Wykłady z prawa 2.03.2008

Przedsiębiorca to kategoria prawna z która wiążą się specyficzne możliwości:

może on udzielić pełnomocnictwa tzw. prokusa.

Prawo cywilne nakłada na przedsiębiorcę obostrzenia, stawia mu się większe wymagania z oświadczenia woli niż mają inne podmioty.

Wg Kodeksu Cywilnego przedsiębiorca to osoba wykonująca działalność gospodarczą lub działalność zawodową (notariusz) i robi to we własnym imieniu.

Wg Prawa o działalności gospodarczej przedsiębiorca- to ten, który prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową w sposób ciągły. Dla ustalenia ciągłości bierze się pod uwagę czy podmiot wykazuje zamiar prowadzenia działalności gospodarczej.

Konsument- to ten, kto zawiera umowę w celu nie związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Konsument w porównaniu z przedsiębiorcą posiada większe przywileje, jest łagodniej traktowany. Do pewnego stopnia jest pod ochroną, jeżeli chodzi o oświadczenie woli, które podjął w nie pełnej świadomości.

Czynności prawne- stan faktyczny, pewien wycinek ludzkiego zachowania, na który składa się przynajmniej jedno oświadczenie woli. Jeżeli nie naruszają warunków zawartych w ustawie to kształtują nasze i innych osób prawa i obowiązki.

Czynności prawne dzielą się na :

1. czynności zobowiązujące- nie rozporządzamy prawem. Strony zobowiązują się do przeniesienia jakiegoś prawa, występują przy obrocie rzeczami o większej wartości (pewna nieruchomość)

2. rozporządzające- czynność prawna poprzez, która przenosimy na inną osobę jakieś prawa; mają wartość majątkowa (prawa, które mogą być obrotem, mogą wchodzić w skład mienia- własność, inne prawa majątkowe)

Prawa o charakterze względnym (wierzytelność- domaganie się wierzytelności od konkretnej osoby) i bezwzględnym (prawo własności) mogą być sprzedawane, kupowane, zastawiane. Prawa względne można przenosić- przelew wierzytelności.

Czynność prawna ma podwójny skutek; czynność zobowiązująca jest jednocześnie czynnością rozporządzającą, chyba że ustawa bądź umowa z woli stron stanowi inaczej.

Umowy o podwójnym skutku (zobowiązująco -rozporządzającym)

• czynności jednostkowe (sporządzenie testamentu)

• czynności dwustronne (potrzebne 2 strony)

• czynności wielostronne (uchwały spółdzielni)

• kauzalne(przyczynowe)- to reguła w prawie cywilnym; kiedy oceniając skuteczność czynności prawnej bierzemy pod uwagę społeczno- ekonomiczną przyczynę dla której czynność została dokonana.

• abstrakcyjne- nie bierzemy pod uwagę przyczyny społeczno- ekonomicznej, dla której czynność została dokonana.

Czynności prawne powodują skutki, które wprost są wyrażone w jej treści. Owe skutki wynikają z zasad współżycia społecznego, obowiązujących zwyczajów.

Kryteria nieważności czynności prawnych:

• jeżeli czynność prawna jest sprzeczna z ustawą

• jest sprzeczna z zasadami etycznymi

• jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego

Część czynności prawnych może być sprzeczna z ustawą.

Umowy.

Dwustronne czynności prawne- dochodzą do skutku, kiedy strony złożą zgodne oświadczenie woli, co do zgodności wszystkich istotnych elementów.

elementów przypadku umowy kupna sprzedaży- zobowiązanie do:

• 
  
  nabycia

• zbycia rzeczy

• wydania

• 
  odebrania

• określenia podstawy ustalenia ceny.

Oświadczenia woli mogą być dotknięte pewnymi wadami, co oznacza, że nie mają skutków prawnych ze względu na okoliczności:

• niepoczytalność- nieważność z mocy prawa

• pozorność- wyrażamy chęć zrobienia czegoś, ale w rzeczywistości robimy coś innego (np. darowizna, a w rzeczywistości sprzedaż). Czynność pozorna nie będzie ważna; nieważność z mocy prawa podobnie jak niepoczytalność.

• błąd- ten, kto działa pod wpływem błędu może się uchylić od skutków prawnych tej czynności (swojego oświadczenia woli), ale pod warunkami, że:

- musi być istotny

- musi dotyczyć treści oświadczenia, nie pobudek, ale tego co chcemy zrobić

• osoba, którą poinformowaliśmy o oświadczeniu woli, wiedziała o błędzie, ale nas o nim nie poinformowała i z tego błędu nie wyprowadziła bądź z łatwością mogła się o tym błędzie przekonać.

• podstęp (kwalifikowana postać błędu)

• groźba

W przypadku błędu i podstępu należy uchylić się od skutków czynności pisemnie w przeciągu roku, a w przypadku groźby, gdy stan zagrożenia ustał.

Elementy prawa międzynarodowego w turystyce 9.03.2008

Prawo cywilne wiąże skutki prawne z upływem czasu. Wyróżniamy:

• Termin zawity- po tym terminie prawo wygasa; jest to okres , do którego można dochodzić roszczenia. Jeśli nie ma określonego terminu to wówczas mamy termin zawity. Po jego upływie nie można danego prawa zrealizować

• (np. prawo do dochodzenia roszczeń z tytułu należności towaru wygasa w przeciągu 2 lat od momentu wydania towaru).

• Przedawnienie- ulegają wszystkie roszczenia majątkowe; domaganie się zrobienia lub nie zrobienia czegoś. Zasadą jest 10 lat od momentu wymagalności roszczenia (np. oddanie długu 1 czerwca- mija 10 lat na przedawnienie).

Są od tego odstępstwa:

• np. w przeciągu 3 lat przedawniają się:

• roszczenia związane z działalnością gospodarczą

• roszczenia okresowe o czynsz najmu- nie może być wykonane na raz z tytułu najmu.

• roszczenie z tytułu wyrządzenia szkody

Po upływie terminu roszczenia ulega ono przedawnieniu. W przypadku przedawnienia (stan niepewności) w sporze druga strona może podnieść zarzut o przedawnieniu (prawo niweczące). Musi wówczas złożyć oświadczenie woli.

W przypadku upływu czasu słabną prawa cywilne. Są jednak pewne prawa nie ulegające przedawnieniu- roszczenia windykacyjne w celu wydania nieruchomości.

W przedawnieniach są sytuacje, które powodują, ze bieg przedawnienia nie biegnie- ulega zawieszeniu (np. osoby ubezwłasnowolnione, małoletnie) lub zostaje przerwane i wówczas może biec od nowa, jakby nie było początku- przerwane zostaje przez czynności podjęte przed sądem w celu dochodzenia, ustalenia, zabezpieczenia prawa (np. pozew do sądu). Bieg przedawnienia rozpoczyna się w dniu, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Termin przedawnienia przerywa także uznanie- oświadczenie woli (na piśmie)- uznanie właściwe; zawiera się umowę z wierzycielem o tym, ze uznaje się zadłużenie.

Przedstawicielstwo- dany podmiot dokonuje czynności, a owe czynności wywołują skutki prawne w dziedzinie innego podmiotu.

1. przedstawicielstwo ustawowe wynika z ustawy (rodzice w stosunku do dzieci, kurator do osób ubezwłasnowolnionych częściowo lub całkowicie).

Np. osoba, która wykonuje czynności w lokalu przeznaczonym do określonego typu rodzaju działalności, w stosunku do osób z zewnątrz (np. zawarcie umowy z klientem w biurze podróży)- w razie wątpliwości uznana zostaje jako osoba mogąca zawierać umowy z klientami i mająca moc prawną- uprawniony do zawierania umów z klientami przedsiębiorstwa (domniemanie wynikające z ustawy)

2. pełnomocnictwo to umocowanie wynikające do wykonywania czynności prawnych z innych czynności prawnych ( z udzielenia pełnomocnictwa np. upoważnia się do podpisu umów, odbioru listów). U źródeł leżą umowy:

• umowa zlecenie

• umowa o dzieło

• umowa agencyjna

Jeżeli do dokonania czynności potrzebna jest forma szczególna to wymagany jest akt notarialny (np. przeniesienie własności nieruchomości).

Jeżeli ktoś nie ma pełnomocnictwa, a podpisuje umowę zobowiązany jest do naprawienia szkody. Podanie się za pełnomocnika, którym w rzeczywistości się nie jest to nie zawieramy z ta osobą umowy. W przypadku jednak wcześniejszego zawarcia umowy, osoba ta zobowiązana jest do oddania tego, co otrzymała, a druga strona może domagać się szkody (np. koszty dojazdu), gdyż uważała osobę, z która zawierała umowę, za pełnomocnika.

Natomiast, jeżeli występuje działanie bez pełnomocnictwa, nie wiedząc o tym, wówczas należy zwrócić się do spółki, w imieniu, której zawarło się umowę, o potwierdzenie ważności umowy.

Prawo zobowiązań.

Źródła zobowiązań:

• umowa- rodzi prawa i obowiązki z obu stron; Zasady swobody umów:

1. kontraktowanie jest wolne- możemy umówić się tak, jak chcemy. Granica swobody umów jest ustawa i zasady współżycia społecznego (zasady etyczne). Są wyjątki wynikające z ustawy (uwzględniając względy bezpieczeństwa wewnętrznego):

• brak swobodnego obrotu materiałami radioaktywnymi.

• czyn niedozwolony- zobowiązanie na gruncie prawa cywilnego; ktoś naruszył reguły powszechnie obowiązujące i niekoniecznie zagrożone karą. Czyn podlega osądowi, karze. Naruszenie reguł nie zawartych w umowie podlega finansowemu zwrotowi (odróżnienie od sankcji wynikającej z prawa karnego). Sami dochodzimy roszczeń odnośnie naruszonych reguł (np. nie udzielenie pomocy).

