prawo, UEP (2014-2017), Prawo.WE


NEWSLETTER 1

SWOBODA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Temat 1: Ustrój gospodarczy w Polsce.

Konstytucja RP określa podstawowe zasady ustroju gospodarczego Polski. Są to:

W Art. 20 Konstytucja określa expressis verbis zasadę społecznej gospodarki rynkowej: „Społeczna gospodarka rynkowa […] stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.” Źródeł tej zasady należy poszukiwać w doktrynie reprezentowanej przez szkołę fryburską Koncepcja społecznej (socjalnej) gospodarki rynkowej rozwinęła się w RFN w połowie lat 60-tych XX wieku i na trwałe ukształtowała ustrój gospodarczy współczesnego państwa gospodarki rynkowej. Zakłada ona, że wolny rynek jest mechanizmem najlepiej społecznie przygotowanym dla podziału dóbr o ograniczonej ilości. Tylko tam, gdzie rynek nie może wypełnić swych funkcji społecznych, ma wkraczać państwo, którego zadaniem jest zabezpieczenie socjalne obywateli (zapewnienie równości szans, humanizacja pracy). Podstawą gospodarki jest wolność uczestników rynku, wolna konkurencja, z drugiej strony dopuszczalne jest świadome kształtowanie gospodarki przy pomocy polityki gospodarczej państwa, a nawet planowanie dotyczące przede wszystkim skali makroekonomicznej.

Kolejną zasadą jest zasada wolności gospodarczej. Konstytucja w Art. 20 stanowi, że: „Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej jest podstawą ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej”.

Wolność gospodarcza oznacza zagwarantowaną przez prawo swobodę podejmowania działalności gospodarczej, jej organizowania (w tym wyboru formy organizacyjno - prawnej) i samodzielność w jej prowadzeniu. Zasada ta związana jest ze swobodą konkurencji na rynku.

Wolność gospodarcza podlega ochronie konstytucyjnej. Jak wynika z art. 22 dopuszczalne jest ograniczenie wolności gospodarczej, ale tylko „w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny”. Ustawodawca nie traktuje wolności gospodarczej w sposób absolutny, formułuje on granice tego prawa, którymi są interes publiczny.

Podstawą ustroju gospodarczego Polski jest też, jak stanowi art. 20 Konstytucji, własność prywatna. Konstytucja dopuszcza istnienie własności publicznej, która znajduje się we władaniu Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Odrębne ustawy określają zasady gospodarowania mieniem tych podmiotów. W związku z powyższym wyróżniamy następujące rodzaje własności: własność prywatną, własność państwową i własność komunalną (własność jednostek samorządu terytorialnego).

Własność jako najszersze prawo podmiotu do rzeczy jest szczególnie chroniona już na poziomie Konstytucji. W art. 21 ust. 1 i 2 ustawodawca postanowił, że: „Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia” oraz „Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem”. Zasady i tryb wywłaszczenia reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. nr 46 z 2000 r., poz. 543).

Art. 20 Konstytucji określa również dwie pozostałe zasady ustroju gospodarczego Rzeczpospolitej Polskiej: wolność wyboru zawodu oraz ideę solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. O ile bowiem pierwsza z nich nie nastręcza szczególnych trudności interpretacyjnych, jest bowiem rozwinięta w przepisach ogólnych kodeksu pracy (art. 10 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy, Dz. U. nr 24 poz. 141 z 1974 r. ze zm.), o tyle zdaniem niektórych autorów, użyte w art. 20 Konstytucji zwroty „solidarność”, „dialog”, i „współpraca partnerów społecznych” nie dają się precyzyjnie zdefiniować prawnie. Odwołując się do piśmiennictwa można przyjąć następującą interpretację tych pojęć:

Solidarność - oznacza wzajemne wspieranie się i pomoc w potrzebie;

Dialog - jest to zorganizowana wymiana informacji i opinii skierowana ku uzyskaniu porozumienia podmiotów o odmiennych zapatrywaniach lub interesach;

