247(1) jpeg

97K-SMU-M814-0 - ' l.) WN PWN 2007

ROZDZIAŁ 7 Międzynarodowe przepływy czynników produkcji 241

jest utrzymywanie odrębnych zakładów produkcyjnych na różnych kontynentach. Jak pokazują te przykłady, czynniki, które determinują decyzję korporacji wielonarodowej dotyczącą wyboru mic|sca produkcji, prawdopodobnie ntc różnią się istotnie od czynników ogólnie określających strukturę handlu.

Teoria internalizacji to inna sprawa. Dlaczego nic prowadzić niezależnych firm samochodowych w Europie? Musimy, po pierwsze, zauważyć, że zwykle mamy do czynienia z wieloma transakcjami między filiami przedsiębiorstwa wielonarodowego zlokalizowanymi w poszczególnych krajach. Produkty jednej filii są często nakładem w produkcji innej, technologia wytwarzana w jednym kraju znajduje za stosowanie w innych, a zarząd może skutecznie koordynować działalność zakładów w kilku krajach. Transakcje te spajają firmę wielonarodową, a firma prawdopodobnie istnieje po to. aby je ułatwiać. Ale transakcje międzynarodowe nic muszą odbywać się wewnątrz firmy. Komponenty do produkcji mogą być sprzedawane na otwartym rynku, technologia może być udostępniana innym firmom przez sprzedaż licencji. Firmy wielonarodowe istnieją, ponieważ okazuje się, że bardziej dochodowe jest zawieranie tych transakcji wewnątrz firmy, a nie między firmami. Oto dlaczego motyw tworzenia firm wielonarodowych nazywa się ..internalizacją"

Zdefiniowaliśmy samo pojęcie, ale nie wyjaśniliśmy jeszcze, co powoduje internalizację. Dlaczego zawieranie niektórych transakcji wewnątrz fu my przynosi większy zysk niż zawieranie ich między firmami? Istnieje na ten temat wiele koncepcji, ale żadna nie ma tak silnego wsparcia ani w teorii, ani w obserwacjach empirycznych, jak wspomniana wcześniej teoria lokalizacji. Warto jednak zwrócić uwagę na dwa ważne sposoby podejścia wyjaśniające, dlaczego można z powodzeniem integrować działalność w różnych krajach w ramach jednego przedsiębiorstwa.

Według pierwszego sposobu podejścia, najistotniejsze są korzyści z internalizacji dla transferu technologii. Technologia, szeroko definiowana jako każda forma wiedzy użyteczne; z ekonomicznego punktu widzenia, może być czasem sprzedawana lub licencjonowana. Przy działaniach tego typu powstają jednak pewne istotne trudności. Często technologia wykorzystywana np. przy kierowaniu fabryką nic może być spisana; jest ona zgromadzona w postaci wiedzy pewnej grupy osób i nic można jej zapakować i sprzedać. Jednocześnie potencjalnemu nabywcy trudno jest stwierdzić, ile naprawdę taka wiedza jest warta - gdyby nabywca wiedział tyle, ile sprzedawca, nic byłoby potrzeby kupowania wiedzy! Wreszcie w przypadku wiedzy trudno jest ustalić prawa własności. Jeżeli europejska firma udziela firmie amerykańskiej licencji na stosowanie jakiejś technologii, inna amerykańska firma może legalnie powielać tę technologię. Wszystkie te problemy mogą się stać mniej istotne, jeśli firma, zamiast sprzedawać bezpośrednio technologię, zapewnia sobie zwrot z wykorzystania tej technologii w innym kraju, tworząc zagraniczną filię.

W drugim sposobie podejścia podkreśla się korzyści z internalizacji dla integracji pionowej. Jeżeli jedna firma (ttftslream firm) produkuje dobro, które jest używane jako nakład w innej firmie (doumstream firm), może powstać kilka problemów. Przede wszystkim jeśli obie firmy mają pozycję monopolisty, mogą popaść w konflikt, gdyż firma kupująca nakład od innego producenta stara się utrzymać cenę na najniższym możliwym poziomie, podczas gdy producent nakładu próbuje ją