Rodzaje umów Kodeksu cywilnego:

Większość umów ma charakter dyspozytywny- przepisy wynikające z kodeksu cywilnego kwalifikują umowę, aby określić prawa i obowiązki stron, gdy strony nie postanowiły inaczej. Pewnych reguł jednak strony nie mogą zmienić.

W przypadku sprzeczności umowy z pewnym wzorcem liczy się umowa. Pewne klauzule umowne mogą zostać uznane za niedozwolone w przypadku, gdy:

uzależniają zawarcie jakiejś umowy od innej umowy

W pewnych sytuacjach ustawodawca biorąc pod uwagę faktyczne warunki, chroni nas przed pewnymi niezgodnymi zapisami.

Umowa przedwstępna- umowa o umowę (zobowiązanie do zawarcia umowy), zawiera istotne elementy odróżniające jedną umowę od drugiej. Są to elementy, od których zależy ważność umowy właściwej (umowa przyrzeczona). Jeżeli umowa przedwstępna spełnia warunki umowy właściwej tzn., zawarte w formie aktu notarialnego to można się domagać zawarcia umowy właściwej.

Odsetki- w przypadku opóźnienia realizacji świadczenia nawet, jeżeli sprawiła to siła wyższa, jeśli nie ma w umowie informacji o odsetkach, wówczas są to odsetki ustawowe.

1. Odsetki za opóźnienie ( w terminie nie spłaciliśmy albo nie rozpoczęliśmy spłaty)

2. Odsetki kredytowe

Podstawa odpowiedzialności odszkodowawczej wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, chyba że wynika to z art. 471 Kodeksu Cywilnego. Zobowiązania wynikające ze stosunków umownych i czynów niedozwolonych:

• niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, chyba że wynika to z okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

• Dłużnik odpowiada za niewykonanie umowy- tego, do czego zobowiązał się w umowie oraz z norm współżycia społecznego.

Musi ponadto wykazać, że nie wykonał zobowiązania z przyczyn za, które nie ponosi odpowiedzialności- musi udowodnić niewinność (art. 415. (różnica w porównaniu z czynem niedozwolonym, bowiem to my musimy udowodnić, że druga strona dopuściła się czynu niedozwolonego- naruszyła reguły; ponoszenie odpowiedzialności odszkodowawczej. To samo wydarzenie może być jednocześnie zarówno czynem niedozwolonym i zerwaniem umowy.

Organizator imprezy turystycznej odpowiada na zasadzie ryzyka. Umowa nazwana- ustawa o usługach turystycznych. Przepisy bezwzględnie obowiązujące, nie można wyłączyć z umowy dwustronnej.

1. przepisy o odpowiedzialności- organizator na zasadzie ryzyka odpowiada za wyrządzone szkody. Obowiązek zawarcia ubezpieczenia.

Art. 11b- dyspozytywność- wysokość odszkodowania ograniczona. Jeżeli nie umówimy się inaczej odpowiadamy w pełnej wysokości, chyba że umowa stanowi inaczej

27.04.08

Prawo międzynarodowe (normy kolizyjne, które wskazują, jakie prawo należy uznać).

Prawo odnosi się bezpośrednio do osób fizycznych (stanów faktycznych). Każda umowa składa się z :

• Hipotezy- wskazuje do jakich stanów faktycznych należy zastosować prawo

• Dyspozycji- co w danym stanie faktycznym jest dozwolone lub zakazane

Art. 415- kto wyrządził szkodę (hipoteza) zobowiązany jest do naprawy (dyspozycja)

Przeniesienie własności nieruchomości (hipoteza) akt notarialny (dyspozycja)

Normy prawa prywatnego międzynarodowego:

• Hipoteza- zakres zastosowań

• Dyspozycja- charakterystyczna sytuacja dla prawa międzynarodowego; występuje tzw. Łącznik- prawnie elegatna okoliczność, od której zależy zastosowanie danego prawa

Hipoteza:

Nabycie własności nieruchomości- podlega nabyciu państwa, gdzie jest miejsce położenia własności → nabycie →hipoteza (okoliczność znacząca)

Aktem prawnym regulującym prywatne prawo międzynarodowe jest ustawa z 1965 r.

1. stosuje się, jeżeli inaczej stanowi konwencja międzynarodowa

2. nie stosuje się prawa obcego nawet, jeżeli wynika to z p.p. międzynarodowego, gdy skutki byłyby niekorzystne dla podmiotu prawnego lub byłyby sprzeczne z prawem Polski.

3. nie jesteśmy w stanie ustalić łącznika p.p.m. to stosujemy prawo polskie

4. jeżeli dana osoba (cudzoziemiec) posiada więcej niż jedno obywatelstwo, a normy p.p.m. nakazują stosować prawa dotyczące obywatelstwa to wówczas stosujemy normy prawa państwa, z którym osoba jest najmocniej związana.

5. czasem w krajach jest więcej norm prawnych i wówczas o zastosowaniu decyduje prawo, do którego odsyła nas strona Polska.

W prywatnym prawie międzynarodowym występują 2 rodzaje łączników:

1. status personalny osoby (fizycznej lub nie) → obywatelstwo, miejsce zamieszkania lub pobytu, siedziba ( w przypadku osoby prawnej)

2. przedmiotowy → właściwość stosunku prawnego (położenie nieruchomości)

Czasem łącznik ma charakter subiektywny → strony wybierają takie normy (prawo), jakie chcą, jeżeli pozwala na to p.p.m.

Osoba prawna ma siedzibę tam, gdzie znajduje się organ zarządzający.

Przedsiębiorstwo- to nie osoba prawna na gruncie prawa polskiego, to nie jest podmiot. Na gruncie prawa polskiego to zespół podmiotów pozostających ze sobą w związku funkcjonalnym i służących do prowadzenia działalności gospodarczej. W skład przedsiębiorstwa wchodzi wszystko, co służy do prowadzenia działalności.

⇒ prawa rzeczowe, długi (kto nabywa przedsiębiorstwo nabywa również jego ewentualne długi)

⇒ siedziba znajduje się tam, gdzie funkcjonuje, najczęściej zawiera umowy w zakresie tego przedsiębiorstwa.

Dobra wiara- wtedy, gdy nie mamy podstaw sądzić, ze osoba, z która prowadzimy działalność nie jest zdolna do jej prowadzenia.

Prawo wekslowe i czekowe → obowiązują zasady prawa ojczystego, osoba musi być zdolna wg prawa, w którym pisała ten weksel.

Czynności prawne na gruncie p.p.m. stosuje się do treści i formy prawnej, wady oświadczenia woli (w przypadku niepoczytalności pozornej):

• Statut przedmiotowy

• Statut subiektywny

Prawo prywatne.

Przedawnienie roszczenia podlega prawu właściwemu danego roszczenia.

Art. 25 p.p.m. → decyduje wybór prawa właściwego

Paragraf 2 → gdy czynność dokonywana jest przez przedsiębiorstwo; gdzie jest siedziba przedsiębiorstwa, takie prawo obowiązuje.

• Jeżeli zobowiązanie dotyczy nieruchomości to wyłącza to wszelkie inne łączniki. Również łącznik polegający na możliwości wyboru.

• Sprawdzamy czy nie są to zobowiązania wynikające z umów giełdowych (art. 22) np. akcje

• Jeżeli strony nie dokonały wyboru prawa, zobowiązanie dotyczy prawa państwa, w którym strony dokonały umowy → miejsce zamieszkania i siedziba kraju (art. 26)

• Zasady świadczenia charakterystycznego → świadczenie jednej ze stron stosunku jest świadczeniem charakterystycznym (zobowiązanie sprzedawcy i dostawcy); (art. 27)

Np. Austria jest sprzedawcą; my nie dokonaliśmy wyboru prawa wówczas obowiązuje prawo Austrii.

• Jeżeli nie można ustalić załącznika wystarczy prawo państwa, w którym zawierane jest świadczenie lub, gdzie się znajduje siedziba przedsiębiorstwa.

• Zobowiązania mogą wynikać z jednostronnych czynności prawnych (zrzeczenie się własności)

• Zobowiązania z czynów niedozwolonych (art. 31)→ jeżeli ktoś wyrządził szkodę za granicą, właściwe prawo państwa, w którym szkoda została wyrządzona.

Wyjątek: Polakowi szkodę wyrządził Polak, więc obowiązuje prawo polskie.

• Zdolność prawna podlega prawu ojczystemu

• Strony mogą dokonać wyboru prawa właściwego, o ile to prawo pozostaje w stosunku do ich wyboru.

∗Ustawa „Prawo prywatne międzynarodowe” z dnia 12 listopada 1965 r. Dz. Ust. Nr 46 poz. 290

I. Ogólne pojęcia prawa prywatnego. Podmioty stosunków cywilnoprawnych Podmiotami w stosunkach cywilnoprawnych są przede wszystkim osoby fizyczne oraz osoby prawne (jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną). Wyróżniamy także tzw. ułomne osoby prawne, są to jedn. organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, ale mające zarówno zdolność prawną do nabywania praw podmiotowych rzeczowych i zobowiązaniowych oraz zdolność sądową i procesową (spółki handlowe, kapitałowe).
Osoby fizyczne
Zdolność prawna, jej nabywanie
Człowiek nabywa zdolność prawną w chwili urodzenia. Przejawia się to tym, że może on być podmiotem praw i obowiązków w stosunkach cywilnoprawnych. W razie urodzenia dziecka domniemywa się, że przyszło ono na świat żywe. Domniemanie to ma charakter wzruszany, można je obalić dowodem przeciwnym.
Warunkiem niezbędnym do nabycie zdolności prawnej jest zawsze urodzenie żywego człowieka. Władza rodzicielska powstaje w momencie jego urodzenia, a nie poczęcia.

