POJĘCIA I ZAKRES MSE

1. Z czego składa się nauka o międzynarodowych stosunkach ekonomicznych ?

• Nauka o międzynarodowych stosunkach ekonomicznych składa się z:

Teoria międzynarodowych stosunków ekonomicznych i Międzynarodowa polityka ekonomiczna

2. Opisz Prawa uniwersalne

Prawa uniwersalne

Uniwersalny charakter ma przede wszystkim klasyczna teoria ekonomi oraz powiązana z nią zasada przewagi absolutnej oraz przewagi względnej sformułowanej przez D. Ricarda.

Cechą wspólna obu tych zasad jest teoria wolnego handlu przyjmowana jako podstawa rozwoju handlu międzynarodowego. Uniwersalny charakter można zaobserwować w prawach określających

Wpływ handlu zagranicznego na dochód narodowy (Teoria mnożnika i supermnożnika eksportowego.

3. Opisz Prawa specyficzne

Prawa specyficzne

Specyficzny charakter można zaobserwować przy formułowaniu przez międzynarodowe stosunki ekonomiczne prawa określającego rozwój różnych form powiązań międzynarodowych w tym handlu towarami i usługami.
4. Co składa się na politykę ekonomiczną

Polityka ekonomiczna = zagraniczna polityka ekonomiczna + międzynarodowa polityka ekonomiczna

5. Na czym polega zagraniczna polityka ekonomiczna ? (cechy i zadania)

Główne cechy i zadania zagranicznej polityki ekonomicznej:

• Prowadzona przez pojedyncze państwa

• Odpowiada na pytanie Jakie działania powinien podjąć kraj aby

podnieść korzyści płynące z rozwoju

• Przedmiotem nauki jest określenie właściwych środków za pomocą

których poszczególne kraje będą w stanie osiągnąć cele tej polityki

• W jej skład wchodzą narzędzia makroekonomiczne ( służące państwu

do oddziaływania na gospodarkę jako całość), mikroekonomiczne

(oddziaływujące wyłącznie na powiązania gospodarcze za granicą )

• W jej skład wchodzą narzędzia taryfowe, parataryfowe, i

pozataryfowe.
6. Na czym polega międzynarodowa polityka ekonomiczna ? (cechy i zadania)

Główne cechy i zadania międzynarodowej polityki ekonomicznej:

• Międzynarodowa polityka ekonomiczna prowadzona jest przez grupy

państw

• Jest dziedziną międzynarodowych stosunków ekonomicznych

• Jest stosunkowo młodą dziedziną

• Koncentruje się na metodach koordynacji zagranicznej polityki

ekonomicznej oraz instytucjach koordynujących

• Skupia się na wymianie informacji pomiędzy poszczególnymi krajami

• Poddaje analizie prowadzenie wspólnej polityki międzynarodowej

• Stawia na integracje regionalna

• Analizuje podmioty kształtujące międzynarodową politykę

ekonomiczną
7. Jaka nauka koncentruje się na badaniu zasad gospodarowania skali
przedsiębiorstwa?

• Mikroekonomia koncentruje się na badaniu zasad gospodarowania w skali przedsiębiorstwa

8. Jaka nauka koncentruje się na badaniu zasad gospodarowania skali kraju?

• Makroekonomia koncentruje się na badaniu zasad gospodarowania w skali kraju

9. W Międzynarodowych Stosunkach Ekonomicznych akcent położony jest na

• 
  na powiązaniach między przedsiębiorstwami, krajami, grupami krajów występujących w skali międzynarodowej.

ROZDZIAŁ II MIĘDZYNARODOWY PODZIAŁ PRACY

1. Co to jest MPP

Międzynarodowy podział pracy -ma charakter strukturalny czyli z jednej strony jest wynikiem różnic w strukturach gospodarczych, z drugiej ma służyć dopasowaniu tych struktur do potrzeb współpracujących krajów.
2. Czynniki determinujące MPP

• czynniki strukturalne,

• czynniki techniczne,

• czynniki instytucjonalne,

• czynniki koniunkturalne

3. Wymień 3 grupy różnic czynników decydujących o MPP

• W warunkach naturalnych

• W poziomie uprzemysłowienia

• W poziome techniki i technologii

4. Różnice miedzy społecznym a MPP

MPP- główny podmiot państwo, ma trwalszy charakter niż społeczny, MPP może zapewnić korzyści wszystkim uczestniczącym w nim podmiotom gospodarczym
5. Co to jest międzynarodowa komplementarność struktur gospodarczych

Międzynarodowa komplementarność struktur gospodarczych- wzajemne dopasowanie tych struktur w odrąbie dwóch lub większej ilość krajów.
6. Na czym polega komplementarność międzygałęziowa â�� różnice tkwią w â�Ś

Komplementarność międzygałęziowa struktur gospodarczych - u jej podstaw znajdują się różnice w zasobach czynników produkcji, tj. bogactw naturalnych, pracy i kapitału. Najczęstszą jej przyczyną są różnice warunków naturalnych. Część krajów jest obficie wyposażona w surowce materialne, inne kraje surowców takich nie posiadają, lecz mają dobrze rozwinięty przemysł, stąd wzajemna komplementarność (np. Rosja-Europa Zachodnia). Ważną przyczyną jest też zróżnicowana gałęziowa struktura przemysłu.

7. Na czym polega komplementarność wewnątrzgałęziowa

Komplementarność wewnątrzgałęziowa struktur gospodarczych - u jej podstaw znajdują się różnice wydajności czynników produkcji. W miarę rozwoju gospodarczego przesłanki naturalne różnicujące gałęziowe struktury produkcji ustępują miejsca przesłankom wynikającym z uprzemysłowienia i postępu naukowo-technicznego. Postęp techniczny umożliwia wszechstronny rozwój gałęziowy produkcji bez względu na posiadane zasoby bogactw naturalnych.

8. Wymień cztery metody zwiększania międzynarodowej komplementarności

• międzynarodowa specjalizacja produkcji;

• międzynarodowa kooperacja w produkcji;

• produkcja na wielką skalę;

• produkcja wielkoseryjna.

9. Kto należy do grupy G8

Grupa G8

1. Wielka Brytania,

2. Francja,

3. Niemcy,

4. Włochy,

5. Japonia

6. Stany Zjednoczone

7. Kanada

8. Rosja

10.Co to jest gospodarka światowa?

System trwałych powiązań ekonomicznych, włączający gospodarki narodowe poszczególnych krajów w procesy produkcji i wymiany o zasięgu globalnym.

11.Wymień atrybuty gospodarki światowej:

• masowy, towarowy charakter produkcji

• podobne techniki wytwarzania

• specjalizacja produkcji i wymiany

• oddziaływanie wzajemne gospodarek krajów poprzez wymianę handlową

• rozwój transportu

• wartość międzynarodowa, cena światowa i pieniądz światowy

• wzajemne oddziaływanie koniunktury

• uczestnictwo wszystkich krajów świata

• trwałe więzi ekonomiczne powodujące powstanie zintegrowanej całości

12. Wymień cztery aspekty pojęcia gospodarka światowa:

• Geograficzny

• Ekonomiczny

• Systemowy

• Czasowy

13.Cechy współczesnej gospodarki światowej:

• Kategoria ekonomiczna

• Charakter historyczny

• Charakter dynamiczny

• Pojęcie umowne

• Nie jest prostą sumą elementów składowych (podmiotu)

14. Wskaźnik PKB jest wskaźnikiem mikro czy makroekonomicznym?

PKB wskaźnik makroekonomiczny

15. Czy PKB powoduje wzrost kursu waluty krajowej w stosunku do obcej?

Tak powoduje wzrost

16. Co oznacza PKB per capita?

PKB per capita- to wielkość PKB przypadająca na jednego mieszkańca

17. Rozwiń skrót:

• EWG- Europejska Wspólnota Gospodarcza

• EFTA-Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu

• EBOiR- Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

• IBRD- Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju

• IMF -Międzynarodowy Fundusz Walutowy

• GATT- Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu

• WTO -Światowa Organizacja Handlu

• RWPG -Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej

• OECD- Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

ROZDZIAŁ III MIEDZYNARODWY HANDEL TOWARAMI

1.Wymień kto był przedstawicielem teorii klasycznych

- A.Smith, D. Ricardo

2.Wymień kto był przedstawicielem teorii neoklasycznych

- John Stuart Mill, A. Marshall, E. Heckscher, B. Ohlin, Wasilij Leontief, P.

3.Wymień kto był przedstawicielem teorii współczesnych:

- J. Viner, G. Haberler, R. Donbusch, S. Fischer, P. A. Samuelson, R. F. Harrod

4 Jaką teorie prezentował A.Smith?

- Teoria przewagi absolutnej-A Smitha- dany kraj ma możliwość produkowania większej ilości produktów z danych zasobów niż pozostałe

5.Jaką teorie prezentował D. Ricardo?

- Teoria kosztów komparatywnych

6.Jaką teorie prezentował Mill?

- Teoria wzajemnego popytu

7.Kto wprowadził pojęcie „ reprezentacyjnych koszyków towarów” oraz „zwrotna krzywa podaży i popytu”?

- A. Marshall

8.Jaką teorie prezentował E.Heckscher i B. Ohlin

- Teorie proporcji czynników produkcji

9. Co to jest międzynarodowy handel towarami?

Jest to zjawisko ekonomiczne polegające na przekazywaniu towarów pomiędzy krajami - może mieć charakter bezpośredni - towaru na towar , lub pośredni - (pieniężny) towaru na pieniądz , pieniądze na towar

10.Trzecią przyczyną szybszego rozwoju handlu międzynarodowego jest jego liberalizacja. Składają się na nią … Obniżka i likwidacja ceł, barier parotaryfowych oraz pozataryfowych.

11.Wzrost gospodarczy to proces …

to proces ilościowego zwiększania wielkości produkcji wyniku postępu technicznego bądź tez przyrostu czynników produkcji ( kapitału, pracy, technologii i bogactw naturalnych)

12. Postęp techniczny to proces … to proces doskonalenia środków produkcji, metod wytwórczości i warunków produkcji, pozwalający wyprodukować tym samym czasie większą ilość dóbr przy tym samym nakładzie czynników produkcji, bądź tez ta samą ilość dóbr przy mniejszym nakładzie czynników produkcji.

13. Postęp techniczny może być:

kapitałooszczędny, pracooszczędny i neutralny

14. Zwiększenie zasobów produkcji może być efektem w przypadku kapitału …

• zasadniczą role odgrywają inwestycje finansowe z oszczędności krajowych bądź ze źródle zagranicznych. W wyniku tych inwestycji może nastąpić zwiększenie kapitału rzeczowego( liczba urządzeń produkcyjnych)bądź finansowego(akcji, obligacji)

15. Zwiększenie zasobów produkcji może być efektem w przypadku pracy …

• w przypadku pracy zasadnicza role odgrywa wejście nowych roczników w wieku produkcyjnym, zwiększenie czasu pracy (w wyniku przesuniecie wieku emerytalnego), zatrudnienie imigrantów, zmiana kwalifikacji pracowników.

16.Zwiększenie zasobów produkcji może być efektem w przypadku bogactw …

• w przypadku bogactw naturalnych może być rezultatem nowych odkryć zasobów, wzrostu wydobycia zasobów już eksploatowanych bądź ich importu zagranicy.

17.Przez pojęcie mnożnika (inwestycyjnego, eksportowego) będziemy rozumieli …

• Będziemy rozumieli. Jako współczynnik określający przyrost dochodu narodowego z tytułu wzrostu gospodarczego ( przyrostu inwestycji, eksportu) Mnożnik (inwestycyjny, eksportowy)może się kształtować w przedziale od jedności do nieskończoności)

18.Mnożnik równy jedności oznacza

• Mnożnik równy jedności oznacza iż wzrost gospodarczy nie zwiększa dochodu narodowego. Gdy dochód narodowy zwiększa się o tyle , o ile rosną inwestycje bądź eksport, to mnożnik równy jest jedności.

19.Mnożnik większy od jedności oznacza

• Mnożnik większy od jedności oznacza , iż przyrost dochodu narodowego przewyższa przyrost inwestycji bądź eksportu. Przewaga ta osiąga maksimum, gdy mnożnik jest nieskończenie wielki.

20.KONSUMPCJA Indywidualna obejmuje

• Konsumpcja indywidualna obejmuje dochodu ( i wydatki)sektora gospodarstw domowych

21.KONSUMPCJA Zbiorowa obejmuje

• konsumpcja zbiorowa obejmuje dochody ( i wydatki) sektora rządowego

22.RECESJA--- jeśli oszczędności są większe od inwestycji, to wzrost dochodu narodowego jest mniejszy niż mógłby być , gdyby oszczędności zostały w całości wykorzystane. Nie równowaga gospodarcza przybiera w tym wypadku formę recesji.

23.PRZEGRZANIE GOSPODARKI -- Gdy inwestycje są większe od oszczędności, wzrost dochodu narodowego jest większy niż powinien być w warunkach równowagi gospodarczej. Nierównowaga przybiera w takiej sytuacji formę „przegrzania gospodarki”

ROZDZIAŁ IV Międzynarodowy handel usługami

1. Klasyfikacja usług według klasyfikacji przedmiotowej/ podmiotowej

• Według klasyfikacji przedmiotowej usługi dzielone są na:

- materialne (np. budowlane, krawieckie, szewskie)

-niematerialne (bankowe, socjalne, turystyczne)

• Według klasyfikacji podmiotowej usługi dzielone są na:

- rządowe (np. misje pokojowe wojsk)

- komunalne (np. drogowe)

- prywatne (np. bankowe, finansowe, teleinformatyczne)

2. Klasyfikacja usług według skali międzynarodowej

Podstawowy podział wyodrębnia:

• - usługi samodzielne (obejmuje usługi transportowe, turystyczne, bankowe, telekomunikacyjne)

• - usługi niesamodzielne (ich eksport jest efektem przepływu siły roboczej, kapitału, wiedzy technicznej, a także transferów i transakcji rządowych)

3. Czynniki determinujące międzynarodowy handel usługami

• Międzynarodowy handel usługami zdeterminowany jest przez trzy grupy czynników:

- prawne

- ekonomiczno-społeczne

- techniczne

4. Wymień trzy grupy utrudnień w czynnikach prawnych:

Czynniki prawne przybierają formę barier w dostępie do rynku krajowego. Można je podzielić na trzy typy utrudnień:

• w przepływie usług przez granicę;

• w przemieszczaniu się osób (producentów bądź konsumentów usług) przez granicę

• w zakładaniu przedsiębiorstw (filii) świadczących usługi.

5. Teoria korzyści z z międzynarodowego handlu usługami

• Przez pojecie teorii korzyści z międzynarodowego handlu usługami należy rozumieć uniwersalne zasady prowadzenia handlu usługami, opłacalnego dla podmiotów uczestniczących w tym handlu (teoria międzynarodowego handlu usługami).

6. Wymień 4 cechy usług

Zaliczono do nich:

• niematerialność

• niejednolitość

• nierozdzielność

• nietrwałość

ROZDZIAŁ V MIĘDZYNARODOWY PRZEPŁYW CZYNNIKÓW PRODUKCJI

1. Jakie przepływy wchodzą w międzynarodowy przepływ czynników produkcji

• Międzynarodowy przepływ kapitału

• Międzynarodowe przepływ siły roboczej (pracy)

7. Międzynarodowy przepływ wiedzy naukowo- technicznej (technologii)

2.Co to jest migracja, emigracja, imigracja

• Migracja- Przenoszenie się ludności przez granice narodowe na dłuższy okres, lecz nie krótszy niż jeden rok.

• Emigracja- Opuszczenie przez ludzi ich dotychczasowego miejsca zamieszkania.

• Imigracja- Napływ ludności z zagranicy do danego kraju na pobyt stały lub długookresowy.