Współpraca partnerów społecznych - partnerami społecznymi są przede wszystkim pracobiorcy reprezentowani przez związki zawodowe i pracodawcy reprezentowani przez odpowiednie zrzeszenia i samorządy gospodarcze. Ponadto wśród partnerów społecznych uwzględnić trzeba rolników oraz przedstawicieli administracji państwowej i samorządu terytorialnego. Przedstawiciele organów władzy publicznej nie prezentują jednak własnych interesów, lecz występują w charakterze reprezentantów interesów państwa lub wspólnot samorządowych i grają rolę mediatorów w sporach toczących się na linii pracodawcy - pracobiorcy. Instytucją mającą służyć dialogowi i współpracy partnerów społecznych jest w Polsce tzw. Komisja Trójstronna (rząd, pracodawcy, pracobiorcy).

Zasada wolności gospodarczej oraz pozostałe zasady jako podstawowe prawa i wolności obywatelskie podlegają również bezpośredniej ochronie Konstytucyjnej na podstawie przepisów art. 77 - 85 Ustawy Zasadniczej, które regulują środki ochrony wolności i praw człowieka i obywatela, m. in. prawo żądania wynagrodzenia za doznaną szkodę wskutek niezgodnego z prawem działania władz, skargę do Trybunału Konstytucyjnego czy prawo wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich.

Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej zostało uregulowane ustawą z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej, która zastąpiła poprzednią ustawę z 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej.

Temat 2: Pojęcie działalności gospodarczej.

Definicja

Definicja działalności gospodarczej została sformułowana w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej w sposób ogólny, umożliwiający szeroką interpretację poszczególnych jej elementów. W rozumieniu ustawy „działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.” Pojęcie działalności gospodarczej stało się przedmiotem wielu orzeczeń sądowych, z których wynika rozszerzająca wykładnia tego przepisu. Przytoczyć należy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym czytamy: (...) pojęcie działalności gospodarczej nie sprowadza się tylko do procesów technologicznych i zjawisk ekonomicznych zachodzących w toku działalności wytwórczej, budowlanej, handlowej i usługowej prowadzonej w celach zarobkowych i na rachunek podmiotu, ale obejmuje także czynności faktyczne i prawne związane np. z uzyskaniem środków produkcji, jeżeli czynności te lub działania nie są zabronione przez prawo. Podobne stanowisko przyjął Sad Najwyższy, na podstawie którego orzecznictwa została wyprowadzona tzw. „definicja sądowa działalności gospodarczej”.

Mimo generalnego stanowiska orzecznictwa i doktryny, iż pojęcie działalności gospodarczej należy rozumieć szeroko, w literaturze przedmiotu uważano, iż istnieje wiele wyjątków od postrzegania danego przejawu działania ludzkiego, jako działalności gospodarczej. Nie będą wobec powyższego działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej czynności wykonywane w ramach: stosunku pracy (art. 22 § 1 kodeksu pracy), udzielonego pełnomocnictwa, dzierżawy przedsiębiorstwa. Należy również pamiętać, iż działalność gospodarcza ma charakter obiektywny, tzn. stwierdzenie prowadzenia działalności gospodarczej nie podlega ocenie samego przedsiębiorcy. Biorąc jednocześnie pod uwagę, iż pojęcia budujące zakres przedmiotowy działalności gospodarczej są w znacznym stopniu nieostre, stwarza to konieczność regulowania powyższej kwestii przez orzecznictwo. W ten sposób w wielu orzeczeniach przyjęto, iż działalność gospodarcza nie występuje na przykład w przypadku: wymiany kaset na własne potrzeby, wynajmowania pomieszczeń we własnym domu, wynajmowania lokali, lokowania na rachunkach bankowych własnych środków finansowych, budownictwa komunalnego organów samorządu terytorialnego, okresowego sprawdzania narzędzi pomiarowych, wykonywania czynności przez agentów ubezpieczeniowych, działalności gospodarczej i propagandowej w zakresie planowania rodziny itd.