UMOWA PRAWNA jest to czynność prawna (oświadczenie woli) mające na celu wywołanie określonych skutków prawnych między zawierającymi ją podmiotami.

CZYNNOŚĆ PRAWNA - wywołuje skutki nie tylko te, które z niej wynikają; czynność prawna sprzeczna z ustawą lub mająca obejście ustawy jest NIEWAŻNA.

PRAWO CYWILNE

to takie prawo, które reguluje stosunki o charakterze majątkowym ale nie wyłącznie

to takie prawo, które posługuje się specyficzną metodą regulacji prawnej

to zespół norm i przepisów regulujących stosunki o charakterze majątkowym i nie majątkowym regulowane na zasadzie równorzędności stron

PRZEDNIOTEM PRAWA CYWILNEGO są stosunki cywilno - prawne, czyli takie, które regulowane są na zasadzie równorzędności stron

KODEKS REGUKUJE STOSUNKI MIĘDZY OSOBAMI:

osoba fizyczna - osoba fizyczna

osoba fizyczna - osoba prawna

osoba prawna - osoba prawna

ZOBOWIĄZANIE - stosunek prawny między dwiema lub więcej osobami, w którym jedna zwana wierzycielem może żądać od drugiej zwanej dłużnikiem określonego zachowania się - świadczenia (art. 353), a dłużnik ma obowiązek to świadczenie spełnić.

WIERZYTELNOŚĆ - prawo podmiotowe, które przysługuje wierzycielowi (art. 876)

ZDOLNOŚĆ PRAWNA OSÓB CYWILNYCH

ZDOLNOŚĆ PRAWNA

• to możność posiadania uprawnień i obowiązków

• to zdolność do posiadania określonych praw i obowiązków w zakresie prawa cywilnego

• (art. 8) - każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną; artykuł ten jest bezwzględnie obowiązujący (nikt nie może po przez swoje czyny pozbawić, ani ograniczyć swojej zdolności prawnej)

• (art. 9) - w razie urodzenia się dziecka (tj. chwila odłączeni się od ciała matki) domniemywa się, że przyszło ono na świat żywe.

Zdolność prawna dziecka poczętego jest: • ograniczona (ustawodawca misi przyznać zdolność prawną) • warunkowa (musi urodzić się żywe)

• zdolność osoby fizycznej kończy się z chwilą jej śmierci (chwila śmierci - to chwila śmierci mózgu)

ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ - oznacza możność nabywania praw i zobowiązań za pomocą czynności prawnych.

RODZAJE (STANY) ZDOLNOŚCI DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ:

1 - zupełny brak zdolności do czynności prawnych

2 - ograniczona zdolność do czynności prawnych

3 - pełna zdolność do czynności prawnych

PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ:

osiągnięcie określonego wieku

nie ubezwłasnowolnienie ZUPEŁNY BRAK ZDOLNOŚCI DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH

podmioty pozbawione zdolności do czynności prawnej:

osoby, które nie ukończyły lat 13

osoby całkowicie ubezwłasnowolnione (art. 12 K.C.) - choroba psychiczna, zaburzenia psychiczne, pijaństwo, narkomania

• skutkiem zupełnego braku zdolności do czynności prawnej jest bezwzględna nieważność czynności dokonanej przez osobę zupełnie pozbawioną zdolności do czynności prawnych (art. 14 par.1)

• od tej zasady jest jeden wyjątek dotyczący umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego (art. 14 par.2)

- nie posiada zdolności do czynności prawnych
- ustanawia się jej opiekę, chyba że pozostaje ta osoba pod władzą rodzicielską
- nie może zawrzeć małżeństwa

Ubezwłasnowolnienie orzeka w trybie nieprocesowym sąd okręgowy. W wypadku, gdy przyczyny ustaną lub ulegną zmianie, w każdej chwili ubezwłasnowolnienie można uchylić lub zmienić jego rodzaj.
OGRANICZONA ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH

podmioty, które mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych:

osoby, które ukończyły 13 lat, lecz nie ukończyły 18 lat

osoby częściowo ubezwłasnowolnione

osoby, co do których w toczącym się postępowaniu sąd ustanowił doradcę tymczasowego (art. 15)

skutki ograniczonej zdolności do czynności prawnej są różne w zależności od rodzajów czynności prawnych, o które chodzi.

- ustanawia się nad tą osobą kuratelę.
PEŁNA ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ

pełną zdolność do czynności prawnej mają:

osoby pełnoletnie

osoby nie ubezwłasnowolnione (art. 10,11)

TRZY GRUPY SKUTKÓW:

niektóre czynności prawne mogą być dokonane przez osobę o ograniczonej zdolności do czynności prawnej lecz do ważności tych czynności potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego; chodzi tu zwłaszcza o czynności, które po stronie osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnej mają charakter rozporządzający bądź zobowiązujący (art.17)

niektóre czynności prawne mogą być swobodnie dokonywane przez osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnej

niektóre czynności prawne zupełnie nie mogą być dokonywane przez osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnej (art. 944)

1. Osoba nie mająca zdolności do czynności prawnych nie może w zasadzie dokonywać czynności prawnych, gdyż czynność ta jest nieważna. Może ona jednak dokonywać umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego (zakup książek itd.). Czynność ta staje się ważna w momencie wykonania, chyba, że pociąg za sobą rażące pokrzywdzenia tej osoby.
2. Osoba mająca pełna zdolność do czynności prawnych może dokonywać wszystkich czynności prawnych w granicach swoich zdolności prawnych (np. osoba zamężna nie może zawrzeć nowego związku małżeńskiego).
3. Osobę mającą ograniczone zdolności do czynności prawnych należy przedstawić w aspektach:
a) osoba może sama dokonywać czynności prawnych o charakterze zobowiązującym lub rozporządzającym z tym że do jej ważności niezbędna jest zgoda przedstawiciela ustawowego (np. rodzica, kuratora). W wypadku zawarcia umowy bez zgody przedstawiciela ustawowego mamy do czynienia z tzw. czynnością prawną niezupełną, a skutek prawny jest w zawieszeniu. Umowa staje się ważna i to od momentu jej zawarcia, gdy zostanie wyrażona zgoda przez przedstawiciela ustawowego lub gdy osoba o ograniczonej zdolności do czynności prawnych uzyska pełną zdolność od czynności prawnych i potwierdzi tę czynność, a brak takiej zgody nie może powołać się kontrahent tej osoby. Może w tym względzie wyznaczyć termin do jej potwierdzenia. Brak odpowiedzi lub jej nie otrzymanie w odpowiednim terminie powoduje, że kontrahent staje się wolny,
b) osoba uważana jest niekiedy przez przepisy prawa, jak gdyby miała pełną zdolność do czynności prawnych. Może ona działać samodzielnie w następujących przypadkach:
- dokonywać czynności prawnych, które nie są dla niej ani zobowiązaniem, ani rozporządzeniem (np. przyjęcie darowizny bez polecenia),
- może zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych sprawach życia codziennego,
- może rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy postanowi inaczej,
- może dokonywać czynności prawnych dotyczących rzeczy oddanych mu przez przedstawiciela ustawowego do swobodnego użytku (np. kieszonkowe, zabawki),
- może dokonać czynności prawne związane ze stosunkiem pracy,
- może dokonywać czynności prawnych jako pełnomocnik, jeśli nie jest to sprzeczne s prawem.
c) osoba nie może dokonywać określonych czynności prawnych (np. sporządzić testamentu).

czyny

czyny bezprawne - to czyny sprzeczne z ogólnym porządkiem prawnym

czyny zgodne z prawem - to czyny zgodne z ogólnym porządkiem prawnym

przejawy woli podobne do oświadczenia woli

zawiadomienie o pewnych zdarzeniach

czynności faktyczne (realne)

mniejsze znaczenie praktyczne mają czyny zgodne z prawem niż czyny bezprawne.

CZYNNOŚCI PRAWNE

Każda umowa jest czynnością prawną

CZYNNOŚCI PRAWNE - stan faktyczny w skład, którego wchodzi co najmniej jedno oświadczenie woli skierowane na powstanie, zmianę lub wygaśnięcie jakiegoś stosunku cywilno - prawnego.

Ze stanem tym prawo cywilne łączy skutki nie tylko wyrażone w oświadczeniu woli, ale także oświadczeniem tym nie objęte, a wynikające z ustawy, zasad współżycia społeczeństwa i z ustalonych zwyczajów.

Klasyfikacje czynności prawnych

1. Ze względu na strony czynności prawnej można wyróżnić:

• czynności prawne jednostronne, dla skuteczności czynności wystarczy oświadczenie woli jednej strony, są to między innymi: przyrzeczenie publiczne, sporządzenie testamentu, uznanie dziecka;

• czynności prawne dwustronne, dla skuteczności czynności potrzebne są oświadczenia woli dwóch stron, są to umowy;

• uchwały, czyli czynności organów działających kolegialnie.

Ze względu na status stron:

• czynności prawne między żyjącymi (łac. inter vivos);

• czynności prawne na wypadek śmierci (łac. mortis causa) - czynność jest skuteczna dopiero po śmierci osoby, która jej dokonała, są dwie takie czynności w prawie polskim: testament - art.941 KC oraz zrzeczenie się dziedziczenia - art. 1048 KC.

• Ze względu na występowanie dodatkowego elementu obok oświadczenia woli w postaci tzw. elementu realnego, którym może być wydanie rzeczy, lub wpis do księgi wieczystej:

• czynności prawne konsensualne - element realny nie jest konieczny do skuteczności czynności prawnej, wystarczy samo oświadczenie woli;

• czynności prawne realne - element realny jest konieczny dla skuteczności czynności prawnej, np. zastaw, zadatek, użyczenie.

