Zespól POZ - charakterystyka.

• lekarz poz

• pielęgniarka środowiskową /rodzinną,

• położną środowiskowo - rodzinna,

• pielęgniarkę środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania,

• pielęgniarka opieki długoterminowej,

• pracownik socjalny

• psycholog

• fizykoterapeuta

• świadczenia lekarza POZ,

• świadczenia pielęgniarki POZ,

• świadczenia położnej POZ,

• świadczenia pielęgniarki szkolnej (lub higienistki szkolnej),

• nocną i świąteczną ambulatoryjną opiekę lekarską i pielęgniarską,

• nocną i świąteczną wyjazdową opiekę lekarską i pielęgniarską,

• transport sanitarny w POZ.

Świadczenia w podstawowej opiece zdrowotnej realizują:

• pielęgniarki środowiskowe/rodzinne, posiadające co najmniej kurs kwalifikacyjny bądź specjalizację z pielęgniarstwa rodzinnego, realizujące zadania zgodnie z zakresem kompetencji i katalogiem świadczeń zdrowotnych,

• położne środowiskowe - rodzinne, posiadające co najmniej kurs kwalifikacyjny, bądź specjalizację z pielęgniarstwa położniczego środowiskowego/rodzinnego, realizujące zadania zgodnie z zakresem kompetencji i katalogiem świadczeń zdrowotnych, a w szczególności obejmujące opieką kobietę, kobietę ciężarną, rodzącą, położnicę oraz noworodka,

• pielęgniarki w domowej specjalistycznej opiece pielęgniarskiej przewlekle chorych i niepełnosprawnych, posiadające co najmniej kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, pielęgniarstwa przewlekle chorych i niepełnosprawnych, pielęgniarstwa zachowawczego geriatrycznego - realizujące zadania adekwatne do potrzeb populacji a wynikające z deficytu samoopieki i samopielęgnacji, spowodowane chorobami przewlekłymi, niepełnosprawnością fizyczną, psychiczną, niedołężnością wieku starszego, chorobami nieuleczalnymi, nie wymagającymi leczenia szpitalnego (stacjonarnego),

• pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, posiadające co najmniej kurs kwalifikacyjny bądź specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania, realizujące zadania zgodnie z zakresem kompetencji i katalogiem świadczeń zdrowotnych w opiece nad uczniem / wychowankiem.

• Pielęgniarki praktyki (położne praktyki) w zespole lekarzy rodzinnych, w zespole lekarzy specjalistów

---