3.Przyczyny migracji pozaekonomicznej

• motyw religijny,

• motyw ideologiczny,

• motyw polityczny

4.Przyczyny migracji ekonomicznej

• chęć znalezienia pracy, nadzieja na lepiej płatne zatrudnienie, zamiar poprawy statusu społecznego po przez podniesienie kwalifikacji, zdobycie fachowego wykształcenia, uzyskanie dostępu do specjalistycznej aparatury badawczej

• Rodzaje migracji współczesnej

• Mały ruch przygraniczny.

• Sezonowa migracja pracownicza.

• Wyjazd do pracy za granicą na określony czas.

• Wyjazd na stałe.

6.Co to jest międzynarodowy przepływ kapitału

• Międzynarodowe przepływy kapitału- rozumiemy jako ruch kapitału przez granicę odnotowane w bilansie płatniczym.

7.Podział międzynarodowego przepływu kapitału

• Komercyjny- Przynoszenie zysków eksporterowi i importerowi kapitału

Nieodpłatne i zwrotne transfery kapitału

• Niekomercyjny - Brak zysków importera i eksportera

Bezzwrotne i nieodpłatne transfery kapitałów

8.Formy międzynarodowych przepływów kapitału

• Kredytów( handlowe , finansowe)

• Bezpośrednich inwestycjach

• Inwestycji portfelowych

9.Międzynarodowy przepływ technologii to … Przepływ wiedzy technicznej przez jedne kraje drugim krajom

10.Wiedza techniczna ogólna to:

• - Dorobek intelektualny powstały w trakcie badań oraz doświadczeń w toku procesów produkcyjnych

• - Przekazywana w postaci kongresów naukowych, konferencji międzynarodowych, seminariów naukowych

11.Wiedza techniczna konkretna to:

• - Przekazywanie wiedzy technicznej i umiejętności jej stosowania przy produkcji określonych wyrobów

• - odbywa się w formie handlowej, produkcyjnej i licencyjnej

ROZDZIAŁ VI CENY MIĘDZYNARODOWE, TERMS OF TRANDE

1. Pojęcie ceny międzynarodowej

Cena międzynarodowa- wyrażona w pieniądzu wartość międzynarodowa towaru, usług, czynników produkcji.

2. Podstawowym rynkiem towarów standaryzowanych jest:

• Giełda i aukcje

3.Wpływ różnic w elastyczności popytu na ceny międzynarodowe. Cenowa elastyczność popytu

- To reakcja nabywców towarów na rynku na zmianę ceny bądź zmianę swoich dochodów

- Oznacza to ze cenowa elastyczność popytu jest ujemna a więc wzrost ceny runkowej powoduje obniżkę popytu, zaś jej spadek - wzrost popyt.

4.Wpływ różnic w elastyczności popytu na ceny międzynarodowe. Dochodowa elastyczność popytu

- Dochodowa elastyczność popytu jest dodatnia w odróżnieniu od elastyczności cenowej

5.Wpływ różnic elastyczności podaży na ceny międzynarodowe. Cenowa elastyczność podaży

- To reakcja producentów na zmiany cen towarów lub zmianę dochodu podmiotów uczestniczących w rynku. - Oznacza to ze cenowa elastyczność podazy jest dodatnia a więć wzrost ceny międzynarodowej powoduje wzrost podaży towarów na rynek, zaś obniżka ceny rodzi tendencje odwrotną

6.Wpływ różnic elastyczności podaży na ceny międzynarodowe. Dochodowa elastyczność podaży

- Dochodowa elastyczność podaży jest dodatnia a więc wzrost dochodów podmiotów rynkowych powoduje wzrost podaży zaś obniżka - obniżkę podaży

7.Pojęcie terms of trade

• to pojęcie rozumiemy jako stosunek wymienny na rynku międzynarodowym towarów eksportowanych i importowanych

• to pojęcie rozumiemy jako stosunek wymienny na rynku międzynarodowym towarów eksportowanych i importowanych

8.Można wyróżnić cztery rodzaje terms of trade:

• Cenowe

• Wolumenowe

• Jednoczynnikowe

ROZDZIAŁ VII BILANS PŁATNICZY

1Co to jest bilans płatniczy

Poprzez to pojęcie rozumiemy zestawienie wszelkich zobowiązań oraz należności, a więc wszelkich wpływów zagranicznych środków płatniczych uzyskiwanych w danym okresie oraz płatności dokonanych na rzecz zagranicy w tym okresie.

2. Cel sporządzania bilansu Zapewnienie informacji o stanie stosunków finansowych państwa z zagranicą

3.Struktura bilansu płatniczego

• bilans obrotów bieżących

• bilans kapitałowy

• bilans obrotów wyrównawczych

4.Co to jest bilans handlowy?

- Różnica między eksportem a importem danego państwa. Dodatni bilans handlowy jest nazywany nadwyżką handlową, ujemny zaś deficytem handlowym. Bilans handlowy jest częścią bilansu płatniczego.

5.Co to jest bilans usług?

- Zestawienie z tytułu obrotów usługami między rezydentami krajowymi a zagranicą wchodzące w skład bilansu obrotów bieżących. Najważniejszą częścią tej części rachunku bieżącego są transakcje zakupu i sprzedaży usług transportowych. Znaczna część tego bilansu przypada również na usługi turystyczne, ubezpieczeniowe, prawne czy konsultingowe.

6.Co to jest bilans procentów i dywidend

- Jest to saldo dochodów, zestawienie wpływów i wydatków z tytułu obsługi kapitału i pracy (zagranicznej w kraju i krajowej za granicą) zawarte w bilansie obrotów bieżących.W tej części bilansu płatniczego uwzględniane są :

- dywidendy od inwestycji bezpośrednich

- odsetki od udzielanych (uzyskanych) kredytów

- zarobki uzyskane za granicą

7.Kiedy występuje równowaga bilansu płatniczego

- Wtedy, gdy suma bilansu obrotów bieżących i bilansu obrotów kapitałowych jest równa zeru. - - Polega na równoważeniu deficytów z jednego okresu, nadwyżkami z drugiego.

8.Wymień przepływy jednostronne (nierekompensowane)

- rządowe

- prywatne

9.Rodzaje kredytów w bilansie kredytów

- Krótkoterminowe (roczne bądź krótsze) kredyty kupieckie

- Długoterminowe (dłuższe niż rok) należą do nich pożyczki rządowe, bankowe lub prywatne, które przybierają różne formy, głównie emisji papierów wartościowych

10.Co obejmuje bilans inwestycji portfelowych

- akcje przedsiębiorstw

- obligacje przedsiębiorstw

- inne obligacje

- papiery wartościowe emitowane przez rząd (bony skarbowe i długoterminowe obligacje)

11.Dewizy to…

- (tylko w liczbie mnogiej !) wg polskiego prawa są to papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walutach obcych. Dewizami mogą być: krótkotrwałe należności oraz dokumenty stwierdzające istnienie zagranicznych należności u zagranicznych kontrahentów (weksle, czeki, przekazy)

12.Metody równoważenia bilansu płatniczego w długim i krótkim okresie

mechanizm automatycznego równoważenia bilansu płatniczego

polityka dostosowawcza państwa

13.Deprecjacja to …

Spadek ceny towaru lub dobra. Jeżeli kurs jednej waluty wyrażonej za pomocą drugiej spada, wówczas możemy mówić o deprecjacji. Jest przeciwieństwem aprecjacji.

14.Aprecjacja to…

wzrost ceny towaru lub dobra.

Lub inne wyjaśnienie

podniesienie kursu waluty krajowej w stosunku do zagranicznej w sytuacji systemu kursów płynnych.

ROZDZIAŁ IX Międzynarodowe rynki walutowe. Kursy walut

1. Pojecie międzynarodowego rynku walutowego (MRW)

Zasady oraz instytucje regulujące postępowanie podmiotów wymieniających waluty jednych krajów na waluty innych krajów. Międzynarodowy rynek walutowy = rynek dewizowy. Z technicznego punktu widzenia MRW jest siecią połączeń telefaksowych, telefonicznych, komputerowych i innych , integrujących podmioty zlokalizowane w różnych krajach i zajmujących się zakupami i sprzedażą walut past obcych (innych niż waluta krajowa).

2. Zasada funkcjonowania rynku walutowego

Podobna do zasady funkcjonowania Międzynarodowego Rynku Towarowego, a więc gdy podaż danej waluty rośnie, a popyt jest stały (bądź malejący), wówczas cena tej waluty maleje. I odwrotnie, obniżka podaży danej waluty na rynku międzynarodowym i wzrost popytu powodują, ze cena rośnie

3.Światowe centra finansowe

Trzy podstawowe: Londyn, Nowy Jork, Tokio - ok. 60% transakcji. Pozostałe ośrodki to: Frankfurt nad Menem, Hongkong i inne.

4.Podmioty międzynarodowego rynku walutowego

• Banki Komercyjne - ok. 53% transakcji.

• Instytucje niebankowe - głównie fundusze inwestycyjne

• Banki Centralne

• Spekulanci walutowi

• Brokerzy

5.Transakcje arbitrażowe to

W transakcjach arbitrażowych chodzi o osiągniecie zysku z tytułu różnic w stopie procentowej występujących miedzy krajami. Są one realizowana na rynku pieniężnym, na którym w danym momencie istnieją najkorzystniejsze stopy procentowe.

6.Transakcje spekulacyjne to

W transakcjach spekulacyjny podstawą korzyści czerpanych z zakupu bądź sprzedaży walut są oczekiwane zmiany kursu walutowego

7.Kurs walutowy to

Cena płacona w walucie krajowej za jednostkę waluty obcej lub cena jednostki krajowej wyrażona w walucie obcej Kształtuje się on w miejscu spotkania podaży i popytu na zagraniczne środki płatnicze. Kurs walutowy umożliwia rozliczenie transakcji z zagranicą za pomocą pieniądza, służy do przeliczania dowolnej kwoty wyrażonej w walucie zagranicznej na walutę krajową i odwrotnie. Wyznacza poziom cen dewizowych w eksporcie, poziom cen krajowych w imporcie.

8.Od czego zależy poziom kursu walutowego

Od podaży waluty obcej i popytu na nią.

9.Wymień funkcje kursu walutowego

• funkcja informacyjna (niezbędna przy podejmowaniu decyzji),

• funkcja cenotwórcza (wpływa na ceny towarów eksportowanych i importowanych)

10.Czynniki poziomu kursu walutowego

Ekonomiczne i pozaekonomiczne, przy czym w obu przypadkach mogą mieć one charakter krótko- bądź długookresowy.

11.Co zaliczamy do czynników ekonomicznych i poza ekonomicznych (krótko i długookresowych)

• Ekonomiczne: zmiana produktu krajowego brutto, zmiana inflacji, zmiana stóp procentowych, zmiany w polityce makro- i mikroekonomicznej

• Pozaekonomiczne: krótkookresowe - zmiany systemowe, klęski żywiołowe ; długookresowe - poziom rozwoju gospodarczego, struktura gospodarcza, poziom techniki i technologii, zadłużenie zagraniczne, deficyt budżetowy.

12.Rodzaje kursu walut

Wg. kryterium stabilnościkursu walutowego:

1.kurs arbitralny (sztywny) - cena pieniądza danego kraju ustalona przez odpowiednie władze wobec pieniądza innego kraju i nie ulegająca zmianom w dłuższym okresie (mimo, że siła nabywcza się zmienia) 2.kurs stały - jest to cena pieniądza danego kraju, ukształtowana na rynku, wyrażona w pieniądzu innego kraju, przy czym odpowiednia władza monetarna (najczęściej Bank Centralny) jest zobowiązana utrzymywać wahania kursu w pewnych granicach (interweniować, gdy kurs ulega wahaniom); np. dla Euro +- 15%

3. kurs zmienny (płynny) - cena pieniądza danego kraju wyrażona w pieniądzu innego kraju, przy czym odpowiednia władza monetarna kontroluje wahania tego kursu lub też pozostawia mu pełną swobodę 4.kurs pełzający - stały w krótkich okresach, następnie wzrasta (utrwala i przedłuża w czasie inflację).

Wg. kryterium odniesienia do kursu równowagi:

1. kurs nadwartościowy - podaż waluty obcej jest zbyt duża w stosunku do popytu.

2. kurs podwartościowy - podaż waluty obcej jest zbyt mała w stosunku do popytu.

13.REWAULACJA to - podwyższenie kursu wymiennego waluty obcej na krajową, poprawia konkurencyjność towarów krajowych w stosunku do towarów zagranicznych

.14..DEWALULACJA to - obniżenie kursu wymiennego waluty obcej na krajową, jest narzędziem deflacyjnym, obniża koniunkturę, zmniejsza tempo wzrostu eksportu i przyspiesza tempo wzrostu importu.

15.Ryzyko walutowe to

Możliwość wystąpienia zdarzeń niezależnych od podmiotu podejmującego decyzję walutową. Ryzyko związane z możliwością wahań kursu jednej waluty w stosunku do innej.

16.Inflacja to

Proces wzrostu poziomu cen, powodujący niekontrolowane i nieakceptowane społecznie zmiany proporcji podziału dochodu narodowego.

17.Rodzaje ryzyk walutowych

• ryzyko transakcyjne (transaction risk), występujące w przypadku zawierania transakcji rozliczanej w innej walucie niż waluta krajowa danego przedsiębiorstwa;

• ryzyko księgowe (accounting risk), wynikające z możliwości zmiany wyceny aktywów lub pasywów, których cena jest wyrażona w innej walucie niż waluta, w której dane przedsiębiorstwo prowadzi księgi.

ROZDZIAŁ XI Zagraniczna polityka ekonomiczna (ZPE)

1. Co to jest zagraniczna polityka ekonomiczna

• oddziaływanie państwa na stosunki gospodarcze z zagranicą. Oddziaływanie to powinno być aktywne, całościowe i świadome

2. Rodzaje charakteru ZPE

• Aktywny

• Całościowy

• Świadomy

3. Rodzaje ZPE

• Polityka autonomiczna - prowadzona bez konsultacji z zagranicą

• Polityka umowna - prowadzona z konsultacją z zagranicą.

• Polityka wolnego handlu

• Polityka protekcyjna

4.Co to jest polityka wolnego handlu

Polega na braku ze strony państwa stosowania jakichkolwiek barier ograniczających dostęp zagranicznych towarów i przedsiębiorstw do rynku krajowego, oraz rezygnacji ze środków wspierania własnego eksportu. W warunkach wolnego handlu towarzyszy przekonanie, że w warunkach pełnej konkurencji na wszystkich rynkach możliwe jest optymalne wykorzystanie czynników produkcji i osiągnięcie maksymalnej korzyści z zagranicznej wymiany handlowej.

5.Co to jest polityka liberalizacji handlu

Oznacza obniżanie stopnia ochrony własnego rynku np. przez redukcję stawek celnych czy znoszenie ograniczeń ilościowych. Całkowita liberalizacja oznaczałaby politykę wolnego handlu, tj. brak ingerencji państwa w wymianę handlową (stosunki gospodarcze) oraz brak barier w dostępie do własnego rynku dla towarów i przedsiębiorstw zagranicznych.

6.Co to jest protekcjonizm

polityka ochrony produkcji i handlu krajowego przed konkurencją z zagranicy, polega na wzroście utrudnień w dostępie do własnego rynku i (lub) rozszerzaniu środków popierania eksportu. Głównym narzędziem protekcjonizmu są cła przewozowe i niekiedy cła wywozowe. Do innych środków polityki protekcjonistycznej należą: subsydia, premie eksportowe, specjalne taryfy kolejowe oraz niekiedy zakazy przewozu lub wywozu pewnych artykułów

7.Co to są narzędzia makroekonomiczne

• Są to narzędzia umożliwiające państwu oddziaływanie na gospodarkę jako całość, w tym zwłaszcza na dochód narodowy, konsumpcję, inwestycje, oszczędności, dochody i wydatki budżetu państwa, popyt na pieniądz i podaż pieniądza, zatrudnienie i bezrobocie, bilans handlowy i płatniczy

8.Wymień i opisz krótko narzędzia makroekonomiczne

• - Polityka kursu walutowego - służy Państwu do kształtowania bilansu handlowego a zatem i bilansu płatniczego

• Polityka stopy procentowej - to relacja należności, które płaci sie za użytkowanie kapitału pieniężnego lub uzyskuje z udostępnienia kapitału

• Polityka pieniężna - ułatwia proces wymiany ( także międzynarodowej ), ułatwia rozwój innych form działalności gospodarczej

• Polityka fiskalna - ogół działań państwa kształtujących budżet państwa poprzez zmiany we wpływach i wydatkach państwa

• Polityka dochodowa - narzędzie uzupełniające politykę fiskalną oraz politykę pieniężną

• Polityka budżetowa - polega na regulacji wysokości oraz proporcji dochodów i wydatków budżetowych; obejmuje politykę podatkową oraz politykę wydatków budżetowych

9.Jakich narzędzi używa się do kształtowania polityki pieniężnej

• Narzędzia bezpośrednie są skuteczne w osiąganiu określonych celów, ale obniżają efektywność rynku kredytowego (np. limity kredytowe).