• Ze względu na skutek prawny, jaki czynność wywołuje w sferze majątkowej osoby składającej oświadczenie woli:

• czynności prawne zobowiązujące - pociągają za sobą powstanie zobowiązania, czyli zwiększenie pasywów;

• czynności prawne rozporządzające - pociągają za sobą zniesienie, obciążenie lub przeniesienie prawa, czyli zmniejszenie aktywów.

• Ze względu na skutek prawny jaki czynność prawna wywołuje w sferze majątkowej kontrahenta:

• czynności prawne przysparzające - pociągają za sobą zwiększenie aktywów np.: uzyskanie prawa własności rzeczy lub zmniejszenie pasywów, np.: zwolnienie z długu;

• inne czynności.

• Ze względu na to, czy przysporzenie następuje po obu stronach czynności prawnej, czy tylko po jednej, (podział ten dotyczy wyłącznie czynności prawnych dwustronnych):

• czynności prawne odpłatne (obciążające) - przysporzenie następuje po obu stronach czynności;

• czynności prawne nieodpłatne (pod tytułem darmym) - przysporzenie następuje tylko po jednej stronie czynności.

• Ze względu na wymóg istnienia causa (podział ten odnosi się tylko i wyłącznie do czynności prawnych przysparzających):

• czynności prawne przyczynowe, kauzalne - dla skuteczności czynności konieczne jest istnienie causa, czyli przyczyny prawnej tej czynności.

• czynności prawne oderwane, abstrakcyjne - istnienie causa nie jest konieczne dla skuteczności czynności prawnej.

OŚWIADCZENIE WOLI - (art. 60) każde zachowanie się podmiotu na ogół jest wynikiem jakiegoś procesu.

W procesie składania oświadczenia woli wyróżniamy:

• akt woli (wola wewnętrzna)

• przejaw woli (wola zewnętrzna)

.Przejaw woli zostanie uznany za oświadczenie woli w sensie prawnym, jeśli zostaną spełnione następujące warunki:

• oświadczenie zostanie złożone w sposób swobodny, przymus fizyczny wyłącza oświadczenie woli, zaś przymus psychiczny stanowi wadę oświadczenia woli;

• oświadczenie będzie zrozumiałe, co oznacza, że przynajmniej w drodze interpretacji można ustalić, jakiego rodzaju skutek prawny chciał wywołać składający oświadczenie. Tu można wyróżnić:

1. oświadczenia woli wyraźne, czyli złożone za pomocą mowy, pisma, powszechnie uznanych za zrozumiałe.

2. oświadczenia woli dorozumiane, czyli złożone w inny sposób niż powyżej, poprzez inne zachowanie, są one oświadczeniem woli, jeżeli w danym kontekście sytuacyjnym to zachowanie pozwala odczytać wolę podmiotu.

oświadczenie zostanie złożone na serio, co oznacza, że oświadczeniu woli musi towarzyszyć rzeczywista wola wywołania skutku prawnego. Oświadczeniem woli nie na serio, jest takie oświadczenie, które ze względu na okoliczności w jakich zostało złożone, nie może zostać odczytane jako zmierzające do wywołania skutku prawnego. Oświadczenia woli pozorne, a więc zmierzające do wywołania innego skutku prawnego niż wynika z okoliczności, są oświadczeniem woli, choć dotkniętym wadą. WADY OŚWIADCZENIA WOLI:

WADA - jest to nie prawidłowość dotycząca aktu woli, albo przejawu tego aktu na zewnątrz Wadami oświadczeń woli w prawie polskim są:

RODZAJE WAD:

BRAK ŚWIADOMOŚCI ALBO SWOBODY - polega na anormalnym (nie normalnym) stanie psychicznym włączające świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 82); wada ta powoduje bezwzględną nieważność

POZORNOŚĆ - polega na niezgodności między aktem woli, a przejawem tego aktu na zewnątrz (art. 83), wada ta powoduje bezwzględną nieważność

BŁĄD - nie ma tu określonej definicji, wada ta powoduje bezwzględną nieważność, wyróżniamy tu dwie postacie błędu:

• POMYŁKA - polega na tym, że występuje wówczas, gdy składający oświadczenie woli wyrazi się inaczej niż chciał choć zdawał sobie sprawę z istniejącego stanu rzeczy

• BŁĄD SENSU STRICTO - polega na tym, że występuje wówczas, gdy składający oświadczenie woli wyraził się tak jak chciał, lecz jego oświadczenie oparte było o niedokładną znajomość istniejącego stanu rzeczy

GROŹBA - polega na tym, iż jedna osoba w celu skłonienia innej osoby do złożenia oświadczenia woli o określonej treści zapowiada użycie środków, które sprowadzą niekorzystne następstwo dla tej osoby lub osób trzecich w sytuacji gdy

oświadczenie woli złożone nie zostanie (art. 87), wada ta powoduje bezwzględną nieważność.

Nie ma zgodnego stanowiska w doktrynie co do tego czy podstęp jest oddzielną wadą oświadczenia woli. W większości przypadków, na takim stanowisku stanął polski ustawodawca, podstęp jest uważany za szczególny rodzaj błędu

PRZEDAWNIENIE ROSZCZEN - jest jedną z czterech instytucji, które oparte są na elementach upływu czasu i określonych wspólną nazwą DAWNOŚĆ

Na DAWNOŚĆ (przedawnienie roszczeń sensu stricto)składają się:

• przedawnienie roszczeń

• zasiedzenie

• przemilczenie

• terminy zawite

PRZEDMIOTEM PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ są cywilno - prawne roszczenia majątkowe (art. 117)

SKUTKIEM PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ jest nie możność dochodzenia istniejącego roszczenia TERMIN PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ

• długi - 10 letni (art. 118)

• krótki 3 letni (art. 118)

ZAWIESZENIE TERMINU PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ polega na tym, iż pewnego okresu czasu (okresu zawieszenia) nie wlicza się do terminu przedawnienia natomiast okres z przed zawieszenia wlicza się do terminu przedawnienia

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia roszczeń następuje w sytuacjach wymienionych w art. 121 K.C.

SPOSOBY UWZGLĘDNIANIA TERMINU PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ uwzględnia się na zarzut nigdy z urzędu

Przepisy prawne wprowadzające termin przedawnienia roszczeń mają charakter bezwzględnie obowiązujący. KODEKS CYWILNY Tytuł VI.
Czyny niedozwolone Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest  do jej naprawienia.
 Art. 416. Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody  wyrządzonej z winy jej organu.
Art. 417. § 1. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę  wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej  mu czynności.
§ 2. Funkcjonariuszami państwowymi w rozumieniu niniejszego tytułu są  pracownicy organów władzy, administracji lub gospodarki państwowej. Za  funkcjonariuszy państwowych uważa się również osoby działające na zlecenie  tych organów, osoby powołane z wyboru, sędziów i prokuratorów oraz  żołnierzy sił zbrojnych.
Art. 418. § 1. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez funkcjonariusza  państwowego wskutek wydania orzeczenia lub zarządzenia, Skarb Państwa  ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdy przy wydaniu orzeczenia lub  zarządzenia nastąpiło naruszenie prawa ścigane w trybie postępowania  karnego lub dyscyplinarnego, a wina sprawcy szkody została stwierdzona  wyrokiem karnym lub orzeczeniem dyscyplinarnym albo uznana przez organ  przełożony nad sprawcą szkody.
§ 2. Brak stwierdzenia winy w wyroku karnym lub orzeczeniu  dyscyplinarnym nie wyłącza odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę,  jeżeli wszczęciu albo prowadzeniu postępowania dyscyplinarnego stoi na  przeszkodzie okoliczność wyłączająca ściganie.
Art. 419. W wypadku gdy Skarb Państwa nie ponosi według przepisów  niniejszego tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez  funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności,  poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody  przez Skarb Państwa, jeżeli doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia  albo utracił żywiciela, a z okoliczności, zwłaszcza ze względu na  niezdolność poszkodowanego do pracy albo ze względu na jego ciężkie  położenie materialne, wynika, że wymagają tego zasady współżycia  społecznego.
Art. 420. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez funkcjonariusza  państwowej osoby prawnej, odpowiedzialność za szkodę ponosi zamiast Skarbu  Państwa ta osoba prawna.
Art. 421. Przepisów powyższych o odpowiedzialności Skarbu Państwa za  szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego nie stosuje się, jeżeli  odpowiedzialność ta jest uregulowana w przepisach szczególnych.
Art. 422. Za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto ją  bezpośrednio wyrządził, lecz także ten, kto inną osobę do wyrządzenia szkody nakłonił albo był jej pomocny, jak również ten, kto świadomie  skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody.
(...)
Art. 429. Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest  odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu  powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że  wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które  w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich  czynności.
Art. 430. Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie,  która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma  obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę  wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
(...)
Art. 441. § 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę  wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób,  ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej  części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od  stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku  winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy  sprawcy.
Art. 442. § 1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem  niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym  poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej  naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem  lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
§ 2. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o  naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia  popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział  się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Art. 443. Okoliczność, że działanie lub zaniechanie, z którego szkoda  wynikła, stanowiło niewykonanie lub nienależyte wykonanie istniejącego  uprzednio zobowiązania, nie wyłącza roszczenia o naprawienie szkody z  tytułu czynu niedozwolonego, chyba że z treści istniejącego uprzednio  zobowiązania wynika co innego.
Art. 444. § 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju  zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.  Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien  wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany  stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego  zawodu.
§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do  pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły  widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do  naprawienia szkody odpowiedniej renty.
§ 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie  ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.
Art. 445. § 1. W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym  sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia  pieniężnego za doznaną krzywdę.
§ 2. Przepis powyższy stosuje się również w wypadku pozbawienia  wolności oraz w wypadku, gdy kobietę skłoniono za pomocą podstępu, gwałtu  lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu.
§ 3. Roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko  wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za  życia poszkodowanego.
Art. 446. § 1. Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania  rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do  naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je  poniósł.
§ 2. Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek  alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty  obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości  zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania  obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby  bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania,  jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia  społecznego.
§ 3. Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego  stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne  pogorszenie ich sytuacji życiowej.

