PICT6422

..> wszystkie metody mają zarówno mocne, jnk i MożMiak/rjKiwwto^tó^ metod są wspólne dla wielu badań. J* strony. Niektóre z - dyscypliny naukowej a jeszcze inne do okrc«_ftr, ^ typowe tylko dla o<ns ^^ 'jch znajomość ma wpływ na ich dobór problemu ^c/y P^r^‘_/cbrj, materiału badawczego. Można wskazać. żcJ? samym na w.«m • c _|/wyczaj i_nnVmi metodami mż nauki przyrodnicze J*

..............ch.cr^

lizycznc. roucj j    . . _Pr/v poznawaniu i wyjaśnianiu zjawisk .u-

' WtaWKtoych informacji. Dobieraj*^ kretne metody do badań należy wziąć pod u

kretne metody . ......««"    ^uwaBę:

- 1 dacz

czy będą to zjaw..

_ci dowożonych do szkoły, frekwencja uczniów w szkole czy wysokość wyru. godzenia nauczyciel i czy też zjawiska mc poddające się pomiarowi, lecz wymagające opisu i zrozumienia, czy też. będą to zjawiska bezpośrednio nic-obscrwowalnc. np postawy uczniów czy nauczycieli, poziom aspiracji uczniów, motywy ich zachowania czy postępowania, itp. a więc wymagające

określenia ich wskaźników.

Rodzaj analizy, jaką będziemy przeprowadzać po zakończeniu badań, tzn. czy będzie to analiza ilościowa, zmierzająca do określenia związków i relacji między zmiennymi niezależnymi i zależnymi, czy też analiza jakościowa wy. rażająca się w dążności do zrozumienia postępowania ludzi znajdujących się w określonej sytuacji życiowej jak i poznania motywów kryjących się za takim bądź innym ich zachowaniem.

Zakres zjawisk czy procesów objętych badaniem. Badacz powinien ustalić, czy badaniami objęci będą uczniowie jednej szkoły lub gminy, czy też uczniowie różnych typów szkół i placówek oświatowych w skali województwa czy regionu i to w różnych okresach. Powinien także wiedzieć czy-badania odnosić się będą do poznania funkcjonowania jednego czy wielu elementów procesu wychowania.

Uwzględnienie tych zagadnień jest o tyle istotne, że w zalc/ności od rodzaju udzielonych odpowiedzi na pytania, dobierać będziemy takie bądź inne metody badawcze. I tak np. jeżeli badacz chce poznać historię szkoły czy placówki oświatowej, to najwłaściwsza okazać się może metoda monograficzna. Jeżeli natomiast celem badań będzie poznanie tego samego zjawiska, lecz odniesionego do wszystkich s/kól w województwie czy kraju, wówczas bardziej uzasadnioną będzie metoda reprezentacyjna.

Podjęcie decyzji o przedmiocie badań i jego zakresie, oraz określenie, jakie materiały podlegać będą analizie, umożliwia dobranie określonej metody lub metod do badań. W badaniach naukowych, posługujemy się zazwyczaj wieloma, istotnie różnicującymi się od siebie metodami. Do najbardziej przydatny*

_ilBjcWłciei wytoraj-iywanych w badaniach pedagogie*** nal«y zilioyć: monografic/nA. indywidualnych przypadków.

""odę *onda*o».1. eksperyment pedagogiczny oraz metod, tocjometryc^ 'Zi. z tych metod pe>s'-«l.. swoje un.lutowe zalety, a takze , liczne weroarzne

S*“r:.!!    ***. —*

itecnniN^ —v    •    uuicnai cmpir.cznv.

,,alt np.. jeżeli badacz chce poznać zachowania si, uczniów podczas przerw, nx)/c w^orzystać bezpośrednio obserwację. Umożliwi ona wprawdzie poznanie róznvch zachowań uczniów na lekcjach czy przerwach, ale nic dosiarcz>’ infor-n^cji niezbędnych np do poznania przyczyn lub motywów takiego czy innego ich zachowania W tym celu koniecznym będzie wykorzystanie innej technik:, którą mo/c być np. rozmowa / uczniami Dzięki wykorzystaniu różnych metod zbierania danych, można minimalizować negatywny wpływ - jednej, żle dobra-ncj metody czy techniki badawczej.

2. Metoda monograficzna

Badania monograficzne określa się często mianem jakościowych badań terenowych. Nazwa „badania terenowe" pochodzi stąd. że osoby prowadzące badania. przebywają przez pewien czas w określonym terenie. Nic podejmując próby zdefiniowania monografii na gruncie różnych dyscyplin naukowych, można wskazać, iz źródłem tej metody były badania prowadzone w socjologii, a ściślej mówiąc w obszarze antropologii kulturowej jak również w naukach historycznych i etnograficznych [B. Turlejska 1998. s. 75). Z tego powodu możemy mówić o różnych typach czy rodzajach monografii, np. socjologiczna, pedagogiczna, etnograficzna, historyczna czy inna. Wspólną cechą wszelkich interpretacji dotyczących pojęcia metody monograficznej jest to. ze dotyczą one jednostronnego opisu instytucji, organizacji czy jakiegoś zjaw iska: gr. monos ~ jedyny. grapho - pisze. Zatem przedmiotem opisu monograficznego, niezależnie od dyscypliny naukowej, jest .jeden fakt. jedno zdarzenie, zagadnienie czy instytucja" [I. Lcpalczyk 197-1. s. 10].

Wg S. Now aka: „Metoda monograficzna polega na traktow aniu układu społecznego jako pewnej całości i analizowania owego układu, relacji między częściami tej całości oraz zasad tej funkcjonowania i dynamiki" 11965. s 3 Zbieranie danych odbywa się w warunkach naturalnych, np. w zakładzie pracy, instytucji, wsi. osiedlu, miasteczku, itp., a ich rezultaty pozwalają lepiej poznać ‘zrozumieć codzienne życie społeczności lokalnych. Mogą one hyc t.ik. c pdtuo* ^s*^onc do zbiorowości danego typu. Rzecz w tym. że trudno najczęściej jedno-

159