Zakres przedmiotowy działalności gospodarczej.

Art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje jakie dziedziny ustawodawca zaliczył do działalności gospodarczej. Są nimi mianowicie: działalność wytwórcza, budowlana, usługowa, handlowa, poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. W porównaniu z poprzednią ustawą, przede wszystkim usunięto cechę „zawodowości” jako immanentnej cechy pojęcia „działalność gospodarcza”, z drugiej zaś określono, że każda działalność zawodowa stanowi działalność gospodarczą.

Lista rodzajów działalności gospodarczej określona w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, mimo iż zawiera jedynie pięć pozycji, jest dość pojemna- ustawodawca chciał objąć formułą działalności gospodarczej jak największą liczbę przejawów aktywności gospodarczej człowieka. Rozwiązania problemu, co należy rozumieć pod poszczególnymi rodzajami działalności gospodarczej, należy szukać w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 października 1997r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

Pojęcie działalności wytwórczej obejmuje czynności, które prowadzą do wytworzenia produktu materialnego, ale także wydobycie lub pozyskanie surowców mineralnych oraz ich przetworzenie, uszlachetnianie, jak również czynności towarzyszące wydobyciu i produkcji np. poszukiwanie zasobów mineralnych, robót wiertniczych i związanych z nimi robót budowlano - montażowych i magazynowych.

Działalność budowlana zgodnie z ustawą Prawo budowlane obejmuje projektowanie, budowę utrzymanie i rozbiórkę obiektów budowlanych. W pojęciu działalności budowlanej mieszczą się więc roboty budowlane, obejmujące budowę, a także prace polegające na montażu, remoncie, rozbiórce obiektu budowlanego, prace dotyczące urządzania i wyposażania wnętrz, jeżeli ich realizacja wynika wykonania obiektu budowlanego i jest niezbędna w jego funkcjonowaniu.

Pod pojęciem handlu należy rozumieć zakup lub sprzedaż towaru bądź usługi. Może być wykonywany w sposób hurtowy lub detaliczny, mieć zasięg krajowy lub międzynarodowy. Pojęcie to obejmuje handel hurtowy oraz detaliczny nowymi i używanymi towarami prowadzony przez sklepy, domy towarowe, na straganach i targowiskach, przez domokrążców i komiwojażerów, domy aukcyjne i w inny sposób poza siecią sklepową wykonywany na własny rachunek lub jako sprzedaż komisowa, a także dokonywane na własny rachunek operacje zwyczajowo związane z handlem (sortowanie, składowanie, przepakowywanie).

Pojęcie usług rozpatrujemy w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 1997r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). W świetle powyższego usługi obejmują:

1) wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym, nie tworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych, tzn. usługi dla celów produkcji;

2) wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności, przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej.

W szczególności usługami są:

l) czynności o charakterze naprawczym, remontowym, konserwacyjnym, z wyłączeniem napraw gwarancyjnych wykonywanych przez producenta siłami własnymi;

2) czynności będące współdziałaniem w procesie produkcji, ale nie tworzące bezpośrednio nowych dóbr, w tym zwłaszcza:

a) roboty instalacyjne i montażowe na miejscu przeznaczenia wyrobu,

b) współdziałanie w procesie produkcji na zlecenie producenta,

c) niektóre szczególne czynności usługowe, jak np. przerób odpadów promieniotwórczych, złomowanie statków, dystrybucja energii elektrycznej;

3) czynności z zakresu budownictwa, handlu, transportu i łączności;

4) czynności zaspokajające potrzeby fizyczne i psychiczne człowieka w zakresie oświaty, ochrony zdrowia i opieki społecznej, kultury, wypoczynku i sportu;

5) czynności zaspakajające potrzeby porządkowo-organizacyjne społeczeństwa w zakresie administracji publicznej, obrony narodowej i wymiaru sprawiedliwości;

6) pozostałe czynności usługowe związane z różnego rodzaju przedsiębiorczością.