Narzędzia pośrednie stymulują rynek pieniężny nie wpływając bezpośrednio na określone transakcje (np. rezerwy obowiązkowe, operacje otwartego rynku, transakcje kredytowo -

ROZDZIAŁ XII Międzynarodowa polityka ekonomiczna (MPE)

1. Co to jest MPE

Przez pojęcie międzynarodowej polityki ekonomicznej rozumie się zbliżone bądź jednolite w skali dwóch lub większej liczby krajów cele, środki i narzędzia tej polityki

2. Przez kogo może być prowadzona MPE

-Przez specjalne organizacje lub instytucje reprezentujące zainteresowane kraje, przedsiębiorstwa (producentów ropy naftowej, miedzi, kawy, pszenicy), ruchy konsumenckie.

3. Koordynacja ex post

Jest ona dokonywana wtedy, kiedy kraje, prowadząc własną zagraniczną politykę ekonomiczną, wymieniają co jakiś czas informacje na temat tej polityki. Ten rodzaj koordynacji nosi nazwę konsultacji

4. Koordynacja ex ante

W tym przypadku międzynarodowa polityka ekonomiczna jest efektem uzgodnień celów, środków i narzędzi zagranicznej polityki ekonomicznej w przyszłości. W/w koordynacja ma na celu zminimalizować negatywne efekty polityki ekonomicznej prowadzonej przez poszczególne kraje

5. Horyzonty czasowe MPE

MPE może mieć horyzont krótko, średnio lub długookresowy

6. Środki MPE

Środki międzynarodowej polityki ekonomicznej to zasoby towarów lub czynników produkcji ujęte rzeczowo lub wartościowo służące osiągnięciu celów tej polityki. Źródłem środków są fundusze krajów prowadzących międzynarodową politykę ekonomiczną np. środki dewizowe krajów OPEC. Ich forma rzeczowa to np. rezerwy surowcowe. Środki mogą się zwiększać lub zmniejszać, ulegać zwrotowi np. międzynarodowe porozumienia towarowe, mające specjalne fundusze służące finansowaniu tworzonych zapasów. ,,Środki międzynarodowej polityki ekonomicznej są zbędne w warunkach prowadzenia polityki ponadkrajowej, gdy zamiast zaleceń formułowanych pod adresem krajów członkowskich, są podejmowane decyzje zobowiązujące kraje członkowskie do zgodnego z nimi postępowania”.

7.Narzędzia MPE

• umowy dwustronne (bilateralne)

• umowy multilateralne

• umowy i porozumienia

8.Międzynarodowe umowy gospodarcze to

Międzynarodowe umowy gospodarcze to narzędzia międzynarodowej polityki ekonomicznej określone w sposób międzynarodowy. Oznacza to, że poszczególne kraje mają swobodę we wzajemnym dopasowywaniu swej polityki.

9.Porozumienia towarowe to

Najważniejsze porozumienia towarowe to: umowa cukrowa, kakaowa, kawowa, pszeniczna, cynowa i w sprawie wełny. Członkami są państwa produkujące, eksportujące jak i importujące. Główny cel ich działalności to stabilizacja cen. Stabilizacja osiągana jest metodami: - Tworzenie rezerw, - Kontyngentowanie eksportu, - Ograniczanie importu

10.Jakie podmioty występują w MPE

Do podstawowych podmiotów międzynarodowej polityki ekonomicznej zaliczyć należy :

• Państwa,

• korporacje transportowe,

• międzynarodowe organizacje gospodarcze,

• kartele międzynarodowe

ROZDZIAŁ XIII Polityka integracyjna

Polityka integracyjna to

Przez pojęcie będziemy rozumieli identyczne dla krajów członków ugrupowania integracyjnego cele. środki i narzędzia tej polityki. W gospodarce jest rozumiana jako proces scalania różnych typów gospodarki krajowej, chodzi o tworzenie nowych organizmów ekonomicznych o możliwościach znacznie przekraczających sumę potencjałów narodowych.

2.Cele polityki integracyjnej

Dzielimy na ;

• Polityczne

• Ekonomiczne

• inne zwłaszcza społeczno-cywilizacyjne

• kulturowe

wynikające z potrzeb globalnych

Między tymi celami istnieje sprzężenie zwrotne

Ekonomiczne-

-ściśle skorelowane z celami międzynarodowego podziału pracy.

-głównym celem ekonomicznym jest maksymalizacja korzyści handlu zagranicznego i innych form współpracy międzynarodowej w obrębie ugrupowania integracyjnego

Inne cele

cywilizacyjne-

-ważne znaczenie mają cele cywilizacyjne z rozwojem nauki, informatyki, różnego typu łączności(lądowej, wodnej, powietrznej, satelitarnej), organizacją życia publicznego, gospodarki

Kulturowe-

-otaczanie ochroną dorobku kulturowego, który pozostaje w harmonii z idę a integracji i jej celami, a więc służy zespalaniu narodów i pojedynczych osób, niwelowaniu barier językowych

Wynikające z potrzeb globalnych-

-ochronę środowiska naturalnego

-przeciwdziałanie niekontrolowanemu przyrostowi ludności

-ograniczanie narastania zadłużenia krajów słabo rozwiniętych itp.

3.Formy polityki integracyjnej

Strefa wolnego handlu

Unia celna

Wspólny rynek

Unia monetarna

Unia ekonomiczna

Pełna integracja ekonomiczna

Unia polityczna

4.strefa wolnego handlu

• najprostsza forma polityki integracyjnej

• zakres zróżnicowany ( od wybranych grup towarów począwszy do całości wymiany towarowej

• przynosi dwojakie korzyści krajom członkowskim

• ułatwia dostęp towarów produkowanych przez kraje członkowskie do rynku ugrupowania , obniżając cenę o wielkość zniesionego cła

• utrudnia dostęp towarom spoza ugrupowania, wobec, których cło się nie zmienia, towary są droższe w porównani z towarami ze strefy

Strefa wolnego handlu przede wszystkim rozszerza więc rynek zbytu krajów członkowskich. W konsekwencji przyczynia się do zwiększania skali produkcji, obniżki kosztów jednostkowych i wzrostu korzyści wymiany.

5.unia celna

• polega na ujednolicaniu ceł w stosunkach tworzących strefę wolnego handlu z krajami nie członkowskimi, spoza strefy

• tworzy ograniczenia ilościowe

Podstawowe zadanie to zapobieżenie importowi na teren strefy wolnego handlu towarów z spoza niej, przez kraje członkowskie, które mają relatywnie najniższe cła w stosunku z innymi krajami nie członkowskimi.

6.wspólny rynek

• członkowie są zobowiązani do spełnienia wszystkich warunków strefy wolnego handlu i unii celnej oraz dodatkowo do swobodnego przepływu siły roboczej, kapitału i technologii w obrębie ugrupowania

• kraje maja swobodny dostęp zarówno do towarów wytwarzanych w obrębie ugrupowania, jak też tamtejszych czynników produkcji.

W strefie wolnego handlu i unii celnej znajdowały się możliwości jednego kraju, natomiast we wspólnym rynku stanowią je możliwości ugrupowania jako całości, determinuje to strukturę zarówno handlu wzajemnego, jak też handlu z krajami nie członkowskimi.

7.unia monetarna

• sprzyja ujednoliceniu polityki pieniężnej

• kraje członkowskie zobowiązane są do spełnienia wszystkich warunków strefy wolnego handlu, unii celnej, wspólnego rynku oraz do utrzymywania stałych kursów walutowych

• zapobiega oddziaływaniu państw członkowskich na decyzje produkcyjne i handlowe przedsiębiorstw za pośrednictwem zmiany wartości walut krajowych.

Chodzi o to aby decyzje te podejmowane były wyłącznie na podstawie różnic w kosztach produkcji, jednocześnie zobowiązuje kraje do ujednolicania emisji pieniądza na rynku pieniężnym

8.unia ekonomiczna

• prowadzona jednolita polityka; przepływów towarów w obrębie ugrupowania i jego stosunkach z krajami nie członkowskimi; przepływu czynników produkcji w obrębie ugrupowania; monetarna, a także finansowa w tym fiskalna, budżetowa, kredytowa, kapitałowa, społeczna. Chodzi , oto, aby postępowanie podmiotów gospodarczych w krajach ugrupowania integracyjnego nie było zróżnicowane przez odmienna politykę ekonomiczną , prowadzona przez te kraje. Podmioty te mają nieograniczony dostęp do wszystkich towarów i czynników produkcji w obrębie ugrupowania.

9.unia polityczna

• wyraża się w jednolitym podejściu wszystkich integrujących się krajów i to zarówno do polityki wewnętrznej , jak i polityki zagranicznej

W polityce wewnętrznej - jest warunkiem, zastosowania jednolitych rozwiązań w tej dziedzinie we wszystkich integrujących się krajach, w tym dotyczących instytucji i mechanizmów

W polityce zagranicznej stwarza możliwość ujednolicania celów, środków i narzędzi realizacji tej polityki w stosunkach z krajami z spoza unii.

Pełna integracja ekonomiczna odzwierciedlająca jednolity organizm ekonomiczny nie jest bowiem możliwa bez jednej polityki wewnętrznej i zagranicznej.

10.pełna integracja ekonomiczna

• wymaga wprowadzenia rozwiązań właściwych wyłącznie modelowi integracji ponad krajowej

• funkcjonowanie pełnej unii ekonomicznej wymaga jednego podejścia całego ugrupowania integracyjnego zarówno do wolnego przepływu towarów i czynników produkcji w obrębie ugrupowania i ograniczeń w tej dziedzinie w stosunkach z krajami z spoza ugrupowania, jak i do stosowania jednej polityki monetarnej, finansowej, budżetowej, kredytowej, społecznej , itp.

11.Przykłady polityki integracyjnej na świecie

SUBREGIONALNE

• EUROPEJSKA WSPÓLNOTA WĘGLA I STALII (EWWIS)

• EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ (EURATOM)

• EUROPEJSKA WSPÓLNOTA GOSPODARCZA (EWG

• RADA EUROPEJSKA

• RADA UNII EUROPEJSKIEJ

• EUROPEJSKIE STOWARZYSZENIE WOLNEGO HANDLU(EFTA)

• PÓLNOCNOAMERYKAŃSKA STREFA WOLNEGO HANDLU (NAFTA)

• BAŁTYCKA STREFA WOLNEGO HANDLU

REGIONALNE

STOWARZYSZENIE WOLNEGO HANDLU AMERYKI ŁACIŃSKIEJ

STOWARZSZENIE INTEGRACYJNE AMERYKI ŁACIŃSKIEJ

STOWARZYSZENIE NARODÓW AZJI POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ

Rozdział 14. Globalna polityka ekonomiczna (GPE)

1. Co to jest globalna polityka ekonomiczna

Globalna polityka ekonomiczna to polityka prowadzona przez pryzmat gospodarki światowej w warunkach jej globalizacji.

2. Procesem globalizacji gospodarki światowej jest proces …

Globalizacja gospodarki światowej to proces tworzenia się jednolitego rynku towarów, usług i czynników produkcji, a więc kapitału, siły roboczej, technologicznej i bogactw naturalnych, obejmującego wszystkie kraje i regiony gospodarcze.

3. Globalizacja to

Proces tworzenia zliberalizowanego tynku towarów, usług i czynności produkcji w skali świata jako całości.

4. Integracja regionalna to

Jest Przejawem globalizacji. Stanowi formę przejściową między gospodarowaniem w skali jednego państwa i w skali globalnej. Jest ograniczoną terytorialnie globalizacją „na zamówienie” zainteresowanych państw

5. Rodzaje zależności globalnej

• Jednostronna (kraju od gospodarki globalnej)

• Dwustronna (kraju od gospodarki globalnej i gospodarki globalnej od kraju)

6. Co to jest zależność strukturalna

Zasadniczą rolę odgrywają różnice w wyposażeniu krajów w bogactwa naturalne, a także w inne czynniki produkcji (kapitał, siłę roboczą)

7. Polityka ekonomiczna w warunkach globalizacji może mieć charakter….

===całościowy (obejmować wszystkie kraje, wszystkie rodzaje działalności gospodarczej i wszystkie problemy związane z globalizacją)

==wycinkowy (trzy kryteria: branżowe, geograficzne, problemowe)

8. Polityka autonomiczna

- Formułuje swe cele, wysuwając na pierwszy plan potrzeby i możliwości jednego kraju, traktując czynniki egzogeniczne jako uzupełniające.

- Czynniki egzogeniczne - powinny ułatwić osiąganie celów polityki ekonomicznej zdeterminowanych przez czynniki endogeniczne.

9. Polityka umowna

- Oznacza częściowo podporządkowanie celów zagranicznej polityki ekonomicznej czynnikom egzogenicznym. Można ją traktować jako wycinek globalnej polityki ekonomicznej.

10. Koordynacja ex post to możliwość….

Koordynacja ex post - możliwość ujednolicenia wpływu czynników egzogenicznych na cele, środki oraz narzędzia zagranicznej polityki ekonomicznej krajów uczestniczących w procesie koordynacji jest ograniczona

11. Koordynacja ex ante oznacza…

ujednolicenie przyszłego wpływu czynników egzogenicznych na cele, środki i narzędzia zagranicznej polityki ekonomicznej. Koordynacja ta może przybierać różne formy np.; ujednolicenie bądź likwidacja ograniczeń w międzynarodowym przypływie towarów, usług i czynników produkcji po wprowadzenie jednolitej polityki cenowej, kursu walutowego

12. Polityka ekonomiczna typu hardware

jest pochodną uniformizacji zarówno polityki makro-, jak i mikroekonomicznej państw uczestniczących w procesie globalizacji.

13. Polityka ekonomiczna typu software

Jest to polityka ekonomiczna sprowadzająca się do otwierania rynków poszczególnych krajów dla przepływu towarów, usług i czynników produkcji

14. Metoda policentryczna

Metoda policentryczna - opiera się na wielu równoczesnych decyzjach podejmowanych autonomicznie przez pojedyncze kraje bądź grupowo w ramach różnego typu organizacji międzynarodowych i ugrupowań integracyjnych

15. Metoda monocentryczna

• Metoda bazuje na doświadczeniach amerykańskich funkcjonujących w obrębie państwa federalnego.

• Rząd federalny z pomocą banku centralnego kreuje pieniądz obowiązujący na terenie całego kraju, odpowiada za system bankowy, giełdę i inne narzędzia niezbędne do funkcjonowania gospodarki federacyjnej. U podstaw decyzji ekonomicznych znajdują się przy tym bezwzględne różnice w kosztach produkcji

• Zasady funkcjonowania globalnej federacji państw

• Rynki krajowe byłyby traktowane jak rynki lokalne - obowiązywałaby jedna waluta kreowana przez jeden bank globalny, nie byłoby kursów walut, deficytów, bilansu handlowego i płatniczego, narodowych polityk marko i mikroekonomicznych.

---------------------------------------------------------

MSE

Rozdział 1. Pojęcie i zakres międzynarodowych stosunków ekonomicznych

Z czego składa się nauka o międzynarodowych stosunkach ekonomicznych ?

