1. Wymień działy psychologii ze wzgl. Na wiek życia i kryterium praktyczne.

Kryterium wiekowe:

• psychologia kliniczna dziecka

• psychologia kliniczna dorastania i adolescencji

• psychologia kliniczna człowieka dorosłego

• psychologia kliniczna wieku starczego.

Kryterium praktyczna:

1. Petopsychologia - (psychologia sonetyczna(?), sonetopsychologia(?), psychologia medyczna, psychologia lekarska, psychosonetyka)

2. Defektologia - (zagadnienia zdarzeń psychicznych u osób z trwałymi lub przejściowymi dysfunkcjami sensoryczno - motoryczno intelektualnej)

3. Surdopsychologia - (osoby nie słyszące)

4. Tyflopsychologia - (osoby nie widzące)

5. Psychologia rehabilitacyjna - (defekty ruchowe)

6. Oligofrenopsychologia - (osoby upośledzone umysłowo)

7. Logopsychologia - (problemy mowy, z porozumiewaniem się)

8. Psychopatologia - (zaburzenia psychiczne, dysfunkcje psychiczne, przyczyny, przebieg)

9. Psychologia kliniczna sądowa - (dotyczy zaburzeń psychicznych u ludzi w kategoriach prawa karnego art. 25 - rodzinne, opiekuńcze, spadkowe)

10. Psychologia penitencjarna - (zagadnienia dysfunkcji psychicznych u ludzi w sytuacjach deprywacji potrzeby wolności)

11. Psychodiagnostyka - (opracowanie metod służące wielowymiarowemu pomiarowi człowieka - metody wystandaryzowane)

12. Psychoterapia - (wszelka forma pomocy psychologicznej stosowanej w celu usprawnienia zaburzeń, zagadnienia skutków zaburzeń, zminimalizowanie)

13. Psychohigiena - (psychoprofilaktyka, zdrowie psychiczne) optymalizacja warunków życia człowieka, zapobieganie zaburzeniom i ochronie zdrowia psychicznego)

2. Podmiot/ przedmiot psychologii klinicznej:

Podmiot badań to konkretna jednostka, która wykazuje problemy (choroba, niedostosowanie)

Przedmiot badań dotyczy poznania osobowościzmiany odchyleń warunków dotyczących kształtowania osobowości określenie czynników odstępstwa.

Wszystkie metody badawcze badają podmiot badań i służą poznaniu człowieka.

KRYTERIA METOD:

• standaryzacja,

• normalizacja,

• trafność,

• żetelność,

• obiektywność.

Diagnoza psychologiczna ważna jest 2 lata

Przedmiot badań to zachowanie (behawior, reakcja) zależy od sytuacji, stymulacji, bodźców jakimi się znajdujemy od osobowości, temperamentu, potrzeb, od warunków środowiskowych, od poziomu aktywności własnej, od procesów emocjonalnych, od biologii anatomii fizjologicznej, genetyczne obciążenia dziedziczne, układ nerwowy, od procesu poznawczego.

(behawioryści)

Zachowanie = bihawior = reakcja = F

• Osobowość

• Środowisko

• Biologia (uwarunkowania dziedziczne)

• Przebieg procesów poznawczych (myślenie abstrakcyjne, formalne)

• Sytuacja (niebezpieczna, traumatyczna, wstrząsowa, urazowa)

• Procesy emocjonalne

• Procesy motywacyjne

• Procesy aktywacyjne

a) zaburzenia zachowania jednostki (charakter, zmiany, odchylenia, objawy)

b) osobowość jednostki (problemy, cechy indywidualne)

c) metody badań psychologicznych (poznania jednostki, jej cech indywidualnych, właściwości , możliwości, emocji, frustracji)

d) problemy pracy z ludźmi (powstają w specyficznych relacjach, konkretna jednostka, dziecko, uczeń, klient)

e) poznanie psychicznych aspektów chorób somatycznych.

3. Kiedy mówimy o zaburzeniach zachowania.

Tomaszewski:

O zaburzenia mówimy, gdy:

1. czynności ludzkie tracą swoje ukierunkowanie na cel

2. czynności ludzkie ulegają dezorganizacji w swym przebiegu a czasami deterioryzacji (rozpadowi)

3. człowiek nie jest w stanie rozwiązywać zadań stawianych mu przez sytuację. (zgodnych z rolą społeczną).

4. Człowiek nie jest w stanie przystosować się do warunków środowiskowych.

5. Człowiek nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb indywidualnych, osobistych, jednostkowych.

4 Opisz klasyfikację ze względu na rozległość zaburzenia.

-ze względu na rodzaj to: uszkodzenie motoryki, wzroku, słuchu, procesów poznawczych.

- ze względu na rozległosc to: zaburzenia globalne - zaburzenia dotycza wszystkich funkcji rozwojowych w podobnym stopniu:

zaburzenia parcjalne- kiedy zaburzenia dotycza jednej ale rozległej sfery rozwoju np. mowy, motoryki

- zaburzenia fragmentaryczne- np. zaburzenie analizy i syntezy wzrokowej, słuchowej, koordynacji wzroku.

5.Biologiczne przyczyny zaburzeń. Wpływ czynników patogennych w okresie prenatalnym, okołoporodowym, postnatalnym

Do biologicznych przyczyn zaburzeń zaliczamy nieprawidłowości struktury i funkcji centralnego układu nerwowego spowodowane przez szkodliwe czynniki, działające:

• bezpośrednio na tkankę nerwową ( uraz mózgu)

• pośrednio ( zaburzenia przemiany materii prowadzące do zaburzeń uszkodzenia tkanki nerwowej

Wg. H.Spionek do przyczyn biologicznych warunkujących zachowanie jednostki zaliczamy:

1. Czynniki genetyczne :

• Genopatie - obecność u jednego lub obojga rodziców genów patologicznych, przekazywanych dziedzicznie, np.: stwardnienie guzowate

• Chromosomopatie - anomalie dotyczące składu oraz podziału chromosomów , które mogą prowadzić do zaburzeń fizycznego i psychoruchowego rozwoju dziecka

• Bloki metaboliczne - zakłócenia przemiany materii( czyli metabolizmu)powodujące uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, co powoduje zazwyczaj głęboki niedorozwój umysłowy

• Embriopatie aktyniczne - wywołane naświetleniem płodu promieniami ultrafioletowymi, rtg, elementami radioaktywnymi i izotopami, wyładowaniami energii atomowej

2.cechy związane z funkcjonowaniem układu nerwowego

3. uwarunkowania endokrynologiczne

4. konstytucje fizyczną

5. warunki klimatyczne i porę roku

Zaburzenia rozwoju wskutek działania patogennych czynników na zarodek( embriopatie) i płód (fetopatie)

Uszkodzenia układu nerwowego dziecka w okresie prenatalnym wg. H. Spionek stanowi około 30% wszystkich przyczyn zaburzeń rozwoju.

• Embriopatie wirusowe - zaburzenia rozwoju wywołane infekcja wirusową przebytą przez dziecko w okresie prenatalnym, mają miejsce gdy matka w okresie ciąży przechodziła choroby wirusowe lub sama nie chorując przekazała infekcje płodowi, najlepiej znana jest embriopatia wywołana różyczką

• Embropatia może być konsekwencją choroby pasożytniczej- toksoplazmozy, której przyczyną jest pierwotniak o nazwie toxoplazmoza gondii ( choroba odzwierzęca - koty ), lokalizuje się w tkance nerwowej i uszkadza ją

• Embriopatie aktyniczne - wywołane naświetleniem płodu promieniami ultrafioletowymi, rtg, elementami radioaktywnymi i izotopami, wyładowaniami energii atomowej

• Embriopatie - powstałe wskutek niedożywienia kobiety w czasie ciąży, niedobór witamin A i B₂ , wskutek złego odżywiania matki, uporczywych wymiotów lub nieprawidłowej przemiany materii

• Embriopatie toksyczne - to skutek zatrucia płodu szkodliwymi związkami chemicznymi, działającymi na organizm kobiety w czasie ciąży. Może być konsekwencją stosowania leków, środków nasennych, uspakajających i znieczulających , środków stosowanych w celu usunięcia ciąży oraz używki typu: alkohol, narkotyki czy nikotyna. Toksyczne działanie na płód mają też tlenek węgla, związki ołowiu i rtęci działające na matkę np.: w miejscu jej pracy, fetopatie

• Zanieczyszczenie środowiska

• Embriopatia - może być konsekwencją niezgodności czynników krwi, czyli konfliktu serologicznego między organizmem matki i płodu.

• Niedotlenienie - przyczyną jest nieprawidłowe krążenie krwi w jednym z trzech obszarów krążenia: matczynym, płodowym lub łożyskowym

• Wydarzenia traumatyczne w życiu matki

• Stres

• Urazy mechaniczne - poronienie, uszkodzenie narządowe, przedwczesny poród

6. Zaburzenia rozwoju wskutek działania patogennych czynników w okresie porodu( encefalopatia okołoporodowa)

• Urazy czaszki spowodowane nadmiernym i długotrwałym uciskiem główki dziecka podczas pozostawiania w kanale rodnym powstałe podczas nagłego lub przedłużającego się porodu , przy nieprawidłowym ułożeniu płodu( położenie pośladkowe) lub nieumiejętnym zastosowaniu kleszczy( może nastąpić mechaniczne zgniecenie czaszki, pęknięcie niektórych naczyń krwionośnych i wylew śródczaszkowy

• Niedotlenienie w czasie porodu powoduje zaburzenie tętna a po urodzeniu tzw. Zamartwicę ( dziecko nie krzyczy, nie oddycha, jest sine lub blade, zależnie od stopnia niedotlenienia) Zamartwica może spowodować nieodwracalne uszkodzenia komórek nerwowych

• Przedwczesny poród - dzieci urodzone z waga poniżej 2500g stwarza zagrożenie dla stanu c.u.n. niedojrzałość układu oddechowego jest powodem zaburzeń oddychania w konsekwencji niedotlenienia mózgu, mała odporność naczyń krwionośnych wskutek czego może dojść do krwawych wylewów do kory mózgowej. Brak odruchu ssania i koordynacji między ssaniem i połykaniem stwarza zagrożenie niedożywienia w okresie intensywnego rozwoju komórek nerwowych

• Środki toksyczne podawane matce

7. Zaburzenia rozwoju wskutek działania czynników patogennych po urodzeniu dziecka

( encefalopatie wczesnodziecięca lub określone zespoły zaburzeń psychoneurologicznych

• Urazy czaszki - ze wstrząsem mózgu, którym najczęściej ulegają dzieci w wieku od 6 do 10 lat, najcięższa postać to urazy otwarte, których dochodzi do miejscowego zniszczenia tkanki mózgu; uraz zamknięty może spowodować pęknięcie naczyń krwionośnych w wylewy śródczaszkowe. Nawet utrata przytomności trwająca powyżej godziny budzi podejrzenie uszkodzenia tkanki mózgu

• Padaczka(epilepsja) - zespół objawów somatycznych, wegetatywnych i psychicznych, centralnym objawem padaczki jest napad padaczkowy, czyli nadmierne i gwałtowne wyładowanie bioelektryczne w grupie komórek nerwowych. Jego źródłem jest uszkodzona tkanka mózgowa np.: blizna, która działa drażniąco na otaczającą tkankę.