Pojęcie działalności gospodarczej polegającej na poszukiwaniu, rozpoznawaniu eksploatacji zasobów naturalnych doprecyzowane zostać może na podstawie ustawy Prawo geologiczne i górnicze, a także ustawy o rybołówstwie morskim. Obejmuje ono między innymi: wykonywanie prac geologicznych, wydobywanie kopalin ze złóż, ochronę złóż kopalin, wód podziemnych i innych składników środowiska w związku z wykonywaniem prac geologicznych i wydobywaniem kopalin, bezrozbiórkowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze.

Z drugiej strony ustawa wymienia katalog działań, do których przepisów ustawy się nie stosuje. Wyliczenie to obejmuje działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych i świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

Cechy działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej działalnością gospodarczą jest działalność:

- zarobkowa,

- wykonywana w sposób zorganizowany,

- wykonywana w sposób ciągły.

Co do pierwszej cechy należy podkreślić, że za zarobkowy charakter działalności jest całkowicie niezależny od oczekiwań przedsiębiorcy. Pozostałe dwie cechy w dużym stopniu odpowiadają pojęciu działalności gospodarczej, ukształtowanemu przez orzecznictwo. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego działalność gospodarczą charakteryzuje:

a) zawodowy charakter,

b) powtarzalność podejmowanych działań,

c) podporządkowanie się regułom rynku,

d) uczestnictwo w obrocie gospodarczym

Działalność gospodarcza jest działalnością zarobkową. Zdefiniowanie tej cechy przysparza pewnych kłopotów. Według niektórych autorów „zarobkowego celu działalności nie należy kojarzyć z osiąganiem dochodów z tej działalności”. Jednakże większość doktryny opowiada się za stanowiskiem, z którego wynika, iż działalność zarobkowa, to taka, przez którą zmierza się do osiągnięcia wymiernego zysku, czyli zarobku, choćby nie zawsze zysk ów występował. Przedsiębiorca powinien dążyć do osiągnięcia zysku i traktować go jako najbardziej pożądany skutek prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Atrybutu zarobkowego nie będzie więc miała działalność o charakterze społecznym, kulturalnym, opiekuńczym czy charytatywnym. Charakter zarobkowy działalności związany jest z jej odpłatnością. W jednym ze swych uzasadnień Sąd Najwyższy stwierdził: „Istotne jest aby działalność gospodarcza pozostawała „w obrocie”, a więc była realizowana przez odpłatne (ekwiwalentne) świadczenie wzajemne spełnione w ramach obrotu. Działalnością gospodarczą jest więc tylko działalność zewnętrzna („między przedsiębiorcami”) mająca na celu, np. świadczenie usług osobom trzecim. Nie jest zaś działalnością gospodarczą działalność prowadzona na potrzeby samej osoby prawnej lub zrzeszonych w niej członków.

Działania, które są prowadzone jedynie dla zaspokojenia potrzeb własnych np.: zbieractwo, czy łowiectwo nie mają wobec powyższego charakteru zarobkowego.

Kolejną cechą działalności gospodarczej jest zorganizowany sposób wykonywania. Element ten jest trudno określić jednoznacznie. Dotychczas wydawało się, że ma on związek z profesjonalnym prowadzeniem działalności gospodarczej - jednak na gruncie nowej ustawy działalność zawodowa została wyodrębniona jako osobna kategoria. Według niektórych „wiąże się z posługiwaniem się przez przedsiębiorcę nazwą (lub firmą), prowadzeniem księgowości, gromadzeniem dokumentów związanych z działalnością, wyznaczeniem kierownika danej działalności, czy wykorzystaniem składników majątkowych”.

Działalność gospodarcza ma również być wykonywana w sposób ciągły. Oznacza to, iż powinna mieć ona stały i powtarzalny charakter - tak by wyeliminować z pojęcia działalności gospodarczej te rodzaje aktywności, które są jednostkowe (sporadyczne, incydentalne). Ciągłość w tym świetle oznacza zaprzeczenie jednorazowości i sezonowości. W literaturze jednak spotkać się można również z poglądem, iż cecha ciągłości nie wyklucza prowadzenia działalności gospodarczej do czasu osiągnięcia przez przedsiębiorcę wyznaczonego celu, bądź sezonowo, a nawet jednorazowo.