Z Teorii o międzynarodowych stosunkach ekonomicznych i Międzynarodowej polityki ekonomicznej

Opisz Prawa uniwersalne

Uniwersalny charakter ma przede wszystkim klasyczna teoria ekonomi oraz powiązana z nią zasada przewagi absolutnej oraz przewagi względnej sformułowanej przez D. Ricarda.

Cechą wspólna obu tych zasad jest teoria wolnego handlu przyjmowana jako podstawa rozwoju handlu międzynarodowego. Uniwersalny charakter można zaobserwować w prawach określających

Wpływ handlu zagranicznego na dochód narodowy (Teoria mnożnika i supermnożnika eksportowego.

Opisz Prawa specyficzne

Specyficzny charakter można zaobserwować przy formułowaniu przez międzynarodowe stosunki ekonomiczne prawa określającego rozwój różnych form powiązań międzynarodowych w tym handlu towarami i usługami.

Co składa się na politykę ekonomiczną ?

Polityka ekonomiczna = zagraniczna polityka ekonomiczna + międzynarodowa polityka ekonomiczna

Na czym polega zagraniczna polityka ekonomiczna ? (cechy i zadania)

Główne cechy i zadania zagranicznej polityki ekonomicznej:

Prowadzona przez pojedyncze państwa

Odpowiada na pytanie Jakie działania powinien podjąć kraj aby podnieść korzyści płynące z rozwoju

Przedmiotem nauki jest określenie właściwych środków za pomocą których poszczególne kraje będą w stanie osiągnąć cele tej polityki

W jej skład wchodzą narzędzia

makroekonomiczne ( służące państwu do oddziaływania na gospodarkę jako całość), mikroekonomiczne (oddziaływujące wyłącznie na powiązania gospodarcze za granicą)

taryfowe,

parataryfowe,

pozataryfowe.

Na czym polega międzynarodowa polityka ekonomiczna ? (cechy i zadania)

Główne cechy i zadania międzynarodowej polityki ekonomicznej:

Międzynarodowa polityka ekonomiczna prowadzona jest przez grupy państw

Jest dziedziną międzynarodowych stosunków ekonomicznych

Jest stosunkowo młodą dziedziną

Koncentruje się na metodach koordynacji zagranicznej polityki ekonomicznej oraz instytucjach koordynujących

Skupia się na wymianie informacji pomiędzy poszczególnymi krajami

Poddaje analizie prowadzenie wspólnej polityki międzynarodowej

Stawia na integracje regionalna

Analizuje podmioty kształtujące międzynarodową politykę ekonomiczną

Jaka nauka koncentruje się na badaniu zasad gospodarowania skali przedsiębiorstwa?

Mikroekonomia

Jaka nauka koncentruje się na badaniu zasad gospodarowania skali kraju?

Makroekonomia

W Międzynarodowych Stosunkach Ekonomicznych akcent położony jest na powiązania pomiędzy…

przedsiębiorstwami, krajami, grupami krajów występujących w skali międzynarodowej.

Rozdział 2. Międzynarodowy podział pracy

Co to jest MPP

Jest następstwem zjawisk występujących w ramach społecznego podziału pracy. Ma charakter strukturalny czyli z jednaj strony jest wynikiem różnic w strukturach gospodarczych, z drugiej ma służyć dopasowaniu tych struktur do potrzeb współpracujących krajów.

Czynniki determinujące MPP

czynniki strukturalne,

czynniki techniczne,

czynniki instytucjonalne,

czynniki koniunkturalne

Wymień 3 grupy różnic czynników decydujących o MPP

Różnice w warunkach naturalnych,

Różnice w poziomie uprzemysłowienia,

Różnice w poziomie techniki i technologii.

Różnice miedzy społecznym a MPP

- różnicowanie produkcji odbywa się w skali krajów, a nie społeczności lokalnych

- przedmiotem wymiany międzynarodowej w MPP są dobra i usługi stanowiące specjalizację poszczególnych krajów, a nie nadwyżki produkcyjne poszczególnych gospodarek, tak jak to miało miejsce w społecznym podziale pracy, który zakładał sprzedaż tylko nadwyżek.

- MPP ma charakter strukturalny i polega na trwałych powiązaniach międzynarodowych gospodarek wynikających z ich zróżnicowania w strukturach gospodarczych.

- Państwo za pomocą zagranicznej polityki ekonomicznej zachęca lub zniechęca wytwórców do produkcji na potrzeby rynku światowego, będąc głównym podmiotem MPP

Co to jest międzynarodowa komplementarność struktur gospodarczych

To wzajemne dopasowanie struktur gospodarczych w obrębie dwóch lub więcej krajów.

Na czym polega komplementarność międzygałęziowa - różnice tkwią w …

Komplementarność międzygałęziowa struktur gospodarczych - u jej podstaw znajdują się różnice w zasobach czynników produkcji, tj. bogactw naturalnych, pracy i kapitału. Najczęstszą jej przyczyną są różnice warunków naturalnych. Część krajów jest obficie wyposażona w surowce materialne, inne kraje surowców takich nie posiadają, lecz mają dobrze rozwinięty przemysł, stąd wzajemna komplementarność (np. Rosja-Europa Zachodnia). Ważną przyczyną jest też zróżnicowana gałęziowa struktura przemysłu.

Na czym polega komplementarność wewnątrzgałęziowa - różnice tkwią w …

Komplementarność wewnątrzgałęziowa struktur gospodarczych - u jej podstaw znajdują się różnice wydajności czynników produkcji. W miarę rozwoju gospodarczego przesłanki naturalne różnicujące gałęziowe struktury produkcji ustępują miejsca przesłankom wynikającym z uprzemysłowienia i postępu naukowo-technicznego. Postęp techniczny umożliwia wszechstronny rozwój gałęziowy produkcji bez względu na posiadane zasoby bogactw naturalnych. Na pierwszy plan wysuwa się komplementarność wewnątrzgałęziowa, polegająca na wzajemnym uzupełnianiu się producentów zespołów, podzespołów i części. Zamiast rozwijania się w jednym kraju wszystkich faz produkcji, składających się na powstanie wyrobu gotowego, następuje ich rozdzielenie między współpracujące kraje - zależnie od wydajności produkcji. W efekcie powstaje wyrób gotowy (montowany w jednym lub kilku współpracujących ze sobą krajach), tańszy i bardziej konkurencyjny. W przypadku komplementarności wewnątrz gałęziowej, producenci są ogniwami jednego procesu wytwórczego, prowadzącego do powstania wyrobu finalnego.

Wymień cztery metody zwiększania międzynarodowej komplementarności

Międzynarodowa specjalizacja produkcji,

Międzynarodowa kooperacja produkcji

Produkcja na wielką skalę,

Produkcja wielkoseryjna.

Kto należy do grupy G8

Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy, Japonia, Stany Zjednoczone, Kanada, Rosja.

Co to jest gospodarka światowa?

-to system trwałych powiązań ekonomicznych, włączający gospodarki narodowe poszczególnych krajów w procesy produkcji i wymiany o zasięgu globalnym.

Wymień atrybuty gospodarki światowej:

-masowy, towarowy charakter produkcji

-podobne techniki wytwarzania

-specjalizacja produkcji i wymiany

- oddziaływanie wzajemne gospodarek krajów poprzez wymianę handlową

- rozwój transportu

-wartość międzynarodowa, cena światowa i pieniądz światowy

-wzajemne oddziaływanie koniunktury

-uczestnictwo wszystkich krajów świata

-trwałe więzi ekonomiczne powodujące powstanie zintegrowanej całości

Wymień cztery aspekty pojęcia gospodarka światowa:

-Geograficzny, Ekonomiczny, Systemowy, Czasowy

Cechy współczesnej gospodarki światowej:

-kategoria ekonomiczna

-charakter historyczny

-charakter dynamiczny

-pojęcie umowne

-nie jest prosta sumą elementów składowych (podmiotów)

-są to podmioty +nawiązywanie i utrzymywane przez nie międzynarodowych stosunków ekonomicznych.

Wskaźnik PKB jest wskaźnikiem mikro - czy makroekonomicznym?

Makroekonomicznym

Czy PKB powoduje wzrost kursu waluty krajowej w stosunku do obcej?

Można stwierdzić, że tak.

Co oznacza PKB per capita?

-to jeden z najczęściej stosowanych na świecie mierników zamożności państwa (społeczności w niej mieszkającej).

Rozwiń skrót:

EWG- Europejska Wspólnota Gospodarcza

EFTA- Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu

EBOiR- Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

IBRD- Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju

IMF- Międzynarodowy Fundusz Walutowy

GATT- Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu

WTO -Światowa Organizacja Handlu

RWPG- Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej

OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

Rozdział 3. Międzynarodowy handel towarami

Wymień kto był przedstawicielem teorii klasycznych

Smith, D. Ricardo

Wymień kto był przedstawicielem teorii neoklasycznych

John Stuart Mill, A. Marshall, E. Heckscher, B. Ohlin,

Wymień kto był przedstawicielem teorii współczesnych:

J. Viner, G. Haberler, R. Donbusch, S. Fischer, P. A. Samuelson,

Jaką teorie prezentował A.Smith?

Teoria kosztów absolutnych

Jaką teorie prezentował D. Ricardo?

Teoria kosztów komparatywnych

Jaką teorie prezentował Mill?

Teoria wzajemnego popytu

Kto wprowadził pojęcie „ reprezentacyjnych koszyków towarów” oraz „zwrotna krzywa podaży i popytu”?

A. Marshall

Jaką teorie prezentował E.Heckscher i B. Ohlin

Teorie proporcji czynników produkcji

Co to jest międzynarodowy handel towarami?

Trzecią przyczyną szybszego rozwoju handlu międzynarodowego jest jego liberalizacja.

Składają się na nią … obniżki i likwidacje ceł, barier parotaryfowych oraz pozataryfowych

Wzrost gospodarczy to proces …

Wzrostu realnej warości PKB lub wzrostu tej realnej wartości na głowę

Postęp techniczny to proces …

Zmian rozwojowych techniki wyrażający się przez wprowadzenie do produkcji nowych, udoskonalonych maszyn, urządzeń, narzędzi i nowych technologii oraz przez wykorzystanie w

sposób doskonalszy istniejących zasobów

Postęp techniczny może być:

kapitałooszczędny, praco oszczędny i neutralny

Zwiększenie zasobów produkcji może być efektem w przypadku kapitału …

…inwestycji finansowanych z oszczędności krajowych lub ze źródeł zagranicznych-zwiększenie kapitału rzeczowego lub finansowego.

Zwiększenie zasobów produkcji może być efektem w przypadku pracy …

…wejścia nowych roczników w wiek produkcyjny, zwiększenia czasu pracy, zatrudnienia imigrantów, zmiany kwalifikacji pracowników.

Zwiększenie zasobów produkcji może być efektem w przypadku bogactw …

w przypadku bogactw naturalnych może być rezultatem nowych odkryć zasobów, wzrostu wydobycia zasobów już eksploatowanych bądź ich importu zagranicy

Przez pojęcie mnożnika (inwestycyjnego, eksportowego) będziemy rozumieli …

…współczynnik określający przyrost dochodu narodowego z tytułu wzrostu gospodarczego(przyrost inwestycji, eksportu).

Mnożnik równy jedności oznacza

iż wzrost gospodarczy nie zwiększa dochodu narodowego.

Mnożnik większy od jedności oznacza

iż przyrost dochodu narodowego przewyższa przyrost inwestycji bądź eksportu.

KONSUMPCJA Indywidualna obejmuje

dochody ( i wydatki)sektora gospodarstw domowych

KONSUMPCJA Zbiorowa obejmuje

dochody ( i wydatki) sektora rządowego

RECESJA

jeśli oszczędności są większe od inwestycji, to wzrost dochodu narodowego jest mniejszy niż mógłby być , gdyby oszczędności zostały w całości wykorzystane. Nie równowaga gospodarcza przybiera w tym wypadku formę recesji

PRZEGRZANIE GOSPODARKI

Gdy inwestycje są większe od oszczędności, wzrost dochodu narodowego jest większy niż powinien być w warunkach równowagi gospodarczej. Nierównowaga przybiera w takiej sytuacji formę „przegrzania gospodarki”

Rozdział 4. Międzynarodowy handel usługami

Klasyfikacja usług według klasyfikacji przedmiotowej/ przedmiotowej

Przedmiotowa:

Usługi materialne (np. usługi krawieckie, szewskie, budowlane)

Usługi niematerialne (np. usługi bankowe, socjalne, turystyczne)

Podmiotowa:

Rządowe (np. misje pokojowe wojsk)

Komunalne (np. usługi drogowe)

Prywatne (np. usługi bankowe, finansowe, teleinformatyczne)

Klasyfikacja usług według skali międzynarodowej

Usługi samodzielne (np. usługi transportowe, bankowe, turystyczne, telekomunikacyjne)

Usługi niesamodzielne (np. przepływ siły roboczej, kapitału, wiedzy technicznej; transakcje rządowe)

Czynniki determinujące międzynarodowy handel usługami

Prawne

- Utrudnienia w przepływie usług przez granicę

- Utrudnienia w przemieszczaniu się osób

- Utrudnienia w zakładaniu przedsiębiorstw (filii) świadczących usługi

Ekonomiczno-społeczne - usługi:

- Decydują o poziomie zdrowia i wykształcenia

- Gwarantują pożądany poziom konsumpcji

- Zapewniają zatrudnienie i osiąganie korzyści materialnych

- Dają poczucie bezpieczeństwa i porządku publicznego

- Chronią suwerenność ekonomiczną i integralność kulturową

Techniczne:

- Wyznaczają formy międzynarodowego handlu usługami

Wymień trzy grupy utrudnień w czynnikach prawnych

- w przepływie usług przez granicę;

- w przemieszczaniu się osób (producentów bądź konsumentów usług) przez granicę

- w zakładaniu przedsiębiorstw (filii) świadczących usługi.

Teoria korzyści z międzynarodowego handlu usługami

Przez pojecie teorii korzyści z międzynarodowego handlu usługami należy rozumieć uniwersalne zasady prowadzenia handlu usługami, opłacalnego dla podmiotów uczestniczących w tym handlu (teoria międzynarodowego handlu usługami).

Wymień 4 cechy usług

Niematerialność

Niejednolitość

Nierozdzielność

Nietrwałość

Rozdział 5. Międzynarodowy przepływ czynników produkcji

Jakie przepływy wchodzą w międzynarodowy przepływ czynników produkcji

- międzynarodowy przepływ siły roboczej,

- międzynarodowy przepływ kapitału,

- międzynarodowy przepływ technologii

Co to jest migracja, emigracja, imigracja

Migracja- Przenoszenie się ludności przez granice narodowe na dłuższy okres, lecz nie krótszy niż jeden rok.

Emigracja- Opuszczenie przez ludzi ich dotychczasowego miejsca zamieszkania.

Imigracja- Napływ ludności z zagranicy do danego kraju na pobyt stały lub długookresowy.

Przyczyny migracji pozaekonomicznej

-Motywy religijne ( konieczność opuszczenia dotychczasowego kraju stałego zamieszkania ze względu na przekonanie religijne.

-Motywy ideologiczne ( związane ze zmianą ustroju na kolidującym z ideami wyzwaniami przez pewną część ludności)

-Motywy polityczne (związane ze zmianą polityki na dyskryminującą np. mniejszości narodowe

Przyczyny migracji ekonomicznej

-Chęć znalezienia pracy przez bezrobotnych

-Nadzieja na lepiej płatne zatrudnienie

-Zwiększenie dochodów

-Poprawa statusu zawodowego poprzez podniesienie kwalifikacji

-Zdobycie fachowego wykształcenia

-Uzyskanie dostępu do specjalistycznej aparatury badawczej

Rodzaje migracji współczesnej

Mały ruch przygraniczny- regularne udawanie się za granicę na dłuższy czas.