• Infekcje mózgowe - należą do nich różnorodne choroby wirusowe i bakteryjne np.: zapalenie opon mózgowych i mózgu z powikłaniami ze strony centralnego układu nerwowego

• Czynniki toksyczne - przypadkowe zatrucie lekami, tlenkiem węgla( tzw. Czadem), narkotyki ( kleje)

• Zaburzenia metaboliczne ( fenyloketonuria)

• Zaburzenia i zespoły hormonalne

Zaburzenia somatyczne mające wpływ na c.u.n.

• Zaburzenia przemiany materii

• Niedożywienie

• Nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołów dokrewnych

8. Społeczne przyczyny zaburzeń tkwiące w środowisku - czynniki patogenne w środowisku rodzinnym

H. Spionek uważa, że rozwój psychiczny dziecka zależy również od środowiska, w którym ono przebywa, przede wszystkim od środowiska społecznego. W toku interakcji dziecka ze środowiskiem, tworzą się doświadczenia, które stanowią podstawę jego społecznego działania. W ten sposób rozwija się socjalizacja dziecka, czyli proces kształtowania osobowości jednostki i przystosowania jej do życia w zbiorowości, polegający na uczeniu jej i wprowadzaniu do kultury, umożliwiający porozumiewanie się i inteligentne działanie.
     Zdaniem autorki na rozwój psychiczny dziecka wywierają wpływ trzy środowiska społeczne: środowisko rodzinne, szkolne i rówieśnicze. Środowisko rodzinne jest pierwszym środowiskiem wychowawczym w życiu dziecka.

Powinny być w nim zaspokajane następujące potrzeby:

• pewność i poczucie bezpieczeństwa,

• solidarność i łączność z bliskimi osobami,

• miłość,

• uznanie.

     Jeśli któraś z wymienionych potrzeb nie będzie zaspokajana, rozwój dziecka może przebiegać wadliwie. O właściwym spełnianiu potrzeb w dużej mierze decyduje prawidłowa struktura rodziny i odpowiednia jej wewnętrzna atmosfera.
     Badania dowodzą, że rodzina może w określonych warunkach uchronić dziecko od poczucia lęku i niepewności, zaś brak bliskich osób wywołuje u dzieci postawę lękową.
     

Na powstawanie zaburzeń w rozwoju mają wpływ różne typy osobowości oraz postawy rodziców. Według autorki patogenną rolę w rozwoju dziecka odgrywają następujące typy matek:

• matka agresywna - całą agresję będącą wynikiem frustracji życiowych kieruje na dziecko,

• matka nadmiernie skrupulatna i lękowa - mająca fobię infekcji, chroniąca dziecko przed demoralizacją, więc zakazująca kontaktów rówieśniczych lub kontrolująca każdy krok dziecka,

• matka, dla której dziecko jest środkiem kompensacji niespełnionych pragnień i zawiedzionych nadziei życiowych. Otacza ona dziecko nadmierną opieką, lecz jest jednocześnie skłonna odrzucić dziecko emocjonalnie, jeżeli nie spełnia ono jej oczekiwań i pokładanych w nim nadziei.

H. Spionek przypisuje rolę patogenną trzem typom ojców:

• ojciec nieobecny, czyli taki, który nie przejawia zainteresowania wychowaniem dziecka,

• ojciec rygorystyczny, stawiający nadmierne wymagania w stosunku do dziecka, zbyt surowy,

• ojciec groźny, charakteryzujący się tajoną wrogością w stosunku do własnych dzieci, postrach rodziny.

     Do podstawowych przyczyn przestępczości nieletnich zalicza się czynniki środowiskowo - wychowawcze takie jak: napięcie nerwowe panujące w rodzinie, agresywna postawę rodziców wobec dziecka, nadmiernie surowe wychowanie.

Za nieprawidłowe systemy wychowawcze uznaje:

• nadmiernie pobłażliwe ( liberalistyczne ) charakteryzujące się spełnieniem wszystkich życzeń dziecka,

• zbyt surowe ( rygorystyczne ) odznaczające się nadmiernym ograniczeniem swobody dziecka oraz zbyt wygórowanymi wymaganiami,

• niekonsekwentne, cechujące się brakiem jednolitej postawy rodziców wobec dziecka.

     Równie niszczący wpływ na psychikę dziecka ma nadużywanie alkoholu przez rodziców. Atmosfera środowiska alkoholowego jest nerwicogenną, towarzyszą jej ciągłe awantury. Dzieci pozbawione ciepła rodzinnego żyją w ciągłym lęku i napięciu.
Alkoholizm rodziców wpływa także na obniżenie poziomu materialnego i kulturalnego rodziców.

Przyczyny środowiskowe:

• przedszkole - może być źródłem wielu patogennych czynników. Dziecko przychodzi ze środowiska rodzinnego do nowego środowiska gdzie musi się przystosować , musi poznać nowe otoczeni, nowych ludzi. Dla jedynaków to pierwsze spotkanie z rówieśnikami. To rozłąka z bliskimi, w młodszym wieku to sytuacja niezwykle stresująca i mogą wystąpić objawy choroby sierocej lub pojedyncze symptomy nerwicowe.

• Przedszkole - może być: 1. pierwotna przyczyna zaburzeń rozwoju, 2. terenem na którym pojawiają się istniejące już zaburzenia, 3.jednym z ogniw w złożonym procesie patologizacji dziecka

• Osobowość nauczyciela

• Nieprawidłowy sposób realizacji programu dydaktyczno - wychowawczego - zbyt trudny

• Grupy rówieśnicze - tworzą się spontanicznie, mogą być wartościowe ale i niebezpieczne. Dziecko zdobywa przewagę nad innymi poprzez siłę, zręczność, przemoc wobec słabszych co prowadzi do słabej więzi emocjonalnej między rodzicami a dziećmi.

• DPS, Szpitale - również nowe, obce środowisko, konieczność zaakceptowania życia w grupie, izolacja z rodziną

9. Sytuacje trudne

Zarówno w środowisku rodzinnym, przedszkolnym jak i rówieśniczym dziecko może znaleźć się w sytuacji trudnej.Jest to sytuacja, w której została naruszona równowaga między poziomem trudności zadania, możliwościami dziecka i zewnętrznymi warunkami dziecka z otoczeniem, a organizm reaguje stanem wewnętrznego napięcia emocjonalnego, który H. Selye nazwał stresem. Silne i przedłużające się napięcie może spowodować zaburzenie zachowania - nerwicę.

Wśród sytuacji trudnych wymienia się:

• Zagrożenie - sytuację, w której zagrożone są takie wartości jak zdrowie ( dziecko chore odczuwa lęk w związku ze stanem zdrowia, dolegliwościami somatycznymi, bolesnymi zabiegami)

• Przeciążenie - sytuacja, gdy wykonuje się czynności na granicy swoich możliwości fizycznych i psychicznych ( dziecko przebywa w przedszkolu ok. 10 godzin, zbyt wysokie wymagania, stres szkolny)

• Zakłócenie - sytuacja, w której takie trudności jak przeszkody, brak czegoś, zaskoczenie, zwłoka, zawód zakłócają wykonywanie zadania( dziecko nie nadąża za grupą z wykonywaniem zadania, ponieważ nie ma przyborów, nie umie czegoś, nie zna)

• Deprywacja - sytuacja, w której silna potrzeba nie jest zaspokojona, Deprywacja fizyczna to np.: brak pokarmu - głód, deprywacja sensoryczna - brak bodźców stymulujących rozwój np: źle prowadzony dom dziecka to środowisko ubogie w bodźce, deprywacja psychiczna(emocjonalna) ma miejsce w sytuacji rozłąki z najbliższymi, niezaspokojenia potrzeby miłości i innych potrzeb psychicznych

• Konfliktowe- ( decyzyjne)

Rodzaje sytuacji:

• optymalna

• trudne

• traumatyczne

Sytuacja traumatyczna - to sytuacje wstrząsowe, urazowe wyzwolone przez bodźce o bardzo dużej sile, wstrząs psychiczny.

Trauma - uraz, rana

Traumatyzm ma dwa znaczenia :

• uszkodzenie organizmu

• wstrząsające przykre zdarzenie

Sytuacje traumatyczne

To sytuacje wstrząsowe powstałe na wskutek działania bodźca lub bodźców o dużej sile napięcia lękowego, nowych, nagłych, nieprzewidywalnych, niekontrolowalnych, które powodują natychmiastową zmiane zachowania, zaburzaja równowage emocjonalną, homeostazę organizmu. Konsekwencją ich działania jest uraz psychiczny i są to bodźce jednorazowe.

Sytuacje subtraumatyczne - sytuacje trudne wywołane przez bodziec o mniejszej sile działania, jest kumulowane, mogą się powtarzać ( mogą być cykliczne) nie wywołują zmian natychmiastowych lecz powodują obniżenie systematyczne odporności psychicznej, czego konsekwencją jest nerwica korozyjna.

10. na czym polega prawo torowania drogi.

Prawo torowania drogi polega : im wczesniej zadziała silny czynnik np.: biologiczny to powoduje zaburzenia głębsze, rozleglejsze, trwalsze, i nieodwracalne.

