0000071

Dotyczy to głównie odcinków szyjnego i lędźwiowego, wykazujących największy stopień ruchomości.

W zaopatrzeniu ortotycznym tułowia odciążenie struktur szkieletowych jest w zasadzie jedną z funkcji konstrukcji stabilizujących. Jest ono realizowane przez podparcie, a więc przeciwstawianie się sile ciężkości, lub też przez odpowiednie ustawienie elementów szkieletu względem siebie i uzyskanie korzystniejszego rozłożenia nacisków.

Działanie korekcyjne ortez stosowanych w obrębie tułowia oraz szyi polega również na poprawie ustawienia elementów szkieletu oraz ustalaniu ich w tym położeniu. Dlatego też możemy w zasadzie mówić o gorsetach albo kołnierzach z przewagą elementów odciążających lub elementów korekcyjnych.

Wobec różnorodności konstrukcji crtotycznych kryteria doboru najodpowiedniejszej z nich w danym przypadku powinny opierać się na znajomości rodzaju, lokalizacji oraz przebiegu dotychczasowego leczenia procesu patologicznego, jak również na ścisłym sprecyzowaniu rodzaju i celu działania mechanicznego stosowanej konstrukcji.

Zaopatrzenie ortotyczne szyjnego odcinka kręgosłupa

Zaburzenia stabilności szyjnego odcinka kręgosłupa, będące wynikiem niedomogi strukturalnej po przebytych złamaniach urazowych, zwichnięciach oraz w zagrażającym złamaniu patologicznym w przebiegu procesu zapalnego lub nowotworowego, wymagają zastosowania konstrukcji sztywnych, które dobrze podpierają okolicę żuchwy i potylicy, znoszą ruchy szyjnego odcinka kręgosłupa i nadają mu korzystne dla leczenia zmian ustawienie. O ustawieniu tym decyduje mechanizm urazu oraz lokalizacja zmian. Świeżo wygojone złamame trzonów kręgowych wymaga np. częściowego ich odciążenia przez zwiększenie lordo-zy odcinka szyjnego, przebyte złamanie zęba kręgu obrotowego wymaga ograniczenia ruchów rotacyjnych, natomiast w skłonności do zsuwania się kręgu ku przodowi (zwichnięcie, kręgozmyk) staramy się ograniczyć lordozę (ryc. 99).

Konstrukcja ortotyczna powinna pozwalać na łatwe jej zakładanie i zdejmowanie w pozycji leżącej, aby można było uniknąć dodatkowej traumatyzacji kręgosłupa.

Przyczyną zespołów bólowych odcinka szyjnego kręgosłupa są główme zmiany strukturalne (zniekształcenia, zmiany zwyrodnieniowe) oraz wtórne ich następstwa spowodowane uciskiem na naczynia i korzenie nerwowe. Zależnie od rodzaju choroby, nasilenia dolegliwości oraz planu postępowania stosujemy różne rodzaje konstrukcji.

W niedużych zmianach zwyrodnieniowych lub o charakterze zapal-

Ryc. 99. Metalowy kołnierz stabilizująco-odciążający CAMPa.

nym, w których na pierwsze miejsce wysuwają się dolegliwości bólowe, stosujemy kołnierze będące rodzajem szala; wykonuje się je z cienkiej warstwy tworzywa gąbczastego, waty lub miękkiego filcu i obciąga rękawem trykotowym. Kilkakrotne owinięcie odcinka szyjnego tym kołnierzem stwarza elastyczne podparcie głowy, powoduje niewielkie odciążenie kręgosłupa oraz ociepla, łagodząc bóle (ryc. 100).

W zespołach bólowych spowodowanych uciskiem struktur kostnych na korzenie szyjne, drobnymi urazami wyrostków kręgowych, więzadeł, mięśni, a także dla utrwalenia wyników operacyjnego leczenia kręczu karku stosujemy kołnierze sztywne, uformowane ze skóry lub wykonane z tworzyw termoplastycznych (ryc. 101), Ich zadaniem jest stabilizacja odcinka szyjnego oraz odciążenie uszkodzonych struktur anatomicznych. Po operacyjnym leczeniu kręczu karku stosujemy podparcie asymetryczne, stabilizując szyjny odcinek kręgosłupa w hiperkorekcji (ryc. 102).

Sztywne kołnierze ze wspornikami metalowymi, stabilizujące odcinek szyjny i częściowo piersiowy (Th₁_₆), stosujemy w przypadku nasilonych

Ryc. 100. Kołnierz szalowy.

Ryc. 101. Dwuczęściowy kołnierz z kampolitu odciążający.

Ryc. 102. Kołnierz podpórczy z regulacją wysokości, kontrolujący ustawienie szyjnego odcinka kręgosłupa.

143