Sezonowa migracja pracownicza- regularna powtarzająca się coroczna praca sezonowa za granicą

Wyjazd do pracy za granicę na określony czas-

- Chęć uzyskania dodatkowych dochodów

- Podniesienie kwalifikacji

-Odbycie stażu

Wyjazdy na stałe-

-Połączenie się z rodziną

-zawarcie związku małżeńskiego

Co to jest międzynarodowy przepływ kapitału

Ruchy kapitału przez granicę odnotowane w bilansie płatniczym. Kapitał posiadają kraje, które produkują więcej niż konsumują, a uzyskaną w ten sposób nadwyżkę gromadzą w formie akumulacji wykorzystywanej do finansowania inwestycji krajowych bądź wywożonej za granicę w formie eksportu kapitału. Importerami kapitału są natomiast kraje, które więcej konsumują lub inwestują niż produkują

Podział międzynarodowego przepływu kapitału

Komercyjny- Przynoszenie zysków eksporterowi i importerowi kapitału

Nieodpłatne i zwrotne transfery kapitału

Niekomercyjny - Brak zysków importera i eksportera

Bezzwrotne i nieodpłatne transfery kapitałów

Formy międzynarodowych przepływów kapitału

Kredyty, Bezpośrednie inwestycje kapitałowe, Inwestycje portfelowe

Międzynarodowy przepływ technologii to …

Przekazywanie wiedzy technicznej przez jedne kraje innym krajom.

Wiedza techniczna ogólna to:

- Dorobek intelektualny powstały w trakcie badań oraz doświadczeń w toku procesów produkcyjnych

- Przekazywana w postaci kongresów naukowych, konferencji międzynarodowych, seminariów naukowych

Wiedza techniczna konkretna to:

- Przekazywanie wiedzy technicznej i umiejętności jej stosowania przy produkcji określonych wyrobów

- odbywa się w formie handlowej, produkcyjnej i licencyjnej

Rozdział 6. Ceny międzynarodowe, terms of trade

Pojęcie ceny międzynarodowej

Wyrażona w pieniądzu wartość międzynarodowa towaru, usług, czynników produkcji

Podstawowym rynkiem towarów standaryzowanych jest:

Giełda i aukcje

Wpływ różnic w elastyczności popytu na ceny międzynarodowe. Cenowa elastyczność popytu

Wpływ różnic w elastyczności popytu na ceny międzynarodowe. Dochodowa elastyczność popytu

Wpływ różnic elastyczności podaży na ceny międzynarodowe. Cenowa elastyczność podaży

Wpływ różnic elastyczności podaży na ceny międzynarodowe. Dochodowa elastyczność podaży

Pojęcie terms of trade

warunki wymiany-stosunki wymiany. Stosunek wymienny na rynku międzynarodowym towarów eksportowanych i importowanych.

Można wyróżnić cztery rodzaje terms of trade:

- cenowe

- wolumenowe

- jednoczynnikowe

- dwuczynnikowe

Rozdział 7. Bilans płatniczy

Co to jest bilans płatniczy?

Zestawienie ( dochody - wpływy kontra wydatki - płatności ) wszystkich transakcji dokonanych między rezydentami (gospodarką krajową), a nierezydenatmi (zagranicą) w danym okresie

Cel sporządzania bilansu

Struktura bilansu płatniczego

Co to jest bilans handlowy?

Różnica między eksportem a importem danego państwa. Dodatni bilans handlowy jest nazywany nadwyżką handlową, ujemny zaś deficytem handlowym. Bilans handlowy jest częścią bilansu płatniczego.

Co to jest bilans usług?

Zestawienie z tytułu obrotów usługami między rezydentami krajowymi a zagranicą wchodzące w skład bilansu obrotów bieżących. Najważniejszą częścią tej części rachunku bieżącego są transakcje zakupu i sprzedaży usług transportowych. Znaczna część tego bilansu przypada również na usługi turystyczne, ubezpieczeniowe, prawne czy konsultingowe.

Co to jest bilans procentów i dywidend

Jest to saldo dochodów, zestawienie wpływów i wydatków z tytułu obsługi kapitału i pracy (zagranicznej w kraju i krajowej za granicą) zawarte w bilansie obrotów bieżących.W tej części bilansu płatniczego uwzględniane są :

- dywidendy od inwestycji bezpośrednich

- odsetki od udzielanych (uzyskanych) kredytów

- zarobki uzyskane za granicą

Kiedy występuje równowaga bilansu płatniczego

Wtedy, gdy suma bilansu obrotów bieżących i bilansu obrotów kapitałowych jest równa zeru. Polega na równoważeniu deficytów z jednego okresu, nadwyżkami z drugiego.

Wymień przepływy jednostronne (nierekompensowane)

Rodzaje kredytów w bilansie kredytów

Co obejmuje bilans inwestycji portfelowych

Dewizy to…

(tylko w liczbie mnogiej !) wg polskiego prawa są to papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walutach obcych. Dewizami mogą być: krótkotrwałe należności oraz dokumenty stwierdzające istnienie zagranicznych należności u zagranicznych kontrahentów (weksle, czeki, przekazy)

Metody równoważenia bilansu płatniczego w długim i krótkim okresie

W krótkim:

mechanizm cenowy - zakłada się, że „niewidzialna ręka rynku” samoczynnie umożliwia osiągnięcie pełnego zatrudnienia i równowagi wewnętrznej oraz zewnętrznej

mechanizm dochodowy - deficyt bilansu handlowego → zmniejszenie wydatków → działa w dół mnożnik tych wydatków → spadek wartości PKB

mechanizm kursowy - dewaluacja (deprecjacja) waluty krajowej sprzyja wzrostowi eksportu i zmniejszeniu importu, prowadzi więc do poprawy salda bilansu handlowego

mechanizm stopy procentowej - deficyt bilansu płatniczego → podniesienie stopy dyskontowej → podniesienie stopy procentowej przez banki komercyjne → zmniejszenie rozmiarów obiegu pieniądza, popytu, importu

W długim:

- system monetarny i polityka monetarna

- system fiskalny i polityka fiskalna

- system i politykę dochodową

- system kształtowania cen i politykę cenowa oraz warunki konkurencji

- środki administracyjno-prawne

Deprecjacja to …

Jest rozłożoną w czasie obniżką kursu walutowego. Przez nią państwo przywraca równowagę bilansu handlowego (potanienie eksportu i podrożenie importu).

Aprecjacja to…

Aprecjacja waluty krajowej jest rozłożoną w czasie podwyżką kursu, narzędziem polityki zwalczania inflacji. Może być stosowana, gdy nie ma trudności ze zrównoważeniem bilansu handlowego i płatniczego (podnosi relatywnie ceny w eksporcie danego kraju i obniża ceny jego importu, pogarszając salda bilansu handlowego i płatniczego). 

Rozdział 9. Międzynarodowe rynki walutowe. Kursy walut

Pojecie międzynarodowego rynku walutowego

MRW - całokształt transakcji walutowych zawieranych między uczestnikami rynków krajowych bądź xałokształt transakcji walutowych zawieranych w skali międzynarodowej. Na jego infrastrukturę składają się systemy komputerowe i teleinformatyczne na całym świecie

Zasada funkcjonowania rynku walutowego

Światowe centra finansowe

Podmioty międzynarodowego rynku walutowego

Transakcje arbitrażowe to

Transakcje, których przedmiotem są instrumenty financial futures. Ich podstawowym celem jest zarabianie na różnicy cen w różnych punktach geograficznych lub pomiędzy różnymi rodzajami transakcji futures.

Transakcje spekulacyjne to

Transakcje kupna i sprzedaży walut wynikające z chęci uzyskania korzyści (dochodów) z tytułu oczekiwanych zmian kursów walutowych. Transakcji takich dokonuje się częściej na rynkach terminowych niż bieżących

Kurs walutowy to

Cena jednej waluty narodowej wyrażana w drugiej walucie

Od czego zależy poziom kursu walutowego

Trzy fundamentalne czynniki wpływające na kurs waluty :

- tempo wzrostu gospodarki

- poziom stóp procentowych

- poziom inflacji

Wymień funkcje kursu walutowego

- funkcja informacyjna - k.w. stanowi informację dla przedsiębiorstw, osób fizycznych i władz państwowych przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych

- funkcja cenotwórcza - realizowana jest wtedy, gdy k.w. staje sie faktycznym przelicznikiem, który służy do wyrażenia ceny towaru eksportowanego lub importowanego w stosownej walucie

Czynniki poziomu kursu walutowego

- długookresowe tendencje gospodarcze

- aktualny stan gospodarki kraju, tj. Zmiana PKB, cen i stopy procentowej (to czynniki najsilniej wpływające na kurs walutowy)

- polityka ekonomiczna państwa

- czynniki polityczne

- spekulacje na temat zmiany kursy waluty danego kraju i kursów innych walut

Co zaliczamy do czynników ekonomicznych i poza ekonomicznych (krótko i długookresowych)

Rodzaje kursu walut

- k. Sztywny - ustalony przez organ państwa, nie podlega wahaniom

- k. Stały - ulega wahaniom wywołanym grą popytu i podazy, zakres wahań jest ściśle określony

- k. Płynny - kształtowany jedynie przez popyt i podaż

Dewaluacja to

reforma pieniężna, która polega na administracyjnym obniżeniu sztywnego kursu waluty narodowej wobec innych walut przez narodowy bank centralny, np. w celu poprawienia bilansu płatniczego. Nie należy jej mylić z denominacją, ponieważ następuje tutaj realne obniżenie wartości waluty względem innych walut, podczas gdy w przypadku denominacji jest ono czysto nominalne i ma charakter wyłącznie usprawnienia technicznego. W przypadku stosowania parytetu złota odpowiada jej deprecjacja.

Rewaluacja to

jest to wzrost kursu waluty danego kraju względem waluty zagranicznej pod wpływem interwencji władzy monetarnej. Termin rewaluacja odnosi się tylko do systemu stałego kursu walutowego, ustalonego i zmienianego jedynie przez rząd w zależności od sytuacji na rynku międzynarodowym i od stanu jego rezerw dewizowych. W warunkach płynnego kursu walutowego odpowiednikiem rewaluacji waluty jest aprecjacja pieniądza.

Ryzyko walutowe to

(ryzyko kursowe) w ekonomii: ryzyko związane z możliwością wahań kursu jednej waluty w stosunku do innej. W praktyce można wyróżnić dwa rodzaje tego ryzyka

Inflacja to

- wzrost ogólnego poziomu cen^. W praktyce inflacja na rynku konsumpcyjnym jest inna niż inflacja na rynku zaopatrzeniowym i nieco inaczej wpływa na kondycję gospodarki.

Rodzaje ryzyk walutowych

ryzyko transakcyjne (transaction risk), występujące w przypadku zawierania transakcji rozliczanej w innej walucie niż waluta krajowa danego przedsiębiorstwa;

ryzyko księgowe (accounting risk), wynikające z możliwości zmiany wyceny aktywów lub pasywów, których cena jest wyrażona w innej walucie niż waluta, w której dane przedsiębiorstwo prowadzi księgi.

Rozdział 11. Zagraniczna polityka ekonomiczna (ZPE)

Co to jest zagraniczna polityka ekonomiczna

oddziaływanie państwa na stosunki gospodarcze z zagranicą. Oddziaływanie to powinno być aktywne, całościowe i świadome.

Rodzaje charakteru ZPE

Aktywny

Całościowy

Świadomy

Rodzaje ZPE

- polityka autonomiczna - prowadzona bez konsultacji z zagranicą

- polityka umowna - prowadzona z konsultacją z zagranicą

- polityka wolnego handlu

- polityka protekcyjna

Co to jest polityka wolnego handlu

Polityka w ramach której istnieje wolny przepływ towarów, usług, czynników produkcji. W ramach tej polityki państwo pełni trzy funkcje : kreuje prawo, dba o to aby to prawo było przestrzegane, zapobiega naruszaniu zasad wolnej konkurencji (zapobiega monopolizacji handlu) w sposób administracyjny

Co to jest polityka liberalizacji handlu

wg. tej koncepcji rola państwa w gospodarce powinna być minimalna, co winno także dotyczyć wymiany handlowej; wolny rynek zapewnia największe korzyści wszystkim uczestnikom wymiany.

Co to jest protekcjonizm

Protekcjonizm w ZPE jest pochodną polityki interwencjonizmu państwowego w gospodarce.

Co to są narzędzia makroekonomiczne

Są to narzędzia umożliwiające państwu oddziaływanie na gospodarkę jako całość, w tym zwłaszcza na dochód narodowy, konsumpcję, inwestycje, oszczędności, dochody i wydatki budżetu państwa, popyt na pieniądz i podaż pieniądza, zatrudnienie i bezrobocie, bilans handlowy i płatniczy.

Wymień i opisz krótko narzędzia makroekonomiczne

Są to narzędzia umożliwiające państwu oddziaływanie na gospodarkę jakocałość, na dochód narodowy, konsumpcję, inwestycje, oszczędności, docjody i wydatki budżetu państwa

Polityka kursu walutowego - sluży Państwu do kształtowania bilansu handlowego a zatem i bilansu płatniczego

Polityka stopy procentowej - to relacja należności, które płaci sie za użytkowanie kapitału pieniężnego lub uzyskuje z udostępnienia kapitału

Polityka pieniężna - ułatwia proces wymiany ( także międzynarodowej ), ułatwia rozwój innych form działalności gospodarczej

Polityka fiskalna - ogół działań państwa kształtujących budżet państwa poprzez zmiany we wpływach i wydatkach państwa

Polityka dochodowa - narzędzie uzupełniające politykę fiskalną oraz politykę pieniężną

Polityka budżetowa - polega na regulacji wysokości oraz proporcji dochodów i wydatków budżetowych; obejmuje politykę podatkową oraz politykę wydatków budżetowych

Jakich narzędzi używa się do kształtowania polityki pieniężnej

Rozdział 12. Międzynarodowa polityka ekonomiczna (MPE)

Co to jest MPE

jednolite w skali grupy krajów, regionu geograficznego, bądź w skali globalnej cele, środki i narzędzia tej polityki. Drogą wypracowania międzynarodowej polityki ekonomicznej jest koordynacja zagranicznej polityki ekonomicznej zainteresowanych krajów. Koordynacja ta może przybierać różny charakter oraz zakres.

Przez kogo może być prowadzona MPE

Koordynacja ex post

ogranicza się do wymiany informacji pomiędzy zainteresowanymi krajami, dotyczących kierunków zagranicznej polityki ekonomicznej. Koordynacja taka nosi nazwę konsultacji. Poszczególne kraje prowadzą nadal autonomicznie zagraniczną politykę ekonomiczną. Natomiast uzyskane informacje służą do zbliżania kierunków tej polityki.

Koordynacja ex ante

Koordynacja ex ante wyraża się w dopasowywaniu kierunków zagranicznej polityki ekonomicznej państw współpracujących. Nosi ona nazwę właściwej koordynacji. W takim przypadku międzynarodowa polityka ekonomiczna jest wypadkową uzgodnień pomiędzy krajami prowadzącymi zagraniczną politykę ekonomiczną. Zakres tych uzgodnień może być zdeterminowany geograficznie, problemowo albo czasowo. Wyrazem ujęcia geograficznego jest dobór krajów zainteresowanych prowadzeniem polityki międzynarodowej. Przejawem ujęcia problemowego jest zakres tematyczny lub branżowy międzynarodowej polityki ekonomicznej. Ujęcie czasowe wyraża natomiast horyzont międzynarodowej polityki ekonomicznej.