II. prawo prywatne międzynarodowe

1. norma kolizyjna.Ważnym pojęciem dla prawa prywatnego międzynarodowego jest 'norma kolizyjna', a więc norma, która wskazuje prawo właściwe dla danego quantum sytuacji życiowych. Oprócz nich występują w prawie prywatnym międzynarodowym normy ogólne, o nieco innych celach (np. klauzula porządku publicznego). W skład normy kolizyjnej wchodzą (za Henrykiem Trammerem): 1.Zakres - pewna grupa sytuacji życiowych, do których norma się odnosi (np. "sprawy spadkowe"),

2. Łącznik - kryterium, probierz, czynnik, którego musimy użyć, aby odnaleźć właściwe prawo. Przykładowe łączniki:

• obywatelstwo - prawo nim wskazane nazywamy 'prawem ojczystym' (lex patriae),

• miejsce zamieszkania - prawo nim wskazane nazywamy z łaciny lex domicilii,

• miejsce położenia rzeczy - prawo nim wskazane nazywamy z łaciny lex rei sitae.

• Nakaz zastosowania prawa,

• Subokreślnik temporalny - określenie, z jakiej chwili powiązanie decyduje o wskazaniu prawa (np. "z chwili śmierci", "każdoczesne"). III. elementy międzynarodowego postepowania cywilnego - pojęcie jurysdykcji krajowej Ustawa - art.1097-1116 kodeksu postępowania cywilnego

Tytuł I

Przepisy ogólne

Art. 1097.

Jurysdykcja krajowa istniejąca w chwili wszczęcia postępowania trwa nadal, choćby jej podstawy odpadły w toku sprawy.

Art. 1098.

Sądom polskim przysługuje jurysdykcja przewidziana w tym kodeksie, chociażby w tej samej sprawie pomiędzy tymi samymi stronami toczyło się postępowanie przed sądem państwa obcego.

Art. 1099.

Brak jurysdykcji krajowej stanowi przyczynę nieważności, którą sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy. W razie stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sąd odrzuca pozew lub wniosek.

Tytuł II

Przepisy łączne dla jurysdykcji krajowej (w postępowaniu procesowym i nieprocesowym)

Art. 1100.

§ 1. Do jurysdykcji krajowej należą sprawy małżeńskie, jeżeli choćby jedno z małżonków ma obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, ma miejsce zamieszkania w Polsce.

§ 2. Jeżeli oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania w Polsce, jurysdykcja przewidziana w paragrafie poprzedzającym jest wyłączna.

§ 3. Do jurysdykcji krajowej należą nadto sprawy małżeńskie pomiędzy cudzoziemcami mieszkającymi w Polsce.

Art. 1101.

§ 1. Do jurysdykcji krajowej należą sprawy ze stosunków rodziców i dzieci oraz dotyczące przysposobienia, jeżeli choćby jedna ze stron ma obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, ma miejsce zamieszkania w Polsce.

§ 2. Jeżeli obie strony mają miejsce zamieszkania w Polsce, jurysdykcja przewidziana w paragrafie poprzedzającym jest wyłączna.

§ 3. Do jurysdykcji krajowej należą nadto sprawy ze stosunków rodziców i dzieci oraz dotyczące przysposobienia pomiędzy cudzoziemcami mieszkającymi w Polsce.

Art. 1102.

§ 1. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy o prawa rzeczowe i posiadanie nieruchomości położonej w Polsce, jak również ze stosunku najmu lub dzierżawy takiej nieruchomości, z wyjątkiem spraw o czynsz. Wyłączność ta obejmuje także inne sprawy w takim zakresie, w jakim rozstrzygnięcie dotyczy nieruchomości położonej w Polsce.

§ 2. Rozpoznaniu przez sądy polskie nie podlegają sprawy o prawa rzeczowe na nieruchomości i posiadanie nieruchomości położonej za granicą.

Tytuł III

Jurysdykcja krajowa w procesie

Art. 1103.

Sprawy nie wymienione w tytule poprzedzającym, a rozpoznawane w procesie, należą do jurysdykcji krajowej:

1) jeżeli strona pozwana przebywa, zamieszkuje lub ma siedzibę w Polsce w chwili doręczenia pozwu;

2) jeżeli w Polsce strona pozwana ma majątek lub przysługują jej prawa majątkowe;

3) jeżeli sprawa dotyczy przedmiotu sporu znajdującego się w Polsce, spadku otwartego w Polsce lub zobowiązania, które powstało albo ma być wykonane w Polsce.

Art. 1104.

Strony oznaczonego stosunku prawnego mogą umawiać się na piśmie o poddanie wynikłych lub mogących wyniknąć z niego spraw majątkowych jurysdykcji sądów polskich.

Art. 1105.

§ 1. W zakresie zobowiązań z umów podmioty prowadzące działalność gospodarczą mogą umówić się na piśmie o wyłączenie jurysdykcji sądów polskich na rzecz sądów państwa obcego, jeżeli zmiana taka jest skuteczna według prawa tego państwa. Nie dotyczy to spraw należących do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich.

§ 2. (uchylony).

§ 3. Umowę o jurysdykcji sądów państwa obcego oraz umowę o zagraniczny sąd polubowny, sąd polski bierze pod rozwagę tylko na zarzut strony zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.

Tytuł IV

Jurysdykcja krajowa w postępowaniu nieprocesowym

Art. 1106.

§ 1. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy o ubezwłasnowolnienie i o uznanie za zmarłego osoby będącej obywatelem polskim lub osoby mającej zamieszkanie w Polsce, a nie posiadającej żadnego obywatelstwa.

§ 2. Sąd polski może również uznać za zmarłego cudzoziemca, jeżeli:

1) osoba uprawniona do zgłoszenia wniosku ma miejsce zamieszkania w Polsce

lub

2) cudzoziemiec miał w Polsce miejsce zamieszkania albo tutaj znajduje się jego mienie.

§ 3. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy o stwierdzenie zgonu, jeżeli nastąpił on w Polsce.

Art. 1107.

§ 1. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy z zakresu opieki i kurateli nad osobą, która ma obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, ma w Polsce miejsce zamieszkania.

§ 2. Sąd polski może odstąpić od ustanowienia opieki lub kurateli nad obywatelem polskim zamieszkującym lub posiadającym majątek za granicą, jeżeli ma on tam zapewnioną dostateczną pieczę.

§ 3. Sądy polskie mogą w razie potrzeby wydawać w zakresie opieki i kurateli co do cudzoziemca zamieszkałego lub posiadającego majątek w Polsce zarządzenia, jeżeli okaże się to konieczne w jego interesie.

Art. 1108.

§ 1. Do jurysdykcji krajowej należą sprawy spadkowe, jeżeli spadkodawca w chwili śmierci miał obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, zamieszkiwał w Polsce.

§ 2. Jurysdykcja krajowa jest wyłączna, jeżeli śmierć obywatela polskiego nastąpiła w Polsce.

Art. 1109.

W stosunku do spadku otwartego za granicą, podlegającego jurysdykcji sądu polskiego, sąd może wydać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku na wniosek polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego.

Art. 1110.

Do jurysdykcji krajowej należą również inne sprawy rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym, jeżeli choćby jeden uczestnik postępowania jest obywatelem polskim lub w Polsce ma miejsce zamieszkania albo siedzibę.

Tytuł V

Zwolnienie spod jurysdykcji krajowej

Art. 1111.

§ 1. Nie mogą być pozywani przed sądy polskie następujący cudzoziemcy:

1) uwierzytelnieni w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej szefowie przedstawicielstw dyplomatycznych państw obcych;

2) osoby należące do personelu dyplomatycznego przedstawicielstw państw obcych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej;

3) inne osoby korzystające z immunitetów dyplomatycznych na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych;

4) członkowie rodzin osób wymienionych w pkt 1, 2 i 3, jeżeli pozostają z nimi we wspólnocie domowej.

§ 2. Przepisy paragrafu poprzedzającego nie mają zastosowania do osób w nim wymienionych w odniesieniu do:

1) spraw z zakresu prawa rzeczowego, dotyczących prywatnego mienia nieruchomego położonego w Polsce, chyba że mienie to jest w posiadaniu tych osób w imieniu państwa wysyłającego lub odpowiedniej organizacji

międzynarodowej;

2) spraw, dotyczących spadków, w których osoby te występują jako spadkobiercy, zapisobiercy, wykonawcy testamentów, zarządcy lub kuratorzy spadku w charakterze osób prywatnych, nie zaś w imieniu państwa wysyłającego lub odpowiedniej organizacji międzynarodowej;

3) spraw, dotyczących wszelkiego rodzaju zawodowej lub handlowej działalności tych osób, wykonywanej przez nie w Polsce poza funkcjami urzędowymi.

Art. 1112.

§ 1. Nie mogą być pozywane przed sądy polskie w sprawach wchodzących w zakres czynności dokonanych w toku pełnienia ich funkcji urzędowych następujące osoby:

1) urzędnicy pełniący funkcje konsularne w imieniu państw obcych niezależnie od posiadanego obywatelstwa;

2) cudzoziemcy będący pracownikami administracyjnymi i technicznymi przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej lub członkami personelu służby przedstawicielstw dyplomatycznych oraz inne osoby zrównane z nimi na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.

