s�

DIALIZA

metoda oczyszczania krwi z nadmiaru różnych związków organicznych (trucizn) i elektrolitów, oparta na zjawisku przepuszczalności błon naturalnych (otrzewna) lub sztucznych (kuprofan, octan celulozy, polisulfon, poliakry-lonitryl).

Popularna nazwa metody leczenia nerkozastępczego u chorych z ostrą i/lub przewlekłą niewydolnością nerek.

ERYTROCYTY (KRWINKI CZERWONE)

elementy komórkowe krwi o kształcie dwuwklęsłych krążków, zawierające czerwony barwnik krwi - hemoglobinę. Erytrocyty transportują tlen z płuc do tkanek i dwutlenek węgla z tkanek do płuc. Erytrocyty są produkowane w szpiku kostnym pod wpływem erytropoetyny. W 1 mm sześciennym krwi znajduje się prawidłowo ok. 4,5 do 5 milionów erytrocytów; u pacjentów z niewydolnością nerek lub dializowanych liczba ta jest znacznie mniejsza. Erytrocyt przebywa w krwioobiegu ok. 4 miesięcy, a następnie jest niszczony w śledzionie.

ERYTROPOETYNA

hormon wytwarzany przez nerkę odpowiedzialny za produkcję krwinek czerwonych (erytrocytów) przez szpik kostny. W przewlekłej niewydolności nerek niedobór erytropoetyny jest przyczyną niedokrwistości.

HEMATOKRYT (WSKAŹNIK HEMATOKRYTOWY, HT)

popularneokreślenieprocentowegostosunkuobjętości krwinek (głównie czerwonych, erytrocytów) do całkowitej objętości pełnej krwi. Prawidłowe wartości wynoszą od 40-45%, u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek wartość hematokrytu jest znacznie niższa i waha się od 15-25%. Hematokryt jest jednym z podstawowych wskaźników niedokrwistości. Ze względu na możliwość powikłań (np. wystąpienia zakrzepów przetoki tętniczo-żylnej i nadciśnienia) u dializowanych pacjentów przekroczenie wartości hematokrytu powyżej 35% nie jest wskazane.

HEMOGLOBINA

barwnik krwi stanowiący podstawowy składnik erytrocytów, zbudowana z białka globiny i cząsteczki barwnikowej zwanej hemem. Cząsteczka hemu zawiera atom żelaza, dzięki czemu w sposób nietrwały może przyłączać tlen. Hemoglobina erytrocyta przenosi tlen i dwutlenek węgla w organizmie. Prawidłowa zawartość hemoglobiny we krwi człowieka wynosi ok. 140-150 g/l, a u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek obniża się czasem bardzo znacznie. Wartości hemoglobiny poniżej 80 g/l są wskazaniem do przetoczenia krwi lub leczenia erytropoetyną.

HOMEOSTAZA

polega na utrzymywaniu przez ustrój stałego składu i objętości przestrzeni wodnych ustroju, równowagi kwaso-wo-zasadowej, stałej temperatury i ciśnienia krwi. Utrzymanie homeostazy jest procesem złożonym, zależnym głównie od czynności nerek i płuc, a kontrolowanym przez ośrodkowy system nerwowy i układ hormonalny.

HORMONY

biologicznie aktywne ciała (substancje) wytwarzane przez wyspecjalizowane komórki różnych gruczołów do-krewnych lub narządów, wydzielane bezpośrednio do otaczającego je środowiska lub przenoszone przez krew. Hormony wpływają na czynność różnych narządów i tkanek.

KLIRENS KREATYNINY

wskaźnikstopniaoczyszczania, przez nerki, osocza z kreatyniny. Określa on objętość osocza oczyszczonego całkowicie z kreatyniny (wydalonej do moczu) w jednostce czasu (np. w ciągu minuty). Klirens kreatyniny endogennej jest miarą filtracji kłębuszkowej wyrażonej w ml/min. Zachowaną czynność nerek w okresie dializacyjnym określa się mianem klirensu resztkowego.

KRWINKOMOCZ

inaczej erytrocyturia, oznacza obecność nadmiernej liczby erytrocytów w moczu. Może być spowodowany uszkodzeniem naczyń kłębuszków nerkowych przy ich zapaleniach lub uszkodzeniem nabłonka wyściełającego drogi moczowe np. w przebiegu kamicy nerkowej, stanami zapalnymi nerek, pęcherza lub cewki moczowej, chorobami nowotworowymi dróg moczowych, gruźlicą układu moczowego lub skazą krwotoczną.

LIBIDO

sfera popędowa, popęd seksualny.

87