Horyzonty czasowe MPE

- horyzont krótki - cele koniunkturalne np. Stabilizacja cen, walka z deficytem handlowym, stabilizacja bilansu energetycznego

- horyzont średni - dążenie do przyspieszenia wzrostu gospodarczego i likwidacja ograniczeń w handlu zagranicznym

- horyzont długi - cele strukturalne np. Zmiany w strukturze produkcji, zmiany w strukturze eksportu, równowaga bilansu płatniczego

Środki MPE

- zasoby towarów lub czynników produkcji ujęte rzeczowo lub wartościowo, służące osiagnięciu celów tej polityki

- źródłem środków są fundusze krajów prowadzących m.p.e. , np. Środki dewizowe krajów OPEC

- mogą się zwiększać lub zmniejszać, ulegać zwrotowi np. Międzynarodowe porozumieniatowarowe, mające specjalne fundusze służące finansowaniu tworzonych zapasów

- umowy bilateralne czyli dwustronne

- układy o współpracy gospodarczej:

- układy ogólne,

- umowy wielostronne,

- rundy negocjacyjne,

- klauzule największego uprzywilejowania,

- systemy preferencji celnych,

- protokoły międzynarodowe

Narzędzia MPE

- porozumienia towarowe

- umowa cukrowa,

- umowa kakaowa,

- umowa kawowa,

- umowa pszeniczna,

- umowa cynowa,

- umowa dot. wełny

Międzynarodowe umowy gospodarcze to

Porozumienia towarowe to

Jakie podmioty występują w MPE

Rozdział 13. Polityka integracyjna

Polityka integracyjna to

Scalanie narodowych potencjałów ekonomicznych w jeden potencjał międzynarodowy

Tworzenie nowych organizmów gospodarczych, które w efekcie mają możliwości znacznie przekraczające sumę możliwości narodowych

Cele polityki integracyjnej

Cel ogólny :

w wyniku integracji ludzie zbliżają się do siebie, zaczynają myśleć i działać podobnie, znikają bariery językowe i konflikty narodowościowe, pojawiają się wspólne interesy w miejsce konfliktowych, granice państwa przestają dzielić narody i państwa, a swoboda poruszania się obywateli, brak ograniczeń w przepływie towarów i usług oraz czynników produkcji pozwalają osiągać wspólne cele gospodarcze

Cele szczegółowe:

- zwiększenie efektywności gospodarowania

- rozwój międzynarodowej specjalizacji i kooperacji w produkcji

- obniżka kosztów postępu technicznego i szybsze jego tempo

Formy polityki integracyjnej

strefa wolnego handlu

- jest najprostszym rozwiązaniem instytucjonalnym

- oznacza ona likwidację ceł i ograniczeń ilościowych w handlu między określoną grupą krajów

- kraje te zachowują autonomiczną zawnętrzną taryfę celną i prowadzą własną niezależną politykę wobec krajów trzecich

- przykłady : EFTA (europejska s.w.h.) - Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria Szwecja, Wlk. Brytania

CEFTA (środkowoeuropejska s.w.h.) - Polska, Węgry, Czechy, Słowacja, Słowenia, Rumunia

NAFTA (północnoamerykańska s.w.h.)

BFTA (bałtycka s.w.h.)

AFTA (azjatycka s.w.h.)

unia celna

polega na ujednoliceniu ceł w stosunkach handlowych krajów tworzących strefę wolnego handlu z krajami nieczłonkowskimi,

wspólny rynek

- wyższa forma integracji

- oznacza nie tylko zniesienie ceł we wzajemnych obrotach i wprowadzenie wspólnej waluty celnej wobec krajów trzecich, ale także swobodę przepływu kapitału, usług, towaru oraz siły roboczej

- przykładem jest wspólny rynek produktów rolnych UE

unia monetarna

zobowiązuje kraje członkowskie do:

- spełniania wszystkich warunków strefy wolnego handlu i unii celnej i wspólnego rynku

- utrzymania stałych kursów walutowych

-u.m. zapobiegałaby oddzialywaniu panstw czlonkowskich na decyzje produkcyjne i handlowe przedsiębiorstw

unia ekonomiczna

charakteryzuje się szerszym zakresem globalizacji polityki ekonomicznej

obowiazuje jednolita polityka:

- przepływu towarów w skali globalnej

- przepływu czynników produkcji

- finansowa, w tym fiskalna

- budżetowa

- kredytowa

- kapitałowa

- społeczna itd.

unia polityczna

- oznacza koordynację polityki zarówno wewnętrznej jak i zagranicznej krajów wchodzących w skład ugrupowania integracyjnego

- nie ma takiej na Świecie :D

pełna integracja ekonomiczna

-jest to jeden z pięciu podstawowych etapów polityki ekonomicznej

- kraje na tym etapie ujednolicają politykę gospodarczą i powołują organ ponadnarodowy, którego decyzje są wiążące dla państw wchodzących w skład ugrupowania integracyjnego

Przykłady polityki integracyjnej na świecie

Rozdział 14. Globalna polityka ekonomiczna (GPE)

Co to jest globalna polityka ekonomiczna

Procesem globalizacji gospodarki światowej jest proces …

Organizowania i prowadzenia produkcji, wymiany i przepływów kapitału w skali śiwatowej oraz traktowania przez podmioty gospodarcze całości globu jako jednego rynku

Globalizacja to

tworzenie gospodarki światowej, w której istnieje możliwość swobodnego przepływu dóbr i usług. Jej podstawowymi czynnikami są: światowy system walutowy, rozwój struktur integracji gospodarczej, rozrost transnarodowych korporacji, międzynarodowych firm, integracja gospodarcza, tworzenie i umacnianie organizacji współtworzących ład gospodarczy w skali światowej.

Integracja regionalna to

Procesy integracji i odpowiadające im struktury ograniczone do określonego regionu lub subregionu, np. Integracja europejska, Beneluks czy w latach 90. Ugrupowania państw w ramach Inicjatywy Środkowoeuropejskiej, Grupy Wyszehradzkiej, CEFTA, Rady Państw Bałtyckich

Rodzaje zależności globalnej

Co to jest zależność strukturalna

Polityka ekonomiczna w warunkach globalizacji może mieć charakter….

Polityka autonomiczna

Polega na tym, że rząd danego kraju sam, bez uzgodnień z rządami innych krajów, prowadzi działania w dziedzinie stosunków ekonomicznych z zagranicą. Do operacji przeprowadzonych w ramach tej polityki zalicza się:

- jednostronne działania państwa podejmowane w celu ochrony rynku wewnętrznego przed konkurencją zagraniczną

- działania regulujące eksport i import

- działania wpływające na bilans płatniczy

Polityka umowna

(konwencyjna) sprowadza się do międzynarodowej lub wręcz ponadnarodowej współpracy między poszczególnymi krajami. Jej istotą jest to, że stosunki z zagranicą regulowane są na podstawie umów dwustronnych lub wielostronnych. Polityka ta realizowana jest, gdy kraj zawiera porozumienia regulujące wymianę z zagranicą i prowadzi politykę, która służy realizacji zobowiązań wynikających z tych umów

Koordynacja ex post to możliwość….

Koordynacja ex ante oznacza…

Wypracowanie miedzynarodowej polityki ekonomicznej i sprowadza się do ustalania wspólnych celów, środków i narzędzi

Polityka ekonomiczna typu hardware

Polityka ekonomiczna typu software

Sprowadza się do otwierania rynków poszczególnych krajów dla przepływu towarów, usług i czynników produkcji; może mieć różne formy instytucjonalne : luźne porozumienia międzynarodowe i porozumienia ściślejsze

Metoda policentryczna

opiera się ona na wielu równoczesnych decyzjach podejmowanych autonomicznie przez pojedyncze kraje bądź grupowo w ramach różnego typu organizacji międzynarodowych i ugrupowań integracyjnych.

Metoda monocentryczna

---------------------------------------------------

• Nauka o międzynarodowych stosunkach ekonomicznych:

• teorii międzynarodowych stosunków ekonomicznych;

• międzynarodowej polityki ekonomicznej.

• Polityka ekonomiczna:

• zagraniczna polityka ekonomiczna;

• międzynarodowa polityka ekonomiczna.

• Zagraniczna polityka ekonomiczna:

(cechy i zadania)

• prowadzona przez pojedyncze państwa;

• odpowiada na pytanie jakie działania powinien podjąć kraj aby podnieść korzyści płynące z rozwoju;

• przedmiotem nauki jest określenie właściwych środków za pomocą których poszczególne kraje będą w stanie osiągnąć cele tej polityki;

• w jej skład wchodzą narzędzia makroekonomiczne (służące państwu do oddziaływania na gospodarkę jako całość), mikroekonomiczne (oddziaływujące wyłącznie na powiązania gospodarcze za granicą)

• taryfowe,

• parataryfowe,

• pozataryfowe.

• Międzynarodowa polityka ekonomiczna:

(cechy i zadania)

• prowadzona jest przez grupy państw;

• jest dziedziną międzynarodowych stosunków ekonomicznych;

• jest stosunkowo młodą dziedziną od zagranicznej polityki ekonomicznej;

• koncentruje się na metodach koordynacji zagranicznej polityki ekonomicznej oraz instytucjach koordynujących;

• skupia się na wymianie informacji pomiędzy poszczególnymi krajami;

• poddaje analizie prowadzenie wspólnej polityki międzynarodowej;

• stawia na integracje regionalna;

• analizuje podmioty kształtujące międzynarodową politykę ekonomiczną.

• Nauka koncentruje się na badaniu zasad gospodarowania skali przedsiębiorstwa:

• mikroekonomia.

• Nauka koncentruje się na badaniu zasad gospodarowania skali kraju:

• makroekonomia.

• W Międzynarodowych Stosunkach Ekonomicznych akcent położony jest na powiązania pomiędzy…

• przedsiębiorstwami, krajami i grupami krajów występujących w skali międzynarodowej.

• Międzynarodowy podział pracy (MPP):

• jest następstwem zjawisk występujących w ramach społecznego podziału pracy;

• ma charakter strukturalny, czyli z jednej strony jest wynikiem różnic w strukturach gospodarczych z drugiej zaś strony służy dopasowaniu tych struktur do potrzeb współpracujących krajów;

• pojawia się dopiero wtedy, gdy proces społecznego podziału pracy w poszczególnych krajach osiągnął poziom, przy którym dalsza intensyfikacja produkcji jest bardzo ograniczona, a istnieją już zorganizowane struktury w współpracujących krajach.

• Czynniki determinujące międzynarodowy podział pracy (MPP):

• czynniki strukturalne;

• czynniki techniczne;

• czynniki instytucjonalne;

• czynniki koniunkturalne.

• 3 grupy różnic czynników decydujących o międzynarodowym podziale pracy (MPP):

• różnice w warunkach naturalnych;

• różnice w poziomie uprzemysłowienia;

• różnice w poziomie techniki i technologii.

• Różnice miedzy społecznym, a międzynarodowym podziałem pracy (MPP):

• głównym podmiotem międzynarodowego podziału pracy jest państwo;

• międzynarodowy podział pracy ma trwalszy charakter niż społeczny podział pracy;

• międzynarodowy podział pracy może zapewnić korzyści wszystkim uczestniczącym w nim podmiotom gospodarczym.

• Międzynarodowa komplementarność struktur gospodarczych:

• wzajemne dopasowanie tych struktur w obrębie dwóch lub większej liczby krajów - może być traktowana jako stan lub jako proces.

• Na czym polega komplementarność międzygałęziowa - różnice tkwią w...

...w zasobach czynników produkcji, tj. bogactw naturalnych, pracy, kapitału.

• Na czym polega komplementarność wewnątrzgałęziowa - różnice tkwią w...

...w wydajności czynników produkcji.

• Cztery metody zwiększania międzynarodowej komplementarności:

• międzynarodowa specjalizacja produkcji;

• międzynarodowa kooperacja produkcji;

• produkcja na wielką skalę;

• produkcja wielkoseryjna.

• Grupa G8:

• Francja;

• Niemcy;

• Wielka Brytania;

• Włochy;

• Rosja;

• Japonia;

• Stany Zjednoczone;

• Kanada.

• Gospodarka światowa:

• zespół powiązań ekonomicznych między podmiotami uczestniczącymi w międzynarodowym podziale pracy;

• system trwałych powiązań ekonomicznych, włączających gospodarki narodowe poszczególnych krajów w procesy produkcji i wymiany o zasięgu globalnym - zasięg i intensywność tych powiązań ulegają ewolucji wraz z postępem technicznym.

• 4 aspekty pojęcia gospodarka światowa:

• aspekt geograficzny;

• aspekt ekonomiczny;

• aspekt systemowy;

• aspekt czasowy.

• Cechy współczesnej gospodarki światowej:

• znaczne zróżnicowanie form powiązań międzynarodowych;

• zwiększanie przepływu czynników produkcji;

• wzrasta udział podmiotów międzynarodowych;

• specjalizacja o charakterze międzygałęziowym ustępuje miejsca specjalizacji wewnątrzgałęziowej, a wymiana wyrobów gotowych wymianie podzespołów i części wyrobów gotowych;

• wzrasta znaczenie wzajemnych powiązań gospodarczych w obrębie krajów rozwiniętych gospodarczo i maleje znaczenie powiązań między krajami rozwiniętymi gospodarczo, a krajami słabo rozwiniętymi;

• gospodarka światowa przestaje być sumą gospodarek narodowych, a staje się gospodarką globalną, w obrębie której następuje integracja gospodarek narodowych w jeden organizm gospodarczy;

• uzależnienie gospodarki od środowiska międzynarodowego;

• we współczesnej gospodarce światowej maleje znaczenie rozwoju przemysłowego, wzrasta zaś rola postępu naukowo - technicznego.

• Wskaźnik PKB jest wskaźnikiem:

• makroekonomicznym.

• Czy PKB powoduje wzrost kursu waluty krajowej w stosunku do obcej:

• można stwierdzić, że „TAK” - przy uwolnionym kursie walutowym wzrost PKB powoduje również wzrost kursu waluty krajowej w stosunku do walut obcych.

• Skróty:

• EWG - Europejska Wspólnota Gospodarcza;

• EFTA - Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu;

• EBOiR - Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju;

• IBRD - powszechnie znany jako Bank Światowy;

• IMF - Międzynarodowy Fundusz Walutowy;

• GATT - Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu;

• WTO - Światowa Organizacja Handlu;

• RWPG - Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej;

• OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.

• Przedstawiciele teorii klasycznych:

• Adam Smith;

• David Ricardo.

• Przedstawiciele teorii neoklasycznych:

• John Stuart Mill;

• Alfred Marshall;

• Eli Heckscher;

• Bertil Ohlin;

• Wasilij Leontief;

• Paul Anthony Samuelson.

• Przedstawiciele teorii współczesnych:

3. Jacob Viner;

4. Gottfried Haberler;

5. Rudiger Dornbusch;

6. Stanley Fisher;

7. Roy Forbes Harrod.

• Adam Smith:

• „teoria przewagi absolutnej - kosztów absolutnych”.

• David Ricardo.

• „teoria przewagi względnej (komparatywnej) - kosztów komparatywnych”.

• John Stuart Mill:

• „teoria - prawo wzajemnego popytu”.

• Pojęcie „reprezentacyjnych koszyków towarów” oraz ”zwrotna krzywa podaży i popytu” - wprowadził:

• Alfred Marshall.

• Eli Heckscher i Bertil Ohlin:

• „teoria proporcji czynników produkcji”.

• Międzynarodowy handel towarami:

Odzwierciedlenie międzynarodowego podziału pracy, częściowo międzygałęziowego, jednak w przeważającym stopniu wewnątrzgałęziowego.

Charakteryzuje go kilka podstawowych tendencji:

• wzrost udziału handlu zagranicznego w produkcji przemysłowej;

• zmiana struktury towarowej handlu światowego, wyrażająca się wzrostem udziału wyrobów przemysłowych i obniżką udziału surowców żywności;

• zmiana struktury geograficznej handlu światowego, która wyraża się wzrostem w nim udziału krajów rozwiniętych gospodarczo i obniżką udziałów krajów słabo rozwiniętych.

• Trzecią przyczyną szybszego rozwoju handlu międzynarodowego jest jego liberalizacja.

Składają się na nią:

• obniżki i likwidacje ceł, barier parotaryfowych oraz pozataryfowych.

• Wzrost gospodarczy to proces …

… ilościowego zwiększania wielkości produkcji w wyniku postępu technicznego, bądź też przyrostu zasobów czynników produkcji (kapitału, pracy, technologii i bogactw naturalnych).

• Postęp techniczny może być:

• kapitałooszczędny;

• praco oszczędny;

• neutralny.

• Przez pojęcie mnożnika (inwestycyjnego, eksportowego) będziemy rozumieli:

• współczynnik określający przyrost dochodu narodowego z tytuły wzrostu gospodarczego (przyrostu inwestycji, eksportu) - może się kształtować w przedziale od jedności do nieskończoności.

• Mnożnik równy jedności oznacza:

• że wzrost gospodarczy nie zwiększa dochodu narodowego - gdy dochód narodowy zwiększa się o tyle, o ile rosną inwestycje, bądź eksport, to mnożnik jest równy jedności.

• Mnożnik większy od jedności oznacza:

• że przyrost dochodu narodowego przewyższa przyrost inwestycji, bądź eksportu - przewaga ta osiąga maksimum, gdy mnożnik jest nieskończenie wielki.

• Recesja:

• oszczędności są większe od inwestycji, to wzrost dochodu narodowego jest mniejszy niż mógłby być, gdyby oszczędności zostały w całości wykorzystane.

Nierównowaga gospodarcza przybiera w tym wypadku formę „recesji”.

• Przegrzanie gospodarki:

• inwestycje są większe od oszczędności, wzrost dochodu narodowego jest większy niż powinien być w warunkach równowagi gospodarczej (nierównowaga przybiera w takiej sytuacji formę „przegrzania gospodarki”).

• Klasyfikacja usług według klasyfikacji przedmiotowej i podmiotowej:

• klasyfikacja przedmiotowa:

• usługi materialne (szewskie, krawieckie, czy budowlane);

• usługi niematerialne (bankowe, socjalne, czy turystyczne).

• klasyfikacja podmiotowa:

• usługi rządowe (misje pokojowe wojsk);

• usługi komunalne (drogowe);

• usługi prywatne (bankowe, finansowe, teleinformatyczne).

• Klasyfikacja usług według skali międzynarodowej:

• usługi samodzielne (ewidencjonowane w statystykach międzynarodowych, obejmują usługi turystyczne, bankowe, telekomunikacyjne itp.);

• usługi niesamodzielne (nie ewidencjonowane w statystykach międzynarodowych, a ich eksport jest efektem przepływu siły roboczej, kapitału, wiedzy technicznej, a także transferów i transakcji rządowych).

• Czynniki determinujące międzynarodowy handel usługami:

• czynniki prawne;

• czynniki ekonomiczno - społeczne;

• czynniki techniczne.

• 4 cechy usług:

• niematerialność;

• niejednolitość;

• nierozdzielność;

• nietrwałość.

• Przepływy wchodzą w międzynarodowy przepływ czynników produkcji:

• międzynarodowe przepływy siły roboczej;

• międzynarodowe przepływy kapitału;

• międzynarodowe przepływy technologii.

• Co to jest migracja, emigracja, imigracja:

• migracja to przenoszenie się ludności przez granice narodowe na dłuższe okresy (nie krótsze niż 1 rok), dzieli się na:

• emigrację, tj. opuszczanie przez ludzi ich dotychczasowego miejsca zamieszkania.

• imigrację, tj. napływ ludności z zagranicy do danego kraju na pobyt stały lub długookresowy.

• Przyczyny migracji pozaekonomicznej:

• motywy religijne ( konieczność opuszczenia dotychczasowego kraju stałego zamieszkania ze względu na przekonanie religijne);

• motywy ideologiczne ( związane ze zmianą ustroju na kolidującym z ideami wyzwaniami przez pewną część ludności);

• motywy polityczne (związane ze zmianą polityki na dyskryminującą np. mniejszości narodowe).

• Przyczyny migracji ekonomicznej:

16. chęć znalezienia pracy (przez bezrobotnych);

17. nadzieja na lepiej płatne zatrudnienie;

18. zwiększenie dochodów;

19. poprawa statusu zawodowego poprzez podniesienie kwalifikacji;

20. zdobycie fachowego wykształcenia;

21. uzyskanie dostępu do specjalistycznej aparatury badawczej.

• Podział międzynarodowego przepływu kapitału:

• przepływ komercyjny (przynosi zyski eksportowi i importowi kapitału - zaliczymy do nich odpłatne i zwrotne transfery kapitału).

• przepływ niekomercyjny (nie przynosi zysków eksportowi i importowi kapitału - zaliczymy do nich nieodpłatne i bezzwrotne transfery kapitału).

• Formy międzynarodowych przepływów kapitału:

• kredyty;

• bezpośrednie inwestycje kapitałowe;

• inwestycje portfelowe.

• Wiedza techniczna ogólna to:

przekazywanie dorobku intelektualnego powstałego w trakcie badań podstawowych i stosowanych oraz doświadczeń w toku procesów produkcyjnych.

Przekazywana jest w formach:

• kongresów naukowych;

• seminariów naukowych.

• Wiedza techniczna konkretna to:

przekazywanie wiedzy technicznej i umiejętności jej stosowania przy produkcji określonych wyrobów.

Jej przepływ odbywa się w trzech formach:

3. handlowej;

4. produkcyjnej;

5. licencyjnej.

• Cena międzynarodowa:

• wyrażona w pieniądzu wartości międzynarodowa towaru, usług, czynników produkcji (pracy, kapitału, wiedzy technicznej i bogactw naturalnych).

• Podstawowym rynkiem towarów standaryzowanych jest:

3. giełda towarowa funkcjonująca w określonym miejscu i czasie (oprócz giełd towarowych wyróżnia się giełdę usług w tym usług morskich i transakcyjnych);

4. aukcje na które trafiają towary jednolite w różnych odmianach i gatunkach (kawa, czy herbata).

• Pojęcie terms of trade:

tłumaczone jest często jako:

• „warunki wymiany” lub

• „stosunki wymiany”,

inaczej to stosunek wymienny na rynku międzynarodowym towarów eksportowanych i importowanych.

• 4 rodzaje terms of trade:

• cenowe;

• wolumenowe;

• jednoczynnikowe;

• dwuczynnikowe.

• Co to jest bilans płatniczy

• to zestawienie wszelkich zobowiązań i należności, a więc wszelkich wpływów zagranicznych środków płatniczych uzyskanych w danym okresie oraz płatności dokonanych na rzecz zagranicy w tym okresie - zarówno wpływy, jak też wydatki dokonywane są przez tzw. rezydentów krajowych (osoby prawne i fizyczne zamieszkałe na stałe na terytorium danego kraju, bądź czasowo np. turyści, a także firmy zagraniczne ulokowane na terytorium danego kraju).

• to także sporządzone za dany okres zestawienie wykazujące sytuacje płatniczą kraju z tytułu kontaktów zagranicznych - zestawienie wszystkich międzynarodowych transakcji ekonomicznych i płatniczych w ciągu roku między danym krajem a resztą świata.

• Struktura bilansu płatnicze - trzy podstawowe części:

• bilans obrotów bieżących;

• bilans kapitałowy;

• bilans obrotów wyrównawczych.

• Równowaga bilansu płatniczego:

• z formalnego punktu widzenia bilans płatniczy jest zawsze w równowadze, sprawia to podwójny zapis każdej transakcji - zgodnie z nim sumy rachunku obrotów bieżących, obrotów kapitałowych oraz obrotów wyrównawczych są równe zeru, to znaczy, że strona „winien” = strona „ma” (równoważeniu deficytów z jednego okresu, nadwyżkami z drugiego).

• Metody równoważenia bilansu płatniczego w długim i krótkim okresie:

• w długim okresie - metodą:

• prowadząc politykę dostosowawczą - mechanizm:

• klasyczny (cenowy - oparty na stałym kursie walutowym);

• neoklasyczny (kursu walutowego - oparty na stałym kursie walutowym);

• keynesowski (dochodowy - stałość poziomu cen i kursu walutowego);

• współczesny (monetarny - przepływy kapitałowe);

• w krótkim okresie (do roku) - metodą:

• uruchamiając mechanizm automatycznego przywracania równowagi.

• Deprecjacja to:

• spadek ceny towarów eksportowanych wyrażonych w walucie zagranicznej oraz rosnące ceny towarów importowanych wyrażonych w walucie krajowej (zwiększenie eksportu i obniżenie importu - poprawa bilansu handlowego i płatniczego).

• Aprecjacja to:

• rosnące ceny towarów krajowych wyrażone w walucie zagranicznej i malejące ceny towarów importowanych wyrażone w walucie krajowej (ograniczenie eksportu i zwiększenie importu - pogorszenie bilansu płatniczego i handlowego).

• Międzynarodowy rynek walutowy - rynek dewizowy to:

• zasady oraz instytucje regulujące postępowanie podmiotów wymieniających waluty jednych krajów na waluty innych krajów (z technicznego punktu widzenia to sieć połączeń telefaksowych, telefonicznych, komputerowych, integrujących podmioty zlokalizowane w różnych krajach i zajmujące się zakupami i sprzedażą walut państw obcych - oprócz banknotów i monet tych państw, są to dewizy, czyli czeki, weksle, przelewy bankowe.

• Zasada funkcjonowania rynku walutowego:

• gdy podaż danej waluty rośnie, a popyt jest stały (lub malejący), to cena tej waluty maleje;

• obniżka podaży danej waluty na rynku międzynarodowym i wzrost popytu powodują, że jej cena rośnie.

• Podmioty międzynarodowego rynku walutowego:

• banki komercyjne (53% wszystkich transakcji walutowych);

• banki centralne;

• instytucje niebankowe (w tym fundusze inwestycyjne, firmy ubezpieczeniowe i instytucje prowadzące działalność handlową lub inwestycyjną), a także osoby fizyczne uczestniczące w operacjach walutowych;

• spekulanci walutowi;

• brokerzy (pośrednicy) walutowi.

• Transakcje arbitrażowe to:

• osiąganie zysku z tytułu różnic w stopie procentowej występujących między krajami - realizowane są na rynku pieniężnym, na którym w danym momencie istnieją najkorzystniejsze stopy procentowe (zaliczane są do transakcji międzynarodowego rynku walutowego, bo wymagają kupna i sprzedaży walut).

• Transakcje spekulacyjne to:

• oczekiwane zmiany kursu walutowego, które są podstawą korzyści czerpanych z zakupu lub sprzedaży walut (jeżeli przewidywania spekulanta, co do przyszłych zmian kursu walutowego sprawdzą się, wtedy osiągnie on korzyści, jeżeli nie, to poniesie straty).

• Kurs walutowy to:

• cena płacona w walucie krajowej za jednostkę waluty obcej, bądź też cena jednostki waluty krajowej wyrażona w walucie obcej.

• Rodzaje kursu walut:

• według kryterium stabilności kursu walutowego:

• kurs sztywny (niezależny od podaży i popytu na walutę);

• kurs stały (zakres wahań kursu jest kontrolowany);

• kurs płynny „czysty” (kształtowany swobodnie na rynku bez interwencji państwa);

• kurs płynny kontrolowany „brudny” (przy interwencji państwa),

• według kryterium odniesienia do kursu równowagi:

• kurs nadwartościowy (podaż waluty obcej jest zbyt duża w stosunku do popytu na nią);

• kurs podwartościowy (podaż waluty obcej jest zbyt mała w stosunku do popytu ze strony posiadaczy waluty krajowej).

• Dewaluacja to:

• podwyższenie kursu wymiennego waluty obcej na krajową, poprawia konkurencyjność towarów krajowych w stosunku do towarów zagranicznych.

• Rewaluacja to:

• obniżenie kursu wymiennego waluty obcej na krajową, jest narzędziem deflacyjnym, obniża koniunkturę, zmniejsza tempo wzrostu eksportu i przyspiesza tempo wzrostu importu.

• Zagraniczna polityka ekonomiczna (ZPE):

• oddziaływanie (aktywne, całościowe i świadome) państwa na stosunki gospodarcze z zagranicą.

• Rodzaje charakteru zagranicznej polityki ekonomicznej (ZPE):

• aktywny charakter zagranicznej polityki ekonomicznej polega z jednej strony inicjowanie działań niepodejmowanych samodzielnie przez podmioty gospodarcze, z drugiej ograniczanie działalności niekorzystnej z punktu widzenia państwa jako całości);

• całościowy charakter zagranicznej polityki ekonomicznej oznacza, że jest ona ściśle zintegrowana z ogólną polityką ekonomiczną kraju);

• świadomy charakter zagranicznej polityki ekonomicznej oznacza, że u jej podłoża znajduje się bilans korzyści i strat z nią związanych (ekonomicznych, społecznych, politycznych).

• Rodzaje zagranicznej polityki ekonomicznej (ZPE):

• polityka autonomiczna - prowadzona bez konsultacji z zagranicą:

• polityka umowna - prowadzona z konsultacją z zagranicą:

• polityka wolnego handlu:

• polityka protekcjonizmu (protekcyjna).

• Narzędzia makroekonomiczne:

• narzędzia umożliwiające państwu oddziaływanie na gospodarkę jako całość, w tym zwłaszcza na dochód narodowy, konsumpcję, inwestycje, oszczędności, dochody i wydatki budżetu państwa, popyt na pieniądz i podaż pieniądza, zatrudnienie i bezrobocie, bilans handlowy i płatniczy - za pomocą tych narzędzi państwo może oddziaływać na tempo rozwoju gospodarczego, poziom inflacji, poziom bezrobocia, stan budżetu państwa i saldo bilansu płatniczego.

• Wymień i opisz krótko narzędzia makroekonomiczne:

4. polityka kursu walutowego, służy państwu przede wszystkim do kształtowania bilansu handlowego, bilansu płatniczego, gdy jest on w dłuższym okresie ujemny lub dodatni państwo za pomocą odpowiedniej polityki kursu walutowego doprowadza do jego zrównoważenia. Zmiana kursu walutowego - jako stosunku wymiennego różnych krajów - jest bowiem równoznaczna ze zmianą ceny, jaką trzeba zapłacić w danej walucie za nabycie jednostki waluty innego kraju (o wysokości jej ceny decyduje podaż i popyt na waluty obce);

5. polityka stopy procentowej, to relacja należności, którą płaci się za użytkowanie kapitału pieniężnego lub uzyskuje z udostępnienia kapitału (na ogół w ciągu roku) od wielkości tego kapitału - odgrywa również ważną rolę w kształtowaniu stosunków gospodarczych z zagranicą jak polityka kursu walutowego (obie te polityki są ze sobą ściśle sprzężone). Służy państwu do oddziaływania na rozwój gospodarczy i bilans płatniczy. Na stopę procentową należy patrzeć z dwu stron: pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy.

• polityka pieniężna, pieniądz pełni w polityce ekonomicznej poszczególnych krajów, jak i w ich zagranicznej polityce ekonomicznej szczególnie istotną funkcję, tj.: miernik wartości, środek cyrkulacji, środek płatniczy i środek gromadzenia rezerw, pieniądz ułatwia proces wymiany, w tym także wymiany międzynarodowej (jednocześnie pieniądz ułatwia rozwój innych form działalności gospodarczej, np. produkcji). W skali międzynarodowej bez pieniądza niemożliwy byłby rozwój kooperacji w produkcji, inwestycjach, nauce i technice. W gospodarce rynkowej polityka pieniężna prowadzona jest przez bank centralny dwiema metodami: bezpośrednio i pośrednio.

• polityka fiskalna, to kształtowanie przez państwo zasad podatkowych, a w konsekwencji oddziaływanie na strukturę dochodów i wydatków ludności. Rozróżniamy opodatkowanie bezpośrednie, podatki dochodowe, majątkowe i od spadków i darowizn oraz pośrednie, podatki od wartości dodanej, cła akcyzowe i inne;

• polityka dochodowa, to oddziaływanie państwa na dochody realne ludności, a więc płace, dochody pozapłacowe i ceny.

Polityka dochodowa bezpośrednia - państwo może oddziaływać na sektor publiczny, ustalając obowiązujące stawki płac oraz ceny produktów dostarczanych przez ten sektor - ceny minimalne i maksymalne, np. żywności. Polityka ta może również dotyczyć sektora prywatnego, a także kształtować dochody pozapłacowe ludności, np. emerytury i renty.