§ 2. Przepisy paragrafu poprzedzającego nie mają zastosowania w stosunku do

urzędników pełniących funkcje konsularne oraz pracowników administracyjnych i technicznych urzędów konsularnych w wypadku wytoczenia przeciwko tym osobom powództw o wynagrodzenie szkody spowodowanej w Polsce przez pojazd, statek morski, rzeczny lub powietrzny.

Art. 1113.

Jeżeli osoba, przeciwko której wszczęto sprawę, przestanie podlegać sądom polskim w toku sprawy, postępowanie ulega umorzeniu z urzędu.

Art. 1114.

§ 1. Przepisy art. 1111 § 1 i art. 1112 § 1 nie mają zastosowania w wypadku, jeżeli państwo wysyłające w sposób wyraźny zrzeknie się immunitetu jurysdykcyjnego w stosunku do osób wymienionych w tych przepisach.

§ 2. W stosunku do urzędników międzynarodowych, korzystających z immunitetu jurysdykcyjnego, zrzeczenie się tego immunitetu przewidziane w § 1 musi być dokonane przez odpowiednią organizację międzynarodową.

§ 3. Jeżeli osoby wymienione w art. 1111 § 1 i art. 1112 § 1 wszczynają postępowanie przed sądem polskim, będą one podlegać jego jurysdykcji również w stosunku do wszelkich powództw wzajemnych bezpośrednio związanych w powództwem głównym.

Art. 1115.

§ 1. Przeciwko osobom, które w myśl art. 1111 § 1 i art. 1112 § 1 nie mogą być w przewidzianym przez te przepisy zakresie pozywane przed sądy polskie, nie może być także prowadzona egzekucja, chyba że chodzi o sprawę, w której osoby te podlegają jurysdykcji sądów polskich.

§ 2. Przeciwko osobom określonym w § 1, które podlegają jurysdykcji sądów polskich w rezultacie zrzeczenia się ich immunitetu sądowego przez państwo wysyłające lub odpowiednią organizację międzynarodową, może być prowadzona egzekucja jedynie w wypadku wyraźnego zrzeczenia się immunitetu przez państwo wysyłające lub odpowiednią organizację międzynarodową także w odniesieniu do postępowania egzekucyjnego.

§ 3. Jednakże w wypadku, gdy prowadzenie egzekucji jest dozwolone, niedopuszczalna jest egzekucja z mienia służącego do użytku urzędowego oraz przez stosowanie przymusu wobec osoby dłużnika.

§ 4. Niedopuszczalna jest również egzekucja w pomieszczeniach zajmowanych przez przedstawicielstwa dyplomatyczne, misje zagraniczne lub urzędy konsularne państw obcych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz w mieszkaniach osób wymienionych w art. 1111 § 1, o ile szef przedstawicielstwa dyplomatycznego,

misji zagranicznej lub urzędu konsularnego nie wyrazi na to zgody.

Art. 1116.

W razie wątpliwości co do stosowania przepisów art. 1111-1115 sąd powinien zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o opinię. IV. międzynarodowa i ponadnarodowa regulacja świadczenia usług turystycznych Dyrektywa rady z dnia 13 czerwca 1990r Artykuł 1 Celem niniejszej Dyrektywy jest zbliżenie ustaw i przepisów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących usług turystycznych sprzedawanych lub oferowanych na sprzedaż na terytorium Wspólnoty w formie pakietów. Artykuł 2 Dla celów niniejszej Dyrektywy: 1."pakiet" oznacza wcześniej ustaloną kombinację nie mniej niż dwóch z następujących usług, które są sprzedawane lub oferowane do sprzedaży po wyłącznych cenach i kiedy taka usługa obejmuje okres dłuższy niż dwadzieścia cztery godziny lub obejmuje nocleg: a) transport b) zakwaterowanie c) inne usługi turystyczne nie związane z transportem lub zakwaterowaniem stanowiące większą część treści pakietu sprzedawanych lub oferowanych na sprzedaż za łączną cenę, jeżeli usługa obejmuje okres powyżej 24 godzin lub całodobowe zakwaterowanie. Oddzielne fakturowanie różnych elementów tego samego pakietu nie zwalnia organizatora lub detalisty z obowiązków wynikających z niniejszej dyrektywy. 2. "organizator" oznacza osobę, która zawodowo organizuje usługi w formie pakietu i sprzedaje je lub oferuje na sprzedaż, zarówno w sposób bezpośredni jak i za pośrednictwem sprzedawcy - detalisty. 3. "detalista" oznacza osobę, która sprzedaje lub oferuje sprzedaż usług zestawionych przez organizatora w formie pakietu; 4. "konsument" oznacza każdego kto nabywa usługi lub wyraża zgodę na ich nabycie w formie pakietu ("główny kontrahent") lub osobę, w imieniu której główny kontrahent wyraża zgodę na nabycie pakietu ("inni beneficjenci") lub osobę, na którą główny kontrahent lub którykolwiek z innych beneficjentów przenosi prawa do pakietu ("cesjonariusz"); 5. "umowa" oznacza porozumienie łączące konsumenta z organizatorem i/lub detalistą. Artykuł 3 1. Jakiekolwiek materiały opisowe dotyczące usług objętych pakietem i dostarczone konsumentowi przez organizatora lub sprzedawcę-detalistę, cena pakietu i pozostałe warunki umowy nie mogą zawierać informacji wprowadzających w błąd. 2. Jeżeli konsumentowi udostępnia się broszurę to powinna ona w sposób czytelny, wyczerpujący i rzetelny określać cenę, jak również zawierać odpowiednią informację dotyczącą: a) celu podróży oraz charakterystyki i kategorii środków transportu;
b) zakwaterowania, jego lokalizacji, kategorii lub standardu wraz z jego potwierdzeniem według klasyfikacji turystycznej państwa, w którym się ono znajduje;
c) wyżywienia;
d) trasy podróży;
e) ogólnej informacji o wymogach paszportowych i wizowych dla obywateli Państw Członkowskich lub państw zainteresowanych oraz formalności związane ze stanem zdrowia, których dopełnienie jest wymagane na czas podróży i pobytu;
f) kwoty zaliczki wyrażonej w pieniądzu lub przez podanie wartości procentowej ceny oraz terminy płatności pozostałej sumy;
g) minimalnej liczby uczestników jako warunku odbycia imprezy jak również ostateczny termin, w którym konsument musi być poinformowany o ewentualnym odwołaniu imprezy. Szczegóły zawarte w treści broszury są wiążące dla organizatora lub sprzedawcy-detalisty, chyba że - o zmianach takich szczegółów konsument został wyraźnie poinformowany przed zawarciem umowy;
- zmiany zostały dokonane po zawarciu umowy w wyniku porozumienia między stronami umowy. Artykuł 4 1.a) Przed zawarciem umowy organizator i sprzedawca-detalista udzielą konsumentowi na piśmie lub w innej odpowiedniej formie, ogólnych informacji o wymogach paszportowych i wizowych dla obywateli Państw Członkowskich lub państw zainteresowanych, a zwłaszcza o terminach oczekiwania na te dokumenty jak również informacji o formalnościach związanych ze stanem zdrowia, których dopełnienie jest wymagane na czas podróży i pobytu; b) We właściwym czasie przed rozpoczęciem podróży organizator i/lub sprzedawca-detalista udzielą konsumentowi następujących informacji: i) czas i miejsca postojów i połączeń komunikacyjnych jak również szczegóły dotyczące miejsca, które ma zająć konsument w czasie podróży, np.: kabina lub koja na statku, przedział sypialny w pociągu; ii) nazwisko, adres i numer telefonu lokalnego przedstawiciela organizatora podróży i/lub sprzedawcy-detalisty, a w braku takiego, lokalnych agencji, na których pomoc mógłby liczyć konsument w razie pojawienia się trudności. W przypadku braku takich przedstawicieli lub agencji, konsument musi dysponować numerem telefonu lub inną informacją, która pozwoli mu skontaktować się z organizatorem i/lub sprzedawcą-detalistą; iii) w przypadku podróży lub pobytu za granicą osób małoletnich informacja umożliwiająca nawiązanie bezpośredniego kontaktu z dzieckiem lub osobą odpowiedzialną za dziecko w miejscu jego pobytu; iv) informacja o możliwości wykupu dobrowolnej polisy ubezpieczeniowej na pokrycie kosztów odstąpienia konsumenta od umowy lub kosztów pomocy, w tym kosztów powrotu do kraju w razie wypadku lub choroby. 2. Państwa Członkowskie zagwarantują stosowanie następujących zasad w odniesieniu do zawieranych umów: a) w zależności od rodzaju pakietu umowa powinna zawierać co najmniej punkty wymienione w załączniku; b) wszystkie postanowienia umowy sporządza się na piśmie lub w innej formie, zrozumiałej i łatwo dostępnej dla konsumenta , o której został poinformowany przed zawarciem umowy; konsument otrzymuje kopię tych postanowień; c) przepis zawarty w pkt b) nie wyklucza dokonania rezerwacji z opóźnieniem lub zawarcia umowy "w ostatniej chwili". 3. Jeżeli zaistnieją przeszkody uniemożliwiające konsumentowi skorzystanie z pakietu, może on odstąpić swoją rezerwację osobie, która spełnia wszystkie warunki wymagane dla skorzystania z pakietu - po uprzednim powiadomieniu o tym zamiarze organizatora lub sprzedawcy-detalisty przed datą rozpoczęcia podróży. Zbywca pakietu i jego nabywca są odpowiedzialni solidarnie wobec organizatora lub sprzedawcy-detalisty za zapłatę nieuiszczonej dotąd sumy oraz za wszystkie dodatkowe koszty wynikłe z takiego zbycia. 4.a) Ceny ustalone w umowie nie podlegają zmianie, chyba że umowa wyraźnie przewiduje możliwość podwyższenia lub obniżenia ceny i precyzyjnie określa sposób jej kalkulacji, dopuszczając zmiany w: - wysokości kosztów transportu, w tym kosztów paliwa;
- wysokości należności z tytułu podatków, opłat i narzutów obciążających pewne usługi, jak opłaty lotniskowe lub opłaty za wejście i zejście z pokładu lub
- kursach walut, które dotyczą danego pakietu. b) Cena nie może być podwyższona w okresie dwudziestu dni poprzedzających rozpoczęcie podróży. 5. Jeżeli organizator przed datą rozpoczęcia podróży stwierdza, że jest zmuszony zmienić w sposób znaczący którekolwiek z istotnych postanowień umowy (np. cenę), zawiadomi o tym konsumenta możliwie jak najszybciej, aby umożliwić mu podjęcie właściwej decyzji w szczególności - albo odstąpienia od umowy bez zapłacenia kary umownej;
- albo zaakceptowania załącznika do umowy określającego dokonane zmiany i ich wpływ na cenę. Konsument zawiadomi o swej decyzji organizatora lub sprzedawcę-detalistę tak szybko jak to możliwe. 6. Jeżeli konsument, zgodnie z punktem 5 odstąpi od umowy lub jeśli z jakiejkolwiek przyczyny organizator odwołuje usługę przed uzgodnioną datą rozpoczęcia podróży konsument jest uprawniony: a) albo do skorzystania z pakietu zastępczego tej samej lub wyższej jakości, jeżeli organizator lub sprzedawca-detalista może zaoferować taka usługę zastępczą; Jeśli standard oferowanego pakietu zastępczego jest niższy od standardu oryginalnego pakietu, organizator zwróci konsumentowi różnicę w cenie. b) albo do żądania zwrotu całości kwot wpłaconych w ramach umowy. W takim przypadku konsument ma prawo - stosownie do okoliczności - do odszkodowania od organizatora lub sprzedawcy-detalisty, w zależności od przepisów praw Państwa Członkowskiego regulujących zasady odpowiedzialności z tytułu niewykonania umowy, chyba że odwołanie imprezy wynika z: i) braku minimalnej liczby uczestników wymaganych do odbycia się imprezy, a konsument został powiadomiony na piśmie o jej odwołaniu w terminie wskazanym w opisie pakietu, lub ii) z wyłączeniem przebukowania, z siły wyższej tzn. niezwykłych i nie dających się przewidzieć okoliczności niezależnych od strony, która się na nie powołuje i których konsekwencji mimo zachowania należytej staranności nie można było uniknąć.

