34 (58)

t umiarkowane korzystanie z dóbr naturalnych (szczególnie buddyzm, protestantyzm), co sprzyja rozwojowi gospodarki,

1 zachowania ludności preferujące np. w islamie - wielożeństwo i dużą ilość dzieci w rodzinie,

I rozwój architektury, literatury, muzyki i sztuki (rzeźby, malarstwa). Budowle sakralne: bazyliki, kościoły, synagogi, klasztory, meczety z ich wystrojem i gromadzonymi w nich zbiorami są trwałym dorobkiem kultury narodów.

Świat zna liczne przykłady waśni, sporów i konfliktów religijnych (Bliski Wschód, Irlandia Północna, Bałkany), które wykorzystywane są do celów politycznych i prowadzą niekiedy do tak ekstremalnych zachowań jak zamachy terrorystyczne.

Zróżnicowanie rasowe, etniczne i religijne ludności świata może być źródłem konfliktów, dlatego we współczesnym świecie zachodzi konieczność tolerancji wobec innych narodowości, ras, wyznań oraz uznania ich praw do własnych obyczajów, języka, religii, wyznania czy światopoglądu.

Konieczność tolerancji podkreślono w 1948 roku w dokumencie ONZ: „Powszechna Deklaracja Praw Człowieka”. Deklaracja rozpoczyna się stwierdzeniem: „...Uznanie godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiejjest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju świata”.

Deklaracja głosi, że: najważniejszym celem ludzkości jest „dążenie do zbudowania takiego świata, w którym ludzie korzystać będą z wolności słowa i przekonań oraz wolności od strachu’’.

Podstawowe prawa każdego człowieka to: prawo dożycia, wolności, bezpieczeństwa, zakaz niewolnictwa, tortur, prawo do równości wobec prawa, prawo do życia prywatnego.

Do praw obywatelskich należą: prawo do swobodnego poruszania się, wyboru miejsca zamieszkania w granicach każdego państwa oraz prawo do opuszczania i powrotu do swego kraju, prawo do azylu, do posiadania obywatelstwa oraz prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania.

Wśród praw politycznych Deklaracja wymienia: prawo do wolności opinii i swobody jej wyrażania, prawo do spokojnego zgromadzania i stowarzyszania się, prawo do uczestnictwa w życiu publicznym kraju.

Prawa społeczne i ekonomiczne to: prawo do pracy, odpowiedniego wynagrodzenia, do tworzenia związków zawodowych, do urlopu, do nauki, do ochrony zdrowia.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ma duże znaczenie dla zachowania pokoju na świecie, ponieważ zaleca tolerancję, a to oznacza rezygnację ze stosowania przymusu wobec innych państw, narodów, wyznań, ras i zwyczajów.

Zadania

1.    Podaj kilka przykładów, mówiących o ścisłych związkach religii i gospodarki.

2.    Wymień kilka przykładów postanowień „Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka” i wyraź swoją opinię na temat ich przestrzegania.

* Tolerancja (łac. tolerare - „znosić”, „cierpieć”) - świadoma zgoda na wyznawanie przez innych ludzi poglądów, z którymi się nie zgadzamy.

34