0181

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 6

W pierwszym przypadku wynik przekroczył 4,8 razy najwyższe dopuszczalne stężenie, co świadczy o szkodliwych warunkach pracy. W drugim wypadku krotność nie przekroczyła 1, więc warunki pracy są dopuszczalne.

o Narażenie złożone występujące w razie jednoczesnego narażenia pracowników na działanie wielu substancji toksycznych. W takim przypadku ocenę narażenia zawodowego należy przeprowadzić zgodnie z zasadą sumowania działania toksycznego według wzoru:

_^wi ₊_^w2    _+    + ^wn

NDS₁ NDS₂ NDS_n

w którym:

w,, w₂,.... w_n - wskaźniki ekspozycji określone dla poszczególnych substancji NDS_V NDS₂,.... NDS_a, - odpowiednie wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń oznaczonych substancji.

Przykład

W wyniku przeprowadzonych pomiarów na stanowisku pracy spawacza określono jego kontakt z dymami tlenków żelaza, manganu oraz azotu. W wyniku przeprowadzonych pomiarów określono średnie stężenia ważone:

	Cy/	NDS
Fe	3,7	5
Mn	0,22	0,3
N0j	3,6	5

Po podstawieniu do wzoru otrzymamy:

3,7 0,22    3,6

— +—+—= 0,74+0,73+0,72= 2,2 5    0,3    5

Wynik jest większy od 1, więc świadczy o szkodliwych warunkach pracy.

Profilaktyka

Ochrona przed narażeniem na nadmierne stężenia substancji toksycznych polega na zastosowaniu działań zmierzających do poprawy warunków pracy, takich jak np.:

•    zmiany w procesie technologicznym pod kątem zmniejszenia emisji substancji toksycznych na stanowiskach pracy,

° automatyzacja i hermetyzacja procesu technologicznego,

•    zastosowanie odpowiednich systemów wentylacyjnych,

•    stosowanie organizacyjnych form ograniczenia ekspozycji na substancje toksyczne, jak np.:

-    rotacja pracowników na stanowiskach szkodliwych,

-    skrócony czas pracy,

-    limitowany czas pracy na tych stanowiskach w ciągu roku,

•    stosowanie właściwych środków ochrony osobistej,

•    przestrzeganie przepisów bhp obowiązujących na stanowisku pracy,

•    właściwa organizacja i częstość badań lekarskich pracowników i respektowanie przez pracodawcę zaleceń służby zdrowia.

Profilaktyka medyczna

Badania wstępne i okresowe oraz częstotliwość badań pracowników narażonych na substancje szkodliwe (czynniki chemicznej są uzależnione od rodzaju czynnika (informacje dotyczące ilości czynników chemicznych, szerokiego zakresu oddziaływania, a także różnych przeciwwskazań znajdują się w [Q 257]).

CZYNNIKI BIOLOGICZNE

Szkodliwe czynniki biologiczne obejmują drobnoustroje komórkowe, pasożyty wewnętrzne, jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe, które mogą być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia. Poniżej podano informacje o niektórych czynnikach biologicznych.

® WIRUSY, mające zdolność wzrostu i rozmnażania się jedynie wewnątrz zakażonej komórki. Są reprodukowane tylko przez żywą komórkę (zwierzęcą, roślinną, bakteryjną) i w czasie swego rozwoju uszkadzają komórki gospodarza. Choroby wirusowe rozprzestrzeniają się najczęściej drogą kropelkową, tzn. przy kichaniu, kaszlu lub głośnym mówieniu osoby chorej. Do zakażenia może również dojść przez przewód pokarmowy (wirusowe zapalenie wątroby typu A), przez bezpośredni kontakt z wydalinami chorego lub przez spożycie zakażonych pokarmów oraz drogą pozajelitową przez zakażone igły, strzykawki, narzędzia chirurgiczne, stomatologiczne, przetaczanie krwi zakażonej wirusami oraz drogą płciową (wzw typu B i C, AIDS). Istnieją również wirusy przenoszone przez kłujące stawonogi, takie jak kleszcze i komary. Najczęściej występujące w środowisku szpitalnym zakażenia wirusowe to wirusowe zapalenie wątroby typu B, ospa wietrzna, wirusowe zapalenie spojówek na oddziałach okulistycznych. Wirus opryszczki, wirus półpaśca i wirus cytome-galii wywołują zakażenia o ciężkim przebiegu klinicznym u chorych ze zmniejszoną odpornością. Wśród chorób wywoływanych przez wirusy odzwierzęce, jak niesztowicy, ospy krów, pryszczycy przeważają ospopodob-ne choroby skóry i grypopodobne zakażenia u rolników o przeważnie łagodnym przebiegu. Wirus rzekomego pomoru drobiu może powodować u hodowców drobiu ostre zapalenie spojówek określane jako choroba Newcastle. Należy także wspomnieć o wirusach występujących u zwierząt, jak: wirus wścieklizny, kleszczowego zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych,

359