11. Wymień i opisz działy psychologii klinicznej ze względu na praktyczne zastosowanie.

I Podział psychologii klinicznej ze względu na praktyczne zastosowanie:

1. Patopsychologia (wszystkie inne)

- psychologia somatyczna (somatopsychologia)

- psychologia medyczna (lekarska) - psychosomatyka dotyczy to zagadnień zaburzeń psychicznych u chorych somatycznie.

W sytuacji choroby somatycznej w bezpośredniej sytuacji między pacjentem, a służbą zdrowia.

2. Defektologia - zagadnienia zaburzeń psychicznych u osób z trwałymi lub przejściowymi dysfunkcjami sensoryczno - motoryczno - intelektualnymi

- surdopsychologia

- psychologia niedowidzących

- oligofrenopsychologia (osoby upośledzone)

- logopsychologia (problemy z porozumiewaniem się)

3. Psychopatologia

- zagadnienia, objawy i syndromy psychiczne

- zaburzenia, dysfunkcje psychiczne ich przebieg objawy

4. Psychologia sądowa

- zagadnienie zaburzeń psychicznych w aspekcie prawa (karne, rodzinne, opiekuńcze i spadkowe)

5. Psychologia penitencjalna

- zagadnienia zaburzeń psychicznych u ludzi w sytuacji deprywacji wolności - izolacji

6. Psychodiagnostyka

- opracowywanie metod służących wielowymiarowemu poznaniu człowieka

7. Psychoterapia

- wszelkie formy przemocy psychicznej stosowanej w celu usprawnieniu, złagodzeniu skutków zaburzeń lub zminimalizowania zaburzeń.

8. Psychohigiena (psychoprfilaktyka - zdrowie psychiczne)

- zajmuje się optymalizacją warunków życia człowieka

- zapobieganiem zaburzeń zdrowia psychicznego

- ochrona zdrowia

II Kryterium wiekowe - podział ze względu na wiek:

1. Psychologia kliniczna dziecka

2. Psychologia kliniczna dorastania i adolescencji

3. Psychologia kliniczna człowieka dorosłego

4. Psychologia kliniczna wieku starczego

12. Upośledzenie umysłowe

Definicja K. Kirejczyka określa upośledzenie umysłowe jako istotnie niższy od przeciętnego w danym środowisku, globalny rozwój umysłowy jednostki, z nasilonymi równocześnie trudnościami w zakresie uczenia się i przystosowania, spowodowany we wczesnym okresie rozwojowym przez czynniki: dziedziczne, wrodzone i nabyte po urodzeniu, wywołujące trwałe zmiany w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego.

Upośledzenia jest to stan trwały mają na nie wpływ czynniki :

• społeczne

• biologiczne.

Zaburzenia globalne- upośledzenie.

UPOŚLEDZENIE to stan trwały i nieodwracalny o typie kalectwa przez całe życie Stan ten Jest spowodowany działaniem patogennych czynników biologicznych powodujących uszkodzenie organiczne i funkcjonalne CUN na różnym etapie ontogenezy.

Stan ten chrakteryzuje się :

• istotnie niższym od przeciętnego ogólnym poziomem funkcjonowania intelektualnego oconajmniej 2 odchylenia standardowe lub więcej ,

• od średniego ilorazu inteligencji wyznaczonego w danej populacji przez testy inteligencji wystandaryzowane i psychologiczne,

II iloraz inteligencji WR/WŻ x 100, norma psychologiczna jest szeroko rozumiana,

• trudności w przystosowaniu społecznym i rozwoju psychicznym, ruchowym, kontaktach interpersonalnych, mowie,

• zaburzenia procesów emocjonalno- motywacyjnych,

• zaburzenia w kształtowaniu osobowości,

• zaburzenia rozwoju fizycznego, zmiany wagowo wzrostowe sensoryczne lateralizacji, wady twarzowo- czaszkowe, dysproporcje narządowe(kalectwo) zaburzenia motoryki i odporności.

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE :

• lekkie,

• umiarkowane,

• znaczne,

• głębokie.

Diagnozę upośledzenia wydaje :

• psycholog,

• pedagog,

• logopeda,

• i inni bo określamy wszystkie funkcje dziecka (kryteria)

13. Kostrzewski KRYTERIA:

• psychologiczne - rozwój psychologiczny,

• ewolucyjne - porównywanie z normą dostosowanie możliwości dziecka do wieku życia,

• społeczne - porozumiewanie się, samoobsługa, tryb życia domowego poziom uopsledzenia czas wolny prawa kożystanie z umiejętności społecznych i kulturowych, zdrowie społeczne samodzielność,

• pedagogiczne - zdobywanie wiedzy w toku nauki,

• lekarskie badanie somatyczne neurologiczne psychiatryczne biologiczne EEG

14.Wyjaśnij pojęcie nerwicy.

Zaburzenia nerwicowe zwane potocznie nerwicami (albo: neurozami) to grupa zaburzeń psychicznych o bardzo rozmaitej symptomatyce, definiowana jako zespoły dysfunkcji narządów, psychogennych zaburzeń emocjonalnych, zakłóceń procesów psychicznych i patologicznych form zachowania występujących w tym samym czasie i powiązanych ze sobą wzajemnie.

Charakterystyczne jest to, że chory często zdaje sobie sprawę z absurdalności swoich objawów (natręctw, fobii) czy braku podstaw swoich objawów somatycznych, jednakże zmuszony jest do ich powtarzania. Między innymi ta cecha - krytycyzm wobec swoich objawów - różni nerwicę od psychozy.

NERWINE (neurozy) zaburzenia nerwicowe i czynnościowe CUN (nie ma uszkodzeń) psychogenne nabyte odwracalne względnie trwałe zaburzenia ogólnosystemowe (wszystkich sfer funkcjonowania człowieka). Zaburzona jest sfera osobowości.

15.Omów objawy osiowe i brzeżne.

OBJAWY OSIOWE NERWIC (wspólne dla wszystkich zespołów nerwicowych)

Należą do nich: lęk, zaburzenia wegetatywne, egocentryzm, nerwicowe „błędne koło"

I. LĘK

Nerwicowy lęk pojawia się najczęściej w postaci:

1. Stałej (nieokreślonego niepokoju) - chory odczuwa stałe wewnętrzne napięcie, jakby coś przykrego miało go spotkać, jakby mu coś zagrażało; może budzić agresję; odbija się na czynnościach układu endokrynno-wegetatywnego (jest w stałym pogotowiu do walki i ucieczki) i ruchowego (napięcie mięśniowe jest wzmożone: podwyższenie odruchów głębokich, uczucie znużenia i bóle mięśniowe).

2. Napadowej - paroksyzmy lękowe występujące w formie gwałtownych ataków, połączonych z niezwykle silnym wyładowaniem wegetatywnym (bicie serca, zlewne poty, biegunka, parcie na pęcherz, itp.), którym nieraz towarzyszy lęk przed śmiercią lub chorobą psychiczną.

3. Zlokalizowanej - gdy lęk odnosi się do określonej części ciała (mózg, serce, przewód pokarmowy, itd.) lub konkretnej sytuacji.

Ze względu na sytuację wywołującą, wyróżniamy cztery gatunki lęku:

A) Lęk biologiczny - sytuacją wywołującą lęk jest zagrożenie jednego z dwóch podstawowych praw biologicznych: zachowania własnego życia i życia gatunku.

W obrębie zachowania własnego życia wyróżniamy zagrożenia z:

- zewnątrz - mówimy wtedy o strachu; typowa reakcja to ucieczka lub chęć walki; aby powstało uczucie lęku -niebezpieczeństwo musi dotrzeć do świadomości; pod wpływem lęku sytuacja realnie bezpieczna staje się w subiektywnym odczuciu niebezpieczna; napięcie lękowe wzrasta, gdy nie ma możliwości wyładowania go w działaniu.

- wewnątrz - wyzwala postawę lękową bez uświadomienia istoty niebezpieczeństwa; odczuwa się lęk pochodzący z wnętrza organizmu, nie wiedząc, co jest jego przyczyną; przyczyny zagrożenia ustroju wiążą się z naruszeniem metabolizmu energetycznego przez np. brak tlenu, wody, pożywienia; tutaj lęk jest bezprzedmiotowy.

B) Lęk społeczny - gdzie występuje niebezpieczeństwo pośrednie zerwania łączności ze środowiskiem społecznym. Zasada nierozerwalności ze środowiskiem społecznym utrwala się wcześnie i naruszenie jej stwarza sytuację zagrożenia. Naruszenie tych więzi to np. odrzucenie, potępienie, ośmieszenie itp. Przez osobę lub grupę, która stanowi w aktualnej sytuacji otoczenie społeczne. Te sygnały od otoczenia pełnią rolę sygnałów zwrotnych, od których zależy plan aktywności jednostki. Pojęcie imprintingu.

C) Lęk moralny - internalizacja zwierciadła społecznego (zastąpienie sygnałów zwrotnych od otoczenia, sygnałami pochodzącymi od własnych zapisów pamięciowych).

D) Lęk dezintegracyjny - powstaje przy każdorazowej zmianie struktury metabolizmu informacyjnego. Ma ona charakter dynamiczny (musi być wciąż niszczona i budowana na nowo): wciąż nowe bodźce i reakcje na nie. Uczucie lęku - na dwóch krańcach wymiany sygnalizacyjnej z otoczeniem.

II. ZABURZENIA WEGETATYWNE:

1. Zaburzenia snu - bezsenność, odwrócony rytm snu, duże trudności w zasypianiu, bardzo wczesne budzenie się, chorzy kładą się spać z łękiem; różne środki zaradcze: czytanie nudnych książek, przysłowiowe liczenie owiec, spacery, kąpiel przed spaniem, środki nasenne itd. - niewiele skutkują. Poczucie bezsilności wyzwala lęk lub agresję; wzbudza lęk przed samotnością; stan porannego zmęczenia; przeżycia bólowe przybierają w nocy na silę; sny są często koszmarne.