7. Jeżeli po rozpoczęciu podróży, znacząca część usług objętych pakietem nie została zrealizowana lub organizator przewiduje, że nie będzie w stanie zrealizować znacznej części tych usług, podejmie on alternatywne rozwiązania bez dodatkowych kosztów dla konsumenta w celu kontynuowania podróży i stosownie do okoliczności zapłaci konsumentowi odszkodowanie z tytułu różnicy pomiędzy usługami oferowanymi, a tymi, które zostały zrealizowane. Jeżeli nie można zaoferować takich rozwiązań lub z uzasadnionych powodów konsument odmawia ich zaakceptowania, organizator stosownie do okoliczności zapewni konsumentowi odpowiedni transport do miejsca rozpoczęcia podróży lub innego miejsca uzgodnionego z konsumentem oraz odpowiednio zapłaci konsumentowi odszkodowanie. Artykuł 5 1. Państwa Członkowskie podejmą wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia odpowiedzialności organizatora i/lub sprzedawcy-detalisty wobec konsumenta za nienależyte wykonanie obowiązków umownych, niezależnie od tego, czy obowiązki te mają być wykonane przez przez organizatora i/lub sprzedawcę-detalistę czy dostawcę usług. Nie narusza to uprawnień organizatora i/lub sprzedawcy-detalisty stosunku do tych innych dostawców usług. 2. Jeżeli chodzi o szkodę wyrządzoną konsumentowi w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, państwa członkowskie podejmą niezbędne kroki w celu zagwarantowania odpowiedzialności organizatora i/lub sprzedawcy-detalisty chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy nie wynika ani z ich winy, ani z winy innego dostawcy usług, zważywszy, że: - zaniedbania, które ujawnią się w trakcie wykonywania umowy są spowodowane przez konsumenta;
- takie zaniedbania spowodowane są przez osobę trzecią nie związaną z dostarczaniem usług objętych umową i nie można ich było przewidzieć lub uniknąć;
- braki te spowodowane są siłą wyższą, tak jak określono w art. 4 (6) podpunkt 2(ii) lub zdarzeniem, którego organizator i/lub sprzedawca-detalista lub dostawca usług, nawet zachowując należytą staranność nie mógł przewidzieć lub im zapobiec . W przypadkach, o których mowa w drugim i trzecim akapicie, od organizatora i/lub sprzedawcy-detalisty, będących stroną umowy wymagane będzie udzielenie natychmiastowej pomocy konsumentowi , który znalazł się w trudnej sytuacji. W kwestiach szkód wyrządzonych niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem usług objętych pakietem, Państwa Członkowskie mogą dopuszczać ograniczenie wysokości odszkodowania zgodnie z konwencjami międzynarodowymi regulującymi dany typ usług. Na wypadek szkody innej niż szkoda na osobie wynikłej na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania usług objętych pakietem , państwa członkowskie mogą dopuszczać w rozsądnych granicach umowne ograniczenie wysokości odszkodowania. 3. Nie naruszając postanowień podpunktu 4 punktu 2, można zastrzec, że wyłączenie postanowień punktu 1 i 2 w drodze klauzuli umownej nie jest dopuszczalne. 4. Konsument ma obowiązek zawiadomienia dostawcy usług o zauważonym na miejscu jakimkolwiek zaniedbaniu w wykonaniu umowy. Zawiadomienie to ma być dokonane przy najbliższej sposobności na piśmie lub w innej właściwej formie. Obowiązek ten musi być jasno i wyraźnie określony w umowie. Artykuł 6 W przypadku reklamacji organizator i/lub sprzedawca detalista lub jego lokalny przedstawiciel, jeżeli taki istnieje, muszą podjąć natychmiastowe starania w celu znalezienia właściwych rozwiązań. Artykuł 7 Organizator i/lub sprzedawca-detalista będący stroną umowy powinni zapewnić dostateczne zabezpieczenie zwrotu nadpłaconych pieniędzy na wypadek swojej niewypłacalności. Artykuł 8 W celu ochrony konsumenta Państwa Członkowskie mogą przyjąć lub przywrócić obowiązywanie bardziej surowych przepisów w zakresie objętym niniejszą Dyrektywą. Artykuł 9 1. Państwa Członkowskie wprowadzą w życie środki niezbędne do przestrzegania przepisów niniejszej Dyrektywy w terminie do 31 grudnia 1992 roku, o których następnie niezwłocznie poinformują Komisję. 2. Państwa Członkowskie przekażą Komisji teksty najważniejszych przepisów prawa krajowego przyjętych w zakresie regulowanym Dyrektywą. Komisja następnie poinformuje pozostałe państwa członkowskie o takich przepisach. Artykuł 10 Niniejsza Dyrektywa adresowana jest do Państw Członkowskich. Sporządzono w Luksemburgu, 13 czerwca 1990 roku W imieniu Rady Prezydent D.J. O' Malley
Załącznik I Elementy, które powinny być włączone do UMOWY jeżeli dotyczą danego pakietu:
a) cel podróży i jeżeli przewidziane są terminy pobytu, właściwe okresy wraz z datami pobytu;
b) środki, cechy i kategorie transportu; daty i miejsca wyjazdu i powrotu;
c) jeżeli pakiet zawiera zakwaterowanie, jego lokalizacja, kategoria turystyczna lub poziom komfortu, najważniejsze cechy, zgodność z zasadami właściwego Państwa Członkowskiego oraz rozkład posiłków;
d) czy do odbycia imprezy wymagana jest minimalna liczba uczestników jest wymagana i jeśli tak , ostateczny termin w jakim konsument powinien być poinformowany o odwołaniu podróży;
e) trasa podróży;
f) zwiedzanie, wycieczki lub inne usługi, które są włączone w ogólną, uzgodnioną cenę pakietu;
g) nazwa i adres organizatora, sprzedawcy-detalisty i w razie potrzeby ubezpieczyciela;
h) cena pakietu, wskazanie możliwości rewizji ceny na podstawie art. 4(4) i określenie narzutów, podatków i opłat obciążających usługi ( opłaty lotniskowe, za wejście i zejście z pokładu w portach, lotniskach, opłaty turystyczne) jeżeli takie koszty nie są uwzględnione w cenie pakietu;
i) harmonogram i sposób płatności;
j) szczególne wymagania, o których konsument poinformował organizatora i/lub sprzedawcę detalistę podczas dokonywania rezerwacji i które zostały zaakceptowane przez obie strony;
k) terminy złożenia przez konsumenta skarg dotyczących niewykonania lub niewłaściwego wykonania umowy.

