Lawrence Venuti �Przek�ad, wsp�lnota, utopia�

272 Lawrencetfenrf

Jednocześnie elementy slangu brytyjsko-amerykańskiego odsytąją nas do konk»-1 nego momentu w historii literatury języka angielskiego. Przywołują dreszczowce os*- I te wokół podobnych tematów politycznych, szczególnie utwory Grahama Greenea. m przykład fajnego agenta (1939), którego akcja, podobnie jak akcja powieści Tabur-ehiego, toczy się w czasach hiszpańskiej wojny domowej i dotyczy próby pomocy re-1 publikanom w walce z reżimem generała Franco. Dzięki temu odwołaniu literackiemu przekład Creagha zachęca czytelnika do dostrzeżenia różnicy między lewicowy j anty&szyzmem Tabucchiego i ostrożniejszym liberalizmem Greene’a (Diemart 19tt 180-181). Greene postrzegał swoje thrillery jako książki rozrywkowe, choć zaangażw-1 wane w sprawy społeczne i polityczne, stworzone nie z myślą o tym, by .zmieniać sta rzeczy, ale by dać mu wyraz’ (Allain 1988:81). Językowe podobieństwo łączące przekład Creagha i powieści Greene'a uwypukla ideologiczne różnice między podejścia ] Tabucchiego i Greene'a do tego samego wydarzenia historycznego.

A zatem, choć można powiedzieć, że przekład Creagha przekazuje formę i teram powieści Thbucchiego, to żaden z tych aspektów przekładu nie jest wolny od zróżnicowania wprowadzonego przez wpisanie weń anglojęzycznej nadwyżki Nadwyżka ta oznacza nie tyłka wprowadzenie w obcy tekst pewnego rodzimego zróżnicowania językowego i kulturowego, ale także prowadzi do zaspokojenia poczucia utraty zróżnicowań, które tworzyły tekst obcojęzyczny. Utrata pojawia się, ponieważ, jak zauważył Alasdair Maclntyre, w każdą] .społeczności opartej na tradycji (...] język codziennej użytku (language-in-me) jest ściśle związany z wyrazem wspólnych dla tęj społeczności przekonań i tradycji", a to nadaje językowi „historyczny wymiar”, który bardzs często ginie w procesie przekładu (Maclntyre 1988:384), Maclntyre twierdzi, że problem nieprzekladalności dotyczy w najwyższym stopniu .międzynarodowych języków codziennego użytku czasów modernizmu końca dwudziestego wieku”, na przykład angielskiego, który „zawiera tylko minimum presupozycji wobec możliwych konkurencyjnych systemów przekonań”, zatem będzie neutralizować historyczny wymiar obcych tekstów. W przekładzie na angielski zatem

tekst, którego nic dasięczytaćjako takiego, pozajego kontekstem, zostaje odtworzony ba tego kontekstu. W ten sposób zostaje przekształcony w tekst niemi leżący jut do autora i nierozpoznawalny jako należący do tego autora przez publiczność, do której byt kierowany (Maclniyre 1988:385; podia: AM.).

Przekład Creagha jednocześnie wpisuje w powieść Ihbucchiego angielską historię kultury i odkrywa historyczny wymiar tekstu. Tekst ten zą|nmje w tradycji narracyjnej mlęjsce obok powieści opozycyjnych, powstających w trakcie drugiej wojny świa-