2. Zaburzenia łaknienia - w dwóch formach: jego braku (znaczne spadki ciężaru

ciała) lub nadmiaru (przyczyna otyłości - przebieg nerwicy łagodny, ale przewlekły, charakter utrwalony)j

3. Zaburzenia seksualne - o charakterze: minusowym (częściej) - obniżenie popędu i sprawności seksualnej, plusowym (rzadziej) - wzmożony popęd (szuka się wyładowania seksualnego dla zmniejszenia nerwicowego niepokoju; partner-przedmiotem wyładowania; autoerotyzm).

Mogą mieć charakter pierwotny (gdy występują od początku) i wtórny (po krótszym lub dłuższym okresie prawidłowego funkcjonowania).

4. Inne: bóle i zawroty głowy, bóle serca, bóle brzucha, zaparcia stolca i biegunki, trudności w oddawaniu moczu, drętwienia, mrowienia, pieczenia palców rąk i nóg lub uczucie zimna, bóle krzyża, wędrujące bóle mięśniowe, uczucie zmęczenia w oczach.

III. EGOCENTRYZM

Cechą charakterystyczną osób chorych na nerwicę jest ich przekonanie, że nie ma ludzi bardziej nieszczęśliwych i chorych niż oni. Polega na eksponowaniu zaimków „ja”, „mój” oraz przymiotników dosadnie malujących ogrom ich cierpienia. To poczucie, że jest się „pępkiem świata”; przeważa postawa „biorę” nad „daję”. Występuje też wyraźna pretensja w stosunku do otoczenia - „nikt mnie nie rozumie”, „nikt nie chce mi pomóc”. W egocentryzmie stosunek do siebie jest ambiwalentny - „kocham i nienawidzę”.

IV. NERWICOWE „BŁĘDNE KOŁO”

Objaw ten polega na zamknięciu się w nerwicowy krąg przyczyny i skutku. Każdy chory ma dla siebie typowe błędne koło, z którego wyjść nie może, bo im bardziej się wysila, by z niego się wyrwać, tym bardziej nerwicowy krąg wokół niego się zacieśnia.

OBJAWY BRZEŻNE (swoiste dla określonych nerwic, wyróżnione przez A. Kępińskiego)

1. Nerwica neurasteniczna - objawy kliniczne:

• drażliwość przejawiająca się wybuchami gniewu i złości lub rozżalenia i gwałtownego płaczu; pozostawiają uczucie narastającego wyczerpania

• dołącza się okresowo: nawracający lęk i niepokój, niepewność i niska samoocena, brak wiary w realizację swoich możliwości przy wysokim poziomie aspiracji, trudności w skupieniu uwagi, osłabienie zapamiętywania, trudności w „zabraniu się" do odrabiania lekcji, łatwe zniechęcanie się nawet przy drobnych przeszkodach

• zaburzenia autonomiczne: bóle i zawroty głowy, trudności w zasypianiu, płytki, niespokojny sen z koszmarami, parestezje i uczucie oziębienia dłoni i stóp, kołatanie serca lub dodatkowe skurcze, bóle brzucha, nadwrażliwość na hałasy i jasne światło, a u dziewcząt - bolesne, obfite i zbyt częste miesiączki.

2. Nerwica histeryczna (konwersyjna) - objawy kliniczne:

- wśród dzieci są częstsze: omdlenia, napady z drgawkami lub bez drgawek imitujące napady padaczkowe, niedowłady jednej kończyny lub porażenie połowiczne, przykurcze stawów, niemożność stania (astasia) i chodzenia (abasia), chód powłóczysty lub szczudłowaty, opadnięcie powiek, szczękościsk, drżenie i skurcze palców, skurcze przełyku, bóle i zawroty głowy, nudności, bóle brzucha, bóle w okolicy serca, duszność, towarzyszy - obniżony nastrój, myśli samobójcze

- u dorosłych obserwowane: kilkugodzinne śpiączki z pozornym brakiem kontaktu, stany osłupienia lub podniecenia ruchowego, puerylizm (dziecięce zachowanie), zespół Gansera, zupełna niemota, głuchota, ślepota.

3. Nerwica hipochondryczna - objawy kliniczne:

• liczne skargi na drobne dolegliwości, np. bóle brzucha, ucisk w klatce piersiowej, bóle łydek itp.; często są wyimaginowane lub wyolbrzymione

• młodociany pacjent - wykazuje duże zainteresowanie tematyką chorobową i medyczną, przegląda encyklopedie zdrowia i szuka potwierdzenia zasadności swych objawów, z dużą chęcią godzi się na wszelkie badania, do zaleceń lekarskich stosuje się skrupulatnie, przestrzega dawek i pory zażywania leków

4. Nerwica obsesyjna (nerwica natręctw) - objawy kliniczne:

• ciągle nawracające myśli o treści niezgodnej z moralnymi i estetycznymi uczuciami, jednostki (np. myśli bluźniercze, często o treści seksualnej, lub chęć uśmiercenia bliskiej osoby)

• czynności natrętne - mają na celu rozładować lęk i napięcie wynikające z natrętnych i nie akceptowanych myśli

• chory nie jest w stanie czymkolwiek się zająć, nie może skupić się nad pracą szkolną i zadawaną lekcją, coraz częściej ma uczucie przygnębienia i osobistej klęski

5. Fobia szkolna - objawy kliniczne:

• dolegliwości somatyczne, np. bóle brzucha, wymioty, nudności, biegunki, rzadziej bóle i zawroty głowy, omdlenia

• dziecko stara się przekonać siebie i rodziców, że jego niechęć do chodzenia do szkoły wynika ze zbyt trudnych lekcji, niesprawiedliwego postępowania nauczyciela czy złośliwości kolegów w klasie itp.

• sytuacje trudne w domu rodzinnym od wczesnego dzieciństwa - deprywacja uczuć i nadopiekuńczość (kompensacyjna) postawa matki, a częściej i obojga rodziców: osłabiają proces identyfikacji i socjalizacji dziecka, które cechuje słaba struktura ego,

wysoki egocentryzm, niski stopień tożsamości i samooceny, nieprawidłowe widzenie świata i własnej osoby i oczekiwanie ciągłego potwierdzenia swej wartości przed otoczeniem

6. Nerwica depresyjna - objawy kliniczne w zależności od postaci nerwicy:

• postać apatyczno-abuliczna: obniżony nastrój, brak chęci do nauki, zaniedbanie wyglądu zewnętrznego, unikanie kontaktów z rówieśnikami, a poświęcanie czasu na słuchanie muzyki odpowiadającej nastrojom dorastającego dziecka

• postać buntownicza: wybuchy złości i gniewu, opryskliwość, kłótliwość, jawne wyłamywanie się spod wszelkich zarządzeń rodziców lub bierny opór milczące negowanie zakazów, nakazów, próśb, najbliższego otoczenia

• postać rezygnacyjna: poczucie bezsensu życia, brak zainteresowań, uczucie wstrętu do samego siebie i chęć unicestwienia się (próby samobójcze)

• postać labilna: oscylacja nastroju, tzw. chandry i humory, zmienne nastawienie uczuciowe do otoczenia, okresy wzmożonego napędu/ucieczek z domu/wagarów/buntu w stosunku do rodziców, wyolbrzymiony żal, niechęć do samego siebie, obniżenie nastroju z myślami samobójczymi.

16. Objawy nerwicy:

Nerwice mogą obejmować takie objawy jak:

• objawy somatyczne:

• porażenia narządów ruchu lub pewnych ich części,

• brak czucia (anestezja, analgezja) pewnych obszarów skóry, zaburzenia wzroku, słuchu lub nadmierna wrażliwość na bodźce,

• napięciowy ból głowy, ból żołądka, serca, kręgosłupa, zawroty głowy, drżenie kończyn, kołatanie serca

• zespoły objawów charakterystyczne dla niektórych chorób czy stanów fizjologicznych (np. urojona ciążą, zaburzenia równowagi, napady drgawkowe przypominające padaczkę, itd.)

• zaburzenia funkcjonowania organów wewnętrznych,

• zaburzenia seksualne (np. zaburzenia erekcji, anhedonia, anorgazmia, wytrysk przedwczesny)

• zaburzenia funkcji poznawczych:

• myślenie natrętne,

• natręctwa ruchowe,

• trudności w koncentracji uwagi

• subiektywnie odczuwalne zmiany w percepcji rzeczywistości (np. derealizacja),

• zaburzenia emocji:

• fobie - lęk przed pewnymi przedmiotami (np. ostrymi narzędziami), zwierzętami (np. pająkami, myszami), sytuacjami (lęk przed otwartą przestrzenią - agorafobia, zamkniętą przestrzenią klaustrofobia, lek przed autobusami, tłumem, ekspozycją społeczną, wyjazdami)

• lęk wolnopłynący, nieokreślony niepokój

• nagłe napady lęku,

• brak motywacji, apatia,

• stan podwyższonego napięcia, poirytowanie

• labilność emocjonalna

• przygnębienie,

• zaburzenia snu

Powyższe objawy nie mają podłoża organicznego.

17. Jakie są mechanizmy wywołujące nerwicę?

Zaburzenia nerwicowe są wynikiem procesu uczenia się w niesprzyjających warunkach pracy układu nerwowego. I. Obuchowska wymienia trzy mechanizmy uczenia się uczestniczące w procesie powstawania nerwicy. Działanie każdego z tych mechanizmów prowadzi do wystąpienia odmiennych form zaburzenia.

1.Mechanizm odruchów bezwarunkowych prowadzi do odpowiadania na szkodliwe bodźce bezwarunkowe zamiast wzmożoną gotowością do wysiłku lub obrony- reakcjami wegetatywnymi jak płacz, mdłości, ból głowy. Początkowo reakcje te powstają w wyniku nadmiernego przeciążenia c. u. n.. wskutek zmęczenia, choroby, silnego stresu i znikają samoczynnie po usunięciu przyczyny. Mogą przerodzić się w prostą reakcję nerwicową, jeśli wskutek dłuższego działania czynników patogennych dochodzi do wzmożenia i utrudnienia tych reakcji na drodze uczenia się i reagowania w ten sposób na wszystkie sytuacje trudne.

2. Mechanizm odruchów warunkowych powoduje wyuczenie się nerwicowych zachowań przez skojarzenie bodźca bezwarunkowego szkodliwego z bodźcem obojętnym. Uczenie się oparte na mechanizmie warunkowania instrumentalnego to wzmacnianie (celowe lub przypadkowe) określonego zachowania.

