0000087

1

cukrowiec lub jego siarczanową pochodną. Związki te są zazwyczaj dzielone na galaktolipidy lub cerebrozydy oraz gangliozydy. Pierwsze z nich zawierają z reguły — jako składnik cukrowy — galaktozę, natomiast gangliozydy zawierają bardziej skomplikowaną w budowie resztę cukrową. Na przykład jeden z bardziej interesujących związków tego typu jest zbudowany ze sfingozyny, kwasu tłuszczowego, laktozy N-acetylogalaktozaminy i tzw. kwasu neuraminowego, który ostatnio wzbudził zainteresowanie badaczy. Okazało się bowiem, że związki zawierające ten kwas i występujące w bakteryjnej błonie komórkowej są odpowiedzialne za jej przepuszczalność w stosunku do wirusów

0

CHjOH

HC-OH

HC-OH

kwas sjąlowtj (N - tcetf/loneuraminowy)

LXXIX

Przemiana tłuszczów

Tłuszcze stanowią wyjątkowo bogatą w energię i mogącą ulec w miarę potrzeby szybkiemu uruchomieniu rezerwę odkładaną w tkankach żywych organizmów. Na przykład całkowite spalenie kwasu palmitynowego zgodnie z reakcją 15-1 powoduje spadek swobodnej energii AG* = - 2 333 000 cal/mol.

C„H,_IC00H+230_ł->16C0,+16H,0    {15-1]

Tak wysoki spadek energii jest związany z zawartością znacznie zredukowanego łańcucha alifatycznego kwasów tłuszczowych. Tłuszcze są odkładane w organizmie jako rezerwa, w przypadku gdy ilość dowożonego pożywienia przewyższa aktualne zapotrzebowanie energetyczne organizmu, a wdęc tworzenie tej rezerwy umożliwia lepsze wykorzystanie wprowadzonych składników odżywczych.

Rozkład tłuszczów

Badania nad rozkładem tłuszczów, a zwłaszcza utlenianiem kwasów tłuszczowych, sięgają lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. W tym czasie wykazano mianowdcie spalanie podawanych zwderzętom kwasów do związków prostszych, podczas gdy karmienie kwasem octowym powodowało jedynie jego wydalanie z moczem. W 1904 r. Knoop na podstawie swych klasycznych doświadczeń z fenylowymi pochodnymi kwasów tłuszczowych sformułował do dziś aktualną teorię tzw. /?--utlenienia. Wykazał on mianowdcie, że pochodne fenylowe nie-

331