KONWENCJA o odpowiedzialności osób utrzymujących hotele za rzeczy wniesione przez gości hotelowych, sporządzona w Paryżu dnia 17 grudnia 1962 r. (Dz. U. z dnia 19 marca 1999 r.) W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ podaje do powszechnej wiadomości: W dniu 17 grudnia 1962 r. została sporządzona w Paryżu Konwencja o odpowiedzialności osób utrzymujących hotele za rzeczy wniesione przez gości hotelowych w następującym brzmieniu: Przekład KONWENCJA PARYSKA o odpowiedzialności osób utrzymujących hotele za rzeczy wniesione przez gości hotelowych Sygnatariusze - rządy państw członkowskich Rady Europy, uznając, że celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności jej członków, w szczególności przez przyjęcie wspólnych zasad prawnych; uważając za celowe zharmonizowanie niektórych zasad dotyczących odpowiedzialności osób utrzymujących hotele za rzeczy wniesione przez gości hotelowych,uzgodniły, co następuje: Artykuł 1 1. Każda z Umawiających się Stron zobowiązuje się do przystosowania swego prawa wewnętrznego - najpóźniej w ciągu dwunastu miesięcy od chwili, gdy niniejsza konwencja wejdzie w życie w stosunku do tej Strony - do zasad wymienionych w załączniku do niniejszej konwencji, dotyczących odpowiedzialności osób utrzymujących hotele za rzeczy wniesione przez gości hotelowych. 2. Każda z Umawiających się Stron zachowuje jednak prawo rozszerzenia zakresu odpowiedzialności osób utrzymujących hotele. 3. Każda z Umawiających się Stron dostarczy Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy teksty urzędowe swych aktów prawnych dotyczących spraw uregulowanych niniejszą konwencją. Sekretarz Generalny przekaże pozostałym Stronom odpisy tych tekstów. Artykuł 2 Każda z Umawiających się Stron ma prawo: a)  ustalić, niezależnie od postanowienia artykułu 1 ustęp 3 załącznika, granicę odpowiedzialności osoby utrzymującej hotel na poziomie równowartości co najmniej 100-krotnej ceny wynajęcia pomieszczenia hotelowego na jedną dobę; b)  ograniczyć dla każdej rzeczy, niezależnie od postanowienia artykułu 1 ustęp 3 załącznika, odpowiedzialność osoby utrzymującej hotel do sumy nie niższej od równowartości 1 500 franków w złocie lub - w przypadku stosowania przepisu ustępu poprzedniego - co najmniej 50-krotnej ceny wynajęcia pomieszczenia hotelowego na jedną dobę; c)  stosować zasadę wyrażoną w artykule 1 ustęp 2 załącznika jedynie do rzeczy znajdujących się w hotelu; d)  niezależnie od postanowień artykułu 6 załącznika, zezwolić osobom utrzymującym hotele, w przypadkach wymienionych w artykule 2 ustęp 1a) i artykule 4 załącznika, na ograniczenie odpowiedzialności przez zawarcie odrębnego porozumienia z gościem hotelowym, który je podpisuje, z wyjątkiem przypadku, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. Porozumienie takie nie może zawierać innego zastrzeżenia. Odpowiedzialność osoby utrzymującej hotel może być jednak ograniczona do kwoty niższej od tej, jaką przewidują przepisy wprowadzone zgodnie z niniejszą konwencją; e)  niezależnie od postanowienia artykułu 7 załącznika, stosować wymienione w nim zasady do pojazdów i pozostawionych w nich rzeczy oraz do zwierząt żywych albo regulować w inny sposób odpowiedzialność osoby utrzymującej hotel w tym zakresie. Artykuł 3 1. Niniejsza konwencja ma zastosowanie do terytoriów metropolitalnych Umawiających się Stron. 2. Każda z Umawiających się Stron może w czasie podpisywania lub składania dokumentu ratyfikacji, przyjęcia lub przystąpienia do konwencji, albo później w każdej innej chwili, złożyć oświadczenie skierowane do Sekretarza Generalnego Rady Europy, że niniejsza konwencja znajdzie zastosowanie do wymienionych w tym oświadczeniu terytoriów, które Strona reprezentuje w stosunkach międzynarodowych lub za które jest uprawniona zawierać umowy.

3. Oświadczenie złożone na podstawie poprzedniego ustępu może być wycofane odnośnie do każdego terytorium wymienionego w oświadczeniu, na warunkach określonych w artykule 6 niniejszej konwencji.

Artykuł 4 1. Niniejsza konwencja jest otwarta do podpisu dla państw-członków Rady Europy. Podlega ona ratyfikacji lub przyjęciu. Dokumenty ratyfikacji lub przyjęcia składa się Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy.

2. Konwencja wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia trzeciego dokumentu ratyfikacji lub przyjęcia.

3. W odniesieniu do każdego rządu-sygnatariusza, który dokona ratyfikacji lub przyjęcia w dalszej kolejności, konwencja wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia dokumentu ratyfikacji lub przyjęcia.

Artykuł 5

1. Komitet Ministrów Rady Europy może zaprosić każde państwo, które nie jest członkiem Rady, do przystąpienia do niniejszej konwencji.

2. Przystąpienia dokonuje się przez złożenie Sekretarzowi Generalnemu Rady dokumentu przystąpienia, który nabiera mocy po upływie trzech miesięcy od daty jego złożenia.

Artykuł 6

1. Umawiająca się Strona nie może wypowiedzieć konwencji przed upływem pięciu lat od chwili, gdy konwencja weszła w życie w stosunku do niej. Wypowiedzenia dokonuje się przez oświadczenie skierowane do Sekretarza Generalnego Rady Europy.

2. Wypowiedzenie nabiera mocy w stosunku do zainteresowanej Umawiającej się Strony po upływie sześciu miesięcy od chwili otrzymania dokumentu przez Sekretarza Generalnego Rady Europy.

Artykuł 7

Sekretarz Generalny Rady Europy powiadamia członków Rady Europy oraz rządy państw, które przystąpiły do konwencji, o:

a)  każdym fakcie podpisania oraz złożenia dokumentów ratyfikacji, przyjęcia lub przystąpienia;

b)  dacie wejścia w życie konwencji dla państw nowo przystępujących;

c)  oświadczeniach otrzymanych stosownie do postanowień artykułów 3 i 6.

Na dowód powyższego niżej podpisani, właściwie do tego upełnomocnieni, podpisali niniejszą konwencję. Sporządzono w Paryżu dnia 17 grudnia 1962 r. w językach angielskim i francuskim, przy czym oba teksty są jednakowo autentyczne, w jednym egzemplarzu, który zostanie złożony w archiwum Rady Europy. Sekretarz Generalny Rady Europy przekaże jego uwierzytelnione odpisy rządom państw-sygnatariuszy oraz państw przystępujących do konwencji.

ZAŁĄCZNIK

Artykuł 1

1. Osoby utrzymujące hotele są odpowiedzialne za uszkodzenie, zniszczenie lub utratę rzeczy wniesionych do hotelu przez gościa hotelowego, który zatrzymuje się w hotelu i dysponuje w nim pomieszczeniem.

2. Za rzeczy wniesione do hotelu uważa się:

a)  rzeczy znajdujące się w hotelu w czasie, gdy gość hotelowy dysponuje pomieszczeniem,

b)  rzeczy znajdujące się poza hotelem, nad którymi osoba utrzymująca hotel lub osoba, za którą jest ona odpowiedzialna, zapewnia nadzór w czasie, gdy gość hotelowy dysponuje pomieszczeniem,

c)  rzeczy, nad którymi osoba utrzymująca hotel lub osoba, za którą jest ona odpowiedzialna, zapewnia nadzór w hotelu lub poza hotelem, w rozsądnym okresie poprzedzającym i następującym po czasie, gdy gość dysponował pomieszczeniem.

3. Odpowiedzialność jest ograniczona do równowartości 3 000 franków w złocie.

4. Frank w złocie, o którym mowa w ustępie 3, oznacza jednostkę zawierającą sześćdziesiąt pięć i pół miligrama złota próby 900/1000.

Artykuł 2

1. Odpowiedzialność osoby utrzymującej hotel nie podlega ograniczeniu:

a)  jeśli rzeczy zostały jej oddane na przechowanie,

b)  jeśli odmówiła ona przyjęcia na przechowanie rzeczy, które zobowiązana jest przyjąć.

2. Osoba utrzymująca hotel zobowiązana jest przyjąć na przechowanie papiery wartościowe, gotówkę i cenne przedmioty. Może ona odmówić przyjęcia tych rzeczy tylko wówczas, gdy zagrażają bezpieczeństwu albo gdy w stosunku do wielkości lub standardu hotelu mają zbyt dużą wartość lub zajmują zbyt dużo miejsca.

3. Osoba utrzymująca hotel może wymagać, aby rzecz znajdowała się w zamkniętym lub zapieczętowanym pojemniku.

Artykuł 3

Osoba utrzymująca hotel nie jest odpowiedzialna za uszkodzenie, zniszczenie lub utratę rzeczy, które spowodowane zostały:

a)  przez gościa hotelowego lub osoby, które mu towarzyszyły, były u niego zatrudnione albo go odwiedzały,

b)  wskutek siły wyższej,

c)  ze względu na właściwości rzeczy.

Artykuł 4

Osoba utrzymująca hotel jest odpowiedzialna bez ograniczenia przewidzianego w artykule 1 ustęp 3 niniejszego załącznika, jeśli uszkodzenie, zniszczenie lub utrata rzeczy nastąpiły z jej winy umyślnej lub nieumyślnej albo z winy osób, za które jest ona odpowiedzialna.

Artykuł 5

Z wyjątkiem przewidzianym w artykule 4 załącznika, gość hotelowy traci uprawnienia przysługujące mu na podstawie niniejszych postanowień, jeżeli po stwierdzeniu uszkodzenia, zniszczenia lub utraty rzeczy nie powiadomił o tym osoby utrzymującej hotel bez nieuzasadnionej zwłoki.

Artykuł 6

Wszelkie ogłoszenie lub umowa wyłączające lub ograniczające z góry odpowiedzialność osoby utrzymującej hotel są nieważne i nie wywołują skutków prawnych.

Artykuł 7

Postanowień niniejszego załącznika nie stosuje się do pojazdów i pozostawionych w nich rzeczy ani do zwierząt żywych.

Po zapoznaniu się z powyższą konwencją, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

-   została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,

-   jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,

-   będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 4 lutego 1997 r.

1

---