3. Mechanizm modelowania to proces uczenia się, który polega na naśladowaniu przez dziecko działania wykonywanego przez model (osoby „znaczące” w jego otoczeniu). Dziecko demonstruje więc nerwicopodobne zachowanie, obserwowane u nerwicowej matki, które następnie utrwala się i występuje w różnych sytuacjach.

Patomechanizm nerwicy I. Obuchoska sprowadza zatem do procesu uczenia się, który pod wpływem lęku wywołanego szkodliwymi czynnikami społecznymi uległ zniekształceniu, spowodował uruchomienie mechanizmów fiksacji i nadmiernej generalizacji.

18. co top jest norma i jej rodzaje

Norma - osiągniecie w zakresie poszczególnych funkcji, które stwierdza się w większości dzieci w danym wieku

Normalny człowiek - typowy dla danej grupy, spełnia typowe funkcje, ma łatwość komunikowania się w grupie, uczestniczy w kulturze.

Rodzaje:

Norma statystyczna - to określenie danej cechy mierzalnej w danej populacji;

pozwala na określenie rozkładu danej cechy;

wartości liczbowe, ilościowe;

o stwierdzeniu normy decyduje uzyskanie wyniku zbliżonego do średniej; wyniki wykazujące poza te granice uznawane są za odchylenie od przeciętnej tj. od normy

Norma teoretyczna - wzorzec, ideał, model;

stan jakościowych i ilościowych cech psychicznych, ich zespołów spotykanych najczęściej w danej grupie społecznej lub spotykanych w danej populacji.

Warunkiem uznania jednostki za normalną jest w tym znaczeniu posiadanie CECH POZYTYWNYCH, KTÓRE SKŁADAJĄ SIĘ NA IDEALNY WZORZEC OSOBOWOŚCI.

Do teoretycznego wzorca normy odwołujemy się w procesie terapeutycznym wskazując na cele terapii oraz oceniając jej efekty.

Norma w znaczeniu społeczno-kulturowym - przeciętny wzorzec zachowań, zespół cech psychicznych, które składają się na pewien wzór kulturowy i jednocześnie cechy te, wzorce zachowań są społecznie akceptowane.

Norma społeczna jest charakterystyczna z przystosowaniem biologicznym i społecznych do wymogów grupy społecznej.

Norma kliniczna - dot. Braku objawów zaburzeń

Norma:

Statystyczna - wartości liczbowe, ilościowe

Społeczna - nakazy, zakazy

Kliniczna - dot. Braku objawów zaburzeń

Kulturowa - wzorzec postępowania

Teoretyczna - wzorzec, model w danym społeczeństwie.

Pyt. 19 Pojęcie osobowości

Osobowość (wg Reykowskiego) - to centralny system regulacji i integracji zachowania człowieka, złożony z kilku subsystemów, z których jedne są pierwotne, inne nadbudowują się w toku rozwoju.

1. Pierwotną strukturę regulującą stanowią mechanizmy emocjonalno - popędowe.

2. Wyższe poziomy regulacji zachowań, które składają się z:

• elementu sieci poznawczej: wyłania się struktura „JA” (ja realne, ja idealne, ja odzwierciedlone, ja fizyczne, ja społeczne)

• sieci wartości: wyłania się sieć operacyjna odpowiedzialna za odbiór i przetwarzanie informacji oraz programowanie czynności.

To system, który działa jako jedność, jako całość, który uwzględniając zmieniające się warunki sytuacyjne steruje zachowaniem i funkcjonowaniem człowieka.

W sytuacjach rozbieżności informacyjnej a zwłaszcza niedoboru informacji potwierdzających strukturę "ja" osobowość uruchamia określone samoregulacyjne mechanizmy przystosowawcze służące podtrzymaniu równowagi funkcjonalnej systemu.

Wyróżniamy cztery typy mechanizmów przystosowawczych:

1. restrukturalizacyjne

2. obronne - kompensacyjne

3. odreagowania

4. manipulacyjne

Zygmunt Freud - jest twórcą najstarszej teorii osobowości; teorii dynamicznej - według której osobowość jest organizacją sił dynamizujacych zachowanie (dążenia, popędy, potrzeby społeczne). Popęd seksualny, tj. Instynkt życia (Libido) i popęd agresji, tj. instynkt śmierci (Id) są w konflikcie z normami społecznymi, które prezentuje Superego. Konflikt ten jest źródłem wszelkich zachowań, których ostateczny kształt nadaje racjonalne Ego.

nurtem jest behariowalny. Skinner, Pawłow i inni behawioryści koncentrują uwagę na zachowaniu. W przeciwieństwie do myśli i uczuć, behavior jest sprawdzalny, ma jawną postać. Osobowość funkcjonuje w oparciu o skojarzenia z przeszłością. Zachowanie wynika z doświadczanych kar i nagród ze strony otoczenia. Jest reakcją wyuczoną. Jednostka uczy się określonych zachowań (reakcji) poprzez: warunkowanie klasyczne, warunkowanie instrumentalne (sprawcze) i modelowanie.

Oldham, Morris (1997, s. 28) definiują osobowość jako system obejmujący wszystkie charakterystyczne cechy człowieka. To niepowtarzalny sposób funkcjonowania psychiki - myślenia, odczuwania, zachowania oraz radzenia sobie z problemami. Podstawy osobowości, czyli między innymi: naturalny poziom aktywności, rozrzut nastrojów i zakres reakcji są dziedziczne. Genetyczny aspekt osobowości określany jest jako temperament. Natomiast otoczenie, doświadczenia z okresu dzieciństwa, dorastania oraz inne kształtują ją ostatecznie.

podział koncepcji osobowości nawiązuje do praktykowanych współcześnie nurtów (szkół) psychoterapeutycznych:

• dynamicznego, - zakłada istnienie w osobowości mechanizmów o charakterze sił dynamicznych (popędy, potrzeby), które warunkują zachowanie się jednostki

• humanistycznego, - wyrażają przekonanie o potencjalnych pozytywnych możliwościach człowieka, które powinien realizować - rozpoznawać i urzeczywistniać. Rozwojowi człowieka, jego osobowości towarzyszy uniwersalna dla wszystkich potrzeba akceptacji.

• behawioralnego,- Osobowość funkcjonuje w oparciu o skojarzenia z przeszłością. Zachowanie wynika z doświadczanych kar i nagród ze strony otoczenia. Jest reakcją wyuczoną. Jednostka uczy się określonych zachowań (reakcji) poprzez: warunkowanie klasyczne, warunkowanie instrumentalne (sprawcze) i modelowanie.

• poznawczego, - że funkcjonowanie człowieka wynika z przekonań, które ma o sobie samym i o świecie. Poznawcze koncepcje osobowości, koncentrują się nie tylko na nieprzystosowanym zachowaniu, lecz również na wyobrażeniach, zajmują się przeżyciami świadomymi. Nie odwołują się do mechanizmów obronnych.

20.Co to jest lęk i rodzaje lęku.

Lęk
Jest zjawiskiem powszechnym w przeżyciach człowieka i nerwicowy lęk pojawia się najczęściej w postaci: 1) stałej (nieokreślonego niepokoju),2) napadowej (parkosyzmów lękowych, wyst. w formie ataków, których nieraz towarzyszy lęk przed śmiercią lub choroba psychiczną), 3) zlokalizowanej (gdy lęk odnosi się do określonej części ciała lub konkretnej sytuacji).

Ze względu na wywołującą sytuacje można rozróżnić cztery rodzaje lęku:
- biologiczny,
-społeczny,
-moralny,
-dezintegracyjny.

Lęk biologiczny - sytuacja wywołującą lek biologiczny jest zagrożeniem jednego z dwóch podst. praw biologicznych: zachowania własnego życia i życia gatunku. Najłatwiej zagrożenie życia pochodzące z zewnątrz; mówimy wówczas o strachu. Typową reakcją na taka sytuację jest ucieczka lub chęć walki. Lęk na ogół znika gdy jest się już w sytuacji zagrożenia; wówczas następuje działanie próby ucieczki lub walki, nie ma już miejsca dla lęku. Po wyjściu z sytuacji zagrożenia następuje stan odprężenia, ulgi, triumfu z odniesionego zwycięstwa lub zadowolenia ,że cało wyszło się z opresji.
Lęk społeczny Na szczęście obecnie ofiary "tremy" diagnozuje się jako cierpiące na poważną chorobę - lęk społeczny, definiowany jako lęk pojawiający się w sytuacji, kiedy świadomie lub nie obawiamy się, jak jesteśmy bądź będziemy spostrzegani i oceniani przez innych. Lęk ten wpływa na działanie naszego umysłu - normalne, funkcjonalne stany intelektualne zostają wyparte przez nasycone obawami myśli i spostrzeżenia, ciała - pocą nam się dłonie, podwyższa tętno, doświadczamy mdłości czy zawrotów głowy, a także wywiera wpływ na nasze zachowanie - zazwyczaj próbujemy unikać sytuacji lękotwórczych a jeśli już się w niej znaleźliśmy minimalizujemy nasz udział - skracamy wystąpienie, nie zabieramy głosu w dyskusji, na przyszłość staramy się wykręcić się z podobnych spotkań. Prócz tego samemu lękowi towarzyszą inne negatywne emocje jak nerwowość, napięcie, gniew, depresja, poczucie beznadziejności.
Lęk moralny- można traktować jako dalszy etap rozwoju lęku społecznego. Zwierciadło społeczne ulega tu internalizacji. Sędziowie oceniający nasze zachowanie się i śledzący każdy nasz krok wchodzą do wnętrza, stają się integralną częścią naszej osobowości.
Przejście z zewnątrz do wewnątrz łączy się z pewnym zniekształceniem odbicia. Zinternalizowane zwierciadło społeczne zwykle zwiększa silnie powiększa w porównaniu ze zwierciadłem zewnętrznym, co wyraża się w popularnych stwierdzeniach, że człowiek jest sam dla siebie najsurowszym sędzią, a nieraz i katem.
Z faktu internalizacji zwierciadła społecznego można wysnuć dwa wnioski ogólne. Pierwszy z nich dotyczy wagi otoczenia społecznego dla rozwoju struktury człowieka, a drugi- rozszczepienia tej struktury.
W ten sposób obok struktury biologicznej człowieka, przenoszonej dzięki mechanizmowi dziedziczenia z pokolenia na pokolenie, tworzy się struktura społeczna, również w pewnej mierze przypadkowa. Oddzielanie obu struktur od siebie jest fikcją, gdyż obie są ze sobą integralnie złączone.