Stosunkowo trudniej jest zdefiniować pojęcie działalności zawodowej. W literaturze przyjmuje się, że jest to działalność prowadzona w sposób fachowy i profesjonalny. Pojęciem „zawodowości” posługuje się Kodeks cywilny, tworząc wzorzec staranności o charakterze obiektywnym, który ma zastosowanie do oceny zachowania dłużnika w stosunkach danego rodzaju. Przyjmuję się, iż w stosunku do podmiotów zajmujących się działalnością gospodarczą obowiązuje zasada zaostrzonej wymagalności i odpowiedzialności. Wobec powyższego zawodowe działalność gospodarcza, to działalność wykonywana według wymagań staranności profesjonalnej, mającej zapewnić bezpieczeństwo uczestników obrotu, a także chronić interesy kontrahentów, a w szczególności konsumentów.

Przedsiębiorca - podmiot działalności gospodarczej.

Pojęcie przedsiębiorcy, które zastąpiło pojęcie „podmiot gospodarczy” zostało wprowadzone do prawa przez nieobowiązującą już ustawę Prawo działalności gospodarczej, która stanowiła że, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą. Jedną z najistotniejszych zmian wprowadzonych przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej jest nowa definicja przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 2 w rozumieniu ustawy przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Warto podkreślić, że w prawie polskim pojęcie „przedsiębiorca” występuje w licznych aktach prawnych, jednak żaden akt prawny nie wprowadził definicji o charakterze ogólnym. Brak ujednoliconego pojęcia powoduje, iż jego znaczenie należy na użytek konkretnej regulacji.

W nowej definicji pojawiło się pojęcie „jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną”, rozszerzając krytykowane w literaturze sformułowanie „niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego”. Analizując podmiotową definicję przedsiębiorcy, uzyskujemy więc następujące elementy:

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, wzorem ustawy Prawo działalności gospodarczej przesądza, że przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, a nie spółka jako taka. Zagadnienie podmiotowości gospodarczej spółki cywilnej bardzo długo wzbudzało kontrowersje - przepisy pozwalały traktować spółkę cywilną jako odrębnego przedsiębiorcę, wyposażonego w tzw. zdolność sadową. Jednakże możliwość ta spotykała się z krytyką w doktrynie. Również orzecznictwo Sądu Najwyższego zmierzało w kierunku stwierdzenia, iż spółka cywilna powstała na gruncie prawa cywilnego i w związku z tym jest wyłącznie stosunkiem zobowiązaniowym i jako taka nie posiada własnej zdolności prawnej.

Drugim elementem definicji przedsiębiorcy jest aspekt przedmiotowy. Pod tym względem ustawa o swobodzie działalności wprowadziła istotną zmianę, polegającą na usunięcie wymogu, aby prowadzona przez przedsiębiorcę działalność miała zawodowy charakter. Dzięki takiemu rozwiązaniu krąg przedsiębiorców znacznie się poszerza. Jedynym wyznacznikiem jest więc, aby przedsiębiorca wykonywał działalność gospodarczą we własnym imieniu. Podejmowanie i wykonywanie działalności we własnym imieniu jest drugim warunkiem wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Wykonywana w ten sposób działalność oznacza, iż jej skutki obciążają podmiot ją wykonujący. Istotą jest więc, kto ponosi odpowiedzialność za podejmowane działania. „We własnym imieniu” nie oznacza samemu. Przedsiębiorca może wykonywać działalność gospodarczą osobiście, bądź z innymi przedsiębiorcami, może również wykonywać ją przez pełnomocnika. W doktrynie już wcześniej zauważono, iż ,,(...) brak osobistego udziału osoby uprawnionej, w danej działalności nie przekreśla jej samodzielnego charakteru. Istotne jest jedynie to, aby wszelkie czynności objęte taką działalnością podejmowane były w imieniu oraz na rachunek i ryzyko prowadzącego działalność gospodarczą”.

