0000009 4

18 Rehabilitacja kardiologiczna

karskim i opieką personelu pielęgniarskiego, obejmującą kontrolę rytmu pracy serca, ciśnienia oraz pełną pielęgnację chorego, tj. karmienie, mycie itp. Po uzyskaniu „rozładowania” chorego, tzw. małej stabilizacji, która w zależności od postaci i przebiegu zawału może nastąpić już drugiego dnia lub po kilku dniach od dokonania zawału, możemy przystąpić do czynnego postępowania rehabilitacyjnego.

Pierwszym stosowanym rodzajem rehabilitacji jest rehabilitacja psychiczna. Zadaniem jej jest poznanie reakcji chorego na sytuację zaistniałą w wyniku choroby, wytworzenie poczucia bezpieczeństwa u chorego i stopniowe przystosowanie do nowej sytuacji.

Najlepiej czynności te spełnia psycholog, który na podstawie rozpoznania psychologicznego potrafi wskazać zespołowi leczącemu najbardziej odpowiedni sposób postępowania z chorym, aby uzyskać zamierzony efekt. Brak psychologa (co ma miejsce w większości szpitali) nie zwalnia zespołu lekarskiego i pomocniczego (pielęgniarek i salowych) od podporządkowania się pewnym zasadom postępowania z chorym. Oznacza to, że wszelkiego rodzaju czynności wokół chorego i stosowane zabiegi powinny być wykonywane spokojnie i bez nerwowości. Jakiekolwiek dyskusje i rozmowy, czynione uwagi, szczególnie przez personel pomocniczy (salowe), kiedy wydaje się, że chory jest przymro-czony i nie w pełni reaguje na sytuację wokół istniejącą, powinny być zakazane, gdyż często są przyczyną późniejszej postawy lękowej lub negatywistycz-ncj wobec choroby i mają bardzo niekorzystny wpływ na przebieg rehabilitacji.

Zespołem prowadzącym rehabilitację kieruje lekarz w ścisłym współdziałaniu z lekarzem prowadzącym (ordynującym). W skład zespołu rehabilitacyjnego powinien wchodzić psycholog, zapoznany z problematyką psychologii klinicznej, kinezyterapeuta (magister \VF) lub asystent fizjoterapii i socjolog lub asystent socjalny.

Członkowie zespołu powinni być przeszkoleni w problemach klinicznych zawału serca. Ustalanie programu rehabilitacji musi się odbywać indywidualnie dla każego chorego zarówno co do czasu, tempa i zakresu.

Rozpoczęcie rehabilitacji fizycznej jest uwarunkowane uzyskaniem wydolności wieńcowej (chociażby względnej), wydolności krążenia (chociażby względnej), ustąpieniem zaburzeń rytmu (dopuszczalna jest pojedyncza hetero-topia), spadkiem transferaz, temperatury oraz wystąpieniem ewolucji zawałowej w obrazie ekg. Powszechnie jest znana częstość powikłań występujących w zawale serca, które mogą doprowadzić do nagłego zgonu. Dla przewidywania śmiertelności w zawale opracowano testy rokownicze co do przeżycia chorego w zależności od obrazu tworzenia się zawału (testy prognostyczne S-hnura * WSP*. Peela i wsp., Norrisa i wsp.). Są one jednak nieprzydatne dla programowania i przewidywania końcowego wyniku rehabilitacji.

Śmiertelność w tej jednostce chorobowej jest nadal wysoka. Na naszym materiale klinicznym wynosi 15—17" o pomimo wprowadzenia nowoczesnych metod intensywnej opieki i reanimacji. Dla oceny metody postępowania rehabilitacyjnego i porównania, która z dwu metod jest skuteczniejsza, opracowaliśmy u Instytucie Kardiologii Akademii Medycznej test prognostyczny rehabilitacji fizycznej wewnątrzszpitalnej (poza tym również rehabilitacji psychicznej oraz psychiczno-fizycznej).

CZYNNIKI

I.    Wick

Kobiety    Mężczyźni

A.    45 lat i poniżej     2    pkt.

do 59 r. życia .....3 pkt.

B.    46—64 lat     3    pkt.

C.    60 i powyżej    .....5 pkt. 65 i powyżej    .....4 pkt.

II.    Wywiad i choroby współistniejące

A.    Otyłość i/lub nadciśnienie, cukrzyca, choroby naczyń obwodowych     2    pkt.

B.    Porażenie połowicze i lub ograniczenie sprawności narządu ruchu     3    pkt.

C.    Niewydolność krążenia     5    pkt.

III.    Czas trwania choroby wieńcowej

A.    Choroba wieńcowa trwająca dłużej niż 5 lat (z przebytym zawałem lub bez), choroba wieńcowa trwająca dłużej niż

rok, a krócej niż 5 lat, ale bez przebytego zawału    .....2 pkt.

B.    Choroba wieńcowa, trwająca dłużej niż rok, krócej niż 5 lat,

z przebytym zawałem serca     3    pkt.

C.    Choroba wieńcowa trwająca krócej niż rok, bez przebytego

zawału serca lub zawał bez uprzedniego wywiadu o chorobie wieńcowej     4    pkt.

D.    Choroba wieńcowa, trwająca krócej niż rok, z przebytym

zawałem serca     5    pkt.

IV.    Leczenie choroby wieńcowej

A.    Nie leczony mimo dolegliwości     2    pkt.

B.    Leczony niesystematycznie mimo dolegliwości     3    pkt.

C.    Leczony systematycznie     4    pkt.

V.    Sprawność czynnościowa przed zawałem

A.    Aktywność ograniczona do sporadycznych, umiarkowanych

wysiłków     2    pkt.

B.    Aktywność ograniczona do bardzo małych wysiłków (wynikających z potrzeb życia codziennego)     3    pkt.

C.    Aktywność bardzo ograniczona (tryb życia siedzący lub chory jest zdolny tylko do samoobsługi)    .....3 P^t.

VI.    Postać zawału

A.    Bczbólowa     2    pkt.

B.    Zaburzenia rytmu: rytm węzłowy i/lub blok odnogi przemijający, napadowe migotanie lub trzepotanie przedsionków,

częste pobudzenia przedwczesne     3    pkt.

C.    Wstrząs, obrzęk płuc oraz ciężkie zaburzenia rytmu, jak częstoskurcz komorowy, blok całkowity     3    pkt.

VII.    Niewydolność wieńcowa

A. Bóle wieńcowe emocjonalne i/lub wysiłkowe trwające ponad 20 min.     2    pkt.

2*