Lęk dezintegracyjny-
- PRZYCZYNY I PATOMECHANIZMY ZABURZEŃ NERWICOWYCH
Za nerwicę uważają badacze najczęściej takie zaburzenie funkcjonowania organizmu, które powstaje pod wpływem urazu psychicznego i w którym brak jest podłoża organicznego w postaci patologicznych zmian morfologicznych w układzie nerwowym oraz w innych układach i narządach organizmu.
Uraz psychiczny jako podstawowy czynnik patogenny nerwicy przyciągał od dawna uwagę wielu badaczy. Psychiatrzy wyróżniają zazwyczaj urazy psychiczne o charakterze nagłym i bardzo dużej sile, wywołujące ostre reakcje szokowe oraz urazy o mniejszym nasileniu, których działanie jest długotrwałe lub też bywa często ponawiane.
W odniesieniu do dzieci często akcentuje się traumatyzujący wpływ długotrwałych negatywnych bodźców emocjonalnych, których źródłem jest najczęściej środowisko rodzinne dziecka. Wielu autorów zwraca także uwagę na nerwicogenne znaczenie nieprawidłowych systemów wychowawczych.
G Suchariewa wymienia trzy zasadnicze typy zniekształceń osobowości dziecka: agresywno - obronny, bierno - obronny oraz infantylizowany.
Wielu badaczy zajmujących się analizą wpływu wadliwych systemów wychowawczych na powstawanie zaburzeń nerwicowych u dzieci wymienia trzy różne odmiany systemów wychowawczych mających znaczenie nerwicogenne. Są to : wychowanie nadmiernie rygorystyczne, wychowanie nadmiernie pobłażające i liberalistyczne oraz wychowanie niekonsekwentne.
Wśród czynników środowiskowych działających nerwicogennie na dziecko na terenie domu rodzinnego wymienia się najczęściej :
- rodzinę rozbitą formalnie lub też wewnętrznie;
- napięcia oraz konflikty emocjonalne istniejące między poszczególnymi członkami rodziny;
- odrzucenie emocjonalne przez jedno lub oboje rodziców (odrzucenie takie może być jawne lub zamaskowane i wyraża się niekiedy nawet pod postacią nadmiernej opieki)
- brak zrozumienia psychicznych potrzeb dziecka w rodzinie.

21. Objawy lęku

Objawy lęku
Objawy lęku są wielorakie, jednak można je poklasyfikować na następujące grupy: objawy wegetatywno - somatyczne, psychiczne, behawioralne i inne. Charakteryzują się:

WEGETATYWNO - SOMATYCZNE:
- rozszerzeniem źrenic,
- zmniejszeniem wydzielania śliny,
- bólem i zawrotami głowy,
- przyspieszonym i nieregularnym rytmem serca,
- podwyższeniem lub nagłym spadkiem ciśnienia krwi,
- zmianami biochemicznymi we krwi, np. hyperglikemią, podwyższonym
  poziomem noradrenaliny i kortyzolu,
- przyspieszeniem krzepnięcia krwi,
- zaczerwienieniem lub zblednięciem skóry,
- krótkim, przyspieszonym oddechem,
- bólem w klatce piersiowej,
- brakiem łaknienia,
- podwyższonym poziomem cholesterolu, kwasów tłuszczowych,
- bólem brzucha,
- wymiotami,
- biegunką, częstym oddawaniem moczu,
- nagłą zmianą temperatury ciała,
- nadmiernym poceniem się,
- piloerekcją (jeżenie się włosów),
- wysypką w postaci krost i plam,
- zwiększeniem napięcia mięśniowego lub porażeniem poszczególnych grup mięśni;
PSYCHICZNE:
- przerażeniem, zaniepokojeniem, paniką,
- napięciami psychicznymi: uczucie stałego znurzenia, zmęczenia, nadmierna
  pobudliwość nerwowa, obniżenie nastroju, szybkie wyczerpywanie się,
  nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne, nadmierna czujność,
- uczuciem zagrożenia, oczekiwaniem na przykre wydarzenia, stałym nastawieniem
  na możliwość porażki czy niepowodzenia,
- obniżoną samooceną, poczuciem mniejszej wartości, odmienności, odrzucenia,
- nieśmiałością, zaniepokojeniem w różnych sytuacjach społecznych,
  uczuciem skrępowania,
- zaburzeniem kontaktów interpersonalnych, trudnościami adaptacyjnymi,
- nadmierną zależnością od innych,
- tzw. zachowaniem ingracjacyjnym (zachowanie, którego celem jest pozyskanie
  sobie przyjaźni i przychylności otoczenia po to, by uniknąć zagrożenia),
- przeczuleniem na punkcie opinii innych, wycofaniem się
  z kontaktów z otoczeniem, niepewność siebie i własnych opinii,
- małą dynamiką życiową, wycofaniem się z różnych form aktywności,
- niechęcią do ryzyka i brania odpowiedzialności lub podejmowaniem
  nadmiernego ryzyka,
- nadmiernym obarczaniem się winą za wszystkie niepomyślne
  wydarzenia życiowe,
- zmniejszeniem wrażliwości sensorycznej, zaburzeniami poznawczymi,
  koncentracji uwagi i myślenia,
- lękami nocnymi, koszmarami lub przerażającymi wyobrażeniami,
- ucieczką w chorobę;
BEHAWIORALNE:
- niepokojem manipulacyjnym i lokomocyjnym,
- podnieceniem ruchowym, częstymi zmianami pozycji,
- wykonywaniem czynności bezcelowych, np. potrzeba chodzenia,
- tikami (np. mruganie, grymasy),
- nagłą i niespodziewaną reakcją psychomotoryczną, przybierającą postać ucieczki,
  wybuchu gniewu, agresji,
- czasem zahamowaniem ruchowym, aż do osłupienia;
INNE:
- bezsennością,
- zaburzeniami mowy: jąkanie, „przejęzyczanie się”, afonia, mutyzm selektywny,
- sposobem mówienia: mowa szybsza, głośniejsza, zmiana wysokości tonu,
  nienaturalna barwa głosu, głos zachrypnięty, szorstki;

Pyt. 22. Co jest przedmiotem psychologii klinicznej?

Przedmiotem badań psychologii klinicznej jest:

1. zaburzenie zachowania jednostki (charakter, zmiany, odchylenia, objawy)

2. poznanie osobowości jednostki, odchyleń jakie mogą tu wystąpić, warunków dotyczących kształtowania osobowości (ewentualne odstępstwa, problemy, cechy indywidualne)

3. metody badań psychologicznych służące poznaniu człowieka (poznania jednostki, jej cech indywidualnych, właściwości , możliwości, emocji, frustracji)

4. problemy pracy z ludźmi (powstają w specyficznych relacjach, konkretna jednostka, dziecko, uczeń, klient)

5. poznanie psychologicznego obrazu chorób somatycznych (psychika - sfera somatyczna)

23. zadania psychologii klinicznej

w zakresie DIAGNOZY:

• rozpoznawanie istniejących odchyleń w zachowaniu człowieka

• wyjaśnieniu ich przyczyn (etiologia) i patomechanizmach ich powstawania

• opis zaburzenia, objawy, klasyfikacja

• wyjaśniania przyczyn ich powstawania

• określenia etiologii

• określenie patomechanizmów

• wyjaśnienie zachowania człowieka w określonej sytuacji życiowej

w zakresie TERAPII:

• formułowanie i realizacja programu postępowania korekcyjnego wobec zaburzeń stwierdzinych w badaniu diagnostycznym

• usuwanie zaburzeń ich skutków, łagodzenie tych skutków

• zminimalizowanie negatywnych skutków, usprawnienie zaburzeń sfer

w zakresie PROFILAKTYKI:

określenie optymalnych warunków życia i ..coś tam coś tam.. ludzi, które umożliwiają realizowanie potencjalnych możliwości każdego człowieka, a jednoczesnie ochraniają go przed tym, co zagraża jego zdrowiu psychicznemu.

24. Co to jest psychologia kliniczna

Psychologia kliniczna to nauka badająca zaburzenia normalnego przebiegu czynności psychicznych. Jednym z odgałęzień tej dyscypliny jest psychologia kliniczna dziecka, zajmująca się zaburzeniami czynności intelektualnych i emocjonalnych dzieci, analizą ich przyczyn i leczeniem. (W.Okoń, Nowy słownik pedagogiczny. 1995)

Psychologia kliniczna obejmuje całokształt zagadnień związanych z diagnozą i terapią zaburzeń zachowania. Przedmiotem badania psychologii klinicznej (Lewicki) jest zjawisko zwane zaburzeniem zachowania. Zachowanie nie jako reakcja na bodziec (behawioryści) lecz kierowany przez danego człowieka Akt nastawiony na realizację jakiegoś ważnego dla niego celu, czy też uniknięcie zagrożenia.

Takie zachowanie jest działaniem lub czynnością, która ma swój mechanizm regulujący, ukierunkowujący zachowania na określony cel i decydujący o strukturze energii i rytmie czynności. Takie zachowanie pełni 2 funkcje:

- zaspokaja osobiste potrzeby człowieka

- rozwiązuje zadania życiowe

Psychologia kliniczna to współczesna dyscyplina naukowa, praktyczna, stosowana, zajmująca się życiem psychicznym jednostki, regulująca zachowania z punktu widzenia choroby i nieprzystosowania oraz problemami psychologicznymi, które powstają w toku praktyki klinicznej. Jest do dyscyplina wykorzystująca więdzę i metody psychologii teoretycznej w celu zdiagnozowania, zniwelowania na drodze oddziaływań psychologicznych postępowania zapobiegawczego rozwiązywaniu problemów konkretnej jednostki.