Warto podkreślić, że w wyniku wprowadzonych zmian analizując pojęcie przedsiębiorcy trzeba uwzględnić rozbudowaną definicję pojęcia „działalność gospodarcza” uzupełnioną o działalność zawodową.

Temat 3: Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej.

Podstawowym warunkiem podjęcia działalności gospodarczej jest uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców W Krajowym Rejestrze Sądowym określone są w odrębnej ustawie, zaś zasady wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej określone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2007r. - do tego czasu będą obowiązywały odpowiednie przepisy ustawy Prawo działalności gospodarczej.

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej na przedsiębiorcy ciążą pewne obowiązki. Przede wszystkim musi on spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska. Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.

Przedsiębiorca posiada również pewne obowiązki informacyjne - wprowadzając towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie lub instrukcji informacji w języku polskim zawierających: firmę przedsiębiorcy i jego adres, nazwę towaru oraz wszelkie inne wymagane oznaczenia i informacje.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wprowadziła również pewne zmiany w zakresie dokonywanie lub przyjmowanie płatności za pośrednictwem rachunku bankowego. Obowiązek taki powstaje, jeżeli drugą stroną transakcji jest również przedsiębiorca, a jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji. Założenie rachunku bankowego oznacza konieczność podpisania umowy z bankiem. Bank żąda przedstawienia oryginałów oraz sporządzenia kopii dokumentów uzyskanych w trakcie rejestracji firmy. Załącznikiem do umowy rachunku bankowego jest karta wzorów podpisów osób upoważnionych do dysponowania rachunkiem. Osoby te mogą skreślić podpisy w obecności urzędnika bankowego.

Krajowy Rejestr Sądowy

Krajowy Rejestr Sądowy utworzony został z dniem 1.01.2001 r. na mocy ustawy z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 769 z późn. zm.). Ustawa ta wprowadza trzy rodzaje rejestrów:

  1. rejestr przedsiębiorców,

  2. rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej,

  3. rejestr dłużników niewypłacalnych.

Dla osób prowadzących działalność gospodarczą najbardziej istotne znaczenie ma rejestr przedsiębiorców, czyli urzędowy wykaz osób prowadzący działalność gospodarczą (przedsiębiorców), zawierających wymagane przez ustawę dane.

Obowiązek uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców obejmuje liczną grupę podmiotów:

  1. osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą,

  2. spółek jawnych,

  3. spółek partnerskich,

  4. spółek komandytowych,

  5. spółek komandytowo-akcyjnych,

  6. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością,

  7. spółek akcyjnych,

  8. spółdzielni,

  9. przedsiębiorstw państwowych,

  10. innych osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą.

Dane dotyczące poszczególnych przedsiębiorców wpisanych do rejestru przedsiębiorców umieszcza się pod numerem przeznaczonym dla danego podmiotu w sześciu działach tego rejestru. Wpis dla wszystkich podmiotów obejmuje następujące dane:

  1. nazwę lub firmę, pod którą działa, a w przypadku osoby fizycznej - jej oznaczenie oraz nazwę, pod którą wykonuje działalność gospodarczą,

  2. oznaczenie jego formy prawnej,

  3. jego siedzibę i adres, a w przypadku osoby fizycznej również jej miejsce zamieszkania i adres,

  4. jeżeli podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców posiada oddziały - także ich siedziby i adresy,

  5. oznaczenie jego poprzedniego numeru rejestru sądowego lub numeru w ewidencji działalności gospodarczej,

  6. informacje nt. przekształcenia lub podziału innego podmiotu albo połączenia innych podmiotów,

  7. wzmiankę o wykonywaniu działalności gospodarczej z innymi podmiotami na podstawie umowy spółki cywilnej.

Ponadto w stosunku do poszczególnych przedsiębiorców wymagane są następujące dane:

  1. przedsiębiorca będący osobą fizyczną: