Ocena kosztów transportu w systemach logistycznych oraz wybór rodzaju transportu

Transport jest jednym z najważniejszych elementów systemu logistycznego, także pod względem kosztów. Koszty transportu wynoszą nawet 2/3 kosztów logistycznych firmy, a więc logistycy muszą posiadać rzetelną wiedzę i zrozumienie problemów transportu.

Decyzje podejmowane w zarządzaniu procesami transportu mają bardzo różnorodne formy, jednak przede wszystkim dotyczą wyboru środka transportu, tras i szlaków transportowych oraz uwzględnienia konsolidacji przewożonych ładunków. Przy ich podejmowaniu korzysta się z odpowiedniej informacji na temat stawek przewozowych i kosztów transportu.

Decyzje dotyczące transportu produktów w systemach logistycznych są uzależnione od funkcjonującego w danym kraju systemu transportu, dostępnych środków transportu, sieci szlaków transportowych oraz działających firm zajmujących się świadczeniem usług transportowych i spedycyjnych. W zależności od stopnia zróżnicowania poziomu technicznego, wpływającego na jakość usług realizowanych przez system transportu, firmy dokonują wyboru określonych rodzajów przedsiębiorstw przewozowych lub też decydują się na transport gospodarczy we własnym zakresie.

Dla firmy korzystającej z usług transportowych istotnych jest kilka mierzalnych cech, np. koszt transportu, czas przewozu, zmienność tego czasu, możliwości wystąpienia strat i uszkodzeń w czasie przewozu. Są to informacje decydujące o kształcie podejmowanych decyzji logistycznych.

Jakość oferty krajowej systemu logistycznego ma ogromny wpływ nie tylko na koszt transportu, ale również na rozmiary zapasów, które trzeba utrzymać wskutek wyboru określonego rodzaju transportu, dlatego podejmowanie decyzji transportowych zgodnie z logistyczną zasadą analizy całkowitego kosztu przepływu nie może przebiegać w izolacji od pozostałych elementów systemu logistycznego.

Podobnie jak w przypadku produkcji czy sprzedaży, również transport może przynosić określone korzyści wynikające ze skali przewozów. Niejednokrotnie chwilowe zwiększenie zapasów w przypadku konsolidacji małych dostaw może pozwolić na zastosowanie korzystniejszych stawek transportowych, co w ostatecznym rozrachunku może znacznie obniżyć koszty przepływu produktów.

Typowym przykładem decyzji transportowych jest odpowiednie zaplanowanie przepływów produktów w systemie logistycznym, przyjmując za kryterium minimalny łączny koszt transportu. Innym charakterystycznym problemem przy podejmowaniu decyzji transportowych jest wybór odpowiednich tras przejazdowych. Odpowiednio zorganizowana sieć przepływów produktów w systemie logistycznym jest podstawą stworzenia oszczędnego oraz sprawnego systemu transportu.

Większość decyzji transportowych może być podejmowana przy zastosowaniu matematycznych technik analitycznych, co pozwala uzyskać jednoznaczność oceny problemów transportowych, jednak decyzje te powinny być każdorazowo konfrontowane z celami działania pozostałych ogniw łańcucha logistycznego w celu eliminacji potencjalnych konfliktów.

Względna ocena kosztu i jakości usług różnych rodzajów transportu

Każdy rodzaj transportu, zgodnie ze swoją specyfiką przewozów, związany jest z określonym kosztem i poziomem usług świadczonych w procesie transportu. W tabeli ujęto te cechy, podając odpowiednie, przypisane im rangi. Należy jednak stwierdzić, że dla specyficznych warunków dotyczących rodzaju przewożonego produktu, odległości przewozu, dostępności przewoźników, wzajemnych relacji nadawcy i przewoźnika, a także warunków atmosferycznych, rangi te mogą się zmienić, co w sposób istotny wpłynie na wybór określonego rodzaju transportu.

a Zakłada się dostępność każdego z rodzajów transportu

b Wg kosztu na t - km

c Od dostawy do odbiorcy

d Stosunek absolutnej różnicy w czasie przewozu do średniego czasu przewozu

ZADANIE 1

 

Menadżer do spraw transportu ma możliwość wyboru sposobu przewozu części komputerowych pomiędzy zakładem produkcyjnym w Denver (stan Colorado) a zakładem montującym wyroby finalne w Asheville (stan Karolina Północna). Decyzja dotyczy alternatywy: transport lotniczy czy samochodowy?

Wartość części wynosi 30 000 $ za skrzynkę, a zakład montażowy potrzebuje 100 skrzynek na miesiąc w celu zrealizowania planów produkcji. Minimalna partia przewozu samolotem wynosi 5 skrzynek, opłata 100 $ za skrzynkę, a czas przewozu 1 dzień. W transporcie samochodowym minimalna partia wynosi 20 skrzynek po 10 $ za skrzynkę, a czas przewozu 4 dni. Koszty utrzymania zapasów wynoszą 25% przeciętnej wartości produktu w skali roku.

Jak wynika z powyższych obliczeń, koszy transportu samochodowego są 10 razy mniejsze niż koszty transportu lotniczego, jednak w ujęciu kompleksowym, przy włączeniu do analizy zapasów, znacznie korzystniejszy jest transport lotniczy.

ZADANIE 2

 

Producent sprzętu elektronicznego wysyła produkty ze swojej montowni w Kalifornii do dystrybutorów w stanie Oregon. Z reguły zamówienia od dystrybutorów są realizowane w dniu ich otrzymania. Menadżer do spraw przewozów odnosi wrażenie, że znaczna część kosztów transportu mogłaby zostać obniżona, gdyby polityka marketingowa firmy została zmieniona tak, aby można było gromadzić produkty do wysyłki przez 2 do 3 dni.

Po przeprowadzeniu odpowiedniej obserwacji stwierdzono następujące średnie wielkości dostaw i odległości:

Oszczędności kosztów transportu wynoszą więc 7 927,00 $ - 7 443,20 $ = 483,80 $. Jeśli przyjmiemy, że w ciągu roku jest około 250 dni roboczych to oszczędności w transporcie przekroczą 40 000 $. Z drugiej strony dział logistyki firmy musi zbadać, w jakim stopniu wstrzymywanie zamówień ograniczy dochody firmy z powodu obniżonego poziomu obsługi klienta.

R = stawka transportu w $/skrzynkę

I = koszt utrzymania zapasów w % rocznie

C = wartość produktu w $/skrzynkę

D = roczne zapotrzebowanie w szt. skrzynek

t = czas w tranzycie w dniach

Q = wielkość partii przewozu w szt. skrzynek

---