Psychologia kliniczna jest działem psychologii stosowanej zajmującym się profilaktyką, diagnostyką i terapią zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, czyli zaburzeniami w regulacji stosunków człowieka z jego otoczeniem.

25.Pojecie zaburzenia osobowosci (wg. Jakubika)

• zmiany dotyczące frustracji

• problemu emocjonalnego

• niedostosowania zachowania do sytuacji

homeostaza - prawidłowy obraz samego siebie

Osobowość jest centralnym systemem regulacji i integracji zachowań człowieka Wraz z utworzeniem osobowości człowiek osiąga bowiem zdolność integracji informacji z zewnątrz i wewnątrz, dzięki czemu zachowanie nabiera cech stałości i powtarzalności. Z punktu widzenia ogólnej teorii systemów zdolność sterowania każdego systemu zależy od stopnia rozwoju jego struktur i odpowiedniego dopływu informacji z otoczenia. Wyróżnia się dwa poziomy organizacji mechanizmów regulacyjno-informacyjnych osobowości:

26.Mechanizmy restrukturalizacyjne (inaczej informacyjne)

Mechanizmy restrukturalizacyjne redukują rozbieżność informacyjną poprzez przetworzenie zakodowanych informacji, co prowadzi do rzeczywistych zmian strukturalnych w systemie poznawczym, np. w strukturach ja realnego lub ja idealnego. Umożliwiają rozwój systemu nie tylko przez stałe przeobrażanie struktur poznawczych, ale także przez wzbogacanie ich treści, wzrost złożoności, hierarchizacji, centralizacji i stopnia organizacji. W osobowości prawidłowej mechanizmy restrukturalizacyjne mają przewagę funkcjonalną nad pozostałymi typami mechanizmów przystosowawczych, natomiast w zaburzeniach osobowości — odwrotnie, co jest jednocześnie przyczyną i skutkiem zahamowania rozwoju struktur poznawczyc

Mechanizmy restrukturalizacyjne (informacyjne, poznawcze)- równowaga sfery poznawczej

27. Mechanizmy obronne emocjonalne

Mechanizmy obronne stanowią swoisty rodzaj procesów poznawczych, polegających na zakłóceniu odbioru. Mechanizmy obronne nie dopuszczają do percepcji (pojawienia się w świadomości) informacji rozbieżnej lub ją utrudnić. Do tej grupy zalicza się obronność percepcyjną: wyparcie, stłumienie i zaprzeczenie. Druga kategoria mechanizmów obronnych charakteryzuje zakłócenie procesu przetwarzania informacji: są to mechanizmy projekcji, intelektualizacji, przewartościowania. Przewartościowanie polega na zniekształceniu treści informacji i nadaniu im nowych znaczeń, co przejawia się w formie racjonalizacji, reakcji upozorowanej, oraz fantazjowania. W sytuacjach rzeczywistego lub antycypowanego zagrożenia ja każda jednostka uruchamia różnorodne mechanizmy obronne, lecz mają one charakter przejściowy, oparty na chwilowej motywacji. W zaburzeniach osobowości z powodu niemożności wyuczenia się zadowalających strategii radzenia sobie z informacjami zagrażającymi, czego wyrazem jest słabość mechanizmów restrukturalizacji, dochodzi do utrwalenia mechanizmów zakłócania odbioru i przetwarzania informacji. Dlatego mechanizmy obronne są stosowane przewlekle, stereotypowo oraz w sposób prosty i niezróżnicowany.

Mechanizmy obronne (emocjonalne kąpensacyjne)pozwalają na obniżenie napięcia emocjonalnego

Mechanizmy obronne osobowości:

• przemieszczenie,

• racjonalizacja- logiczne wytłumaczenie swojego zachowania

• projekcja negatywne emocje kierowane są do osoby , przypisujemy innym własne negatywne emocje

• sublimacja - pozbycie się frustracji i innych zachowań społecznych

• fantazjowanie - zaspokojenie potrzeb przez fantazje

• tłumienie wyparcie

28. Mechanizmy odreagowania rozładowania wyładowania

Mechanizmy odreagowania są uruchamiane na niższym poziomie strukturalnym systemu, a mianowicie motoryczno- sensorycznym (behawioralnym). W ich skład wchodzą także elementy poznawcze, ale mają one drugoplanowe znaczenie. Jak wiadomo, część pobudzenia powstającego w systemie regulacji, zarówno w strukturach popędowo-emocjonalnych, jak i w strukturach poznawczych, prowadzi do wystąpienia zachowań ekspresyjnych. W wyniku procesu uczenia się kształtują się indywidualne, typowe dla danej jednostki wzorce zachowania rozładowującego. Mechanizmy odreagowania mogą się wyrażać czynnościami fizycznymi wymagającymi dużej energii (np. walką, tańcem, silną ekspresją emocjonalną (niezwykle żywą gestykulacją i pantomimiką), zachowaniami agresywnymi (agresja słowna i fizyczna) i antyspołecznymi (przekraczaniem norm), wyładowującymi zachowaniami seksualnymi, czynnościami pokarmowymi (np. nadmiernym jedzeniem) oraz werbalnymi (np. wyznaniami, opowiadaniami).

Mechanizmy odreagowania są również współodpowiedzialne za powstawanie psychicznej zależności od alkoholu, leków czy narkotyków. W zaburzeniach osobowości, zwłaszcza charakteryzujących się brakiem samokontroli emocjonalnej (m.in. nadmiernym rozhamowaniem lub zahamowaniem emocji), przejawem mechanizmów odreagowania mogą być pewne typowe formy zachowania się, np. niezwykła żywość wyrazu mimicznego, wzmożony napęd słowny (gadatliwość, wielosłowie), tendencja do szczegółowych wyznań (ekshibicjonizm werbalny), zachowania impulsywne i agresywne, autoagresja itp.

Mechanizmy odreagowania (aktywacyjne odreagowujące):

• aktywacja napędu ruchowego - żywa mimika sporo energii

• słyszenie własnych myśli

• wyładowanie seksualne

• jedzenie sprzątanie

Mechanizmy manipulacyjne- kontrola sytuacji

Zależne są od dopalacza , który pozwala się odreagować

Zachowania manipulacyjne - kontrola/ sytuacja/ odreagowanie innych osób

Typy :

• z. igracjacyjne podlizywanie się:

potwierdzenie obrazu siebie

konformizm

samoprezentacja pozytywna/ negatywna

• samobójstwo usiłowane, typy:

bilansowe

psychotyczne

stymulujace- cięcie się

reaktywne - romeo i julia

rozładowujące - nieadekwatne

manipulacje - szantaż kontrola nad otoczeniem

Mechanizmy manipulacyjne mają za zadanie utrzymanie określonego stopnia kontroli nad otoczeniem i poczucia kontroli, koniecznych do zachowania równowagi funkcjonalnej systemu. Kształtowaniu się mechanizmów manipulacyjnych sprzyja brak lub słabość adekwatnych, prawidłowych mechanizmów restrukturalizacyjnych oraz mała skuteczność mechanizmów obronnych i odreagowania, których działanie jest ukierunkowane głównie na redukowanie rozbieżności informacyjnej, a nie na aktywne poszukiwanie i zdobywanie informacji potwierdzających strukturę ja. Każdy człowiek może w pewnych sytuacjach uruchamiać mechanizmy manipulacyjne, lecz mają one zwykłe charakter doraźny, słabe natężenie lub poprzedzają jedynie włączenie właściwych mechanizmów przystosowawczych. W zaburzeniach osobowości wprost przeciwnie — mechanizmy manipulacyjne mogą stać się dominującą formą samoregulacji systemu, a zarazem podstawowym, strategicznym sposobem utrzymywania równowagi funkcjonalnej w strukturze ja. Wszelkie zachowania manipulacyjne mają cechy instrumentalne, ponieważ są związane z postrzeganiem innych ludzi jako narzędzi koniecznych do osiągania własnych celów, a ogólniej mówiąc — do redukcji napięcia emocjonalno-motywacyjnego wzbudzanego w strukturze ja. Mają one ogólnie charakter nieświadomy albo są tylko w niewielkim stopniu uświadomione przez podmiot.
W zaburzeniach osobowości można wyodrębnić trzy podstawowe postacie mechanizmy manipulacyjne:

zachowania ingracjacyjne,
zachowania agresywne
i samobójstwo usiłowanie.

29. Definicja sytuacji trudnej oraz jej typy(5)

Sytuacje trudne

Zarówno w środowisku rodzinnym, przedszkolnym jak i rówieśniczym dziecko może znaleźć się w sytuacji trudnej.

Jest to sytuacja, w której została naruszona równowaga między poziomem trudności zadania, możliwościami dziecka i zewnętrznymi warunkami dziecka z otoczeniem, a organizm reaguje stanem wewnętrznego napięcia emocjonalnego, który H. Selye nazwał stresem. Silne i przedłużające się napięcie może spowodować zaburzenie zachowania - nerwicę.

Sytuacja TRUDNA (TOMASZEWSKI):

• zagrożenie zdrowia pozycji społecznej,

• zaciążenie na granicy wytrzymałości,

• zakłócenie , przeszkoda na drodze do celu,

• deprywacja - brak.

Wśród sytuacji trudnych wymienia się:

• Zagrożenie - sytuację, w której zagrożone są takie wartości jak zdrowie ( dziecko chore odczuwa lęk w związku ze stanem zdrowia, dolegliwościami somatycznymi, bolesnymi zabiegami)

• Przeciążenie - sytuacja, gdy wykonuje się czynności na granicy swoich możliwości fizycznych i psychicznych ( dziecko przebywa w przedszkolu ok. 10 godzin, zbyt wysokie wymagania, stres szkolny)

• Zakłócenie - sytuacja, w której takie trudności jak przeszkody, brak czegoś, zaskoczenie, zwłoka, zawód zakłócają wykonywanie zadania( dziecko nie nadąża za grupą z wykonywaniem zadania, ponieważ nie ma przyborów, nie umie czegoś, nie zna)

• Deprywacja - sytuacja, w której silna potrzeba nie jest zaspokojona, Deprywacja fizyczna to np.: brak pokarmu - głód, deprywacja sensoryczna - brak bodźców stymulujących rozwój np: źle prowadzony dom dziecka to środowisko ubogie w bodźce, deprywacja psychiczna(emocjonalna) ma miejsce w sytuacji rozłąki z najbliższymi, niezaspokojenia potrzeby miłości i innych potrzeb psychicznych

30. Wymień i opisz sytuacje traumatyczną i subtraumatyczną.

Sytuacja traumatyczna i subtraumatyczna:

Sytuacje TRAUMATYCZNE (wstrząsowa, urazowa)- powstałe na skutek działania bodźca lub boźców o bardzo dużej sile napięcia lękowego nowych nagłych nieznanych nieprzewidywalnych nie kontrolowanych ,które powodują natychmiastową zminę zachowania, zaburzają równowagę emocjonalną i homeostazę organizmu. Konsekwencją jest uraz psychiczny.

