0144

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 6

W przypadku jednorazowej ekspozycji diuższej niż 10 s wartość skutecznej lu-minancji energetycznej jest stała i równa wartości dla t = 10 s.

W przypadku ekspozycji oczu przez czas dłuższy niż 10 s napromieniowanie źródeł emitujących głównie IR-A (780-1400 nm), skuteczna luminancja energetyczna źródła nie może przekraczać wartości określonej zależnością:

ytno

2_.    = 0,6 / a [W • cm'² -sr'¹]

700

W przypadku bardzo dużych źródeł promieniowania, gdy ich wymiar kątowy a przekracza 100 mrad, należy przyjąć wartość jak dla kąta 100 mrad.

W celu ochrony przed termicznym uszkodzeniem (oparzeniem) rogówki oraz w celu ograniczenia ryzyka powstania zaćmy, maksymalne bezwzględne natężenie napromieniania oczu E promieniowaniem podczerwonym wynosi:

•    dla zakresu widmowego 780-3000 nm i czasów ekspozycji t > 1000 s

E = 100 [W • m'²]

- przy czym w przypadku niskiej temperatury otoczenia powyższe wartości mogą ulec podwyższeniu do 400 W/m², gdy temperatura powietrza wynosi 0°C, i do około 300 W/m², gdy temperatura powietrza wynosi 10°C w sytuacji, gdy źródła podczerwieni stosuje się do ogrzewania pomieszczeń,

° dla całego zakresu podczerwieni i czasów ekspozycji t < 1000 s

E = 18 000 [W • m'²]

Ochrona zdrowia młodocianych

Wzbronione jest zatrudnianie młodocianych przy pracach w warunkach narażenia na promieniowanie podczerwone, w tym w szczególności przy piecach hutniczych i grzewczych oraz spiekaniu, odlewaniu, walcowaniu i kuciu metali.

Dozwolone jest zatrudnianie młodocianych chłopców w wieku powyżej 17 lat przy pracach w narażeniu na szkodliwe czynniki fizyczne:

•    przy spawaniu, cięciu i stapianiu metali, z wyłączeniem metali kolorowych oraz spawania wewnątrz zbiorników i pod wodą, pod warunkiem wykonywania ich nie dłużej niż 3 godziny na dobę oraz 60 godzin w całym okresie szkolenia zawodowego, pod nadzorem nauczycieli zawodu lub instruktorów praktycznej nauki zawodu posiadających kwalifikacje spawacza; zatrudnianie młodocianych przy spawaniu, cięciu i stapianiu metali może się odbywać tylko na tych stanowiskach, na których jest zapewniona skutecznie działająca wentylacja miejscowa i ogólna;

° przy ręcznych pracach kowalskich z zastosowaniem młotków o masie do 5 kg, nie dłużej niż 3 godziny na dobę i 60 godzin w całym okresie szkolenia zawodowego, przy zachowaniu norm wydatku energetycznego określonych w dziale 1 ust. 1 pkt 2 załącznika nr 1 do rozporządzenia [Q 262].

Ochrona przed promieniowaniem IR

Ochrona przed promieniowaniem IR to przede wszystkim:

® izolacja cieplna ścian urządzeń emitujących promieniowanie,

•    stosowanie ekranów stałych lub przenośnych osłaniających pracowników przed promieniowaniem,

⁰ zmiany w procesie technologicznym w celu eliminacji czynności narażających pracownika na promieniowanie,

° odpowiednia wentylacja osłabiająca skutki oddziaływania promieniowania,

⁰ skracanie czasu ekspozycji na promieniowanie,

*    stosowanie odpowiedniej odzieży i okularów ochronnych.

Profilaktyka medyczna

Lp.	Czynnik szkodliwy lub uciążliwy	Badania wstępne		Badania okresowe		Częstotliwość badań	Ostatnie badania okresowe		Narządy (układy) krytyczne
		lekarskie	pomocnicze	lekarskie	pomocnicze		lekarskie	pomocnicze
1.	Promieniowanie podczerwone	ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę; okulistyczne, ze zwróceniem uwagi na stan spojówek, rogówek, siatkówek i soczewek	w zależności od wskazań	ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę; okulistyczne, ze zwróceniem uwagi na stan spojówek, rogówek, siatkówek i soczewek	w zależności od wskazań	co 4 lata, powyżej 50. roku żyda co 2 lata	ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę; okulistyczne, ze zwróceniem uwagi na stan spojówek, rogówek, siatkówek 1 soczewek	w zalcżnośd od wskazań	narząd wzroku, skóra

PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE

Promieniowaniem nadfioletowym (UV), występującym na stanowisku pracy, nazywamy promieniowanie optyczne obejmujące zakres długości fali od 100 nm do 400 nm (nm = 10^-9 m). Ze względu na różnice biologicznego oddziaływania na organizm człowieka zakres ten dzielony jest na podzakresy oznaczone:

•    UV-A - od 315 do 400 nm (bliski nadfiolet),

⁰ UV-B - od 280 do 315 nm (średni nadfiolet),

•    UV-C - od 100 do 280 nm (daleki nadfiolet).

Oddziaływanie promieniowania UV na człowieka

Oddziaływanie promieniowania nadfioletowego na organizm człowieka nie jest wyłącznie negatywne. Dzięki wytwarzaniu w skórze witaminy D (przede wszystkim UV-B) promieniowanie stosowane w odpowiednich dawkach (nieprzekra-czających wartości dopuszczalnych) jest elementem korzystnym. Poza działaniem bezpośrednim ma ono także oddziaływanie pośrednie polegające na tym, że w powietrzu otaczającym źródła promieniowania nadfioletowego, pod działaniem fotonów o dużej energii zachodzą reakcje fototechniczne, przy których powstają tlenki azotu oraz ozon, których wdychanie jest szkodliwe.

285