Polityka dochodowa pośrednia - państwo reguluje ceny i płace w sektorze prywatnym. są regulowane ceny i płace w sektorze prywatnym.

W obu politykach najważniejszym narzędziem są podatki, istotna jest też polityka zapobiegająca naruszaniu zasad wolnego rynku i handlu, zwłaszcza przeciwdziałanie monopolizacji;

• polityka budżetowa, to pochodna wszystkich pozostałych elementów polityki makroekonomicznej, w tym polityki: kursu walutowego, stopy procentowej, pieniężnej, fiskalnej i dochodowej. To także oddziaływanie państwa na przychody i wydatki niezależnie od szczebla struktury polityczno administracyjnej, ma prowadzić do przeciwdziałania narastaniu długu publicznego.

• Jakich narzędzi używa się do kształtowania polityki pieniężnej:

• narzędzia bezpośrednie gwarantują dużą skuteczność w osiąganiu sformułowanych celów polityki pieniężnej. Ich mankamentem (wadą) jest obniżenie efektywności rynku finansowego. Przykładem mogą być: limity kredytowe stosowane wówczas, gdy stopa procentowa okazuje się niewystarczającym instrumentem regulującym popyt na kredyt;

• narzędzia pośrednie mają zastosowanie w przypadku rozwiniętego i zrównoważonego rynku pieniężnego, gdy rola banku centralnego sprowadza się wyłącznie do stymulowania poszczególnych segmentów rynku pieniężnego, nie zaś do stawiania barier przed określonymi transakcjami.

Do podstawowych narzędzi pośrednich polityki pieniężnej banku centralnego zaliczamy: rezerwy obowiązkowe, operacje otwartego rynku i transakcje depozytowo - kredytowe.

• Międzynarodowa polityka ekonomiczna (MPE):

• zbliżone bądź jednolite w skali dwóch lub więcej krajów cele, środki i narzędzia tej polityki (w porównaniu z zagraniczna polityka ekonomiczną, międzynarodowa polityka ekonomiczna jest pojęciem względnie nowym - pojawiło się w połowie ubiegłego stulecia i z biegiem lat nabierając coraz większego znaczenia, spycha na drugi plan zagraniczna politykę ekonomiczną).

• Międzynarodowa polityka ekonomiczna (MPE) może być prowadzona przez:

• specjalne organizacje lub instytucje reprezentujące zainteresowane kraje, przedsiębiorstwa (producentów ropy naftowej, miedzi, kawy, pszenicy), ruchy konsumenckie.

• Koordynacja ex post (konsultacje)to:

• najprostszą formą wypracowania międzynarodowej polityki ekonomicznej. Jest ona dokonywana wtedy, gdy kraje prowadząc własną politykę zagraniczną, wymieniają co jakiś czas informacje na temat tej polityki. Tego typu forma wypracowania międzynarodowej polityki ekonomicznej nosi nazwę konsultacji. Uzyskane informacje podczas konsultacji mogą być wykorzystywane do zbliżenia tej polityki. Poszczególne kraje nadal prowadzą autonomicznie zagraniczną politykę ekonomiczną (polityka ochrony środowiska naturalnego, polityka zatrudnienia, polityka migracyjna, forma prosta), dopasowując wzajemnie w miarę potrzeb cele, środki i narzędzia tej polityki.

• Koordynacja ex ante (uzgodnienia - umowy)to:

• bardziej zaawansowana forma wypracowania międzynarodowej polityki ekonomicznej. W tym przypadku międzynarodowa polityka ekonomiczna jest efektem uzgodnień celów, środków i narzędzi zagranicznej polityki ekonomicznej w przyszłości. Koordynacja ex ante służy neutralizacji negatywnych celów polityki ekonomicznej prowadzonej przez poszczególne kraje. Może ona też zapewnić korzyści zamiast strat krajom, które skoordynowały politykę narodową. Często koordynacja polega na kompromisie, a wtedy każdy kraj odnosi korzyści w zakresie jednego celu, ale traci w zakresie innego. Często koordynacja krajowej polityki ekonomicznej następuje na podstawie kompromisu, a wtedy każdy kraj odnosi korzyści w zakresie jednego celu, ale traci w zakresie innego, osiągając korzyści netto.

• metody prowadzenia ex ante;

ad hoc - w formie uzgodnień konkretnych celów, lub w formie współpracy w postaci różnego typu porozumień umownych. Ad hoc, to np. poziomy ograniczeń taryfowych, para i pozataryfowych, a zinstytucjonalizowana współpraca to np. system z Bretton Woods, system SDR-ów, Europejski System Walutowy.

• Narzędzia międzynarodowej polityki ekonomicznej (MPE) to:

skoordynowane w skali grupy krajów, regionów bądź globalne narzędzia:

• regulujące wymianę handlową miedzy parami krajów:

• umowy dwustronne (bilateralne);

• regulujące rozwój handlu o charakterze multilateralnym:

• międzypaństwowe układy ogólne;

• umowy wielostronne regulujące międzynarodowy handel towarami i usługami;

• rundy negocjacyjne;

• klauzule największego uprzywilejowania o charakterze wielostronnym;

• systemy preferencji celnych;

• protokoły międzynarodowe;

• regulujące handel międzynarodowy między przedsiębiorstwami, bądź między różnego typu organizacjami i kooperacjami:

• umowy;

• porozumienia;

• kontrakty kooperacyjne.

Najważniejszymi międzynarodowymi porozumieniami towarowymi są:

• międzynarodowa umowa cukrowa, zawarta po raz pierwszy w 1931 roku;

• międzynarodowa umowa kawowa zawarta w 1972 roku;

• międzynarodowa umowa kawowa zawarta w 1962 roku;

• międzynarodowa umowa pszeniczna zawarta w 1933 roku;

• międzynarodowa umowa cynowa zawarta w 1931 roku;

• międzynarodowa umowa w sprawi wełny zawarta w 1929 roku.

Pierwsze z tych umów zostały zawarte w okresie międzywojennym ubiegłego stulecia ( 1918-1939), a w większości po II wojnie światowej. Ich członkami są zarówno państwa produkujące i eksportujące surowce rolne i mineralne, jak i importerzy tych towarów.

• Podmioty występujące w międzynarodowej polityce ekonomicznej (MPE):

• podmioty podstawowe:

• państwa;

• korporacje transnarodowe;

• międzynarodowe organizacje gospodarcze;

• kartele międzynarodowe;

• podmioty powszechne (uniwersalne):

• Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ);

• podmioty grupowe (wyspecjalizowane):

9. Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW);

10. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju nazywany Bankiem Światowym (IBRD);

11. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR);

12. Światowa Organizacja Handlu (WTO) uprzednio Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT);

13. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD);

14. Konferencja Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD).

• Polityka integracyjna to:

8. identyczne dla krajów-członków ugrupowania integracyjnego cele, środki i narzędzia tej polityki - pochodna pojęcia Integracja, czyli tworzenie nowych organizmów ekonomicznych o możliwościach znacznie przekraczających sumę potencjałów narodowych.

• Formy polityki integracyjnej

• formy proste (regulujące przepływ towarów i usług):

• strefa wolnego handlu;

• unia celna,

• formy złożone (regulujące przepływ czynników produkcji, bądź sprzyjających powstawaniu nowych form powiązań miedzy krajami):

• wspólny rynek;

• unia monetarna;

• unia ekonomiczna;

• unia polityczna;

• pełna integracja ekonomiczna.

• Strefa wolnego handlu:

• najprostsza forma polityki integracyjnej;

• zakres zróżnicowany (od wybranych grup towarów począwszy do całości wymiany towarowej);

• przynosi dwojakie korzyści krajom członkowskim:

1. ułatwia dostęp towarów produkowanych przez kraje członkowskie do rynku ugrupowania , obniżając cenę o wielkość zniesionego cła;

2. utrudnia dostęp towarom spoza ugrupowania, wobec, których cło się nie zmienia, towary są droższe w porównani z towarami ze strefy;

Strefa wolnego handlu przede wszystkim rozszerza więc rynek zbytu krajów członkowskich. W konsekwencji przyczynia się do zwiększania skali produkcji, obniżki kosztów jednostkowych i wzrostu korzyści wymiany (jest najprostszym rozwiązaniem instytucjonalnym, oznacza ona likwidację ceł i ograniczeń ilościowych w handlu między określoną grupą krajów, kraje te zachowują autonomiczną zewnętrzną taryfę celną i prowadzą własną niezależną politykę wobec krajów trzecich).

Przykłady:

2. EFTA (Europejska Strefa Wolnego Handlu - Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria Szwecja, Wielka Brytania);

3. CEFTA (Środkowoeuropejska Strefa Wolnego Handlu - Polska, Węgry, Czechy, Słowacja, Słowenia, Rumunia);

4. NAFTA (Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu - USA, Kanada, Meksyk);

5. BFTA (Bałtycka Strefa Wolnego Handlu - Litwa Łotwa, Estonia);

6. AFTA (Azjatycka Strefa Wolnego Handlu - Chiny i kraje ASEAN: Brunei, Filipiny, Indonezja, Kambodża, Laos, Malezja, Myanmar, Singapur, Tajlandia, Wietnam).

• Unia celna:

• obejmuje (strefę wolnego handlu);

• nieco bardziej złożona instytucjonalnie forma integracji niż strefa wolnego handlu;

• polega na ujednolicaniu ceł w stosunkach tworzących strefę wolnego handlu z krajami nie członkowskimi, spoza strefy;

• tworzy ograniczenia ilościowe.

Podstawowe zadanie to zapobieżanie importowi na teren strefy wolnego handlu towarów z spoza niej, przez kraje członkowskie, które mają relatywnie najniższe cła w stosunku z innymi krajami nie członkowskimi.

• Wspólny rynek:

• obejmuje (strefę wolnego handlu i unię celną);

• wyższa forma integracji - członkowie są zobowiązani do spełnienia wszystkich warunków strefy wolnego handlu i unii celnej (zniesienie ceł we wzajemnych obrotach i wprowadzenie wspólnej waluty celnej wobec krajów trzecich) oraz dodatkowo do swobodnego przepływu siły roboczej, kapitału i technologii w obrębie ugrupowania;

• kraje maja swobodny dostęp zarówno do towarów wytwarzanych w obrębie ugrupowania, jak też tamtejszych czynników produkcji.

W strefie wolnego handlu i unii celnej znajdowały się możliwości jednego kraju, natomiast we wspólnym rynku stanowią je możliwości ugrupowania jako całości, determinuje to strukturę zarówno handlu wzajemnego, jak też handlu z krajami nie członkowskimi.

• Unia monetarna:

• obejmuje (strefę wolnego handlu, unię celną i wspólny rynek);

• sprzyja ujednoliceniu polityki pieniężnej;

• kraje członkowskie zobowiązane są do spełnienia wszystkich warunków strefy wolnego handlu, unii celnej, wspólnego rynku oraz do utrzymywania stałych kursów walutowych;

• zapobiega oddziaływaniu państw członkowskich na decyzje produkcyjne i handlowe przedsiębiorstw za pośrednictwem zmiany wartości walut krajowych.

Chodzi o to aby decyzje te podejmowane były wyłącznie na podstawie różnic w kosztach produkcji, jednocześnie zobowiązuje kraje do ujednolicania emisji pieniądza na rynku pieniężnym.

• Unia ekonomiczna:

• obejmuje (strefę wolnego handlu, unię celną, wspólny rynek i unię monetarną);

W jej ramach prowadzona jest jednolita polityka:

• przepływu towarów w obrębie ugrupowania i w jego stosunkach z krajami nie członkowskimi;

• przepływu czynników produkcji w obrębie ugrupowania;

• monetarna;

• finansowa (w tym fiskalna);

• budżetowa;

• kredytowa;

• kapitałowa;

• społeczna, itp.

Chodzi , oto, aby postępowanie podmiotów gospodarczych w krajach ugrupowania integracyjnego nie było zróżnicowane przez odmienną politykę ekonomiczną, prowadzona przez te kraje. Podmioty te mają nieograniczony dostęp do wszystkich towarów i czynników produkcji w obrębie ugrupowania.

• Unia polityczna:

• obejmuje (strefę wolnego handlu, unię celną, wspólny rynek, unię monetarną i unię ekonomiczną);

• wyraża się w jednolitym podejściu wszystkich integrujących się krajów i to zarówno do polityki wewnętrznej , jak i polityki zagranicznej (oznacza koordynację polityki).

W polityce wewnętrznej - jest warunkiem, zastosowania jednolitych rozwiązań w tej dziedzinie we wszystkich integrujących się krajach, w tym dotyczących instytucji i mechanizmów.

W polityce zagranicznej - stwarza możliwość ujednolicania celów, środków i narzędzi realizacji tej polityki w stosunkach z krajami z spoza unii.

Pełna integracja ekonomiczna odzwierciedlająca jednolity organizm ekonomiczny nie jest bowiem możliwa bez jednej polityki wewnętrznej i zagranicznej.

• Pełna integracja ekonomiczna:

• jest to jedna polityka w ramach ugrupowania, stosowana wyłącznie w modelu integracji ponadkrajowej (kraje na tym etapie ujednolicają politykę gospodarczą i powołują organ ponadnarodowy, którego decyzje są wiążące dla państw wchodzących w skład ugrupowania integracyjnego);

• jej funkcjonowanie wymaga jednego podejścia całego ugrupowania integracyjnego zarówno do wolnego przepływu towarów i czynników produkcji w obrębie ugrupowania i ograniczeń w tej dziedzinie w stosunkach z krajami spoza ugrupowania, jak i do stosowania jednej polityki monetarnej, finansowej, budżetowej, kredytowej, społecznej itp.

• Globalna polityka ekonomiczna to:

• polityka prowadzona przez pryzmat gospodarki światowej w warunkach jej globalizacji - globalizacja to proces tworzenia się jednolitego rynku towarów, usług i czynników produkcji, a więc kapitału, siły roboczej, technologii i bogactw naturalnych, obejmującego wszystkie kraje i regiony gospodarcze (w jedna całość łączy się przy tym rynki zarówno narodowe, jak i międzynarodowe).

• Integracja regionalna to:

• przejaw globalizacji, stanowiący formę przejściową między gospodarowaniem w skali jednego państwa i w skali globalnej - jest ograniczoną terytorialnie globalizacją „na zamówienie” zainteresowanych państw.

• Rodzaje zależności globalnej:

• jednostronna (kraju od gospodarki globalnej);

• dwustronna (kraju od gospodarki globalnej i gospodarki globalnej od kraju) - współzależność.

Zależność globalna może mieć charakter;

• ilościowy (związek między rozwojem handlu zagranicznego pojedynczego kraju, a rozwojem handlu światowego);

• jakościowy (wpływ zmian cen światowych na ceny uzyskiwane i płacone na rynkach międzynarodowych przez pojedyncze kraje, a także na ceny wewnętrzne tego kraju).

• Polityka ekonomiczna w warunkach globalizacji może mieć charakter…

• całościowy, a więc obejmować wszystkie kraje, wszystkie rodzaje działalności gospodarczej i wszystkie problemy związane z globalizacją,

• albo charakter wycinkowy, przy czym można wyróżnić trzy kryteria tej dezagregacji: geograficzne, branżowe i problemowe.

• Polityka ekonomiczna typu hardware:

• polityka globalna, która jest pochodną uniformizacji zarówno polityki makro-, jak i mikroekonomicznej państw uczestniczących w procesie globalizacji.

• Polityka ekonomiczna typu software:

• sprowadza się do otwierania rynków poszczególnych krajów dla przepływu towarów, usług i czynników produkcji, może mieć różne formy instytucjonalne od luźnych porozumień międzynarodowych począwszy, na porozumieniach ściślejszych skończywszy - zapoczątkowana po II wojnie światowej wraz z liberalizacją handlu międzynarodowego, ważna rolę w tej dziedzinie odegrał GATT, a obecnie WTO.

---