BODŹCE NAGŁE NIPRZEWIDYWALNE JEDNORAZOWE,

Sytuacje SUBTRAUMATYCZNE wywołane przez bodziec lub bodżce o mniejszej sile działania, których działanie jest kumulowane , gdyż bodziec ten może się powtarzać(cylkicznie), nie wywołują natychmiastowych zmian, lecz powodują systematyczneobniżanie odporności psychicznej (nerwica korozyjna)

Sytuacje traumatyczne są wywołane nieraz przez :

• nagłe,

• nieznane,

• lękowe,

• nieprzewidywalne,

• o dużej sile,

• jednorazowe bodżce.

Konsekwencją jest uraz psychiczny powodujący dezorganizację zachowania i uraz psychiczny (np. śmierć bliskiego wypadek)

Sytuacje subtraumatyczne będące skutkiem kumulowania się negatywnych bodżców,

to sytuacje które nie wywołują dezorganizacji zachowania bo mają mniejsze nacechowanie lęku , kumulowane w postaci negatywnych doświadczeń, bodźce mogą być cykliczne.

31. Przyczyny zaburzeń nerwicowych

Źródłem zaburzeń nerwicowych są nierozwiązane , nieuświadomione konflikty wewnętrzne, najczęściej pomiędzy dążeniami jednostki a jej możliwościami , potrzebami a obowiązkami , pragnieniami a normami społecznymi. Pojawiają się wtedy, kiedy wrazliwa i nieodporna na stresy osobowość poddawana jest presji sytuacji ( często świadomie akceptowanej), a wymagającej od niej funkcjonowania sprzecznego z nieuświadomionymi tendencjami. Przyczyną nerwic może być także deficyt opieki rodzicielskiej w dzieciństwie lub nieodreagowany uraz (trauma).

32 .Zaburzenia osobowości wg. Kryteriów DSM IV

Objawy wg DSM IV

W przebiegu zaburzeń osobowości, które nie są efektem organicznego uszkodzenia mózgu, lub choroby psychicznej (oś I), występują zwykle następujące objawy:

• znacząco dysharmonijne postawy lub zachowania, wyrażające się w takich obszarach życia psychicznego jak: afektywność, kontrola zachowań impulsywnych, style myślenia lub przeżywania, relacje z innymi osobami;

• wzorce zachowań trwają przez długi okres i nie są ograniczone do zaostrzenia innego zaburzenia psychicznego;

• wzorce zachowań utrudniają funkcjonowanie oraz relacje z innymi osobami;

• zaburzenia osobowości rozpoczynają się w okresie dzieciństwa lub adolescencji i trwają w okresie dorosłości;

• subiektywne uczucie dyskomfortu w przebiegu zaburzeń osobowości pojawiają się zwykle w późniejszym okresie jej trwania;

• zaburzenia te prowadzą zwykle do gorszego funkcjonowania społecznego lub zawodowego.

33. Cechy psychopatii, objawy, przyczyny

Psychopatia, osobowość dyssocjalna, osobowość antyspołeczna to zaburzenie struktury osobowości o charakterze trwałym, dotyczące 2 - 3% każdego społeczeństwa. Zaburzenie to wiąże się z obecnością trzech deficytów psychicznych: lęku, uczenia się i relacji interpersonalnych.

Kazimierz Pospiszyl dzieli zaburzenie na typ impulsywny i typ kalkulatywny.

Pospiszyl wyróżnia w psychopatii:

• deficyt lęku - defekt emocjonalny polegający na braku przyswajania odruchów moralnych i braku empatii;

• deficyt uczenia się - dominujące w typie impulsywnym zachowania agresywne;

• upośledzenie związków - relacje oparte na przydatności innych do własnych celów, płytkie związki - dominujące w typie kalkulatywnym, ignorowanie konwencji społecznych;

• cierń psychopatyczny - zubożone życie psychiczne, kompensowane przez narcyzm - wyczulenie na przejawy niedoceniania.

PSYCHOPATIA- (socjopatia osobowość antyspołeczna) CECHY:

• lekceważenie norm,niewłaściwy do nich stosunek

• niewłaściwy stosunek do ludzi- agresja obrażanie krzywdzenie,

• niewłaściwy stosunek do rzeczy,

• okradanie okłamywanie itp.

• niewłaściwy stosunek do siebie (brak poczucia winy,zawyrzona somoocena, niski poziom empatii, lekceważenie bezpieczeństwa, )

• niewłaściwy stosunek do zadań,

• beztroska impulsywność,

• deficyt leku(nie przysfajanie odruchów moralnych brak empatii),

• deficyt uczenia się,

Klehlein (85r.)

• niezdolność do życia z ludźmi,

• zaspokajanie popędów i potrzeb,

• nieumiejętnosć planowania celów,

• przerywanie działalności,

• brak lęku,

• szantaż

• autoagresja.

Przyczyny osobowości nieprawidłowej:

Czynniki:

• społeczno-kulturowe (proces wychowania i socjalizacji)

• brak jednego z rodziców w wyniku rozwodu/separacji

• klimat emocjonalny poprzedzający rozwód,

• brak zainteresowania ze strony ojca,

• chwiejność rodzicielska;

• wczesne doświadczenia

• zachowania antyspołeczne,

• ubóstwo materialne rodziny,

• modelowanie przez rodzica o cechach osobowości psychopatycznej,

• matka nadopiekuńcza lub odrzucająca,

• ADHD

• genetyczne

• fizjologiczne

• zmiany w EEG (dodatkowa iglica - krótkotrwałe napady aktywności fal mózgowych, wskazujące na pobudzenie, podczas zachowań agresywnych bez poczucia winy i lęku)

• niedojrzałość mózgu - zmniejszenie liczby zachowań przestępczych po 30 r.ż.,

• dysfunkcja układu limbicznego (sterującego emocjami i motywacją)

• psychologiczne

• niedorozwój superego - niemożność wyciągania wniosków z doświadczeń, w których poniesiono karę,

• chroniczny niedobór pobudzenia,

• kulturowe

• „narcyzm społeczny”

34. Cechy socjopatii:

SOCJOPATIA - dysocjalna osobowość:

• antyspołeczn,

• asocjalna,

• dysocjalna.

Socjopatia - zaburzenie osobowości podobne do psychopatii, przejawiające się nierespektowaniem podstawowych norm moralnych oraz wzorców zachowań w społeczeństwie, uwidaczniające się w wyraźnym braku przystosowania do życia w społeczeństwie.

Socjopaci mimo normalnego (lub nawet większego) poziomu inteligencji nie potrafią podporządkować się zasadom współżycia społecznego. W większości przypadków dochodzi do konfliktu z normami prawnymi.

Socjopatia- negatywne wpływy społeczne środowiska rodzinnego i społecznego.

Cechy charakterystyczne tego zjawiska:

• brak sumienia i odpowiedzialności wobec innych

• brak wstydu, poczucia winy i skruchy, osoby te nie są zdolne do głębokiej troski o drugiego człowieka

• kontakty międzyludzkie są u socjopatów znikome, nastawione na eksplorację drugiej osoby

• kłamliwość i manipulowanie jednostką, wykorzystywanie do własnych celów

• nieprzywiązywanie się do drugiego człowieka, brak reakcji na zaufanie, miłość i czułość; socjopata nie odbiera sygnałów z otoczenia, nie reaguje na przykłady innych, na to co jest normą, a co nie.

35. CHARAKTEROPATIA przyczyny

Charakteropatia (gr. charakteropathia) - zmiany osobowości typu psychopatycznego, wyrażające się w odchyleniach charakterologicznych, np. skłonność do kłamstwa, nastawienia socjalne i antysocjalne itp. Termin ten używany bywa na oznaczenie zmian charakterologicznych u psychopatów, u chorych na padaczkę, u osób, które przebyły zapalenie opon mózgowych i in. jego choroby organiczne; u alkoholików, a również u chorych na psychozy endogenne. Bilikiewicz używa tego terminu jedynie na oznaczenie zmian charakterologicznych, spowodowanych przez organiczne uszkodzenie mózgu, inni zmiany tego rodzaju rozpatrują jako

Pyt 36 Chomilopatia

Jest to zaburzenie rozwoju osobowości, które jest spowodowane czynnikami utrudniającymi obcowanie ze środowiskiem lub wypaczającymi prawidłowy stosunek między otoczeniem a daną jednostką. Chomilopatie w ten sposób rozumiana może być spowodowana różnego rodzaju kalectwami np. ślepotą, głuchotą, znacznym skrzywieniem kręgosłupa, brzydotą, przewlekłą ch.somatyczna itp.

Fazy przystosowania się do niepełnosprawności:

1. faza szoku

2. oczekiwania poprawy stanu zdrowia

3. lamętu

4. obronna prawidłowa

5. obronna neurotyczna

6. przystosowawcza

37. Pojęcie inteligencji niższej niż przecietna

K. Kirejczyk definiuje upośledzenie umysłowe jako stan charakteryzujący się istotnie niższym od przeciętnego ogólnym poziomem funkcjonowania intelektualnego i zaburzeniami w zakresie przystosowania się. Zaburzenia w przystosowaniu przejawiają się w postaci zaburzeń w zakresie dojrzewania, uczenia się i (lub) przystosowania społecznego.organiczne zmiany charakterologiczne zaliczane do tzw. Pseudopsychopatii.

CHARAKTEROPATIE- uszkodzenie mózgu w okresie płodowym/okołopłodowym, niewłaściwy stosunek do ludzi.

24

---