skanuj0115

228

(linia ciągła). Dodatkowo można go wygładzić stosując kondensatory (linia przerywana na rys.4b).

2. Wykonanie ćwiczenia

Zadanie 1.

Zapoznanie się z elementami regulacyjnymi oscyloskopu.

Korzystając z instrukcji obsługi umieszczonej bezpośrednio przy ćwiczeniu należy zapoznać się z głównymi elementami regulacyjnymi oscyloskopu. Są nimi: wyłącznik zasilania, pokrętło jasności plamki, pokrętło ostrości, pokrętło położenia plamki na osiach x i y, wyłącznik generatora podstawy czasu, regulator częstotliwości generatora podstawy czasu (skokowy i ciągły), pokrętło synchronizacji częstotliwości generatora podstawy czasu (GPCz) z częstotliwością badanego sygnału, gniazdka, do których załączamy badane napięcie.

Zadanie 2

Obserwacja napięcia dostarczonego przez sieć prądu zmiennego i obliczanie czułości oscyloskopu.

1.    Łączymy obwód elektryczny według schematu przedstawionego na rys.5.

2.    Następnie należy zrównać częstotliwość generatora podstawy czasu z częstotliwością badanego sygnału tak, by na ekranie pojawił się przebieg w czasie jednego okresu. Na papierze milimetrowym szkicujemy przebieg napięcia sieciowego obserwowanego na ekranie oscyloskopu.

Rys.5. Schemat obwodu elektrycznego służącego do obserwacji napięcia sieciowego

*

3. Przy wybranym wzmocnieniu mierzymy amplitudą A obserwowanego na ekranie wychylenia plamki, odpowiadającą napięciu skutecznemu¹ U_s wskazywanemu przez woltomierz. Napięcie U_s zmieniamy za pomocą opornika suwakowego. Obliczamy maksymalne napięcie Uo ze wzoru:

U_Q=U_SJ2.

Wyniki wpisujemy do tabeli 1.

Uwaga: W celu określenia amplitudy sygnału A dogodnie jest wyłączyć GPCz. Na ekranie obserwujemy wówczas jasny odcinek, którego długość y równa jest podwojonej amplitudzie, tj. y-2A.

Tabela 1

Lp.	us V	A =y/2 dz	U V

4. Amplituda A jest wprost proporcjonalna do napięcia Uo, a współczynnik proporcjonalności nosi nazwę czułości oscyloskopu C:

A=C-U₀,

Rysujemy wykres zależności amplitudy A od napięcia Uo, A=f(Uo), dopasowując prostą y = ax do punktów pomiarowych metodą regresji liniowej za pomocą programu Wykres Lab. Czułość oscyloskopu oraz jej niepewność otrzymamy z dopasowania: C ± AC = a ± Aa . Wymiarem C jest dz/V.

Znając czułość oscyloskopu dla danego wzmocnienia możemy przeliczyć wysokość sygnału obserwowanego na ekranie na jednostki napięcia (wolty).

¹ Napięciem skutecznym U_s prądu przemiennego U(t) = Uo sin(27t/' + a), gdzie/- częstotliwość prądu, a - faza początkowa, nazywamy napięcie takiego prądu stałego, który wydziela w tym samym czasie tę samą ilość energii co dany prąd przemienny.